NAVO hv123. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Transcriptie

1 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 25 januari 2017 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.

2 Inhoudsopgave NAVO Vooraf Stap1 Stap2 Stap3 Stap4 Stap5 Begrippenlijst Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 NAVO Vooraf Leerdoelen De geschiedenis van de NAVO Deze onderzoeksopdracht gaat over de NAVO, het bondgenootschap van Westerse landen waar ook Nederland lid van is. Je onderzoekt waarom de NAVO is opgericht, bij welke gebeurtenissen de NAVO een rol speelde en wat de plaats van Nederland is in de NAVO. Hierbij gebruik je allerlei bronnen. Daarmee beantwoord je vier hoofdvragen. Tenslotte test je je kennis met een digitale toets. Leerdoelen Aan het eind van deze les kun je: de belangrijkste redenen voor de oprichting van de NAVO. beschrijven tegen welke vijanden de NAVO zich in de loop van de tijd heeft verdedigd. beschrijven welke taak Nederland heeft in de NAVO. uitleggen waarom de NAVO nog steeds een rol speelt in de verdediging van de democratische landen in het westen. Eindproduct/Beoordeling Als eindproduct van deze les maak je een verslag van dit onderzoek. Pagina 2

4 Ook maak je een digitale toets over de geschiedenis van de NAVO. Werkwijze Groepsgrootte: Je werkt soms in een groep en soms alleen. Benodigdheden: een computer met internet. Tijd: Je hebt ongeveer drie lessen nodig voor deze opdracht. Stap1 De NAVO: oprichting en doel Deelvraag 1: In welke omstandigheden werd de NAVO opgericht, en wat is de doelstelling van het bondgenootschap? Achtergrondkennis: Om de deelvraag te beantwoorden, kun je je kennis over de Koude Oorlog nog eens opfrissen. Raadpleeg hiervoor de volgende links: KB: Wapenwedloop Wikipedia: de NAVO NOS: de NAVO - een korte geschiedenis. Natuurlijk mag je ook andere betrouwbare bronnen raadplegen! Vermeld die dan wel in je verslag. Bronnen: Om de deelvraag te beantwoorden, bestudeer je ook onderstaande bronnen. Pagina 3

5 Dit is het embleem van de NAVO: een windroos of kompas. Kun je achterhalen waarom deze afbeelding is gekozen? NOS: de NAVO - een korte geschiedenis. Op deze website vind je een paar belangrijke feiten over de NAVO, die je kunnen helpen de deelvraag te beantwoorden. Pagina 4

6 Op deze kaart zie je alle lidstaten van de NAVO afgebeeld. Kun je verklaren waarom er juist vanaf 1990 zoveel lidstaten zijn bijgekomen? Heb je de links en bronnen goed bestudeerd? Beantwoord dan nu deelvraag 1 in een verslag. Geef het verslag de titel NAVO. Zet deelvraag 1 boven je antwoord. Gebruik niet meer dan 1 A4 voor je antwoord. Vermeld eventuele zelfgevonden bronnen. Stap2 Pagina 5

7 De NAVO: een halve eeuw ontwikkelingen In de loop van de tijd kreeg de NAVO te maken met verschillende bedreigingen van de vrijheid. De Koude Oorlog speelde aanvankelijk de hoofdrol, later veranderde dat. Deelvraag 2: Welke belangrijke ontwikkelingen heeft de NAVO doorgemaakt tot 2000? Vorm een groepje van vijf leerlingen om de ontwikkelingen goed in beeld te krijgen. Elk groepslid bekijkt een kort filmpje over een periode van de NAVO en maakt daarover 5 vragen. Beantwoord daarna elkaars vragen en kijk elkaars antwoorden na. Filmpjes Navo in de jaren '40 De NAVO in de jaren '50 De NAVO in de jaren '60 Pagina 6

8 De NAVO in de jaren '70 en 80 De NAVO in de jaren '90 Verdeel de filmpjes onder elkaar en ga aan de slag! De vragen en antwoorden vormen samen jullie antwoord op deelvraag 2. Ieder groepslid kan deze vragen en antwoorden naar zijn eigen verslag kopiëren. Stap3 De NAVO: Nederland als bondgenoot Vanaf de oprichting van de NAVO was Nederland een trouwe bondgenoot. Geen wonder, want Nederland is beslist niet in staat om zichzelf te verdedigen in tijd van oorlog. Maar Nederland neemt ook deel aan acties die zijn gericht op het bestrijden van terrorisme, zoals de missie in Afghanistan. Deelvraag 3: Welke NAVO-taken heeft Nederland in Afghanistan op zich genomen? Achtergrondkennis: Om de deelvraag te beantwoorden, Pagina 7

