Systematisch de juiste portie

Transcriptie

1 Hydropeuma 179 MAART 2010 Dé referetie voor aadrijf- e besturigstechiek Systematisch de juiste portie Twee geïtegreerde CAN-iterfaces make het mogelijk maximaal 30 servoaadrijvige va het ECS-gamma te sture Driemaadelijks tijdschrift va FIMOP e BELGITRANS - 1ste trimester - 40e jaargag - Afgiftekatoor Charleroi X - P ,50 EUR 6 - Iovatieve koffer dakzij eige machieotwerp 10 - Tribo-elektrische ladig i idustriële hydraulische vloeistoffe e smeervloeistoffe 31 - Debat aar aaleidig va 40-jarig bestaa os tijdschrift: over verlede, hede e toekomst

2 ieuw adres vaaf 15/03/2010 REM-B verhuist aar hypermodere locatie REM-B, de op éé a grootste oderemig va België op het gebied va verkoop, reparatie e oderhoud va hydraulische groepe, ciliders, pompe, motore e oderdele, verhuist aar ee ieuw gebouw, iet ver va de vorige locatie e vlak bij de belagrijke verbidigsweg Atwerpe-Turhout. Het bedrijf ivesteert ruim 5 miljoe om de klate og beter te bediee door: ee betere service door ee zeer fuctioele orgaisatie e efficiëter tijdsgebruik dakzij 3.500m 2 ruimte e state-of-the-art istallaties (ieuwe spuitcabie, testbak, rolbrug tot 16t ) ee miimale ecologische voetafdruk door 540 zoepaele, ee voortreffelijke EP-coëfficiët e 100% opvag e recyclig va olie tevrede klate door het aageaam werkklimaat, wat leidt tot gemotiveerde werkemers het korter op de bal commuicere dakzij ee cotiue jobmoitorig e ee beleid va lea i de admiistratie Klate moete cotiu kue rekee op REM-B, wat hu eige resultate hage erva af. I tijde va crisis moet alles altijd beter, goedkoper e seller. Dit motto idachtig kiest REM-B voor ee ieuwe thuis, waari plaats is voor ee efficiëte orgaisatie met gemotiveerde werkemers. MALLE BEERSE TURNHOUT Rouwbergskes Beerse ANTWERPEN E34 EINDHOVEN GIERLE Exit Lezersdiest 3 Nieuw adres vaaf 15 maart 2010 REM-B, Rouwbergskes 5, 2340 Beerse T F

3 FIMOP Belgische Vereigige va Fabricate, Ivoerders e Verdelers va Materiaal voor Idustriële Hydraulica, Peumatica, Automatisatie e aaverwate techieke. Lid va het Europese comité CETOP BELGITRANS Belgische beroepsvereigig voor idustriële aadrijftechieke (mechaisch, elektrisch, mechatroisch e hydro-dyamisch) 179 MAART 2010 Hydropeuma Dé referetie voor aadrijf- e besturigstechiek vzw FIMOP Tel: +32 (0) Fax: +32 (0) ifo@fimop.be vzw BELGITRANS Tel: +32 (0) ifo@belgitras.be RAAD VAN BESTUUR C. BENOIT, Bürkert Cotromatic R. DECLEER, Decleer, Gaeles & Part. M. DE WINTER, Service Hydro M. ROELANDTS, Pall Belgium J. VERSTRAETEN, Festo Belgium RAAD VAN BESTUUR R. PATERNOSTER, AZ Hollik Belgium L. DE GROEF Esco,Trasmiss. G. HEYVAERT, MGH 2002 P. BOURGUIGNON, Hase Trasmissios L. VAN HOYLANDT, Act i Time TOEZICHTHOUDERS N. LEBOTTE, IMI Norgre M. VANDERPERREN, Parker Haifi TOEZICHTHOUDERS O. VAN HEER, WEG Europe COMMISSIES Cofederatie Toetredige Gids Algemee voorwaarde CETOP Oderwijs - IHP Evets & Beurze Repertorium Tijdschrift Automatio-HP Marketig Hydraulica Marketig Peumatiek Marketig Afsluiters E-News - Webstek Beroepsethiek LEDEN 2008 AF BELGIUM ASCO NUMATICS BENELUX ATLAS COPCO COMPRESSOREN BOGE COMPRESSOREN BOSCH REXROTH BREVINI BELGIO BURKERT CONTROMATIC CLIPPARD EUROPE CQS Techologies COMPAIR GEVEKE DECLEER-GAELENS & PARTNERS Doedijs Iteratioal Doedijs Fluidap DONALDSON ULTRAFILTER ERIKS MOTION CONTROL Euregio Hydraulics FESTO BELGIUM FLUIDTECH Hasaflex HOGESCHOOL WEST VLAANDEREN (PIH) HYDAC HYDRAULIC ASSISTANCE HYDRAUMEC INTERNATIONAL HYDRAUVISION Hydro Tools INGERSOLL RAND BENELUX INTERNORMEN Beelux LEGRIS BELGIUM Mauli Fluicoecto v OLAER BENELUX PALL BELGIUM PARKER HANNIFIN PIRTEK BENELUX REM B SAUER DANFOSS SERVICE HYDRO SMC PNEUMATICS TESTO VAN DE CALSEYDE Va Heck Iterpieces/Ipar VEMOFLEX Wisma Techiek COMMISSIES MARKETING BEURZEN MEDIA WEBSITE LEDEN 2008 ABB ACT IN TIME ATB AUTOMATION AVD BELGIUM AZ HOLLINK BELGIUM BEGE AANDRIJFTECHNIEK BRAMMER BREVINI BELGIO CALDIC TECHNIEK BELGIUM Eriks Motio Cotrol ESCO TRANSMISSIONS GKN SERVICE BENELUX HABASIT BELGIUM HANSEN TRANSMISSIONS INT. L. TAS & CO MAXON MOTOR BENELUX MEA MGH 2002 Psi Cotrol Mechatroics RENOLD CONTINENTAL REXNORD ROTERO BELGIUM Schaeffler Belgium SIEMENS SKF STROMAG TRANSMO VOITH TURBO WEG EUROPE Omslagverhaal COLOFON SECRETARIAAT Wielstraat 12 B Borem Tel Fimop: +32 (0) Tel Belgitras: +32 (0) Fax: +32 (0) automatio@hydropeuma.be VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Reé Decleer, FIMOP p/a KHNB, Louisalaa 500, B 1050 Brussel REDACTIECOMITE Reé Decleer, Robert Pateroster e Roger Stas REALISATIE CxO Europe Wielstraat 12 - B Borem PUBLICITEIT Dirk Vermat gsm: +32 (0) dirk.vermat@skyet.be Redactie Stij Dom - tel: +32 (0) automatio@hydropeuma.be DRUKKERIJ Artoos, Kampehout Verspreidig ex. NL ex FR Automatio Magazie is ee uitgave va de beroepsvereigige Fimop e Belgitras. De adverteties i Automatio Magazie worde ter goedkeurig aa het redactiecomité voorgelegd. Alle adverteties die betrekkig hebbe op de techieke e de producte voor idustriële automatiserig kome i aamerkig voor publicatie. Alle artikels e berichte i de redactioele bijdrage va dit tijdschrift werde door de redactie geselecteerd. Zij verschije gratis e bevatte gee adverteties. De auteurs zij veratwoordelijk voor hu tekste. Volged ummer: jui 2010 AUTOMATION paraît aussi e fraçais Lid va de Uie va de uitgevers va de Periodieke Pers. Copyright FIMOP Systematisch de juiste portie Ihoud EXPERT GROUP DRIVES & CONTROLS Iovatieve koffer dakzij eige machieotwerp 6 TOEPASSING Persluchtmotor met ibouwhoogte va slechts 150 mm 9 Tribo-elektrische ladig i idustriële hydraulische vloeistoffe e smeervloeistoffe 10 Duwkettig werkt als lieaire aadrijvig 15 Krachtige olie/luchtkoelers, ieuw filteraabod 17 Nieuw filteraabod verhoogt systeembeschikbaarheid 17 Selecteer het juiste proportioele vetiel voor uw applicatie 23 Systematisch de juiste portie 26 REPORTAGE Promotiedag duurzaam gebruik va perslucht 18 De mijlpale e uitdagige bie de sector 31 BEURZEN Factory & process automatio 2010: iovatie, itegratie e duurzame productie 21 Haover Messe 2010 oder het motto Efficiëter- Iovatiever-Duurzamer 27 ACTUALITEIT AGENDA MAART P 3

