OSA en diabetes. Wake 2/3 of life. Inleiding. Slaap is een basale behoefte. NREM Sleep ~80% of night. Prof. Dr. Dries Testelmans
|
|
- Regina Timmermans
- 1 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 OSA en diabetes Prof. Dr. Dries Testelmans Diabetessymposium 2016 Inleiding Slaap is een basale behoefte Wake 2/3 of life NREM Sleep ~80% of night REM Sleep ~20% of night 1
2 Inleiding Slaap is een basale behoefte Slaap is geen passieve toestand Awake REM Inleiding Slaap is een basale behoefte Slaap is geen passieve toestand Een verstoorde slaap kan ernstige gevolgen hebben voor het individu of de maatschappij 2
3 ICSD-3 Insomnia Sleep related breathing disorders Central disorders of hypersomnolence Circadian rhythm sleep-wake disorders Parasomnias Sleep related movement disorders Other sleep disorders Obstructief Slaapapneu Obstructief slaapapneu (OSA) 3
4 OSA(S): definitie OSA: prevalentie Recente schatting bij volwassen, 30-70j: AHI > 5 and symptomen: Mannen: 14% - Vrouwen: 5% AHI > 15: Mannen: 13% - Vrouwen: 6% Punjabi et al. Proc Am Thor Soc 2008; Peppard et al. Am J epidemiol
5 OSA: pathofysiologie Obesitas! Obesitas Alcohol Slaapmedicatie Dempsey et al. Physiol Rev 2010 OSA:diagnose Polysomnografie De kunst van het opnemen van verschillende signalen tijdens de slaap 5
6 OSA: diagnose EEG, EOG, EMG (slaapstadia en arousals) Ademhalingsparameters: - Meting luchtstroom - Ademhalingsbeweging - Zuurstofsaturatie - Snurksignaal - Positie - EMG tibialis anterior - ECG - Video monitoring - (Tc CO 2 ) - (PTT) - (Bloeddruk) - ( ) OSA: diagnose = arousal 6
7 OSA: ernst mild (AHI<15) moderate (15 AHI 30) severe (AHI>30) Klachten Cardiovasculair lijden Metabool syndroom OSA: belang diagnose en aanpak Marin et al. Lancet
8 OSA: behandeling Algemene maatregelen Houdingstraining Snurken Mild OSA Matig OSA Ernstig OSA (AHI < 15) (AHI 15-30) (AHI > 30) CPAP Geen terugbetaling MRA Niet 1 e keuze Chirurgie Niet 1 e keuze Behandeling: CPAP 8
9 OSA en glucose-intolerantie OSA, IR en GI Sleep Heart Health Study Punjabi et al. Am J Epidem
10 OSA, IR en GI Pre-diabetes: HbA1c >6% Zeer ernstig OSA Priou et al. Diabetes Care 2012 OSA, IR en GI 5,24% 5,37% 5,44% 5,50% Kent et al. ERJ
11 OSA en diabetes OSA bij diabetes patiënten OSA is zeer prevalent bij patiënten met diabetes! Pamidi et al. Front Neurol
12 Diabetes bij OSA patiënten Wisconsin Sleep Cohort, populatie-gebaseerde longitudinale studie 1387 personen Zelf-gerapporteerde diabetes is 3 à 4 x meer prevalent bij personen met een AHI 15/uur. Reichmuth et al. AJRCCM 2005 Diabetes bij OSA patiënten 12,636 personen in ESADA 6,616 slaapstudie en HbA1c evaluatie 6,6% 28,9% Kent et al. Chest
13 Diabetes bij OSA patiënten Diabetes komt meer voor bij patiënten met matig/ernstig OSA! Diabetes bij OSA patiënten Ook hoger risico op ontwikkelen van diabetes! FU: 2,7j FU: 5,5j 13
14 OSA Suggestie van bidirectionele relatie tussen OSA en diabetes type 2! Diabetes type 2 Pathofysiologie 14
