Tweede bestuursrapportage Raadsvergadering 08 november 2016

Transcriptie

1 Tweede bestuursrapportage 2016 Raadsvergadering 08 november 2016

2 Inleiding (1) Context waarbinnen de bestuursrapportage is opgesteld: Landelijk (algemene ontwikkelingen) - de economische groei houdt volgens de juniraming van het Centraal Planbureau aan - het investeringsniveau neemt toe, waardoor de werkgelegenheid stijgt - de werkloosheid daalt van 6,9% in 2015 naar 6,4% in de rijksuitgaven stijgen dit jaar en komende jaren flink door investeringen in de zorg, veiligheid, onderwijs en defensie - dit heeft een positief effect op de groei van het gemeentefonds (2016: + 88 miljoen) en hierdoor op de algemene uitkering - het effect hiervan is zichtbaar in de mei- en septembercirculaire het effect voor 2016 is verwerkt in de 2 e bestuursrapportage

3 Inleiding (2) Context waarbinnen de bestuursrapportage is opgesteld: Landelijk (algemene ontwikkelingen) - de toename van de algemene uitkering werkt structureel door - over de effecten hiervan wordt de raad voorafgaand aan de behandeling van de begroting 2017 door middel van een collegebrief geïnformeerd - het vluchtelingenakkoord van de Europese Unie met Turkije en het sluiten van de Balkangrenzen leidt tot nu toe tot een stabielere instroom van asielzoekers - dit akkoord is gezien de situatie in Turkije echter niet stabiel - de instroom is op dit moment circa per maand - in 2017 worden nareizende gezinsleden van statushouders verwacht - toch verwacht het Rijk voor 2017 dezelfde taakstelling als voor 2016 (Houten circa 135) 3

4 Inleiding (3) Context waarbinnen de bestuursrapportage is opgesteld: Lokaal (algemene ontwikkelingen) - de huisvestingstaakstelling van statushouders voor Houten is 124 voor 2016 (2015: 83) - 1 e halfjaar 2016: 58 (2015: 40) en 2 e halfjaar 2016: 66 (2015: 43) - gehuisveste statushouders in 2015: 71; achterstand op taakstelling 12 - gehuisveste statushouders in de periode januari juni 2016: 53 - voor elke geplaatste statushouders ontvangt de gemeente in 2016 en op basis van de septembercirculaire 2016 is dit op basis van besluitvorming door de raad bij de perspectiefnota 2017 worden deze middelen gereserveerd voor de opvang en begeleiding van statushouders 4

5 Inleiding (4) Context waarbinnen de bestuursrapportage is opgesteld: Lokaal (algemene ontwikkelingen) - het effect van de instroom van de statushouders is ook zichtbaar bij de WIL - de uitgaven voor bijzondere bijstand zijn fors hoger ( ) - dekking van deze hogere kosten kan vanuit de bestemmingsreserve WWB-inkomensdeel - bij de jaarrekening 2015 heeft voor dit doel namelijk een storting in deze bestemmingsreserve plaatsgevonden 5

6 Inleiding (5) Context waarbinnen de bestuursrapportage is opgesteld: Lokaal (financiële ontwikkelingen) - in 2016 hekken om de budgetten van het sociaal domein (+/+ en -/- verrekenen) - in 2016 was een onttrekking nodig van 1,45 miljoen aan de bestemmingsreserve economische crisis om te komen tot een incidenteel sluitende begroting - prognose begrotingssaldo 2016 op basis van 2 e bestuursrapportage 2016 is 0,7 miljoen positief - jaarrekeningresultaten of begrotingssaldi mogen met elkaar worden verrekend (via de bestemmingsreserve economische crisis) - bij de jaarrekening 2016 wordt een eventueel positief resultaat dan ook verrekend met de nu begrote onttrekking aan de bestemmingsreserve economische crisis 6

7 Inhoud 2 e bestuursrapportage 2016 (1) Concern stand van zaken ombuigingen 2016 prognose begrotingssaldo 2016 financiële effecten inclusief toelichting stand begroting 2016 per programma kredieten Per programma beleidseffecten (gerealiseerd en niet-gerealiseerd) budgettaire positie (lasten en baten) inclusief toelichting mutaties reserves 7

8 Inhoud 2 e bestuursrapportage 2016 (2) Bijlagen mutaties reserves mutaties voorzieningen risico s beslispunten raadsvoorstel 8

9 Stand van zaken ombuigingen ( 3,1 miljoen) 3,9% 96,1% Gerealiseerd Aandacht nodig Niet-gerealiseerd Gerealiseerd: 96,1% = Niet-gerealiseerd: 3,9% = Intergemeentelijke samenwerking: gezamenlijk aanbesteden in de openbare ruimte 9

10 Prognose begrotingssaldo 2016 Omschrijving bedragen x Primitieve begroting Onttrekking bestemmingsreserve 'Economische crisis' Prognose begrotingssaldo vastgestelde begroting Mutaties: - t/m 1e bestuursrapportage e bestuursrapportage Totaal mutaties Prognose begrotingssaldo