4 Voorwoord Veertig jaar HYDROPNEUMA Het eerste ummer va wat toe og Hydropeuma heette, verschee op 1 mei Het woordje va de voorzitter werd oderteked door S.WILLERS, voorzitter va FIMOP. De gagmaker va dit hele gebeure e ook de veratwoordelijke uitgever was J.R.A. VAN HUYSSE, techisch igeieur va het HTI-Oostede. I het jaarboek va 1978 staat: VAN HUYSSE Jacques (43-M-38) Parklaa 121, 1060 Brussel 6 Adm. Directeur Dafoss Hydraulics Belgium, Brussel [43= diploma ummer - M = mechaica 38= gepromoveerd i 1938] I het jaarboek 1985 staat: Paasbloemstraat 3, 8400 Oostede, op rust I het jaarboek 1990 staat: Apartado 142, Nerja Malaga, Spaje, op rust. Waarschijlijk verhuisd met zij eige schip. Iets later zie we meer e meer de aam R. Stas opduike bij de redactie e tot op vadaag is deze techisch igeieur va de Rijkshogere Techische School va Hasselt (1964- Werktuigkude) og steeds betrokke bij os tijdschrift. Het tijdschrift wordt i de later jare zevetig ee 24-bladzijde kater va Techisch Maagemet, ee uitgave va De SIKKEL. Vaaf 1982 is Hydropeuma opieuw ee apart tijdschrift met 32 bladzijde e wordt het uitgegeve door Techipress. Realisator is Raoul Hubert e die blijft dit doe tot eid 2001, omdat hij da met pesioe gaat. De gekede blauwe kleur wordt i 1990 lichtgeel e i 2002 wordt de aam AUTOMATION met, i kleiere karakters, Hydropeuma erbove e Roger Stas blijft de baas. Polyglot wordt de realisator met Dirk Vermat als veratwoordelijke voor de publiciteit. Vaaf eid 2006 wordt het team va Dirk Vermat de realisator va het tijdschrift dat u op dit ogeblik oder oge heeft. Over de kwaliteit va os tijdschrift ka allee de lezer oordele e diegee die het hebbe meegemaakt, va 1970 tot 2010, zij het best geplaatst om hu bevidige kebaar te make. R.P.A.Decleer Veratwoordelijke uitgever mei 1970: allereerste ummer december 1973 september 1977 ovember 1978 februari 1993: ummer 100 maart 2004 december 2009

5 Laat gebruikte smeerolie he t milieu ie t aar de dui v el helpe. Laat uw gebruikte olie ophale door ee erked operator. Eé druppel gebruikte olie ka maar liefst 1000 liter water vervuile. Mede daarom bet u als professioele oliegebruiker verplicht uw gebruikte olie te late ophale door ee erked ophaler. Let er evewel op dat dit correct gebeurt. Immers: allee als uw olie volges de door OVAM, BIM of OWD voorgeschreve procedure is opgehaald, ka deze op ee milieuvriedelijke maier worde gerecycleerd. Meg uw olie bijvoorbeeld iet met adere afvalstoffe, wat dat maakt recyclage ee heel stuk moeilijker. Uw gebruikte olie late ophale is ook goed voor uw portemoee. Voor kleie hoeveelhede hebt u amelijk oder bepaalde voorwaarde recht op ee forfaitaire vergoedig. Verduiveld mooi meegeome, toch? Lezersdiest Eerst smere, da recyclere Valorlub is ee iitiatief va het bedrijfsleve e erked of aavaard door de drie regioale overhede.

6 Expert Group Drives & Cotrols Expert Group Drives & Cotrols Bart Aerts Chef Productie Tiese Suikerraffiaderij Kurt Coppes Diest Nutsvoorzieige Get Idustries v Marc Crop Techisch directeur Vademoortele Marc Gerits Superitedet Plat & Equipmet Egie Ford-Werke GmbH Philippe Haegema Directeur Productie CBR Frak Haselaer Chef Productie Recticel Wim Godefroid Maager Plastics Samsoite Europe Jozef Verdock Vice Presidet Operatios Agfa Materials Filip Vlamick Project Maager/ Prevetieadviseur De Pecker Yves Radermecker Maagig Director UCA Joh Ostermeyer Techology Team Umicore Precious Metals Ja Vercamme, Egieerig Maager RIZLA+ (Ets. L. Lacroix Fils v) Het frame dat het textiel vasthoudt, wordt peumatisch aagedreve, wat meer flexibiliteit geeft voor het sychroisere va het frame met de bewegig va de pers. De pers zelf wordt hydraulisch aagedreve met ee kracht va 200 to. Iovatieve koffer dakzij eige machieotwerp Allicht heeft u m al gezie, de ieuwe Cosmolite koffer va Samsoite. De sterkste e lichtste die de fabrikat ooit maakte, wat vooramelijk te dake is aa de ieuwe kuststof Curv. Om dat composietmateriaal i de geweste vorm te krijge otwikkelde Samsoite i Oudeaarde zelf ee pers, waarva omwille va het grote succes va de koffer, u al ee vijfde exemplaar gebouwd wordt. Ee va de opvallede kemerke va de machie is itegrated safety, ook i de aadrijvig. Het basismateriaal voor de ieuwe koffer is Curv, ee kuststof die door het Duitse Propex Fabrics op de markt gebracht wordt. Het is ee materiaal dat i plate aageleverd wordt, plate die gemaakt zij op basis va geweve badjes va gestrekt polypropylee. Het is ee relatief hard materiaal, bijzoder sterk maar ook zeer veerkrachtig. Het werd i ee oderzoeksproject waari Propex, de KU Leuve e Samsoite samewerkte verder geoptimaliseerd voor de toepassig i reiskoffers. Tijdes os bezoek werd gedemostreerd hoe je op de koffer mag sprige e er adie de deuke weer gewoo ka uit duwe, waara er va het experimet iets meer te zie is aa de koffer. De eigeschappe va het materiaal e ee uitgekied desig make dat mogelijk. De plate i Curv worde gevormd door ze oder hoge druk i ee matrijs te perse, waarbij ook de biebekledig mee geperst wordt zodat die deel gaat uitmake va het materiaal. Op die maier wordt iet allee de assemblage va de koffer ee flik stuk vereevoudigd, het zorgt ook voor ee zeer ette e exclusieve afwerkig. Otwikkelig i eige huis Het ieuwe materiaal was wat we zochte om ee lichte e sterke koffer te kue make, zegge Wim Godefroid, maager plastics, e Redgy De Prez, egieer automatio va Samsoite Europe i Oudeaarde. Allee ko het iet verwerkt worde via de klassieke techieke als spuitgiete e vacuümvorme. We hebbe daarom ee oude machie omgebouwd zodat we de plate kue perse i ee matrijs, ee procédé dat wat lijkt op het dieptrekke va metaal. Na dat prototype werd beslist om ee compleet ieuwe machie te otwerpe e te bouwe. Va dat model worde mometeel og drie bijkomede exemplare gebouwd, om te kue beatwoorde aa de grote vraag aar het ieuwe type va koffer. P MAART 2010

