Bariatrische ingrepen en intensive care. Helga Hart-Sweet, intensivist

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bariatrische ingrepen en intensive care. Helga Hart-Sweet, intensivist"

Transcriptie

1 Bariatrische ingrepen en intensive care Helga Hart-Sweet, intensivist

2 Dik zijn in heerlijk

3 Groeiend probleem De World Health Organization (WHO): obesitas op dit moment de grootste bedreiging van de gezondheid van de mensheid. Obesitas heeft ondervoeding en infecties ingehaald als meest significante veroorzaker van slechte gezondheid. Voornamelijk geassocieerd met diabetes mellitus, hart en vaatziekte, bepaalde vormen van kanker en OSAS.

4 Definitie Obesitas (BMI>30 kg/m 2 ) Europa 12-15% USA >30% Morbide Obesitas BMI > 40 kg/m 2 BMI > 35 met co-morbiditeit Nederland 1,5% USA > 8% 190 kg, 205 cm, BMI 45

5

6 IFSO criteria voor bariatrische chirurgie Leeftijd BMI 40 kg/m2 of BMI kg/m2 met ernstige comorbiditeit(dm2, hypertensie, obstructief slaapapneusyndroom, hyperlipedemie, of bewezen arthrose) Serieuze, begeleide afvalpogingen Gemotiveerd voor gedragsverandering (en levenslange follow-up) Geen psychiatrische problemen of middelenverslaving Het begrijpen van de risico s van de operatie Bereidheid levenslang dagelijks vitaminepreparaten slikken Geen zwangerschap in de eerste twee jaar na chirurgie

7 DM type 2 als indicatie BMI > 35 met DM type 2? Zeker! BMI met moeilijk in te stellen DM type 2? Zeker overwegen Officieel nog geen indicatie (advies : binnen een prospectieve klinische trial) BMI < 30 met moeilijk in te stellen DM type 2? In onderzoeks verband (prematuur)

8 Directe invloed van bariatrische chirurgie op DM2 Niet door gewichtsverlies (alleen) Hoe zit het?

9 Het succes van de gastric bypass werd eerder alleen toegeschreven aan: Mechanische restrictie Calorische malabsorptie

10

11 5 componenten RYGBP? Reductie grootte maag Exclusie maag en eerste deel dunne darm voedingsstoffen Verandering stroming gal Snel contact voedingsstoffen met jejunum Onderbreking n. vagus takken (maag) invloed gastrointestinale en centrale neuroendocriene signalen die leiden tot veranderingen in energie homeostase

12 Mechanismen postoperatief gewichtsverlies Minder hongergevoel en toegenomen verzadigingsgevoel(door de gastro-intestinale hormonen) Toename energieverbruik Verandering in voedselvoorkeuren Verandering insuline secretie en toegenomen insuline sensitiviteit Onduidelijk wat de relatieve invloed van elk afzonderlijke component is

13 Restrictief Maagband Gastric Sleeve Malabsorptief BPD (+DS) Ilial transposition Combinatie? Gastric bypass Omega loop gastric bypass SADI-S Welke technieken

14 Maagband

15 Gastric sleeve

16 Roux-en-Y Gastric Bypass

17 Biliopancreatic Diversion - Duodenal Switch BPD met duodenal switch: 150 cm ileum naar maag Pylorus gespaard, maaglediging intact, dumping Sleeve gastrectomie, restrictie en parietale cellen Langere common limb van ong. 100cm Ongeveer zelfde resultaten, iets minder ulceraties, dumping, lever en electrolietstoornissen

18 Laparoscopische chirurgie

19 Single-anastomosis gastric bypass/omega loop gastric bypass ( mini gastric bypass)

20 Single anastomosis duodeno ileal bypass with sleeve gastrectomy (SADI-S)

21

22 Redt bariatrische chirurgie levens?

23 Clinical Benefits of Bariatric Surgery Improvements in Metabolic Diseases 4 years after bariatric surgery Frigg et al. Reduction in Co-morbidities 4 Years after Laparoscopic Adjustable Gastric Banding. Obes Surg. 2004; 14(2):

24 Percentage of Patients with Resolved or Improved T2DM after Bariatric Surgery Pateints (%) ,0 76,8 * * 47,9 * 80,8 ** 93,2 90,8 83,7 71,6 98,9 Total GB GBP Gastroplasty BPDDS ± * * ** ** NS 76,7 * Resolved (mean, %) Resolved or Improved (mean, %) N Buchwald et al. Bariatric Surgery: A Systematic Review and Meta-analysis. JAMA. 2004; 292(14): Mingrone et al. Bariatric Surgery versus Conventional Medical Therapy for Type 2 Diabetes. N Engl J Med. 2012; 366(17):

25 Mean Changes in Measures of Diabetes Control from Baseline to 3 Years Schauer PR et al. N Engl J Med 2014;370:

26 Is bariatrische chirurgie veilig

27 Peri-operatieve mortaliteit < 1% Type operatie Aantal patiënten % vermindering van het overgewicht Aanpasbare maagband % ( ) Gastric Bypass % ( ) Maagverkleining volgens Mason Biliopancreatische Diversie/ Duodenal Switch % ( ) % ( ) Mortaliteit door de ingreep 0,1% 0,5% 0,1% 1,1% Bariatric surgery: a systematic review and meta-analysis. Buchwald JAMA 2004

28 Nieuw? Beter? Tilburgs ziekenhuis voert maagverkleining uit zonder operatie

29 Review van endoscopische gastic sleeve Endoscopic Sleeve Gastroplasty - A New Tool to Manage Obesity(Deepanshu Jain1, Bharat Singh Bhandari2, Ankit Arora2 and Shashideep Singhal2, Clin Endosc 2017;50: Statistisch significant gewichtsverlies (p<0,05) werd beschreven in 7 van de 8 studies waar de data beschreven werden. Geen complicaties tijdens de procedure 2,3% van de patiënten kregen ernstige complicaties ( lekkage, longembolie, pneumothorax, mortaliteit 0%) Relatief veel kleine complicaties die makkelijk opgelost konden worden Nog geen grote studies met metabole effecten Staat nog in de kinderschoenen

30 Reden IC Opname OHS / OSAS Comorbiditeit: cardiopulmonaal Rhabdomyolyse Vroege complicaties

31 Obstructief slaap apneu(osa) Achtergrond van OSAS Mild : apneu/hypopneu index <15 Moderate apneu/hypopneu index Severe apneu/hypopneu index >30 Ongeveer 80% van de bariatrie populatie heeft OSA ( 40 % ernstig) Trachea collaps en daardoor belemmerde luchtflow(restrictie) Door deposito van vetweefsel krijg je vermindering van luchtweg volume

