Verkeersadvies fietspad Malpie Valkenswaard - eindconcept

Transcriptie

1 Onderwerp Verkeersadvies fietspad Malpie Valkenswaard - eindconcept Aan Gemeente Valkenswaard onze referentie D14 mem01-c dhe Verzend datum 4 september 2017 projectnummer Opgesteld door D.F.P. (Dirk) van der Heijden Kopieën aan - 1. AANLEIDING De gemeente Valkenswaard wil het fietspad over de Malpie vernieuwen en verbreden. Het bestaande recreatieve fietspad heeft een breedte van 2,00 tot 2,20 meter. Omdat het fietspad in het Natura 2000 gebied is gelegen, geeft dit bij het vernieuwen beperkingen in onder andere het ruimtebeslag en de materialisatie. Bij het opstellen van dit verkeersadvies is aangesloten op de Ontwerpoplossingen Fietspad de Malpie d.d [KruitKok Landschapsarchitecten]. Voorgesteld wordt om het fietspad te verbreden naar 3,00 meter met aan weerszijden een berm van 0,50 meter. Het voorstel voor verbreding komt mede naar voren door: - aanwezige klachten op drukke dagen (met name zondagen) bij aanwezigheid van grote aantallen gebruikers. Het fietspad is te smal voor het veilig en comfortabel inhalen van fietsers en het passeren van tegemoetkomende fietsers; - toenemend gebruik door fietsers op elektrische fietsen. Deze doelgroep rijdt over het algemeen met hogere snelheden; - het gebruik door groepen snorfietsers en scootmobielen. In 2016 heeft de gemeente een fietstelling uitgevoerd om inzicht te krijgen in het huidige fietsgebruik. Hieruit blijkt dat op een gemiddelde dag circa 785 fietsers per etmaal gebruik maken van het fietspad en op piekdagen ongeveer fietsers per etmaal. En op het drukste moment zijn dat ingeschat ongeveer 100 fietsers per uur in twee richtingen. De gemeenteraad heeft zorgen geuit voor de aantrekkende werking van een nieuw en verbreed fietspad. De verwachting is dat het fietspad door grote aantallen fietsers gebruikt blijft worden en ook belangrijk is voor mensen die minder mobiel zijn. Het gebruik door snelfietsers, zoals wielrenners en fietsers op elektrische fietsen, neemt mogelijk verder toe. Doordat het fietspad breder wordt, kan dit ook uitnodigen tot ongewenst gebruik (door bijvoorbeeld gemotoriseerd verkeer) Vanuit voorgaande achtergrond heeft de gemeente Valkenswaard RA infra gevraagd antwoord te geven op de volgende (verkeerskundige) vragen: 1. op welke wijze kan worden voorkomen dat gemotoriseerd verkeer gebruik maakt of gaat maken van het vernieuwde brede fietspad? 2. op welke wijze kan de toegang voor bromfietsers worden geweerd? 3. hoe moet worden omgegaan met het gebruik door snelfietsers? Pagina 1 van 5

