Een volwassene met een verstandelijke beperking heeft problemen met één of meerdere van onderstaande

Transcriptie

1 Internet Inclusief Bespreking tetsen hypthesen ii05 Inleiding Beperkingsgebieden en MMSE/AVI Een vlwassene met een verstandelijke beperking heeft prblemen met één f meerdere van nderstaande beperkingsgebieden: Visueel begrip: figuur achtergrnd, visueel vervlledigen Verbaal begrip inclusief lezen Rekenbegrip Aandacht Geheugen Prbleemplssend vermgen De meeste persnen met een verstandelijke beperking zullen één van deze dmeinen aangeven als zijnde vr hen het meest beperkende, hewel er altijd sprake zal zijn van een zekere verlapping. Z zal een persn met leesprblemen het meilijk vinden m zijn aandacht te huden bij het drnemen van een lange tekstblk. Anderzijds zal iemand die zijn aandacht niet kan fcussen geen lange tekstblkken kunnen drnemen ndanks het feit dat deze persn geen leesmeilijkheden heeft. Op basis van een vrgaande test ii03, een uitbreiding p de standaard MMSE, werd niet alleen de delgrep geselecteerd maar werd er k per beperkingsgebied een set van hypthesen die de webtegankelijkheid bevrderen pgesteld. Tetsen hypthesen De hypthesen afgeleid uit de test ii03 werden bij de delgrep getetst via een testsite, nl. Rekening hudend met de diversiteit van de delgrep p vlak van vrkennis ICT en surfen p internet hebben we vlgende beslissingsregel gehanteerd bij het berdelen van de hypthesen: > 66% : Hypthese bevestigd 50% - 66%: Hypthese nbeslist <50%: Hypthese niet bevestigd Bespreking tetsen hypthesen ii05 1

2 Visueel begrip: Figuur achtergrnd 1. Over elkaar heen liggende vlakken wrden betekenisvl en individueel als geheel waargenmen. Hypthese testen dr De prefpersn te laten aanwijzen welke verschillende blkken (navigatie,inhud) zich p de startpagina bevinden. Kanttekening bij test Het begrip ver elkaar heen liggend betekent in bvenstaande pagina dat de 2 navigatieblkken en het inhudsblk p het blauwe achtergrndvlak liggen. Het begrip blk werd eerst dr de testleider geduid p een vrige pagina van de testsite. Het laten aanwijzen zrgt ervr dat de pdracht niet interfereert met de leesvaardigheid f taalvaardigheid van de prefpersn. Wij vernderstellen dat De prefpersnen afznderlijke blkken p een pagina herkennen. Bespreking tetsen hypthesen ii05 2

3 Resultaat: De hypthese wrdt bevestigd. Aantal dat de 3 blkken herkent en dus hypthese bevestigt 35 76% Aantal dat de 3 blkken niet herkent % Cnclusie vr webbuwer De inhud van een webpagina mag pgedeeld zijn in duidelijk afgelijnde blkken vr navigatie, nieuwtjes, rss-feed, inhud, Tip vr begeleider Wijs de prefpersn erp dat verschillende rubrieken van een website zals navigatie, nieuwtjes en inhud vaak pgedeeld wrden in afznderlijke blkken 2. Zlang het bvenliggend vlak werken in een lager vlak niet belemmert, is het werken in lagen geen prbleem. Hypthese testen dr De prefleider klikt p de link VTM. Een nieuw venster pent in een kleiner venster dan de startpagina van de testsite. De prefleider klikt p de link Eén. Een nieuw venster pent p maximale grtte zdat de startpagina van de testsite niet meer zichtbaar is. De prefpersn wrdt telkens gevraagd he er met teruggekeerd wrden naar de startpagina van de testsite. Bespreking tetsen hypthesen ii05 3

4 Kanttekening bij test Het werken in een nderliggend vlak belemmeren wrdt in deze pdracht als vlgt getest. Bij het penen van de site van VTM blijft de startpagina zichtbaar en aanklikbaar zdat het werken in het nderliggende vlak, zijnde de startpagina, niet belemmerd wrdt. Bij het penen van de site van Eén, kmt deze pagina vlledig ver de startpagina te liggen zdat deze niet meer zichtbaar is. Het werken in het nderliggend vlak, zijnde de startpagina, wrdt dus wel degelijk belemmerd. Bij 13 prefpersnen kn het terugkeren van de site van Eén niet getest wrden mwille van een technische fut. We gaan ervan uit dat de scres van deze grep in de lijn liggen van de verige 33 deelnemers aan de test. De prefpersn werd alleen gevraagd aan te geven he de prefleider mest terugkeren naar de startpagina van de testsite. De meeste prefpersnen namen spntaan de muis ver. Wij vernderstellen dat De prefpersnen de startpagina van de testsite terugvinden mits deze ng zichtbaar is. De prefpersnen kunnen dus van de VTM-pagina terugkeren, van de Eénpagina niet. De prefpersnen het gepende venster niet sluiten m terug te keren. Resultaat: De hypthese wrdt niet bevestigd. Resultaten terugkeren vanaf pagina VTM Testsite zichtbaar Aantal dat kan terugkeren naar testsite en hypthese bevestigt 38 83% Aantal dat niet kan terugkeren naar testsite 8 17% Resultaten terugkeren vanaf pagina Eén Testsite niet meer zichtbaar Aantal dat niet kan terugkeren naar testsite en hypthese bevestigt 5 15% Aantal dat kan terugkeren naar testsite 28 85% Aantal waarbij pref niet werd afgenmen 13 Cnclusie vr webbuwer Het werken met ver elkaar liggende vlakken zals ppupvensters wrdt dr de meerderheid van persnen met een verstandelijke beperking begrepen. Vrwaarde is wel dat deze ppups p een standaardmanier kunnen afgeslten wrden. Tip vr begeleider Trainen in basis cmputervaardigheden (afsluiten met het kruisje, de werking van de backtets in de brwser) is kennis die blijft hangen en die persnen met een Bespreking tetsen hypthesen ii05 4

5 verstandelijke beperking in nieuwe situaties zals bij deze test perfect kunnen tepassen. Inf uit bservaties 2 van de 8 prefpersnen die niet knden terugkeren van de site van VTM wisten wel dat je kn afsluiten dr te klikken p het kruisje in de rechterbvenhek van het scherm maar ze klikten p het kruisje van de testsite zelf. 1 van de 5 prefpersnen die niet knden terugkeren van de site van Eén naar de testsite, zcht naar een kruisje m te sluiten mdat ze de prefleider deze actie had zien ndernemen bij het sluiten van de site van VTM. Het afsluitkruisje werd niet zelfstandig gevnden maar na uitleg dr de prefleider lukte het bij vervlgpdrachten wel. 3. Een webpagina mag een beperkt aantal vlakken en achtergrndelementen bevatten maar deze mgen niet afleiden. Hypthese testen dr De prefleider klikt p de link VT4. De prefpersn krijgt de muis en wrdt gevraagd dr te klikken naar de hmepage van VT4. Dit kan via de htspt Enter The Hatch Mve t VT4.be. Kanttekening bij test De VT4-startpagina heeft een typische lay-ut gericht p de delgrep jngvlwassenen. We tellen 8 blkken waarvan er verschillende ver elkaar werden geschven. Bespreking tetsen hypthesen ii05 5

