Wat is het LIFE-prgramma? Het LIFE-prgramma is een van de belangrijkste EU-mechanismen vr de financiering van prjecten p het gebied van het milieu dat in 1992 gelanceerd werd. In Vlaanderen werden meer dan 100 prjecten gefinancierd, met een ttale bijdrage dr EU van bijna 100 mi eur aan milieu- en natuurbescherming. LIFE heeft in eerste instantie een belangrijke rl gespeeld bij de uitvering van de Habitaten Vgelrichtlijn en de Kaderrichtlijn Water. LIFE 2014-2020 Een nieuwe LIFE-verrdening vr de peride 2014-2020 werd eind 2013 gedgekeurd: LIFE 2014-2020 Regulatin (EU) N 1293/2013 De delstelling van het nieuwe prgramma is de implementatie en integratie van milieu -en klimaatdelstellingen in andere beleidsdmeinen en sectren p niveau van de lidstaten te bevrderen. Er is een specifieke link naar de EU-pririteiten inzake efficiënt gebruik van hulpbrnnen, verlies aan bidiversiteit en klimaatadaptatie en mitigatie. LIFE 2014-2020 zal een ttaal budget van ngeveer 3,5 miljard eur hebben (ter vergelijking: vrgaande peride kwam ttaal budget p 2,1 miljard eur), waaier van mgelijke prjectthema s is echter k veel ruimer. I. C-financiering dr EU = 60% van prjectbudget, 75% vr prjecten mbt priritaire habitats/srten van de Habitat Richtlijn II. Vier nieuwe dimensies aan LIFE 2014-2020 De vlgende zijn de belangrijkste wijzigingen in het nieuwe prgramma : 1. De instelling van twee subprgramma's: milieu en klimaatactie vr de ntwikkeling en kennisdeling van gede praktijken, innvatie- en demnstratieprjecten: i. Sub - prgramma MILIEU vr ndersteuning van een betere implementatie en integratie van milieudelstellingen in de vlgende thema s: 1. Milieu en efficiënt hulpbrnnengebruik: gericht p de uitvering van het milieubeleid; 2. Natuur en bidiversiteit: gericht p ntwikkeling van gede praktijken vr de bredere uitdagingen inzake bidiversiteitsbehud, met de fcus p Natura 2000; 3. Gvernance (beleid en bestuur) en infrmatie: het delen van kennis en ervaring, de verspreiding van beste praktijken, bevrderen van een betere naleving, bewustmakingscampagnes. Het sub-prgramma Milieu zal een budget van circa EUR 2,6 miljard hebben ver de lptijd van het prgramma ( f 75 % van het ttale LIFE-begrting 2014-2020) hiervan is 55% vrzien vr thema Natuur en Bidiversiteit. Vr de peride 2014-2017 wrdt een indicatieve natinale allcatie gehanteerd (criteria: ttale ppulatie, ppulatiedensiteit, % natinale pp Natura 2000 van EU- 1
ttaal, % pp Natura 2000 van lidstaat) (zals in de vrgaande peride is indicatief EU-budget vr België ca 6 mi eur/jaar). Vr de peride daarna gebeurt selectie vlledig p kwaliteit en meerwaarde van het prjectvrstel. ii. Een Sub-prgramma Klimaatactie - vr de ndersteuning een betere implementatie en integratie van klimaatgerelateerde delstellingen vr de vlgende thema s: 1. Mitigatie: Matiging van de klimaatverandering gericht p het verminderen van de uitstt van breikasgassen ; 2. Adaptatie: Aanpassing aan de klimaatverandering gericht p het vergrten van de veerkracht (van milieu, ecsystemen, srten, maatschappij, ) tg de klimaatverandering ; 3. Gvernance en infrmatie gericht p het vergrten van het bewustzijn, cmmunicatie, samenwerking en de verspreiding p het klimaat mitigatie-en adaptatiemaatregelen. Het sub-prgramma Klimaatactie zal een budget van ngeveer 864 miljen eur hebben ver de lptijd van het prgramma ( f 25 % van het ttale LIFE-begrting 2014-2020) 2. De prichting van een nieuw prject - type, de geïntegreerde prjecten (Integrated Prject [ IP ]) gericht p de uitvering milieu- f klimaatstrategieën f actieplannen p een ruimere territriale schaal. 