MEMORIE VAN TOELICHTING. 1 e Bestuursrapportage 2014 & Kadernota 2015

Transcriptie

1 MEMORIE VAN TOELICHTING 1 e Bestuursrapportage 2014 & Kadernota 2015 College van B&W van BEEK 26 juni 2014

2

3 MEMORIE VAN TOELICHTING Mede naar aanleiding van de commissiebehandelingen op 23, 24 en 25 juni jl. gaan wij in deze Memorie van Toelichting in op de ontwikkeling vanuit de Meicirculaire 2014 inclusief Participatiebudget, waarvan wij het van belang achten dat u deze informatie kunt betrekken bij de raadsbehandeling van de 1 e Bestuursrapportage 2014 respectievelijk de Kadernota Daarnaast treft u als bijlage aan, de naar aanleiding van de presentatie van 20 mei jl. geactualiseerde projectformulieren m.b.t. het Masterplan Centrum Beek. Deze ter vervanging van de in de 1 e Bestuursrapportage 2014 opgenomen gegevens welke nog een peildatum van 24 april hadden. Effecten meicirculaire 2014 Gemeentefonds op Beekse begroting Op 30 mei jl. is de meicirculaire door het ministerie van BZK uitgebracht. Deze meicirculaire wordt aangemerkt als één van de belangrijkste van de afgelopen decennia. Dat komt o.a. door de verwerking van de 1 e tranche van het groot onderhoud aan het verdeelstelsel. Naar verwachting vindt begin 2015 de 2 e tranche plaats. De grootste wijziging in deze circulaire betreft echter de instelling van het deelfonds sociaal domein (DSD). Hierdoor stijgt het totale gemeentefonds met ruim 60%. In de meicirculaire was nog niets opgenomen over de gevolgen van de Participatiewet. Deze gegevens zijn aanvullend op 17 juni jl. door het ministerie openbaar gemaakt. In het collegeprogramma Sociaal verder! is opgenomen dat: nieuwe taken die vanuit het Rijk overkomen naar de gemeente worden uitgevoerd binnen de hiervoor door het Rijk vastgestelde financiële middelen; als het Rijk bezuinigt op specifieke uitkeringen, gaat de gemeente dit in principe niet compenseren, tenzij hierdoor ongewenste situaties ontstaan. Mocht dit laatste het geval zijn dan wordt gekeken hoe dit kan worden gerepareerd. Rekening houdend met deze uitgangspunten ziet het totale beeld voor de Beekse begroting er als volgt uit: Financiële gevolgen Inkomsten meicirculaire 2014 en Participatiewet 17 juni 2014 Mutatie Algemene uitkering regulier Mutatie Algemene uitkering DSD Totaal inkomsten Uitgaven Invoeringskosten jeugdzorg DSD jeugdzorg DSD WMO DSD Participatiewet Totaal uitgaven Mutatie Nog te realiseren budgettair neutrale taakmutaties en korting integratie-uitkering WMO E-overheid E-boeken

4 Financiële gevolgen Waterschapsverkiezingen Uitvoering individuele studietoeslag Uitv. nieuwe doelgroep Participatiewet Overdracht buitenonderhoud Integratie-uitkering WMO Totaal budgettair neutraal Indicatief effect meicirculaire na nog te realiseren budgettair neutrale mutaties Hierna wordt ingegaan op de financiële gevolgen van de meicirculaire voor de Beekse begroting, waarbij als eerste wordt ingegaan op de reguliere algemene uitkering en daarna op het effect van het deelfonds sociaal domein. Reguliere algemene uitkering In de regulier algemene uitkering hebben een aantal mutaties plaatsgevonden die een nadere toelichting behoeven. Het betreft achtereenvolgens: 1. Groot onderhoud aan het verdeelstelsel 2. Taakmutaties en korting onderwijshuisvesting 3. Ontwikkeling accres en overige ontwikkelingen Ad 1: Groot onderhoud aan het verdeelstelsel 1 e tranche groot onderhoud verdeelstelsel Herverdeeleffect Suppletie-uitkering Totaal groot onderhoud verdeelstelsel In deze meicirculaire is de 1 e tranche groot onderhoud aan het verdeelstelsel verwerkt. De totale omvang van het gemeentefonds wijzigt hierdoor niet. Wel worden gelden overgeheveld tussen clusters onderling. Dit kan leiden tot herverdeeleffecten tussen gemeenten. Met betrekking tot deze herverdeeleffecten is de afspraak gemaakt dat deze worden gespreid door middel van een zgn. suppletie-uitkering. Dit betekent dat in 2015 het effect van het groot onderhoud 50% bedraagt en dat vanaf 2016 het volledige effect tot uitdrukking komt in de uitkering. Uit de tabel blijkt dat er voor Beek sprake is van een voordelig herverdeeleffect. Ad 2: Taakmutaties en korting onderwijshuisvesting Taakmutaties en korting onderwijshuisvesting E-overheid E-boeken Waterschapsverkiezingen Uitvoering individuele studietoeslag Uitvoering nieuwe doelgroep Participatiewet Overdracht buitenonderhoud Totaal taakmutaties Korting onderwijshuisvesting Totaal taakmutaties en korting