6 Wij vernderstellen dat De prefpersnen de htspt niet vinden en de site dus niet kunnen penen. Resultaat: De hypthese wrdt bevestigd. Aantal dat link naar VT4 niet vindt en dus hypthese bevestigt 34 74% Aantal dat link naar VT4 vindt 12 16% Cnclusie vr webbuwer Het werken met meerdere, zelfs ver elkaar liggende, vlakken wrdt dr persnen met een verstandelijke beperking uitsluitend begrepen wanneer deze vlakken mi individueel van elkaar waarneembaar zijn en het geheel een rustige lay-ut heeft. Een tegankelijke website bevat geen anderstalige termen. Een htspt met vldende grt zijn. Tip vr begeleider Leer aan dat de muiscursr van een pijl in een hand verandert p het mment je p een link terechtkmt. Wanneer de hand verschijnt, kan er drgeklikt wrden. Inf uit bservaties Het engelse Mve T werd slechts dr één van de 46 prefpersnen begrepen en vertaald. De verige 11 prefpersnen die knden drklikken vnden de htspt dr systematisch met de muis ver de pagina te bewegen en te kijken f de cursr in een handje veranderde. Verschillende prefpersnen klikten lgischerwijze p het lg van VT4. Hierp was echter dr de webbuwer van de VT4-site geen htspt geplaatst. Aandacht 1. Cmbinatie van hyptheses die allen aangeven dat alleen de bdschap die je wil meedelen p een pagina de aandacht mag trekken. Al het verige met vermeden wrden: Ingewikkelde grafische achtergrnden Bewegende, flikkerende delen Sterk cntrasterende vlakken Niet bdschapgerichte audi, vide, afbeeldingen Bespreking tetsen hypthesen ii05 6

7 Hypthese testen dr De prefleider pent de website van VT4 en vraagt aan prefpersn wat er nu, p dit mment, uitgeznden wrdt. Kanttekening bij test Bvenstaande schermafdruk tnt een mmentpname van een fractie van de VT4- hmepage. Wat niet te zien is dat de 3 blkken met tekeningen m de x-aantal secnden van inhud wijzigen en dat in het mediaplayer-venster een filmfragment met audi afspeelt. De hmepage van de VT4-site is een peenstapeling van aandachttrekkers. Het filmfragment werd mwille van technische beperkingen niet autmatisch afgespeeld. Dan ng blijven er vldende aandachttrekkers actief p de site. Om deze hypthese te testen hebben we k de factr tijd in rekening gebracht. Er is dr de bservatr geklkt heveel secnden de prefpersn ndig had m een al dan niet crrect antwrd te geven. 2 prefpersnen hebben vr dit nderdeel van de test geen scre gekregen mdat ze het antwrd p de vraag knden geven znder de site te bekijken. Wij vernderstellen dat De prefpersnen het antwrd niet vinden. Bespreking tetsen hypthesen ii05 7

8 Resultaat: De hypthese wrdt bevestigd. Aantal dat vindt wat er nu p VT4 speelt 19 waarvan binnen de 15 secnden 7 16% Aantal dat niet vindt wat er nu p VT4 speelt 25 Aantal dat dit juist gkte en niet p site keek 2 Aantal dat hypthese bevestigt 37 (12+25) 84% Cnclusie vr webbuwer Een website tegankelijk vr persnen met een verstandelijke beperking bevat geen ingewikkelde grafische achtergrnden bewegende, flikkerende delen sterk cntrasterende vlakken niet bdschapgerichte audi, vide, afbeeldingen Tip vr begeleider Verduidelijk dat vele webpagina s fndsen werven via reclamebanners. Deze reclamebdschappen meten in het g springen en zullen dus flikkeren, bewegen f zelfs ndersteund wrden dr geluid. Geef aan dat deze afleidende elementen niet de inhud vrmen die de site aanbiedt. Inf uit bservaties De bewegende banner bvenaan met reclame vr Tv-prgramma s trekt de aandacht en wrdt dr verschillende prefpersnen als eerste antwrd gegeven. Prefpersnen meten heel gecncentreerd kijken naar de pagina. Smmigen geven zelf aan dat er teveel inf staat en de letters te klein zijn. Bespreking tetsen hypthesen ii05 8

9 Visueel begrip: Visueel vervlledigen 1. Eenvudig herkenbare elementen die niet vlledig zichtbaar zijn, wrden in hun betekenis herkend. Hypthese testen dr De prefleider tnt een ft van prinses Mathilde waarp haar schenen zichtbaar zijn en vraagt naar het type schen prinses Mathilde draagt (geslten schen - sandaal pantffel laars - ) Vervlgens tnt de prefleider pnieuw een ft van prinses Mathilde waarp haar schenen niet zichtbaar zijn tenzij men de afbeelding naar beneden scrlt. Opnieuw vraagt de prefleider welke schenen de prinses draagt. De prefleider geeft de muis naar de prefpersn zdat hij desgewenst kan scrllen. Kanttekening bij de test Er wrdt tegelijkertijd gepeild naar inzicht in visueel vervlledigen en naar het beheersen van de vaardigheid scrllen. Aan de bservatr en de prefleider werd gevraagd m beide elementen afznderlijk te scren. Wij vernderstellen dat: De prefpersnen bij verplicht scrllen de schenen niet zelfstandig vinden. Bespreking tetsen hypthesen ii05 9

10 Resultaat: De hypthese blijft nbeslist. Aantal prefpersnen dat ziet dat ft niet vlledig is en zelfstandig kan scrllen Aantal prefpersnen dat NIET ziet dat ft grter is dan zichtbaar gedeelte maar na erp gewezen te wrden wel kan scrllen Aantal persnen die WEL aangeven dat ft met vervlledigd wrden maar NIET kunnen scrllen Aantal prefpersnen dat k na erp wijzen niet ziet dat ft grter kan wrden dr scrllen Scre X 21 Scre Y 14 Scre Z 6 Scre 0 5 Aantal dat hypthese bevestigt 25 54% Aantal dat hypthese niet bevestigt 21 46% Cnclusie vr webbuwer Wanneer de inf p een webpagina vlledig tegankelijk met zijn vr persnen met een verstandelijke beperking, met deze znder te scrllen nmiddellijk bereikbaar zijn. Tip vr begeleider Het aanleren van de vaardigheid scrllen alleen vlstaat niet. Er met eveneens getracht wrden inzicht in visueel vervlledigen bij te brengen. 14 van de 36 prefpersnen die kunnen scrllen zien immers niet dat de afbeelding kan verschven wrden. Inf uit bservaties Vele prefpersnen hebben aanmediging ndig m te scrllen zelfs als ze weten dat dit hen tt de plssing brengt. Als deze aanmediging wegvalt, met andere wrden als deze prefpersnen de pdracht zelfstandig hadden uitgeverd, zu het aantal dat tt de juiste plssing kmt kleiner zijn. Bespreking tetsen hypthesen ii05 10