15 OSA Pathofysiologie Intermittente hypoxie Gefragmenteerde slaap Oxidatieve stress Sympathische activatie HPA-as activatie Intermediaire mechanismen Systemische inflammatie Neurohumorale veranderingen (adipokines) Insulineresistentie Pathofysiologie OSA Intermittente hypoxie Gefragmenteerde slaap Intermediaire mechanismen Obesitas Insulineresistentie Glucoseintolerantie Diabetes type 2 15
16 Pathofysiologie Diabetische neuropathie Ventilatoire instabiliteit Intermittente hypoxie OSA Gefragmenteerde slaap Intermediaire mechanismen Microvasculaire complicaties Insulineresistentie Glucoseintolerantie Obesitas Diabetes type 2 Behandeling 16
17 CPAP bij patiënten met OSA Effect op glucose metabolisme 3,6u/dag Na 24 weken: toename insuline-sensitiviteit in CPAP groep! CPAP bij patiënten met OSA Effect op glucose metabolisme 6,2u/dag > 25 kg/m² 17
18 CPAP bij patiënten met OSA Effect op glucose metabolisme 4,8u/dag Gunstig effect op insuline-resistentie! N=244 18
19 N=12 N=26 Pamidi et al. AJRCCM 2015 Norepinephrine CPAP gedurende de ganse nacht voor 2 weken heeft positief effect op glucose metabolisme Compliantie!! Mogelijks via reductie van sympatische activiteit Pamidi et al. AJRCCM
20 Behandeling OSA Effect van CPAP bij patiënten met OSA en diabetes Verschillende observationele studies tonen dat CPAP een gunstig effect heeft op insuline-resistentie in patiënten met OSA en diabetes type 2 Slechts enkele gerandomiseerde studies beschikbaar Behandeling OSA CPAP compliantie: 3,3u per nacht Geen verbetering van HbA1c of insuline sensitiviteit, maar... West et al. Thorax
21 Behandeling OSA Slechte glycemiecontrole >4u/nacht Compliantie <4u/nacht CPAP kan effect hebben op HbA1c bij diabetes patiënten met OSA. Babu et al. JAMA 2005 Behandeling OSA Feng et al. Prim Care Resp Med
22 Behandeling OSA N=13 N=6 1 week CPAP in labo Compliantie: 7,9u/nacht!! CPAP gedurende 7 ganse nachten leidt tot significante verbetering van glycemiecontrole bij diabetes type 2 patiënten. Mokhlesi et al. AJRCCM 2016 Screening OSA OSA als DM zijn onafhankelijke risicofactoren voor cardiovasculaire en cerebrovasculaire aandoeningen Opsporen van OSA bij DM patiënten is daarom belangrijk Mogelijkheden: - anamnese/ko! - vragenlijsten - PG/PSG - overige? 22
23 Screening OSA Vragenlijsten Epworth Sleepiness Scale Hoe gemakkelijk zou U indommelen of in slaap vallen in volgende situaties? Vul deze lijst zo correct mogelijk in met een cijfer van 0 tot 3 : 0 = ik zal nooit indommelen 1 = er is een kleine kans tot indommelen. 2 = er is een redelijke kans tot indommelen. 3 = de kans is groot dat ik indommel 1. Zitten en lezen : 2. TV kijken : 3. Zitten, inactief zijn in een publieke plaats (bv. vergadering, theater) 4. Als passagier in een wagen gedurende een uur zonder onderbreking 5. Als U gaat liggen na de middag(indien de omstandigheden het toelaten 6. Zitten en praten met iemand 7. Rustig zitten na een middagmaal zonder alcohol 8. In de wagen wanneer deze stilstaat gedurende enkele minuten /24 Screening OSA Vragenlijsten STOP-BANG vragenlijst 23