5 Nadere toelichting op de taakmutaties: E-overheid. De facturen die de gemeente ontvangt voor gegevens uit het Handelsregister en het Kadaster worden niet meer verstuurd. Voor deze facturen wordt de Algemene uitkering gekort. E-boeken voor bibliotheken worden centraal ingekocht. Per 2015 leidt dit tot een uitname uit het gemeentefonds. De Waterschapsverkiezingen in 2015 vinden gelijk plaats met de verkiezingen voor de Provinciale Staten. Gemeenten worden gecompenseerd voor de organisatie van de gecombineerde verkiezingen. I.h.k.v. de Participatiewet is de individuele studietoeslag geïntroduceerd. Gemeenten worden gecompenseerd voor de uitvoeringskosten. Compensatie van de uitvoeringskosten a.g.v. de nieuwe doelgroep i.h.k.v. de Participatiewet (toegang tot Wajong wordt beperkt, waardoor de gemeentelijke doelgroep, mensen met arbeidsvermogen, toeneemt). Overdracht buitenonderhoud schoolgebouwen. Deze taak wordt overgeheveld naar de schoolbesturen. Het geld wordt uitgenomen uit het gemeentefonds. Gemeenten kunnen hun onderhoudsplannen schoolgebouwen aanpassen en volstaan met een lagere dotatie aan de reserve/voorziening. Met het schoolbestuur moeten nog afspraken worden gemaakt onder wat nu onder groot onderhoud (schoolbestuur) en wat onder instandhouding (gemeente) valt. Met betrekking tot de taakmutaties wordt uitgegaan van een budgettair neutrale effect voor onze begroting. De exacte financiële vertaling op de uitgavenbudgetten zal nader worden uitgezocht bij de opstelling van de begroting Daarnaast is nog een generieke korting van 256 miljoen op onderwijshuisvesting opgenomen in de meicirculaire. Deze korting vloeit voort uit de motie Buma die een plek heeft gekregen in het regeerakkoord Rutte II. In de meicirculaire 2013 is deze korting verwerkt via een verlaging van maatstafgewichten. Na de herijking (groot onderhoud verdeelstelsel) is deze verlaging via de maatstafgewichten niet meer mogelijk. Deze korting uit de meicirculaire 2013 is dan ook teruggedraaid in de meicirculaire Het kabinet kan het geld echter niet missen en waardoor er gelijktijdig een generieke korting ter hoogte van hetzelfde bedrag wordt ingevoerd. Deze generieke korting komt tot uiting door een verlaging van de uitkeringsfactor. Per saldo leidt het terugdraaien van de korting uit 2013 en de invoering van de generieke korting in 2014 voor Beek tot een nadeel, met name veroorzaakt door het feit dat Beek geen eigen voortgezet onderwijs heeft. Het nadelige effect bedraagt in in 2015 en loopt in 2018 op tot structureel Ad 3: Ontwikkeling accres en overige ontwikkelingen Accres, overige ontwikkelingen en integratie-uitkering WMO Accres en overige ontwikkelingen Bijdrage invoeringskst jeugdzorg Integratie-uitkering WMO Totaal accres, overige ontwikkelingen en WMO De financiële effecten die betrekking hebben op 2012 en 2013 worden verwerkt in 2014 respectievelijk In de meicirculaire wordt standaard het accres 1 aangepast. Vanaf 2014 is er sprake van een structureel lagere prijsontwikkeling die doorwerkt in de departementale begrotingen met als gevolg een 1 Accres: groei van het gemeentefonds gekoppeld aan de groei van de netto gecorrigeerde rijksuitgaven. 4

