Kruispunt Heemsteedse Dreef / Camplaan Rapportage Participatiegroep

Transcriptie

1 Kruispunt Heemsteedse Dreef / Camplaan Rapportage Participatiegroep 16 juli 2018, opgesteld door deelnemers participatiegroep Participatietraject omwonenden kruising Heemsteedse Dreef/Camplaan Juli 2017 juli 2018

2 1. Inhoud 1 Inleiding Kruispunt Camplaan Dreef veiliger maken Criteria vanuit de gemeente Criteria vanuit de omwonenden Participatiegroep Doel- en taakstelling participatiegroep Samenstelling participatiegroep Procesbeschrijving en externe onderzoeken Aanpassing kruising Bewonersgroep Camplaan West Extern onderzoek naar technische uitvoerbaarheid verkeerslichten Commissievergadering Raadscommissie Ruimte 16 februari Voorlichtingsbijeenkomst 13 juli Bijeenkomst ontwerpgroep 26 september Extern onderzoek naar varianten en verkeerseffecten Beschrijving oplossingsvarianten Kern-oplossingsvarianten Aanvullende maatregelen Afweging van de oplossingsvarianten door de participatiegroep Conclusies en aanbevelingen BIJLAGE 1: Matrix afweging oplossingen

3 1 Inleiding Naar aanleiding van diverse ongelukken en klachten van omwonenden overweegt de gemeente Heemstede op het kruispunt Heemsteedse Dreef en Camplaan maatregelen te treffen om de verkeersveiligheid op het kruispunt te verbeteren. In het besluit van B&W d.d. 13 juni 2017 heeft B&W ingestemd met het interactieve traject Dreef Camplaan (burgerparticipatie), hierna genoemd participatiegroep, bij de ontwikkeling van de herinrichting van het kruispunt. De participatiegroep heeft de diverse rapporten, waaronder rapporten van Goudappel Coffeng, bestudeerd en daaruit haar conclusies getrokken. Bovendien heeft de participatiegroep de ervaringen van de omwonenden en belanghebbenden geïnventariseerd en deze meegewogen in haar eindoordeel. Benadrukt moet worden dat de eventuele kosten van oplossingen in de afweging van de participatiegroep geen rol heeft gespeeld. Verbetering van de veiligheid is veruit het belangrijkste uitgangspunt, gevolgd door effect op de leefbaarheid en karakter van de Heemsteedse Dreef. Dit rapport beschrijft de bevindingen van de participatiegroep en doet aanbevelingen voor de verdere uitwerking van het ontwerp voor de kruising Heemsteedse Dreef / Camplaan

4 2 Kruispunt Camplaan Dreef veiliger maken De omwonenden van het kruispunt Heemsteedse Dreef - Camplaan ervaren het kruispunt als zeer onveilig voor voetgangers en fietsers. Er gebeuren regelmatig (bijna) ongevallen, die lang niet allemaal officieel worden geregistreerd. Op basis van de officieel geregistreerde ongevallen kan dit kruispunt echter ook al tot één van de gevaarlijkste kruisingen van Heemstede worden gerekend. Goudappel Coffeng heeft in haar rapport d.d. 2 mei 2011 (zie hoofdstuk 4.1) de onderstaande dominante ongevalsgroepen vermeld. Daar is tot op heden onvoldoende verbetering in gekomen. Afbeeldingen Rapport GoudAppel Coffeng Criteria vanuit de gemeente De gemeente Heemstede heeft de participatiegroep een aantal randvoorwaarden meegegeven waarvan de verwachting is dat die voor de gemeenteraad als een vaststaand gegeven worden beschouwd. In de verdere uitwerking en vergelijking van opties zijn deze dan ook als zodanig benoemd. - De markt wordt niet verplaatst: dit betekent dat op woensdag de Valkenburgerlaan als doorgaande route gestremd is. Het verkeer moet dan via de Camplaan West en Heemsteedse Dreef Noord om van het Valkenburgerplein naar het Raadhuisplein te kunnen (en vice versa). - De bestaande routes van het openbaar vervoer moeten blijven bestaan: dit betekent dat de busroutes 4 en 14 ook in de nieuwe situatie ongehinderd via de Heemsteedse Dreef Noord de Camplaan West in moeten kunnen slaan (en vice versa). Daarnaast heeft de gemeente aangegeven de volgende uitgangspunten te hanteren: - Bevordering van de veiligheid op het kruispunt; - Van gekozen oplossingen moet in beeld worden gebracht wat de effecten zijn op de verkeerscirculatie, bereikbaarheid en verkeersveiligheid