32 - 1 in case of CPAP + 1 in case of resting PaCO2 > 50 mm Hg 4: increased risk 5-6: significantly increased risk

33 Risico bepalen bij OSAS A. Ernst van OSAS (-1 punt bij CPAP gebruik,+1 bij PaCO2>50mm Hg) geen:0-5 0 Mild: Matig: Ernstig:>30 3 B. Type chirurgie en anesthesie Perifere chirurgie onder spinaal of epiduraal met lichte sedatie 1 Perifere chirurgie onder algehele narcose 2 Grote chirurgie onder algehele narcose 3 Luchtweg chirurgie: kissing tonsils 1 UPPP/ZPP 2 Nasal packs (Septum-,neuscorrectie) 3 HTP 5 C. Gebruik van opiaten Geen 0 Lage dosis 1 Hoge dosis 3 D. Score A plus de hoogste van B of C. 5 : IC indicatie

34 Routine Postoperative Monitoring after Bariatric Surgery in Morbidly Obestime Patients with Severe Obstructive Sleep Apnea: ICU Admission is not Necessary OBES SURG DOI /s Amin B. Goucham1 & Usha K. Coblijn1 & Helga B. Hart-Sweet2 & Nico de Vries3 & Sjoerd M. Lagarde4 & Bart A. van Wagensveld1 Conclusie: Geen relatie met hoog AHI en desaturatie Hoog BMI > 60 kg/m² en OSA is geassocieerd met saturatiedalingen < 85%( geen interventie nodig geweest) Patiënt met ernstige OSA en CPAP masker hebben een laag risico op cardiale en pulmonale complicaties Routine monitoring op de IC lijkt niet nodig

35 Rhabdomyolyse Risico factoren OK > 4 uur DM, hypertensie, vaatlijden ASA III / IV BMI > 60 Propofol als anesthetica Bij vermoeden, direct bepalen: Creatinine Kinase (CK) > 1000 IU/L Myoglobine > 90 µg/l Obes Surg 2006;16: Obes Surg 2003;13:

36 DVT en longembolie 6% in super super obese (BMI>60kg/m 2 ) Belangrijkste doodsoorzaak (ca 50%) Preventie: Voorheen elastische kousen Tegenwoordig alleen fraxiparine 0.6 ml Bij BMI > 50, continueren tot 6 weken post-op

37 Vroege post operatieve Complicaties Bloeding Staple line Intra abdominaal Lekkage / perforatie (1.6%) Obstructie anastomose Infecties Cardio-pulmonaal MI atelectase longembolie Nguyen et al. 2006

38 Preventie postoperatieve atelectase Bij inleiding preoxygenatie met CPAP Tijdens operatie PEEP Antagoneren spierverslappers Detubatie / verpleging in AT positie Postoperatief direct CPAP masker Snel mobiliseren

39 Lekkage anastomose Weinig symptomen Tachycardie en/of tachypneu vaak ENIGE symptoom Snel ingrijpen Re-laparoscopie / Laparotomie RX niet betrouwbaar! Prognose slecht bij late interventie

40 Waar lopen wij tegen aan op de IC Gewicht!! Mobiliseren Lijnen Intuberen Scan( gewicht) Maagsonde en retentie bepalen Reanimatie( boornaald)

41 Waar lopen wij tegen aan op de IC Antistolling: 0,6 ml Nadroparine Beademing : standaard instelling : Peep 10 cm Hg, TV: 6 ml/kg ideaal lichaamsgewicht CVVH: welke dosis 25 ml /kg/uur?, Ideaal lichaamsgewicht? Voeding

42 Sepsis ASPEN richtlijn 2016(grens BMI 30-50) A&I nummer 4,december 2016

43 Eiwittoevoegingen Ideaal lichaamsgewicht Bij vrouwen: BMI van 21 Bij mannen; BMI van 22,5 Enterale voeding Prosource( 15 gram eiwit, 60 kcal in 50 ml water) Parenterale voeding Vamin 18 ( 67 gram eiwit in 500 ml, 240 kcal) SMOF kabiven met extra aminozuren (2018)

44 Lange termijn complicaties Inwendige herniatie Naadulcera en naadstenose Galsteenlijden Refluxklachten voornamelijk bij de sleeve Boerlage et al,bariatrische chirurgie:hoe,wanneer,wat en bij wie? NTVG,21/7/2017

45 Inwendige hernia

46 Lange termijn complicaties Aanpassing van de behandeling van obesitas gerelateerde comorbiditeit bij snel gewichtsverlies (diabetes of hypertensie, etc.) Dumpingklachten Hypoglykemieën Vitaminetekort, eiwittekort of een tekort aan andere micronutriënten(ijzer, calcium, vitamine D en vitamine B12. ( soms ook van vitamine A,B1,B6,E en K, foliumzuur en mineralen) Elektrolytstoornissen Huidoverschot

47 Take home message Bariatrische behandeling blijkt zeer gunstige effecten te hebben op diabetes mellitus type 2 Operatieve ingrepen waarbij een groot stuk van de dunnedarm wordt kortgesloten hebben het sterkste effect op de glucosewaarden. Weinig symptomen bij lekkage Let op lange termijn complicaties (vitaminedeficiënties,dumpingklachten, herniatie)

48 Tijd voor vragen

Bariatrische chirurgie 2016: Operatieve details. Ruben Schouten Chirurg Huisartsen onderwijs

Bariatrische chirurgie 2016: Operatieve details. Ruben Schouten Chirurg Huisartsen onderwijs Bariatrische chirurgie 2016: Operatieve details Ruben Schouten Chirurg Huisartsen onderwijs Waar gaat het over? Niet over mensen die een beetje te dik zijn. maar over mensen die extreem en gevaarlijk overgewicht

Nadere informatie

Landelijk Medium Care Symposium 1 November 2018 Bariatrische Chirurgie

Landelijk Medium Care Symposium 1 November 2018 Bariatrische Chirurgie Landelijk Medium Care Symposium 1 November 2018 Bariatrische Chirurgie Sander Vergouwen Verpleegkundig specialist i.o. Agenda Demografie Verwijscriteria Bariatrische chirurgie Korte en lange termijn complicaties

Nadere informatie

Obesitas is een dodelijke ziekte!