24 Screening OSA Vragenlijsten Screening OSA Modified from Sleep
25 Screening OSA Toekomst? Willemen T et al. IEEE EMBS, Chicago, 2014 Besluit Vermoedelijke bidirectionele relatie tussen OSA en DM type 2 Slaapfragmentatie maar vooral IH spelen een rol CPAP kan IR verbeteren bij patiënten met OSA met of zonder DM Invloed van ernst slaapapneu, controle glycemie en CPAP compliantie Gerichte anamnese voor OSA bij patiënten met DM is belangrijk 25
Onderwerpen. Slaapstoornissen. ICSD-2 hoofdcategorieën. De rol van slaapdiagnostiek in de slaapgeneeskunde. Slaap & Slaapgeneeskunde
Onderwerpen Basiscursus slaapgeneeskunde 24 maart 2011 De rol van slaapdiagnostiek in de slaapgeneeskunde Slaap & Slaapgeneeskunde Slaapdiagnostiek Do s en don ts. Nanny Duis, Physician Assistant Centrum
Obesitas Hypertensie Cardiovasculair risico Diabetes mellitus II
Obesitas Hypertensie Cardiovasculair risico Diabetes mellitus II Patiënt: Al jaren niet fit overdag. Kan daarom zijn werk als manager van supermarkt niet meer aan. Zit nu thuis en is in overleg met bedrijfsarts
Slaaplabo: indicaties, methodiek en outcome
Slaaplabo: indicaties, methodiek en outcome Stijn Verhulst Slaapcentrum voor Kinderen Universitair Ziekenhuis Antwerpen Overzicht Indicaties Methodiek Outcome 2 1 Overzicht Methodiek Indicaties Outcome
Slaapapneu en vermoeidheidsklachten bij mensen met een CVA. Het venijn zit in de staart IV 11 april 2013 Justine Aaronson
Slaapapneu en vermoeidheidsklachten bij mensen met een CVA Het venijn zit in de staart IV 11 april 2013 Justine Aaronson Coen van Bennekom, revalidatiearts Tijs van Bezeij, revalidatiearts Erny Groet,
Slaapapneu en co-morbiditeit. Monique Klaaver Longarts Havenziekenhuis
Slaapapneu en co-morbiditeit Monique Klaaver Longarts Havenziekenhuis Slaapapneu en co-morbiditeit 1. ontwikkelen en ontregelen van andere ziektebeelden 2. de invloed op slaapapneu en klachten op andere
Sleep-disordered breathing: definitie
NKO als oorzaak en oplossing van slaapproblemen bij kinderen Greet Hens 18/03/2013 Sleep-disordered breathing: definitie 1 Sleep disordered breathing Sleep Disordered Breathing (SDB) Habitueel snurken:
Petra Vos. Typ hier de titel 1. Normale slaap. Ademhaling tijdens de slaap bij COPD. NREM slaap gezonden. REM slaap gezonden.
Ademhaling tijdens de slaap bij COPD Normale slaap 30-9-2012 P.J.E. Vos NREM slaap gezonden NREM 1-2: Periodisch ademen centrale apnoes/hypopnoes NREM 1-4: toename bovenste luchtwegweerstand vermindering
TE VEEL SLAPEN OF NIET SLAPEN HET ZIT VOORAL IN JE BREIN
TE VEEL SLAPEN OF NIET SLAPEN HET ZIT VOORAL IN JE BREIN DR. STEPHANIE HÖDL Centrum voor Neurofysiologische Monitoring Universitair Ziekenhuis Gent SLAAPSTADIA POLYSOMNOGRAFISCHE - REGISTRATIE Monitoring
bloed, ademhaling & spijsvertering info voor patiënten Van snurken tot apnoe s
bloed, ademhaling & spijsvertering info voor patiënten Van snurken tot apnoe s Inhoud 01 Inleiding... 04 02 Van snurken tot obstructief... slaapapnoesyndroom (OSAS)... 05 03 Hoe wordt de diagnose gesteld?...