6 neerwaartse bijstelling van het accres (samen de trap op en af). Daarnaast is er in 2014 ook sprake van een lagere loonontwikkeling. Structureel is sprake van een hogere loonontwikkeling waardoor het neerwaartse effect op het accres van de lagere prijsontwikkeling wordt gedempt. Naast de loon- en prijsmutaties hebben nog een aantal mutaties in ontvangen dividenden en verschuivingen van middelen van 2014 naar 2016 en 2017 gevolgen voor het accres De overige ontwikkelingen hebben betrekking op de actualisatie van alle maatstaven aan de meest recente aantallen. Hierbij geldt dat als gevolg van het groot onderhoud en de definitie van de wet BAG enkele maatstaven zijn gewijzigd. Voor de invoeringskosten decentralisatie jeugdzorg is de bijdrage aangepast met Net zoals voorgaande keren wordt deze specifieke bijdrage ook ingezet voor het uitgavenbudget invoering decentralisatie jeugdzorg. Tot slot is de integratie-uitkering WMO (huishoudelijke hulp) als gevolg van het Regeerakkoord verlaagd. Deze korting van 40% is nog niet in een eerdere circulaire verwerkt. Naast de korting van het Regeerakkoord hebben er mutaties m.b.t. indexatie 2014/2015, sociale wijkteams, wet BAG e.d. plaatsgevonden op de integratie-uitkering WMO terwijl ook de maatstaven zijn geactualiseerd naar de meest actuele standen. Het totale effect voor Beek bedraagt lagere uitkering WMO vanaf In de Beekse begroting is bij de 1 e Bestuursrapportage 2014 reeds structureel afgeraamd op de uitgaven budgetten ten gunste van de algemene middelen. Op basis van de uitgangspunten uit het collegeprogramma betekent dat het restant van nog structureel wordt verlaagd op de uitgavenbudgetten WMO vanaf Deelfonds sociaal domein In de meicirculaire 2014 en via een aparte publicatie op 17 juni 2014 met betrekking tot de Participatiewet zijn de eerste financiële gegevens verstrekt m.b.t. het Beekse aandeel in het kader van het deelfonds sociaal domein. Let wel, daarmee is niet alle onduidelijkheid afgenomen. Wat dat betreft zal de Septembercirculaire wellicht weer iets meer duidelijkheid brengen. Op basis van de ontvangen cijfers kan het volgende plaatje worden geschetst: Deelfonds sociaal domein (DSD) Jeugdzorg WMO (Awbz) Participatiewet Totaal deelfonds sociaal domein Het deelfonds sociaal domein wordt voor een periode van 3 jaar ingesteld, in casu 2015 t/m Het bevat integratie-uitkeringen ten behoeve van de nieuwe WMO, jeugdzorg en Participatiewet. In het kader van de integrale benadering van de doelgroepen kunnen de gelden ontschot worden ingezet. Wel geldt een bestedingsplicht aan de taken, ofwel het geld van het deelfonds mag niet worden besteed aan de spreekwoordelijke lantaarnpalen. Bij onderbesteding is reservering mogelijk. De planning is om met ingang van 2018 de aanwezige gelden over te hevelen van het deelfonds naar de reguliere maatstaven van de Algemene uitkering. Voor de overheveling van de AWBZ taken naar de WMO en jeugdzorg zijn nu de definitieve historische kosten per gemeente bekend. Vanaf 2016 wordt gewerkt met een objectief verdeelmodel. De financiële consequenties van deze overgang zijn nog niet bekend. Voor het budget van de Participatiewet zijn de huidige budgetten voor de Wsw en reintegratiemiddelen samengevoegd. Daarnaast is het budget verhoogd voor de nieuwe doelgroep. De nieuwe doelgroep bestaat uit mensen met arbeidsvermogen die voorheen onder de Wajong 5

7 vielen. De verdeling van de middelen is gebaseerd op een nieuw model. Dit nieuwe verdeelmodel leidt tot herverdeeleffecten. Net zoals bij het groot onderhoud verdeelstelstel worden deze herverdeeleffecten verdeeld over 3 jaar. In de publicatie van het ministerie is alleen het totaal bedrag van 3 miljoen voor Beek te zien. Wat het herverdeeleffect voor Beek is, is nog niet bekend. Wij houden vooralsnog vast aan de uitgangspunten dat nieuwe taken die vanuit het Rijk overkomen worden uitgevoerd binnen de hiervoor door het Rijk vastgestelde financiële middelen en daarnaast compenseren wij in principe ook niet doorgevoerde bezuinigingen op specifieke uitkeringen. Vanuit deze kaders zal de begrotingstechnische vertaling van het Deelfonds Sociaal Domein vooralsnog budgettair neutraal verlopen. De komende periode zullen wij samen met onze samenwerkingspartners de concrete uitwerking moeten vormgegeven waarbij ook duidelijker wordt hoe de uiteindelijke financiële stromen er uit komen te zien. Alsdan is ook pas het echte effect op onze begroting zichtbaar. Mochten tijdens deze exercitie toch negatieve financiële effecten blijken, dan kan de structurele stelpost decentralisaties hiervan maximaal opvangen. Beek, 26 juni 2014 BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN BEEK de secretaris, Ron de Louw de burgemeester, Ralf Krewinkel Bijlage: geactualiseerde projectformulieren Masterplan Centrum Beek 6