11 Financiële effecten 2 e berap 2016 Bedragen x Omschrijving Programma V/ Structureel? Bedrag N Ja/ nee/ deels 1 Algemene uitkering Alg. dekkingsmiddelen 679 V Deels 2 Financieringsresultaat Alg. dekkingsmiddelen 347 V Nee 3 Hogere uitvoeringskosten WIL 2016 Sociaal Domein -181 N Nee 4 Aanbesteding groen - meerkosten groenbestekken Duurzaam -131 N Ja (*) 5 Niet gerealiseerde inkooptaakstelling groenbestekken Alg. dekkingsmiddelen -122 N Ja (**) 6 Vrijval stelpost in verband met wachtgeld bestuur Betrokken 100 V Nee 7 Diverse < Alle 63 V Deels 8 Mutaties ten laste van daarvoor beschikbaar gestelde middelen in (bestemmings)reserves Gerealiseerd saldo van baten en lasten Inzet beschikbaar gestelde middelen in (bestemmings)reserves voor 8 hierboven bedoelde uitgaven Gerealiseerd resultaat * = De structurele effecten zijn verwerkt in de begroting 2017 ** = De structurele effecten zijn verwerkt in de begroting tot en met 2019 Positief bedrag = verlaging van de lasten of verhoging van de baten Negatief bedrag = verhoging van de lasten of verlaging van de baten V = voordeel, N = nadeel Duurzaam, Sociaal Domein, Vitaal Duurzaam, Sociaal Domein, Vitaal -395 V Nee 360 V 395 N Nee 755 V 11

12 Toelichting financiële effecten Betreft de voordelige resultaten uit de meicirculaire 2016 ( ), de septembercirculaire 2016 ( ), een positief effect vanuit bijstelling van de hoeveelheden in het verdeelmodel van het rijk ( ) en een positieve afrekening over 2014 en 2015 ( ). Totaal effect: voordelig. 2. Aframing op de post rentelasten door lagere financieringsbehoefte en lage rentestand. Daarnaast vindt vrijval plaats op de resterende 50% van de gereserveerde financiering inzake de inzet van de beklemde reserves, gezien de verwachting dat in 2016 geen kasstroom in de vorm van extra financiering benodigd is. Effect: voordelig. 3. De WIL (Werk en Inkomen Lekstroom) verwacht hogere uitvoeringskosten voor 2016 te hebben ( ). Dit houdt verband met een toename van het aantal taakstellers en de groei in het algemeen van het bijstandsvolume. Daarnaast waren de gevolgen van het individueel keuzebudget (IKB) dat per 1 januari 2017 wordt ingevoerd nog niet geraamd ( ). Dit houdt onder meer in dat het opgebouwde vakantiegeld van / in 2016 gereserveerd moet worden, omdat deze middelen vanaf 1 januari 2017 op verzoek van de werknemer kunnen worden uitbetaald. Totaal effect: nadeel. 4. Bij de aanbesteding van de groenbestekken is sprake van een aanbestedingsnadeel. Effect: nadelig. 5. De ombuigingstaakstelling op het gezamenlijk aanbesteden in de openbare ruimte kan als gevolg van het aanbestedingsnadeel niet worden gerealiseerd. Effect: nadelig. 6. Momenteel zijn er geen voormalige bestuurders die gebruik maken van de wachtgeldregeling. Effect: voordelig. 7. Diverse posten kleiner dan Effect: voordelig. 8. Zie sheet Mutatie in reserves (pagina 47). 12

13 Financiële effecten 2016 Bedragen x Onderdeel Begroting 2016 incl. raadsbesluiten t/m augustus e bestuursrapportage 2016 Nieuwe stand na verwerking 2 e berap 2016 Programma 0 Sociaal Domein Programma 1 Vitaal Programma 2 Duurzaam Programma 3 Bereikbaar Programma 4 Veilig Programma 5 Betrokken Algemene dekkingsmiddelen Onvoorzien Gerealiseerd totaalsaldo van baten en lasten Mutaties reserves Gerealiseerd resultaat

14 Kredieten - stand van zaken Vertegenwoordigt een bedrag van ca 1,1 miljoen 32% Vertegenwoordigt een bedrag van ca 2,9 miljoen Het gaat goed Aandacht nodig Aandacht nodig: Straatverlichting/armaturen 2014 ( ) Wegens vertraagde bouwactiviteiten in de Vinex en niet- Vinex gebieden is momenteel niet aan te geven wanneer de projecten waarin verlichting wordt gerealiseerd, in dit gebied zullen plaatsvinden. De diverse deelkredieten lopen langer door dan % Het gaat slecht ICT-krediet ( ) Vanwege een gewijzigde prioritering in de werkzaamheden wordt in 2017 waarschijnlijk pas gestart met de vervanging van een gedeelte van de hardware/software en het implementeren van nieuwe technologie. 14

15 Voteren kredieten: Kredieten Conform investeringsplan, budgetneutraal: Aanschaf ICT Regionaal Historisch Centrum ( ) Conform collegebesluit is een krediet beschikbaar gesteld voor de opzet en uitvoer van ICT ten behoeve van het Regionaal Historisch Centrum. 15