11 Visueel begrip: Nabijheid en gelijkaardigheid 1. Een navigatiebalk wrdt in zijn geheel herkend. Hypthese testen dr De prefleider pent een pagina met ankers naar persnages uit De kampienen. Links p de pagina staat de navigatie verticaal in blk, bvenaan de pagina staat hrizntaal gerdend dezelfde navigatie met witruimte tussen de verschillende ankers. Wanneer in de verticale lijst geklikt wrdt, verschijnt een ft van de acteur. Bij klikken in de hrizntale lijst verschijnt de bijhrende stripfiguur. De prefleider geeft aan dat via deze pagina een beeld van een persnage uit de reeks kan gevnden wrden. De prefpersn krijgt eerst de pdracht te zeken naar Carmen en vervlgens de pdracht te zeken naar Bma. Kanttekening bij de test Het principe gelijkaardigheid wrdt getest drdat de navigatieknppen allen dezelfde lay-ut hebben. Het principe nabijheid wrdt getest drdat de navigatieknppen verticaal znder witruimte tussen en hrizntaal met beperkte witruimte tussen gepresenteerd wrden. De pdracht werd 2 keer uitgeverd dr de prefpersn m z na te gaan f nze leesrichting (van links bven naar rechts nder) een effect heeft p de keuze vr de navigatiebalk links f bvenaan. Bij Carmen zu de leesrichting een effect kunnen hebben p de keuze, bij Bma minder. Dr het 2 keer uitveren van de pdracht treedt er nmiddellijk een leereffect p. Bespreking tetsen hypthesen ii05 11

12 Wij vernderstellen dat De prefpersnen één van beide navigatiemgelijkheden spntaan herkennen. De prefpersnen de navigatie links nder elkaar sneller vinden mdat deze in blk gepresenteerd wrdt. Resultaat eerste zekpdracht: Carmen Aantal persnen die spntaan beide navigatiebalken herkennen 16 Aantal persnen dat bij herkennen beide balken eerst links klikt 6 Aantal persnen dat bij herkennen beide balken eerst bvenaan klikt 8 Aantal persnen dat bij herkennen beide balken eerst ergens anders klikt 2 Aantal persnen die alleen linkse navigatiebalk herkennen 10 Aantal persnen die alleen navigatiebalk bvenaan herkennen 16 Aantal persnen die geen van beide herkennen 4 Aantal dat hypthese (linkse balk eerst) bevestigt 16 Aantal dat hypthese (linkse balk eerst) niet bevestigt 24 Aantal dat hypthese (navigatie herkennen) bevestigt 42 91% Aantal dat hypthese (navigatie herkennen) niet bevestigt 4 9% Resultaat tweede zekpdracht: Bma Aantal persnen die spntaan beide navigatiebalken herkennen 16 Aantal persnen dat bij herkennen beide balken eerst links klikt 9 Aantal persnen dat bij herkennen beide balken eerst bvenaan klikt 7 Aantal persnen die alleen linkse navigatiebalk herkennen 12 Aantal persnen die alleen navigatiebalk bvenaan herkennen 16 Aantal persnen die geen van beide herkennen 1 Aantal persnen die pdracht niet hebben uitgeverd 1 Aantal dat hypthese (linkse balk eerst) bevestigt 21 Aantal dat hypthese (linkse balk eerst) niet bevestigt 24 Bespreking tetsen hypthesen ii05 12

13 Aantal dat hypthese (navigatie herkennen) bevestigt 44 98% Aantal dat hypthese (navigatie herkennen) niet bevestigt 1 2% Resultaat: De hypthese wrdt bevestigd. Cnclusie vr webbuwer Wanneer de navigatie p een site cnsistent en via een eenzelfde methdiek is pgesteld zullen persnen met een verstandelijke beperking deze navigatie spntaan vinden en kunnen gebruiken. Met cnsistent en via een eenzelfde methdiek bedelen we dat de navigatie p elke pagina van de site identiek is en dat er geen cmbinatie van knppen, links, tabbladen, htspts,uitklaplijstjes gebruikt wrdt. Deze stelling geldt p basis van het principe van gelijkaardigheid. De verschillende knppen f links die de navigatie uitmaken mgen niet ver uit elkaar getrkken wrden. Dit m te vermijden dat persnen met een verstandelijke beperking de identiek uitziende knppen niet meer als samenhrend zuden beschuwen cnfrm het principe van nabijheid. Ter inf: Het gebruiken van uitklapbare lijstjes vr de navigatie leidt niet tt een tegankelijke site mwille van de mtrische vaardigheden waarver je met kunnen beschikken m dr een dergelijke lijst te navigeren. (cnfrm Anysurfer richtlijnen) Tip vr begeleider Elke website vrziet in een navigatiesysteem m dr te klikken naar de pagina s van de site. Dit navigatiesysteem kan p uiteenlpende manieren gepresenteerd wrden. Denk aan een knppenbalk f een ankerlijst links en/f bvenaan p de pagina, tabbladen, blkken met ankers per nderwerp, Persnen met een verstandelijke beperking begrijpen dat je p een webpagina kan drklikken naar inf en zeken spntaan naar drklikmgelijkheden. Een uitleg mtrent de verschillende manieren waarp websites deze navigatie presenteren, kan ervr zrgen dat de navigatie sneller gevnden wrdt. Inf uit bservaties Bij de eerste pdracht werd er gevraagd f de prefpersnen lang mesten nadenken alvrens te klikken. De bservatrs antwrdden p eigen aanvelen bij 20 van de 46 prefpersnen ja. Bij de tweede pdracht werd er gevraagd f de denktijd vraleer de prefpersn actie ndernam krter was. Bij 30 van de 45 persnen die deze pdracht uitverden werd de reactietijd inderdaad als krter ervaren dr de bservatr. Bespreking tetsen hypthesen ii05 13

14 2. Tekstblkken met vldende witruimte tussen wrden als samenhrend geheel herkend. Hypthese testen dr De prefleider pent een pagina met tekst ver Cluseau nderverdeeld in 3 paragrafen. De prefpersn met de tekst niet lezen maar wel aangeven tt waar hij vernderstelt dat de tekst ver Cluseau gaat. Kanttekening bij de test De prefpersnen meten de tekst niet lezen maar het niveau van de tekst is wel aangepast. De tekst is immers een extract van een artikel uit de Wablieft-krant. De term Cluseau kmt frequent vr in de eerste paragraaf, slechts één keer in de tweede paragraaf en niet meer in de derde paragraaf. De tekst scannen p Cluseau znder begrijpend te lezen leidt dus niet tt een crrect antwrd. Bespreking tetsen hypthesen ii05 14

