Nummer Onderwerp : B-3.08.2008 : Beleidsnta Eemsmnd in sprtief perspectief Krte inhud : Verzek m in te stemmen met de beleidsnta Eemsmnd in sprtief perspectief inclusief de daarin pgenmen uitveringsmaatregelen en de daaraan verbnden financiële cnsequenties. Uithuizen, 3 april 2008. AAN DE RAAD Inleiding De beleidsnta Eemsmnd in sprtief perspectief is een vervlg p en actualisering van de beleidsnta Eemsmnd in sprtief perspectief van september 2001. De nta is tt stand gekmen p basis van een analyse van de bestaande situatie en een uitverige beschuwing van actuele landelijke, prvinciale en lkale (eigen gemeentelijke) ntwikkelingen. De gemeentelijke sprtcmmissie heeft in haar vergadering van 18 maart 2008 de nta besprken en vrzien van een advies (zie bijlage). In een infrmatieve bijeenkmst zullen betrkken partners/verenigingen, schlen, buurt-/ drpsverenigingen, welzijnsinstellingen en het jeugd- en jngerenwerk de gelegenheid krijgen m te reageren. Waarde van sprt en bewegen Sprt en bewegen is niet meer weg te denken uit nze maatschappij. Meer dan 10 miljen Nederlanders den aan sprt en bewegen bij sprtverenigingen, sprtschlen f fitnesscentra f individueel ngerganiseerd. Ongeveer 1,2 miljen vrijwilligers zrgen dat 29.000 verenigingen kunnen functineren. Het kijken naar sprt is een belangrijke vrm van passieve recreatie. Sprt en bewegen is del p zich. Actief sprten en bewegen bij verenigingen f individueel geeft plezier en gezelligheid, de cmpetitie is spannend en leert mgaan met winnen en verliezen. Het verenigingsleven is een van de pijlers van de leefbaarheid in een drp f buurt. Sprt en bewegen kan als middel bijdragen aan het verbeteren van de lichamelijke en geestelijke gezndheid, aan een verantwrde manier van vrijetijdsbesteding, aan het wegwerken f verminderen van achterstanden p het gebied van sprtparticipatie, nderwijs, gezndheid, welzijn, jeugd/jngerenwerk. Sprt en bewegen kan sciale participatie stimuleren en sciaal islement vrkmen. De maatschappelijke waarde van sprt en bewegen is dus grt. Beleid sprt en bewegen in Eemsmnd in de peride 2001 tt en met 2007 Leidraad vr de ntwikkeling en uitvering van beleid vanaf 2001 waren de uitgangspunten van de nta Eemsmnd in sprtief perspectief en van de stimuleringsregelingen breedtesprtimpuls (BSI, 2001 t/m 2006) en Buurt, Onderwijs, Sprt Impuls (BOS) ns prjectplan Zden aan de dijk (2007 t/m 2010) die werden ingesteld dr het ministerie van VWS en ndersteund dr de prvincie Grningen. Daarnaast zijn k de uitgangspunten van het
2 Grninger Sprt Mdel (GSM, 2005 t/m 2007), ntwikkeld dr het Huis vr de Sprt Grningen, en de pvattingen in ns cllegeprgramma Ruimte vr dynamische ntwikkeling met het bijbehrende uitveringsprgramma meegenmen. Trends en ntwikkelingen In besteding van de vrije tijd:? Mensen die werken hebben minder vrije tijd, maar de subjectieve beleving van gebrek aan tijd begint al bij de jeugd.? Het cnsumptief gedrag is tegenmen.? Er is een grte diversiteit in het invullen van de vrije tijd, wat leidt tt het zgenemde zapgedrag.? Mensen (cnsumenten) willen zelf kunnen kiezen en maximaal genieten. Maatwerk wrdt belangrijker (individualisering).? Er is vraag naar avntuur en spektakel.? seniren (tename als gevlg van vergrijzing) blijven/willen steeds meer actief participeren in sciaal-maatschappelijk/sprtief recreatief verkeer. In beleid sprt en bewegen:? Er is