Onderwerp Vangnetuitkering Participatiewet /2016Z

Transcriptie

1 Onderwerp Vangnetuitkering Participatiewet 2016 Volgnr. Portefeuillehouder Ambtenaar Afdeling /2016Z wethouder P. Jorritsma Ad Huijsman Loket Altena Datum voorstel 1 november 2016 Opiniërende raad 22 november 2016 Agendapunt 7 Besluitvormende raad 13 december 2016 Agendapunt 11 Samenvatting Wanneer over het dienstjaar 2016 een tekort ontstaat op het budget als bedoeld in artikel 69 Participatiewet, kan bij het ministerie SZW om compensatie worden gevraagd. Daarvoor is het noodzakelijk dat in het betreffende dienstjaar het college de gemeenteraad informeert over de genomen maatregelen om het tekort zo beperkt mogelijk te laten zijn. Beslispunten a. Instemmen met de gemaakte analyse en met de maatregelen die genomen worden om het tekort zo beperkt mogelijk te laten zijn; b. Vaststellen van het bijgevoegde raadsbesluit. Bijlagen ter inzage in de raadskamer Deze bijlagen zijn ook digitaal beschikbaar op 1. Advies Cliëntenraad sociale zekerheid d.d Advies opiniërende vergadering Het voorstel is behandeld door de opiniërende vergadering op 22 november De opiniërende vergadering adviseert het voorstel als bespreekstuk te agenderen voor de besluitvormende raad van 13 december Wethouder Jorritsma heeft toegezegd dat de door de VVD gevraagde gegevens worden voor de besluitvormende vergadering schriftelijk overlegd. De vragen zijn: 1. Op hoeveel procent tekort verwacht het college in 2016 uit te komen? 2. Hoe groot is de instroom van asielzoekers in 2016? Hoeveel procent van het toegekende budget gaat naar deze groep? pagina 1/5

2 Reactie college Beantwoording van de vragen van de fractie VVD in de opiniërende raad van 22 november j.l. In het jaar 2016 hebben zich tot 29 november 2016 in totaal 44 nieuwe statushouders/vergunninghouders gevestigd in de gemeente Woudrichem. De samenstelling van dit aantal is: - 4 echtparen - 7 alleenstaanden - 6 alleenstaande ouders - de overigen betreft minderjarige kinderen Hierbij moet worden aangetekend dat deze aantallen niet 100% correct zijn, omdat het in sommige gevallen voorkomt dat iemand als alleenstaande of alleenstaande ouder binnenkomt, waarbij in de loop van het jaar gezinshereniging plaatsvindt. Dat effect hebben we niet meegenomen in bovenstaande cijfers. In grote lijnen zijn de aantallen juist. Wanneer we uitgaan van bovenstaande aantallen, dan zijn de bruto uitgaven voor de statushouders die in 2016 nieuw in de uitkering kwamen als volgt: - 4 echtparen x = alleenstaanden/alleenstaande ouders x = Totaal Het definitief BUIG budget van Woudrichem in 2016 bedraagt Dit betekent dat 18,9% van het BUIG budget in 2016 aangewend wordt voor betaling van maandelijkse uitkeringen aan nieuwe statushouders. De prognose is dat Woudrichem in 2016 met een tekort op het BUIG budget te maken zal krijgen van Dat is een tekort van 42,7% op het toegekende budget van Het advies Cliëntenraad sociale zekerheid d.d is bijgevoegd. pagina 2/5

