Bedrijfsartsen en middelenmisbruik van werknemers Lambrechts MC 1 2, Ketterer F 3, Symns L 4 Mairiaux P 5, Peremans L 4, Vanmeerbeek M 3, Gdderis L 1 6. Marie-Claire Lambrechts Natinale dagen Arbeidsgeneeskunde Charleri 28/11/13 1. Department f Occupatinal, Envirnmental and Insurance Medicine, KU Leuven 2. Assciatin fr Alchl and ther Drug prblems, VAD Brussels 3. Department f General Practice/Family Medicine, University f Liège 4. Department f Primary and Interdisciplinary Care, University f Antwerp 5. Department f Occupatinal Health and Health Educatin, University f Liège 6. IDEWE, External Service fr Preventin and Prtectin at Wrk, Heverlee
Belsp-prject UP TO DATE Opdrachtgever: Belsp Partners: UA, ULg, KU Leuven, VAD Spnsrs: FOD WASO & FOD Vlksgezndheid Thema: gebruik van alchl, illegale drugs, slaap- en kalmeermiddelen Belgische bevlking (25-65j) Fcus p huisartsen en bedrijfsartsen (AG) 7 WP WP4 luik AG: ULg en KU Leuven Peride: dec. 2011 dec. 2014 2
Er zit hier een werknemer met middelenmisbruik. Er zit hier iemand met Gaat AG iets den f niet? middelenmisbruik vr mij. Wat ga En ik wat den? speelt hierin een rl? 3
Najaar 2012 Oktber 2013 BBvAg, VWVA, SSST, VVIB-AMTI, EDPB 4
5
Kwalitatief luik: methdlgie Explratief, fenmenlgisch, niet representatief Begrijpen he en waarm AG vlgens hen mgaan met middelenmisbruik wn-ers Gerichte steekpref: 16 AG 8 FR & 8 NL EDPB IDPB Grtte/srt bedrijf Leeftijd Ervaring Inlichtingenfrmulier keuze drug als gespreksnderwerp Semi-gestructureerde interviews (draaibek) 6
Wat den AG bij middelenmisbruik? Infrmeren/sensibiliseren Screenen/detecteren Prbleem bespreken Functineren en/f Middelengebruik, -misbruik Drverwijzen intern Drverwijzen extern Opvlgen/reïntegreren 7
8
Wat speelt er p de achtergrnd mee? Ervaring als AG versus curriculum jngere AG Ervaring (f niet) met thema: alchl en slaap- en kalmeermiddelen, veel minder met illegale drugs Persnlijkheid AG 9
10 In het begin gelfde ik alles van wat WN-ers zeiden. Ze drinken niet, ze gebruiken geen... Srry dat ik iets zei van alchl. Enfin, dat was al een evlutie dat ik iemand recht in het gezicht zei dat die naar alchl rk. Want in het begin, dan deed ik mijn mnd daarver niet pen. Maar p den duur, zei ik, Neen, ik gelf je niet. Dus p dat vlak. En dan k de cnsequenties die dat heeft, daar ben ik in geëvlueerd. (AG5, M, 36j)
Wat speelt er p de achtergrnd mee? 2 Ervaring als AG versus curriculum jngere AG. Ervaring met thema: alchl en slaap- en kalmeermiddelen, veel minder met illegale drugs. Persnlijkheid AG. Grte invled van cntextfactren: Beeldvrming media, wettelijke pdracht AG Grtte, type, visie bedrijf (en bijhrende middelen) IDPB f EDPB Alchl- en drugbeleid (CAO 100, fase 1 versus fase 2) 11
12 Op dat vlak is CAO 100 een grte meerwaarde. Vreger alchl in bedrijfsrestaurants, s middags een pintje f twee bij de frietjes en stfvlees dat was geen prbleem. Nu kan dat in principe niet meer. Drdat die CAO er gekmen is, is er in de media een plemiek geweest waardr dat tch iets gemakkelijker bespreekbaar is.. Dat is tch een meerwaarde. Eigenlijk die wetgeving is heel psitief geweest. (AG1, M, 39j)
Waar haalt AG infrmatie? Eigen infrmatie Curriculum/pleiding Medisch dssier wn-er Onderzeken (vragenlijsten, lab-uitslagen) Infrmatie van derden WG-er, leidinggevenden Cllega s wn-er Cllega s AG, berepsgrepen Vaststelling: veel lacunes, k vraag naar kwaliteitsvlle inf & guidelines. 13
Wat maakt AG bewust van prbleem? Kennis en dagelijkse praktijk middelenmisbruik 14
Wat maakt AG bewust van prbleem? 2 Kennis en dagelijkse praktijk middelenmisbruik Prbleemdefiniëring Begrippen weinig specifiek en hanteerbaar Grens gebruik misbruik Alchl & illegale drugs versus slaap- en kalmeermiddelen Actie: disfunctineren wn-er, cnsequenties p het werk 15
16 Als het prblematisch is wil het zeggen dat het prblemen verrzaakt. Op de werkvler bijvrbeeld en dan heb je een prbleem met functineren dan heb je mensen die zich niet meer bewust zijn dat iets aan de gang is dat niet ged is. (AG3, V, 41j)