7 Expert Group Drives & Cotrols Redgy De Prez (liks) e Wim Godefroid va Samsoite. De sturigskast va ee va de machiemodules met liks ee remote I/O eilad op ProfiSafe e rechts twee servodrives. Samsoite heeft voor zij productiemachies de filosofie om zoveel mogelijk i eige huis te make. Op die maier ka me de machies blijve verfije om de kwaliteit e productiviteit te verbetere, e het oderhoud wordt efficiëter waeer me de machies zelf otwikkeld heeft e door e door ket. Omwille va de omvag va dit project werd voor het mechaisch gedeelte samegewerkt met ee Vlaamse machiebouwer. De software e automatiserig heeft me opieuw i eige huis otwikkeld e gebouwd, ook omdat de kowhow va het proces grotedeels daari zit e me die te alle prijze wil bescherme. Qua aadrijftechiek worde de meeste bewegige het opeme e verplaatse va de plate e het textiel voor de biebekledig gerealiseerd met elektrische servo drives va Telemecaique. De selheid was voor os belagrijk om ee korte cyclustijd e ee hoge auwkeurigheid te verkrijge. Het frame dat het textiel vasthoudt vooraleer de pers dicht gaat, wordt peumatisch aagedreve, wat meer flexibiliteit geeft voor het sychroisere va het frame met de bewegig va de pers. De pers zelf wordt hydraulisch aagedreve met ee kracht va 200 to. Net voor het perse worde de kuststof plate opgewarmd door twee oveelemete die bove e oder de aagevoerde plaat geschove worde. Deze bewegig wordt aagestuurd met safety drives va Siemes, wat beteket dat de safety fucties voor ee oodstop bijvoorbeeld i de drive zelf gerealiseerd worde. Hiermee wordt iet allee bespaard op compoete. Me krijgt ook meer mogelijkhede om op ee efficiëte maier de bewegig aar ee veilige toestad te realisere. Geïtegreerde safety Dat cocept va geïtegreerde safety was ieuw i de fabriek, e ee bewuste keuze. Het is ee vrij complexe machie met veel veiligheidsvoorwaarde waaraa voldaa moet zij vooraleer ee operator toegag krijgt tot het persgedeelte. Als we de safety op de klassieke maier moeste realisere met veiligheidsrelais, zou dat ee eorme kost beteked hebbe op het vlak va cablage. Ook de certificatie is u eevoudiger omdat het veiligheidscocept deel uitmaakt va de sturig va de machie. De sturig gebeurt met ee safety PLC va Siemes (S7 CPU319F-3PN/DP) die via Profisafe commuiceert met I/O eilade i de verschillede oderdele va de machie. Ook dit is ee bewuste keuze, wat de verschillede oderdele va de machie zij hierdoor wat de sturig betreft slechts via éé kabel met elkaar verbode. Geïtegreerde safety beteket dat de gewoe machiecotrole e de veiligheidssturig samegebracht zij i éé cotroller e dat de commuicatie over éé gezamelijk etwerk gebeurt. Ee bijkomed voordeel is dat zowel de data va de gewoe sturig als die va de safety fucties oderlig uitgewisseld kue worde e gezamelijk beschikbaar zij voor de visualisatie va de machie. Het ibrege va de safety meldige op het scherm va de operator zou i de klassieke methode weer extra compoete e bekabelig gevergd hebbe. Het voordeel va ee machie zelf te otwikkele is dat me i het otwerp ook wat verder vooruit ka kijke e dat me iet zoals bij serieproductie va machies aar ee zo laag mogelijke iitiële kostprijs moet streve. Het gebruik va de safety drives voor de aadrijvig va de oveelemete is daar ee mooi voorbeeld va. De omzettig va de rotatie va de motor aar de lieaire bewegig va de oveelemete gebeurt met ee zwekarm die het voordeel heeft dat de lieaire bewegig traag op gag komt e adie verselt. Ee frequetiesturig is op deze motor dus iet strikt oodzakelijk wat de selheid va de bewegig wordt al mechaisch geregeld. Toch is het plaatse va ee drive iteressat omdat me daarmee de bewegigsselheid ka fietue om de performatie va de machie te verhoge. Ook met het eergieverbruik werd rekeig gehoude. Zo is er voor de aadrijvig va de pers ee zware hydraulische pomp met accumulator die ee selle bewegig va de pers realiseert. Daaraast is er og ee kleiere pomp die volstaat om tijdes het perse de druk vast te houde, wat mider eergie verbruikt da waeer me beide fucties met de grote hydraulische pomp zou realisere. Ook de keuze voor servo-elektrische aadrijvige is igegeve door eergie-efficiëtie. I al die aspecte budelt de machie ee pak kowhow die door de jare hee opgedaa werd door otwikkelig, bouw e oderhoud va productiemachies zoveel mogelijk i eige huis te doe. Het cocept va geïtegreerde safety, waarvoor me bij de otwikkelig odersteud werd door de leveracier va de automatiserigscompoete, is dus aa de eige expertise toegevoegd Lezersdiest MAART P 7

