Samenwerking van de gemeenten Bedum, De Marne, Winsum en Eemsmond rond de vier decentralisaties

Transcriptie

1 Samenwerking van de gemeenten Bedum, De Marne, Winsum en Eemsmnd rnd de vier decentralisaties Inleiding In de kmende jaren staat de gemeenten een grt aantal veranderingen te wachten p de terreinen nderwijs, zrg & welzijn en arbeidsinpassing/sciale zekerheid. Kern van die verandering is dat gemeenten verantwrdelijk wrden vr taken waarvr tt nu te anderen de verantwrdelijkheid dragen. Deze decentralisaties hebben betrekking p de terreinen: Jeugdzrg; AWBZ-begeleiding; De Wet werken naar vermgen (WWNV); Passend nderwijs. Alle bestuurlijk en ambtelijk bij deze ntwikkeling betrkkenen zijn het er ver eens dat deze veranderingen dr kleine(re) gemeenten zelfstandig niet tt een ged einde kunnen wrden gebracht en dat samenwerking absluut ndzakelijk is. In de afgelpen peride zijn diverse initiatieven genmen m deze z ndzakelijk geachte samenwerking vrm te geven. Genemd kunnen wrden: Drie bestuurlijke sessies ver jeugd in Nrd-Grningen vr de BMWDEALgemeenten; Bijeenkmsten van beleidsmedewerkers welzijn en afdelingshfden in -verband, waarin, vrtbrdurend p al bestaande cntacten en samenwerkingsvrmen, gekeken is naar de wijze waarp de decentralisaties het beste vrm gegeven kunnen wrden; Bijeenkmsten van de wethuders vr sciale zaken en werkgelegenheid rnd het Reginaal Actieplan JeugdWerklsheid (RAJW); Twee bijeenkmsten ver de ntwikkelingen rnd de beleidsterreinen werk, inkmen en zrg nder het thema Werk aan de Winkel ; Een vrstel van de VGG ver een samenwerkingsstructuur vr de decentralisaties van Jeugdzrg, AWBZ en de Wet werken naar vermgen; Een initiatief van de Brederschap van Gemeentesecretarissen m een cördinerend gemeentesecretaris vr de decentralisatie jeugdzrg aan te wijzen. Uit deze psmming van initiatieven valt af te leiden dat de samenwerking rnd de decentralisaties p verschillende niveaus zal plaatsvinden. Afhankelijk van de aard van de werkzaamheden zal er p prvinciale, reginale en subreginale schaal wrden samengewerkt. 1