2 In deze memo zijn bovenstaande vragen beantwoord en voorzien van een toelichting. 2. UITGANGSPUNTEN Voordat op de vragen wordt ingegaan is allereerst de functie en bijbehorende gewenste breedte van het fietspad beoordeeld. Het fietspad Malpie betreft een recreatieve fietsverbinding en is niet bestemd voor bromfietsers (onverplicht fietspad RVV bord G13 1 ). In onderstaand overzicht is de gewenste maatvoering opgenomen afhankelijk van het fietsgebruik. Uit het overzicht blijkt dat voor fietspad Malpie de maatvoering van 3,00 meter voldoet aan de minimum breedte bij een huidige spitsuurintensiteit van 100 fietsers. Op deze wijze is een veilig en comfortabel fietsgebruik mogelijk. Maatvoering solitaire fietspaden [CROW-351] spitsuurintensiteit (twee richtingen) (fts/h) minimumbreedte pad ,50 m* ,50 m* ,50 m >350 4,50 m * tot een breedte van 2,50 m heeft een pad aan beide zijden een overrijdbare berm of trottoirband, zodat fietsers een uitwijkmogelijkheid hebben Met betrekking tot de uitvoering van fietspaden wordt door het CROW het volgende aanbevolen: - aanbrengen asmarkering in utilitaire paden; - kantmarkering indien fietspaden onverlicht zijn; - bij voorkeur toepassen van gesloten verharding (asfalt of beton); - eventuele toepassing van (semi)verharde bermstrook aan beide zijden. In een eerder overleg met de lokale Fietsersbond is aangegeven om vanuit veiligheidsoogpunt terughoudend te zijn met het plaatsen van paaltjes midden op het fietspad. Daarbij is ook aangegeven dat na opening van het nieuwe fietspad handhaving enige tijd nodig lijkt te zijn om ongewenst gebruik te voorkomen. 3. ADVIES Op welke wijze kan worden voorkomen dat gemotoriseerd verkeer gebruik maakt of gaat maken van het vernieuwde brede fietspad? Met een fietspadbreedte van 3,00 meter is toegang voor gemotoriseerd verkeer eenvoudig mogelijk. De plaatsing van de RVV-borden G13 (onverplicht fietspad) zal de toegang voor gemotoriseerd verkeer niet of onvoldoende weren. En periodieke handhaving hierop is niet te verwachten door de vaak beperkte handhavingscapaciteit in combinatie met de prioriteit. Incidenteel zal er een motorvoertuig over het nieuwe fietspad kunnen rijden. 1 Het bord G13 wordt alleen toegepast als dit uit het oogpunt van duidelijkheid gewenst is of als andere weggebruikers (dan fietsers of eventuele voetgangers) op het pad nadrukkelijk geweerd dienen te worden. Opgemerkt wordt dat bromfietsers geen gebruik mogen maken van de paden waarlangs bord G13 is geplaatst. Snorfietsers mogen het onverplichte fietspad slechts gebruiken met uitgeschakelde motor (artikel 5 van het RVV 1990). Pagina 2 van 5

3 Om helemaal te voorkomen dat voertuigen het fietspad op rijden, zijn aanvullende fysieke maatregelen noodzakelijk. Dergelijke maatregelen hebben wel weer een verhoogd risico op onveilige situaties. Aanwezige obstakels verhogen de kans op botsingen. Indien een maatregel wordt overwogen, zijn deze nodig bij het begin van de fietspaden en mogelijk ook op de locaties waar parallel aan het fietspad een zandpad is gelegen. Mogelijke fysieke maatregelen zijn: - aanbrengen middengeleider (uitbuiging fietspad) zodat een meer robuuste maatregel op het fietspad ontstaat. De grootte en vormgeving van de maatregel bepaalt de benodigde fysieke ruimte. Aandachtspunt is het aanbrengen van verlichting in natuurgebieden. De zichtbaarheid van de maatregel kan worden vergroot wanneer deze goed wordt ingeleid met markeringen e.d.; - plaatsen afsluitpaaltjes. Aandachtspunt is dat verlichting en inleidende markeringen noodzakelijk worden geacht zodat de maatregel voldoende zichtbaar is en opvalt in het fietspad. Dit ter voorkoming van botsingen met de paaltjes. De paaltjes zelf kunnen eventueel worden voorzien van LED-verlichting. De gemeente heeft aangegeven dat er geen beperkingen zijn voor strooiwagens omdat er bij vorst niet wordt gestrooid in verband met de aanwezige natuurwaarden. Het komt wel voor dat er bij sneeuwval wordt geborsteld. Bij de uitwerking van de maatregel dient hier eventueel rekening mee te worden gehouden. Op welke wijze kan de toegang voor bromfietsers worden geweerd? De toegang beperken voor bromfietsers is naast de inzet van handhaving niet mogelijk. Omdat het fietspad toegankelijk is voor fietsers en snorfietsers hebben bromfietsers dan ook de ruimte om daar gebruik van te maken. Periodieke handhaving, in combinatie met communicatie/voorlichting, is noodzakelijk om het ongewenste gebruik tegen te gaan dan wel te beperken. Hoe moet worden omgegaan met het gebruik door snelfietsers? Het fietsgebruik in Nederland zit al jaren in de lift. Zowel de groei van het aantal mensen dat fietst als de toegenomen mobiliteit per persoon (vaker en verder verplaatsen) dragen bij aan het grotere aantal fietskilometers. Een toename zien we onder andere terug bij vrijetijdsverplaatsingen. De opkomst van de e-fiets heeft onder andere bijgedragen in het toegenomen fietsgebruik [Mobiliteitsbeeld 2016, KiM]. De verwachting is dat het fietsgebruik de komende jaren verder zal toenemen. Vanuit deze achtergrond zijn er diverse initiatieven om fietspaden veiliger te maken, het zogenaamde vergevingsgezinde fietspad. Met het voornemen om het fietspad Malpie te verbreden, wordt een belangrijke stap gezet. Alleen het verbreden blijkt niet voldoende, maar is wel een basisvoorwaarde. Welke mogelijkheden zijn aanwezig om fietspad veilig(er) in te richten, gericht op het voorkomen van ongevallen en als er toch ongevallen gebeuren de gevolgen minder ernstig zijn? Pagina 3 van 5