tenemende plitiek-bestuurlijke aandacht vr sprt en bewegen als middel, met een duidelijk accent p het streven naar gezndheidswinst.? De ntwikkeling van het beleid vr sprt en bewegen gebeurt integraal in samenhang met andere beleidsterreinen.? Er kmen nieuwe arrangementen/cnvenanten tussen cmmerciële en gesubsidieerde sprt, publieke en private partijen, individuele en gerganiseerde sprt en tussen breedte- en tpsprt.? Er gaat minder rijkssubsidie naar het in stand huden van landelijke rganisaties en meer naar stimuleringsimpulsen.? Er is tenemende aandacht vr het belang van het bewegingsnderwijs in het basisnderwijs (vakleerkrachten).? Er is structurele (vr het eerst!) financiële ndersteuning van de rijksverheid uit de alliantie schl en sprt dr inzet van cmbinatiefuncties. In sprtdeelname/-participatie:? Er is een tename in de deelname aan sprt en bewegen.? Er zijn dalende ledenaantallen van sprtverenigingen als gevlg van recreatieve/vrijblijvende sprt en individualisering.? Er is een grei van recreatieve en avntuurlijke sprten.? De participatie van allchtnen blijft achter.? Cmmerciële aanbieders zals sprtschlen spelen in p wensen van burgers. In sprtinfrastructuur/rganisatrisch:? De rijksverheid vindt dat lkale sprtrganisaties verantwrdelijk zijn vr de inrichting en instandhuding van de rganisatrische sprtinfrastructuur.? Het aantal cmmerciële sprtaanbieders greit.? Smmige verenigingen gaan dr schaalvergrting, uitbreiding van het aanbd, vergrting van de zelfwerkzaamheid en een meer bedrijfsmatige aanpak cncurreren met cmmerciële sprtbedrijven.
3? De prfessinalisering van kader en vrijwilligers is en blijft een knelpunt.? Marketing en PR meten beter. In sprtinfrastructuur/ruimtelijk:? Het uitbesteden van beheer en explitatie van accmmdaties kan leiden tt cmmercialisering.? Het multifunctineel gebruik van vrzieningen wrdt bevrderd.? Het aanbd wrdt vernieuwd, aansluitend bij behefte van burgers (flexibel).? Vrzieningen vr bijvrbeeld sprt en bewegen, nderwijs, welzijn, zrg, buurt- en jngerenwerk, (zie k ntwikkelingen in brede schl ) wrden functineel geclusterd.? Het gebruik wrdt geptimaliseerd, nder andere dr het realiseren van kunstgras(vetbal)velden.? De explitatie wrdt verbeterd dr cmbinatie van nn-prfit en prfit-activiteiten bijvrbeeld verpachting sprthalkantine, reclame, spnsring, naschlse pvang en jngerenwerk. Kabinetsbeleid Vanaf 2008 wil het kabinet het beleid p het terrein van brede schlen intensiveren dr een integrale aanpak, bundeling van financiële middelen en samenwerking tussen verheden en maatschappelijke rganisaties p lkaal en rijksniveau. Het succesvlle Eurpees jaar van pveding dr sprt (2004) was vr het kabinet reden m de samenwerking tussen schl en sprt te intensiveren. Het sprt- en beweegaanbd p schlen vr basis- en vrtgezet nderwijs met wrden uitgebreid. Daarvr geven de ministeries van VWS en OCW vanaf 2008 een structurele impuls aan het verbreden en versterken van de intersectrale samenwerking dr de inzet van prfessinals de zgenaamde cmbinatiefuncties sprt en bewegen. Vanaf het tweede jaar dat een gemeente deelneemt, wil het kabinet k een structurele bijdrage vragen aan de gemeente. Daarver is vereenstemming met de VNG. Naast deze maatregelen zal een breed nderzeksprgramma wrden uitgeverd dat inzicht met geven in de vrwaarden die ndig zijn m in het nderwijs meer ruimte te geven aan sprt