Voedselweb en -keten vmbo-kgt12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Transcriptie

1 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 15 juli 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

2 Inhoudsopgave Voedselweb en -keten Intro Vooraf Eindproduct-Beoordeling Leerdoelen Werkwijze Aan de slag Stap1 Stap2 Stap3 Stap4 Extra: lvoorl Begrippenlijst Voedselweb en -keten Antwoorden Aan de slag Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Voedselweb en -keten Intro Een ecosysteem is het geheel van planten, dieren en het gebied waarin ze wonen. Hoe een ecosysteem er uit ziet wordt bepaald door de levende factoren en niet-levende factoren. In deze opdracht kijk je naar de voedselrelaties tussen planten en dieren en voedselrelaties tussen dieren onderling. Je leert hoe je die relaties kunt weergeven in een voedselweb en in een voedselketen. Pagina 2

4 Vooraf Eindproduct-Beoordeling Eindproduct Deze opdracht sluit je af door samen met een klasgenoot een voedselweb te maken. Beoordeling Bij de beoordeling van het voedselweb gebruikt je docent de volgende vragen: Bevat het voedselweb minimaal acht organismen? Staan er in het voedselweb zowel producenten als consumenten? Zijn tussen de organismen de pijlen goed getrokken? Is het voedselweb met zorg gemaakt? Leerdoelen Aan het eind van de opdracht ken je de begrippen voedselketen en voedsel web. ken je de begrippen producenten, consumenten en reducenten. weet je welke rol producenten, consumenten en reducenten in een voedselketen spelen. weet je dat veel bodemdieren afvaleters zijn. dat schimmels en bacterien reducenten zijn. Werkwijze Pagina 3

5 Groepsgrootte Je werkt de eerste stappen alleen door. Het eindproduct maak je samen met een klasgenoot. Benodigdheden Afbeeldingen van organismen. Tijd Voor deze opdracht heb je twee lesuren nodig. Pagina 4

6 Aan de slag Stap1 Voedselweb en voedselketen Bestudeer uit de Kennisbank biologie de vier pagina's van het het onderdeel voedselweb en voedselketen. KB: Voedselweb en voedselketen Beantwoord nu de volgende acht vragen. 1. Welk woord moet op de open plaats? Een... laat zien welke voedselreslaties er bestaan tussen organismen. A. voedselweb B. voedselketen 2. Waar of niet waar? Aan het begin van de een voedselketen staan de producenten. 3. Waar of niet waar? Planten zijn voorbeelden van producenten. 4. Waar of niet waar? Planteneters worden ook wel carnivoren genoemd. 5. Waar of niet waar? De mens staat aan het eind van de voedselketen. 6. Waar of niet waar? Bacteriën en schimmels zijn voorbeelden van reducenten. 7. Waar of niet waar? Pagina 5

7 De producent in de voedselketen in zee is dierlijk plankton. 8. Waar of niet waar? Een krab is een voorbeeld van een reducent in de voedselketen in zee. Stap2 Voedselweb en voedselketen Met een voedselweb kun je ook duidelijk maken wat de gevolgen kunnen zijn als één onderdeel uit het web verandert. Als er een bijvoorbeeld een giftige stof in het water komt waardoor de bodemdieren ziek worden, heeft dat grote gevolgen. 1 Bekijk het voedselweb hiernaast. Welke dieren worden er, volgens jou, ziek als er een giftig stof in het water komt waardoor bodemdieren ziek worden. Bespreek het antwoord met een klasgenoot. 2 Een rups, een eikenboom, een torenvalk en een roodborstje kunnen in dezelfde voedselketen voorkomen. Wie eet wie op? Maak een voedselketen en geef aan wie producent is en wie consument. Stap3 Pagina 6

8 Bodemdieren en reducenten Reducenten staan aan het eind van de voedselketen. Zij leven van dode planten en dieren. Ze ruimen als he ware 'de rotzooi' op. Bekijk het volgende filmpje op de site van SchoolTV: Video: Ondergrondse beestjes Kun je een omschrijving van een bodemdier geven? Schrijf uit je hoofd zoveel mogelijk bodemdieren op. Vergelijk jouw lijstje met bodemdieren met het lijstje van een klasgenoot. Wie heeft de meeste? Ga op internet eventueel op zoek naar nog meer namen van bodemdieren. Ga na of de dieren die jullie hebben opgeschreven ook wel echt bodemdieren zijn. En ga na of alle bodemdieren ook echt reducenten zijn? Stap4 Pagina 7

9 Eindproduct Als eindproduct van deze opdracht maken jullie samen een voedselweb. In het voedselweb komen organismen die jullie rond de school zouden kunnen tegengekomen. Ga op internet op zoek naar passende afbeeldingen. Plak de afbeeldingen op een groot papier. Zet de namen van de organismen onder de afbeeldingen. Verbind de afbeeldingen met pijlen. Zorg dat de pijlen in de juiste richting wijzen! Laat jullie voedselweb beoordelen door twee klasgenoten. Beoordeel ook hun voedselweb. Geef op een goede manier commentaar. Pas jullie voedselweb eventueel nog wat aan. Klaar? Laat het voedselweb beoordelen door jullie docent. Extra: lvoorl Op de website vind je verschillende video's die door leerlingen voor leerlingen zijn gemaakt. Hieronder staat een video die goed past bij dit thema. Bekijk de video. Kun je de video goed volgen? Bespreek de inhoud van de video met een klasgenoot. Video: Energiestroom in een voedselketen Pagina 8

10 Let op: Als je de video wilt stoppen, druk dan eerst op de stopknop en klik dan de popup weg. Pagina 9

11 Begrippenlijst Voedselweb en -keten Voedselweb Geheel van voedselrelaties binnen een levensgemeenschap. Voedselketen Een keten van eten en gegeten organisme een voedselbron is vo organisme. Een voedselketen be plant (producent). Bijvoorbeeld: koolmees. Plaagdier Een plaagdier is een bepaald soort organisme dat veel voorkomt en zich snel voortplant, waardoor het een bedreiging voor het voortbestaan van andere soorten vormt. Producenten Organismen (planten) die zelf vo planten maken door fotosynthes van koolstofdioxide, water en zo Consumenten Organismen die andere organismen als voedsel gebruiken Reducenten Reducenten staan aan het eind en leven van dode planten en di Dierlijke plankton Dierlijk plankton bestaat uit kleine diertjes in zee. Plantaardig plankton Plantaardig plankton bestaat uit Voedselpiramide Een grafische afbeelding waarin verschillende organismen van een voedselketen zijn weergegeven, met de producenten (planten) onderaan en predatoren (roofdieren/carnivoren/vleeseters) bovenin. De piramidevorm geeft het verlies van organische stoffen en energie aan in iedere stap van de keten. Pagina 10

12 Antwoorden Aan de slag Stap 1 Voedselweb en voedselketen 1. A 2. A 3. A 4. B 5. B 6. A 7. B 8. A Pagina 11

13 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 15 juli 2016 om 10:34 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VMBO gemengde leerweg, 2; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO theoretische leerweg, 1; VMBO gemengde leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 2; Leerinhoud en Dynamisch evenwicht; Biologie; Ecosysteem; doelen Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 2 uur en 0 minuten Trefwoorden leerlijn, rearrangeerbare Pagina 12