3 1. Inleiding In 2015 heeft het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) de zogenaamde vangnetregeling voor de Participatiewet gewijzigd. Wanneer een gemeente een tekort heeft op het bijstandsbudget, kan een gemeente gecompenseerd worden voor grote tekorten. Hiervoor is één integraal vangnet ingevoerd, dat tijdelijk van toepassing is voor de jaren 2015 en Met ingang van 1 januari 2017 komt er een definitieve vormgeving van het nieuwe vangnet. De vangnetuitkering biedt gemeenten financiële compensatie voor grote tekorten op het budget als bedoeld in artikel 69 van de Participatiewet. Om aanspraak te maken op een uitkering, dient de gemeente aan een beperkt aantal voorwaarden te voldoen. Een onafhankelijke Toetsingscommissie beoordeelt of de verzoekende gemeenten aan alle procedurele en inhoudelijke voorwaarden voldoet. Vervolgens adviseert de Toetsingscommissie de minister van SZW. Voor 2015 en 2016 geldt een getrapte vergoedingsschaal: De eerste trede heeft betrekking op een tekort van 5% of minder van het aan de gemeente toegekende budget. Voor dit deel van het tekort wordt niet gecompenseerd vanuit de vangnetregeling. Het eigen risico bedraagt 100%; De tweede trede betreft het tekort dat meer bedraagt dan 5% van het aan de gemeente toegekende budget, met een maximum van 10%. Voor dit deel van het tekort wordt de helft gecompenseerd vanuit de vangnetuitkering en bedraagt het eigen risico 50%; De derde trede heeft betrekking op het tekort dat meer bedraagt dan 10% van het aan de gemeente toegekende budget. Dit deel van het tekort wordt volledig gecompenseerd vanuit de vangnetregeling en hiervoor bedraagt het eigen risico 0%. De voorwaarden om voor een vangnetuitkering over 2016 in aanmerking te komen zijn: a. Het verzoek moet uiterlijk 15 augustus 2017 bij de Toetsingscommissie binnen zijn. b. Bij het verzoek moet het college de volgende documenten voegen: - Een globale analyse van de mogelijke oorzaak en de omvang van het tekort en van de verwachte ontwikkelingen van het tekort in de komende jaren; - Een raadsvoorstel, waarmee het college de raad in 2016 heeft geïnformeerd over zijn analyse en de maatregelen die worden genomen dan wel worden overwogen om tot tekortreductie te komen; - Een document waaruit de opvattingen van de gemeenteraad hieromtrent blijken; - Een overzicht van wat de gemeente in 2016 feitelijk heeft gedaan om het tekort het hoofd te bieden en hoe zij het effect daarvan kwalificeert. c. Het tekort op het PW-budget bedraagt meer dan 5%, op basis van de netto lasten. 2. Beleidskader, doel en effect Artikel 74 van de Participatiewet. In dit artikel is geregeld dat de minister van SZW het college een aanvulling kan verstrekken op het ontvangen budget als bedoeld in artikel 69 van de Participatiewet. Hiermee beoogt de wetgever te voorkomen dat gemeenten met zeer hoge eigen lasten geconfronteerd worden. 3. Argumenten en kanttekeningen De verwachte uitgaven over 2016 van onze gemeente zullen de drempel van 5% overstijgen. Wij hebben een analyse gemaakt wat hiervan de oorzaak is, wat de omvang is van het verwachte tekort en wat de verwachte ontwikkelingen zijn van het tekort in de komende jaren. a. Oorzaken van het tekort: pagina 3/5

4 De instroom van met name jongeren met arbeidsbeperkingen, die voorheen een uitkering Wajong zouden ontvangen, zorgt voor een toename van het uitkeringsbestand. De uitstroom van jongeren met arbeidsbeperkingen naar garantiebanen begint pas langzaam van de grond te komen. De uitstroom van overige uitkeringsgerechtigden naar reguliere arbeidsplaatsen vindt plaats, maar de instroom is in 2016 nog groter dan de uitstroom. Dit komt omdat er nog te weinig vraag is op de arbeidsmarkt naar met name ongeschoolde arbeid. Ons uitkeringsbestand bestaat voor het grootste deel uit uitkeringsgerechtigden zonder beroepsopleiding. Dit maakt het plaatsen op beschikbare vacatures moeilijker. De instroom van asielzoekers / vluchtelingen zorgt voor een flinke toename van het uitkeringsbestand. Deze personen kunnen op korte termijn nog niet uitstromen naar betaald werk. Zij dienen eerst het inburgeringstraject af te leggen. De vraag op de arbeidsmarkt trekt weliswaar aan, maar deze vraag sluit onvoldoende aan bij het aanbod vanuit de Participatiewet. Daarom leidt de stijgende vraag naar personeel nog niet tot een verlaging van het uitkeringsbestand van de Participatiewet. b. Verwachte omvang van het tekort in 2016: Wij hebben een berekening gemaakt van de verwachte financiële stand van zaken van Woudrichem per 31 december De definitief ontvangen BUIG uitkering van het Rijk op basis van artikel 69 van de Participatiewet bedraagt De verwachte uitgaven over het gehele jaar 2016 bedragen Dit geeft een tekort van Als het tekort meer is dan 5% van het BUIG budget ( ), kan compensatie gevraagd worden. Dat is bij ons het geval. Voor compensatie komt een bedrag in aanmerking van Dit op basis van onderstaande berekening: Berekeningssysteem vangnetuitkering: Tekort minder dan 5% van BUIG-budget, 0% Tekort tussen 5% en 10% BUIG-budget, 50% Tekort meerdere 100% Totaal tekort Te verwachten vergoeding vangnetuitkering: Vergoeding vangnetuitkering 0% 0 Vergoeding vangnetuitkering 50% Vergoeding vangnetuitkering 100% Totaal vergoeding vangnetuitkering c. Verwachte ontwikkelingen van het tekort in de komende jaren: Een daling van het uitkeringsbestand is in de komende jaren slechts mogelijk, wanneer de werkgelegenheid voor mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt zal toenemen. Wij zullen er alles aan doen om het uitkeringsbestand de komende jaren te laten dalen. In paragraaf 5 gaan we daar verder op in. pagina 4/5