15 He grter de interlinie tussen de paragrafen, he grter de kans dat de delgrep de 3 paragrafen niet als samenhrend gaat beschuwen p basis van het principe van nabijheid en gelijkaardigheid. Er is gekzen vr interlinie 1.5. Wij vernderstellen dat De prefpersnen uitsluitend de eerste paragraaf aanduiden en alleen deze blk beschuwen als een samenhrend geheel tekst dat handelt ver Cluseau. Resultaat: De hypthese wrdt niet bevestigd. Aantal dat enkel eerste paragraaf aanwijst 3 Aantal dat laatste paragraaf aanwijst 35 Aantal dat fut antwrdt 8 Aantal dat hypthese bevestigt 3 7% Aantal dat hypthese niet bevestigt 43 93% Cnclusie vr webbuwer Op elke pagina van een site tegankelijk vr persnen met een verstandelijke beperking mag slechts één nderwerp tegelicht wrden. Tip vr begeleider Persnen met een verstandelijke beperking gaan er spntaan van uit dat één pagina één nderwerp behandelt. Deze indeling is geen evidentie p websites. Bekijk samen enkele webpagina s, geef aan dat een website kan pgebuwd zijn zals de pagina van een krant. Inf uit bservaties Van de 35 prefpersnen die aangaven dat de 3 paragrafen vlledig ver Cluseau gingen waren er slechts 9 die de tekst f de laatste paragraaf k effectief lazen f scanden p termen als Cluseau f Ken en Kris. Het is dus vr de delgrep een evidentie dat één inhudsblk één nderwerp behandelt. Bespreking tetsen hypthesen ii05 15

16 3. Opsmminglijsten wrden eveneens als grep en samenhrend waargenmen. Hypthese testen dr De prefleider pent een pagina met weetjes ver Natalia in lijstfrmaat. De prefpersn met de tekst niet lezen maar wel aangeven tt waar hij vernderstelt dat de items ver Natalia gaan. Kanttekening bij de test De prefpersnen meten de zinnen niet lezen maar dr het psplitsen in krte zinnen is deze lijst wel eenvudig m dr te nemen. Het wrd Natalia staat alleen in het eerste punt vermeldt. De tekst scannen p Natalia znder begrijpend te lezen leidt dus niet tt een crrect antwrd. He grter de interlinie tussen de items, he grter de kans dat de delgrep de lijst niet als samenhrend gaat beschuwen p basis van het principe van nabijheid en ge- Bespreking tetsen hypthesen ii05 16

17 lijkaardigheid. Er is gekzen vr interlinie 1.5. De ft bvenaan de psmmingslijst kan sturend gewerkt hebben. Wij vernderstellen dat De prefpersnen zien dat alle items een geheel vrmen dat handelt ver Natalia. Resultaat: De hypthese wrdt bevestigd. Aantal dat laatste punt aanwijst 34 Aantal dat alleen eerste punt aanwijst 1 Aantal dat fut antwrdt 11 Aantal dat hypthese bevestigt 34 74% Aantal dat hypthese niet bevestigt 12 26% Cnclusie vr webbuwer Bij het gebruiken van psmmingslijsten in een tekst f m beknpt inf rnd een nderwerp weer te geven, meten al deze items ver hetzelfde nderwerp handelen. Tip vr begeleider Persnen met een verstandelijke beperking gaan er spntaan van uit dat één pagina één nderwerp behandelt. Deze indeling is geen evidentie p websites. Bekijk samen enkele webpagina s, geef aan dat een website kan pgebuwd zijn zals de pagina van een krant. Inf uit bservaties Van de 34 prefpersnen die aangaven dat alle items ver Natalia gingen waren er slechts 7 die de items effectief lazen f scanden p termen als Natalia Het is dus vr de delgrep een evidentie dat één lijst één nderwerp behandelt. Bespreking tetsen hypthesen ii05 17

18 4. Bij teksten p een website is het zinvl interlinie 1.5 te gebruiken. Bij interlinie 1 plakken de regels te dicht p elkaar. Bij interlinie 2 wrden de zinnen niet meer als samenhrend beschuwd. Hypthese testen dr De prefleider tnt 2 pagina s met telkens 3 mpjes p. De 3 mpjes hebben telkens een andere interlinie. De prefpersn wrdt gevraagd welk mpje hij het beste kan lezen. Pagina 1 krijgt vlgende verdeling: mp 1: interlinie 1 ; mp 2: interlinie 1.5; mp 3: interlinie 2. Pagina 2 krijgt vlgende verdeling: mp 1: interlinie 2 ; mp 2: interlinie 1; mp 3: interlinie 1.5. Bespreking tetsen hypthesen ii05 18

19 Kanttekening bij test De prefpersn vert deze pdracht 2 keer uit. De hypthese wrdt bevestigd dr de prefpersnen die zwel de eerste als de tweede keer gekzen hebben vr interlinie 1.5. Op deze manier hebben andere factren zals leesrichting geen invled. Wij vernderstellen dat De prefpersnen meite hebben met interlinie 1 en de vrkeur geven aan interlinie 1.5 bven interlinie 2. Resultaat bvenste tekst interlinie 1, middelste tekst interlinie 1.5, nderste tekst interlinie2 Aantal dat kiest vr interlinie 1 15 Aantal dat kiest vr interlinie 1,5 9 Aantal dat kiest vr interlinie 2 21 Aantal nbeslist 1 Aantal dat hypthese bevestigt 9 20% Aantal dat hypthese niet bevestigt 37 80% Resultaat bvenste tekst interlinie 2 middelste tekst interlinie 1, nderste tekst interlinie 1.5 Aantal dat kiest vr interlinie 1 11 Aantal dat kiest vr interlinie 1,5 8 Aantal dat kiest vr interlinie 2 26 Aantal nbeslist 1 Aantal dat hypthese bevestigt 8 17% Aantal dat hypthese niet bevestigt 38 83% Resultaat ver 2 vragen: Hypthese wrdt niet bevestigd. Aantal dat 2x kiest vr interlinie 1 10 Aantal dat 2x kiest vr interlinie 1,5 3 Aantal dat 2x kiest vr interlinie 2 18 Bespreking tetsen hypthesen ii05 19

