Studiedag - Werk aanpassen aan de Mens Wat is Ergonomie Een veelzijdig antwoord Dirk Delaruelle, Eur. Erg., MD Mensura EDPBW Diensthoofd Departement Ergonomie dirk.delaruelle@mensura.be nhoud De klant en zijn vraag Definitie ergonomie Knelpunten ergonomie / ergonomen Van filosofie naar model van aanpak Wat is ergonomie Waarvoor werkgever wil betalen zonder dat het een verplichting is 2 1
De klant en zijn vraag Redenen tot inschakelen ergonoom We hebben een probleem via bedrijfsarts Vraag CPB: JAP - bij niet akkoord WG - WN Arbeidsongeval(len) Toename klachten werknemers / absenteïsme Vraag voor risicoanalyse, eventueel opgelegd door toezicht Duurzame tewerkstelling Andere reden: audit, verplichting multinational 3 Reactief Zelden pro-actief De klant en zijn vraag Mis de start niet Hoekstenen van ergonomische interventie Objectief onderzoek uitwendige belasting Objectief onderzoek inwendige belasting Subjectief onderzoek bevindingen werknemers Methodieken Risicoanalyse EMG metingen, hartslagfrequentieregistratie Vragenlijsten, enquêtes 4 2
De klant en zijn vraag Mis de start niet Hoekstenen en Methodieken Oplossingen voor problemen 5 Definitie Ergonomie Ergonomics (or human factors) is the scientific discipline concerned with the understanding of the interactions among humans and other elements of a system, and the profession that applies theoretical principles, data and methods to design in order to to optimize human well well being being and and overall overall system system performance. www.iea.cc 6 www.ergonomics-fees.eu www.eurerg.org www.besweb.be 3
Definitie Ergonomie Human well-being and overall system performance Mag het iets meer zijn k heb als preventieadviseur advies gegeven k ben niet verantwoordelijk voor de uitvoering Doelstelling Oplossingen, verbeteringen werkomstandigheden Met positief impact op rendement De uitdaging Werkgever en werknemers tevreden 7 Gedraag u als een consultant Knelpunten Ergonomie / Ergonomen Ergonomics 2012, 1-27, Taylor & Francis Fundamenteel HFE takes a system approach HFE is design driven HFE focuses on two related outcomes - Performance - Well-being Design driven Well-being Performance 8 4
Knelpunten Ergonomie / Ergonomen Jan Dul et ali, 2012 Stakeholders System design - System actors: operatoren, gebruikers,..werken in systeem - System experts: zoals ingenieurs dragen bij tot ontwikkeling - System decision makers: beslissers, managers - System influencers: media, regering, standaardisatie Verwachtingen van de verschillende stakeholders zijn anders Welzijn Productiviteit, productietijd, kost, kwaliteit, beperken fouten en vergissingen, minder re-design,... 9 Knelpunten Ergonomie / Ergonomen Jan Dul et ali, 2012 10 Vraag naar / kennis van ergonomie Beperkt zeker bij system experts, decision makers, influencers Te weinig ergonomische interventies van hoge kwaliteit die tegemoetkomen aan de verwachtingen van verschillende doelgroepen Perceptie is vaak slecht / niet gekend bij system experts, decision makers... Mismatch tussen - Verwachtingen - Perceptie toegevoegde waarde - Reële toegevoegde waarde 5
Knelpunten Ergonomie / Ergonomen Het leven zoals het is Adviezen op klassieke manier Focus op welzijn Resultaat beperkt, wall-dressing Wat met interfererende factoren 11 Van filosofie...... Naar model van aanpak ARBEDS ORGAN SATE 12 DD 6
Van filosofie...... Naar model van aanpak Maak van vraag een project en baken dit af Duidelijk afspreken van wat de klant van u mag verwachten Manier van werken vastleggen Coherent met uw filosofie Participatief en multidisciplinair Manage het project Uw opdrachtgever zal/kan het niet voor u doen Juiste persoon op juiste plaats op juiste moment 13 Niet alleen het WAT (advies) Maar veel meer het HOE (oplossingen) Van filosofie...... Naar model van aanpak 14 M U L T D S C P L N A R ARBEDS ORGAN SATE O P L O S S N G E N TECHNEK mens WERKOMGEVNG DD O N D E R Z O E K WERK METHODE P A R T C P A T E F 7
Model van aanpak Observatie Proces begrijpen, oogkleppen openhouden Risicoanalyses? Metingen? 15 Model van aanpak Participatieve bespreking Heb ik gezien wat ik moet zien nput operatoren deeën ter verbetering Betrek ze bij de oplossingen 16 Oplossingen komen best van betrokkenen 8
Model van aanpak Multidisciplinaire bespreking - system experts, decision makers Spreek hun taal / leer hen het a,b,c van uw taal Accoord over objectieven W A T Breng een logisch verhaal, met concrete oplossingen Laat u niet afschrikken door NEEN dit kan niet H O E - Verdedig de knelpunten, de objectieven, niet de oplossingen - Stel alternatieve oplossingen voor Pick your fights - You can t win them all - you have to lose a few by definition Geef de voorzet, laat hen scoren 17 Oplossingen komen best van betrokkenen Model van aanpak fixtuur met console Structuur mainline fixtuur 18 9
Model van aanpak 19 Wat is ergonomie Waar wil de klant voor betalen Ergonomie is Manier van denken - manier van werken Bewaak de end-user en denk aan optimalisatie systeem Samenwerken met system experts, decision makers Ergonomie is Problemen zien, belasting zien ook details Opportuniteiten zien, uw partners kiezen Realistische aanvaardbare aanpassingen en alternatieve oplossingen voorstellen 20 Ergonomische Competentie 10
Wat is ergonomie Waar wil de klant voor betalen Je blijft afhankelijk van je partners in de projecten Probeer dit in te dijken Manage het project, bepleit de juiste medespelers Sleutel om tot oplossingen te geraken S NET Participatief en multidisciplinair werken MAAR WEL DE MANER WAAROP Participatief en multidisciplinair gewerkt wordt Project Management Vaardigheden 21 Conclusie Wie is de ergonoom waar de klant wil voor betalen Rol van de ergonoom Ergonoom kan nooit de problemen alleen oplossen Meerdere vaardigheden zijn nodig; de ergonoom moet - Zijn ergonomische competentie gebruiken in elke discutie - Zoeken naar de best haalbare en realistische oplossingen - Bekwaam zijn om te luisteren, te onderhandelen, te overtuigen, compromissen te sluiten, gevoel hebben voor een goede timing, de taal van anderen begrijpen en spreken. 22 Ergonomic Competences Project Management Vaardigheden 11
Mogelijk resultaat Toename productiviteit met 10% Werknemers tevreden Moeten minder hard werken Commentaar plantmanager Totale ergonomische belasting = som van de individuele belastingen (pols, schouder,...) - dit opent de ogen en laat toe te werken aan verschillende aspecten van de belasting om het totaal onder controle te krijgen De voorgestelde oplossing is het meest succesvol als deze de belangen van de werknemers en werkgever verenigen (WN-WN) Hoe meer gedetailleerd de oplossing, hoe meer de betrokkenheid van de werknemers wenselijk is, zowel voor het creëren van buy-in als voor de inbreng van bruikbare ideeën 23 Vragen dirk.delaruelle@mensura.be 24 27 november 2013 12