8 INNOVATION AND SOLUTIONS push the butto. Va Ekeris Expo Service BV Tel. (+32) (0) , Lezersdiest

9 TOEPASSING I het begi stod me ook ee beetje sceptisch tegeover de persluchtmotore, omdat ze i tegestellig tot elektromotore dit hoge koppel direct zoder aaloopfase afgeve. Maar uitvoerige tests met ee bij Gehweiler & Leh gebouwd prototype beweze dat zowel de motor alsook het systeem geschikt is. Persluchtmotor met ibouwhoogte va slechts 150 mm Slechts 150 mm hoog zij de trolleys die bij Liebherr de tot 80 to zware hydraulische draglies over de productielije trasportere. Naast al het staal moest machiebouwer Gehweiler & Leh i deze krappe ruimte ook og de aadrijvig aabrege. Ee persluchtmotor va Atlas Copco bleek hiervoor klei e sterk geoeg. Op meerdere motagelije moteert Liebherr-Hydraulikbagger GmbH i Kirchdorf aa de rivier de Iller mobiele graafmachies, graafmachies op rupsbade e adere grodverzetmachies. Als de motagewerkzaamhede op ee statio zij afgerod, worde de wages verder getrasporteerd. Daarvoor hadde we ee aagedreve trasportsysteem odig, vertelt Rolad Steihauser, hoofd va de productieafdelig Grodverzet. Dit moest flexibel voor- e achteruit kue bewege e geschikt zij voor alle te producere machietypes. Ee zware opgave, ook gezie het trasportgewicht va 8 tot 80 to. Bovedie moete alle wages op ee idetiek vlak staa met verschillede malle voor de steeds wisselede wagetypes, e dat ook og ees bij ee hoogte va de trolley va slechts 150 mm. Wat allee met zulke lage trasportmiddele kue de mese i de motage ergoomisch werke. Met dit pakket aa eise gige de mese uit Kirchdorf aar Gehweiler & Leh Maschiebau GmbH i Betzeweiler. Zij hadde voor Liebherr al vaker speciale bedrijfsmiddele otworpe e geproduceerd. E deze costructieproffesioals vode iderdaad ee maier om de bouwhoogte va de trolley zo laag als gewest te houde: met persluchtmotore va het type LZB 46 va Atlas Copco Tools. Ogecompliceerde perslucht Om aast de stale costructie ook de aadrijvig i deze gerige hoogte kwijt te kue, moest me ee keuze make tusse peumatische aadrijvige of iductief geregelde elektromotore. Wij hebbe er toe voor gekoze de trolleys met perslucht aa te drijve, verklaart projectigeieur bij Liebherr, Katharia Scharrer. De trolleys hoeve voor hu rit aar het volgede statio allee maar op De trasporttrolleys zij met hu 150 mm hoogte zeer plat maar ze drage wel tot 80 to. Allee de compacte persluchtmotore va het type LZB 46 passe i deze gerige bouwhoogte. Met ee koppel va maximaal 500 Nm biede ze geoeg kracht voor de aadrijvig. De bedieig va de trasporttrolley is eevoudig. Omdat de trolley allee voor- of achteruit ka zij er gee igewikkelde besturige odig. De motor is door de drie aadrijftrappe zelfremmed. ee luchtslag aageslote te worde. Dat gaat met de selkoppelig Ergo-Qic va Atlas Copco Tools zeer eevoudig. Tijdes de motagewerkzaamhede zelf is de slag iet aageslote. Dakzij de slaghaspel va het type Hose-Master 13 otstaa er ook gee gevaarlijke situaties. Na de keuze voor perslucht is me op zoek gegaa aar ee persluchtmotor, vertelt Wolfgag Schubert, hoofd Otwerp bij Gehweiler & Leh. Deze moest klei geoeg zij om odaks de gerige hoogte igebouwd te kue worde e tegelijkertijd voldoede koppel biede om de zware massa i bewegig te zette. Persluchtmotore zoals de LZB 46 hebbe precies deze eigeschappe: ze zij compact, zeer robuust e levere odaks hu lage eige gewicht ee groot vermoge. De motor va auwelijks 5 kg produceert ee koppel va 500 Newtometer (Nm), dat via ee driedubbele kettig op de beide aagedreve wiele wordt overgebracht. Prototype bewijst: het systeem werkt Zoals zo vaak bij oze speciale costructies, bevode we os ook hier i ootgoe gebied, gaat Schubert verder. I het begi stod me ook ee beetje sceptisch tegeover de persluchtmotore, omdat ze i tegestellig tot elektromotore dit hoge koppel direct zoder aaloopfase afgeve. Maar uitvoerige tests met ee bij Gehweiler & Leh gebouwd prototype beweze dat zowel de motor alsook het systeem geschikt is. Desodaks was de costructie va de aadrijvig iet echt eevoudig. Vooral bij de axiale kracht va de aagedreve as moeste we tot aa de gres va de belastbaarheid gaa. De aazet om ees a te deke over het trasport op de productielije, werd bij Liebherr gegeve door ee ieuw motagecocept. We zochte ee efficiëte oplossig die ook i de toekomst geschikt is, vertelt Joche Rudolf, bij Liebherr veratwoordelijk voor de motageplaig. Als je zo systeem ieuw aalegt, da moet het ook op lage termij voldoe aa alle trasporteise. De trolleys moeste bovedie eevoudig zij opgebouwd e oderhoudsarm zij eise waaraa de persluchtmotor moeiteloos ka voldoe. Liebherr is met de trasporttrolleys zo tevrede dat Gehweiler & Leh al ee vervolgopdracht heeft gekrege Lezersdiest MAART P 9

10 TOEPASSING Bewerkig va ee paper voorgesteld door Christia Bauer, Mrial Mahapatro e Igo Borchers va Pall Corporatio, december Tribo-elektrische ladig i idustriële hydraulische vloeistoffe e smeervloeistoffe Elektrostatische (ESC) of tribo-elektrische ladig (TEC) is ee beked probleem i smeersysteme die werke met vloeistoffe op koolwaterstofbasis, vooral bradstoffe e smeerolië. Me weet echter mider over het otstaa erva i hydraulische oliedruksysteme. Dit verschijsel maifesteert zich duidelijk door ee beked klikked of klopped geluid. Het otstaat bij wrijvig tusse twee ogelijksoortige materiale, zoals ee vloeistof e ee systeemoppervlak. De ladige die otstaa op het systeemoppervlak e i de vloeistof zij tegegesteld aa elkaar, maar zij gelijk qua omvag. Ekele situaties die vatbaar zij voor TEC: - Wrijvig die otstaat waeer ee vloeistof door buize e leidige stroomt; - Hoge vloeistofselhede / turbulete vloeistofsysteme; - Vloeistoffe die door filterelemete of adere microporeuze structure strome; - Pompede elemete, i het bijzoder cetrifugaalpompe. Waeer ee vloeistof door ee buis of filterelemet stroomt, zal ze worde gelade. Waeer deze ladig stroomafwaarts wordt gevoerd, oemt me dit ee stromigsstroom (figuur 1). Idie de buiswade geleided zij, zal ee ladig worde opgewekt op de wade, met ee polariteit die tegegesteld is aa die va de vloeistof. Idie het buiteste buisoppervlak is gelade, zal de ettoladig ul bedrage; aders zal de ladig accumulere e uiteidelijk otlade. Dit zal leide tot ee elektrostatische otladig, waarbij de ladig otlaadt op ee oppervlak met ee lager potetiaal hierbij ka ee sterk gelade vok otstaa. Door de grote oppervlakte va aawezige vezels i het filtermedium, ka ee aazielijke TEC plaatsvide. Idie het filterelemet is gemaakt uit iet-geleided materiaal, ka het ee ladig aatrekke waeer de vloeistof laadt. De ladig ka iet worde afgeleid of ka iet i het filtersysteem relaxere omdat het materiaal sterke weerstad biedt. De filter zal werke als ee codesator: hij zal lade tot de spaig hoog geoeg is om de afstad te overbrugge e te otlade aar ee lager potetiaal. Idie de filter met ee voldoede spaig wordt gelade, ka hij otlade op de metale dele va de filterbehuizig. Ee klikked of rateled geluid i de filterbehuizig, dat wordt veroorzaakt door voke, wijst duidelijk op deze cyclus va lade e otlade. De klik-frequetie is afhakelijk va de laadselheid. Beschadigig va het filterelemet door gesters of voke maifesteert zich gewoolijk door bradspore op het filtermedium e / of op de polymere afsluitdoppe e stroomafwaarts i het polymere draieergaas. Daaraast ka het hele filtermedium er geblakerd uitzie (zie figuur 2). Diagram dat de stromigsstroom va ee vloeistof door ee filter [13] toot. De stromigsstroom wordt weer otlade op de buiswade of op oderdeeloppervlakke. De otladigsselheid wordt beïvloed door de eigeschappe va de basishoeveelheid vloeistof e additieve, wat ladig relaxatie wordt geoemd. Dit feomee wordt beschreve i vergelijkige 1 e 2 hieroder [13]: waar Qt = ladig op tijd t, Qo = iitiële ladig, z = costate va relaxatieduur (vertegewoordigt 37 % ladigverlies), = diëlektrische costate va vloeistof (2 voor vloeistoffe op basis va koolwaterstoffe), o = absolute diëlektrische costate va ee vacuüm (8,85 x F/m) e K = resterede geleidig va de vloeistof (ps/m). Optische fotomicrograaf, steugaas stroomafwaarts i het bypassfilterelemet. I vele gevalle is het filtersysteem, waaroder de buize, het reservoir e de filterbehuizig, geaard om de gevare va het opbouwe va ee statische ladig te beperke. Hoewel het klopt dat het gebruik va ee aardig voorkomt dat ee vok va het systeem oversprigt op abijgelege geleiders, zal de aardig iet voorkome dat het filtermateriaal of de vloeistof wordt gelade. Het proces va ladigverspreidig zal ook iet verseld worde. Het iveau va de tribo-elektrische ladig als gevolg va het strome va ee vloeistof op basis va koolwaterstoffe door ee fil- P MAART 2010