20 Aantal dat wisselt van 1 naar 2 2 Aantal dat wisselt van 1.5 naar 2 5 Aantal dat wisselt van nbeslist naar 2 1 Aantal dat wisselt van 2 naar Aantal dat wisselt van 1 naar Aantal dat wisselt van 1.5 naar 1 1 Aantal dat wisselt van 2 naar nbeslist 1 Cnclusie vr webbuwer Teksten p een tegankelijke website hebben bij vrkeur interlinie 2. Zrg er in elk geval vr dat het lettertype van de tekst kan vergrt wrden dr de klant via de brwser. Een grter lettertype geeft k de indruk dat de interlinie vergrt. Tip vr begeleider Tegankelijke websites laten te dat de teksten p de site via de brwser f een sneltetsencmbinatie kunnen vergrt wrden. Dr het vergrten van het lettertype krijg je als extra effect dat de interlinie tussen de regels grter lijkt. Wanneer persnen met een verstandelijke beperking de werkwijze vr vergrten aangeleerd hebben, kiezen zij zelf de vr hen meest gemakkelijke instelling m teksten p de site te kunnen lezen. Inf uit bservaties Van de 15 prefpersnen die bij elke pdracht een andere interlinie gekzen hebben, zijn er 8 die bij de 2 de pdracht gekzen hebben vr de grtste interlinie nl 2. In de tweede pdracht stnd de tekst met interlinie 2 bvenaan en viel het misschien meer p dat deze tekst makkelijker te lezen was. De 10 prefpersnen die ver beide pdrachten telkens kzen vr interlinie 1, hebben vlgende AVI-leesniveau s: 1 prefpersn AVI 1 1 prefpersn AVI 4 2 prefpersnen AVI 6 1 prefpersn AVI 7 5 prefpersnen AVI 9 De 3 prefpersnen die ver beide pdrachten telkens kzen vr interlinie 1.5, hebben vlgende AVI-leesniveau s: 1 prefpersn AVI 6 2 prefpersnen AVI 9 Bespreking tetsen hypthesen ii05 20

21 De 18 prefpersnen die ver beide pdrachten telkens kzen vr interlinie 2, hebben gekzen hebben sterk uiteenlpende AVI-leesniveau s. 1 prefpersn vertelde spntaan dat de tekst met de regels en de letters verder uit elkaar het gemakkelijkst te lezen is mdat ze anders niet ged kan zien waar ze gebleven is. Rekenbegrip 1. Persnen hebben ntie van de grtterde van het aantal teruggevnden items na bijvrbeeld een zekperatie. Hypthese testen dr De prefleider zegt dat een aantal van de ft s die getrkken werden p 15 juni via deze pagina kunnen pgerepen wrden en vraagt f de prefpersn ziet heveel ft s er kunnen bekeken wrden. Kanttekening bij test Het aantal ft s is binnen het getalbegrip van de prefpersnen gehuden. Vr de presentatie in reeksen is gekzen mdat deze manier van weergeven van teruggevnden resultaten bij een zekactie frequent vrkmt p websites. Wij vernderstellen dat De prefpersnen merken dat er 20 ft s in 2 reeksen van 10 getnd wrden. Resultaat: Hypthese wrdt niet bevestigd. Aantal dat merkt dat er 20 ft s zullen getnd wrden 11 Aantal dat niet merkt dat er 20 ft s zullen getnd wrden 35 Bespreking tetsen hypthesen ii05 21

22 Cnclusie vr webbuwer Het weergeven van de resultaten van een zekactie in reeksen, is p een website geschikt vr persnen met een verstandelijke beperking geen ged idee. Tip vr begeleider De persnen uit de delgrep hebben vaak een zeker getalbegrip. Getallen wrden bij de navigatie p een website hfdzakelijk gebruikt m aan te geven dat een zekactie meerdere resultaten heeft pgeleverd. Het werken met deze weergave in reeksen kan aangeleerd wrden. Dit leiden we niet uit deze pdracht af maar wel uit de 2 vervlgpdrachten. Inf uit bservaties Het is hfdzakelijk de presentatie in reeksen die verwarring schept. Verschillende prefpersnen zien de reeks als een rekenpdracht 1 min Tepassen van paginering bij zekresultaten kan p vrwaarde dat het aantal teruggegeven resultaten beperkt is tt de rdegrtte dat het getalbegrip van de prefpersn reikt. Hypthese testen dr De prefleider vraagt de prefpersn vlgende getallen p papier te zetten: Bespreking tetsen hypthesen ii05 22

23 Vervlgens tnt de prefleider de pagina met de links ft s : Afhankelijk van het getalbegrip van de prefpersn wrdt deze gevraagd m ft 6 en/f ft 15 te bekijken. Dit gebeurt dr te klikken p de juiste link en vervlgens p de juiste ft. Kanttekening bij de test Er werd bewust niet gevraagd m het getal 15 te nteren vermits dit p de pagina met de links te lezen stnd, 15 juni. Hetzelfde geldt vr de getallen 1,10,11 en 20. De prefpersnen met een getalbegrip tt 20 veren de pdracht 2 keer uit. Op deze manier kunnen we nagaan in welke mate het werken met de presentatie in reeksen aanleerbaar is. Wij vernderstellen dat De prefpersnen nderscheid kunnen maken tussen grepen en symblen binnen hun getalbegrip Bespreking tetsen hypthesen ii05 23

24 Resultaat nteren getallen Aantal juist Aantal fut Resultaat penen ft nummer 6: Hypthese blijft nbeslist maar neigt naar bevestigd. Aantal dat zelf reeks en ft vindt 30 65% Aantal dat wrdt gehlpen bij reeks maar dan zelf ft vindt 14 30% Aantal dat ft niet vindt 2 5% Resultaat penen ft nummer 15: Hypthese wrdt bevestigd. Aantal dat zelf reeks en ft vindt 39 85% Aantal dat wrdt gehlpen bij reeks maar dan zelf ft vindt 5 10 % Aantal dat ft niet vindt 2 5% Cnclusie vr webbuwer Het weergeven van de resultaten van een zekactie in reeksen, is p een website geschikt vr persnen met een verstandelijke beperking geen ged idee. Een reeks van teruggevnden resultaten mag genummerd zijn p vrwaarde dat het aantal teruggevnden items p een pagina beperkt blijft tt maximum 20. Tip vr begeleider Zals gesteld bij vrige de vrige pdracht kan het werken met reeksen aangeleerd wrden p vrwaarde dat deze reeksen binnen het getalbegrip van de persn ligt. Bij de eerste pdracht weten 30 prefpersnen spntaan dat 6 in de reeks 1 tt 10 ligt. Wanneer dit niet gevnden werd, gaf de prefleider uitleg terwijl hij zelf de reeks 1-10 aanklikte. Na deze uitleg vnden 9 extra prefpersnen dat 15 in de reeks 1 tt 20 ligt. Er mesten na aanleren bij pdracht 1 ng slechts 5 persnen gehlpen wrden bij het aanklikken van de reeks. Inf uit bservaties Uit de bservaties blijkt dat het uitveren van de tweede pdracht aanzienlijk sneller gaat. Bespreking tetsen hypthesen ii05 24

25 Verbaal begrip 1. Lezen ndersteunen dr audi: Bij krte instructies is er geen audi ndig Hypthese testen dr De prefpersn krijgt een instructie te lezen en wrdt gevraagd deze uit te veren. Wanneer de prefpersn dit wenst, kan de instructie wrden vrgelezen Kanttekening bij de test Het nderscheid tussen links en rechts is niet bij elke prefpersn gekend. De pdracht werd als crrect uitgeverd beschuwd wanneer er een arm gestrekt werd. Wanneer een prefpersn wv een mtrische beperking niet in staat was een arm te strekken werd hem gevraagd f hij wist wat er van hem verwacht werd. Wij vernderstellen dat: Het vrlezen niet ndig is en de prefpersnen spntaan na lezen de arm strekken. Resultaat: De hypthese wrdt bevestigd. Aantal dat geen audi ndig heeft m pdracht uit te veren 32 70% Aantal dat wel audi ndig heeft m pdracht uit te veren 14 30% Aantal dat pdracht niet uitvert 0 Cnclusie vr webbuwer Krte teksten f instructies p een website hebben geen audi ndig m begrepen te wrden. Bespreking tetsen hypthesen ii05 25

