Openbaar Onderwerp Lening aan LUX i.v.m. digitalisering Programma / Programmanummer Cultuur / 9530 BW-nummer Portefeuillehouder H. Beerten De filmwereld digitaliseert in snel tempo: voor elke bioscoop of filmhuis is het een noodzaak digitale projectoren en randapparatuur aan te schaffen omdat nieuwe (artistieke) filmtitels steeds vaker alleen nog maar digitaal te verkrijgen zijn. Ook LUX kent deze noodzaak, maar heeft alleen niet zelf de financiële middelen om de dure investeringen (in totaal 700.000,- voor de 7 filmzalen van LUX) te bekostigen en is ook niet in staat om op de markt kredieten aan te trekken. LUX heeft de gemeente Nijmegen om een lening verzocht voor het benodigde bedrag en daarbij aangegeven hoe zij dekking heeft gevonden voor de aflossing en rente. Aangezien wij de noodzaak tot digitalisering onderkennen zijn wij bereid, onder de in dit voorstel vermelde voorwaarden, de gevraagde lening te verstrekken. Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. L120, Stefan Grond, 62249 Datum ambtelijk voorstel 13 oktober 2010 Registratienummer 10.0026974 Ter besluitvorming door het college 1. Aan Lux per 1 januari 2011 een lening te verstrekken van 700.000,- met een looptijd van 10 jaar, opgebouwd uit een bedrag van 105.000,- tegen een commercieel rentepercentage van 4,5% en een bedrag van 595.000,- tegen een niet commercieel rentepercentage van 3%; 2. Deze lening samen te voegen met het restbedrag van 573.282,- van een lening die wij in 2000 aan LUX verstrekt hebben met een rentepercentage van 5,5%. Het totale bedrag van de nieuwe lening aan LUX wordt per 01-01-2011 derhalve 1.273.282,- die, met een samengesteld rentepercentage van 4,3 %, gedurende 10 jaar wordt afgelost met een jaarlijkse annuïteit van 159.338,-; 3. De wethouder Financiën een volmacht te geven voor de uitwerking van het voorstel; 4. Bijgevoegde brief aan de Raad vast te stellen. Programmamanager D. Leenders Programmadirecteur M. Wetzels Paraaf akkoord Datum Alleen ter besluitvorming door het College Actief informeren van de Raad Besluit B&W d.d. 14 december 2010 nummer: 3.23 Conform advies Aanhouden Anders, nl. Bestuursagenda Paraaf akkoord Datum Gemeentesecretaris Portefeuillehouder
1 Probleemstelling Zoals op veel gebieden vindt er ook in de filmsector een snelle opmars van de digitalisering plaats. Dit heeft niet alleen betrekking op het omzetten van analoge films naar digitale formaten, maar met name ook op het digitaal projecteren van films; veel nieuwe titels worden alleen nog maar digitaal uitgebracht. Digitalisering van de filmprojectie is dus een noodzaak voor filmhuizen om het voortbestaan te garanderen. Ook de rijksoverheid onderkent het belang van deze ontwikkeling en zegt daarover het volgende: Ook voor bioscopen is het belangrijk over te gaan op digitale filmprojectie. Daardoor wordt de distributie van films eenvoudiger en wordt het aanbod groter en gevarieerder. Ook kunnen kleine groepen met specifieke filmwensen in de bioscoop worden bediend. Het digitaliseren van de filmprojectie is een kostbare zaak. Kosten die moeilijk zijn op te brengen voor kleine bioscopen en de filmhuizen. Vooral de vertoning van artistieke films zal hierdoor in gevaar kunnen komen 1. De rijksoverheid zoekt momenteel uit of en hoe zij deze overgang (financieel) mogelijk kan maken: maar ook al zou er een landelijke subsidie komen voor filmhuizen, een aanzienlijk deel van de noodzakelijke investeringen (ongeveer 100.000,- per zaal) zal door de organisaties zelf gedragen moeten worden. Arthouse LUX beschikt over 7 zalen, waarvan 2 in de nieuwe VillaLux, waardoor het totale investeringsbedrag 700.000,- bedraagt. Het ligt dan voor de hand dergelijke investeringen over langere tijd (geschatte levensduur) af te schrijven. Omdat Lux niet over reserves of liquiditeit beschikt waaruit deze investering betaald kan worden, moet de investering middels