5 2.2 Criteria vanuit de omwonenden Vanuit de omwonenden heeft de verkeersveiligheid de hoogste prioriteit, waarbij specifieke aandacht is voor gebruik door fietsers en voetgangers. Ten aanzien van de kruising worden specifiek de volgende veiligheidsproblemen genoemd: a. Attentiewaarde en overzicht kruising algemeen: In het algemeen is de kruising toe aan onderhoud. Markeringen (zebra s, fietsstroken, haaientanden) zijn versleten, borden verdraaid en bestrating (scheiding auto- en fietsstrook) verzakt. Dit leidt in algemeen tot minder duidelijkheid en overzicht voor verkeersgebruikers. b. Attentiewaarde zebra s: De oversteekplaatsen voor langzaam verkeer worden onvoldoende gezien. Door de hoge snelheid van het verkeer op de Heemsteedse Dreef moet er extra aandacht zijn voor voetgangers en fietsers die de kruising willen oversteken. Ook de zebra op de Camplaan West wordt door weggebruikers vanuit de Heemsteedse Dreef nauwelijks opgemerkt (zie ook d.). c. Door de relatief grote verkeersstromen op zowel de Heemsteedse Dreef als de Camplaan West (richting en van Heemsteedse Dreef noord) zijn er veel conflictsituaties tussen verschillende verkeersstromen. Het verminderen en beperken van deze conflictmomenten draagt bij aan een overzichtelijke en veiliger kruising. d. Afslaand verkeer Heemsteedse Dreef Noord naar Camplaan West: Autoverkeer neemt deze afslag met grote snelheid. Hierbij wordt het zebrapad op de Camplaan West vaak over het hoofd gezien, waardoor voetgangers bijna letterlijk van de sokken worden gereden. e. Afslaand langzaam verkeer Camplaan West naar Heemsteedse Dreef Noord: Autoverkeer welke vanaf het kruispunt Camplaan Oost in wil rijden (ofwel rechtdoor vanuit Camplaan West, dan wel links afslaand vanuit Heemsteedse Dreef Noord) wordt niet opgemerkt door afslaande fietsers vanaf Camplaan West naar Heemsteedse Dreef Noord). Met name in de ochtendspits lijken fietsers ervan uit te gaan dat autoverkeer ook linksaf richting Wipperplein gaat. Daarbij zien fietsers auto s over het hoofd die wel de Camplaan Oost in willen rijden. Dit resulteert bijna wekelijks in botsingen met valpartijen, kapotte spiegels, krassen, enz. tot gevolg. f. Opstelruimte middenberm: De opstelruimte in de huidige middenberm is zo breed (versterkt door de geringe scheiding tussen fietsstroken en rijbanen) dat auto s naast elkaar kunnen opstellen en makkelijk de bochten kunnen afsnijden. Het gebeurt ook regelmatig dat ongeduldige bestuurders wachtende auto s inhalen om snel af te kunnen slaan. Dit alles leidt tot onduidelijke en onoverzichtelijke situaties. g. Voorrang Camplaan Oost: De Camplaan Oost heeft door de klinkerbestrating een heel andere (dorpse) uitstraling dan de geasfalteerde Heemsteedse Dreef en Camplaan West. Hierdoor lijkt deze in de beleving van weggebruikers kennelijk een minder belangrijke weg. Dit komt ook tot uitdrukking in het gedrag van automobilisten. Veel fietsers en auto s die vanuit de Camplaan Oost de Heemsteedse Dreef willen oversteken naar de Camplaan West (of Heemsteedse Dreef zuid) krijgen vaak geen voorrang van afslaand verkeer vanuit de Camplaan West. Het principe van recht doorgaand verkeer heeft

6 voorrang wordt hier op grote schaal genegeerd. Ook dit levert veel onveilige en onduidelijke verkeersituaties op en maakt vooral voor fietsers de oversteek lastig. h. Hoge snelheid Heemsteedse Dreef: De snelheid van het verkeer op de Heemsteedse Dreef is relatief hoog. Met name voor het langzame verkeer dat de Heemsteedse Dreef wil oversteken levert dit gevaarlijke situaties op. Daarnaast is er veel ongeduld en getoeter richting auto s die vanuit de Camplaan West rustig optrekken richting de opstelplaats op het midden van de kruising. Voetgangers die de oversteekplaatsen gebruiken hebben vaak te maken met auto s die doorrijden of een zodanige aanrijsnelheid hebben dat het maar de vraag is of gestopt gaat worden. In veel gevallen wordt pas duidelijk geremd als de voetganger al ver de zebra op is gestapt. De maatregelen die in hoofdstuk 5 worden besproken moeten bijdragen aan de verbetering van de veiligheidssituatie ten aanzien van al deze afzonderlijke veiligheidsproblemen. Verbetering van de verkeersveiligheid en oplossen van de bovenstaande problemen is het belangrijkste uitgangspunt voor de omwonenden, maar bij de keuze van de oplossing moet ook aandacht zijn voor twee andere aspecten: de leefbaarheid van de direct omwonenden behoud van het karakter van de Heemsteedse Dreef

7 3 Participatiegroep 3.1 Doel- en taakstelling participatiegroep Om omwonenden en belanghebbenden te betrekken bij het ontwerp van de kruising is door de gemeente Heemstede een participatiegroep ingericht. De participatiegroep voor het kruispunt heeft als taak meegekregen: Onderzoek met ondersteuning van de gemeente de beste oplossing voor het kruispunt om de gestelde problemen van het kruispunt op te lossen. De doelstelling was conclusies en aanbevelingen te formuleren en deze te presenteren aan de Raad van de gemeente Heemstede, opdat de Raad deze kan meenemen in haar overwegingen om te komen tot een besluit gericht op een veilig kruispunt. 3.2 Samenstelling participatiegroep De gemeente heeft een uitnodiging rondgestuurd naar 649 adressen in de nabijheid van het kruispunt voor een voorlichtingsbijeenkomst op 13 juli Ook in de lokale media en op de website van de gemeente is een oproep geplaatst voor deze voorlichtingsbijeenkomst. Bij de bijeenkomst waren circa 60 mensen aanwezig. Een groep van ongeveer van 25 personen van deze aanwezigen heeft zich na deze voorlichtingsbijeenkomst in eerste instantie aangemeld voor de participatiegroep. Hierbij waren relatief veel vertegenwoordigers van de Camplaan West. Een aantal van de bewoners van de Camplaan West heeft zich vervolgens teruggetrokken en zich laten vertegenwoordigen door anderen. Ook heeft de gemeente Heemstede nog gericht enkele aanwezigen van de voorlichtingsbijeenkomst uit ondervertegenwoordigde straten/buurten benaderd om hen te vragen deel te nemen aan de participatiegroep om zo te komen tot een zo evenwichtig mogelijke samenstelling. Dit heeft geleid tot een kleinere participatiegroep bestaande uit de volgende vertegenwoordigers: Camplaan West: 3 bewoners Camplaan Oost: 1 bewoner Heemsteedse Dreef Noord: 2 bewoners Heemsteedse Dreef Zuid: 1 bewoner Overige omgeving 2-3 bewoners De participatiegroep is in totaal 4 keer bij elkaar gekomen. Daarnaast is er 4 keer een mail verstuurd naar de brede groep geinteresseerden (50 adressen) om ze op de hoogte te houden van de voortgang van de participatiegroep