2 Een bijeenkmst p 29 nvember 2011 in Winsum vr cllegeleden, leidinggevenden en beleids- en uitverende medewerkers p de bij de decentralisaties betrkken terreinen van de -gemeenten, heeft ng eens duidelijk gemaakt dat er behefte is aan een duidelijke uitvalsbasis vr de samenwerking. Juist vanwege de verschillende samenwerkingsverbanden die ntstaan is het ndig m een heldere en verzichtelijke structuur te hebben van waaruit de samenwerking gestalte krijgt. De gemeenten Bedum, De Marne en Winsum hebben een cnvenant waarin de samenwerking is vastgelegd. In hun samenwerkingsprgramma 2012 nemen de vier decentralisaties een belangrijke plaats is. Tussen de -gemeenten zijn er, met name p sciaal-maatschappelijke terrein, veel relaties. Daarbij kan nder andere gedacht wrden aan jeugd (Centrum vr Jeugd en Gezin), sciale zaken (werkgelegenheid) en werkvrziening (Ability). De -gemeenten vinden elkaar, zwel p ambtelijk als bestuurlijk niveau, gemakkelijk rnd deze thema s. In een bijeenkmst van 23 januari 2012 hebben de betrkken prtefeuillehuders en de (lc-)gemeentesecretarissen van de -gemeenten ng eens bevestigd dat samenwerking in -verband, als uitvalsbasis vr het werken aan de decentralisaties, de beste keuze gevnden wrdt. De verbindingen met andere samenwerkingsverbanden, waarnder met name de DAL-gemeenten en de VGG, zullen wrden gelegd. Dat zal met name het geval zijn als de schaal van de gemeenten niet grt geneg is m krachtig en effectief tt uitwerking en uitvering ver te gaan, m infrmatie en ervaringen uit te wisselen en mgelijk m gezamenlijk p te trekken in de cntacten met zrgaanbieders. In de bijeenkmst van 23 januari heeft een eerste gezamenlijke verkenning plaatsgevnden ver de uitgangspunten die bij de samenwerking gelden. Er zijn verschillende aspecten aan de rde gekmen, die hiernder wrden genemd. Hewel het geen uitputtend verzicht is, wrden hiermee wel de eerste cnturen vr de aanpak geschetst. Deze zijn leidend bij de verdere ntwikkeling van een visie en het vrmgeven van de samenwerkingsstructuur. Visie Het ntwikkelen van een integrale visie krijgt een belangrijke plaats in het prces.. In die visie dienen verbindingen tussen de vier decentralisaties aangebracht te wrden. Een verkkerde aanpak per decentralisatie wrdt vrkmen. Hewel de vier gemeenten uiteindelijk zelfstandig zijn en dus k zelfstandige besluiten meten nemen, is de inzet m de visie en het daaruit vrtvleiende beleid samen te ntwikkelen en vr de -gemeenten gelijkluidend vast te laten stellen. Er wrdt gebruik gemaakt van bestaande stukken, waarin visie en beleid p de terreinen waarp de decentralisaties betrekking hebben, al is ntwikkeld. Dat kan mdat de verschillen tussen de gemeenten niet echt grt lijken. Er wrdt praktisch en snel gewerkt. De visie wrdt p hfdlijnen gefrmuleerd. 2

3 In ntwikkeling zijnde visiedcumenten, zals de ntitie Werk aan de winkel en cnceptplannen van aanpak p nderdelen van het ttale decentralisatieprces (cnceptntitie Samen werken aan welzijn in verband en cnceptplannen vr de aanpak van Huiselijk geweld en Openbare Geestelijke Gezndheidszrg ) wrden betrkken bij de pstelling van de gezamenlijke visie. Het is van belang een duidelijke taakafbakening te maken van activiteiten die wel en niet nder de vier decentralisaties zullen vallen. De regie van het prces ligt bij de gemeenten, maar veel kennis is aanwezig bij de uitverende instellingen. Een ged samenspel tussen de uitveringsrganisaties en de daar werkzame prfessinals is ndzakelijk. Decentralisatie betekent niet (alleen) het vernemen van bestaande taken. Er met een mslag kmen in het denken ver de wijze waarp de dienstverlening aan de burger wrdt aangebden (gecördineerd, uitgaand van de eigen kracht van de burger en de burger in plaats van de aanbieder centraal). Financiën De budgetten vr de te decentralisaties staan nder druk. Er wrdt gezrgd vr een financieel verantwrde aanpak. Ok in financiële zin wrden er verbindingen gelegd tussen de decentralisatiebudgetten, met behud van reeds genmen besluiten (inzet middelen vr AWBZ-begeleiding). Er zal p krte termijn inzicht meten wrden verkregen in de middelen die beschikbaar zijn/kmen vr het realisering van de transities. Nu is dat slechts p een enkel nderdeel het geval, waardr een integrale inzet van middelen ter dekking van de vrbereidingsksten ng niet mgelijk is. Tijdpad/temp Gelet p de planning van (enkele nderdelen van) de decentralisatie is het nntkmbaar dat visie- en beleidsntwikkeling en werken aan de uitvering parallel lpen. Pas aan de uitvering beginnen nadat de visie geheel is uitgekristalliseerd, betekent tijdnd. Gewaakt wrdt evenwel vr een verkkerde aanpak. Er dient een tijdplanning per decentralisatie te wrden pgezet, die gecnslideerd wrdt tt een ttaalplanning. Organisatie In de bijeenkmst van 23 januari van prtefeuillehuders en de (lc-) gemeentesecretarissen is gesprken ver een passende rganisatiestructuur vr de samenwerking en de daarbinnen uit te veren taken. Het ntwikkelen van een visie p de wijze waarp de taken van de vier te decentraliseren terreinen meten wrden uitgeverd, de ntwikkeling van beleid, het zrgen vr een gede 3