een lening gefinancierd worden. Door het ontbreken van een onderpand (het gebouw van LUX is eigendom van de gemeente Nijmegen) is LUX niet in staat om op de markt kredieten aan te trekken zonder dat de gemeente de betaling van rente en aflossing garandeert. Het feit dat LUX al een langjarige subsidierelatie met de gemeente Nijmegen heeft wordt door de banken niet als voldoende garantie geaccepteerd. LUX heeft daarom bij de gemeente Nijmegen een aanvraag ingediend voor een lening van 700.000,- waarmee de investeringen gedekt kunnen worden. Omdat in het geval van gemeentegarantie de gemeente zonder enige vergoeding de risico s overneemt van de commerciële bank, kiezen wij in ervoor zelf de financiering te verstrekken aan gesubsidieerde partijen, die ten behoeve van de gemeente een deel van de publieke taak uitoefenen. Mocht de rijksoverheid besluiten landelijk te investeren in digitalisering van filmtheaters (het gaat dan naar verwachting om een bedrag van 20.000,- per zaal, in totaal dus 140.000,-), dan zal dit bedrag op de lening in mindering worden gebracht, waardoor deze uiteindelijk 560.000,- zal bedragen. In dit voorstel geven wij aan waarom wij de aanvraag willen honoreren en hoe wij juridisch en financieel gezien de lening op een verantwoorde manier kunnen verstrekken. 2 Juridische aspecten De beleidskaders voor dit voorstel zijn vastgelegd in de gemeentelijke cultuurnota Op Koers. 1 htpp://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/film/filmbeleid
2 Om ongeoorloofde overheidssteun te voorkomen, kiezen we ervoor een deel van de lening tegen commercieel en een deel tegen niet-commercieel tarief te verstrekken. Het gemeentelijk tarief voor een 10-jarige lineaire lening ligt in huidige marktomstandigheden op ongeveer 3% (inclusief gebruikelijke opslag van 0,2 % voor doorlening). Aangezien we voor het opslagpercentage voor het markttarief voor het commerciële deel een opslag van 1,5 % hanteren, komt het tarief voor het commerciële deel op 4,5 %. Als criterium voor het onderscheid tussen commercieel en niet-commercieel hebben we hierbij, conform de constructie die we in 2007 hebben gehanteerd, de juridisch aanvaardbare verhouding genomen tussen het aantal bezoekers van commerciële films en het aantal bezoekers van niet-commerciële films (15% versus 85%). Dit houdt in dat er aan LUX een lening van 105.000,- verstrekt wordt tegen een rentepercentage van 4,5% en een lening van 595.000,- tegen een percentage van 3%. Het juridische risico van deze constructie schatten wij als vrijwel nihil in, maar uiteindelijk is slechts een oordeel van het Europese Hof hieromtrent bindend. 3 Doelstelling Besluitvorming in ons College over het verstrekken van een lening van 700.000,- aan LUX ten behoeve van noodzakelijke investeringen in de digitalisering van haar filmapparatuur. 4 Argumenten Wij vinden het belangrijk dat er op het huidige hoge niveau artistieke films in Nijmegen vertoond blijven worden. Arthouse LUX heeft in de 10 jaar van haar bestaan op dit gebied een vooraanstaande positie verworven in de Nijmeegse culturele infrastructuur en ook op landelijk niveau een grote faam opgebouwd. Wij onderkennen dit belang van LUX voor Nijmegen, hebben mede vanwege dit belang film tot een speerpunt van ons culturele beleid benoemd 2 en hebben in ons Coalitieakkoord 2010-2014 structurele middelen voor Lux gereserveerd zodat de organisatie haar belangrijke rol kan blijven vervullen. De noodzaak voor investeringen in digitalisering van de filmprojectie is duidelijk; zonder die investeringen zal LUX op korte termijn haar vooraanstaande positie kwijtraken en uiteindelijk zelfs helemaal niet meer kunnen overleven. Wij zien ook de problemen waarvoor LUX zich geplaatst ziet bij de dekking van de benodigde investeringen. Door de onverwacht snelle opmars van de digitalisering in de filmwereld en gezien haar beperkte vermogenspositie