1. Fcus is p: natuur, water, afval, lucht, klimaatmitigatie en adaptatie Implementeren van een plan, een prgramma f strategie vereist dr de EU milieu-f klimaatgerelateerde wetgeving ( bijv. Natura 2000 vr uitvering van het Priritised Actin Framewrk PAF (link), bekkenbeheerplannen, strategie/beleidsplan vr klimaatbeleid ), f p grnd van andere wetten ( bijv. Cmmunicatin n Climate Change Adaptatin ), f ntwikkeld dr de autriteiten van de lidstaten ( bv. duurzaam stedenbuwkundig plan ) 2. grtere territriale schaal : natinaal, reginaal, multireginale (gewest/grensverschrijdend), grt stedelijk gebied 3. Met mbilisering van andere EU-fndsen en / f natinale en private middelen. => Integrated Prject aanvrager zal in de meeste gevallen de autriteit zijn die verantwrdelijk is vr de betrkken sectr. => Om gegrafisch evenwicht te verzekeren is vrzien m ten minste drie geïntegreerde prjecten vr elke lidstaat gedurende de lptijd van het prgramma 2014-2020 te te wijzen mits deze aan de selectiecriteria vlden. Maximaal 30 % van de prjecten budget wrdt tegewezen vr IPs nl. maximum 855 miljen eur in de 7 jaar 2014-2020. 2
3. Financiële instrumenten Piltfase vr pstart van financiële instrumenten vr Natuur & Bidiversiteit en vr Klimaatactie, beheer en begeleiding dr Eurpean Investment Bank EIB; bijdrage uit LIFE vr startkapitaal en peratinele ksten en garantiebudget vr leningen ter uitvering van cncrete inkmsten genererende f kstenverlagende prjecten dr privésectr vr uitvering van milieu- f klimaatdelstellingen. 1. Natural Capital Financing Facility NCFF: vr prjecten natuur en bidiversiteit f klimaatadaptatie restratie en beheer van natuurlijk kapitaal, ecsysteemgerichte plssingen vr knelpunten inzake landgebruik-bdem-bs-landbuw-water-afval. Categrieën: payment fr ecstystem services, grene infrastructuur, bidiversity ffsets (ng nder discussie), innvatieve investeringen vr bidiversiteit en adaptatie 2. Private Finance fr Energy Efficiency instruments PF4EE: maatregelen vr energiebesparing, reductie emissies Via participatie in risic/garanties vr leningen en financiering van expertisevrziening maatregelen vr energie-efficiency prmten en access tt financiering versterken Cncrete frmat vr ntwikkeling prjectvrstel en criteria vr selectieprcedure meten ng uitgewerkt wrden. 4. Meerjarenplan 2014-2017 Vr de eerste peride werd een meerjaren-werkprgramma uitgewerkt waarin de thematische pririteiten zijn vastgelegd die gelden vr de 4 jaren van de peride, de selectieprcedure en criteria wrden tegelicht, de benadering vr de implementatie van de FI is uitgelegd en de tijdsplanning is aangegeven. Dit meerjarenplan werd eind maart gedgekeurd: LIFE multiannual wrk prgramme fr 2014-2017 Andere talen: http://eur-lex.eurpa.eu/legal-cntent/en/txt/?uri=oj:jol_2014_116_r_0001 - Ttaal budget 2014-17: 1 796,3 mi eur vr 495,85 Env & resurce efficiency 610 Nat & Bidiv 163 Env gvernance & inf 193,56 Klimaat mitigatie 190,39 Klimaat adaptatie 47,59 Klimaat gvernance & inf 3
