Onderwerp Corsa kenmerk Kruising Parallelweg Neer Andelse weg 16.0011832 / 2016Z02202 16.0011832 Portefeuillehouder wethouder R. Bergsma de raad Ambtenaar J. Schoonen Afdeling Openbare Werken Datum voorstel 1 november 2016 Opiniërende raad 22 november 2016 Agendapunt 4 Besluitvormende raad 13 december 2016 Agendapunt 9 Samenvatting Bij het vaststellen van de Kadernota 2017 heeft u een motie aangenomen om meerdere alternatieven voor de kruising Parallelweg/Neer Andelse weg/middenweg af te wegen. In dit voorstel worden meerdere alternatieven benoemd en toegelicht. Tevens wordt door het college omschreven wat de voorgestelde maatregelen zijn. Beslispunten Wij stellen u voor om: 1. De kruising Parallelweg/Neer Andelse weg/middenweg aan te passen tot een voor alle weggebruikers gelijkwaardige kruising en deze te voorzien van een verhoogd kruispuntplateau, waarbij de kruising wordt verkleind. Bijlagen ter inzage in de raadskamer Deze bijlagen zijn ook digitaal beschikbaar op www.woudrichem.nl/gemeenteraad 1. Tekening voorstel (bijlage 1) 2. Onderzoeksrapport Grontmij (bijlage 2 deel 1 en 2) 3. Onderzoeksrapport Advin (bijlage 3 deel 1 t/m 4) 4. Diverse ambtelijk onderzochte mogelijkheden (bijlage 4 deel 1 t/m 11) Advies opiniërende vergadering Het voorstel is behandeld door de opiniërende vergadering op 22 november 2016. De opiniërende vergadering adviseert het voorstel als bespreekstuk te agenderen voor de besluitvormende raad van 13 december 2016. Wethouder Bergsma heeft het volgende toegezegd: 1. Aan de raad wordt een tekening overlegd waarop de oversteekplaats en de fietsstrook + fietsplateau op de Middenweg staan ingetekend. 2. Op de verlichting boven de drempels/plateau wordt nog teruggekomen. 3. Het standpunt van de brandweer zal worden gevraagd over de aanrijtijden. Zo nodig zal een aangepast voorstel worden voorgelegd. 4. Bezien zal worden of het kruispuntplateau steiler kan worden dan nu is aangegeven. Aan de raad wordt een dwarsdoorsnede voorgelegd. Daarbij zullen de wettelijke richtlijnen worden vermeld. pagina 1/6
Reactie college Ad 1) Op bijgevoegde tekening is de fietsoversteek op de Middenweg, zoals deze is aangelegd in 20 15 ook toegevoegd op de tekening. Hier zijn rode fietsstroken tot aan de drempelmarkering meegenomen. De oversteeklocaties voor fietsers op de kruising Parallelweg / Neer Andelse weg/ Middenweg worden extra geaccentueerd met rood asfalt, maar fietsers dienen hier voorrang te verlenen aan autoverkeer. De oversteeklocaties voor fietsers op de kruisingen Industrieweg en Nijverheidstraat worden extra geaccentueerd met rood asfalt zonder voorrang te regelen. Ad 2) Op de tekening is bij de drempelplateaus op de Parallelweg verlichting toegevoegd om te accentueren dat hier een remmer is toegepast. Ad 3) De brandweer gebruikt de Parallelweg als hoofdroute voor uitrukken naar Andel. In dat kader is elke belemmering primair ongewenst. Echter de brandweer heeft begrip voor de verkeersonveilige situatie op de Parallelweg en kan in dat kader begrijpen dat er drempels komen. Met de drempels op de kruisingen heeft de brandweer geen probleem. Hier moet toch al afgeremd worden. De brandweer ziet graag terughoudendheid met het aantal drempelplateaus en heeft qua vormgeving de sterke voorkeur voor drempels waar zij met 50 km/uur overheen kunnen rijden. De drempelplateaus zoals ze zijn voorgesteld met een hellingshoek van 1:40 voldoen hieraan. Daarnaast kiezen wij voor drie remmers (buiten de kruisingen) op een afstand van 200 tot 250 meter, in plaats van een remmer elke 75 meter zoals de richtlijn van Duurzaam Veilig adviseert. Ad 4) De tweede