Patiëntgerichtheid bij patiënten met obstructief slaapapneesyndroom. Dr. Sophie Muyldermans
Patiëntgerichtheid bij patiënten met obstructief slaapapneesyndroom Dr. Sophie Muyldermans Mr Peeters 49 jaar, 180 cm, 114 kg (BMI 35) MVG: aht, knie-ingreep, tonsillectomie R/ Amlor 5 Havenarbeider Snurkt
Slaapstoornissen in de psychiatrie: het belang van behandeling
Slaapstoornissen in de psychiatrie: het belang van behandeling - Dr. Marike Lancel - Divisie Forensische Psychiatrie Slaapcentrum voor Psychiatrie Assen Het interactieve brein in slaap 12-10-2012 Slaapstoornissen
bloed, ademhaling & spijsvertering info voor patiënten Van snurken tot apnoe s
bloed, ademhaling & spijsvertering info voor patiënten Van snurken tot apnoe s Inhoud 01 Inleiding... 04 02 Van snurken tot obstructief... slaapapnoesyndroom (OSAS)... 05 03 Hoe wordt de diagnose gesteld?...
Dr.Al de Weerd Slaapcentrum SEIN Zwolle-Groningen adweerd@sein.nl
Slaap/waakstoornissen Diagnose; rol van polygrafie; overzicht van aandoeningen; impact op dagelijks leven en werk Dr.Al de Weerd Slaapcentrum SEIN Zwolle-Groningen adweerd@sein.nl Wat gebeurt er in de
Wat te doen als CPAP niet meer helpt? Universitair Medisch Centrum Groningen
Wat te doen als CPAP niet meer helpt? Universitair Medisch Centrum Groningen Disclosures Sponsoring of onderzoeksgeld Philips/Respironics/ MediqTEFA / VIVISOL/ EMDAMED /RESMED/ Air Liquide / Goedegebuure
Casus. PrevalenOe OSAS 17-04-16. Als OSAS je na aan t hart staat Cardiovasculaire aspecten van OSAS. Disclosures
170416 Disclosures Als OSAS je na aan t hart staat Cardiovasculaire aspecten van OSAS Geen (potentiële) belangenverstrengeling Bedrijfsnamen Voor bijeenkomsten mogelijk relevante relaties met bedrijven
17/12/2013. Inhoudsweergave. Hoe kunnen zorgverleners dagdagelijks meehelpen bij de preventiestrijd tegen T2DM en zwangerschapsdiabetes?
Hoe kunnen zorgverleners dagdagelijks meehelpen bij de preventiestrijd tegen T2DM en zwangerschapsdiabetes? prof dr C. De Block Endocrinologie-diabetologie UZA & UA Secretaris Vlaamse Diabetes Vereniging
In samenwerking met afdeling longziekten ORBIS MC. 23 november 2011 20:00. Michiel de Vries; Longarts Sjef Lebon ; PA longziekten / OSAS
In samenwerking met afdeling longziekten ORBIS MC 23 november 2011 20:00 Michiel de Vries; Longarts Sjef Lebon ; PA longziekten / OSAS Overlap syndromen OSAS &. Sarcoidose COPD Apneu: onderbreken van de
OSAS ( = obstructief slaapapneu
OSAS ( = obstructief slaapapneu syndroom) Inleiding Slaap is even belangrijk als eten en drinken. Alleen met een regelmatig slaap- waakritme blijven wij op de lange duur lichamelijk en geestelijk gezond.