26 Het vrzien van audi-ndersteuning zrgt er vr dat de instructies begrepen wrden dr de meerderheid van persnen met een verstandelijke beperking. Het is weliswaar aan te raden m het al dan niet gebruiken van audi-ndersteuning ver te laten aan de persn met een verstandelijke beperking zelf. Tip vr begeleider De wijze waarp een vrleesfunctie p een site geactiveerd wrdt, dient aangeleerd te wrden. Vaak wrdt deze functie vrgesteld via een symbl zals een micr f een rtje. Inf uit bservaties De knp Vrlezen werkt blijkbaar aantrekkelijk. Uit een aantal bservaties blijkt dat de prefpersn het niet kan laten de extra hulp te gebruiken, hewel uit vrige pdrachten reeds gebleken was dat zijn leesvaardigheid vldende ntwikkeld was. 2. Lezen ndersteunen dr audi: bij langere tekst helpt audi-ndersteuning Hypthese testen dr De prefleider vraagt de prefpersn de tekst te lezen en geeft aan dat hij ver de tekst een vraag gaat stellen. Nadat de tekst gelezen werd, stelt de prefleider de vraag. De bservatr start p dat mment de chrnmeter en klkt helang het duurt tt het antwrd gegeven wrdt. Wanneer de prefpersn binnen de 20 secnden geen antwrd geeft, laat de prefleider de tekst vrlezen. Na het vrlezen stelt de prefleider de vraag pnieuw en start de bservatr de chrnmeter. Bespreking tetsen hypthesen ii05 26

27 Kanttekening bij test We gaan ervan uit dat de prefpersn de inhud van de tekst bij het zelf lezen niet heeft pgenmen. Wanneer de vraag gesteld wrdt, zal hij dus spntaan de tekst pnieuw beginnen lezen. Na 20 secnden zu hij het antwrd dan meten tegenkmen. Wij vernderstellen dat Bij een uitgebreide tekst de bdschap beter begrepen wrdt indien deze k beluisterd kan wrden. Resultaat: Hypthese wrdt bevestigd. Aantal dat na zelf lezen tekst antwrd weet 8 17% Aantal dat na zelf lezen en daarna vrlezen antwrd weet 28 61% Aantal dat antwrd k na vrlezen niet weet 10 22% Cnclusie vr webbuwer De eigenlijke inhud van de site wrdt beter begrepen wanneer deze eveneens kan beluisterd wrden. Het is weliswaar aan te raden m het al dan niet gebruiken van een vrleesfunctinaliteit ver te laten aan de persn met een verstandelijke beperking zelf. Bij het inbuwen van vrleesfunctinaliteit is het ideaal wanneer niet de vlledige inhud wrdt vrgelezen maar de persn met een beperking zelf in deze inhud de lijnen die hij graag beluistert, kan selecteren. Tip vr begeleider De wijze waarp een vrleesfunctie p een site geactiveerd wrdt, dient aangeleerd te wrden. Vaak wrdt deze functie vrgesteld via een symbl zals een micr f een rtje. De meeste websites vrzien geen vrleesfunctie. Er zijn echter heel wat pakketten p de markt die p de PC kunnen geïnstalleerd wrden en z telaten m de inf niet alleen p websites maar k in wrddcumenten, pdf s te laten vrlezen. Pakketten met een eenvudige interface kunnen aangeleerd wrden aan persnen met een ver standelijke beperking. Vr meer uitleg f een p maat van de persn met een verstandelijke beperking afgestemd pakket, kan je terecht bij de VZW MODEM. Inf uit bservaties Opvallend is dat slechts 2 van de 28 persnen die de tekst laten vrlezen en dan het antwrd p de vraag crrect geven, reageren p het mment dat het antwrd wrdt vrgelezen. Bespreking tetsen hypthesen ii05 27

28 3. Lezen ndersteunen dr afbeeldingen: Vr krte instructies zijn geen ndersteunende afbeeldingen ndig Hypthese testen dr De prefleider geeft aan dat de prefpersn de pdracht mag lezen en uitveren. Indien gewenst kan hij ndersteunende afbeelding zien. Kanttekening bij test In de ndersteunende afbeelding is de naam rd mcirkeld. Een prefpersn merkt p dat het z dus niet met want rd betekent fut. Wij vernderstellen dat Het tnen van de extra afbeelding niet ndig is Bespreking tetsen hypthesen ii05 28

29 Resultaat: De hypthese wrdt bevestigd. Aantal dat geen afbeelding ndig heeft m pdracht uit te veren 44 96% Aantal dat wel afbeelding ndig heeft m pdracht uit te veren 1 2% Aantal dat pdracht niet uitvert 1 2% Cnclusie vr webbuwer Indien instructies krt en eenduidig mschreven wrden is er geen extra hulpfunctinaliteit in de vrm van ndersteunende afbeeldingen ndzakelijk. Tip vr de begeleider Inf uit bservaties 8 persnen hebben extra aanmediging ndig dr de prefleider vraleer ze hun naam inveren. Bespreking tetsen hypthesen ii05 29

30 4. Lezen ndersteunen dr afbeeldingen: Bij een langere tekst wrdt de inhud beter begrepen wanneer er ndersteunende afbeeldingen getnd wrden. Met ndersteunend wrdt bedelt dat de afbeelding direct een duidelijk beeld geeft van de inhud van de tekst. Bespreking tetsen hypthesen ii05 30

31 Hypthese testen dr De prefpersn krijgt een tekst met bijhrende afbeelding en wrdt gevraagd waarver deze tekst gaat. De tekst gaat ver appels en wrdt ndersteund dr een afbeelding van knijnen. Vervlgens krijgt de prefpersn een tweede tekst en vraagt de prefleider pnieuw waarver deze tekst gaat. De tekst gaat ver een nieuw type paraplu en wrdt ndersteund dr 2 afbeeldingen van een paraplu: een kaptte klassieke paraplu en een paraplu in nieuwe vrmgeving die windbestendig zu zijn. Kanttekening bij de test De beide teksten zijn pgesteld cnfrm de regels van Wablieft en bijgevlg aangepast aan de delgrep. Wij vernderstellen dat Het nderwerp van de tekst waarbij de afbeelding effectief ndersteunend is sneller gevnden wrdt. Resultaat tekst ver appels ndersteund dr afbeelding knijnen: Hypthese wrdt bevestigd. Aantal dat stelt dat tekst ver knijnen gaat 21 46% Aantal dat stelt dat tekst ver appels gaat 12 26% Aantal dat ander antwrd geeft 13 28% Resultaat tekst ver nieuw ntwerp paraplu ndersteund dr crrecte afbeeldingen Aantal dat stelt dat tekst ver nieuw ntwerp paraplu gaat 7 15% Aantal dat stelt dat tekst ver gewne paraplu gaat 21 46% Aantal dat ander antwrd geeft 18 39% Cnclusie vr webbuwer Afbeeldingen die gebuikt wrden bij teksten mgen alleen inhudsndersteunend zijn. Wanneer dit niet het geval is, leidt de afbeelding de aandacht van de bdschap af en is de verwarring grt. De kern van de bdschap met in de eerste alinea van de tekst zitten. Tip vr de begeleider Bespreking tetsen hypthesen ii05 31

