Groningen Research Institute of Purchasing Groningen Research Institute of Purchasing Inkoop College 1 Prof. Dr.. Dirk-Jan F. Kamann NEVI leerstoel Inkoop RijksUniversiteitGroningen Faculteit Bedrijfskunde 28 maart 2001 Groningen,, Faculteit RuG
Leerdoel Begrip en inzicht kweken wat Inkoop inhoudt Begrip kweken dat Inkoop niet alleen dwars door de hele organisatie heengaat maar ook dat de organisatie vanuit een netwerkperspectief gezien moet worden
Tijdschema vandaag 11.15-12.00 hoorcollege 12.00-12.15 koffiepauze 12.15-13.00 13.00 caseuitwerking Kraljic
Vorm Ik praat veel U doet mee: bij niet begrijpen >> VRAGEN Wij discussiëren na de case
Wat is Inkoop : 3 definities Alles waar een factuur tegenover staat (Berenschot)..het van externe bronnen betrekken van alle goederen en diensten die noodzakelijk zijn voor de bedrijfsuitoefening, de instandhouding van het bedrijf en de bedrijfsvoering tegen de voor de organisatie meest gunstige voorwaarde (Van Weele)
Wat is Inkoop : definities (2) Inkoop heeft tot doel om effectief en efficiënt bij te dragen aan de ondernemingsstrategie in het bedienen van de afnemers (Kamann) Omvat tevens scannnen,, relatie- management, Multidisciplinaire Teams etc. Interne en externe netwerken
Samenhang leveranciers inkoop npd verkoop afnemers productie
Opzet: waarom die ruime (netwerk)definitie? De keten van keten naar netwerken wat is een netwerk De organisatie in een netwerk stroomopwaarts: Kraljic stroomafwaarts: Hughes, Kamann >> Porter >> Kraljic afnemer
Route 1e college DE KETEN van keten naar netwerk wat is een netwerk DE ORGANISATIE IN HET NETWERK stroomopwaarts stroomafwaarts
DE KETEN van keten naar netwerk wat is een netwerk DE ORGANISATIE IN HET NETWERK stroomopwaarts stroomafwaarts
Van keten naar netwerk Verwevenheid productieketens tot netwerken Productiekolom/keten: binnen de sector Netwerk: overschrijdt de sectorgrenzen
EINDPRODUKT = Kapiatalgoed sub-sector 00Y GRIP Filière HALFFABRIKAAT PRODUKT 1 (OOA) GRONDSTOFFEN (sector 00A) exploratie exploitatie transport HALFFABRIKAAT PRODUKT 2 (OOA) HALFFABRIKAAT PRODUKT N (OOA) EINDPRODUKT = Component sub-sector 00B EINDPRODUKT = Kapitaalgoed sub-sector 00Z CONSULTANTS R & D INSTITUTEN EINDPRODUKTIE/ ASSEMBLAGE (OOA) MARKET OUTLETS EINDPRODUKT = Component sub-sector 00G EINDPRODUKT = Component sub-sector 00X DIENSTEN finance logistics software hardware juridisch
Essentie netwerk: De prestaties van de individuele onderneming worden bepaald door de kwaliteit van de netwerkpartners en de manier waarop deze met elkaar omgaan De inhoud van de relaties
Het Zweedse zaagblad G F E A B C D
Dit betekent: Niet alleen directe afnemers/leveranciers Afnemers van de afnemers etc. Leveranciers van leveranciers etc. Verder kijken dan je neus lang is
Verder dan je neus lang is... 90% 10%
Betekenis relatiemanagement: Rol inkoper: In de gaten houden wat er elders gebeurt in het netwerk Interface die nieuwe ontwikkelingen in de gaten houdt Steeds meer gatekeeper
Reactief >>> Pro-actief Niet meer reageren op wat productie wil Pro-actief meedenken en signaleren Nieuwe mogelijkheden aandragen Processen, halffabrikaten, recepten Zich afvragen hoe iets nieuws van de leverancier kan bijdragen tot een betere bediening van een afnemer( s afnemer)
Werking netwerk Middelen en activiteiten worden verdeeld over deelnemende bedrijven Continue aanpassingsproces kost tijd Dynamisch
Håkansson Produktieactiviteit Uitwisselingsactiviteit Bron: Håkansson
DE KETEN van keten naar netwerk wat is een netwerk DE ORGANISATIE IN HET NETWERK stroomopwaarts stroomafwaarts
Stroomopwaarts-stroomafwaarts Stroomopwaarts = hoe ga ik met mijn leveranciers om = leveranciersstrategie Stroomafwaarts = welke markt- strategie heb ik ten aanzien van mijn afnemers
Leverancier = leverancier Verschillende strategieën >> Is de ene leverancier dan niet hetzelfde als de andere? Kraljic-matrix: de portfolio van ingekochte goederen/diensten