11 TOEPASSING Vermiderig va de ladig die wordt gevormd door het filterelemet door ee filtermedium te gebruike dat bestad is tege tribo-elektrische ladig (TCR). Toe de vloeistofidustrie de hydraulische vloeistoffe e smeerter houdt verbad met bepaalde eigeschappe va de vloeistof e va het filterelemet. Het otstaa of opbouwe va ladig eemt meestal toe bij ee groter cotactoppervlak, ee verhoogde vloeistofselheid, ee verlaagde vloeistofgeleidig, bij bepaalde pakkette additieve, bij lagere temperature e bij ee verhoogde viscositeit. De effecte va het cotactoppervlak, de vloeistofselheid e de temperatuur op het iveau va TEC worde hieroder besproke. Vloeistoftemperatuur: Hoe hoger de temperatuur va het vloeistofsysteem, hoe lager de viscositeit va de vloeistof die leidt tot verlaagde wrijvigskrachte tusse de vloeistof e het filtermedium, e dus verlaagde TEC-iveaus. Het effect va de temperatuur voor twee filtermediagrade wordt hieroder getood i figuur 3. Cotactoppervlak: Algemee geldt: hoe groter het cotactoppervlak tusse de vloeistof e het filtermedium, hoe groter de wrijvigskrachte die resultere i ee verhoogde opwekkig va TEC. I toepassige waar ee fij filtermedium wordt gebruikt, ka het vergrote cotactgebied va het filterelemet door de kleiere vezeldiameter leide tot verhoogde iveaus va tribo-elektrische ladig. De filteridustrie gebruikt heel wat media met uiteelopede vezeldiameters. Door de vloeistofstromig door deze media zal wellicht TEC va verschillede omvag otstaa, zoals getood i oderstaade tabel 1. Mediagraad Vezeldiameter Ladigdesiteit (VDC/m 2 ) Fij Klei 6358 Middelmatig Middelmatig 5834 Grof Groot 3649 Tabel 1: Effect va de mediagraad op otstae TEC (vloeistofdesiteit = 815 lpm/m 2 ). Vloeistofselheid: Hoe hoger de selheid va de vloeistof, hoe groter de wrijvigskrachte tusse de vloeistof e het filtermedium. Het resultaat hierva is ee verhoogd iveau va TEC. De stijgigsgraad i TEC is afhakelijk va ee aatal factore waaroder de afschuivigseigeschappe va de vloeistof e de cotacttijd tusse de vloeistof e het filterelemet. Het effect va de vloeistofselheid voor twee filtermediagrade wordt aagegeve i oderstaade figuur 2. Effect va de vloeistofselheid op de gemete ladig voor twee filtermediagrade. De gemete ladigdesiteit eemt toe bij ee verhoogde vloeistofselheid. Het iveau voor de toeame i ladigdesiteit varieert tusse de twee mediagrade, waarbij het fijste filtermedium met de kleiere vezeldiameter (blauwe curve) ee grotere afhakelijkheid va de vloeistofselheid vertoot i vergelijkig met het grovere filtermedium met grotere vezeldiameter (roze curve). Effect va de temperatuur op de gemete ladig voor twee filtermediagrade (Vloeistofdesiteit = 815 lpm/m 2 ). De gemete ladigdesiteit daalt bij ee stijgede temperatuur. Het iveau voor de afame i ladigdesiteit varieert tusse de twee mediagrade, waarbij het fijste filtermedium met de kleiere vezeldiameter (blauwe curve) ee grotere afhakelijkheid va de temperatuur vertoot i vergelijkig met het grovere filtermedium met grotere vezeldiameter (roze curve). Beaderige om elektrostatische otladig tege te gaa Me probeerde verschillede methodes uit om de kas op opbouw va statische ladig i hydraulische systeme e smeersysteme te beperke. Toch heeft elke methode beperkige die ee uiversele toepassig i de idustrie i de weg staa. - Gebruik va ee atistatisch additief. Dit wordt al lage tijd succesvol toegepast i bradstofsysteme, maar het gebruik erva i hydraulische vloeistoffe e smeervloeistoffe is iet uiverseel. - Beperkig va de vloeistofdesiteit i het filterelemet, bijv. door het filterformaat te vergrote. Dit beperkt de gegeereerde ladig, omdat dit ee fuctie va de vloeistofdesiteit is. Misschie is dit wel de gemakkelijkste optie. Toch is ze och praktisch och ecoomisch iteressat, i gee ekel geval. - Lagere otladigstijd. Hierdoor zal er meer tijd odig zij tusse de opeevolgede ladiggeeratore; me moet meer buize gebruike of de algemee costate va de systeemduur verlege met ee extra reservoir. Dit is ee effectieve maar dure oplossig. - Vermiderig va de ladig va het filterelemet door stroomafwaarts ee geleided gaas toe te voege. Dit zal de ladig gedeeltelijk, maar iet helemaal wegleide. De gaasafmetige moge immers iet te klei zij, aders hidere ze het vloeistofdebiet MAART P 11