en bewegen. Belangrijke elementen in dat nderzek zijn een analyse van het vak lichamelijke pveding/bewegingsnderwijs en een nieuwe financieringssystematiek vr het bewegingsnderwijs. Beleid prvincie De prvincie Grningen heeft vr de peride 2007-2010 het beleid sprt en bewegen vastgelegd in de nta Mitdun = Gud. Kern van het beleid is dat sprt en bewegen gericht is p alle leeftijdsgrepen. Het accent wrdt gelegd p de gezndheid van Grningers. De gezndheidsrisic s meten wrden verminderd dr inzet van sprt en bewegen als middel. Beleid NOC*NSF NOC*NSF is de partner uit de sprtsectr van de rijksverheid vr de integrale ntwikkeling van het beleid sprt en bewegen. Een sprtieve nderneming is het mtt van het NOC*NSF vr de gerganiseerde sprt met als leidraad: vanuit eigen kracht samen sprt beter benutten. Verenigingen, bnden en kepel hebben elk een daarvan afgeleide pdracht. Sprtverenigingen meten z aantrekkelijk zijn dat nieuwe mensen lid wrden
4 en bestaande leden lid blijven. Sprtbnden meten de vereniging daarbij helpen. De natinale sprtkepel met p zijn beurt de bnden helpen versterken. Gemeentelijk beleid en stimuleringsprjecten BSI/BOS en GSM Eemsmnd is een gemeente in ntwikkeling! Dat biedt perspectief vr een evenwichtig, dynamisch beleid, gebaseerd p de thema s wnen, werken, recreëren, ndernemen en participeren. Het stimuleren van sprt en bewegen past in het perspectief van een geznde gemeente en de pvatting dat sprt en bewegen dr haar eigen (intrinsieke) waarde, een del p zich is, maar k een middel (extrinsieke waarde) kan zijn vr een psitieve beïnvleding van leefstijl en leefbaarheid en kan bijdragen aan de plssing van sciaalmaatschappelijke prblemen (sprt in de Wet maatschappelijke ndersteuning, WMO). Dat de gemeente het serieus neemt, blijkt uit de aanwezige sprtieve infrastructuur (zwel ruimtelijk als rganisatrisch), de uitgesprken intenties met betrekking tt cncrete uitveringsplannen/maatregelen en het inspelen p landelijke stimulerings- c.q. subsidieregelingen vr de ndersteuning van de uitvering van beleid. Van 2001 tt en met 2006 werd in nze gemeente het stimuleringsprject breedtesprtimpuls (BSI) uitgeverd (gesubsidieerd dr het ministerie van VWS- en de prvincie). Als vervlg p het BSI-prject is in 2006 pnieuw, in samenwerking met de prvincie, gebruik gemaakt van de tijdelijke stimuleringsregeling Buurt, Onderwijs, Sprt (BOS). Onder de naam Zden aan de dijk wrdt uitvering gegeven aan de uitgangspunten van de BOS-impuls. Vr de uitvering van het BSI-prject, het BOS-prject Zden aan de dijk en het Grninger Sprtmdel (GSM) zijn uitveringscntracten afgeslten met het Huis vr de Sprt Grningen. Prjectverantwrding Dr samenwerking kan een structurele en effectieve bijdrage wrden geleverd aan het verbeteren van de leefstijl van kwetsbare jngeren en aan het verminderen van verlast verrzaakt dr een deel van die grep. Het BOS-prject is een integraal prject dat inhudelijk aansluit bij de beleidsintenties van nze beleidsnta s Integrale nta jeugdbeleid, Eemsmnd in sprtief perspectief, Lkaal gezndheidsbeleid Gezndheid, t kn minder maar t kan beter, WMO-beleidsplan Betrkken bij Eemsmnd en het Welzijnsplan. Beleid sprt en bewegen in Eemsmnd Sprt en bewegen kan bijdragen aan het verbeteren van de kwaliteit van nze samenleving. Sprt en bewegen heeft intrinsieke en extrinsieke waarde. Het biedt plezier, mtiveert m te presteren en