8 4 Procesbeschrijving en externe onderzoeken Het kruispunt is een black spot. In het verkeer is dit een locatie (meestal een kruispunt) waar veel ongevallen gebeuren. De gemeente ontvangt de geregistreerde ongevallen waaruit blijkt dat het kruispunt Heemsteedse Dreef / Camlaan onveiliger is dan andere kruispunten in de gemeente. De hulpdiensten hebben meerdere keren aangegeven de snelheid uit het kruispunt te willen halen. Weggebruikers ervaren de kruising als onoverzichtelijk, wat in combinatie met de hoge snelheden regelmatig tot (bijna) ongelukken leidt. 4.1 Aanpassing kruising 2012 Dit heeft geleid tot een onderzoek naar de verkeersveiligheid van de kruising. Dit onderzoek is uitgevoerd door Goudappel Coffeng en in een rapportage vastgelegd 1. De belangrijkste conclusies uit dit rapport waren: - Kruising is complex met veel kruisende stromen - Weinig aandacht voor de kruising van verkeer in de hoofdrichting (Heemsteedse Dreef) - Snelheid op de kruising is hoog Verder adviseerde Goudappel Coffeng: - Beperken snelheid hoofdrichting: o Realiseren van een slinger in de hoofdrijbaan o Verwijderen linksaf-vlak op de Heemsteedse Dreef o Beter aanduiden zebrapad met opvallender bebording en uitlegger o Verhogen tusseneilandjes tussen auto en fiets of verhogen van fietsstroken - Kanaliseren van de linksaf beweging door het verhogen en vergroten van het tusseneiland in de middenberm - Verbeteren zicht vanaf de Camplaan West door het middeneilandje richting rijbaan te verlengen en lichtmast te verplaatsen. Tot slot werd in overweging gegeven de linksaf bewegingen (en de rechtdoor beweging op de zijrichting) voor autoverkeer op het kruispunt te elimineren. Het rapport heeft geleid tot het doorvoeren van twee proefopstellingen tussen eind november 2011 en medio februari Eén van deze proefopstellingen is uiteindelijk definitief doorgevoerd: het weghalen van rijstroken om het kruisingsvlak in te perken. De aparte rijstrook voor linksaf werd gesaneerd alsmede de tweede rijstrook op de Heemsteedse Dreef richting noord. Daarnaast zijn de fietsstroken langs de Heemsteedse Dreef verhoogd, borden boven de zebra s opgehangen, de belijning aangepast en zijn de oversteken ingekort. De tweede proefopstelling, een slinger in de rijbaan, werd niet als verkeerveilig ervaren. De evaluatie van de proefopstellingen staan beschreven in de notitie Effecten proefopstelling verkeersmaatregelen kruispunt Heemsteedse Dreef Camplaan. 1 Rapport Kruispunt Heemsteedse Dreef Camplaan; Onderzoek verkeersveiligheid, Goudappel Coffeng, kenmerk HDS019/Adr/0129, mei

9 Deze aanpassing in 2012 heeft uiteindelijk tot onvoldoende verbetering geleid: er vinden nog altijd relatief veel (bijna) ongelukken plaats. Omwonenden en gebruikers ervaren de kruising nog altijd als onveilig. Dit wordt door de hulpdiensten beaamd. 4.2 Bewonersgroep Camplaan West Vanuit de bewoners in de Camplaan West ontstond in juni 2016 al de behoefte om de kruising veiliger te maken. Dit heeft geleid tot meerdere overleggen tussen de gemeente en een groep bewoners voorafgaande aan het participatietraject. 4.3 Extern onderzoek naar technische uitvoerbaarheid verkeerslichten In 2016 stelde het college voor om verkeerslichten te plaatsen. Op verzoek van de gemeente heeft Goudappel Coffeng in dat jaar onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om een verkeersregelinstallatie (VRI) te plaatsen op de kruising 2. In dit rapport concludeert Goudappel Coffeng dat een VRI vanuit het oogpunt van veiligheid niet de beste oplossing is. Geadviseerd wordt snelheidsbeperkende maatregelen door te voeren door aanpassing van de vormgeving. Pas als andere ruimtelijke oplossingen onvoldoende werken, kan worden overwogen om het probleem op te lossen met een VRI. Hoewel de gemeente aangaf alleen de technische mogelijkheid te willen onderzoeken en dus van definitieve besluitvorming nog geen sprake was, voelden veel omwonenden zich onvoldoende betrokken bij de planvorming door de gemeente. De plaatsing van verkeerslichten werd door bewoners geen goed plan gevonden. Mede daarom is onder andere door bewoners van de Camplaan West ingesproken bij de Commissievergadering van de Raadscommissie Ruimte op 16 februari 2017 (zie 4.4). 4.4 Commissievergadering Raadscommissie Ruimte 16 februari 2017 Door de raad is toen besloten om de omwonenden te betrekken bij de verdere planvorming, wat heeft geleid tot de eerste algemene bewonersbijeenkomst in juli 2017 en vervolgens de inrichting van de participatiegroep. 4.5 Voorlichtingsbijeenkomst 13 juli 2017 Op de voorlichtingsbijeenkomst van 13 juli 2017 werden door de gemeente een aantal oplossingen aan de aanwezigen voorgelegd, zie onderstaande figuren. De aanwezigen werden uitgenodigd om deze te beoordelen en eventueel alternatieve oplossingen aan te dragen. Tijdens deze bijeenkomst werden van de gepresenteerde oplossingen het afsluiten van de middenberm en ovatonde als mogelijkheden benoemd. De andere opties werden om uiteenlopende redenen niet kansrijk gevonden. Daarnaast was het verlagen van de snelheid op de kruising een veel genoemde maatregel. De na deze bijeenkomst gevormde Participatiegroep heeft deze afwegingen meegenomen in het verdere uitwerking. 2 Rapport Kruispunt Heemsteedse Dreef Camplaan te Heemstede; Mogelijkheden plaatsing verkeersregelinstallatie, Goudappel Coffeng, kenmerk HSD029/Opw/ , oktober