bijgevoegde tekening bevat de dwarsdoorsneden van de in dit voorstel toegepaste drempelhellingen. In de tekeningen met de voorgestelde maatregelen is bij elke oprit met een letter aangegeven welke opritvorm wordt toegepast. Het beleid van de gemeente is sinds 2007 dat alle drempels en plateaus aangelegd worden met een hellingshoek van 1:40. In eerste instantie was dit alleen op busroutes. De keuze om dit overal toe te passen is gemaakt omdat trapeziumvormige drempels met een hellingshoek van 1:40 een geringer verlies geeft in aanrijdtijden van noodhulpdiensten en een beter comfort geeft voor buspassagiers. De hellingshoek 1:40 in de drempel geeft voor 85% van het passerende verkeer een passeersnelheid van 50km/uur. Een alternatief voor de trapeziumvormige plateaus is het sinusplateau. De sinusvorm geeft een grotere klap in het voertuig en dwingt dus beter af dat er afgeremd moet worden. Maar voor bussen, vrachtwagens en noodhulpdiensten, is de sinus minder comfortabel. De tabel in de CROW-richtlijn (publicatie 344) is als volgt: Passeer snelheid profiel Hoogte Lengte oprit 30 Sinus 8 cm 1.75 m 30 Sinus 12 cm 2.40 m 50 Sinus 8 cm 3.00 m 50 Trapeze 12 cm 4.80 m 60 Sinus 8 cm 4.00 m 60 Sinus 12cm 6.00 m pagina 2/6
1. Inleiding Bij het vaststellen van de Kadernota 2017 heeft u een motie aangenomen om meerdere alternatieven voor de kruising Parallelweg/Neer Andelse weg af te wegen. In dit voorstel worden meerdere alternatieven benoemd en toegelicht. Tevens wordt door het college omschreven wat de voorgestelde maatregelen zijn. Onder beleidskader, doel en effect wordt de achtergrondinformatie gegeven waarom het noodzakelijk is om maatregelen te nemen op de Parallelweg en de kruising met de Neer Andelse weg/middenweg. Onder het kopje argumenten en kanttekeningen wordt ingegaan op de alternatieven die onderzocht zijn en de voorgestelde maatregelen. 2. Beleidskader, doel en effect Gereden snelheden In de afgelopen 5 jaar is meerdere malen geteld op de Parallelweg en de Neer Andelse weg. In onderstaande tabel zijn de gemiddelde snelheden van deze tellingen weergegeven 1. De V85 is de snelheidswaarde waar 85% van het verkeer onder blijft. De V90 is de waarde waar 90% van het verkeer onder blijft; 10% rijdt dus nog harder. Straat V85 V90 Intensiteit Parallelweg 90 95 5.500 mvt/etm Neer Andelse weg 75 78 4.000 mvt/etm Op deze wegen is de maximum snelheid 60 km/u. Het merendeel van het verkeer houdt zich niet aan deze snelheid. Daarmee is duidelijk dat de inrichting van de weg niet overeenkomt met de verwachting van de weggebruiker. Dit is een duidelijk signaal dat het tot onveilige situaties kan leiden. Intensiteiten Hoewel vanuit het landelijke Duurzaam Veilig-beleid geen intensiteit gekoppeld wordt aan wegtypes, is wel aangegeven dat op erftoegangswegen intensiteiten tot ongeveer 4.000 mvt/etm (motorvoertuigen per etmaal) acceptabel zijn. Wegen met intensiteiten tussen de 4.000 en 8.000 mvt/etm worden ook wel grijze wegen genoemd; stroomwegen (het andere benoemde wegtype) hebben nog hogere intensiteiten. De Parallelweg (gecategoriseerd in ons GVVP als een erftoegangsweg) is duidelijk zo n grijze weg waar het gebruik anders is dan vanuit de beleidskant wenselijk is. Kijkend naar de omgeving en de daar verwachte intensiteiten,valt op dat veel verkeer op de Parallelweg rijdt dat vanuit de categorisering op de N267 thuis zou horen. Veel verkeer vanaf Heusden (N267) rijdt richting Giessen/Rijswijk en Woudrichem (en vice versa) via de Parallelweg, omdat dit (in combinatie met de hoge gereden snelheid) sneller is. Door de route via de Parallelweg minder aantrekkelijk te maken, kan het verkeer gedwongen worden het rijgedrag of de route aan te passen. Ongevalgegevens In onderstaande tabel is het aantal ongevallen per locatie weergegeven. Over de ernst van de ongevallen kunnen geen uitspraken gedaan worden, omdat gebruik gemaakt wordt van politiemeldingen die die informatie niet bevatten. In de ongevalcijfers van het landelijke BRON 2 bestand, zijn slechts 3 ongevallen geregistreerd. 