4 uitvering, met nder druk staande middelen, met vier gemeenten gezamenlijk en p nderdelen in een bredere samenwerking, vraagt m een heldere rganisatiestructuur. Een prjectmatige pzet, waarin de leiding ver de te ndernemen activiteiten niet bij de vier bestaande rganisaties wrdt belegd, maar in een afznderlijk vastgestelde prjectrganisatie, is ndzakelijk. Vanuit de vier rganisaties wrden menskracht en middelen beschikbaar gesteld aan de prjectrganisatie. Zwel vr de verantwrdelijke prtefeuillehuders gezamenlijk als vr de vier gemeentesecretarissen gezamenlijk is een belangrijke rl weggelegd in deze prjectrganisatie. De aanpak van de decentralisaties is zwel een bestuurlijk als een rganisatrisch vraagstuk. Vr de prtefeuillehuders geldt dat ze primair verantwrdelijk zijn vr de bepaling van het wat (delstellingen, beleid, financieel kader). Vr de gemeentesecretarissen geldt dat zij verantwrdelijk zijn vr he dit wat vervlgens wrdt vrbe reid in adviezen en na besluitvrming wrdt uitgeverd. Deze rllen en rlverdeling pleiten - vr de aansturing van het gehele prces - vr de instelling van een Stuurgrep decentralisaties, bestaande uit de betrkken prtefeuillehuders.. en een Prjectgrep decentralisaties, bestaande uit de vier gemeentesecretarissen. Een aandachtspunt is ng he de bestuurlijke afvaardiging in deze stuurgrep plaatsvindt. In de gemeente Bedum is enige tijd geleden gekzen vr het aanwijzen van een cördinerend prtefeuillehuder (wethuder Van Dijk). In Winsum vallen de vier decentralisaties in de prtefeuille van wethuder Zrge. In De Marne en in Eemsmnd zijn er twee prtefeuillehuders betrkken. De gemeenten Eemsmnd en De Marne kiezen niet vr een cördinerend prtefeuillehuder. Deze gemeenten zullen derhalve ieder twee leden in de stuurgrep hebben. Vr de vier decentralisaties wrden vier werkgrepen in het leven gerepen. Elke werkgrep heeft een prjectleider. Uitgegaan wrdt van een bezetting in de werkgrep van beleidsmedewerkers van de vier gemeenten, zdat de inbreng en betrkkenheid van de vier gemeenten ptimaal gebrgd is. Op verschillende nderdelen van de decentralisatiepgaven wrdt al samengewerkt. Nagegaan wrdt f dergelijke reeds gevrmde samenwerkingsverbanden een plaats kunnen krijgen in de in deze ntitie geschetste prjectstructuur. De prjectleider is verantwrdelijk vr de dagelijkse uitvering van de uit te veren activiteiten. Deze prjectleider kmt bij vrkeur uit één van de vier gemeenten. Vrdeel bven een van buiten aan de trekken medewerker is direct beschikbare kennis en ervaring in de eigen gemeente (en mgelijk k ver die van de andere partnergemeenten) en het gegeven dat na aflp van het prject kennis en ervaring behuden blijft. Uiteraard vlden de prjectleiders aan de te stellen eisen. Kwaliteit staat vrp. Vr het ntwikkelen van een integrale visie wrdt k in eerste instantie gekeken naar de mgelijkheden m dit vanuit de eigen gelederen p te pakken. De te investeren tijd van eventuele interne prjectleiders wrdt gecmpenseerd in de eigen rganisatie. De ksten daarvan wrden gezamenlijk gedragen. 4