16 Tweede bestuursrapportage 2016 Programma Sociaal Domein 16

17 20% 9% 71% Beleidseffecten Sociaal Domein Gerealiseerd Aandacht nodig Niet gerealiseerd (kwalitatieve prestatie-indicatoren) Gerealiseerd: Werkwijze/methodiek 1 huishouden, 1 plan, 1 regisseur, is effectieve/ efficiënte werkwijze. In 2015 is uitvoeringsplan mantelzorgondersteuning in de basis opgesteld. Werkgroep met externe partners is aan de slag om de acties uit te voeren. Prioriteiten 2015/2016: mantelzorgwaardering, respijtzorg en bewustwording/communicatie. Aanpak gericht op plaatsen van klanten bij werkgevers op regulier werk, werkervaringsplaatsen, participatieplaatsen, tegenprestatie en beschut werk. Aandacht nodig: O.g.v. resultaten kwalitatief klantervaringsonderzoek naar gekantelde werkwijze bij het Sociaal Loket Houten worden in 2016 verbeterpunten doorgevoerd: Onderzoek is nog gaande, resultaten worden in oktober verwacht. Begeleiden van jongeren 18+ in samenwerking met Timon: Overleg met Timon loopt; samenwerking is nog niet concreet. Mogelijk ook aansluiting bij huiskamergroepen en/of GGZ in de wijk. Alle instanties die met kinderen/jeugdigen werken zijn bewust van signalerende functie die zij hebben i.h.k.v. kindveiligheid: Heeft volop aandacht, maar uit onderzoek door samenwerkende jeugdinspecties blijkt dit in Houten nog niet geheel op orde. Op dit moment wordt een plan uitgewerkt om vooral de handelingsverlegenheid aan te pakken (middels bijscholing, ondersteuning etc.). Niet-gerealiseerd: Meldpunt Zorg en Overlast gaat verder met doorontwikkeling: Convenant van Meldpunt Zorg en Overlast loopt tot eind Bestuur GGD (regionale wethouders) neemt nog besluit over hoe verder te gaan nu sociale (wijk)teams hier een rol in spelen. I.h.k.v. mantelzorgondersteuning specifiek de behoeften verkennen van ouders met kinderen die extra zorg nodig hebben: Momenteel geen onderdeel van plan mantelzorgondersteuning, staat niet op de planning. Vanaf 2018 wordt geïnventariseerd welke behoefte ouders van kinderen met extra zorg aan mantelzorgondersteuning hebben. 17

18 Budgettaire positie Sociaal Domein (bedragen x 1.000) Deelprogramma Wijzigingen in deze bestuursrapportage Lasten Baten Saldo Struct.? Sociale agenda 1. Verhoging bijdrage aan Regionale Backoffice Lekstroom (*) Nee 2. Verschuiving huisvestingslasten ST tgv taakstelling OHB (***) Ja (**) Jeugd 3. Integratie-uitkering jeugd n.a.v. meicirculaire 2016 (***) Ja (**) 4. Zorg in natura (ZIN) jeugd (*) Nee 5. Inzet post "onvoorzien" en enkele jeugdbudgetten tgv ZIN jeugd (*) Nee 6. Inzet verhoging IU jeugd tbv ZIN jeugd (*) Nee 7. Verlaging PGB jeugd (*) Nee Wmo 8. Integratie-uitkeringen Wmo n.a.v. meicirculaire 2016 (***) Ja (**) 9. Vrijval stelpost Wmo (*) Nee 10. Aanpassing obv werkelijke kosten CER 2015 (*) Nee 11. Maatwerkvoorzieningen (*) Nee 12. Sociaal culturele centra (*) Nee Diverse budgetaanpassingen Nee Totaal saldo van baten en lasten programma Mutaties reserves (*) Nee Totaal resultaat programma * = Deze mutaties hebben gevolgen voor de storting in de bestemmingsreserve Programma Transities in Samenhang, zie sheet Mutatie in reserves, pagina 47 ** = De structurele gevolgen zijn meegenomen in de begroting 2017 *** = Verschuiving tussen programma Sociaal Domein en andere programma's, budgetneutraal 18

19 Toelichting Sociaal Domein (1) 1. De bijdrage van de gemeente Houten ten behoeve van de uitvoeringskosten van de Regionale Backoffice Lekstroom zal met toenemen, o.a. door hogere kosten van de backoffice applicatie, advieskosten inkoop, accountantskosten en extra inzet personeel. Effect: budgetneutraal (*). 2. In de begroting voor het Sociaal team zijn huisvestingslasten opgenomen ( ). Deze zijn verschoven naar Algemene dekkingsmiddelen, ten gunste van de taakstelling op bedrijfsvoering, organisatie en huisvesting. Effect: gemeentebreed budgetneutraal. 3. De integratie-uitkering jeugd is in de meicirculaire 2016 met zo n verhoogd voor het jaar Effect: gemeentebreed budgetneutraal. 4. Op basis van informatie die jeugdzorgaanbieders hebben aangeleverd over zorg in natura (ZIN) is het de verwachting dat deze de begrotingspost met zo n 1,3 miljoen wordt overschreden. Het lijkt dat de instroom / het aantal zorgtrajecten toeneemt. De resultaten van de transformatie zijn nog niet zichtbaar; het is zelfs de vraag of de transformatie eigenlijk al is gestart. Er zijn meer duurdere zorgtrajecten dan voorzien. Vandaar dat wordt voorgesteld dit budget te verhogen. Effect: budgetneutraal (*). 5. Binnen de begroting voor jeugd was een post onvoorzien van 0,5 miljoen opgenomen. Daarnaast worden enkele projectbudgetten jeugd niet ingezet voor 2016 ( ): - Omdat het tekort op de jeugdzorg groot is, is er met een stofkam door alle budgetten gegaan. Dit heeft geresulteerd in het laten vrijvallen van gelden waar op dit moment nog geen verplichtingen op rusten. 19