10 4.6 Bijeenkomst ontwerpgroep 26 september 2017 Tijdens deze bijeenkomst van de participatiegroep is uitvoerig gesproken over alle mogelijke oplossingen. De oplossing waarbij de middenberm gedeeltelijk wordt afgesloten kon op het meeste draagvlak van de aanwezige inwoners rekenen. Bij deze variant zal verkeer vanuit Camplaan West naar Wipperplein/Indische Wijk en vanuit Heemsteedse Dreef noord naar Indische Wijk via het Valkenburgerplein rijden. Deze oplossing is ontstaan uit de variant waarbij de middenberm in zijn geheel wordt afgesloten. Deze variant kan ook op veel draagvlak rekenen, maar heeft als nadeel dat de verbinding Camplaan Oost naar Camplaan Westin beide richtingen niet meer mogelijk is. Naast deze twee oplossingen is ook de ovatonde uitvoerig besproken. Deze oplossing heeft niet de voorkeur van de participatiegroep, maar was wel een variant die regelmatig genoemd werd in brede voorlichtingsbijeenkomst

11 Vervolgens is afgesproken dat de bovenstaande drie oplossingen (hele afsluiting middenberm, halve afsluiting middenberm en ovatonde) nader onderzocht worden om in een vroeg stadium duidelijk te maken wat de mogelijkheden en onmogelijkheden van de oplossingen zijn. Hierbij is er gekeken naar de technische aspecten, veiligheidsaspecten en verkeersstromen. 4.7 Extern onderzoek naar varianten en verkeerseffecten Goudappel Coffeng heeft aanvullend onderzoek gedaan naar de verkeerseffecten van drie varianten 3. Daarnaast heeft het bureau een kwalitatief oordeel gegeven over deze varianten. Het onderzoeksbureau wijst niet 1 variant als beste aan. Elke variant kent voor- en nadelen op verschillende aspecten: o o o Als het gaat over het zorgen voor een lokale toename in veiligheid door het afnemen van verkeersstromen op het kruispunt, concludeert het onderzoeksbureau dat de oplossing met de gehele afsluiting door doortrekken van de middenberm de beste oplossing is (daar nemen de intensiteiten nog iets meer af dan bij halve afsluiting). Het bureau stelt dat de vormgeving van de Camplaan niet geschikt is voor de intensiteiten die het nu te verwerken krijgt. Afname van het verkeer verhoogt dan de veiligheid. Nadeel van deze variant is dat de verkeersintensiteit bij zowel de Postlaan als de Valkenburgerlaan toeneemt. Ook deze straten zijn niet ingericht voor de intensiteiten dus dan zouden daar aanvullende maatregelen genomen moeten worden. Deze intensiteit is wel aanzienlijk minder belastend dan de huidige belasting van de Camplaan. Als het gaat over de verkeerstromen en het zo min mogelijk belasten van het omliggend wegennet concludeert het onderzoeksbureau dat de ovatonde de beste oplossing is omdat alle rijrichtingen dan in stand blijven. Bij deze variant blijft echter wel het grote verkeersaanbod op de Camplaan West bestaan, waarvoor dan extra maatregelen genomen zouden moeten worden. Daarnaast bestaan er binnen de participatiegroep grote twijfels over het uitgangspunt dat de ovatonde geen enkel effect zal hebben op de verkeersstromen. Voor wat betreft de verkeersveiligheid op kruispuntniveau concludeert het onderzoekbureau dat zowel de gehele afsluiting als de ovatonde voordelen hebben die groter zijn dan de halve afsluiting. Beide varianten lossen een aantal conflictsituaties en zichtproblemen op het kruispunt op. Groot nadeel van de ovatonde is dat tweede rijbaanongevallen (ongevallen bij het passeren van de tweede rijbaan) mogelijk blijven als de snelheid niet wordt verlaagd. Nadeel van de gehele afsluiting is dat automobilisten ongewenste verkeersbewegingen zouden kunnen gaan maken. Met de resultaten van het onderzoek en consultatie van de hulpdiensten zijn de varianten opnieuw binnen de participatiegroep besproken. Goudappel Coffeng concludeert dat de variant waarbij de middenberm wordt doorgetrokken het kruispunt veilig maakt. Bij de andere onderzochte ontwerpen, halve afsluiting middenberm en ovatonde, blijven er conflictsituaties bestaan tussen met name fietser en automobilist. De hoogste prioriteit is het verbeteren van de verkeersveiligheid op het kruispunt. Gezien de conclusies van Goudappel Coffeng zou afsluiting van de middenberm dan logisch zijn. Het afsluiten van de middenberm heeft echter als nadelig effect dat de busverbinding via de Heemsteedse Dreef Noord naar de Camplaan west niet langer mogelijk is en ook op een marktdag verkeer vanuit Heemstede Zuid naar het winkelgebied een andere route zal moeten nemen. Zoals hiervoor al aangegeven is om die reden de halve afsluiting ontwikkeld, waarbij de busverbinding en autoverkeer in die richting mogelijk blijft. 3 Rapport Varianten kruispunt Heemsteedse Dreef Camplaan; Verkeerseffecten kruispunt en netwerk. Goudappel Coffeng, kenmerk HDS034/Adr/ , mei

12 Gezien de voordelen ten aanzien van het verminderen van conflictsituaties en bevorderen van de overzichtelijkheid van de kruising heeft de halve afsluiting de voorkeur boven de ovatonde. Bij deze laatste oplossing spelen ook negatieve effecten op de leefbaarheid van omwonenden en karakter van de Heemsteedse Dreef een belangrijke rol. In algemene zin concludeert het rapport dat alle drie de bestudeerde varianten niet het probleem van de hoge snelheid op de kruising oplossen. Advies is daarom om bij alle varianten aanvullende maatregelen toe te passen. Omgekeerd merkt Goudappel Coffeng op dat alleen de aanvullende maatregelen (in het rapport van Goudappel Coffeng basisvariant genoemd) geen oplossing bieden voor alle geconstateerde problemen. De hiervoor beschreven oplossingen op zichzelf zijn niet voldoende om de veiligheid van de kruising voldoende te vergroten. Er zullen daarnaast aanvullende maatregelen zoals vermeld in 5.2 moeten worden genomen om de snelheid op de kruising te verlagen en de attentiewaarden van oversteekplaatsen te vergroten. De participatiegroep vindt al deze maatregelen waardevol om de kruising verder veilig te maken