12 TOEPASSING vloeistoffe op mierale basis va Groep I geleidelijk vervig door vloeistoffe va Groep II, met ee doorgaas lager geleidigsvermoge, steeg het aatal gevalle va elektrostatische otladig bij tribo-elektrische ladig. Het otstaa va TEC e de daaropvolgede otladig werde gemeld i ee aatal toepassige, waaroder: - smeersysteme voor stroomturbies; - hydraulische systeme e smeersysteme bij papiermachies; - hydraulische systeme i de siderurgie; - spuitgietsysteme voor plastic; - hydraulische GSE-proefbake. Door de verhoogde ESD-activiteit werd dit oderwerp oderzocht. Het oderzoek leidde tot het otwikkele va ee filtermedium dat bestad is tege tribo-elektrische ladig (TCR). Dit medium werd otworpe om opgebouwde tribo-elektrische ladig te verspreide op microscopische schaal, e zorgt dus voor ee aazielijke beperkig va de tribo-elektrische ladig die otstaat door het filterelemet e derhalve de ladig die door de vloeistof stroomafwaarts wordt gevoerd, zoals figuur 5 hieroder aageeft. Laboratorium- e veldoderzoeke toode aa dat de tribo-elektrische ladig bij o-polaire vloeistoffe op basis va koolwaterstoffe aazielijk werd beperkt. De effecte va elektrostatische otladig, zoals vokotladige, werde eigelijk teietgedaa e het klikkede geluid, dat wees op de ladig / otladig va het filterelemet, verdwee. Effect va het vloeistofdebiet op de ladig die otstaat bij covetioele filtermedia (groe) e TCR-media (blauw). Gevalstudie Me merkte ee klikked geluid op i de filterbehuizig va ee idustrieel smeersysteem. Metig va de vloeistofladig met ee ladigcollector toode aa dat het filtersysteem met ee covetioeel filterelemet va 17 µm (17µm(c) 200) ee duidelijke vorm va TEC vertoode. Vervagig door ee fijer filterelemet va 5 µm (5µm(c) 1000) met TCR-media zorgde ervoor dat de vloeistofladig met ogeveer de helft daalde t.o.v. de vloeistofladig va het covetioele filterelemet va 17 µm. De vloeistofladige va beide filtersysteme worde afgebeeld i figuur 6 hieroder. TEC va filtersysteme met ofwel ee covetioeel filterelemet va 17 µm (blauw), ofwel ee filterelemet va 5 µm(c) (5µm(c) 1000) met TCR-media (roze). Samevattig e coclusies Het otstaa va tribo-elektrische ladig e de daaropvolgede otladig kue ee probleem vorme waeer vloeistoffe op basis va koolwaterstoffe of iet-geleidede vloeistoffe door ee iet-geleided filtermedium strome. Het gebruik va geaarde filterbehuizige e buize is ee prevetieve veiligheidsmaatregel die de extere otladig ka beperke. Toch voorkomt dit iet dat de vloeistof wordt gelade, e blijft er itere schade aa de filter of adere systeemoderdele optrede als gevolg va het voke. De ieuwe TCR-filtermedia werde otwikkeld om potetiële probleme met tribo-elektrische ladig te verhidere i het filtere va vloeistoffe op basis va koolwaterstoffe door het voorkome of aazielijk doe dale va zowel het otstaa als het opbouwe va ladig. Uitgebreide ervarig op het werkveld toode aa dat filterelemete uitgerust met TCR-filtermedia het otstaa va tribo-elektrische ladig i idustriële hydraulische vloeistoffe e smeervloeistoffe op basis va koolwaterstoffe effectief beperke. Gevalstudie Vloeistoftype Groep II Reservoirvolume (l) 22,700 Vloeistofdebiet (lpm) 250 Filterelemetgraad (5µm(c) 1000) Toepassig / systeemtype Smerig gasturbie Locatie filterelemet Bypasscircuit Tabel 2: Samevattig va de systeem- e vloeistofparameters Lezersdiest P MAART 2010

13 ACTUALITEIT Nu bliksemsel izicht i uw eergieverbruik Automatiserigsbedrijf CimPro preseteert de MetriBox. De MetriBox is ee plug ad play, modulair cocept dat sel geïstalleerd ka worde e auwkeurig izicht geeft i de eergieverbruike va grote stroomverbruikers. De MetriBox bestaat uit 2 draadloze elektriciteitsmeters die eevoudig aa te brege zij. Gewoo om ee bestaade kabel plaatse is voldoede. De gegeves worde opgevage door de igebouwde TBOX datalogger die meer da waardes ka registere. De gegeves kue olie worde doorgestuurd via het bestaade Etheret of achteraf bekeke worde op PC of laptop. Er is ook ee MetriBox versie met gprs verkrijgbaar. Modulair cocept De MetriBox is ee compact e mobiel apparaat voor het registere va eergiestrome. Het apparaat is kat e klaar e bestaat uit 2 dele. Eé box met daari 2 draadloze 3 fase elektriciteitsmeters tot 100A, ee router e ee Modbus gateway. Voor het istallere va de draadloze elektriciteitsmeters hoeft me de stroomkabels iet los te make. De meters zij immers uitgerust met stroomklemme die geoped e zo eevoudig rod de verbruikers vastgemaakt kue worde. De eergiemeters worde op de bestaade istallatie gebouwd e gegeves worde draadloos doorgestuurd aar de TBOX datalogger met igebouwde flash-kaart e software voor het uitleze va de datalogger. Deze is igebouwd i ee kleie compacte flightcase e registreert spaig, stroom, kwh, frequetie e de arbeidsfactor. TBOX datalogger I ee TBOX kue méér da waardes worde gelogd met tijd- e datumstempel. De TBOX datalogger is uitgerust met ee Etheret iterface. Waeer die met het Etheret va de klat wordt verbode, kue de gelogde gegeves worde verstuurd op basis va s. Deze s worde door het meegeleverde pakket TVIEW otvage, waara de gelogde gegeves metee i de historische database worde geregistreerd. De gelogde gegeves kue worde geëxporteerd aar elke ODBC compliat database zoals Access MS SQL Server, Oracle ez. Deze gegeves zij ook metee beschikbaar als ee webserver, zodat de grafieke metee kue worde geaalyseerd i ee browser op het etwerk of op het iteret. Hiervoor hoeve gee licetiekoste te worde betaald. Bovedie is het aatal cliëts obeperkt Lezersdiest Bestseller met verrassigseffect De AE-serie va Rittal is al jare ee succesverhaal. Wereldwijd worde al miljoee exemplare va deze robuuste e flexibele compacte schakelkast gebruikt. Maar Rittal laat het daar iet bij. Er wordt immers cotiu gewerkt aa iovaties. Het recetste voorbeeld daarva zij de ieuwe rails voor iterieuropbouw voor ee flexibele uitbouw va deze systeemkast. Het wereldwijde succes va de compacte schakelkast AE, vervaardigd volges ee hoogtechologisch procédé, wordt weerspiegeld door de verschillede kwaliteitslabels die de kast draagt, met ame UL, DNV, TÜV, VDE e CSA. Eé va de uieke eigeschappe is de buitegewoo hoge corrosiebeschermig, te dake aa ee 3-fasige oppervlaktebehadelig bestaade uit ee aokeramische voorbehadelig e het aabrege va achtereevolges ee elektroforese grodlaag e ee poedercoatig. Sids kort biedt de kast og meer mogelijkhede op vlak va bieopbouw, dakzij de compatibiliteit met het toebehoresysteem va de schakelkastserie TS 8; ieuwe bierails make va de AE ee echte systeemkast. De rails worde i ee hadomdraai e zoder eige mechaische bewerkig i de behuizig geïstalleerd. Dakzij de rails, die aar keuze aa de zijkate, op de bodem of het bovevlak gemoteerd worde, kue toebehore zoals TS 8 chassis, deurschakelaars, lampe, deurarreterige, thermostate e hygrometers sel e veilig igebouwd worde. De rails worde eevoudig tege de achterkat va de behuizig gemoteerd e met schroeve vooraa aa de kastomkaderig vastgezet. Dakzij deze bevestigigstechiek zoder bore blijft de beschermig behoude. De zogeaamde platformstrategie levert duidelijke voordele op door de vereevoudigde plaig, bevoorradig e motage. Deurschakelaars e verlichtig kue igebouwd zoder dat er og moet geboord worde Lezersdiest MAART P 13

14 SRT Triboelectric advert_a4 mobile 25/02/ :37 Page 1 Take Charge of Your Fluid System Gericht op de toekomst Perslucht is duur! De beste eergie is gespaarde eergie High Pressure filters Retur-lie filters I-Tak filters Featurig Triboelectric charge resistat filtratio media Prevets filter damage Protects agaist fluid degradatio Icreased equipmet protectio Improved system reliability Simple ad quick maiteace NEW! The Ultimate i System Protectio, Performace, Maiteace ad Value Pall Belgium (Idustrial) Leuvesesteeweg 325, bus 7, 1932 Zavetem tel +32 (0) 2/ fax +32 (0) 2/ ifo-belux@pall.com Bespaar geld met het auwkeurig mete va het verbruik e de kwaliteit va perslucht. Testo biedt ee compleet gamma aa meetistrumete voor het cotrolere va perslucht aa: - Verbruiksmetig De testo persluchtteller geeft iformatie over het persluchtverbruik, hij ka zelfs de kleiste persluchtlekke opspore. - Kwaliteitsmetig De testo dauwputmeters mete de restvochtigheid e beschermt de stock tege corrosie, ijsvormig e mechaische schade. testo NV Idustrielaa Terat Tel 02/ ifo@testo.be Lezersdiest Lezersdiest