Obesitas is een dodelijke ziekte! Rode Kruis ziekenhuis Obesitas is een dodelijke ziekte! Niet opereren is een kunstfout! Rode Kruis ziekenhuis Wat is bariatrische chirurgie? Bariatrie = wetenschap van de medische begeleiding van de toename

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren Bariatrische Chirurgie (DATO) 2016

Factsheet Indicatoren Bariatrische Chirurgie (DATO) 2016 Factsheet en Bariatrische Chirurgie (DATO) 2016 Start registratie: 2015 Inclusie & exclusie criteria DATO Inclusie De patiënten die geregistreerd dienen te worden zijn die patiënten die een chirurgische

Nadere informatie

BARIATRISCHE CHIRURGIE

BARIATRISCHE CHIRURGIE BARIATRISCHE CHIRURGIE Toename chirurgie voor MA in the US 1992-2003 criteria voor operatie bmi > 40 kg/m 2 bmi > 35 kg/m 2 en ernstige comorbiditeit meerdere afvalpogingen compliance gang van zaken wordt

Nadere informatie

Wereldwijd 333.000 per jaar

Wereldwijd 333.000 per jaar 1998 13,386 2008 220,000 Bariatrische Chirurgie Wereldwijd 333.000 per jaar Sjoerd Bruin Chirurg Slotervaartziekenhuis Bariatrische Chirururgie Bariatrie van uit het Grieks: bar= gewicht -iatrie behandeling

Nadere informatie

Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar

Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar Kaart toenemende demografie obesitas The influence of obesity on total joint arthroplasty.

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren Bariatrische Chirurgie (DATO) Start registratie: 2014

Factsheet Indicatoren Bariatrische Chirurgie (DATO) Start registratie: 2014 Factsheet en Bariatrische Chirurgie (DATO) 2017 Start registratie: 2014 Inclusie & exclusie criteria DATO Inclusie De patiënten die geregistreerd dienen te worden zijn die patiënten die een chirurgische

Nadere informatie

Bariatrische Chirurgie: een gewichtige ingreep

Bariatrische Chirurgie: een gewichtige ingreep Bariatrische Chirurgie: een gewichtige ingreep 1 Mellody Cooiman Arts-onderzoeker/PhD-student Disclosure belangen spreker Geen 2 3 Evolutie 4 Overgewicht? Dit zijn de risico s 5 Medicatie switch of behandeling

Nadere informatie

BariatrischeChirurgie. Sjoerd Bruin Chirurg Slotervaartziekenhuis

BariatrischeChirurgie. Sjoerd Bruin Chirurg Slotervaartziekenhuis BariatrischeChirurgie Sjoerd Bruin Chirurg Slotervaartziekenhuis Bariatrische Chirururgie Bariatrie van uit het Grieks: bar= gewicht -iatrie behandeling 1998 13,386 2008 220,000 Wereldwijd 333.000 per

Nadere informatie

Bariatrische Chirurgie

Bariatrische Chirurgie Bariatrische Chirurgie Sjoerd Bruin Chirurg Slotervaartziekenhuis Bariatrische Chirururgie Bariatrie van uit het Grieks: bar= gewicht -iatrie behandeling 1 1998 13,386 2008 220,000 Wereldwijd 333.000 per

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren Bariatrische chirurgie (DATO) 2016

Factsheet Indicatoren Bariatrische chirurgie (DATO) 2016 Factsheet en Bariatrische chirurgie (DATO) 2016 Start registratie: 2014 Inclusiecriteria Inclusie De patiënten die geregistreerd dienen te worden zijn die patiënten die een chirurgische interventie ondergaan

Nadere informatie

Effect op metabole pathologie

Effect op metabole pathologie Chirurgische behandeling van type 2 Diabetes Zeker Weten JW Greve Atrium Medisch Centrum Parkstad CASUS Patient 64 jaar leeftijd op grens indicatie OK BMI? Maar waarschijnlijk binnen norm Motivatie patient

Nadere informatie

Onze resultaten. Het CON

Onze resultaten. Het CON Onze resultaten Het CON Het Centrum voor Obesitas Nederland vindt het zeer belangrijk om transparant te zijn over onze resultaten en de kwaliteit van de geleverde zorg. Om u als patiënt de beste zorg te

Nadere informatie

Informatieavond Bariatrische Zorg bij Volwassenen

Informatieavond Bariatrische Zorg bij Volwassenen Bariatrische Zorg bij Volwassenen De BariatrischeIngreep: Voorwieen waarom JF Smulders Disclosures: Open research and educational grants from: Covidien FitForMe 2 Door wie: Obesitas Centrum Maxima Obesitas

Nadere informatie

Symposium KARVA Courtesy: karin vetters (mother)

Symposium KARVA Courtesy: karin vetters (mother) Symposium KARVA 02-12-2017 Courtesy: karin vetters (mother) Wie is Stijn Heyman? Algemeen Chirurg Ziekenhuis Netwerk Antwerpen fusie Stuivenberg-Palfijn-Middelheim Bariatrie en endoluminele heelkunde (NOTES)

Nadere informatie

Huisartsenzorg na bariatrische chirurgie Huisartsbeurs 2 april Madelène Kuipers voormalig huisarts Arts Nederlandse Obesitas Kliniek

Huisartsenzorg na bariatrische chirurgie Huisartsbeurs 2 april Madelène Kuipers voormalig huisarts Arts Nederlandse Obesitas Kliniek Huisartsenzorg na bariatrische chirurgie Huisartsbeurs 2 april 2016 Madelène Kuipers voormalig huisarts Arts Nederlandse Obesitas Kliniek Huisartsenzorg na bariatrische chirurgie obesitas in Nederland

Nadere informatie

Nationaal Preventie Akkoord

Nationaal Preventie Akkoord Nationaal Preventie Akkoord Nationaal Preventie Akkoord Doelstellingen in 2040: Overgewicht bij jeugdigen van 13,5 -> 9,1% Overgewicht volwassenen van 48,7 -> 38% Obesitas volwassenen van 14,5 -> 7,1%

Nadere informatie

Onze resultaten. Ons resultaat: Het CON beschikt over 3 bariatrisch chirurgen

Onze resultaten. Ons resultaat: Het CON beschikt over 3 bariatrisch chirurgen Onze resultaten Het CON Het Centrum voor Obesitas Nederland vindt het zeer belangrijk om transparant te zijn over onze resultaten en de kwaliteit van de geleverde zorg. Om u als patiënt de beste zorg te

Nadere informatie

Het Congres Morbide Obesitas wordt mede mogelijk gemaakt door:

Het Congres Morbide Obesitas wordt mede mogelijk gemaakt door: Het Congres Morbide Obesitas wordt mede mogelijk gemaakt door: Bariatrie: (n)iets voor de 1 e lijn? Bariatrie, diabetes en de NHG standaard dr. Dingeman Swank, bariatrisch chirurg NOK drs. Françoise Langens,

Nadere informatie

Belangrijk is om te beseffen dat deficiënties soms ontstaan ondanks het feit dat patiënten gesuppleerd worden.