4 Bij het vergevingsgezind maken van fietspaden zijn vier componenten van belang: 1. ruimte voor foutcorrectie voldoende breedte van het fietspad, kwaliteit van de berm; 2. zorgen voor balans zaken als kwaliteit van de verharding, stroefheid, scheuren, hellingen; 3. koers houden zicht op verloop fietspad en logische overgangen; 4. het beperken van letsel botsvriendelijke randen, afgeschermde obstakels, geen of goed ingeleide fietspaaltjes, putdeksels, etc. Over het algemeen blijkt dat brede(re) fietspaden, veilige bermstroken en goede markeringen bijdragen om het aantal enkelvoudige fietsongevallen terug te dringen. Naast de voorgenomen verbreding kunnen voor het fietspad Malpie de volgende aanbevelingen in overweging worden genomen: - aanbrengen van asmarkering Asmarkering zorgt ervoor dat fietsers meer afstand nemen van de as. Naast de scheiding van rijrichtingen draagt deze markering ook bij aan geleiding van het verloop van het fietspad. Omdat het fietspad op diverse locaties een bochtig verloop kent, kan de asmarkering ook als waarschuwingsstreep in (onoverzichtelijke) bochten worden aangebracht. Een bochtig tracé heeft een verhoogde kans op frontale conflicten; - aanbrengen van kantmarkering Kantmarkering zorgt ervoor dat fietsers meer afstand houden tot de rand en fietsers ervaren de visuele geleiding van kantmarkering als zeer prettig. Omdat verlichting bij het fietspad ontbreekt zijn onder andere glow-in-the-darkbelijning en witreflecterend materiaal toepasbaar voor een beter contrast met de berm bij schemer of duisternis. Aandachtspunt bij kantmarkering is het mogelijke onderhoud door overgroeiend gras; - aanbrengen bermen en bermstroken Bij een extra bermstrook wordt de breedte van het fietspad door fietsers beter benut omdat zij meer naar de rand durven te fietsen. En daarnaast heeft de bermstrook de functie als veilige uitwijkzone (ruimte voor foutcorrectie). Voor een veilige berm is het van belang dat de berm op gelijke hoogte met het fietspad ligt en de berm beschikt over voldoende draagkracht. De bermstroken dragen ook positief bij in de geleiding van fietsers. Ontwerpkeuzes Het ontwerp voor het fietspad de Malpie is een integraal proces. Hierbij spelen naast de verkeerskundige aspecten ook landschappelijke en natuurlijke aspecten een rol. Mede hierdoor is gekozen om de as-markering een vooralsnog afwijkende vorm te geven in plaats van de recht toe recht aan as-streep. De kantmarkering past niet binnen het landschappelijke beeld van een fietspad door een natuurgebied. De bermen worden waar mogelijk, in verband met aanwezige natuurwaarden verstevigd aangebracht. Het gehele fietspad wordt niet voorzien van verlichting. Pagina 4 van 5

5 5. AANBEVELINGEN Bij de oplossingen is voor een gedeelte van het traject van het fietspad over de Malpie door KruitKok Landschapsarchitecten voorgesteld om het huidige wandelpad als fietspad te gebruiken en het huidige fietspad als voetpad. Uitgangspunt daarbij is het scheiden van wandel- en fietsroutes. Dit betekent dat het voetpad het fietspad meerdere keren gaat kruisen. Op deze kruisingen is bij de uitwerking nieuwe aanplant voorzien. Vanuit het oogpunt van verkeersveiligheid wordt aanbevolen om op deze kruisingen te zorgen voor voldoende (over)zicht op zowel de fietsers als de voetgangers. Pagina 5 van 5