32 Inf uit bservaties Ok de tweede pdracht bewijst de hypthese niet zwart p wit alhewel uit de antwrden die teruggebracht zijn tt een gewne paraplu blijkt dat de tekeningen tch wel hielpen m de paraplu te specifiëren. De prefpersnen geven antwrden als kaptte paraplu, rare paraplu, parachuteparaplu, Verschillende prefpersnen die een ander antwrd geven, zeggen dat de tekst ver regen, wind, herfst f slecht weer gaat. 5. Taal p een website vr de delgrep met geschreven zijn vanuit de Tips van Wablieft Hypthese testen dr De prefleider vraagt aan de prefpersn m de tekst ver het PAB te lezen. Vervlgens vraagt de prefleider f de prefpersn de vrdelen van een dergelijk PAB kent f dat hij kan aanduiden waar in de tekst de vrdelen staan pgesmd. Bespreking tetsen hypthesen ii05 32

33 Kanttekening bij test De fficiële tekst ter verduidelijking van het PAB zals deze te lezen is p de website van de Vlaamse Gemeenschap werd dr Karine Niclaï herschreven cnfrm de regels van Wablieft. Het antwrd wrdt als crrect beschuwd wanneer de prefpersn zelfs alleen maar de subtitel vrdelen kan aanduiden. We willen immers testen f de indeling die Wablieft prmt k effectief vruchten afwerpt. Ondanks het feit dat de gepresenteerde tekst al sterk vereenvudigd werd, ervaren 29 prefpersnen de tekst als meilijk. Alhewel de inhud van de tekst de delgrep aanbelangt, zullen zij de tekst niet als interessant ervaren. Het gebrek aan interesse is een factr die de mtivatie m de vraag crrect p te lssen negatief beïnvledt. Vrkennis mtrent het PAB was aanwezig bij 15 van de 46 prefpersnen. Deze vrkennis heeft echter geen invled p de behaalde scre. De prefleiders gaven k aan dat ze niet altijd knden inschatten f de prefpersnen die zeiden het PAB te kennen dit inderdaad k echt kenden. We vernderstellen dat: De vrdelen dr de lay-ut met subtitels gevnden wrden. Resultaat: De hypthese wrdt bevestigd Aantal dat 1 f meerdere vrdelen uit tekst kan halen 27 59% Aantal dat geen vrdelen uit tekst kan halen 19 41% Avi-niveau 27 persnen die vrdelen uit de tekst kunnen halen AVI 1 2 AVI 3 1 AVI 4 4 AVI 5 2 AVI 6 5 AVI 7 1 AVI 9 11 Onbeslist (wel MMSE 30) 1 Bespreking tetsen hypthesen ii05 33

34 Cnclusie vr webbuwer Respecteer bij het pstellen van teksten de regels van Wablieft. Op een ideale site die eveneens tegankelijk is vr persnen met een verstandelijke beperking, zu de intrductietekst mtrent een bepaald nderwerp pgesteld kunnen zijn cnfrm de regels van Wablieft. Onderaan de tekst plaats je dan een anker verder lezen m de uitgebreide versie van het nderwerp p te repen. Tip vr begeleider Zek bij het begeleiden van de persnen met een verstandelijke beperking p het internet steeds naar sites waar het taalniveau niet te meilijk. Krantenberichten uit het Laatste Nieuws zullen waarschijnlijk dr de delgrep sneller begrepen wrden dan berichten uit De Standaard. Inf uit bservaties Slechts 1 prefpersn heeft de 4 vrdelen uit de lijst zelf verwrd. Wel hebben 4 prefpersnen direct de kern van de zaak thuis blijven wnen als vrdeel aangehaald. Slechts 1 prefpersn kn zelf de eerste 2 vrdelen verwrden. De verige 18 prefpersnen wiens antwrd crrect gerekend werd, verwezen naar de subtitel vrdelen f duiden de lijst f enkele van de vrdelen met de vinger aan maar hebben deze niet verwrd. Bespreking tetsen hypthesen ii05 34

35 Geheugen 1. Een website met cnsistent pgebuwd zijn: Een cnsistente manier van navigeren wrdt begrepen. Hypthese testen dr Tt p dit mment heeft de prefleider telkens de verschillende testen pgerepen. De prefleider heeft telkens verwrd welke actie hij ndernam. De prefleider vraagt na afwerken van efening 6c f de prefpersn efening 7 wil prepen. Nadien vraagt de prefleider f de prefpersn efening 7a wil prepen. Kanttekening bij de test Wij vernderstellen dat De prefpersnen de navigatie p de site p dit mment nder de knie hebben. Bespreking tetsen hypthesen ii05 35

36 Resultaat: De hypthese wrdt bevestigd. Aantal dat zelf kan navigeren p site en hypthese bevestigt 44 96% Aantal dat zelf tt efening 7 kan maar niet 7a 1 1% Aantal dat pdracht niet uitvert 2 3% Cnclusie vr webbuwer Wanneer de navigatie p een site cnsistent en via een eenzelfde methdiek is pgesteld zullen persnen met een verstandelijke beperking deze navigatie spntaan vinden en kunnen gebruiken. Met cnsistent en via een eenzelfde methdiek bedelen we dat de navigatie p elke pagina van de site identiek is en dat er geen cmbinatie van knppen, links, tabbladen, htspts,uitklaplijstjes gebruikt wrdt. Tip vr begeleider Wijs de persn p dezelfde wijze van navigeren p verschillende pagina s Inf uit bservaties Verschillende prefpersnen hebben al eerder tijdens de test het navigeren vergenmen van de prefleider. Bespreking tetsen hypthesen ii05 36