Belangrijk is om te beseffen dat deficiënties soms ontstaan ondanks het feit dat patiënten gesuppleerd worden. Voedingsdeficiënties Er zijn een aantal zaken die meespelen bij het ontstaan van de tekorten na bariatrische chirurgie. Ten eerste is bekend dat morbide obese patiënten vaker voedingsdeficiënties hebben

Nadere informatie

Overgewicht en Obesitas Conservatieve en operatieve behandeling

Overgewicht en Obesitas Conservatieve en operatieve behandeling Overgewicht en Obesitas Conservatieve en operatieve behandeling Dr. G.H. de Groot, mdl-arts Nederlandse Obesitas Kliniek Hilversum Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk Prevalentie van obesitas naar geslacht

Nadere informatie

Dutch Audit for Treatment of Obesity DATO

Dutch Audit for Treatment of Obesity DATO Dutch Audit for Treatment of Obesity DATO Vetgedrukte items zijn verplicht Versie: 2015-1-21 - v2.1.16 Patiënt gegevens CIC Land Nederland Duitsland België Identificatie type Identificatie code Patiëntnummer

Nadere informatie

Dutch Audit for Treatment of Obesity DATO

Dutch Audit for Treatment of Obesity DATO Dutch Audit for Treatment of Obesity DATO Vetgedrukte items zijn verplicht Versie: 2014-12-24 - v2.1.16 Patiënt gegevens Land Identificatie type Identificatie code Patiëntnummer binnen kliniek Voorletters

Nadere informatie

Laboratoriumafwijkingen en suppletieadviezen

Laboratoriumafwijkingen en suppletieadviezen Laboratoriumafwijkingen en suppletieadviezen Voedingsdeficiënties Er zijn een aantal zaken die meespelen bij het ontstaan van de tekorten na bariatrische chirurgie. Ten eerste is bekend dat morbide obese

Nadere informatie

Strijden tegen de kilo s. met chirurgie. Algemene Abdominale Chirurgie

Strijden tegen de kilo s. met chirurgie. Algemene Abdominale Chirurgie Strijden tegen de kilo s met chirurgie Algemene Abdominale Chirurgie H a s s e l t 2 Beste Mevrouw/Mijnheer, Welkom in het obesitascentrum van het Jessa Ziekenhuis Hasselt. Deze brochure werd ontwikkeld

Nadere informatie

Obesitas op de recovery

Obesitas op de recovery Obesitas op de recovery Marlous Huijzer AIOS anesthesiologie UMC Utrecht Inzichten Toegenomen arbeid hart en longen Verhoogde kans metabool syndroom Verhoogde kans op DVT of longembolie Obesitas hypoventilatie

Nadere informatie

Glucoseregulatie na bariatrische chirurgie HACA avond 2 juli 2015

Glucoseregulatie na bariatrische chirurgie HACA avond 2 juli 2015 Glucoseregulatie na bariatrische chirurgie HACA avond 2 juli 2015 Jérôme Kisters Internist-endocrinoloog Morbide Obesitas BMI>40 Co-Morbiditeit Refluxziekten (± 70%) Diabetes Mellitus Type 2 (10-15%, IGT

Nadere informatie

Maagverkleining bij volwassenen met morbide obesitas in Nederland

Maagverkleining bij volwassenen met morbide obesitas in Nederland capita selecta Maagverkleining bij volwassenen met morbide obesitas in Nederland J.W.M.Greve, I.M.C.Janssen en B.van Ramshorst Zie ook de artikelen op bl. 1109, 1112 en 1130. Obesitas resulteert in een

Nadere informatie

Bariatrie en DM2 pre/peri/post operatief. 5 oktober 2016 Inge Bourass

Bariatrie en DM2 pre/peri/post operatief. 5 oktober 2016 Inge Bourass Bariatrie en DM2 pre/peri/post operatief 5 oktober 2016 Inge Bourass Gewicht & co-morbiditeit Obesitas gerelateerde co-morbiditeit Diabetes Hypertensie Hart- en vaatziekten Slaap apnoe syndroom Artrose

Nadere informatie

OSAS peri-operatief. Queenayda Kroon Peter Huybrechts

OSAS peri-operatief. Queenayda Kroon Peter Huybrechts Queenayda Kroon Peter Huybrechts Inhoud Casus Slaap apnee Obstructief slaap apnee syndroom (OSAS) 1. Preoperatief 2. Peroperatief 3. Postoperatief Take home messages Casus Man, 66jaar, BMI 31, ASA3 Medische

Nadere informatie

Morgen gezond weer op? Peri-operative complicaties bij de bariatrische patient

Morgen gezond weer op? Peri-operative complicaties bij de bariatrische patient Morgen gezond weer op? Peri-operative complicaties bij de bariatrische patient Serge J.C. Verbrugge Afdeling Intensive Care-Anesthesiologie Sint Franciscus Gasthuis Rotterdam Guiness Book of Records Maart

Nadere informatie

Peri-operatieve aspecten gastric bypass & sleeve gastrectomie

Peri-operatieve aspecten gastric bypass & sleeve gastrectomie Peri-operatieve aspecten gastric bypass & sleeve gastrectomie De Driehoek Rebecca Meijer- Langhout Casus Vader (1961) Familie E. 2008; CVR profiel opgesteld. 2008-2013 CVR controles, hypertensie, oplopende

Nadere informatie

Aandachtspunten voor de diëtist bij bariatrische chirurgie en uitleg over de gevolgen

Aandachtspunten voor de diëtist bij bariatrische chirurgie en uitleg over de gevolgen Aandachtspunten voor de diëtist bij bariatrische chirurgie en uitleg over de gevolgen Masterclass Bariatrische Chirurgie 23 november 2013 Jan Steven Burgerhart Ter introductie Sinds 2008 werkzaam als arts