13 5 Beschrijving oplossingsvarianten In dit hoofdstuk worden alle door de participatiegroep bestudeerde varianten besproken. Per variant wordt aangegeven of deze variant onderdeel uitmaakte van één van de extern adviezen en welke voor- en nadelen de omwonenden, gebruikers en participatiegroep ten aanzien van deze variant heeft benoemd. 5.1 Kern-oplossingsvarianten Hieronder worden de volgende kern-oplossingsvarianten besproken: A. Kruispunt zo laten: alleen aanvullende maatregelen B. Kruispuntplateau C. Verkeerslichten D. Rotonde/Ovatonde E. Afsluiting middenberm Heemsteedse Dreef F. Halve afsluiting middenberm Heemsteedse Dreef De kernoplossingen onderscheiden zich van de in 5.2 genoemde aanvullende maatregelen. De kernoplossingen zijn op zichzelf staande oplossingen die niet gecombineerd kunnen worden met één van de andere kernoplossingen. De kern-oplossingen leiden tot een geheel nieuwe afwikkeling van het verkeer op de kruising, waarbij de voorrangsituatie en/of de opengestelde rijrichtingen worden aangepast. Wel kan een kernoplossing worden gecombineerd met één of meer van de aanvullende maatregelen die in 5.2 worden genoemd

14 Uitwerking A: Kruispunt zo laten met enkele aanvullende verbeteringen De kruising zo laten als hij is, is geen optie. Het kruispunt kent immers meervoudige gevaarlijke situaties. Wel kunnen aanvullende maatregelen worden genomen zoals genoemd onder 5.2, zonder de kern van het kruispunt zoals het is te veranderen. Deze aanvullende maatregelen en hun effect op de veiligheid van de kruising worden besproken in 5.2. Uitwerking B: Kruispuntplateau Uitvoering Bij het kruispuntplateau wordt de gehele kruising als verhoogd plateau vormgegeven. Extern advies Deze variant is niet onderzocht of toegelicht door Goudappel Coffeng. Omwonenden De lagere snelheid op het kruispunt zelf is het grootste voordeel van deze oplossing. Het biedt echter geen oplossing voor de verkeersveiligheid van kruisend langzaam verkeer, doordat de belangrijkste conflictsituaties blijven bestaan. Verkeersplateau Voordelen Lagere snelheid op kruispunt Alle verkeersbewegingen nog mogelijk Extra attentiewaarde Nadelen Plateau geeft het kruispunt een uiterlijk van een gelijkwaardig kruispunt terwijl dit het niet is. Dit kan tot verwarring leiden bij weggebruikers. Blijft een officieel voorrangskruispunt. Afremmende en optrekkende auto s dus meer uitstoot (luchtkwaliteit) Ook voorrangsrichtingen worden gehinderd Mogelijk trillingen door vrachtverkeer en bussen over plateau Uitwerking C: Verkeerslichten (VRI) Uitvoering Bij deze oplossing wordt de kruising voorzien van een verkeersregelinstallatie (VRI). Verkeerslichten voor al het verkeer regelt de afwikkeling van het verkeer in alle rijrichtingen. Extern advies Dit is onderzocht door Goudappel Coffeng en gerapporteerd in haar rapport d.d. 25 oktober Conclusie uit dit rapport: er zijn problemen in de ochtend, die in de toekomst alleen maar groter worden. Buiten spits scoort kruispunt op verkeersveiligheid lager door de hoge snelheden. Buiten de spits is een VRI echter niet nodig voor de afwikkeling van het verkeer en is het belangrijker het probleem van de hoge snelheid op te lossen. Bij een VRI moet bovendien de inrichting van de kruising zodanig worden aangepast dat juist weer extra conflicten ontstaan, waardoor op verkeersveiligheid minder wordt gescoord. Daarnaast zijn er problemen bij afwikkelen verkeer Wipperplein. Andere oplossingen (zie hierna) zouden beter passen

15 Voor een goede afwikkeling en snelle afwikkeling van het verkeer (wachttijd) moet de kruising worden vergroot, met afzonderlijke banen voor rechtdoor en links afslaan zodat meerdere kanten tegelijk groen kunnen krijgen. Een dergelijk groot verkeersplein past niet in het karakter van deze buurt. Omwonenden VRI geen oplossing: onnodige wachtrijen van auto s voor huizen, overlast lichten. Daarnaast niet passend in de buurt (karakter Heemsteedse Dreef / Camplaan). Verkeerslichten (VRI) Voordelen Buiten de spits krijgen alle richtingen gegarandeerd ruimte om af te rijden (conflict links afslaande fietsers en rechtdoor gaande auto s op Heemsteedse Dreef opgelost). Alle richtingen blijven mogelijk. Mogelijkheden om verkeersstromen te sturen (bijv bij terugslag vanaf Wipperplein). Nadelen Tijdens de verkeerdrukte in de ochtend en avond geen oplossing: de Cruquiusweg zit dan vol. Hoge kosten aanleg, jaarlijkse kosten voor onderhoud, energie en communicatie Hogere snelheid op het kruispunt (bij groen flink doorrijden) Kans op kopstaartbotsingen. Door brede middenberm lange ontruimingstijden waardoor de regeling traag overkomt. Kans op uitvallen door storing. Langere wachttijden dan in situatie zonder verkeerslichten. Kans op ernstigere ongevallen. Ongeregeld is veiliger bij lage verkeersintensiteiten. Afremmende en optrekkende auto s dus meer uitstoot (luchtkwaliteit). Nog meer sluipverkeer door Hendrik de Keyserlaan (afsnijden van Camplaan, parallel verkeer) Uitwerking D: Rotonde / Ovatonde (Largas oplossing) Uitvoering De kruising wordt uitgevoerd als een rotonde. Omdat hier mogelijk niet voldoende ruimte is voor een ruim opgezette rotonde (vergelijkbaar met Herenweg-Kerklaan), wordt als variant de ovatonde genoemd. Extern advies Dit is onderzocht door Goudappel Coffeng en gerapporteerd in haar rapport d.d. 18 januari Conclusie uit dit rapport: Indien de gemeente het in standhouden van alle rijrichtingen als belangrijkste criterium heeft, kan de ovatonde een oplossing bieden. Voor de verkeersveiligheid kan beter gekozen worden voor uitwerking E of F. Omwonenden Rotonde of Ovatonde geen oplossing: keerlussen bij woon- en slaapkamers; waardedaling huizen, mogelijk incouranter. Daar verkeersveiligheid voor de omwonenden prioriteit nummer 1 is, biedt een ovatonde in de ogen van de omwonenden onvoldoende verbetering en is dus geen voor de hand liggende oplossing. Ovatonde biedt mogelijk voor de drukke route Camplaan West naar Wipperplein onvoldoende capaciteit