had LUX niet de mogelijkheid bijtijds een voldoende voorziening op te bouwen voor deze investeringen. En aangezien LUX geen eigen pand in eigendom heeft bleek de organisatie ook niet in staat tot het aantrekken van kredieten op de markt. LUX heeft op dit moment al een krappe liquiditeitspositie en de beoogde bezuinigingen kunnen niet al meteen per 1 januari 2011 gerealiseerd worden. Hierdoor staat er zeker de eerste jaren een extra druk op de begroting. Met het verlengen van de aflossingstermijn vindt er zowel een verbetering in de bedrijfsvoering van LUX plaats als een vermindering van de (gemeentelijke) risico s. Gezien het belang van LUX en de vertoning van artistieke films voor Nijmegen en de onmogelijkheid voor de organisatie om op een andere wijze de voor de dekking van de digitalisering benodigde financiële middelen te verwerven, kiezen wij ervoor de gevraagde lening onder de beschreven voorwaarden te verstrekken. Het verstrekken van de lening brengt voor de gemeente Nijmegen geen extra kosten met zich mee. 2 Zie de Cultuurvisie 2009 2013 Op koers.
3 5 Financiën Kosten nieuwe lening LUX vraagt een lening aan van 700.000,- ter dekking van de kosten van digitalisering van de 7 filmzalen van LUX. Zoals onder Juridische aspecten reeds vermeld, kiezen we ervoor 105.000,- tegen een commercieel tarief van 4,5% te verstrekken en 595.000,- tegen een niet-commercieel tarief van 3%. De looptijd van deze lening, die per 1 januari 2011 ingaat, is 10 jaar. Dekking kosten nieuwe lening: De kosten van deze nieuwe lening worden door LUX terugverdiend door de verlaging van de personele kosten filmtechniek en onderhoud apparatuur ( 75.000,- p/j) en de bijdrage van de distributeurs ( 9.000,- p/j). Annuïteit nieuwe lening: Voor de exploitatie van LUX betekent deze nieuwe lening een ophoging van de lasten met 83.300,- p/j. Annuïteit huidige lening: In 2000 heeft de gemeente Nijmegen al een lening aan LUX verstrekt van 2.087.389,- (fl. 4.600.000,-) welke in een periode van 10 jaar afgelost zou worden. Deze lening is verstrekt ter dekking van de voor interne aanpassingen benodigde investeringen (installaties, toiletunits). In 2005 heeft er een herallocatie van de lening plaatsgevonden om LUX iets meer financiële speelruimte te geven; de aflossingstermijn is destijds met 3 jaar verlengd tot 2013. Van deze lening resteert per 31-12-2010 nog een schuld van 573.282,-. De lening, met een rentepercentage van 5,5% en een jaarlijkse annuïteit van 216.959,- zou in 2013 volledig afgelost zijn. Aangezien LUX ook nu behoefte heeft aan extra financiële speelruimte is ons voorstel om de nog resterende schuld van de huidige lening ook over 10 jaar af te lossen en de drie leningen samen te voegen met een samengesteld rentepercentage: 1. 573.282,- tegen een rente van 5,5% 2. 105.000,- tegen een rente van 4,5% 3. 595.000,- tegen een rente van 3% Dit betekent een nieuwe lening aan LUX per 01-01-2011 van 1.273.282,- met een rentepercentage van 4,3 %, die gedurende 10 jaar wordt afgelost met een jaarlijkse annuïteit van 159.338,- (zie bijlage 2). Door de gunstige rentestand is deze jaarlijkse nieuwe annuïteit dus lager dan bij de huidige lening. Het vervangen van de huidige lening door de nieuwe lening levert voor LUX gedurende drie jaar een voordeel op van 57.621. Hiermee kan LUX haar liquiditeitspositie op korte termijn verbeteren. Bijlage 3 geeft een overzicht wat de gekozen constructie voor de cashflow van LUX betekent. 6 Communicatie N.a.v. de aanvraag van LUX hebben wij veelvuldig met de directeur a.i. overleg gevoerd over de mogelijkheden, vorm en condities waaronder de gemeente Nijmegen eventueel bereid is aan LUX de gewenste lening te verstrekken. LUX stemt in met de in dit voorstel beschreven oplossing. Onze Raad zullen we actief informeren over deze lening middels een brief namens College van Burgemeester en Wethouders (zie bijlage 1).