groot belang inkoop (waarde) gering Kraljic gering Materials Management hefboomproducten Purchasing Management routineproducten complexiteit van supply markt Supply Management strategische producten Sourcing Management knelpuntproducten hoog
Procurement focus GRIP Purchasing Noncritical items Karakterisering (steel rods, energy, office supplies) Materials karakterisering Sourcing Supply routine hefboom knelpunt strategisch Leverage items (electric motors, heating oil, EDP hardware) Bottleneck items (electronic parts, catalyst materials, ouside srvices) Strategic items (high value components, scarce metals) Key performance Functional efficiency Cost/price materials flow management Cost managem. & reliable short time sourcing Longterm availability Typical sources Established local suppliers Multiple suppliers chiefly local Global, new suppl. with new technol. Established global suppliers Time horizon Limited (< 12 months) Varied; (12-24 months) Variable Up to 10 years Items purchased Commodities; some specified materials Mix of commodities and specified Mainly specified materials Scarce/high value materials Supply Decision authority Abundant Decentralized Abundant Mostly decentralized Production based scarcity Decentralized; centrally coordinated Natural scarcity Centralized
Dat betekent dus: met een leverancier van routine producten ga je anders om dan met een strategische leverancier early supplier involvement scheppen van main supplier strategisch routine (kantoorbenodigdheden)
Vervolgens Van facilitator tot onderhandelaar regelaar partner shark
Reductie leveranciers per se eerst vaststellen over welke categorie het gaat dan voor die categorie de passende strategie vaststellen
Als je geen Kraljic toepast. Als je een strategische leverancier benadert als een hefboomleverancier (uitknijpen; uitspelen; 6% minder anders ga ik na een ander ) kon je wel eens van een koude kermis thuiskomen
Hefboom Selectie leverancier Raamcontract Afroepen Voordeel: niet telkens het initiële traject afleggen Echter: shopping; ; om de hoek kopen onze leverancier is 5% goedkoper..
Kraljic groot belang inkoop (waarde) hefboomproducten routineproducten strategische producten knelpuntproducten gering gering complexiteit van supply markt hoog
Het peloton Hefboomleveranciers: zorg dat er één uit het peloton ontsnapt laat het gat met het peloton niet te groot worden als het peloton de koploper(s) heeft ingehaald, begint het spel opnieuw
groot belang inkoop (waarde) GRIP Kraljic leverancier hefboomproducten routineproducten strategische producten afnemer knelpuntproducten gering gering hoog complexiteit van supply markt
Reductie leveranciers per se Eerst vaststellen over welke categorie het gaat Dan voor die categorie de passende strategie vaststellen
Voorbeeld 1 Bouwonderneming 3 leveranciers; 1 mio naar 1 leverancier >> 10-15% korting betere afstemming planning en belevering 100.000 tot 200.000 besparing factuur 50.000 gulden besparing factuurkosten 0.1% minder faalkosten: 30.000 5 minuten telefoontje om uit te vinden totaal tot 300.000 gulden (=10% winst)
groot belang inkoop (waarde) GRIP Kraljic leverancier hefboomproducten routineproducten strategische producten afnemer knelpuntproducten gering gering hoog complexiteit van supply markt
Opdracht: Groepjes van 2 Stel de Kraljic-matrix op voor een fictief bedrijf of, default: Je bedrijf bouwt fabriekshallen relatief belang voor financieel resultaat = bij 50 m. omzet: circa 150 k. gulden
Voorbeeld productgroepen: Kantoorartikelen, hardware, software, staal, hout, stenen, beton, lease-auto s auto s, constructiewerk, energie, electriciteitswerken,, architect, sanitair, dakbedekking, loodgieter, catering, schoonmaak verzin zelf bedragen en meer producten geef argumenten waarom wat waar hoort