20 Toelichting Sociaal Domein (2) - Een aantal uitwerkingen van speerpunten uit het beleidskader jeugd & onderwijs blijkt gedaan te kunnen worden zonder dat daarvoor direct financiële middelen nodig zijn. Tevens blijken bepaalde kosten niet dit jaar te vallen. Deze overschotten (totaal ) kunnen dienen ter dekking van het tekort op ZIN. Effect: budgetneutraal (*). 6. De verhoging van de integratie-uitkering jeugd ad (zie onder 3) kan ingezet worden ter dekking van het tekort op ZIN. Effect: budgetneutraal (*). 7. Op basis van extrapolatie wordt verwacht dat een gedeelte van het begrote bedrag 2016 voor het Persoonsgebonden budget (PGB) jeugd niet wordt ingezet ( ). Dit kan ter dekking dienen van het tekort op ZIN. Effect: budgetneutraal (*). 8. De integratie-uitkeringen Wmo zijn in de meicirculaire 2016 met totaal zo n verhoogd voor het jaar Effect: gemeentebreed budgetneutraal. 9. Voorgesteld wordt om vanuit de stelpost Wmo te laten vrijvallen (waaronder de , zie onder 8). Effect: budgetneutraal (*) 10. Voor de tegemoetkoming zorgkosten chronisch zieken en gehandicapten inclusief de uitvoeringskosten WIL is over 2015 minder uitgegeven dan begroot; dit is in 2016 afgerekend ( ). Er zijn minder aanvragen gedaan dan in eerste instantie is geraamd. Dit is de eerste keer geweest dat mensen 20

21 Toelichting Sociaal Domein (3) een aanvraag moesten indienen bij de WIL (hiervoor kregen mensen een bedrag van het Rijk) voor de Vangnetregel. Het is een nieuwe regel. Er is uitgebreide voorlichting en communicatie over geweest. Het aantal aanvragen over 2016 moet uitwijzen of bewoners de regeling meer gaan kennen. Effect: budgetneutraal (*). 11. Op basis van extrapolatie is de verwachting dat een gedeelte van de budgetten voor Wmo-voorzieningen (vervoersvoorzieningen, rolstoelen, begeleiding) niet ingezet zal worden ( ). Van vervoersvoorzieningen en rolstoelen weten we dat het aantal aanvragen per jaar wisselt. Bij begeleiding speelt mee dat mensen vorig jaar over zijn gegaan naar de Wlz en nu niet meer door de gemeente zijn geïndiceerd. Daarnaast is vanaf 2016 de tariefopbouw anders, die wellicht financieel gunstig uitpakt voor de gemeente. Tenslotte is al eerder gebleken dat er minder uren per cliënt worden gefactureerd dan eerder geïndiceerd. Effect: budgetneutraal (*). 12. In de begroting 2016 was rekening gehouden met het afstoten van enkele sociaal culturele centra. Dit wordt in 2016 echter niet gerealiseerd (nadeel ). Verder staat de gemeente Houten garant voor de huurverplichting die Houten en Co is aangegaan met de eigenaar van Lorech tot medio In de tweede helft 2016 is er geen nieuwe huurder gevonden; daarom wordt de huurcompensatie julidecember bijgeraamd (nadeel ). Effect: budgetneutraal (*). 21

22 Toelichting Sociaal Domein (4) 13. (*) De effecten genoemd onder 1, 4 t/m 7 en 9 t/m 12 leveren per saldo een nadeel op van Omdat dit nadeel binnen de hekken van de transities zit, wordt dit negatieve saldo ten laste van de bestemmingsreserve Programma Transities in Samenhang gebracht. Naast een paar kleine voordelen binnen de hekken, wordt per saldo ten laste van deze bestemmingsreserve gebracht. 22

23 Integratie-Uitkeringen Sociaal Domein 2016 * Jeugd Macrobudget 2016: 10,4 miljoen * Verwacht resultaat 2016: ZIN 1,325 miljoen tekort, PGB 0,08 miljoen overschot, onvoorzien 0,5 miljoen overschot, verhoging IU jeugd n.a.v. meicirculaire ,12 miljoen overschot. Per saldo: verwacht tekort van 0,63 miljoen ** * Wmo (nieuwe taken) Macrobudget 2016: 4,1 miljoen * Verwacht resultaat 2016: CER ,168 miljoen overschot, verhoging IU Wmo 0,04 miljoen overschot, ZIN begeleiding 0,04 tekort, ZIN PGB 0,08 miljoen overschot. Per saldo: verwacht overschot van 0,24 miljoen ** * Participatie Macrobudget 2016: 2,3 miljoen * Verwacht resultaat 2016: middelen die we ontvangen = kosten die gemaakt worden. * Bedragen afkomstig uit meicirculaire 2016 ** Tekort komt ten laste van en overschot komt ten gunste van de bestemmingsreserve Programma Transities in Samenhang, zie mutaties in deze bestuursrapportage. 23