16 Rotonde / Ovatonde Voordelen Alle verkeersbewegingen nog wel mogelijk (met beperkt omrijden). Verkeer blijft op de daarvoor bedoelde wegen. Aantal conflicten (volgens Goudappel Coffeng) op het kruispunt wordt beperkt. Dit komt de overzichtelijkheid ten goede. Doorgaande richting Heemsteedse Dreef niet gehinderd. Verkeer van en naar parkeerstroken aan de Heemsteedse Dreef tussen de keerlussen kan via de keerlussen ook vanuit de tegenrichtingen de parkeerstrook bereiken of verlaten. Oversteekbaarheid neemt toe door korte oversteek bij lagere snelheid. Nadelen De verkeersbewegingen van de fietsers wordt er niet beter op. Ook niet voor de voetgangers. Volgens omwonenden worden aantal conflicten met deze oplossing niet verminderd. Bij veel verkeer linksaf wordt mogelijk de Heemsteedse Dreef geblokkeerd door wachtend linksafslaand verkeer. Linksafslaande auto s schijnen met koplampen richting de huizen. Mogelijk klachten vanwege het licht. Recht doorgaande fietsstroom vanuit zijwegen moet twee keer links afslaande autostroom kruisen. In de ochtendspits ontstaan lange wachtrijen op de Dreef vanuit Valkenburgerplein. Mogelijk komen parkeerplaatsen langs de Heemsteedse Dreef te vervallen. De keerlus komt op vier plaatsen onder slaapkamerramen te liggen. Linksaf vanuit Camplaan West is hoofdstroom. Moet beperkt omrijden door de vormgeving van de ovatonde. Planschade: waardedaling huizen, mogelijk incouranter. Uitwerking E: Middenberm geheel doortrekken in het groen Uitvoering De middenberm van de Heemsteedse Dreef wordt ter plaatse van de kruising met de Camplaan doorgetrokken. Hierdoor is het voor autoverkeer niet langer mogelijk om: - Vanuit de Camplaan Oost over te steken naar de Camplaan West of af te slaan naar de Heemsteedse Dreef Zuid - Vanuit de Camplaan West over te steken naar de Camplaan Oost of af te slaan naar de Heemsteedse Dreef Noord - Vanuit de Heemsteedse Dreef Noord af te slaan richting Camplaan-oost - Vanuit de Heemsteedse Dreef Zuid af te slaan richting Camplaan-west Voor fietsers en voetgangers blijft er wel de mogelijkheid om over te steken en in alle richtingen af te slaan. Extern advies Dit is onderzocht door Goudappel Coffeng en gerapporteerd in haar rapport d.d. 18 januari 2018 (zie 6.4). Omwonenden Het doortrekken van de groenstrook geeft veel rust en dus veel veiligheid op het kruispunt. Bijkomend voordeel kan zijn dat het verkeer in de Camplaan West afneemt. Daarnaast past deze oplossing goed bij het imago van Heemstede als groene gemeente als toegangsweg naar het centrum

17 Middenberm doortrekken Voordelen Alle onoverzichtelijke conflicten tussen afslaand en kruisend verkeer worden weggenomen. Het kruispunt wordt overzichtelijker voor fietsers. Verkeer spreidt zich beter over de beschikbare straten: een deel van het autoverkeer op de Camplaan West zal eerder kiezen voor de Valkenburgerlaan richting de rotonde. Uit de verkeersscan blijkt overigens dat de Valkenburgerlaan nog ruimte heeft voor verkeer, daar waar de Camplaan West nu al meer verkeer krijgt, dan volgens de verkeerscan zou kunnen (7.100 ten opzichte van wenselijke intensiteit van 4.200). Nadelen Openbaar vervoer kan niet meer vanuit de Heemsteedse Dreef (vanaf Valkenburgerplein) naar de Camplaan West afslaan. Het autoverkeer dat noordwaarts wil rijden, wordt via de rotonde van het Valkenburgerplein geleid. Dit is dus een kleine omweg; Verkeer vanuit de Raadsstraat richting de Camplaan zal mogelijk niet doorrijden tot de rotonde, maar afslaan bij de Postlaan richting de Heemsteedse Dreef. Mitigerende maatregel: éénrichtingsverkeer instellen op het eerste deel van de Postlaan of verboden links af te slaan ter hoogte van de afslag richting Postlaan. Uitwerking F: Middenberm gedeeltelijk afsluiten vanuit Camplaan-West Uitvoering Vergelijkbaar met oplossing D, alleen blijft het voor autoverkeer mogelijk vanuit de Camplaan Oost over te steken naar de Camplaan West of af te slaan richting Heemsteedse Dreef zuid. Fietsers en voetgangers kunnen wel in alle richtingen blijven oversteken. Deze oplossing kan samen met de rotonde op het Valkenburgerplein worden opgevat als een soort uitgerekte ovatonde. In combinatie met de rotonde blijft verkeer in alle richtingen mogelijk. Extern advies Dit is onderzocht door Goudappel Coffeng en gerapporteerd in haar rapport d.d. 18 januari 2018 (zie 6.4). Omwonenden Het gedeeltelijk afsluiten van de middenberm geeft gedeeltelijk meer rust en bevordert de veiligheid op het kruispunt. Bijkomend voordeel kan zijn dat het verkeer in de Camplaan West afneemt. Daarnaast past deze oplossing goed bij het imago van Heemstede als groene gemeente als toegangsweg naar het centrum

