Trias Politica hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Transcriptie

1 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 15 December 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.

2 Inhoudsopgave Trias Politica Vooraf Stap1 Stap2 Stap3 Stap4 Begrippenlijst Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Trias Politica Vooraf De trias politica is een politiek systeem dat werd beschreven door de Franse verlichtingsdenker Montesquieu. Hij wilde voorkomen dat te veel macht bij één persoon of bij één orgaan zou komen te liggen. De trias politica is nu nog steeds een belangrijk principe van de democratische staatsorganisatie. Daarom staat de trias politica centraal in deze opdracht. Aan het eind van de opdracht: kun je beschrijven wat wordt bedoeld met trias politica. kun je beschrijven hoe de Amerikanen de trias politica hebben vormgegeven na de Amerikaanse Revolutie. kun je beschrijven welke organen in Nederland de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht hebben. Pagina 2

4 Eindproduct Je schrijft een column over de trias politica. Een column is een kort stukje tekst waarin de schrijver op een uitdagende manier zijn mening geeft over een bepaald onderwerp. In de column die jij gaat schrijven geef je je mening over de werking van de trias politica. Beoordeling Je column wordt beoordeeld door je docent. Bij het beoordelen van de column zal hij/zij letten op: de inhoud: wordt in de column uitgelegd wat de trias politica is? de inhoud: wordt in de column besproken dat er naast de trias politica nog andere machten zijn? de inhoud: worden voordelen en/of nadelen van dit politiek systeem beschreven? de vorm: is de column uitdagend en/of geestig? schrijffouten: bevat de column geen schrijffouten? Activiteiten Stap Groepsgrootte Activiteit Stap 1 Alleen Op internet de Trias politica bestuderen en vragen beantwoorden. Stap 2 Alleen Kennisbank 'Noord-Amerika' bestuderen en vragen beantwoorden. Stap 3 Alleen Ga op zoek naar informatie over de 4e en 5e macht. Stap 4 Alleen Eindproduct: een column schrijven over de Trias politica. Benodigdheden Geen bijzonderheden. Tijd Voor deze opdracht heb je 2 uur nodig. Stap1 Pagina 3

5 Trias politica Tot aan de Verlichting werd er nooit echt nagedacht over de manier waarop macht werd uitgeoefend. Onder de verlichtingdenkers was het met name Charles Montesquieu die zich profileerde op dit onderwerp. Montesquieu heeft de term trias politica nooit zelf gebruikt, maar heeft het politieke systeem wel beschreven. De trias politica wordt ook wel de driemachtenleer genoemd. De trias politica gaat uit van een scheiding der machten binnen een staat. Ga op internet op zoek naar informatie over de trias politica. Kijk ook even de volgende SchoolTV clip: Beantwoord de volgende vragen: Over welke drie machten gaat het als we het hebben over de trias politca? Wie heeft/hebben in Nederland op dit moment de wetgevende macht? Wie heeft/hebben in Nederland op dit moment de uitvoerende macht? Wie heeft/hebben in Nederland op dit moment de rechterlijke macht? Machtenscheiding De politieke leer van de trias politica gaat uit van een scheiding van wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht. De machten hebben ieder hun eigen bevoegdheden en hun eigen zelfstandigheid. Er is geen macht die boven de andere machten staat. De machten moeten zich verantwoorden ten opzichte van elkaar en ten opzichte van de burgers. Maak de volgende sleepoefening. Pagina 4

6 Trias politica kn.nu/3qn4u 1 De macht is verantwoording verschuldigd aan de wetgevende macht. De macht is verantwoording schuldig aan de burgers. De burgers hebben invloed op de wetgevende macht door middel van. De macht controleert vervolgens de uitvoering van de wetten en regelgeving, en treedt op als bij conflicten tussen machten. De rechterlijk macht wordt gecontroleerd door de uitvoerende macht die de rechterlijke macht organiseert. Beschikbare keuzes: rechterlijke, scheidsrechter, verkiezingen, wetgevende, uitvoerende Stap2 Amerika Ga in de Kennisbank naar het onderdeel over de Amerikaanse Revolutie KB: Noord-Amerika Pagina 5