24 Tweede bestuursrapportage 2016 Programma Vitaal 24

25 27% 73% Gerealiseerd Aandacht nodig Niet gerealiseerd Beleidseffecten Vitaal (kwalitatieve prestatie-indicatoren) Gerealiseerd: Aanpak gezonde leefstijl bij kinderen/hun ouders en stimuleren/faciliteren van gezondere omgeving voor kinderen/jongeren waarin gezonde keuze een normale is via de JOGG-aanpak. Meerjarenhuisvestingsplan voor onderwijsgebouwen in Houten zal in 2016 aan de Raad ter besluitvorming worden voorgelegd. Bevorderen van sport/beweging bij groepen waarbij sportparticipatie achter blijft. Aandacht nodig: In 2016 herijken we het armoedebeleid en gaan we samen met samenwerkingspartners in Sociaal Loket nog meer aandacht schenken aan vroegsignalering en preventie. Uitvoering van minimabeleid is opgedragen aan WIL. Kaderstelling voor minimabeleid is gemeentelijke verantwoordelijkheid: Is op dit moment in uitvoering; hierbij wordt veel overleg gevoerd met partners uit veld omtrent diverse regelingen op dit gebied. Ook is er veel aandacht voor goede aansluitingen op andere projecten zoals "Houtens werkbedrijf" en programmalijn "meedoen naar vermogen". Voorziene raadsbehandeling is in Q Ondersteunen van activiteiten die Houten vriendelijker maakt voor dementerenden: Er wordt een training georganiseerd voor professionals die in hun werk met dementie te maken hebben. Belangstelling is er bij Viveste en boa maar je zou ook kunnen denken aan de hulpdiensten en winkeliers. Het is onzeker of deze training nog wel in 2016 gaat plaatsvinden maar dat is wel de intentie. Maken van nieuwe samenwerkingsafspraken tussen gemeente, basisonderwijs en peuterschool over uitvoering van Voor- en Vroegschoolse Educatie. In- en uitvoering van peuterplan van het Rijk: Is in uitvoering. Raadsvoorstel omtrent harmonisatie peuterspeelzalen zal naar verwachting in Q worden behandeld. (Harmonisatie moet voor worden afgerond). 25

26 Budgettaire positie Vitaal (bedragen x 1.000) Deelprogramma Wijzigingen in deze bestuursrapportage Lasten Baten Saldo Struct.? Participatiewet algemeen 1. Uitvoeringskosten WIL Nee Participatiewet inkomensdeel 2. BBZ Nee 3. Bijstandverlening en inkomensvoorziening Nee Armoedebeleid 4. Bijzondere bijstand (*) Nee Diverse budgetaanpassingen Nee Totaal saldo van baten en lasten programma Mutaties reserves (*) Nee Totaal resultaat programma * = Deze mutatie heeft gevolgen voor de onttrekking uit de bestemmingsreserve WWB-inkomensdeel, zie sheet Mutatie in reserves, pagina 47 26

27 Toelichting Vitaal 1. De WIL (Werk en Inkomen Lekstroom) verwacht hogere uitvoeringskosten voor 2016 te hebben ( ). Dit houdt verband met een toename van het aantal taakstellers en de groei in het algemeen van het bijstandsvolume (gemeld bij Zienswijze begrotingswijziging 2016 WIL). Daarnaast waren de gevolgen van het individueel keuzebudget (IKB) dat per 1 januari 2017 wordt ingevoerd nog niet geraamd ( ). Dit houdt onder meer in dat het opgebouwde vakantiegeld van / in 2016 gereserveerd moet worden, omdat deze middelen vanaf 1 januari 2017 op verzoek van de werknemer kunnen worden uitbetaald. Effect: nadeel. 2. Doordat er minder aanvragen binnen komen, wordt voorgesteld zowel de baten als de lasten voor BBZ (Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen) te verlagen. Effect: nagenoeg budgetneutraal. 3. Bijstandverlening en inkomensvoorziening: Dit betreft een verhoging van de uitkeringslasten Participatie-uitkeringen, BBZ startend, IOAW en IOAZ (o.b.v. prognose halfjaarcijfers WIL). Effect: nadeel. 4. Op basis van de halfjaarcijfers van de WIL wordt ingeschat dat de uitgaven voor bijzondere bijstand fors hoger zullen zijn (aantal bijstandsgerechtigden per juli 2016: 510; per januari 2016: 487). Vandaar dat hier een verhoging van het budget wordt voorgesteld ( ), dat gedekt wordt uit de bestemmingsreserve WWB-inkomensdeel. Effect: budgetneutraal, zie mutaties reserves (*). 27

28 Tweede bestuursrapportage 2016 Programma Duurzaam 28

29 Beleidseffecten Duurzaam (kwalitatieve prestatie-indicatoren) 11% 6% Gerealiseerd Aandacht nodig Niet gerealiseerd Gerealiseerd: Het stimuleren van energiebesparende maatregelen bij woningeigenaren bestaande woningen doen wij in regionaal verband (U-THUIS). Dit gebeurt bijvoorbeeld in de vorm van een digitaal loket, het ondersteunen en versterken van lokale initiatieven en het verbeteren van het aanbod. Zo wordt voor Verenigingen van Eigenaren en Nul-op-de-meter woningen een gerichte ondersteuningsstructuur ingericht. Houten neemt nu deel in Regionaalenergieloket.nl (voorheen Bleeve). Hiervoor zijn circa 10 energieambassadeurs opgeleid. Daarnaast is met ondersteuning van de gemeente het bewonersinitiatief de Hoeven Energie ontstaan, dat nu een voorbeeldfunctie heeft voor andere initiatieven in Houten en daarbuiten. 83% Aandacht nodig: Afgesproken is om te werken aan doelstellingen voor gebiedsinrichting die voortkomen uit de in 2015 opgestelde Omgevingsvisie van gemeente Houten, Bunnik en Wijk bij Duurstede. Echter, de visie wordt naar verwachting pas eind 2016/begin 2017 vastgesteld. Vervolgens zullen de opgenomen doelstellingen dan wel gezamenlijk worden opgepakt. Niet gerealiseerd: Met de winkeliersvereniging van (met name) het Rond was het de bedoeling te verkennen welke maatregelen mogelijk waren voor een duurzame bedrijfsvoering rond Het Rond. Echter, er is er nu voor gekozen om vooral duurzaamheidsinitiatieven te ondersteunen die vanuit ondernemers zelf komen (en daarmee ligt de nadruk niet langer op het verkennen van mogelijkheden in samenspraak met de winkeliersvereniging). Een voorbeeld dat goed aansluit op deze insteek, is de Do!Challenge. 29