5 Wanneer geen interne kracht beschikbaar is, dan pas wrdt vergegaan tt het aantrekken van een externe kracht (inmiddels is vr het nderdeel AWBZ de heer Patrick Bn aangetrkken). Vr de Wet Werken Naar Vermgen wrdt vrgesteld de heer Ernst Ottens aan te wijzen als prjectleider. Vr het nderdeel jeugdzrg zal p krte termijn een vrstel wrden gedaan. Met de aanwijzing van een prjectleider vr passend nderwijs wrdt ng enige tijd gewacht. De prjectgrep van de vier gemeentesecretarissen vergadert peridiek met de vier prjectleiders. De vier prjectleiders hebben k gezamenlijk verleg m z k al direct p het niveau van de uitvering te zrgen vr dwarsverbanden en nderlinge afstemming. Dit wrdt niet in het rgangram pgenmen mdat in de praktijk zal meten wrden bezien he de ndzaak hiervan zich ntwikkelt. De prgrammamanager stuurt p het gezamenlijke verleg van de prjectleiders. De vier gemeentesecretarissen achten het raadzaam een cördinerend gemeentesecretaris vr de decentralisaties aan te wijzen. De gemeentesecretaris van Winsum, de heer R.J. Blt, zal deze rl p zich te nemen. Vr de begeleiding van het ttale decentralisatieprces wrdt een prcesmanager tegevegd. Deze ndersteunt de stuur- en prjectgrep, de cördinerend gemeentesecretaris en de prjectleiders, individueel en cllectief, bij de uitvering van hun taken. De prgrammamanager ndersteunt het prces. Deze heeft geen hiërarchische psitie in de prjectrganisatie. De heer H. van der Werff, prcesbegeleider vr de samenwerking van de BMW-gemeenten, zal deze taak p zich nemen binnen de functie die hij in 2012 vr de BMW-gemeenten uitvert. Het bvenstaande is schematisch hiernder vrgesteld Prjectrganisatie vr de vier decentralisaties van de -gemeenten Stuurgrep (prtefeuillehuders) (cördinerend gemeentesecretaris) (prgrammamanager) Relatie met VGG, andere subregi's Prjectgrep (gemeentesecretarissen) (prgrammamanager) incl. verleg prjectleiders Relatie met DAL/Nrd-Grningen Werkgrep AWBZ Werkgrep WWnV Werkgrep Jeugdzrg Werkgrep Passend Onderwijs Prjectleider Prjectleider Prjectleider Prjectleider Psitie gemeenteraden In de p 29 nvember 2011 dr het Breuer Institute verzrgde cnferentie vr cllege- en MTleden en vr beleids- en uitverende medewerkers van de -gemeenten is vral veel 5

6 infrmatie ver de vier decentralisaties gegeven met als del de betrkkenen te vrzien van dezelfde infrmatie. Eenzelfde infrmatieve bijeenkmst heeft k vr de leden van de vier gemeenteraden gezamenlijk plaatsgevnden p 5 maart Op deze avnd werd infrmatie verstrekt ver de decentralisaties en ver de aanpak van de decentralisaties in -verband, zals in deze ntitie is geschetst. Ok is infrmatie gegeven ver de stand van zaken rnd het thema Werk aan de winkel. Op deze wijze hebben de vier gemeenten invulling gegeven aan hun actieve infrmatieplicht en nemen ze de leden van de raden mee in het prces. Op meerdere mmenten zullen de raden infrmatie krijgen en in het kader van hun kaderstellende rl en hun verrdenende bevegdheid een frmele rl spelen. Vervlgprcedure Met de vaststelling van deze ntitie ver een gezamenlijke aanpak van de decentralisaties dr de clleges van de -gemeenten, kan de vrming van de prjectrganisatie van start gaan. Op diverse frnten wrdt al gewerkt aan de vrmgeving van het prces van decentralisatie. Deze tt nu te verrichtte werkzaamheden wrden z spedig mgelijk in te vrmen prjectrganisatie ingebracht zdat binnen dit verband gewerkt kan gaan wrden aan de uitvering. Deze ntitie heeft de instemming van de secretarissen van de BWE-gemeenten en van de algemeen directeur a.i. van De Marne en de betrkken prtefeuillehuders. Een cncept is besprken in de -clleges van 28 februari De pmerkingen van de clleges zijn besprken in het prtefeuillehudersverleg van 12 maart Waar ndig zijn deze verwerkt in deze ntitie, die thans vr definitieve vaststelling aan de -cllegs wrdt vrgelegd Opsteller: Harry van der Werff, prcesbegeleider BMW-samenwerking 13 maart