4 7 Uitvoering en evaluatie Na positieve besluitvorming in ons College is uitwerking van de overeenkomst gemandateerd aan de wethouder Financiën. Verantwoording over de lening wordt door LUX afgelegd in de jaarrekening. 8 Risico Juridisch: Het is mogelijk dat commerciële filmexploitanten bezwaar aantekenen tegen het verstrekken van een lening aan LUX tegen een niet-marktconform rentepercentage. Door de gekozen splitsing in een commercieel en een niet-commercieel deel, zoals beschreven in de juridische paragraaf, verwachten we een mogelijk bezwaar zonder problemen te kunnen pareren. Financieel: Zou in de toekomst, om welke reden dan ook, de exploitatie van Lux onder druk komen te staan, dan vormt dat een risico voor de betaling van de aflossing en rente aan de gemeente Nijmegen. Momenteel staat de exploitatie van LUX niet onder druk en geeft de lagere annuïteit van de nieuwe samengestelde lening vanaf 2011 ook komende jaren meer speelruimte aan LUX. In december 2010 verschijnt een rapport waarin het door LUX ingeschakelde bureau Andersson Elffers Felix o.a. adviezen geeft over de maatregelen die LUX moet treffen om ook in de toekomst haar exploitatie op een gezonde basis te kunnen voeren. Bijlagen 1. Brief aan de Raad 2. Jaarlijkse annuïteit 3. Cashflow
Directie Inwoners Maatschappelijke Ontwikkeling Beleidsrealisatie & verantwoording Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 329 29 81 E-mail gemeente@nijmegen.nl Postadres Postbus 9105 6500 HG Nijmegen Datum 14 december 2010 Ons kenmerk L120/10.0030547 Contactpersoon Stefan Grond Onderwerp Lening digitalisering LUX Datum uw brief Doorkiesnummer (024)32962249 Geachte leden van de Raad, In onze vergadering van 14 december 2010 hebben wij besloten aan Arthouse LUX een lening van 700.000,- te verstrekken ter dekking van de kosten voor noodzakelijke investeringen in digitale filmapparatuur. Middels deze brief willen wij uw Raad informeren over de achtergronden van ons besluit. We vinden het noodzakelijk de lening te verstrekken, zie de argumentatie in ons advies. Wij informeren u omdat deze lening niet in de begroting of de subsidieovereenkomst was opgenomen. Door het verstrekken van de lening en het verlengen van de aflossing van de lopende lening nemen we risico s voor LUX weg; want zonder de investering komt de bedrijfvoering en uiteindelijk het voortbestaan van Lux onder druk te staan. Zoals op veel gebieden vindt er ook in de filmsector een snelle opmars van de digitalisering plaats. Dit heeft niet alleen betrekking op het omzetten van analoge films naar digitale formaten, maar met name ook op het digitaal projecteren van films; veel nieuwe titels worden alleen nog maar digitaal uitgebracht. Digitalisering van de filmprojectie is dus een noodzaak voor filmhuizen om hun voortbestaan te kunnen garanderen. Arthouse LUX beschikt over 7 zalen (waarvan 2 in de nieuwe VillaLux) waardoor, met een benodigde investering van 100.000,- per zaal, het totale investeringsbedrag 700.000,- bedraagt. Het ligt dan voor de hand dergelijke investeringen over langere tijd (geschatte levensduur) af te schrijven. Omdat Lux niet over reserves of liquiditeit beschikt waaruit deze investering betaald kan worden, moet de investering middels een lening gefinancierd worden. Door het ontbreken van een onderpand (het gebouw van LUX is eigendom van de gemeente Nijmegen) is LUX niet in staat om op de markt kredieten aan te trekken zonder dat de gemeente de betaling van rente en aflossing garandeert. LUX heeft daarom bij de gemeente Nijmegen een aanvraag ingediend voor deze lening van 700.000,-. Wij vinden het belangrijk dat er op het huidige hoge niveau artistieke films in Nijmegen vertoond blijven worden. Arthouse LUX heeft in de 10 jaar van haar bestaan op dit gebied een vooraanstaande positie verworven in de Nijmeegse culturele infrastructuur en ook op landelijk www.nijmegen.nl