18 Middenberm gedeeltelijk doortrekken Voordelen Het aantal onoverzichtelijke conflicten tussen afslaand en kruisend verkeer wordt beperkt. Het kruispunt wordt overzichtelijker voor fietsers. Het autoverkeer dat van de Camplaan Oost naar Camplaan West kan het kruispunt oversteken. Openbaar vervoer kan vanuit de Heemsteedse Dreef (vanaf Valkenburgerplein) naar de Camplaan West afslaan. Nadelen Biedt oplossing voor merendeel van conflictsituaties, echter niet alle. Fietsers behouden aan de noordzijde van het kruispunt hetzelfde kruisingsvlak en zijn daardoor kwetsbaar. Het autoverkeer dat noordwaarts wil rijden, wordt via de rotonde van het Valkenburgerplein geleid. Mogelijk risico is dat een deel van het verkeer vanuit de Raadhuisstraat eerder afslaat via de Postlaan naar de Heemsteedse Dreef. Mitigerende maatregel wederom verkeersbord verboden linksaf te slaan of éénrichtingsverkeer in het eerste stuk van de Postlaan. Een deel van het autoverkeer op de Camplaan West zal eerder kiezen voor de Valkenburgerlaan richting de rotonde. Uit de verkeersscan blijkt overigens dat de Valkenburgerlaan nog ruimte heeft voor verkeer, daar waar de Camplaan West nu al meer verkeer krijgt, dan volgens de verkeerscan zou kunnen

19 5.2 Aanvullende maatregelen Hieronder worden de volgende aanvullende maatregelen besproken: a. Verkeersdrempels b. Extra zebra Noordzijde c. Ledverlichting bij zebra s d. Verschuiven zebra Camplaan West naar kruispunt e. Verkleinen bochtstraal f. Verkleinen opstelvlak en rijbanen middenberm (alleen bij kernoplossing A en B) g. Aanbrengen scheiding auto- en fietsverkeer middenberm (alleen bij kernoplossing A en B) De aanvullende maatregelen onderscheiden zich van de in 5.1 genoemde kern-oplossingen doordat deze aanvullend op de gekozen kern-oplossing kunnen worden toegepast om de veiligheid van de kruising verder te verbeteren. De keuze voor de geschikte aanvullende maatregelen hangt mede af van de gekozen kern-oplossing. Zo is het verkleinen van het opstelvlak en rijbanen middenberm niet aan de orde als er wordt gekozen voor het doortrekken van de middenberm als kern-oplossing. Uitwerking a: Verkeersdrempels Uitvoering Plaatsing van verkeersdrempels op de Heemsteedse Dreef direct voor de kruising om het verkeer te remmen en te attenderen op de kruising. Kan gecombineerd worden met de oversteekplaatsen zodat hier meer aandacht naar uit gaat. Extern advies Dit is niet onderzocht door Goudappel Coffeng. Omwonenden De lagere snelheid op het kruispunt is het grootste voordeel van deze oplossing. Wel moet er aandacht zijn voor mogelijk trillinghinder. Verkeersdrempels Voordelen Goede snelheid remmende maatregel. Heeft ook een goede attentiewaarde, bijvoorbeeld bij de oversteekplaatsen. Nadelen Mogelijk trillinghinder voor omwonenden bij gebrekkige uitvoering

20 Uitwerking b: Extra zebra Noordzijde Heemsteedse Dreef Uitvoering Het toevoegen van een extra oversteekplaats op de Heemsteedse Dreef aan de Noordzijde van de kruising. Dit zorgt ervoor dat al bij naderen van de kruising aandacht op het langzame verkeer kan worden gevestigd en niet pas op de kruising zelf. Extern advies Dit is niet onderzocht door Goudappel Coffeng. Omwonenden Deze oplossing bevordert de verkeersveiligheid, verkeer rijdt langzamer. Extra zebra Noordzijde Voordelen Lagere snelheid vanuit Haarlem naar kruispunt en op het kruispunt Lagere snelheid vanuit Valkenburgerplein op het kruispunt Extra attentiewaarde, verhoogd veiligheid Nadelen Geen Uitwerking c: Ledverlichting bij zebra s Uitvoering Bij de zebra s wordt ledverlichting aan gebracht aan de aanrijkant van de oversteekplaats. Wanneer voetganger de zebra naderen wordt de verlichting geactiveerd en begint te knipperen. Automobilisten worden hiermee extra geattendeerd op de overstekende voetgangers. Extern advies Dit is niet onderzocht door Goudappel Coffeng. Omwonenden Dit bevordert de verkeersveiligheid, verkeer wordt extra gewaarschuwd als de zebra s daadwerkelijk worden gebruikt, verkeer rijdt langzamer. Ledverlichting zebra s Voordelen Extra attentiewaarde Verhoogd de veiligheid en zichtbaarheid van zebra-gebruikers Nadelen Vergt extra onderhoud Maatregel werkt alleen bij gebruik zebra: als de lichten niet knipperen is er ook geen reden om af te remmen

21 Uitwerking d: Verschuiven zebra Camplaan West naar kruispunt Uitvoering De zebra op de Camplaan West wordt richting het kruispunt verschoven, waardoor deze beter zichtbaar is voor automobilisten die vanuit de Heemsteedse Dreef Noord willen afslaan richting de Camplaan West. Extern advies Dit is niet onderzocht door Goudappel Coffeng. Omwonenden Deze zebra ligt te ver van de hoek, waardoor het verkeer vanaf de Heemsteedse Dreef Noord naar Camplaan West deze zebra te laat opmerkt. Dit leidt tot een totaal onoverzichtelijke situatie wat zeer frequent tot gevaarlijke situaties leidt en veel agressie op roept. Deze oplossing bevordert de verkeersveiligheid, hogere attentiewaarde, duidelijker markering. Verschuiven zebra Camplaan-west Voordelen Beter zichtbaar voor afslaand verkeer Extra attentiewaarde, duidelijker markering, verhoogd veiligheid. Nadelen Geen Uitwerking e: Verkleinen bochtstraal Uitvoering De bochten (met name hoek Camplaan West met Heemsteedse Dreef Noord) worden minder rond uitgevoerd (rechtere hoek/haakse bocht). Verhoogde fietsstroken worden doorgetrokken naar kruispunt. Extern advies Dit is niet onderzocht door Goudappel Coffeng. Omwonenden Bij de vorige aanpassing van het kruispunt is het fietspad al beperkt gescheiden van de rijbaan. Naar nu blijkt is de strook te kort en dient deze door te lopen naar de hoek. Daarnaast is de bocht te makkelijk met relatief hoge snelheid te nemen. Het verkeer neemt de hoek te vroeg waardoor fietsers en scooters gehinderd worden. Daarnaast worden door de hoge snelheid waarmee de bocht wordt genomen voetgangers op de zebra vaak te laat opgemerkt. Verkleinen bochtstraal Voordelen Bocht kan minder snel worden genomen, verkeer wordt gedwongen af te remmen als zij willen afslaan. Doortrekken verhoogde fietsstroken zorgt voor extra attentiewaarde, duidelijker markering en verhoogde veiligheid. Nadelen Geen

