Vergevingsgezinde Fietspaden - veilig en gezond op de fiets

Transcriptie

1 Vergevingsgezinde Fietspaden - veilig en gezond op de fiets NVC collegetour Peter Morsink, Jos Hengeveld 20 september 2016

2 Aandachtspunten - presentatie 1. Aanleiding en doel van het project 2. Visie op het vergevingsgezinde fietspad 3. Resultaten in vogelvlucht 2

3 Partners Ministerie van Infrastructuur en Milieu Royal HaskoningDHV Rijksuniversiteit Groningen Fietsersbond Provincie Overijssel/ROVO Provincie Friesland/ROF Provincie Utrecht Politie IJsselland Gemeente Zwolle Gemeente Leeuwarden/Sudwest Fryslan 3

4 Enkelvoudige fietsongevallen en ouderen Enkelvoudige fietsongevallen: speerpunt in beleid Ouderen (50+) zijn oververtegenwoordigd Fietsen zit in de lift, zeker ook bij ouderen Meer kilometers en op andere fietstypen Inrichting van de fiets infrastructuur blijft achter De richtlijnen ook Bij 50% enkelvoudige fietsongevallen directe relatie met kenmerken van de infrastructuur 4

5 Oorzaken enkelvoudige fietsongevallen 7% 7% 10% Hobbels, kuilen en voorwerpen op de weg Glad wegdek en langssleuven 12% 29% Botsingen tegen trottoirbanden Bermongevallen 12% 23% Botsingen tegen paaltjes en bij wegversmallingen Botsingen tegen portieren en geparkeerde voertuigen Ongevallen door werkzaamheden op of langs de weg Bron: Publicatie Fietsberaad 19a 5

6 Doel van het project Kennis ontwikkelen over oorzaken van enkelvoudige fietsongevallen bij ouderen Kennis ontwikkelen over de effecten van maatregelen ter voorkoming van dit type ongeval (gedragsbeïnvloeding via fietsinfrastructuur) Resultaat van het project Concrete, gedragen aanbevelingen voor vergevingsgezinde fietsinfrastructuur/paden Slag van onderzoek en pilot naar gebruik van de kennis via update van relevante richtlijnen/handboeken 6

7 Hoe zit het met de huidige richtlijnen? Ontwerpwijzer Fietsverkeer: Breedte van het fietspad Boogstraal Helling Kwaliteit van de verharding (vanuit comfort) Asmarkering Verlichting Fietspaaltjes Afwatering Nog weinig aandacht voor vergevingsgezindheid Randen en berm: onderbelicht 7

8 8

9 9

10 10

11 11

12 12

13 13

14 14

15 AANPAK GLADHEID Verwarmd fietspad - Wageningen bron: 15

16 FIETSPAALTJES: als nodig, dan veilig 16

17 Definitie vergevingsgezind fietspad Op een vergevingsgezind fietspad hebben fietsers, en met name ouderen, minder risico op een enkelvoudig ongeval. En de ongevallen die toch nog plaatsvinden hebben een minder ernstige afloop. Aan de basis hiervan staat: zorgen dat mensen minder snel fouten maken En als we dan toch een fout maken, dan moet deze niet leiden tot een ongeval Het Duurzaam Veilig principe Vergevingsgezindheid vertaald naar fietspaden! 17

18 Vier componenten/fasen bij ontstaan enkelvoudige ongevallen 1. Balans houden, o.a. Op- en afstappen Kwaliteit verharding, stroefheid, scheuren 2. Koers houden, o.a. Zicht verloop fietspad Discontinuïteiten 3. Ruimte fout correctie, o.a. Breedte fietspad Kwaliteit van de berm 4. Afscherming obstakels, o.a. Fietspaaltjes Putdeksels 18