1 Het gemiddelde bepalen mag omdat er geen significante stijging of daling te zien is in de tellingen van de afgelopen 5 jaar. 2 BRON staat voor basis registratie ongevallen Nederland. De registratiegraad van ongevallen is echter de afgelopen jaren landelijk steeds minder goed geworden. pagina 3/6
Aantal ongevallen in politieregistratie jaartal locatie aantal 2010 Parallelweg 4 2011 Parallelweg 3 2012 Parallelweg 1 2013 Parallelweg 1 2014 Parallelweg 3 2015 Parallelweg 0 2010 Kruising Neer Andelseweg/ Parallelweg 0 2011 Kruising Neer Andelseweg/ Parallelweg 0 2012 Kruising Neer Andelseweg/ Parallelweg 1 2013 Kruising Neer Andelseweg/ Parallelweg 0 2014 Kruising Neer Andelseweg/ Parallelweg 2 2015 Kruising Neer Andelseweg/ Parallelweg 0 Uit de in BRON geregistreerde ongevallen blijkt dat op de Parallelweg de snelheid een grote factor is bij de ongevallen die daar plaats hebben gevonden. Het zijn met name eenzijdige ongevallen (tegen een boom of in de sloot). Van enkele ongevallen is alleen de melding bekend zonder omstandigheden, hier kunnen dus ook andere factoren een rol hebben gespeeld. Op de kruising met de Neer Andelse weg gaat het altijd over voorrangsfouten. Deze voorrangsfouten kunnen ontstaan door te hoge snelheden, maar ook door een onjuiste voorrangsverlening. Het gaat de laatste jaren op deze kruising overigens minder vaak fout dan in de periode vóór 2010 toen er nog een voorrangsregeling op deze kruising aanwezig was 3. 3. Argumenten en kanttekeningen Parallelweg De huidige inrichting van de Parallelweg voldoet aan de minimale verkeersveiligheidseisen; namelijk geen markering op het midden van de weg. Uit bovenstaande gegevens blijkt dat deze minimale inrichting niet leidt tot veilig verkeersgedrag. De gereden snelheid ligt ver boven de maximumsnelheid en dit leidt helaas ook tot snelheids-gerelateerde ongevallen. Voor een optimaal veilige inrichting wordt door de richtlijn Duurzaam Veilig geadviseerd om elke 150 meter in een snelheidsremmende maatregel te voorzien. Dit zou betekenen dat op de Parallelweg 10 remmers zouden moeten worden aangelegd. Gezien de locatie van de kruisingen (Industrieweg en Nijverheidsstraat) en de toekomstige kruising met het SRBT, is het logischer om een afstand van 200 tot 250 meter tussen remmende maatregelen aan te houden. Die afstand zorgt nog steeds voor voldoende verkeersremming en geeft een logische verdeling van maatregelen over de Parallelweg. Tevens voorkomt dit frustratie onder weggebruikers. Voor de Parallelweg betekent dit dat er 5 maatregelen (drie kruispuntplateau s op actiepunten en twee drempels) aangebracht worden om het weggedrag te kunnen beïnvloeden. Kruising Parallelweg/Neer Andelse weg/middenweg Begin jaren 80 is de kruising in de huidige vorm aangepast om de doorgaande lijn van Giessen naar Veen te onderbreken en de snelheid te verlagen (aangezien de extra slinger gereden moest worden). In 2010 is de voorrang op deze kruising verwijderd conform de landelijke verkeersregelwijziging Voorrang Bestuurders Van Rechts op erftoegangswegen om verkeer 3 In de periode 2005-2009 zijn 5 ongevallen geregistreerd in het BRON bestand op de kruising Neer Andelse weg/parallelweg. pagina 4/6
