Bijlage bij de raadsbrief Fietsveiligheid Sleeuwijksedijk (september 2012)

Transcriptie

1 gemeente werkendam Memo Datum 19 september 2012 Aan Gemeenteraad Werkendam C.c. Van Arne Schouten Onderwerp Afweging varianten fietsvoorziening Bijlage bij de raadsbrief Fietsveiligheid Sleeuwijksedijk (september 2012) Aanleiding In verschillende raadscommissies is het afgelopen jaar gesproken over de verkeersveiligheid voor fietsers op de dijk tussen Werkendam en de Merwedebrug. In de raadscommissie van 7 mei jl. zijn de mogelijkheden en onmogelijkheden van een vrijliggend fietspad op of naast de dijk voor zowel het te versterken deel als het vervolg richting de Merwedebrug met de gemeenteraad gedeeld. Het college heeft de voorkeur voor de variant met fietssuggestiestroken nogmaals uitgesproken gezien het ontbreken van de noodzaak (rapport Grontmij, 19 juli 2011) en het niet kunnen realiseren van een fietspad op het tracé tussen Werkendam en de A27. De gemeenteraad heeft opnieuw gevraagd de mogelijkheden van een vrijliggend fietspad op de Sleeuwijksedijk te onderzoeken. In deze bijlage worden de resultaten weergegeven. Uitgangspunten De uitgangspunten voor het onderzoeken van een vrijliggend fietspad zijn als volgt: - Alleen het te versterken dijkgedeelte tussen de Richter en De Werken is bekeken; - Tussen De Werken en de Merwedebrug is de huidige dijk te smal voor een fietspad; - Een fietspad buitendijks op maaiveldniveau is niet mogelijk, zie brief 26 april 2012; - Binnendijks is het fietsen op de ventweg niet wenselijk gezien het geplande haaksparkeren, hoogteverschillen, fietsers in westelijke richting tweemaal zullen moeten oversteken (met hoogteverschil) en de bewoners geen voorstander zijn; - De nieuwe dijk wordt 11,0 meter breed, de dijk kan niet breder worden; - De weg moet vanwege het vrachtverkeer 6,00 meter breed zijn; - Fietspaden en stroken moeten minimaal 1,50 meter per rijrichting zijn. Varianten Op basis van deze uitgangspunten zijn drie varianten opgesteld waarin een afgeschermd fietspad mogelijk is. Afgeschermd, dus niet vrijliggend omdat de beschikbare ruimte te beperkt is voor een voldoende brede grasberm. Het betreft de volgende varianten: 1. Een fietspad voor fietsers in beide richtingen aan de binnenzijde van de dijkkruin 2. Een fietspad voor fietsers in beide richtingen aan de buitenzijde van de dijkkruin 3. Aan beide zijden van de dijkkruin een fietspad voor één richting Eerst wordt het oorspronkelijke inrichtingsplan beschreven, daarna bovenstaande varianten. Bijlage Afweging varianten fietsvoorziening Sleeuwijksedijk Blad 1 van 7

2 Oorspronkelijk inrichtingsvoorstel met voetpad en fietssuggestiestroken (variant 0) In het raadsvoorstel (Verklaring van geen bedenkingen) van afgelopen januari is de inrichting opgenomen die gebaseerd is op de plannen die voorafgaand aan de raadscommissie van 16 juni 2011 gepresenteerd zijn: fietssuggestiestroken (beide 1,50 m.) en een voetpad (2,0 m.). + De rijbaan wordt visueel smaller, dit heeft doorgaans een positief effect op de snelheid; + Herkenbare inrichting (Duurzaam Veilig), steeds vaker op dijken toegepast profiel; + De doorgaande fietser hoeft alleen bij de Richter over te steken, dat zal altijd moeten; + Het voetpad wordt gerealiseerd zoals met de klankbordgroep overeengekomen is. - De fietsers worden niet afgeschermd van het overige verkeer; - Fietsers vanaf de ventweg moeten oversteken als ze richting de kern Werkendam gaan. Aandachtspunt: Omdat er voldoende parkeerplaatsen aan de ventweg zijn, is de kans klein dat bovenop de dijk geparkeerd wordt. Als blijkt dat er toch regelmatig op de dijk geparkeerd wordt en dit tot gevaarlijke situaties leidt, dan zullen de fietssuggestiestroken voorzien worden van fietssymbolen. Er is dan sprake van een fietsstrook en daar mag niet op geparkeerd worden. Blad 2 van 7