Nadere informatie

Zwangerschap na bariatrische chirurgie. Informatie voor de behandelend gynaecoloog

Zwangerschap na bariatrische chirurgie. Informatie voor de behandelend gynaecoloog Zwangerschap na bariatrische chirurgie Informatie voor de behandelend gynaecoloog Uw patiënte heeft een bariatrische ingreep ondergaan bij het Centrum voor Obesitas Nederland (CON). Het CON is gespecialiseerd

Nadere informatie

Slaapapneu en co-morbiditeit. Monique Klaaver Longarts Havenziekenhuis

Slaapapneu en co-morbiditeit. Monique Klaaver Longarts Havenziekenhuis Slaapapneu en co-morbiditeit Monique Klaaver Longarts Havenziekenhuis Slaapapneu en co-morbiditeit 1. ontwikkelen en ontregelen van andere ziektebeelden 2. de invloed op slaapapneu en klachten op andere

Nadere informatie

Feiten en fabels over voeding, medicatie en diabetes

Feiten en fabels over voeding, medicatie en diabetes Feiten en fabels over voeding, medicatie en diabetes Heleen Berkelmans, diëtist, DITO Paul van den Broek, medisch coördinator Diabetes Inhoud Diëten en medicatie aanpassen? Wat te doen na een gastric bypass?

Nadere informatie

Sarcopenie in obesitas en na bariatrische chirurgie. Prof. Dominique Hansen, PhD, FESC

Sarcopenie in obesitas en na bariatrische chirurgie. Prof. Dominique Hansen, PhD, FESC Sarcopenie in obesitas en na bariatrische chirurgie Prof. Dominique Hansen, PhD, FESC Prevalentie van obesitas Prevalentie van obesitas Sarcopenie in obesitas Biolo G, et al. Clin Nutr 2014; 33; 737 Wat

Nadere informatie

Zorginstituut Nederland

Zorginstituut Nederland 2oqoi^S > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de Geschillencommissie van Stichting Klachten en Geschillen verzekeringen (SKGZ) T.a.v. mevrouw Postbus 291 3700 AG ZEIST Eekholt 4 1112 XH Diemen

Nadere informatie

Anesthesiologisch beleid bij heupfracturen. Vrijdagochtendkrans 26/09/2014 Sarah Cornelis DrP Van Loon

Anesthesiologisch beleid bij heupfracturen. Vrijdagochtendkrans 26/09/2014 Sarah Cornelis DrP Van Loon Anesthesiologisch beleid bij heupfracturen Vrijdagochtendkrans 26/09/2014 Sarah Cornelis DrP Van Loon Anesthesie en heupfracturen Inleiding Pre-operatieveaandachtspunten Pre-operatiefmanagement Intra-operatief

Nadere informatie

BETER ETEN = BETER LEVEN

BETER ETEN = BETER LEVEN BETER ETEN = BETER LEVEN 5 OKTOBER 2016 ERICA SLOF - DIETISTE DISCLOSURE Diëtist Eet Oké, Voeding en Dieet Bestuurslid KDOO (Kenniscentrum Diëtisten Overgewicht en Obesitas), netwerk van de beroepsvereniging

Nadere informatie

BARIATRISCHE ZORG BIJ VOLWASSENEN Regionale Transmurale Werkafspraak (Treant Zorggroep locatie Bethesda) versie 4 aug. 2016

BARIATRISCHE ZORG BIJ VOLWASSENEN Regionale Transmurale Werkafspraak (Treant Zorggroep locatie Bethesda) versie 4 aug. 2016 BARIATRISCHE ZORG BIJ VOLWASSENEN Regionale Transmurale Werkafspraak (Treant Zorggroep locatie Bethesda) versie 4 aug. 2016 Bronnen: NHG standaard obesitas M 95 2010 CBO Richtlijn Diagnostiek en behandeling

Nadere informatie

Casus. PrevalenOe OSAS 17-04-16. Als OSAS je na aan t hart staat Cardiovasculaire aspecten van OSAS. Disclosures

Casus. PrevalenOe OSAS 17-04-16. Als OSAS je na aan t hart staat Cardiovasculaire aspecten van OSAS. Disclosures 170416 Disclosures Als OSAS je na aan t hart staat Cardiovasculaire aspecten van OSAS Geen (potentiële) belangenverstrengeling Bedrijfsnamen Voor bijeenkomsten mogelijk relevante relaties met bedrijven

Nadere informatie

Zwangerschap na bariatrische chirurgie. Informatie voor de behandelend gynaecoloog

Zwangerschap na bariatrische chirurgie. Informatie voor de behandelend gynaecoloog Zwangerschap na bariatrische chirurgie Informatie voor de behandelend gynaecoloog Uw patiënte heeft een bariatrische ingreep ondergaan bij het Centrum voor Obesitas Nederland (CON). Het CON is gespecialiseerd

Nadere informatie

[Man] [Vrouw] [Nee] [Ja] [Nee] [Ja] [Nee] [Ja] [Nee] [Ja] [Nee] [Ja] [Nee] [Ja] [Nee] [Ja] [Nee] [Ja] [Nee] [Ja] [Nee] [Ja] [Nee] [Ja] [Nee] [Ja]

[Man] [Vrouw] [Nee] [Ja] [Nee] [Ja] [Nee] [Ja] [Nee] [Ja] [Nee] [Ja] [Nee] [Ja] [Nee] [Ja] [Nee] [Ja] [Nee] [Ja] [Nee] [Ja] [Nee] [Ja] [Nee] [Ja] DATO (Dutch Audit for Treatment of Obesity) (versie 2014-01-06) Vetgedrukte items zijn verplicht voor invoer. Overige items zijn inhoudelijk verplicht. Identificatie Ziekenhuis Burger Service Nummer Unieke

Nadere informatie

Overgewicht: van een op de drie naar bijna de helj van alle volwassenen in 25 jaar. Overgewicht meer voor bij mannen dan bij vrouwen

Overgewicht: van een op de drie naar bijna de helj van alle volwassenen in 25 jaar. Overgewicht meer voor bij mannen dan bij vrouwen Bariatrische chirurgie en DM2 PC Oldenburg-Ligtenberg Juni 2018 Onderwerpen: Meest voorkomende opera>es in NL Verwijscriteria Complica>es Behandeling na chirurgie Rol huisarts follow-up tav controles,

Nadere informatie

Verplichte indicatoren die moeten worden aangeleverd aan Zorginstituut Nederland

Verplichte indicatoren die moeten worden aangeleverd aan Zorginstituut Nederland Zorginstituut Nederland Kwaliteitsinstituut Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus 320 1110 AH Diemen www.zorginstituutnederland.nl T +31 (0)20 797 89 20 Transparantiekalender@zinl.nl Oplegger indicatorenset

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING Nederlandse Samenvatting 195 NEDERLANDSE SAMENVATTING DEEL I Evaluatie van de huidige literatuur De stijgende incidentie van slokdarmkanker zal naar verwachting continueren in

Nadere informatie

Wat als het toch misloopt?