5 4. Financiën Uit de gemaakte berekening blijkt dat de uitgaven over het gehele dienstjaar 2016 de drempel van 5 % zullen overstijgen. Over het dienstjaar 2016 zullen we daarom een beroep doen op de vangnetregeling, waarbij we er vooralsnog van uitgaan dat we van het rijk een geraamd bedrag terug zullen ontvangen van Aanpak Wij hebben de in 2015 ingezette maatregelen in 2016 voortgezet. Het gaat om de volgende maatregelen, die gericht zijn op het zoveel mogelijk laten krimpen van ons uitkeringsbestand:: WerkLink, ons regionaal werkgeversservicepunt, schakelen we direct in. Een consulent van WerkLink werkt een aantal dagdelen per week vanuit ons kantoor en bezoekt van daaruit bedrijven in onze gemeenten, met het doel zoveel mogelijk passende vacatures binnen te halen. Vluchtelingen die met succes het inburgeringsexamen hebben afgerond, bieden we extra taaltrainingen aan, zij leggen bedrijfsbezoeken af en we plaatsen hen op werkstages. Met de Praktijkscholen en de Vso-scholen maken we afspraken om de overgang van school naar uitkering zo soepel mogelijk te laten verlopen. Voortaan vindt structureel casusoverleg plaats met de Pro- en Vso-scholen uit onze regio. Werkgevers ontzorgen we en we bieden hen, naast loonkostensubsidie, ondersteuning aan op het gebied van o.a. een no risk polis, jobcoach, werkplekaanpassing etc. Eén consulent is vrijgemaakt en richt zich uitsluitend op jongeren met arbeidsbeperkingen. Deze consulent doet dit in nauwe samenwerking met de Wmo consulenten. De consulent neemt ook deel aan de casusoverleggen met de Praktijkscholen en Vso-scholen. In 2016 is een extra consulent tijdelijk werkzaam. Dit zorgt voor ontlasting van de werkdruk bij de overige consulenten. K+V heeft op ons verzoek een rapport uitgebracht over het functioneren van Loket Altena, de afdeling die de Participatiewet en de Wmo uitvoert voor de gemeenten Werkendam en Woudrichem. Eén van de conclusies is dat de formatieomvang van Loket Altena te krap is voor het taakveld Participatiewet. De gemeenteraden van Werkendam en Woudrichem hebben inmiddels ingestemd met de conclusies van het rapport. De formatie zal op korte termijn worden uitgebreid. 6. Communicatie en burgerparticipatie Het standpunt van de gemeenteraden zullen we ter kennisname toesturen naar de gezamenlijke cliëntenraad sociale zekerheid van de gemeenten Werkendam en Woudrichem. 7. Regionale en lokale aspecten Geen bijzonderheden. 8. Besluit Wij stellen u voor, het bijgevoegde raadsbesluit vast te stellen. Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Woudrichem, de secretaris, A.G. Dolislager de burgemeester, A. Noordergraaf pagina 5/5

6 RAADSBESLUIT De raad van de gemeente Woudrichem, gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 1 november 2016, aangaande de Vangnetuitkering Participatiewet 2016 gelet op Hoofdstuk 7 van de Participatiewet, gehoord advies van de opiniërende raad d.d. 22 november 2016, b e s l u i t : 1. In te stemmen met de analyse over de oorzaken en de omvang van het te verwachten tekort op het budget als bedoeld in artikel 69 van de Participatiewet over het jaar 2016; 2. In te stemmen met de maatregelen die het college heeft genomen en gaat nemen om te komen tot een verkleining van het tekort op dit budget. Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Woudrichem van 13 december de voorzitter, de griffier, A. Noordergraaf P.A. Paulides- Ruitenberg pagina 1/1