3 1. Een fietspad voor fietsers in beide richtingen aan de binnenzijde van de dijkkruin De eerste oplossingsvariant met afgeschermde fietspaden is een fietspad waarop de fietsers en voetgangers in beide richtingen aan de binnenzijde van de dijkkruin zich verplaatsen. De afscherming moet door een rand, palen of hek gevormd worden. Deze variant is een combinatie van profiel C en D uit de raadsinformatiebrief van 26 april jl. + Fietsers rijden afgeschermd ten opzichte van de motorvoertuigen; + Groepen fietsers hebben meer ruimte als ze gebruik maken van de andere weghelft - Fietsers in westelijke richting moeten twee keer oversteken (zie pijlen op de plattegrond) waarbij niet haaks overgestoken kan worden (vanwege beperkte ruimte) met nadelen voor het zicht; - Geen ruimte voor een voetpad; - Voetgangers lopen aan de binnenzijde van de dijk, niet aan de recreatief interessante buitenzijde (belevingswaarde rivier en uiterwaard); - Vaak wordt de gereden snelheid hoger als er geen fietsers zich op de weg bevinden, met gevolgen voor de leefbaarheid en risico s met betrekking tot de oversteekplaatsen; - De automobilist moet vanaf de ventweg fietsers en auto s in beide richtingen overzien; - Fietsers kunnen hinder ondervinden van koplampen tegemoetkomende auto s Aandachtspunten: Keuze voor de afscheiding is lastig. Een hekje zoals in Gorinchem (Wolpherensedijk) kent nadelen, een lage rand kan gevaarlijk zijn, palen of alleen een schuine band (profiel B, ) ook. Blad 3 van 7

4 2. Een fietspad voor fietsers in beide richtingen aan de buitenzijde van de dijkkruin De tweede variant omvat een fietspad voor fietsers in beide richtingen aan de overzijde, aan de buitenzijde van de dijkkruin. Het profiel van variant 2 is gespiegeld maar verder gelijk aan het profiel van variant 1. Bestaand voorbeeld uit de Noordwaard + Fietsers rijden afgeschermd ten opzichte van de motorvoertuigen; + Groepen fietsers hebben meer ruimte als ze gebruik maken van de andere weghelft ; + Voetgangers lopen aan de buitenzijde van de weg, afgeschermd voor voertuigen; + Automobilisten van de ventweg en doorgaande fietsers hoeven geen rekening met elkaar te houden; + Mocht de dijk tussen de Richter en de Merwedebrug ooit versterkt worden, dan is gezien het aantal aansluitingen aan de binnenzijde deze variant gunstiger dan variant 1. - Fietsers in oostelijke richting moeten twee keer oversteken (zie enkele pijlen hierboven) waarbij dusdanig weinig ruimte is dat er niet haaks overgestoken kan worden met nadelen voor het zicht; - Vanaf de ventweg dient ook de weg overgestoken te worden (zie dubbele pijlen hierboven); - Fietsers kunnen hinder ondervinden van koplampen tegemoetkomende auto s. Aandachtspunten: Fysieke afscheiding, zie variant 1. Blad 4 van 7

5 3. Aan beide zijden van de dijkkruin een fietspad voor één richting De derde variant betreft aan beide zijden van de weg een afgeschermd fietspad in één richting. Deze variant komt overeen met profiel B uit de raadsinfobrief van april (brede weg met fietsstroken en geen voetpad). De fietsstroken zijn in variant 3 niet door markering maar door een fysieke rand afgescheiden van de weg. + Fietsers rijden afgeschermd ten opzichte van de motorvoertuigen; + Doorgaande fietsers hoeven niet over te steken, goed vloeiende aansluiting vervolg dijk; + Fietsers vanaf de ventweg richting de Merwedebrug hoeven niet over te steken. - Fietspad is relatief smal in relatie tot gebruik door scholieren met kans op ongevallen; - Groepen zouden vanwege het relatieve smalle fietspad op de weg kunnen gaan fietsen; - Strooiwagens kunnen niet op het relatief smalle fietspad rijden. Aandachtspunt: Doordat zowel voetgangers als fietsers van de relatief smalle fietspaden gebruik zullen maken, zeker aan de rivierzijde van de dijk, is het belangrijk dat de bromfietsers op de rijbaan rijden. Het pad wordt hiertoe niet getypeerd als fiets/brompad maar fietspad. Blad 5 van 7