Wat als het toch misloopt? Wat als het toch misloopt? Isabelle Debergh, MD, PhD Algemene en bariatrische heelkunde AZ Delta Torhout ------------------------ 5 e terugkomdag obesitascentrum 17 november 2018 Bariatrische chirurgen

Nadere informatie

Obesitas en bariatrische zorg

Obesitas en bariatrische zorg Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Obesitas en bariatrische zorg Toelichting Pagina 1 Aanleiding Overgewicht, maar ook morbide obesitas is een groeiend probleem. Binnen enkele jaren komen

Nadere informatie

Gezondheidsaspecten van de Gastric Bypass

Gezondheidsaspecten van de Gastric Bypass Gezondheidsaspecten van de Gastric Bypass Dr. Bruno Dillemans AZ Sint-Jan Brugge/Oostende AV 2 e Terugkomdag 26/09/2011 Leven na de Gastric Bypass Wie is OBEES? Terminologie BMI = gewicht (kg)/lengte²(m²)

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren Bariatrische chirurgie (DATO)

Factsheet Indicatoren Bariatrische chirurgie (DATO) Factsheet en Bariatrische chirurgie (DATO) DATO 2014 [2.0.; 10102014] Registratie gestart: 1 januari 2014 Type Uitvraag over Bron Nr. indicator (jaar) 1 Aantal primaire bariatrische ingrepen per ziekenhuislocatie.

Nadere informatie

Tromboseprofylaxe bij niet-chirurgische gehospitaliseerde patiënten. Dr. Marieke J.H.A. Kruip Internist-hematoloog Erasmus MC

Tromboseprofylaxe bij niet-chirurgische gehospitaliseerde patiënten. Dr. Marieke J.H.A. Kruip Internist-hematoloog Erasmus MC Tromboseprofylaxe bij niet-chirurgische gehospitaliseerde patiënten Dr. Marieke J.H.A. Kruip Internist-hematoloog Erasmus MC achtergrond veneuze trombose komt frequent voor Medisch jaarverslag FNT 2014

Nadere informatie

Disclosure belangen sprekers

Disclosure belangen sprekers Obesitas en obesitas-gerelateerde nefropathie Irene van der Meer internist-nefroloog Hagaziekenhuis Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Schouder prothesiologie in Dagbehandeling. Derk van Kampen, orthopedisch chirurg & epidemioloog

Schouder prothesiologie in Dagbehandeling. Derk van Kampen, orthopedisch chirurg & epidemioloog Schouder prothesiologie in Dagbehandeling Derk van Kampen, orthopedisch chirurg & epidemioloog Disclosure geen Waarom prothesiologie in dagbehandeling? Omdat wij ons altijd willen verbeteren Waarom prothesiologie

Nadere informatie

Bariatrische operatie Maagverkleining

Bariatrische operatie Maagverkleining 00 Bariatrische operatie Maagverkleining Poli Chirurgie Wanneer u in aanmerking wilt komen voor een bariatrische operatie (maagverkleining) kunt u met een verwijsbrief van de huisarts of specialist een

Nadere informatie

Zorgpad bariatische operatie ia

Zorgpad bariatische operatie ia Zorgpad bariatische operatie ia Periode Professional Actie en Beleid Informatie Preconceptioneel Verloskundige - ZwangerWijzer bespreken en risicoschatting - Nagaan of zwangere nog gevolgd wordt door chirurg/diëtiste,

Nadere informatie

Is bariatrische chirurgie doeltreffend, veilig en kosteneffectief? Een systematisch literatuuronderzoek.

Is bariatrische chirurgie doeltreffend, veilig en kosteneffectief? Een systematisch literatuuronderzoek. UNIVERSITEIT GENT Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen Academiejaar 2009-2010 Is bariatrische chirurgie doeltreffend, veilig en kosteneffectief? Een systematisch literatuuronderzoek. Masterproef

Nadere informatie

Effects of bariatric surgery on gastroesophageal motor function. Jan Steven Burgerhart MD PhD 15 juni 2016

Effects of bariatric surgery on gastroesophageal motor function. Jan Steven Burgerhart MD PhD 15 juni 2016 Effects of bariatric surgery on gastroesophageal motor function Jan Steven Burgerhart MD PhD 15 juni 2016 1 e promotor: prof. dr. P.D. Siersema, UMC Utrecht, 2 e promotor: prof. dr. A.J.P.M. Smout, AMC

Nadere informatie

Safety of hydroxyethyl starches. Seminariewerk Idris Ghijselings

Safety of hydroxyethyl starches. Seminariewerk Idris Ghijselings Safety of hydroxyethyl starches Seminariewerk Idris Ghijselings 12-04-2013 Outline 1. Structuur en Farmacokinetiek - concentratie - moleculair gewicht - molaire substitutie 2. Farmacodynamiek - volume

Nadere informatie

Boerhaaveplein 7 4624 VT Bergen op Zoom www.obesitascentrumzuidwest.nl/contact/

Boerhaaveplein 7 4624 VT Bergen op Zoom www.obesitascentrumzuidwest.nl/contact/ Boerhaaveplein 7 4624 VT Bergen op Zoom www.obesitascentrumzuidwest.nl/contact/ Wat dacht u van een mogelijke vermindering van andere ziekten? kans op sterfte Gezondheidsrisico s Ernstig overgewicht is

Nadere informatie

TITEL. Vroege enterale voeding vermindert postopera5eve ileus en naadlekkage na grote rectumchirurgie

TITEL. Vroege enterale voeding vermindert postopera5eve ileus en naadlekkage na grote rectumchirurgie TITEL Vroege enterale voeding vermindert postopera5eve ileus en naadlekkage na grote rectumchirurgie Fanny Heesakkers, Petra Boelens, Misha Luyer, Arnout Roos, Kevin van Barneveld, Ignace de Hingh, Grard