Gemeente Nijmegen Directie Inwoners Maatschappelijke Ontwikkeling Beleidsrealisatie & verantwoording 1 niveau een grote faam opgebouwd. Wij onderkennen dit belang van LUX voor Nijmegen en zijn daarom bereid mee te werken aan een oplossing om het benodigde investeringsbedrag te verwerven. Omdat in het geval van gemeentegarantie de gemeente zonder enige vergoeding de risico s overneemt van de commerciële bank, kiezen wij in ervoor zelf de financiering te verstrekken aan gesubsidieerde partijen, die ten behoeve van de gemeente een deel van de publieke taak uitoefenen. Het verstrekken van de lening aan LUX heeft geen consequenties voor de subsidie die wij aan de organisatie verlenen. Nieuwe lening Om ongeoorloofde overheidssteun te voorkomen, kiezen we ervoor een deel van de lening tegen commercieel en een deel tegen niet-commercieel tarief te verstrekken. Als criterium voor het onderscheid tussen commercieel en niet-commercieel hebben we hierbij de juridisch aanvaardbare verhouding genomen tussen het aantal bezoekers van commerciële films en het aantal bezoekers van niet-commerciële films (15% versus 85%). Dit houdt in dat er aan LUX een lening van 105.000,- verstrekt wordt tegen een rentepercentage van 4,5% en een lening van 595.000,- tegen een percentage van 3%. Voor de exploitatie van LUX betekent deze nieuwe lening een ophoging van de lasten met 83.300,- p/j. Huidige lening In 2000 heeft de gemeente Nijmegen al een lening aan LUX verstrekt van 2.087.389,- (fl. 4.600.000,-) welke in een periode van 10 jaar afgelost zou worden. Deze lening is verstrekt ter dekking van de voor interne aanpassingen benodigde investeringen (installaties, toiletunits). In 2005 heeft er een herallocatie van de lening plaatsgevonden om LUX iets meer financiële speelruimte te geven; de aflossingstermijn is destijds met 3 jaar verlengd tot 2013. Van deze lening resteert per 31-12-2010 nog een schuld van 573.282,-. De lening, met een rentepercentage 5,5% en een jaarlijkse annuïteit van 216.959,- zou in 2013 volledig afgelost zijn. Aangezien LUX ook nu behoefte heeft aan extra financiële speelruimte hebben wij besloten om de nog resterende schuld van de huidige lening ook over 10 jaar af te lossen en de drie leningen samen te voegen met een samengesteld rentepercentage: 573.282,- tegen een rente van 5,5% 105.000,- tegen een rente van 4,5% 595.000,- tegen een rente van 3% Dit betekent een nieuwe samengestelde lening aan LUX per 01-01-2011 van 1.273.282,- met een rentepercentage van 4,3 %, die gedurende 10 jaar wordt afgelost met een jaarlijkse annuïteit van 159.338,-. Het vervangen van de huidige lening door deze nieuwe lening levert voor LUX gedurende drie jaar een voordeel op van 57.621. Hiermee kan LUX haar liquiditeitspositie op korte termijn verbeteren.
Gemeente Nijmegen Directie Inwoners Maatschappelijke Ontwikkeling Beleidsrealisatie & verantwoording 2 Door besparingen op de personele kosten filmtechniek en het implementeren van de aanbevelingen uit het rapport van AEF (dat in december 2010 verschijnt) zal LUX de nieuwe lening met een jaarlijkse annuïteit van 159.338,- zonder problemen af kunnen lossen. Het financiële risico dat de gemeente Nijmegen met het verstrekken van deze lening loopt schatten wij derhalve als zeer gering in. Hoogachtend, College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, mr. Th.C. de Graaf drs. B. van der Ploeg