37 Prbleemplssend vermgen 1. Knppen waarp met geklikt wrden, meten grt geneg zijn en ver geneg uit elkaar staan. Hypthese testen dr De prefpersn met 5 icnen van verschillende grtte aanklikken. De prefleider plaatst bij elke deelpdracht de muiscursr p de lijn midden nder het aan te klikken icn. De bservatr zegt start en klkt het aantal secnden dat de prefpersn ndig heeft m het icn aan te klikken. Kanttekening bij de test Niet het aantal secnden per icn bepaalt de eindscre maar wel f de ttale tijd ndig m de bekentas aan te klikken kleiner is dan deze ndig m de smiley aan te klikken. Alle pdrachten zijn uitgeverd znder aangepaste muis. De grtte van de icnen uitgedrukt in pixels is de vlgende: Bekentas: 99*110 Regen:48*48 Vergrtglas:32*32 Afsluitkruisje:24*24 Smiley:15*15 Wij vernderstellen dat De prefpersnen meite hebben met het aanklikken van icnen kleiner dan 48 X48 pixels. Bespreking tetsen hypthesen ii05 37

38 Resultaat: De hypthese blijft nbeslist. Aantal prefpersnen dat minder tijd ndig heeft m p grt dan p klein icn te klikken Aantal prefpersnen waarbij kleine icnen niet meilijker aan te klikken zijn dan grte icnen 24 52% 20 44% Onbeslist wv mtrische beperking f gebrek aan g hand cördinatie 2 4% Gemiddelde tijd in 100 ste secnden ndig m icnen aan te klikken: Bekentas 485 Regen 608 Vergrtglas 334 Stp 376 Smiley 521 Cnclusie vr de webbuwer Het aantal secnden ndig m een icn aan te klikken is bij persnen met een verstandelijke beperking vrij hg. Maak icnen dus vldende grt. Tip vr begeleider Geef de persn vldende tijd m de verschillende (psych)mtrische handelingen uit te veren. Inf uit bservaties Er treedt een leereffect p. Bij de eerste pgave weet de prefpersn niet altijd wat er van hem verwacht wrdt. Dit zu kunnen verklaren waarm het aantal bendigde secnden tch zakt bij kleinere icnen. Bij het aanklikken van het kleinste icn de smiley (15*15) zijn er tch een aantal uitspringers: 48 secnden, 32 secnden, 29 secnden en 28 secnden. Wanneer aan de prefpersnen gevraagd wrdt welk icn het gemakkelijkst aan te klikken is, antwrden 28 van de 46 prefpersnen het grtste icn nl de bekentas. Bespreking tetsen hypthesen ii05 38

39 2. Alle links en knppen meten werken m geen frustratie p te wekken. Hypthese testen dr De prefleider vraagt de prefpersn efening 7b p te repen. Deze pagina bestaat echter niet dus Page Nt Fund verschijnt. De bservatr nteert de reacties en acties van de prefpersn. Kanttekening bij de test Wij vernderstellen dat De prefpersnen geïrriteerd raken mdat de link niet werkt en niet direct een idee hebben he zelfstandig terug naar de efensite te navigeren. Resultaat: De hypthese blijft nbeslist. Aantal dat niet zelfstandig kan reageren p futieve link 27 59% Aantal dat zelfstandig terugkeert naar vrige pagina 19 41% Bespreking tetsen hypthesen ii05 39

40 Cnclusie vr webbuwer De site met uiteraard perfect werken. Niet werkende elementen geven aanleiding tt frustratie en maken dat de persn met een verstandelijke beperking afhaakt. Tip vr de begeleider 19 van de 46 prefpersnen herkenden de page nt fund -pagina en wisten dat ze dan in de brwser p het pijltje (vrige) knden klikken. Deze vaardigheid is dus aanleerbaar. Inf uit bservaties De page nt fund pagina verschijnt in het Engels. De prefpersnen merken deze taal p en zeggen dat ze het niet verstaan. De meeste prefpersnen die er niet in slagen terug te keren naar de testsite ndernemen zelf geen actie. Ze vragen m hulp bij de prefleider. 3. Bij frmulieren meten alle inverpdrachten in aparte schermen pgevraagd wrden. Een frmulier waarp teveel input gevraagd wrdt, kan de prefpersn niet zelfstandig invullen. Bespreking tetsen hypthesen ii05 40

41 Hypthese testen dr De prefpersn pent een frmulier waarp alleen zijn geslacht gevraagd wrdt. De prefpersn pent een tweede frmulier waarp 4 vragen meten beantwrd wrden. Bij beide pdrachten wacht de prefleider in eerste instantie af. Indien ndig medigt hij de prefpersn aan. De prefleider geeft alleen instructies wanneer de prefpersn deze uitdrukkelijk vraagt. Kanttekening bij de test Er wrdt tegelijkertijd nagegaan welke invermgelijkheden de prefpersnen kennen: tekstvakken, aankruisvakjes, keuzerndjes, uitklaplijsten, Wij vernderstellen dat De prefpersnen aanzienlijk meer meite hebben met het tweede frmulier. Ze slagen vragen ver, werken het geheel niet systematisch af van A tt Z. Resultaat frmulier met één instructie: De hypthese wrdt bevestigd. Aantal dat zelfstandig antwrd kan aanvinken 37 80% Aantal dat na vrlezen f aanmediging antwrd kan aanvinken 5 11% Aantal dat niet weet he vraag met beantwrd wrden 4 9% Bespreking tetsen hypthesen ii05 41

42 Resultaat frmulier met meerdere instructies: De hypthese wrdt niet bevestigd. Aantal dat zelfstandig de 4 vragen beantwrdt 28 61% Aantal dat er niet in slaagt de 4 vragen te beantwrden 18 39% Resultaat aanvinken van meerdere pties Aankruisvakjes Keuzelijst Aantal dat principe kent Aantal dat principe niet kent Onbeslist 1 1 Cnclusie vr webbuwer Wanneer de inverschermen vlledig tegankelijk meten zijn, stel je best slechts één vraag per frmulier. Tekstvakken mgen gebruikt wrden vr eenvudige inver als naam, leeftijd,... Gebruik zveel mgelijk keuzevragen. Werken met keuzerndjes en aankruisvakjes is vr persnen met een verstandelijke beperking geen prbleem. Uitklaplijsten kunnen maar het principe van uitklaplijsten is minder gekend. Wanneer er meerdere keuzes kunnen geselecteerd wrden, kies dan vr aankruisvakjes bven een keuzelijst. Tip vr begeleider Bij inverfrmulieren waarp meerdere vragen p meten beantwrd wrden, hebben de persnen uit de delgrep ndersteuning ndig. De prefpersnen vertruwd maken met de verschillende mgelijkheden die je krijgt vr inver van gegevens leidt tt resultaat. Inf uit bservaties Van de 18 prefpersnen die er niet in slagen de 4 vragen p het tweede frmulier zelfstandig af te werken, zijn er 9 die wel pmerken dat er 4 vragen gesteld wrden en 7 prberen deze k systematisch af te werken. Deze prefpersnen hebben echter geen idee he de besturingselementen vr inver werken. Bespreking tetsen hypthesen ii05 42

43 Dat bij aankruisvakjes meerdere pties kunnen aangevinkt wrden is gekend. Dat dit vaak k kan in keuzelijsten is niet gekend dr de delgrep. Uit testpdracht 6a blijkt dat het inveren van gegevens in een tekstvak vr de delgrep geen prbleem vrmt. Bespreking tetsen hypthesen ii05 43