15 TOEPASSING De draaibewegig wordt via twee kettigwiele e twee duwkettige i de beodigde lieaire bewegig omgezet. Uiteidelijk worde hiermee de twee zuigers met ee kracht va maximaal N i de ciliders met de compoete geperst. Duwkettig werkt als lieaire aadrijvig De duwkettig va Framo Morat wordt i heel wat toepassige gebruikt: heftafels, staal perse kweektafels i kasse e i de theatertechiek. Sids kort maakt ook de tadheelkude gebruik va de duwkettig. I de megistallatie worde twee pasta-achtige substaties automatisch i de juiste verhoudig gemegd e gedoseerd. I het megapparaat zij twee duwkettige va Framo Morat verwerkt. Die zorge ervoor dat aa de eise izake krachtdichtheid, auwkeurigheid e compactheid wordt voldaa. Het leegdrukke va de cartridges i de megkamer gebeurt met behulp va twee duwkettige (foto: Framo-Morat). Tadartse make het materiaal voor gebit afdrukke door twee compoete met elkaar te mege e daara op de juiste plek aa te brege. Om dit proces zo efficiët mogelijk te late verlope, is ee speciaal megapparaat otwikkeld dat aa deze voorwaarde voldoet. I de twee ciliders worde de twee compoete odergebracht i patroe aagebracht. Door het bediee va de kop worde de twee compoete samegevoegd, gemegd e aar buite gedrukt. Kleier, stiller e krachtiger Het ieuwe model moest kleier, geluidsarmer e krachtiger zij da voor ee idustriële toepassig. Dat was de belagrijkste uitdagig voor Framo Morat. Om aa die eise te voldoe, zij de verschillede aadrijfcompoete geselecteerd op ee hoge belastbaarheid maar ook op ee hoge efficiëtie. Er moest ook rekeig gehoude worde met koppel, drukkracht e selheid. Het eidotwerp va het megapparaat bevat twee aadrijvige. De eerste eemt het megproces voor zij rekeig waarbij hij gebruik maakt va ee combiatie va cilidrische tadwiele e ee riemoverbregig. Daarbij draait het extruderwormwiel i de megkamer met ee selheid va mi-1 om zo ee vermegig zoder luchtisluitige te realisere. De adere aadrijvig perst de compoete i de megkamer. Dit gebeurt via ee combiatie va ee schroeftadwiel, ee cilidrisch tadwiel e ee plaeetdrijfwerk. Duwkettig Waeer ee ormale lieaire aadrijvig wordt gebruikt, heeft de costructeur altijd te make met ee bepaalde slaglegte die voor ee belagrijk deel debet is aa de uiteidelijk afmetige va de costructie. I éé va de twee uiterste toestade zal de compoet bijvoorbeeld ee zuiger die de slag gaat make, immers érges moete blijve. Dit probleem is opgelost door die te vervage door ee duwkettig. De kettig bestaat uit speciaal gevormde schakels; door de geometrie va de schakels ka de kettig slechts i éé richtig ombuige terwijl hij i de adere richtig star blijft. De ombuigeigeschappe zij te gebruike om de kettig i ee kleie ruimte op te slaa hij ka zich hierbij oprolle als ee slakkehuis waardoor de grootte va het apparaat beperkt blijft. Harry Driese, techisch directeur va Framo Morat Nederlad: De voordele die de duwkettige i deze relatief kleie applicatie biede hoge vermogesdichtheid bij ee compacte opbouw é ee hoge auwkeurigheid zij atuurlijk ook te gebruike voor toepassige i de idustrie. Waeer ee duwkettig wordt gebruikt voor het uitoefee va krachte i de verticale richtig bijvoorbeeld voor het uitvoere va ee hefbewegig da zie je dat de beodigde slagruimte die bijvoorbeeld ee hydraulische vijzel wél odig heeft, hier grotedeels komt te vervalle. Hetzelfde geldt voor toepassige die werke met hydraulische of peumatische ciliders of tadheugels. I de praktijk zie je da ook dat de duwkettige i veel gevalle ee ecoomische oplossig biede voor situaties waari weiig plaats beschikbaar is. Framo Morat Framo Morat realiseert aadrijfoplossige voor tadwiel wormwiel e plaeteaadrijvige tot complete aadrijvige. Framo Morat met meer da 140 jaar ervarig, is de toegewijde parter voor aadrijftechiek, otwikkelig, costructie, prototype bouw, teste e optimaliserig- trajecte aar seriebouw. Bij Framo Morat werke ogeveer 330 werkemers e heeft sids jui 2009 i Nederlad ee eige verkoopvestigig Framo Morat BV voor de Beelux. Voor meer ifo: Hoe werkt de LiearChai? De LiearChai ook beked als de duwkettig is te gebruike i zowel horizotale als verticale richtig e bovedie geschikt voor wisselede trek-/drukbelastige. Door de geometrie va de schakels is de kettig i vergaade mate aa te passe ee de specifieke toepassig. Met de stadaard uitvoerig zij krachte tot N over te drage bij omgevigstemperature tot 180 C. De speciale uitvoerige make hogere krachte bij extremere temperature mogelijk Lezersdiest MAART P 15

16 Turkey to solutios U zoekt ee pasklare oplossig voor ee aadrijftechisch vraagstuk? Hydrauvisio is het vertrouwde adres voor aadrijf techiek i de volle breedte... systeembouw, revisie, Iovative Perfectio service, teste, certificere, storigsdiest, verhuur e compoete distributie... Hydrauvisio heeft het i huis. Solutio Reliability Lezersdiest Same, kue wij uw productiviteit verhoge e uw uitvaltijd e productiekoste aazielijk vermidere. Wacht iet lager af e verhoog vadaag og uw productiviteit e wistgevedheid. Met de state-of -the -art peumatiek,hydrauliek, filtratie e elektromechaiek kue we met os portfolio va de meest uiteelopede bewegigs- e cotroletechologie, u bijstaa i het otwikkele va meer efficiëte e eergiezuiige toestelle. Door de optimalisatie va uw productielije ka u same met Parker op hogere selheid e veel accurater werke. Bovedie helpt het vooruitstrevede diagosemateriaal va Parker uw potetiële probleme te idetificere om ze aderhad te voorkome. Aarzel iet lager e cosulteer de Parkerwebsite. Tel: +32 (0) Fax: +32 (0) parker.belgium@parker.com Lezersdiest

