Openbaar Onderwerp Erkenning archeologisch depot Programma / Programmanummer Ruimte & Cultuurhistorie / 1031 BW-nummer Portefeuillehouder H. Kunst Samenvatting Met de komst van de Wet op de archeologische monumentenzorg (Wamz) in 2007 is de zorg voor archeologische depots expliciet bij de provincie gelegd. Daarmee wordt de provincie de formele eigenaar van alle in de betreffende provincie aangetroffen bodemvondsten. De wetgever heeft echter ook nadrukkelijk de mogelijkheid opengehouden dat gemeenten een eigen depot houden. Wanneer dat depot aan gestelde eisen voldoet, blijven de archeologische bodemvondsten die in de betreffende gemeente worden gedaan eigendom van die gemeente. In 2008 heeft de provincie Gelderland het archeologische depot van Nijmegen tijdelijk erkend. De provincie wil nu overgaan tot een definitieve erkenning van het depot en heeft ons College een brief daartoe gestuurd. In de beantwoordingsbrief verzoeken wij GS ons archeologisch depot definitief te erkennen. Ter besluitvorming door het college 1. de brief met het verzoek tot een definitieve erkenning van het archeologisch depot vast te stellen Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. SO31, Mieke Smit, 9729 ambtelijk voorstel 19 september 2012 Registratienummer 12.0018754 Paraaf akkoord Leidinggevende dr. M.J. Nicasie, SO30 Programmamanager P. Oomens Programmadirecteur P. Steijn Alleen ter besluitvorming door het College Besluit B&W d.d. 23 oktober 2012 nummer: 3.26 Conform advies Aanhouden Anders, nl. Bestuursagenda Paraaf akkoord Gemeentesecretaris Portefeuillehouder Collegevoorstel.doc
1 Probleemstelling Per september 2007 is de Wet op de archeologische monumentenzorg (Wamz) in werking getreden. Via deze wet zijn de Monumentenwet 1988, de Woningwet, de wet Milieubeheer en de Ontgrondingswet aangepast om de archeologische monumentenzorg in Nederland een passende wettelijke basis te geven. Deze wetswijziging regelde onder andere dat de zorg voor archeologische depots expliciet bij de provincies kwam te liggen. De provincies zijn verantwoordelijk geworden voor de depotstructuur in Nederland en voor de opslag van archeologische vondsten. De provincies zijn daarmee ook de formele eigenaar van alle in de betreffende provincie aangetroffen bodemvondsten. De wetgever heeft echter ook nadrukkelijk de mogelijkheid opengehouden dat gemeenten een door de provincie erkend depot kunnen houden. De archeologische bodemvondsten die in de betreffende gemeente worden gedaan, worden in dat geval eigendom van die gemeente. In 2008 heeft de provincie Gelderland het archeologische depot van Nijmegen, dat reeds sinds 1990 bestaat, in afwachting van de formele erkenningsprocedure, tijdelijk erkend. Gedeputeerde Staten van de provincie Gelderland willen nu overgaan tot een definitieve erkenning van het depot. Zij hebben daartoe ons College een brief gestuurd waarin zij de voorwaarden vermelden onder welke zij tot een definitieve erkenning kunnen overgaan. 2 Juridische aspecten In de Monumentenwet 1988, artikel 50 staat dat roerende monumenten die zijn gevonden bij het doen van opgravingen eigendom zijn van de provincie waar zij zijn gevonden, of van de gemeente waar zij zijn gevonden, indien die gemeente beschikt over een depot als bedoeld in artikel 51. Artikel 51 van dezelfde wet bepaalt dat GS een depot in stand houden waarin roerende monumenten die zijn gevonden bij het doen van opgravingen binnen die provincie kunnen worden opgeslagen op een wijze die uit een oogpunt van behoud en toegankelijkheid verantwoord is. Tevens bepaalt dit artikel dat op verzoek van burgemeester en wethouders GS een depot kunnen aanwijzen waarin roerende monumenten die zijn gevonden bij het doen van opgravingen in betreffende gemeente, kunnen worden opgeslagen op een wijze die uit een oogpunt van behoud en toegankelijkheid verantwoord is. 3 Doelstelling Doelstelling is om de erkenning van het gemeentelijk archeologisch depot te verkrijgen. 4 Argumenten Sinds Nijmegen in 1990 een opgravingsvergunning heeft verkregen, heeft de gemeente een depot (ca. 1000 m2 vloeroppervlak), waarin de archeologische vondsten en de velddocumentatie worden opgeslagen en bewaard. Na ruim twintig jaar gemeentelijk archeologisch onderzoek worden er ca. 30.000 kratten met vondsten bewaard. Het Nijmeegse depot voldoet aan de landelijk opgestelde eisen. De enige uitzondering is dat wij nog niet beschikken over een (aanbevolen, niet verplichte) ruimte om metaalvondsten en leer en hout onder optimale condities te kunnen bewaren, maar dat wel op korte termijn willen realiseren. Wanneer ons depot geen definitieve erkenning krijgt, zullen alle vondsten, gedaan sinds de inwerkingtreding van de herziene wet in 2007, moeten worden overgedragen aan het provinciaal depot. De provincie wordt dan de eigenaar van deze vondsten. De provincie