7 Bestudeer de informatie over de 'Onafhankelijkheidsverklaring' en de 'Amerikaanse grondwet van 1787'. Beantwoord de volgende vragen: Welke persoon of instantie heeft de uitvoerende macht in de VS? Welke persoon of instantie heeft de wetgevende macht in de VS? Welke persoon of instantie heeft de rechtsprekende macht in de VS? Wat is geregeld in de grondwet? Gelden in alle staten dezelfde wetten? Bespreek met een klasgenoot waarom de trias politica eigenlijk het best past bij een democratisch systeem met een grondwet en verkiezingen. Stap3 De vierde en vijfde macht In een democratie zijn er ook nog andere organisaties of instellingen die macht hebben. Denk bijvoorbeeld aan de macht van de media of de macht van de milieubeweging of de macht van de ambtenarij of... Ga op zoek naar informatie over de 4e en 5e macht. Wat vind jij, is het wel of niet wenselijk dat er naast de drie machten die binnen de trias politica ook nog allerlei mensen en groeperingen invloed proberen uit te oefenen op de besluitvorming. Bedenk eerst zoveel mogelijk voordelen en nadelen van het bestaan van een vierde en vijfde macht. Discussieer daarna met een klasgenoot of het wel of niet wenselijk is dat er nog een vierde of vijfde macht is. Stap4 Pagina 6

8 Eindproduct Als eindproduct van deze opdracht schrijf je een column. De column gaat over de trias politica. In de column beschrijf je wat de trias politica inhoudt, wat de vierde en vijfde macht inhoudt en je geeft aan waarom je het een goed of slecht politiek systeem vindt. Bedenk bij het schrijven van een column het volgende: zorg voor een goede titel voor je column. zorg dat er een 'kop' en een 'staart' aan je column zit. schrijf korte zinnen. overdrijf een beetje, probeer aan te sluiten bij iets actueels, probeer uit te dagen. Klaar? Laat je column beoordelen door je docent. Begrippenlijst Grondwet De grondwet is de belangrijkste wet van een staat. Deze wet bepaalt wie de macht in de praktijk uitoefenen in zo n staat, hoe dat gebeurt en beschrijft daarnaast de rechten en plichten van elk individu. George Washington George Washington ( ) was generaal, opperbevelhebber van de koloniën in de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog en de eerste president van de Verenigde Staten. Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring Een verklaring die grotendeels werd opgesteld door Thomas Jefferson en de onafhankelijkheid van de Britse monarchie inhield. Dit was de eerste keer dat Verlichtingsideeën concreet in een staatsdocument werden opgenomen. Vredesonderhandelingen Engeland In 1782 startte Engeland de vredesonderhandelingen met de 13 voormalige koloniën. De Britse troepen trokken zich terug. Kort daarop was de stichting van de Verenigde Staten van Amerika als onafhankelijke republikeinse federatie een feit. Pagina 7

9 Thomas Jefferson Thomas Jefferson ( ) was aanhanger van de Verlichting en afkomstig uit Virginia. Hij schreef de tekst voor de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring. Federatie Bond van samenwerkende staten die elk hun eigen zelfstandigheid houden. De Verenigde Staten van Amerika was een federatie van staten waarbij elke staat een eigen bestuur had. Trias Politica Trias Politica, bedacht door Verlichtingsfilosoof Montesquieu, wordt ook wel de driemachtenleer genoemd. Het is een politiek systeem dat er voor zorgt dat de macht in drie delen is verdeeld: de wetgevende macht, de uitvoerende macht en de rechterlijke macht. Het idee achter de Trias Politica was dat er niet een macht zou ontstaan die de overhand zou krijgen. Pagina 8

10 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 15 December 2016 om 15:46 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VWO 2; HAVO 1; VWO 1; HAVO 3; VWO 3; HAVO 2; Leerinhoud en Grondrechten en politieke invloed; Streven naar grondrechten en naar politieke doelen invloed van de burgerij in de Franse en Bataafse revolutie; De tijd van pruiken en revoluties ( ); Geschiedenis; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 2 uur en 0 minuten Trefwoorden leerlijn, rearrangeerbare Pagina 9