17 TOEPASSING Krachtige olie/luchtkoelers, ieuw filteraabod Om de operatioele temperatuur i hydraulische systeme op peil te houde, worde verschillede koelsysteme gebruikt. Ee optimaal temperatuurbereik verlegt de levesduur va de hydraulische compoete e vermidert bijgevolg het risico op storige i het hydraulisch systeem. Om aa deze vereiste te voldoe heeft Rexroth krachtige olie/luchtkoelers va het type KOL e KOLP met radiale e axiale luchttoevoer otwikkeld. Die producte zette ee ieuwe stadaard op het gebied va geluidsiveau: met 52 db(a) e 65 db(a) voldoet het geluid va de kleiere koelers zoder bijkomede isolatie aa de geldede geluidsorme. De maximale koelkracht is 120 kw e het maximale debiet bedraagt 400 l/mi. De compacte, moteerklare olie/luchkoelers zij ideaal geschikt voor gebruik i gereedschapsmachies, perse, kuststofverwerkigmachies e spuitgietmachies. De koelcapaciteit werd otwikkeld i overeestemmig met de DIN EN 1048-stadaard. De olie/luchtkoelers va het type KOL e KOLP zij otworpe voor ee maximaal toegestae operatioele druk va 26 bar. De typische lamelvormgevig vertraagt de vervuilig va het koelelemet e garadeert lage oderhoudsitervalle. De olie/luchtkoeler bestaat uit ee elektrische motor, behuizig, koelelemet e ee vetilator. De KOLP-versie met radiale vetilator is eveees verkrijgbaar als kat-e-klaar circulatiecircuit bestaade uit koeler, extere circulatiepomp e igebouwde DIN-filter. Het aabod wordt uitgebreid met ee ruime selectie aa bijkomede opties zoals bypassvetiel, temperatuurschakelaar, elektrische of visuele vuilstadidicator voor de filter. De olie/luchtkoelers worde gekemerkt door hu variabele istallatiemogelijkheid. Zij kue zowel horizotaal als verticaal geïstalleerd worde. Ter beschermig tege corrosie gebruikt Rexroth ee poedercoatig die resistet is aa omgevigsivloede Lezersdiest Nieuw filteraabod verhoogt systeembeschikbaarheid Als uitbreidig va het aabod accessoires heeft Rexroth zij filteraabod herzie. Het aabod omvat u ook hogedrukfilters voor flesmotage oder hydraulische stuurblokke, medium- e hogedrukfilters voor zijdeligse bevestigig e leidigfilters, eveees voor medium- e hoge druk. De hogedrukfilters voor ee operatioele druk va maximaal 450 bar zij otworpe voor flesmotage oder hydraulische stuurblokke. De filters zij geschikt voor debiete va meer da 500 l/mi ad bestaa i vier uitvoerige e tie verschillede groottes. De 350 bar filters i NG630 e NG1000 late og grotere debiete toe. Voor ee drukiveau tusse 250 e 350 bar zij twee series va blokmotagefilters gelaceerd. Deze medium- e hogedrukfilters zij otworpe voor zijdeligse aasluitig aa stuurblokke i ee hydraulisch systeem. Dit laat eveees toe dat de filterilaat oderaa e de uitvoer boveaa gemoteerd ka worde. Voor motage i hydraulische leidigsysteme zij er drie ieuwe leidigfilters met ee druk va respectievelijk 250, 350 e 550 bar. Deze medium- e hogedrukfilters met 3µm e 10 µm filterelemete zij geschikt voor debiete tot 1000 l/mi. Zij zij uitgerust met aasluitige va G 1/2 tot SAE 2 1/ psi. Alle filters oderscheide zich door toepassigsspecifieke otwerpe e ee optimaal debier met miimaal drukverlies. Naast de mogelijkheid tot talrijke productie- e applicatietechische features werd ook veel aadacht besteed aa ee miiem oderhoud. De omschakelbare filters bijvoorbeeld beschikke stadaard over ee drukcompesatie, wat de filterwissel vereevoudigt. De stadaard mechaisch-optische vuilstadidicatore die de vervuiligsgraad va de filter bewake zij i alle ieuwe filters geïtegreerd. Bijgevolg zij alle ieuwe filters eevoudig uitrustbaar met hetzelfde elektrisch schakeldeel Lezersdiest MAART P 17

18 REPORTAGE Dat de prijs va perslucht uit ogeveer 80% eergie,ca 10% ivesterig e ca 10% oderhoud bestaat, was met ekele kleie afwijkige te hore bij de meeste sprekers. Kostprijsverlagig va perslucht gebeurt da ook i eerste istatie door besparige op eergieverbruik. Promotiedag duurzaam gebruik va perslucht Op 18 ovember 2009 orgaiseerde Eergik vzw haar promotie- e studiedag over perslucht. Wij ware va de partij same met zeve deelemede firma s e ee 50-tal geïteresseerde uit de idustrie e het oderwijs. Zoals de titel va de studiedag deed vermoede, lag de adruk va alle lezige op het aspect eergiebesparig bij de persluchtproductie e bij het persluchtverbruik. Hiera volgt ee syopsis va de verschillede lezige. LABORELEC (Thomas Neve) Tijdes deze ileidede presetatie kwam ee opsommig va mogelijke eergiebesparigsmaatregele bij de productie e het gebruik va perslucht aa bod. Wij oteerde oder adere dat volges Laborelec ee drukvermiderig va 0,5 bar resulteert i 4 à 5% eergiebesparig (adere sprake va 7% besparig per bar drukvermiderig). Adere thema s die aa bod kwame: Toeretalregelig va compressore om dure leeglooptijde te vermijde Cetrale sturig va de compressore i plaats va de klassieke cascadesturig Oderhoud va rad- e luchtbehadeligsapparatuur Gebruik va compressiewarmte voor sommige drogertypes e/of voor verwarmig va water, processe of gebouwe Streve aar maximum 10% persluchtverlieze via lekke: lekke opspore e wegwerke Distributiesysteme i rigvorm i plaats va i ateevorm Ekel daar perslucht gebruike waar absoluut odig: gee koelig, reiigig, drogig, ez. met perslucht Waterijectie & warmterecuperatie AF BELGIUM (Lauret Teughels) De vertegewoordiger va AF Belgium behadelde de thema s Hoe de gepaste compressor selectere e Is ee compressor bruikbaar als duogeerator? De toehoorders krege ee opfrissig va de thermodyamica va compressiecycli: de ideale compressie is de isotherme compressie. Teves kwame ekele basisterme e defiities ter sprake (Nm 3 =Normm 3 =m 3 bij 0 C, Pa, 0% relatieve vochtigheid) (1 Nm 3 bevat grosso modo 7% mider lucht da 1 m 3 bij 20 C)(PV/ RT=Cte). De keuze va het compressortype is bepaald door de geweste werkdruk, cotiu of sporadisch gebruik, geweste luchtkwaliteit (bijvoorbeeld olievrij of iet), opbregst (ekele 100 Nl/mi of meerdere Nm 3 /h?), beschikbaar koelmiddel, mobiel of statioair, geweste levesduur, aagepaste regelig. Wij leerde dat de duogeerator va AF Belgium i feite ee watergeïjecteerde schroefcompressor is (de compressiecurve beadert de isotherm) waaraa ee warmterecuperatie is toegevoegd waardoor 90% va het motorvermoge ka gerecupereerd worde als warm water. Eergieverbruik iperke ATLAS COPCO BELGIUM (Mauel Jeamart) Deze presetatie gig vooramelijk over eergiebesparig door cetrale sturige va compressorcetrales. Uit twee case studies bleek hoe de Atlas Copco beaderig va eergieprobleme haar vruchte afwierp. Die beaderig bestaat uit: - Pre-assessemet: besparigspotetieel ischatte - Airsca = Eergieaudit: mete e i grafiek brege va het bestaade eergieverbruik. - Aabevelige: sturig aapasse/drukverlagig/obelaste ure wegwerke met MIVIV-DSS automatiserig va de selectie va de ideale compressor bij iedere veraderig va de vraag aar perslucht. - Nodige ivesterige e terugbetaalperiode. P MAART 2010