30 Budgettaire positie Duurzaam (bedragen x 1.000) Deelprogramma Wijzigingen in deze bestuursrapportage Lasten Baten Saldo Struct.? Commerciële voorzieningen en horeca 1. Dividend voordeel Nee Leefomgeving 2a. Aanbestedingen groen - niet gerealiseerde inkoopvoordeel Ja (*) 2b. Aanbestedingen groen - meerkosten groenbestekken Ja (*) 3. Bomen Rijkswaterstaat Nee Diverse budgetaanpassingen Nee Totaal saldo van baten en lasten programma Mutaties reserves Nee Totaal resultaat programma * = De structurele effecten zijn verwerkt in de begroting 2017 ** = Mutatie reserve, zie sheet "Mutatie in reserves", pagina 47 30

31 Toelichting Duurzaam 1. Als gevolg van een hogere dividenduitkering en een belastingvoordeel ontstaat een eenmalige extra inkomst. Voordelig effect Bij de aanbesteding van de groenbestekken is er sprake van een aanbestedingsnadeel. Daarnaast kan als gevolg hiervan de ombuigingstaakstelling op het gezamenlijk aanbesteden in de openbare ruimte niet worden gerealiseerd (zie ook programma Algemene Dekkingsmiddelen). Tezamen een nadelig effect van Het plaatsen van bomen voor Rijkswaterstaat kost Daartegenover staan de subsidie-inkomsten van Rijkswaterstaat (100%). Budgetneutraal. 31

32 Tweede bestuursrapportage 2015 Programma Bereikbaar 32

33 Beleidseffecten Bereikbaar (kwalitatieve prestatie-indicatoren) 40% 60% Gerealiseerd Aandacht nodig Niet gerealiseerd Gerealiseerd: Met betrekking tot het parkeerprobleem bij Oud Wulven, parkeren grote voertuigen vanaf 3 oktober s nachts en op zondag op de nieuw aangewezen locatie op de Bergveste. De parkeerlocatie op de Bergveste wordt hiertoe heringericht. De inrichting van parkeerplaats Oud Wulven wordt aangepast om de parkeercapaciteit te vergroten. In het kader van Lokaal Maatwerk is ervoor gekozen de fietsstraat Odijkseweg uit te breiden. Aandacht nodig: Met betrekking tot de verbetering van de parkeersituatie bij Castellum, liggen er een parkeeronderzoek en rapportage van een adviesbureau dat de situatie op De Bouw heeft onderzocht met behulp van camera's. De evaluatie wordt in het najaar afgerond. 33

34 Budgettaire positie Bereikbaar (bedragen x 1.000) Deelprogramma Wijzigingen in deze bestuursrapportage Lasten Baten Saldo Struct.? Verkeersbeleid 1. Verkoop snippergroen Nee Diverse budgetaanpassingen Nee Totaal saldo van baten en lasten programma Mutaties reserves Totaal resultaat programma

35 Toelichting Bereikbaar 1. Er worden in 2016 meer aanvragen voor de verkoop van snippergroen gehonoreerd dan voorheen ( ). Deze opbrengst betreft grotendeels de vergoeding voor infrastructurele aanpassingen rondom deze percelen en voor de kosten van overdrachten. Kortom, het toegenomen aantal grondverkopen leidt ook tot hogere kosten ( ). Daarnaast wordt als vergoeding voor toekomstig groot onderhoud een hogere bijdrage gestort in de voorziening BOR ( ). Per saldo budgetneutraal. 35

36 Tweede bestuursrapportage 2016 Programma Veilig 36

37 Beleidseffecten Veilig (kwalitatieve prestatie-indicatoren) 5% Gerealiseerd: Opstarten lokale persoonsgerichte aanpak zorg en veiligheid. Deze maatwerkaanpak biedt de mogelijkheid om de interventies die vanuit verschillende partners ingezet kunnen worden daadwerkelijk en in afstemming met elkaar in te zetten binnen een vooraf afgesproken termijn. Gerealiseerd Aandacht nodig Niet gerealiseerd 95% 37

38 Budgettaire positie Veilig (bedragen x 1.000) Deelprogramma Wijzigingen in deze bestuursrapportage Lasten Baten Saldo Struct.? Diverse budgetaanpassingen Nee Totaal saldo van baten en lasten programma Mutaties reserves Totaal resultaat programma Toelichting: Aangezien de budgetaanpassingen kleiner dan zijn, worden deze niet toegelicht. 38