19 De 4 componenten Onderzoek tot nu toe: vooral gericht op de componenten: Koers houden: zorg ervoor dat de fietser een veilige positie inneemt op het fietspad Ruimte voor fout correctie: zorg voor ruimte in de berm en de as Primaire focus op: vrij-liggende fietspaden, in 2-richtingen bereden, daglicht 19

20 Veilige en kritieke zone 20

21 Onderzoek op de pilotlocaties N354 Fryslân (Sneek) N760 Overijssel (Kamperzeedijk) N229 Utrecht (Werkhoven) 21

22 Vergevingsgezinde maatregelen Verbreden Maatregelen in de as Maatregelen aan de randen Maatregelen in de berm 22

23 Drie typen onderzoek 23

24 VERBREDING 24

25 VERBREDING Het verbreden van een relatief smal fietspad leidt ertoe dat fietsers vaker een veilige positie innemen. Vooral minder dicht bij de as. Ouderen hebben een sterke voorkeur voor brede fietspaden 25

26 Maatregelen in de as 26

27 ASMARKERING Bij brede fietspaden (> 3,0 m) zorgt asmarkering ervoor dat tweewielers meer afstand nemen van de as Bij smalle fietspaden (< 3,0 m) of drukke fietspaden rijden fietsers door de asmarkering dichter bij de rand Oudere fietsers vinden asmarkering prettig als herkenbaarheidskenmerk voor in 2-richtingen bereden fietspaden De variaties: Standaard Verzwaard Breed 27

28 KANTMARKERING 28

29 KANTMARKERING Kantmarkering zorgt ervoor dat fietsers meer afstand houden tot de rand en de berm Fietsers ervaren de visuele geleiding van kantmarkering als zeer prettig Ook prettig bij schemer en duisternis Op een smal fietspad (< 3,0 m) kan kantmarkering ertoe leiden dat dichter bij de as gereden wordt of meer op de verkeerde helft De variaties: Doorgetrokken Onderbroken Smal, breed Glowin thedark 29

30 BERMVERHARDING 30

31 BERMVERHARDING Bermverhardingsstroken zorgen ervoor dat fietsers de beschikbare breedte beter benutten Fietsers ervaren de bermverhardingsstrook als veilige uitwijkzone De stroken dragen ook bij aan geleiding De variaties: Beton Kunstgras 31

32 AFGEVLAKTE TROTTOIRBANDEN Afgevlakte trottoirbanden worden als veiliger ervaren dan rechte Bij afgevlakte trottoirbanden rijden fietsers meer in de veilige zone 32

33 1 Breedte fietspad Verbreden fietspad indien breedte niet voldoet aan de richtlijnen 2 Asmarkering Asmarkering toepassen indien effectief* 3 Kantmarkering Kantmarkering toepassen indien effectief * 4 Bermverharding Bermverharding toepassen indien effectief * 33

34 2,0 tot 3,0 meter breed 3,0 tot 3,5 meter Breed 3,5 meter en breder breed Breedte fietspad 0 50 fietsers per spitsuur Breedte fietspad fietsers per spitsuur Breedte fietspad fietsers per spitsuur fietspadtype 1 fietspadtype 2 fietspadtype 2 Voldoet Soms* Soms* Soms* Soms* Verbreden en/of Soms* fietspadtype 4 fietspadtype 3 fietspadtype 2 Voldoet Wel Wel Voldoet Wel Soms* Verbreden en/of Verbreden en/of bermverharden bermverharden bermverharden Soms* fietspadtype 4 fietspadtype 4 fietspadtype 4 Voldoet Voldoet Wel Wel Voldoet Wel Wel +mogelijk bermverharden Wel Asmarkering Kantmarkering Asmarkering Kantmarkering Asmarkering Kantmarkering Soms* Soms* Wel 34

35 Waar doen we het uiteindelijk voor Van.. Naar.. 35

36 Contactgegevens Royal HaskoningDHV Ir. P.L.J. (Peter) Morsink & Ing. J. Hengeveld Laan 1914 no EX Amersfoort +31 (0) Mobiel: +31 (0)