Wat mtiveert AG? ATTITUDES, ver thema: Cmplexe prblematiek Geen nderscheid tussen rang en stand Verantwrdelijkheid gedrag(sverandering) bij wn-er Grte bezrgdheid ver hg psychfarmacagebruik en evt. rzaak-gevlg relatie met werk 17
Maar als ge het dan effen hebt ver psychfarmaca, niemand zegt daar iets ver, niemand det daar iets ver, maar als ge het dan zegt, dan hrt ge ze denken, inderdaad dat klpt. Dit blijft ng meer maatschappelijk aanvaard, meer dan alchl Maar hier zegt niemand iets van. (AG2,M, 53j) 18
Wat mtiveert AG? 2 ATTITUDES, ver eigen rl en rl van anderen AG is geen behandelend arts AG is nafhankelijk en neutraal; berepsgeheim en vertruwen zijn ndzakelijk Opdracht: wn-er (terug) aan het werk Verschillende visies ver rl als AG: wrk health versus wrker health (meer) individuele versus cllectieve preventie Visie ver andere actren in faciliterende cntext (.m. leidinggevenden en huisarts) 19
Ik ben daar altijd strikt in: als AG heb je een relatie met het bedrijf enerzijds en met de WN-er anderzijds.... En als je als AG je jb au serieux neemt, dan vind ik inf geven, gezndheidsvrlichting en prmtie, één van nze belangrijkste taken (AG3,V, 41j) 20
Wat (de-)mtiveert de AG? 3 Steun vanuit de directe mgeving Perceptie psitieve relatie eigen effectiviteit (EE) en leeftijd/ervaring Praten ver middelenmisbruik is meilijker dan praten ver fysieke gezndheidsprblemen Praten ver middelenmisbruik verschilt van srt drug Praten is efficiënter als anderen rl pnemen (vral HL) 21
De ik het f de ik het niet? AG wikt tussen vr- en nadelen van mgelijk handelen Dit is vaak een prces dat met twijfel gepaard gaat tijd vraagt en psitief f negatief beïnvled wrdt Veiligheidsrisic s den nmiddellijk handelen 22
Wat maakt het makkelijk(er)? Pluspunten bij AG Kennis van en ervaring met thematiek Gespreksvaardigheden, mtiverende gespreksvering Werken in planmatige en faciliterende cntext Cncreet beleid (welzijn, veiligheid, A&D) Multidisciplinariteit en duidelijke rlbepaling Ondersteunende (visie van) bedrijfsleiding Cntact/samenwerking met anderen Leidinggevenden Cllega AG: uitwisseling en intervisie (> kepels) Huisarts 23
Wat maakt het meilijk(er)? Dagelijkse realiteit: te weinig tijd, te weinig AG Thema (> impact p vertruwensrelatie met wn-er) Ng steeds tabe-nderwerp Weerstand werknemer én mgeving Kennis en pleiding vaak nvldende, verschillend vr srt drug Ontbreken cncreet A&D-beleid, duidelijke rlbepaling Relatie met curatieve sectr Cmmunicatie, drverwijzingen Wachtlijsten Limieten wettelijke pdracht AG (> gezndheidsprmtie) 24
Ik vel me nder druk staan mdat er gewn te weinig AG zijn. Gisteren had ik 37 mensen die bij mij geweest zijn. Dat is veel. Opvlgen ngevallen, aanwervingen. Ik ben dan kapt nadien hé. Vreger was het 30 minuten per persn, ten 20, en nu sms 10 minuten per persn. (AG8, M, 59j) 25
Mening AG ver huisarts Middelenmisbruik & gevlgen p het werk Cmmunicatie met huisarts Cnsensus aanpak 26
De 2 huisartsen die ik gecntacteerd, die hebben daar k wel heel veel begrip vr, maar inderdaad die cnnectie m dat samen aan te pakken, dat mis ik ng. En dat mis ik meestal. Ged, ik geef dan wel feedback aan hen te. Maar ik krijg, nu vr die 2, nit feedback van de andere kant. Ik bel u p, ik heb hem terug gezien, ik heb dat gedaan, we hebben die afspraak gemaakt neen. Het is echt eenrichtingsverkeer. (AG4, V, 59j) 27
28 Mijn grtste successen zijn diegene waar we ged cntact hebben met de huisartsen. Waar we wel verlegd hebben. Waarm? Omdat je dan eerlijk tegen elkaar kan zijn. Dat is gewn sms ndig. Ik begrijp k dat dit gevelig ligt. (AG6, V, 38j)
Cnclusies Gedrag is cmplex: tal van factren spelen een rl. Cntextfactren en mtivatie erg belangrijk. Ng heel wat knelpunten. Cmmunicatie, relatie met huisarts. Tetsen via vragenlijst. 29
Bedankt vr uw aandacht. Merci pur vtre attentin.