6 Afweging verkeersveiligheid De huidige situatie is voldoende verkeersveilig. Voor het te versterken dijkgedeelte tussen Richter de De Werken zijn sinds 2001 geen ongevallen geregistreerd, zie onderstaand ongevallenbeeld. Zowel het oorspronkelijke plan als de drie varianten met afgeschermde fietspaden zijn in principe een verbetering van de verkeersveiligheid. Allen hebben hun voor- en nadelen, maar voldoen wel aan de veiligheidsrichtlijnen. Op de vraag welke oplossing het veiligste is, zien wij de volgende afwegingselementen: 1. een afgeschermd fietspad geeft de gebruiker een veiliger gevoel dan op een fietssuggestiestrook, zeker in een situatie met relatief veel vrachtverkeer. De ongevallencijfers bewijzen echter niet dat een veiliger gevoel gelijk is aan een veiliger situatie; 2. alle drie varianten met een afgeschermd fietspad geven door de fysieke afscheiding kans op eenzijdige ongevallen. De fietser kan op de rijbaan vallen door de obstakels en vervolgens met passerende voertuigen in aanraking komen; 3. de ervaring leert dat zonder fietssuggestiestroken de snelheid van het autoverkeer toeneemt; 4. de varianten met een tweerichtingenfietspad kennen als groot nadeel dat in één van de richtingen twee keer overgestoken moet worden op relatief korte afstand. De oorspronkelijke oplossing en de variant met aan beide zijden een afgeschermd fietspad (variant 3) zijn vergelijkbaar wat het aantal oversteken betreft. Omdat slechts een deel van de dijk voorzien kan worden van een fietsvoorziening zijn deze varianten sterker omdat er een vloeiende overgang naar het vervolg van de dijk is; 5. bij alle drie varianten zijn de afmetingen minimaal, de smalle wegbermen zijn niet bevorderlijk voor de veiligheid; 6. in het oorspronkelijke voorstel is een voetpad opgenomen, de drie nieuwe varianten hebben geen voetpad. Het oorspronkelijke voorstel heeft de voorkeur van Veilig Verkeer Nederland (VVN), mocht toch een andere keuze gemaakt worden, dan heeft VVN voorkeur voor variant 3, aan beide zijde een smal fietspad voor fietsers in één richting. Blad 6 van 7

7 Omgeving Met de bewoners en de klankbordgroep is op 3 september een informatieavond gehouden. De verschillende varianten zijn voorgelegd aan de bewoners. De bewoners hebben duidelijk de voorkeur voor het oorspronkelijke inrichtingsplan aangegeven. Keuze Met verwijzing naar het bovenstaande hoeft de verkeersveiligheid geen aanleiding te geven te kiezen voor een van de drie varianten. In verband hiermee, alsmede gelet op de voorkeuren van Veilig Verkeer Nederland en de bewoners hebben wij besloten ons oorspronkelijk besluit in stand te laten waarbij het wegdek op de nieuwe dijk wordt ingericht met weerszijden een fietssuggestiestrook in rood asfalt met een vrijliggend voetpad aan de buitenzijde. Kosten De kosten voor de oorspronkelijke variant worden door het waterschap gedragen. Het tweerichtingenfietspad (varianten1 en 2) zal zoals in de raadsinformatiebrief van 26 april 2012 aangegeven is circa extra kosten. Variant 3 is vergelijkbaar met profiel B uit de raadsinformatiebrief van 26 april, maar doordat er nu aan beide zijden een afscherming toegevoegd is, zal ook deze variant extra kosten. Blad 7 van 7