39 Tweede bestuursrapportage 2016 Programma Betrokken 39

40 Beleidseffecten Betrokken (kwalitatieve prestatie-indicatoren) 38% 62% Gerealiseerd Aandacht nodig Niet gerealiseerd Gerealiseerd: Experimenteren met een digitaal platform op het online discussie platform Argu. Het burgerinitiatief voor het oprichten van een digitaal platform inwonersinitiatieven, wordt gefaciliteerd met advies en krijgt een plaats op de portal Indieners van klachten en bezwaren worden proactief eerst persoonlijk benaderd, alvorens tot afhandeling of uitspraak te komen (prettig contact met de Overheid). Aandacht nodig: Publiekshal transformeren naar een ontmoetingsruimte duurt langer, als gevolg van onzekerheid over samenwerking en huisvesting van nieuwe partners. Doorontwikkeling visie Huis van de stad : voor het bibliotheekgebouw is besluitvorming geweest over de partners die erin gehuisvest worden. Het geheel wordt begin 2017 in gebruik genomen. 40

41 Budgettaire positie Betrokken (bedragen x 1.000) Deelprogramma Wijzigingen in deze bestuursrapportage Lasten Baten Saldo Struct.? College Nee Diverse budgetaanpassingen Nee Totaal saldo van baten en lasten programma Mutaties reserves Totaal resultaat programma

42 Toelichting Betrokken 1. De stelpost voor wachtgeldregeling wordt voor dit jaar incidenteel afgeraamd omdat er geen voormalige bestuurders zijn die ervan gebruik maken. Effect: voordelig. 42

43 Budgettaire positie Algemene dekkingsmiddelen (bedragen x 1.000) Deelprogramma Wijzigingen in deze bestuursrapportage Lasten Baten Saldo Struct.? 1. Algemene uitkering Septembercirculaire Ja (****) Meicirculaire 2016** Deels (*) Autonome ontwikkeling Ja (*) Afrekening voorgaande jaren Nee 2. Saldo financieringsfunctie Rentelasten financieringsbehoefte Nee 3. Overige algemene dekkingsmiddelen Realisatie taakstelling bedrijfsvoering, organisatie en huisvesting** Aanbesteding Groen met Wijk bij Duurstede in relatie taakstelling** Ja (*) Ja (***) Diverse budgetaanpassingen Nee Totaal saldo van baten en lasten programma Mutaties reserves Totaal programma na bestemming * = Structurele effecten zijn verwerkt in de begroting 2017 ** = Verschuiving tussen programma's *** = De structurele effecten zijn verwerkt in de begroting tot en met 2019 **** = De structurele effecten worden verwerkt in de Perspectiefnota

44 Toelichting Algemene dekkingsmiddelen (1) 1. Algemene Uitkering - Het saldo-effect van de septembercirculaire 2016 is bij de tweede bestuursrapportage 2016 verwerkt. Dit wordt met name veroorzaakt door extra uitgaven van het rijk waardoor het accres voor 2016 toeneemt. Effect: voordelig. - Het effect van de meicirculaire 2016 is, consistent met voorgaande jaren, bij de tweede bestuursrapportage 2016 verwerkt. Effect: voordelig ( is budgettair neutraal vanwege doorvertaling naar beleidsvelden). - De autonome ontwikkeling heeft betrekking op de bijstelling van hoeveelheden in het verdeelmodel van het rijk voor de algemene uitkering. De meest bepalende mutaties komen voort uit bijstellingen in het cluster infrastructuur en gebiedsontwikkeling zoals oeverlengte, oppervlakte bebouwing en land. Effect: voordelig. - Een positieve afrekening van de algemene uitkering over 2014 en 2015 is het gevolg van de definitieve vaststelling van de uitgaven van het rijk. Effect: voordelig. 2. Financieringsfunctie De begroting van de rentelasten is aangepast door een lagere financieringsbehoefte en de lage rentestand. Daarnaast vindt vrijval plaats op de resterende 50% van de gereserveerde financiering inzake de inzet van de beklemde reserves, gezien de verwachting dat in 2016 geen kasstroom in de vorm van extra financiering benodigd is. Effect: voordelig. 44

45 3. Toelichting Algemene dekkingsmiddelen (2) Overige algemene dekkingsmiddelen - De realisatie van de taakstelling op bedrijfsvoering, organisatie en huisvesting is verder ingevuld en voor 2016 volledig gerealiseerd. De aframing van budgetten wordt nader toegelicht bij de programma s. Effect: budgetneutraal. - De inkooptaakstelling op groenbestekken blijkt na aanbesteding samen met Wijk bij Duurstede niet haalbaar. De eerder ingeboekte taakstelling is tegengeboekt en de meerkosten zijn nu begroot bij het programma Duurzaam. Effect: nadelig. 45

46 Tweede bestuursrapportage 2016 Bijlagen 46

47 Mutaties in reserves (Best.) reserve Programma Mutatie Initieel onderhoud openbare ruimte Transities in Samenhang WWB-Inkomensdeel Duurzaam Cameratoezicht op De Bouw inclusief rapportage en bijdrage schade VRI 22 N402 Subtotaal 22 Sociaal Domein Jeugd 486 WMO -481 Afboeken taakstelling SCC Houten- Noord Mutaties 2 e bestuursrapportage 2016 (bedragen x 1.000) Afboeken taakstelling De Grote Geer 34 Huurverplichting Lorech 42 Eigenaarsdeel OZB De Vuurtoren 5 Subtotaal 122 Hogere kosten bijzondere bijstand door Vitaal statushouders 251 Subtotaal 251 Mutatie reserves 2e bestuursrapportage Positief bedrag = verlaging van de stand van de reserve: onttrekking Negatief bedrag = verhoging van de stand van de reserve: storting 47