te dwingen haar snelheid te verlagen. Beide maatregelen hebben helaas nog niet voldoende effect gehad. De snelheden blijven te hoog op de kruising. Het gevolg is dat bij voorrangfouten (primaire aanleiding tot ongevallen daar), eerder en ernstigere schade of letsel ontstaat. Hoewel de wijziging van de voorrang in 2010 in het ongevallenbeeld al wel een daling heeft laten zien, hebben er de afgelopen jaren toch nog ernstige ongevallen plaatsgevonden. Bij het verbeteren van de kruising is het dus noodzakelijk om de snelheid op de kruising echt te verlagen. Dit kan op diverse wijzen bereikt worden. In de raadsvergadering van 5 juli 2016 heeft u dan ook middels een motie verzocht om voor deze kruising diverse opties te overwegen, zoals een rotonde, verkeerslichten, bebouwde kom grens verleggen en het invoeren van een voorrangsregeling. Onderstaand wordt voor de diverse opties die de afgelopen jaren onderzocht zijn en de in de motie genoemde opties, uitgelegd wat de plussen en minnen zijn. Rotonde: In de CROW richtlijnen (publicatie 315) wordt voor een kruising als de Parallelweg/Neer Andelse weg/middenweg (gebaseerd op de aanwezige intensiteiten en categorisering) als voorkeursoplossing een gelijkvloerse kruising zonder voorrangssituatie met attentieverhogende maatregelen gegeven. Natuurlijk is een rotonde ook toegestaan maar het is een grote, zware maatregel waar niet direct noodzaak voor is. Technisch gezien is een rotonde lastig te realiseren op deze locatie (veel hoogteverschillen, zettingsgevoelig gebied en veel grote leidingen ondergronds). Daarmee is dit een erg dure oplossing (zonder risicoreserveringen geraamd op 1,1 miljoen) waar ook een minder ambitieuze oplossing voldoende kan helpen (voor uitgebreidere toelichting op deze variant is in bijlage 3 het onderzoeksrapport van Advin opgenomen). Verkeerslichten: In de CROW richtlijnen wordt een voorkeursoplossing gegeven, maar natuurlijk zijn verkeerslichten ook toegestaan. Plaatsing daarvan verhoogt de veiligheid echter niet meer dan snelheidsremmende maatregelen. Door de relatief lage verkeersintensiteiten en de overzichtelijkheid van de kruising is de kans groter dat weggebruikers het rode licht negeren. De kosten voor het aanleggen van verkeerslichten zonder verdere aanpassingen aan de kruising (dus 1 lamp per zijtak) liggen rond de 100.000,00. Daarnaast zijn de onderhoudskosten van verkeerslichten ongeveer 1.000,- per jaar. Bebouwde komgrens verleggen: Met het verleggen van de bebouwde komgrens verandert juridisch gezien de maximum snelheid (wordt dan als erftoegangsweg binnen de bebouwde kom 30 km/h). Maar feitelijk zal het geen invloed hebben op de snelheid op de kruising omdat die snelheid niet geloofwaardig is bij de omgeving. Aangezien in de nabijheid van de kruising geen woningen aanwezig zijn, zal een automobilist niet begrijpen waarom hier de bebouwde kom begint en daarmee zijn snelheid niet aanpassen. Daarnaast bestaat de kans dat weggebruikers hun gedrag nog steeds niet aanpassen wanneer de bebouwing wél begint (in Andel). De impact van het bebouwde kombord is dan helemaal niet meer aanwezig. Voorrangsregeling: Een voorrangsregeling op een kruising is niet veiliger dan een ongeregelde kruising. Dit is terug te zien in de ongevalgegevens van deze kruising. Voor 2010 toen er nog een voorrangsregeling aanwezig was op deze kruising, waren er meer ernstige ongevallen dan na 2010. De theorie hierachter is dat automobilisten bij een kruising zonder voorrangssituatie minder risico nemen bij het oprijden van de kruising en beter opletten wat overige verkeersdeelnemers doen. Indien men officieel voorrang heeft, wordt de gereden snelheid hoger omdat men toch ook voorrang verwacht te krijgen. Bij een ongeval is dan het letsel alleen maar groter. Schetsvarianten: In bijlage 4 zijn diverse schetsontwerpen opgenomen die ambtelijk in een brainstormfase zijn geopperd. Per schets is in de bijlage aangegeven waarom deze schetsen zijn afgevallen. pagina 5/6