cmbineert inspanning met ntpliing. Sprt en bewegen heeft tegevegde waarde, het bevrdert een geznde leefstijl, stimuleert sciale participatie, kan vergewicht tegengaan c.q. verminderen, verhgt de arbeidsprductiviteit en de leerprestaties. Sprt en bewegen levert psitief rendement p (=winst) p fysiek, sciaalmaatschappelijk en mentaal vlak. Met het actualiseren en vernieuwen van het beleid wrdt geïnvesteerd in het verbeteren van de leefbaarheid, het verhgen van de kwaliteit van leven en de bevrdering van de gezndheid. Iedereen met vlwaardig mee kunnen den aan de samenleving. Binnen diverse beleidsterreinen wrdt daarvr beleid gefrmuleerd en wrden gerichte maatregelen genmen. Vr het behalen van een ptimaal resultaat wrdt gestreefd naar een integrale, intersectrale aanpak en een actieve betrkkenheid en participatie van nze burgers.
5 Hfddelstelling van beleid: Het vanuit welzijns- en gezndheidsperspectief stimuleren van (actieve) participatie in sprt en bewegen dr alle burgers en de instandhuding, verbetering en vernieuwing van de daarvr bendigde infrastructuur (ruimtelijk, rganisatrisch en financieel). Uitwerking beleidsintenties Het kader vr de verdere ntwikkeling van beleid wrdt gevrmd dr uitgangspunten uit:? de strategische visie 2000-2030;? de nta Eemsmnd in sprtief perspectief ;? het cllegeprgramma Ruimte vr dynamische ntwikkeling (met bijbehrend uitveringsprgramma);? de stimuleringsprjecten BSI (breedtesprtimpuls) en BOS (Buurt Onderwijs Sprt) prject Zden aan de dijk ;? het GSM (Grninger Sprt Mdel);? gemeentelijke beleidsnta s en nta s van ministerie van VWS en OCW, prvincie en NOC*NSF. Het waarmaken van nze intenties wrdt ndersteund dr de vlgende karakteristieke kenmerken van nze gemeente:? dynamisch/bedrijvig;? vitaal;? geznd;? sprtief/recreatief;? sciaal. Integrale aanpak in beleidsntwikkeling en uitvering Sprt en bewegen is een maatschappelijk fenmeen dat niet p zich staat, maar raakvlakken heeft met andere beleidsterreinen. Sprt en bewegen kan het middelpunt zijn in het verbinden van de sectren nderwijs, gezndheid, welzijn (WMO), jngerenwerk, cultuur en recreatie. Ok is er een relatie naar ecnmische en ruimtelijke rdeningsfactren. Dr een integrale aanpak kan sprt en bewegen het platfrm zijn vr (ver)binding en bevrdering van de sciale chesie in drpen en buurten. Daarbij gaat het er niet m dat het ene beleidsterrein in dienst staat van het andere. Het gaat m het mgelijk maken van nieuwe cmbinaties, m wederzijdse versterking en m de vraag he wij samen verder kmen dan ieder apart. Daarp wrdt de nadruk gelegd en daarvr wrden plannen gemaakt en uitgeverd. In 2011 met het sprtieve imag van Eemsmnd frs zijn verbeterd en met de actieve participatie dr burgers flink zijn tegenmen. Financiële cnsequenties De nta heeft een hg ambitieniveau. De intenties zijn duidelijk. Het is nze verantwrdelijkheid daarvr te staan. Zwel beleidsinhudelijk als financieel zal wrden ingespeeld p en aangeslten bij nieuwe stimuleringsregelingen van rijks- en prvinciale verheid. De dr de ministeries van VWS en OCW ingestelde regeling impuls Brede- Schlen, sprt en cultuur biedt per 1 januari 2009 mgelijkheden vr gemeenten vr structurele financiële ndersteuning bij het realiseren van zgenaamde cmbinatiefuncties (bijvrbeeld aanstelling van een vakleerkracht bewegingsnderwijs vr het basisnderwijs die k werkzaam is vr sprtverenigingen).