22 Uitwerking f: Verkleinen opstelvlak en rijbanen middenberm Uitvoering Het opstelvlak in het midden van de kruising wordt versmald zodat auto s niet langer naast elkaar kunnen opstellen. Extern advies Dit is niet onderzocht door Goudappel Coffeng. Omwonenden Het feit dat meerdere auto s naast elkaar kunnen opstellen zorgt voor onoverzichtelijke situaties. Dit wordt verbeterd door het kruisingsvlak te verkleinen. Verkleinen opstelvlak en rijbanen middenberm Voordelen Verhoogd veiligheid: minder afdekongevallen Overzichtelijker situatie voor overige verkeersdeelnemers (fietsers, voetgangers) Nadelen Door kleiner opstelvlak zullen auto s zeker in de spits- waarschijnlijk half op de Dreef, half op het opstelvlak staan met alle gevaarlijke gevolgen van dien. Uitwerking g: Aanbrengen scheiding auto- en fietsverkeer middenberm Uitvoering Een fysieke scheiding (verhoogde fietspaden of kleine drempel) tussen rijbaan voor auto s en fietsstrook op het middenvlak van de kruising. Auto s hebben nu alle ruimte om naast elkaar op te stellen of bochten af te snijden, waardoor met name voor fietsers onoverzichtelijke en onveilige situaties ontstaan. Deels samenhang met uitwerking f. Extern advies Dit is niet onderzocht door Goudappel Coffeng. Omwonenden De fietsstrook op het middenvlak van de kruising is nauwelijks gescheiden van de rijbaan voor auto s. Auto s gebruiken de strook veelvuldig om op te stellen of bochten af te snijden. Hierdoor ontstaan onveilige en onduidelijke situaties voor fietsers. Scheiding auto- en fietsverkeer middenberm Voordelen Verkleining van de opstelruimte voor auto s Overzichtelijker en veiligere situatie voor fietsers Voorkomt afsnijden bochten en daarmee snelheid remmende maatregel Nadelen Verbetert niet de conflictsituaties met overstekende verkeer vanuit en naar Camplaan-Oost

23 5.3 Afweging van de oplossingsvarianten door de participatiegroep Naar aanleiding van de bijeenkomsten en de adviezen van Goudappel-Coffeng heeft de participatiegroep de verschillende oplossingen vergeleken met de criteria van gemeente en bewoners (zie 2.1 en 2.2). In bijlage 1 is deze afweging weergegeven. Dit heeft geleid tot de in het volgende hoofdstuk vermelde conclusie en aanbevelingen

24 6 Conclusies en aanbevelingen De participatiegroep heeft ten aanzien van alle varianten een afweging gemaakt tussen de beschikbare informatie uit externe rapporten en de eigen inzichten over de veiligheid van de kruising, de leefbaarheid van de omwonenden en het karakterbehoud van de Heemsteedse Dreef. De participatiegroep concludeert dat de halve afsluiting, in combinatie met alle mogelijke aanvullende maatregelen om de snelheid op de kruising te beperken en de attentiewaarde van de oversteekplaatsen te vergroten, de beste oplossing is. Het betreft dan de volgende oplossing (zie ook onderstaande figuur): De middenberm van de Heemsteedse Dreef wordt half doorgetrokken, waardoor alleen autoverkeer van Camplaan Oost naar Camplaan West en van Heemsteedse Dreef Zuid naar Camplaan West nog gebruik kan maken van de oversteek. Voor fietsers blijft de kruising in alle richtingen te gebruiken. Er wordt een extra zebrapad aan de noordzijde van de Heemsteedse Dreef gerealiseerd Er worden drempels aangebracht ter hoogte van de zebra s: de zebra s worden verhoogd aangelegd. De zebra s worden voorzien van ledverlichting om automobilisten te waarschuwen als voetgangers gebruik (willen) maken van de zebra Het zebrapad op de Camplaan West wordt verplaatst waardoor die beter zichtbaar wordt De bochtstralen worden verkleind, zodat auto s gedwongen worden met een lagere snelheid af te slaan. Wij bevelen de gemeente aan deze variant verder uit te werken. Schets gewenste oplossing: figuur 2.2. uit het rapport Varianten kruispunt Heemsteedse Dreef Camplaan; Verkeerseffecten kruispunt en netwerk d.d. 30 mei 2018, Goudappel Coffeng

25 7 BIJLAGE 1: Matrix afweging oplossingen De scores in de onderstaande matrix zijn ingevuld door de deelnemers van de participatiegroep. g. Aanbrengen scheiding auto - fiets / f. Verkleinen opstelvlak e. Verkleinen bochtstraal d. Verschuiven zebra Camplaan /- c. Ledverlichting zebra's /- b. Extra zebra noordzijde / a. Verkeersdrempels /- + Aanvullende oplossingen F. Halve afsluiting middenberm E. Afsluiten middenberm D. Rotonde/Ovatonde / C. Stoplichten /- - +/- +/ /- - - B. Kruispuntplateau /- + A. Kruispunt zo laten (opknapbeurt) + + +/ /- +/- Kernoplossingen Geen verplaatsing markt Buslijn blijft in stand Attentiewaarde / overzicht algemeen Attentiewaarde zebra's Beperken conflicsituaties Snelheid afslaand verkeer Conflict afslaand langzaam verkeer Camplaan West naar H. Dreef Opstelruimte middenberm Verduidelijken voorrangssituatie Camplaan Oost Snelheid remmen Heemsteedse Dreef Leefbaarheid direct omwonenden Karakter Heemsteedse Dreef Criteria Gemeente Criteria omwonenden