Voorstel college Het bovenstaande overziende wordt door het college voorgesteld om de kruising Parallelweg/Neer Andelse weg/middenweg te verkleinen, te verhogen en attentieverhogende maatregelen aan te brengen. Dit is de eerder door het college reeds voorgedragen oplossing. Deze oplossing is weergegeven in de tekening in bijlage 1. Technisch en in de praktijk ziet dit er als volgt uit: Door de boogstraal in de bochten te verkleinen van R=15 naar R=12 wordt de kruising als kleiner/krapper ervaren en wordt deze met een lagere snelheid bereden. De vrijgekomen ruimte in de bochten wordt van basaltkeien (van ongelijke hoogte; rammelstrook) voorzien. Hierdoor blijft de kruising ook voor grote voertuigen berijdbaar, maar is het voor autoverkeer erg oncomfortabel om de bocht af te snijden; Door de kruising 12 cm te verhogen ontstaan er echte plateauopritten in plaats van de nu alleen visueel aanwezige markering. Hierdoor kan de kruising niet met dezelfde snelheid als daarvoor opgereden worden; Middels belijning op het wegdek wordt de attentie verhoogd; Op het nieuwe plateau zal de fietsoversteek gemarkeerd worden zonder voorrangsregeling. Deze variant is gebaseerd op het onderzoeksrapport van Grontmij bijgevoegd als bijlage 2. 4. Financiën De bij de Kadernota 2017 opgenomen investering is in de begroting 2017 opgenomen in de vorm van een investeringskrediet. De kostenraming komt overeen met de bij de kadernota geraamde bedragen. Subsidie: Voor deze maatregelen is reeds subsidie aangevraagd. In de begroting is, o.b.v. eerdere subsidies uit het verleden, rekening gehouden met een subsidie van 55.000,-. Dit bedrag is echter nog niet zeker. Het subsidiabele bedrag bedraagt 131.100 excl. BTW. De subsidie bedraagt ergens tussen 25% en 50% (zijnde 32.775 en 65.550). Naar verwachting is tijdens de opiniërende vergadering bekend of en hoeveel subsidie er zal worden verleend voor deze maatregelen. Het uitvoeren van een zwaardere (en duurdere) maatregel zal niet leiden tot een hogere subsidie doordat de subsidieverlener maatstaven hanteert voor subsidieverlening welke gerelateerd zijn aan de aanwezige problemen; een te zware maatregel levert geen hogere subsidie op. 5. Aanpak Uitvoering is voorzien in 2017. 6. Communicatie Middels de gebruikelijke wegen wordt over de werkzaamheden gecommuniceerd (website, sociale media, vooraankondigingsborden, krant etc). 7. Regionale en lokale aspecten nvt 8. Besluit Wij stellen u voor het bijgevoegde raadsbesluit vast te stellen. Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Woudrichem, de secretaris, de burgemeester, A.G. Dolislager A. Noordergraaf pagina 6/6
RAADSBESLUIT De raad van de gemeente Woudrichem, gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 1 november 2016, aangaande de kruising Parallelweg Neer Andelse weg gehoord het advies van de opiniërende vergadering d.d. 22 november 2016 b e s l u i t : 1. De kruising Parallelweg/Neer Andelse weg/middenweg aan te passen tot een voor alle weggebruikers gelijkwaardige kruising, deze te voorzien van een verhoogd kruispuntplateau, waarbij de kruising wordt verkleind. Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Woudrichem van 13 december 2016. de voorzitter, de griffier, A. Noordergraaf P.A. Paulides- Ruitenberg pagina 1/1