SWOV. Fietsveiligheid: een posi4ef perspec4ef? Feiten, onderzoek, opgaven, een enkel taboe en kansen. Dr. P. (Peter) van der Knaap, directeur SWOV

Transcriptie

1 SWOV Fietsveiligheid: een posi4ef perspec4ef? Feiten, onderzoek, opgaven, een enkel taboe en kansen Dr. P. (Peter) van der Knaap, directeur SWOV

2 SWOV - Ins4tuut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid Nieuwe kennis genereren Bestaande kennis bijhouden en verspreiden

3

4 De fiets grote voordelen! Gezondheid LeeEaarheid Duurzaamheid (CO2) Efficiënt: kosten en ruimte Bereikbaarheid Veiligheid (!)

5

6

7

8

9 In 2016 kwamen 189 fietsers om in het verkeer, in 2014 en Verkeersdoden (CBS/RWS)

10 Eén op de drie verkeersdoden is een fietser; meer dan de helg van alle erns4g verkeersgewonden is een fietser

11 Impact op menselijk lichaam: snelheid Percentage dodelijk gewond Botssnelheid (km/uur)

12 Gewonde fietsers: gevolg van vallen Val-oorzaken: Ontwerp infrastructuur Slecht onderhoud Drukte op fietspad Electrische fietsen (gewicht) Alcoholgebruik

13 Infrastructurele maatregelen die werken 30 km-uur zones - 15 % Vrijliggend fietspad - 24 % 60 km-uur zones - 32 % Rotondes - 30 % Duidelijke kruispunten Q

14

15 Uitdaging 1: goede infrastructuur + decentralisa4e / financiën Onderzoek 2016: CPB: grote schokken sociale domein hee; mogelijk gevolgen voor fysieke domein Antea/BB: 70% ambtenaren verwacht bezuinigingen op wegen Onderzoek 2014: 'Driekwart gemeenten moet gaan bezuinigen

16 Ontwerpwijzer fietsverkeer: niet goed benut Laag gerapporteerd gebruik (40%), wisselende waardering Feitelijk: te smalle fietspaden, te kleine obstakelvrije ruimte, onduidelijke markering

17 Uitdaging 2: vergrijzing Aantal (miljoen) plussers 65-plussers

18 Letselongevallen 50+ fietsers Toedracht: Vallen (hellend vlak, uit koers) Obstakels (paaltjes) Andere fietser/snorscooter Remedie: Vaak: bestaande richtlijnen toepassen

19 Kans: risico-inschazng ouderen Eigen bekwaamheid Taakmoeilijkheid Gedragsaanpassing Conclusie: ouderen schaeen risicomijdende vaardigheden beter in dan jongeren

20 Uitdaging 3: diversiteit en drukte

21 Gebruik van en drukte op het fietspad in stad Vaak druk en (te) smal 90% is normale fiets 6% snorscooter *) Smartphone: 7-25% Weinig rekening met elkaar (over schouder kijken bij inhalen) 2-3% verkeerde riching

22 Kans en uitdaging: e-bikes & speed pedelecs 22

23 Kans: doelen verbinden!

24

25 Nieuwe projecten: integrale aanpak zou moeten leiden goede fietsinfrastructuur!

26 Uitdaging 4: goede registra4e ongevallen/ slachtoffers Poliie / STAR Ziekenhuizen Ambulances Weinig ongevallen? ProacNef met SPI s? Kans = nieuwe data

27 Uitdaging 5? Slimme en zelfrijdende voertuigen: per saldo een grote kans

28 Driming into failure? Elk succesvol systeem moet opleren wanneer er drie dingen tegelijk aan de hand zijn: 1.de financiële middelen staan onder druk; 2. er zijn verschillende doelen die allemaal om aandacht vragen; 3. er wordt veel verwacht van technologische oplossingen

29 Uitdaging 6: taboes benoemen?

30 Nog een taboe: alcohol stapavonden in de stad Na 01:00 uur zit 68% boven limiet Sinds 1994: sijging met 300% in jonge fietsslachtoffers met alcohol (overleden en ernsig gewond)

31

32

33 Opgaven en remedies Overlijden: botsing met motorvoertuig Gewond raken: door een val, zonder motor-voertuig Ouderdom: risico op ernsig fietsongeval loopt snel op na 65e levensjaar - toenemende broosheid en achteruitgang funcies Electrische fietsen (e-bikes) en speed pedelecs Afmaken: 100% veilige 30 km-zones, 100% gescheiden fietspaden bij >30 km/uur, veilige kruispunten / rotondes Fietspaden en wegdek (stroereid, markering/contrast); berm (vergevingsgezind) Fietsontwerp: op- en afstappen, stabiliteit, techniek, ondersteunen eigen verantwoordelijkheid Meer ruimte voor de fiets, op snelheid scheiden / 30 km als norm BiBeKo, verantwoordelijkheid / nieuwe eiqueee

34 Kans: verantwoordelijkheid Wegbeheerder: scheiden, vergevingsgezindheid, onderhoud, gladheidbestrijding Overheidsbeleid: regelgeving, oog voor geld Overheid en fietsorganisaies : voorliching, educaie, training Fietsproducenten: veiliger fietsen Fietsonderzoekers: integrale benadering Fietsers zelf: verantwoord gedrag

35 Slotsom 1: het kan veiliger! Ontwikkeling fietsveiligheid is niet goed, maar we weten hoe het beter kan! Doodsoorzaak nr. 1: botsing met een motorvoertuig à scheiden of gegarandeerd lage snelheid Vallen en letsel: prevenie en vergevingsgezinde infrastructuur Kinderen en ouderen: extra kwetsbaar, maar als we het voor hen veilig maken profiteert iedereen mee! Taboes op de agenda: start met fietsverliching, afleiding en alcohol Met extra maatregelen: meer fietsen = minder slachtoffers

36 Slotsom 2: kiezen voor de fiets èn fietsveiligheid = een posi4eve keuze! Fiets = volwaardig vervoermiddel, met grote baten Ruimtelijke keuzes: Omgevingswet ü Fietsen met goede RO-planning en routes aantrekkelijk maken ü Ontvlechten kwetsbaar en snelverkeer (+ speed pedelec) Botspartners veiliger maken

37

38 SWOV Fietsveiligheid: een posi4ef perspec4ef! Feiten, opgaven, een enkel taboe en kansen E: /