6 20.000 Cntinuering activiteitenprgramma s prjectplan Zden aan de dijk na wegvallen financiële ndersteuning dr Rijk en prvincie (2011). 5.000 Organisatie buurt-/drpenteams sprtactivering (samenwerking sprtcmmissie, cmmissies sprtieve recreatie, jngerenwerk) cmbinatie met rganisatie maatschappelijke stages. 135.000 (s) Kwaliteitsverbetering bewegingsnderwijs / aanstelling vakleerkracht en twee cmbinatiefunctinarissen. 5.000 Instellen vernieuwingsfnds m te kunnen inspelen p ntwikkelingen en veranderingsbehefte van gebruikers f dr veranderende inzichten van bnden. 15.000 Prfessinalisering sprtverenigingkader. Gezamenlijke verantwrdelijkheid met sprtverenigingen. Zien k in relatie met uitbreiding en kwaliteitsverbetering bewegingsnderwijs en nieuwe stimuleringsregeling (VWS/OCW) vr cmbinatiefuncties: is structurele regeling met bijdrage van gemeenten. 3.500 Subsidiëring van verenigingsevenementen met maatschappelijk nut en accent p burgerparticipatie. 30.000 Ontwikkeling sprtieve, educatieve, culturele prmtinele activiteitenprjecten, zals: gemeentebreed (jaar)evenement sprtiefste/creatiefste schl sciaalste sprtvereniging sprtiefste buurt innvatieprijs/kwaliteitscertificaat Suggestie: eerste keer gezndheids prijs vr Schlgruitenschlen 2.500 Ontwikkeling cmmunicatie, infrmatie, prmtie/middelen.
7 Ttale ksten (raming) per jaar: activiteit/maatregel 2008 2009 2010 2011 1 cntinuering activiteitenprgramma 20.000 Zden aan de dijk 2 teams sprtactivering 5.000 5.000 5.000 3 kwaliteitsverbetering bewegingsnderwijs* pm pm pm pm 4 vernieuwingsfnds 5.000 5.000 5.000 5 prfessinalisering sprtverenigingkader 15.000 15.000 15.000 6 verenigingsevenementen met 3.500 3.500 3.500 maatschappelijk nut 7 Eemsmnd prmtie stimulerings innvatieve activiteiten 30.000 30.000 30.000 8 cmmunicatie, infrmatie, 2.500 2.500 2.500 prmtie ttaal incidenteel t/m 2011 61.000 61.000 81.000 ttaal structureel (zie telichting) 45.000 99.000 99.000 ttaal lasten 106.000 160.000 180.000 Cmmunicatie, infrmatie en prmtie Vrwaarde vr realisering en behuden van draagvlak vr een integrale gezamenlijke aanpak van beleidsntwikkeling en uitvering is een kwalitatief gede infrmatie-uitwisseling, cmmunicatie en prmtie. Samen met het cluster Cmmunicatie zal een cmmunicatie- en infrmatieplan wrden uitgewerkt. Vrstel Wij stellen u vr in te stemmen met de beleidsnta Eemsmnd in sprtief perspectief inclusief de uitveringsmaatregelen en de daaraan verbnden financiële cnsequenties. De beleidsnta is reeds in uw bezit. Burgemeester en wethuders van de gemeente Eemsmnd, M. van Beek, burgemeester drs. H.J.J. Grthuis, secretaris