- Thematische pririteiten: geven uitvering aan Radmap Resurce efficieincy en 7 de MAP 1. Milieu: 1.1 milieu en hulpbrnnen - Water, incl marien milieu en waterindustrie: verstrmingen en drgte risic management, herstel hydrmrflgie + habitats, geïntegreerd beheer van nutriënten, plluenten, waterbesparingsmaatregelen; reductie druk ecnmie p marien milieu, afval en cntaminanten, geïntegreerd kustznebeheer en ruimtelijke planning; technlgie behandeling drinkwater en stedelijk afvalwater, efficiënte watervrziening, recyclage - Afval : efficiëntere afvalverwerking (preventie, hergebruik, gescheiden phaling), plastic beheer, gevaarlijk afval - efficiënt hulpbrnnengebruik, bdem, bssen, grene en circulaire ecnmie: industriële symbise en kennisdeling, vergrening ecnmie; bdem sealing en verbeterd landgebruik, bssenmnitring en infrmatiesystemen, bsbranden - milieu en gezndheid incl chemicaliën en geluid, bimnitring, mildering geluidsimpact van infrastructuur - luchtkwaliteit en emissies incl stedelijk milieu, reductie ammnia emisies van landbuw, preventie industriële pllutie 1.2 Natuur en bidiversiteit: - natuur = implementatie Habitat- en Vgelrichtlijnen: verbetering van staat van instandhuding, activiteiten in uitvering bigegrafische seminars, uitvering PAF, aanpak invasieve srten - bidiversiteit: implementatie EU Bidiv Strategie del 2 grene/blauwe infrastructuur en herstel ecsystemen, validering ecsysteemdiensten; 3 bidiversiteit in bsbuw en landbuw; 4 bidiversiteit in visserij; 5 aanpak invasieve srten met preventie, early warning en rapid respns, uitreiing en cntrle; + aanpak bedreigde srten rde lijsten; innvatieve financiering 1.3 Gvernance en infrmatie: - infrmatie, cmmunicatie, bewustmaking mbt thematische pririteiten milieu - cntrle en prmten van gepaste uitvering van EU milieuwetgeving: handhaving, inspectie en surveillance; uitwisseling beste praktijken, grene publieke aankpen 2. Klimaat 1.1 Mitigatie: reductie emissies, prmten van landgebruik met impact p emissies 1.2 Adaptatie en kwetsbaarheid analyses 1.3 Gvernance en infrmatie 4
- Prcedures: via jaarlijkse prjectprep, nline-systeem vr prjectvrstel selectieprcedures p basis van - criteria ifv vereiste prjecttype :pilt (ENV, NAT), dem (ENV, NAT), beste praktijk (NAT), Inf-Cmmunicatie (GIE) - criteria vr scring (technische en financiële cherentie en kwaliteit, meerwaarde EU beleid, meerwaarde synergie en integratie, meerwaarde replikeerbaarheid, meerwaarde transnatinale samenwerking en cfinanciering - specificieke criteria ENV: meerwaarde implementatie prject tpics nder de thematische pririteiten min scre: 55/100 vr IP: => 2 stappen: cnceptnta dat na screening f vrstel aan criteria beantwrdt verder uitgewerkt wrdt tt IP-prjectdcument - criteria: grte territriale schaal, mbilisering van andere fndsen, participatie delgrepen - criteria inzake thema: nder ENV: Natura 2000 PAF, afvalbeheerplannen, bekkenbeheerplannen, luchtkwaliteit plannen; nder KLIMAAT mitigatiestrategie/actieplan, multi-steden actieplan klimaatbeleid, reginaal/sectrspecifieke mitigatiestrategie vr emissiebeperking f lw carbn ecnmie => Technical assistance prject: vr vrbereiding van een IP max. cfinanciering = 100.000, via zelfde prjectprep maar versnelde gedkeuringsprcedure. III. Verdere planning Publicatie prjectprep 2014: midden juni 2014 Indiening prjectvrstellen: ktber 2014 Start geselecteerde prjecten: juni/juli 2015 Organisatie infsessie p Belgisch niveau: 12 mei 2014 5