Nadere informatie

Obesitas en bariatrische zorg

Obesitas en bariatrische zorg Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Obesitas en bariatrische zorg Toelichting Pagina 1 Aanleiding Overgewicht, maar ook morbide obesitas is een groeiend probleem. Binnen enkele jaren komen

Nadere informatie

Internistisch perspectief

Internistisch perspectief Management van diabetes & ACS Internistisch perspectief Max Nieuwdorp Academisch Medisch Centrum Amsterd Diabetes en hart en vaatziekten ~65% van alle sterfgevallen bij DM als gevolg van HVZ Dood door

Nadere informatie

Turbo afvallen na bariatrische chirurgie: complicaties. Sander Wolters Refereeravond radiologie OOR-ZON 8 oktober 2012 Van der Valk Motel Urmond

Turbo afvallen na bariatrische chirurgie: complicaties. Sander Wolters Refereeravond radiologie OOR-ZON 8 oktober 2012 Van der Valk Motel Urmond Turbo afvallen na bariatrische chirurgie: complicaties. Sander Wolters Refereeravond radiologie OOR-ZON 8 oktober 2012 Van der Valk Motel Urmond Bariatrische chirurgie Gastric Bypass 2 GBS succesvol voor

Nadere informatie

Ernstige pneumococcen pneumonie. MMM beademing 2018 J.G. van der Hoeven

Ernstige pneumococcen pneumonie. MMM beademing 2018 J.G. van der Hoeven Ernstige pneumococcen pneumonie MMM beademing 2018 J.G. van der Hoeven Case record Man, 69 Blanco voorgeschiedenis Griepachtige symptomen gedurende 8-10 D Opgenomen EH ziekenhuis elders - ernstige pneumococcen

Nadere informatie

Postoperatief opklimmende voeding

Postoperatief opklimmende voeding 1 Postoperatief opklimmende voeding Wetenschappelijke evidentie en praktijk Kelly Van Gasse Klinische diëtiste 2 Inhoudsopgave ERAS Preoperatief beleid Factoren die: De gastro-intestinale functies bepalen

Nadere informatie

TITEL. Bariatrische chirurgie. en zaken die daar bij komen kijken. M.D.P. Luyer chirurg

TITEL. Bariatrische chirurgie. en zaken die daar bij komen kijken. M.D.P. Luyer chirurg TITEL Bariatrische chirurgie en zaken die daar bij komen kijken M.D.P. Luyer chirurg Obesitas: omvang probleem Morbide Obesitas =Ziekelijk Overgewicht BMI = kg/m 2 : 20-25 normaal 25-30 overgewicht >30

Nadere informatie

Obesitas op de IC: Hoe te beademen?

Obesitas op de IC: Hoe te beademen? Obesitas Body Mass Index Obesitas op de IC: Hoe te beademen? Body Mass Index (BMI) = gewicht / (lengte) 2 = kg/m 2 Toename overgewicht = toename gezondheidsrisico! WHO indeling: Jasper van Bommel Intensive

Nadere informatie

Vitamines en mineralen : nuttig, nodig of platte commercie? Info dag Obesitas

Vitamines en mineralen : nuttig, nodig of platte commercie? Info dag Obesitas Vitamines en mineralen : nuttig, nodig of platte commercie? Info dag Obesitas Donderdag 21 juni 2018 Waarom supplementen? Waarom supplementen? Vitamines en mineralen vormen de bouwstenen van ons lichaam.

Nadere informatie

Obesitas en bariatrische zorg

Obesitas en bariatrische zorg Regionale Transmurale Afspraak Regionale Zuidoost Transmurale Brabant Afspraak Zuidoost Brabant Obesitas en bariatrische zorg Bariatrische Obesitas en zorg bariatrische bij volwassenen zorg Toelichting

Nadere informatie

10 juni 2015, Burgers ZOO. Paulien Peeters Poels Verkoeververpleegkundige Pijnconsulent

10 juni 2015, Burgers ZOO. Paulien Peeters Poels Verkoeververpleegkundige Pijnconsulent 10 juni 2015, Burgers ZOO Paulien Peeters Poels Verkoeververpleegkundige Pijnconsulent (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

Obesitas en bariatrische zorg

Obesitas en bariatrische zorg Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Obesitas en bariatrische zorg Toelichting Pagina 1 Aanleiding Overgewicht, maar ook morbide obesitas is een groeiend probleem. Binnen enkele jaren komen

Nadere informatie

Morbide obesitas. BMI= body mass index kg / m 2 Normaal te zwaar > 30 obesitas > 40 morbide obesitas

Morbide obesitas. BMI= body mass index kg / m 2 Normaal te zwaar > 30 obesitas > 40 morbide obesitas Morbide obesitas BMI= body mass index kg / m 2 Normaal 18-25 25-30 te zwaar > 30 obesitas > 40 morbide obesitas Relatief risico voor overlijden als functie van BMI=body mass index Eigen schuld? Schuld?

Nadere informatie

STRIJDEN TEGEN DE KILO S MET CHIRURGIE

STRIJDEN TEGEN DE KILO S MET CHIRURGIE STRIJDEN TEGEN DE KILO S MET CHIRURGIE Algemene Abdominale Chirurgie SFZ Welkom Beste Mevrouw/Mijnheer, Welkom in het obesitascentrum van het SFZ Heusden-Zolder. Deze brochure geeft u de informatie over

Nadere informatie

Maagverkleinende operatie

Maagverkleinende operatie Maagverkleinende operatie In deze folder krijgt u informatie over het ontstaan van overgewicht, de operatiemogelijkheden en de gevolgen van de operatie. Overgewicht Ons lichaam heeft bouwstoffen, brandstoffen

Nadere informatie

OBESITAS CHIRURGIE: IS HET WERKZAAM, VEILIG EN KOSTENEFFECTIEF?