Vervolgvel 2 verwerft dan ook het eigendom van de vondsten die in de toekomst zullen worden opgegraven in Nijmegen. De vondsten van vóór 2007 vallen niet onder het regime van de herziene wet; deze blijven het eigendom van de gemeente Nijmegen. De oudste stad van Nederland wil graag de bodemvondsten uit haar gemeente in eigendom hebben en zelf beheren. Daarom verzoeken wij GS om een formele erkenning van ons depot. 5 Klimaat De klimaatparagraaf is niet op dit voorstel van toepassing. 6 Financiën De kosten van het depot worden op dit moment gedekt uit de lopende begroting van het bureau Archeologie en Monumenten (programma Ruimte en Cultuurhistorie). De formele erkenning door de provincie levert geen extra kosten op. 7 Communicatie Gemeentelijke depotbeheerder wordt op de hoogte gesteld. 8 Uitvoering en evaluatie De definitieve erkenning wordt aangevraagd. Tevens verzoeken wij GS eenmalig bij te dragen aan de realisatie van een ruimte voor de deugdelijke bewaring van metaal vondsten en hout- en leervondsten. 9 Risico De erkenning dient vóór 28 oktober as. te zijn aangevraagd. Bijlage: Brief aan Provincie Gelderland
Stadsontwikkeling Bureau Archeologie & Monumenten Aan het College van Gedeputeerde Staten van Gelderland Huis der Provincie Postbus 9090 6800 GX Arnhem Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 329 96 99 E-mail gemeente@nijmegen.nl Postadres Postbus 9105 6500 HG Nijmegen Ons kenmerk SO31/12.0014097 Contactpersoon Mieke Smit Onderwerp definitieve erkenning gemeentelijk archeologisch depot uw brief 28-6-2012 Doorkiesnummer (024) 3299729 Geacht College, Sinds 1990 houdt Nijmegen een archeologisch depot, waarin de archeologische vondsten en de velddocumentatie worden opgeslagen en bewaard. Het huidig depot, gevestigd aan de Nieuwe Dukenburgseweg 21, heeft ca. 1000 m2 vloeroppervlak; er worden ca. 30.000 kratten met vondsten bewaard. Sinds per 1 september 2007 de Wet op de Archeologische Monumentenzorg is vastgesteld en de Monumentenwet 1988 is herzien, is de verantwoordelijkheid voor het behoud ex situ (in het depot) van het archeologisch erfgoed bij de provincies neergelegd. Echter, de wetgever biedt aan het provinciebestuur de mogelijkheid om, naast de provinciale depots, de bestaande gemeentelijke depots te erkennen. In 2008 heeft u ons gemeentelijk archeologisch depot tijdelijk erkend. Inmiddels heeft u te kennen gegeven te willen overgaan tot een definitieve erkenning van het Nijmeegse depot onder de volgende voorwaarden: 1. het depot voldoet aan de eisen en richtlijnen zoals gesteld in het protocol depotbeheer van de Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie, versie 3.2 2. de depothouder van het gemeentelijk depot neemt deel aan het overleg over beheer, opslag en ontsluiting dat de provincie Gelderland tweemaal per jaar organiseert. Met dit schrijven verzoeken wij u ons depot definitief te erkennen. Wij voldoen aan de eisen en richtlijnen die de KNA aan ons depot stelt. Wij beschikken over een plattegrond met een overzicht van de standplaatsen. Wij beschikken over een calamiteitenplan. Wij beschikken over middelen om informatie te verstreken over vondsten, monsters en documentatie aan derden. Wij beschikken over adequate opslagruimten voor geconditioneerde bewaring van vondsten. De conditie van kwetsbare vondsten wordt regelmatig gecontroleerd. www.nijmegen.nl verzoek erkenning depot.doc
Gemeente Nijmegen Stadsontwikkeling Bureau Archeologie & Monumenten Vervolgvel 1 Verder zijn we op dit moment bezig met het digitaliseren van alle (ca. 40.000) dia s met veldopnames om zo tot een meer duurzame bewaring van deze data te komen. Op termijn zullen we ook alle oude (veld)tekeningen op papier laten digitaliseren. Wij realiseren ons terdege dat ten aanzien van het punt adequate opslagruimten nog wel een verbeterslag te maken is. De bewaarcondities van met name metaal, hout en leder zijn redelijk, maar niet optimaal. Als voorzorg worden onze metalen topvondsten nu bewaard in de klimaatruimte van Museum Het Valkhof. Het zou goed zijn, wanneer we in ons eigen depot in een afgescheiden ruimte de juiste condities zouden kunnen creëren om het metaal zo stabiel mogelijk te bewaren. Dit geldt ook voor hout en leder. Om de bewaarcondities voor metaal, hout en leder in ons depot te optimaliseren, vragen wij u ons eenmalig een bedrag van 15.000 toe te kennen om de benodigde verbeteringen te kunnen aanbrengen. We hopen dat u ons verzoek zal willen inwilligen. Hoogachtend, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls drs. B. van der Ploeg www.nijmegen.nl verzoek erkenning depot.doc