9 kun je dezelfde bronnen gebruiken als bij de voorgaande deelvragen. Voor de Nederlandse deelname aan de strijd in Afghanistan zie wikipedia: International Security Assistance Force Stap4 De NAVO: nieuwe vijanden In het begin van zijn bestaan was het duidelijk wie de vijand was: de communistische staten van het Warschaupact in Oost-Europa. Maar sinds de val van de Muur is daarin verandering gekomen. Sommigen dachten dat de NAVO overbodig zou worden, omdat de grote vijand van de Koude Oorlog niet meer bestond. Maar al snel staken nieuwe gevaren de kop op, waarvan het internationale terrorisme wel het belangrijkste is. Terroristen strijden niet namens een staat, maar voor een doel dat men met geweld wil bereiken. Deelvraag 4: Wat doet Nederland binnen de NAVO om piraterij op zee te bestrijden? Achtergrondkennis: Raadpleeg hiervoor de volgende link: Wikipedia-artikel over bestrijding van piraterij: Zoek zelf andere betrouwbare bronnen van voorbeelden van piraten-aanvallen! Vermeld die dan wel in je verslag. Stap5 Pagina 8

10 Beantwoord de hoofdvragen en test jezelf Je hebt nu veel informatie verzameld over de NAVO. Ga nu de vier hoofdvragen beantwoorden. Maak hiervan een nieuw document dat je inlevert bij je docent. Noem dit document: NAVO antwoorden. Gebruik voor elk antwoord maximaal een half A4-tje, zodat je antwoorddocument niet groter is dan twee bladzijden. Hier volgen nog eens de vier hoofdvragen: Deelvraag 1: In welke omstandigheden werd de NAVO opgericht, en wat is de doelstelling van het bondgenootschap? Deelvraag 2: Welke belangrijke ontwikkelingen heeft de NAVO doorgemaakt tot 2000? Deelvraag 3: Welke NAVO-taken heeft Nederland in Afghanistan op zich genomen? Deelvraag 4: Wat doet Nederland binnen de NAVO om piraterij op zee te bestrijden? Maak nu de toets! De NAVO kn.nu/64fts 1 Wanneer is de NAVO opgericht? a. In 1945 b. In 1949 c. In 1954 d. In 1962 Pagina 9

11 2 Wat was de reden voor de oprichting van de NAVO? a. Herstel van de vreedzame betrekkingen in Europa na de Tweede Wereldoorlog b. Het verdrijven van communistische regeringen uit Oost-Europa c. Gezamenlijke verdediging van westerse landen tegen dreigingen van buitenaf d. Gezamenlijke verdediging van westerse landen tegen terrorisme 3 Hoeveel landen zijn nu lid van de NAVO? a. 12 b. 20 c. 18 d Wat houdt artikel 5 in? a. Elke aanval op een NAVO-land wordt onmiddellijk beantwoord met atoomwapens b. Elke aanval op een NAVO-land wordt gevolgd door Amerikaans optreden c. NAVO-landen mogen andere landen aanvallen met toestemming van de andere d. NAVO-landen komen bij een aanval op een lidstaat gezamenlijk in actie 5 In welk land kwam de NAVO voor het eerst in actie? a. In Duitsland b. In Korea c. In Afghanistan d. In Joegoslavië 6 Welk atoomwapen werd in de jaren vijftig uitgevonden? a. De atoombom b. De waterstofbom c. Het nucleaire ruimteschild d. Kruisraketten 7 Wanneer werd het Warschaupact opgericht? Pagina 10

12 a. Direct na oprichting van de NAVO b. Direct na het oprichten van de Muur in Berlijn c. Nadat West-Duitsland lid werd van de NAVO d. Nadat Oost-Duitsland lid werd van de NAVO 8 Welk land behaalde de eerste overwinning bij de ruimtewedloop? a. De Sovjet-Unie door het lanceren van een spoetnik b. De VS door het lanceren van een ruimtestation c. Geen enkel land, de strijd bleef onbeslist d. De VS door het lanceren van een maanraket 9 Wat had de ruimtewedloop te maken met de wapenwedloop? a. Satellieten in de ruimte kunnen voor spionage worden gebruikt b. De Koude Oorlog kon in de ruimte zonder atoomwapens worden uitgevochten c. Met de ruimtevaart werd geld verdiend voor versterking van het leger d. Ruimteraketten konden worden gebruikt om landen aan te vallen 10 Waarom stond de wereld in 1962 op de rand van een wereldoorlog? a. Door de Cuba-crisis, waarbij de Sovjet-Unie legers stationeerde vlakbij de VS b. Door de Cuba-crisis, waarbij de VS werden bedreigd door Sovjet-raketten c. Door de oorlog in Korea, waarbij gesproken werd over inzet van de atoombom d. Door de veroveringen van de Sovjet-Unie in Oost-Europa 11 Hoe reageerde de NAVO op het onderdrukken van de Praagse Lente? a. De NAVO stuurde troepen naar de grens van het IJzeren Gordijn b. De NAVO plaatste nieuwe raketten om de leden van het Warschaupact te waarschuwen c. De NAVO begon luchtaanvallen d. De NAVO kwam niet in actie 12 Hoe en wanneer wonnen de VS de ruimtewedloop? a. Door de succesvolle landing op de maan in 1969 b. Door de succesvolle landing op de maan in 1974 c. Door het lanceren van een ruimtestation in 1982 d. Door het succesvolle Star Wars-project van Reagan Pagina 11