OBESITAS CHIRURGIE: IS HET WERKZAAM, VEILIG EN KOSTENEFFECTIEF? KCE REPORT 316As SYNTHESE OBESITAS CHIRURGIE: IS HET WERKZAAM, VEILIG EN KOSTENEFFECTIEF? 2019 www.kce.fgov.be KCE REPORT 316As HEALTH SERVICES RESEARCH SYNTHESE OBESITAS CHIRURGIE: IS HET WERKZAAM, VEILIG

Nadere informatie

Ontwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom

Ontwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom Ontwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom Mark I. van Berge Henegouwen Chirurg, slokdarm en maagchirurgie Amsterdam UMC, locatie AMC GIOCA GE oncologisch congres, AMC 18 jan 2019

Nadere informatie

Behandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC

Behandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC Behandeling van atrium fibrilleren op de IC Mirjam Wikkerink, ANIOS IC AF op IC 15% van de patiënten, meestal in de eerste 72 uur na ontstaan van sepsis Verminderde atriale contractie, hoge ventriculaire

Nadere informatie

DIENST ALGEMENE HEELKUNDE Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis Aalst - Asse - Ninove www.heelkunde-olv.be

DIENST ALGEMENE HEELKUNDE Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis Aalst - Asse - Ninove www.heelkunde-olv.be Bariatrische Heelkunde DIENST ALGEMENE HEELKUNDE Bariatrische heelkunde, ook wel obesitas-chirurgie genoemd, is die tak van de heelkunde die zich bezighoudt met de heelkundige behandeling van zwaarlijvigheid

Nadere informatie

Chirurgische behandeling van ernstig overgewicht

Chirurgische behandeling van ernstig overgewicht Chirurgische behandeling van ernstig overgewicht Welkom bij het Centrum Obesitas Noord Nederland van het Medisch Centrum Leeuwarden (MCL). Ons centrum is gespecialiseerd in de chirurgische behandeling

Nadere informatie

Obesitas en bariatrische zorg

Obesitas en bariatrische zorg Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Obesitas en bariatrische zorg Toelichting Pagina 1 Aanleiding Overgewicht, maar ook morbide obesitas is een groeiend probleem. Binnen enkele jaren komen

Nadere informatie

OSA en diabetes. Wake 2/3 of life. Inleiding. Slaap is een basale behoefte. NREM Sleep ~80% of night. Prof. Dr. Dries Testelmans

OSA en diabetes. Wake 2/3 of life. Inleiding. Slaap is een basale behoefte. NREM Sleep ~80% of night. Prof. Dr. Dries Testelmans OSA en diabetes Prof. Dr. Dries Testelmans Diabetessymposium 2016 Inleiding Slaap is een basale behoefte Wake 2/3 of life NREM Sleep ~80% of night REM Sleep ~20% of night 1 Inleiding Slaap is een basale

Nadere informatie

Slokdarm resectie. MDL onderwijs, M. de Maat, chirurg

Slokdarm resectie. MDL onderwijs, M. de Maat, chirurg Slokdarm resectie MDL onderwijs, 11-03-2019 M. de Maat, chirurg Incidentie NL: 2850 patiënten per jaar ongeveer 50% operabel. Jaarlijks aantal nieuwe gevallen per 100.000 Nederlanders: 1990: ~5 2016: ~10

Nadere informatie

Elk voordeel hep z n nadeel

Elk voordeel hep z n nadeel nieuwsbrief KOMC januari - februari 2019 Kliniek voor Obesitas en Metabole Chirurgie Elk voordeel hep z n nadeel Editoriaal Elk voordeel hep z n nadeel uit het Cruyffiaans (historische - grammaticaal onjuiste

Nadere informatie

Chirurgische ingrepen bij obesitas

Chirurgische ingrepen bij obesitas Chirurgische ingrepen bij obesitas Aan mensen met ernstig overgewicht wordt in een aantal gevallen voorgesteld een chirurgische ingreep te laten verrichten. De meest gebruikte chirurgische methoden in

Nadere informatie

ADDENDUM Richtlijn Morbide Obesitas

ADDENDUM Richtlijn Morbide Obesitas ADDENDUM Richtlijn Morbide Obesitas INITIATIEF Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVvH) IN SAMENWERKING MET Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) Nederlandse Internisten Vereniging (NIV)

Nadere informatie

Titel OSAS perioperatief management

Titel OSAS perioperatief management Pagina 1 van 9 Auteur Dr. T. Linden Anesthesioloog Beoordelaar Dr. D. Harhangi Dr. C. Dekker Dr. Klaaver Anesthesioloog Anesthesioloog Longarts Autorisator C. Calis Directeur Vastgesteld op 20-02-2014

Nadere informatie

gastric banding (maagbandje)

gastric banding (maagbandje) gastric banding (maagbandje) GASTRIC BANDING (MAAGBANDJE) Inleiding Deze folder geeft u informatie over de gebruikelijke gang van zaken rond de plaatsing van gastric banding, oftewel maagbandje. Het is

Nadere informatie

Voedingbijhoofdhals-en slokdarmkanker: Wanneer aanvullende voeding opstarten?

Voedingbijhoofdhals-en slokdarmkanker: Wanneer aanvullende voeding opstarten? Voedingbijhoofdhals-en slokdarmkanker: Wanneer aanvullende voeding opstarten? Peter Schepens Diëtist Oncologie AZ Sint-Lucas Brugge Inhoud 1. Belang van screening op de voedingstoestand van de patiënt

Nadere informatie

Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan

Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Vet in Historisch Perspectief simpele vetopstapelingsziekte

Nadere informatie

Unilaterale diafragma hoogstand. MR Ghamati

Unilaterale diafragma hoogstand. MR Ghamati Unilaterale diafragma hoogstand. MR Ghamati Inleiding Etiologie Risicofactoren en oorzaken Diagnostisering Kliniek Diafragma plicatie Review Conclusie Etiologie Oorzaken van een hoogstand van hemidiafragma

Nadere informatie

Bariatrische chirurgie. Dr. Eveline Dirinck Dienst endocrinologie, diabetologie en metabolisme Universitair Ziekenhuis Antwerpen

Bariatrische chirurgie. Dr. Eveline Dirinck Dienst endocrinologie, diabetologie en metabolisme Universitair Ziekenhuis Antwerpen Bariatrische chirurgie Dr. Eveline Dirinck Dienst endocrinologie, diabetologie en metabolisme Universitair Ziekenhuis Antwerpen Inleiding tot de bariatrische chirurgie Inleiding Bariatrics volgens The

Nadere informatie

Regionaal Protocol Obesitas

Regionaal Protocol Obesitas Regionaal Protocol Obesitas Inleiding Obesitas is een snelgroeiend gezondheidsprobleem in de Westerse wereld. Momenteel varieert in Nederland de prevalentie obesitas tussen de 6.5% en 15.5%, afhankelijk

Nadere informatie

Prediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga

Prediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga Prediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga Inhoudsweergave Wie is at risk & Diagnose Prevalentie Klinisch belang van

Nadere informatie