48 Mutaties voorzieningen Voorziening Programma Mutatie Mutaties 2 e bestuursrapportage 2016 (bedragen x 1.000) Beheer openbare ruimten algemeen Beheer openbare ruimten algemeen Bereikbaar Bijdrage toekomstig groot onderhoud vanuit grondverkopen Tegemoetkoming beheerkosten Hajé Linieland Subtotaal -21 Duurzaam Groenonderhoud aan de Gedekte Gemeenschapsweg Bijstellingen afval 3 Subtotaal 15 Mutatie voorzieningen 2e bestuursrapportage Positief bedrag = verlaging van de stand van de voorziening: onttrekking Negatief bedrag = verhoging van de stand van de voorziening: storting 48

49 Risicomanagement (1) Wat hebben we gedaan of gaan we nog doen in 2016? Module risicomanagement ingericht 26 mei 2016 workshop risicomanagement Doel: borgen van eigenaarschap en bredere kijk op risico s Ook aandacht voor de vraag: hoe gaat risicomanagement leven Inhoudelijk aanscherpen van risico s (niet alleen financieel) Risico-inventarisatie voor 2e bestuursrapportage 2016 en begroting 2017 Risico s afgestemd met betreffende portefeuillehouder Directie periodiek in overleg over risico s, oorzaak, gevolg en beheersmaatregelen Verdere doorontwikkeling rapportages in overleg met de ARC (klankbordgroep) 49

50 Risicomanagement (2) Van de gekwantificeerde risico's is onderstaande matrix te maken. De aantallen in de matrix betreffen het aantal risico's dat is gedefinieerd met dezelfde risico-score. Bij deze risicoscore hoort een gemiddeld financieel effect (aanspraak op het beschikbare weerstandsvermogen). Deze wordt berekend door de gemiddelde kans te vermenigvuldigen met het gemiddelde financiële effect. De kleuren in de matrix zijn gerelateerd aan de risicoscore en geven de urgentie aan en de mate van politieke relevantie. Hoe hoger de score, hoe urgenter het risico. De kleuren lopen op met de urgentie, van groen, geel, oranje naar rood als een risico een grote urgentie heeft. Financieel gevolg aantal : < < < < aantal : 1 aantal : 1 aantal : aantal : 1 aantal : aantal : 1 aantal : 1 aantal : aantal : 2 aantal : 1 aantal : 1 aantal : 2 aantal : % % % % % Kans 50

51 Risicomanagement (3) In onderstaande tabel zijn de grootste risico s uit de groslijst opgenomen. Het gevolg wordt berekend door de gemiddelde kans en het gemiddelde effect met elkaar te vermenigvuldigen. Risico Omschrijving Gebied Categorie Kans Effect Gevolg Dat de transformatie, waaronder de afschaling van 2e naar 1e lijnszorg en van 1e naar 0e lijnszorg onvoldoende op gang komt. Dat er bij de objectieve verdeelmodellen van de drie decentralisaties (Jeugd, Wmo en Participatie) minder geld binnenkomt dan benodigd voor de uitvoering van de drie decentralisaties. E-bikes Extreme neerslag Gelimiteerde achtervang van het WSW (Wet Sociale Woningbouw) Het risico bestaat dat de transfomatie, waaronder de Jeugd Wmo Financieel / % < beweging om te komen tot een verrschuiving van de dure 2e lijnszorg naar de goedkopere 1e lijnszorg niet tijdig genoeg op gang komt. Ditzelfde risico doet zich voor bij de gewenste verschuiving van de 1e lijnszorg naar de 0e lijszorg (zoals bijbvoorbeeld mantelszorg). economisch In de praktijk zien we dat we in circulaires vanuit het rijk gekort kunnen worden op één of meerdere uitkeringen binnen de decentralisaties. Het ontstaan van gevaarlijke snelheidsverschillen op fietspaden waardoor infrastructurele aanpassingen nodig zijn en reputatie 'Houten fietsstad' onder druk komt te staan. door klimaatverandering kunnen we eerder te maken krijgen met extreme neerslag Het risico betreft rentederving (5%) van de tertiaire zekerheid (25 % voor alle deelnemende gemeenten) van de uitstaande leningen van de gemeente Houten ( 230 miljoen) aan woningcorporaties Jeugd Wmo Participatie Financieel / % < economisch Aanleg infrastructuur Financieel / % < economisch Waterkering en afwatering Financieel / % < economisch Stadsvernieuwing en woningbouw Financieel / 0-20 % economisch Overige risico's > < divers divers Overige risico's < divers divers Benodigde weerstandscapaciteit

52 Risicomanagement (4) Ratio Weerstandsvermogen = Beschikbare weerstandscapaciteit Benodigde weerstandscapaciteit = = 1,6 = ruim voldoende N.B.: dit is exclusief de kansen/risico s die voortvloeien uit openeinde regelingen. 52

53 Beslispunten raadsvoorstel De begroting 2016 te wijzigen (zie sheet nr. 10). Kredieten te voteren (zie sheet nr. 14). In te stemmen met de voorgestelde mutaties in reserves (zie sheet nr. 47). In te stemmen met de voorgestelde stortingen in voorzieningen (zie sheet nr. 48). 53