13 13 Waarom werden in veel NAVO-landen kruisraketten geplaatst? a. De NAVO-landen hadden deze nodig om zich tegen het terrorisme te verdedigen b. De NAVO-landen hadden deze nodig door de dreiging van een wereldoorlog c. In de Warschaupact-landen waren Russische SS-20-raketten geplaatst d. De SS-20-raketten waren verouderd en moesten vervangen worden 14 Welke invloed had de benoeming van Gorbatsjov tot leider van de Sovjetunie? a. Door de benoeming van Gorbatsjov kwam een oorlog in Europa dichterbij b. Door de benoeming van Gorbatsjov werd de Sovjet-Unie lid van de NAVO c. Gorbatsjov besloot extra geld uit te geven aan de ontwikkeling van atoomwapens d. Gorbatsjov besloot dat de Sovjet-Unie de wapenwedloop niet langer kon volhouden 15 Welke gebeurtenis betekende het einde van de Koude Oorlog? a. Het samenvoegen van Oost- en West-Duitsland b. Het uiteenvallen van het Warschaupact c. De val van de Berlijnse Muur d. Het beëindigen van de deelname van de VS aan de NAVO 16 Hoe werd Oost-Duitsland lid van de NAVO? a. Nadat het zich verenigde met West-Duitsland b. Nadat het uit het Warschaupact was gestapt c. Het land werd hiertoe gedwongen door de VS d. Het land werd hierdoor gedwongen door buurland West-Duitsland 17 Met welke nieuwe conflicten kreeg de NAVO te maken? a. Internationaal terrorisme en conflicten in de Balkan b. Opkomst van de islam en conflicten met terroristen c. De strijd in Afghanistan en in Cuba d. De opkomst van ruimtewapens en de inzet van drones 18 Hoe trad de NAVO op in de oorlogen in het voormalige Joegoslavië? Pagina 12

14 a. Voor het eerst werden atoomwapens gebruikt in Europa. b. Voor het eerst voerdde de NAVO luchtaanvallen uit. c. De Bosnische Serviërs werden verslagen met behulp van VN-tanks. d. De vluchtelingen uit Kosovo werden met helicopters in veiligheid gebracht. 19 Welk gevolg had de aanslag op de Twin Towers voor de NAVO? a. Hierdoor had de NAVO geen taak meer, de VN nam alle taken over. b. Hierdoor kwam de NAVO direct in oorlog met enkele islamitische staten c. Hierdoor was artikel 5 onbruikbaar geworden omdat het om terrorisme ging d. Hierdoor werd voor het eerst artikel 5 van de NAVO van kracht 20 Waarom kreeg de NAVO niet direct een rol in de acties tegen terrorisme in Afghanistan en Irak? a. De leden van de NAVO konden het niet eens worden over gezamenlijke actie b. De leden van de NAVO zochten eerst samenwerking met andere bondgenootschappen c. De VS begonnen zelf een oorlog tegen terrorisme zonder samenwerking met de NAVO d. De VS stapten uit de NAVO om zelf een oorlog tegen terrorisme te kunnen beginnen 21 Welke landen zorgden voor een grote uitbreiding van de NAVO. a. De islamitische landen b. Oost-Europese landen c. Alle landen van het Warschau-pact d. Alle landen van de EU 22 Welke opdracht heeft Nederland in Afghanistan vervuld? a. Een gezamenlijke aanval op het bolwerk van de Taliban b. Een gezamenlijke aanval op het regime van Saddam Hoessein c. Beschermen van de vrede in een gebied in Irak d. Beschermen van de vrede in een gebied in Afghanistan 23 Waarom is het optreden tegen zeepiraten ook een taak van de NAVO? a. Zeepiraterij wordt vaak gesteund door terroristische groepen. b. Zeepiraterij is meestal het werk van de Taliban en Al-Qaida. c. Zeepiraterij is meestal gericht tegen oorlogsschepen van de NAVO. d. Zeepiraterij is altijd gericht tegen handelsschepen van NAVO-landen. Begrippenlijst Kernwapens / wapenwedloop Om tijdens de Koude Oorlog een evenwicht in bewapening te hebben tussen West en Oost Pagina produceerden 13 beide kanten atoomwapens. De blokken boden tegen elkaar op: er is sprake van een wapenwedloop. NAVO De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) is een samenwerkingsverband op het gebied van defensie tussen Amerika en de bondgenoten, opgericht in 1949.

15 Warschaupact Het Warschaupact is het samenwerkingsverband op het gebied van defensie tussen Rusland en de bondgenoten, opgericht in Pagina 14

16 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 25 januari 2017 om 16:15 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau HAVO 3; Leerinhoud en doelen De tijd van televisie en computer (vanaf 1950); Geschiedenis; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 3 uur en 0 minuten Trefwoorden leerlijn, rearrangeerbare Pagina 15