Diabetes en ouder worden Dr. K.J.J. van Hateren
Diabetes en ouder worden Dr. K.J.J. van Hateren Huisarts, lid DiHAG Senior-onderzoeker Diabetes kenniscentrum Disclosure Geen conflicts of interest De toekomst!!! >25% = >75 jaar Karakteristieken ouderen
Het obstructief slaap apnee syndroom ( OSAS). Sonia De Weerdt Pneumoloog Uz Brussel
Het obstructief slaap apnee syndroom ( OSAS). Sonia De Weerdt Pneumoloog Uz Brussel Prevalentie OSAS OSAS in de Westerse wereld: 2-4% mannen 1-2% vrouwen Man > vrouw Postmenopauze: toename bij de vrouwen
Datum 28 juni 2016 Betreft Definitief advies als bedoeld in artikel 114 Zorgverzekeringswet
2 9 JUNI 2016 ao(s03i3^ > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen (SKGZ) T.a.v. mevrouw Postbus 291 3700 AG ZEIST 0530.2016081727 Eekholt 4 1112 XH Diemen
I n f o r m a t i e v o o r p a t i ë n t e n. Snurken en slaapapneu
I n f o r m a t i e v o o r p a t i ë n t e n Snurken en slaapapneu 3 INHOUD Wat is slaapapneu?...4 Wat is obstructieve slaapapneu en hoe ontstaat het?...5 Hoe herkent u een obstructieve slaapapneu?...7
Behandeling type 2 diabetes in 2011
mul$disciplinair symposium 1/10/2011 Behandeling type 2 diabetes in 2011 Dr. Katrin Mortelmans Casus man 54 jaar Ø Medische voorgeschiedenis: diabetes type 2 sinds 2006, arteriële hypertensie, maagulcera
Hoe gaat de huisarts om met slaapapneu?
Hoe gaat de huisarts om met slaapapneu? Comorbiditeit maakt herkennen van slaapapneu moeilijk voor de huisarts. Door: Lotte Kors In het kader van mijn afstudeeronderzoek voor de opleiding tot leefstijlprofessional
Screening Diabetische Retinopathie bij Diabetes mellitus type 2. Daniel Tavenier, kaderhuisarts diabetes 17 mei 2011
Screening Diabetische Retinopathie bij Diabetes mellitus type 2 Daniel Tavenier, kaderhuisarts diabetes 17 mei 2011 Diabetische retinopathie Microvasculaire pathologie van de retina. Teken van andere microvasculaire
Wat te bespreken. De Eeuw van chronische ziekten. risico ziekten en lifestyle. Trends in obesitas Nederland 1981-2003
De Eeuw van chronische ziekten Wat te bespreken Diabetes type 1 in relatie reumatische klachten Relaties tussen chronische ziekten? Diabetes type 2 in relatie reumatische klachten risico ziekten en lifestyle
Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/33966 holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/3366 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Dijk, Marieke van Title: Type 1 diabetes and sleep : implications for glucoregulation
Wat is mijn cardiovasculair risicoprofiel? 27 september 2016 Herbert De Raedt Dienst cardiologie Onze Lieve Vrouw Ziekenhuis Aalst
Wat is mijn cardiovasculair risicoprofiel? 27 september 2016 Herbert De Raedt Dienst cardiologie Onze Lieve Vrouw Ziekenhuis Aalst Waarover Epidemiologie Pathofysiologie Risicofactoren Take home message
Nederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Cardiovasculaire Beoordeling na Hypertensieve Afwijkingen van de Zwangerschap Hypertensieve zwangerschapscomplicaties rondom de uitgerekende datum zijn veelvoorkomende complicaties.
Chapter 10. Samenvatting
Chapter 10 Samenvatting 1 Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrondinformatie van de relatie tussen intrauteriene groeivertraging, waarvan het lage geboortegewicht een uiting kan zijn, en de gevolgen in de
Gezondheidsrisico s van slaapstoornissen Peter Meerlo
Gezondheidsrisico s van slaapstoornissen Peter Meerlo p.meerlo@rug.nl Center for Behavior and Neurosciences University of Groningen Slaap is veel meer dan gewoon rust waar we af en toe wel zonder kunnen
Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek
Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek Achtergrond Het Klinefelter syndroom(ks): Genetisch kenmerk extra X-chromosoom:
Gezond ouder met een verstandelijke beperking: specialistische zorg voor hoog-risicogroepen
Gezond ouder met een verstandelijke beperking: specialistische zorg voor hoog-risicogroepen Prof Dr Heleen Evenhuis Geneeskunde voor verstandelijk gehandicapten Afd Huisartsgeneeskunde Erasmus MC Rotterdam
Bewegen en voeding als medicijn bij type 2 diabetes? de rol van fitnessprofessionals. Dr. Jan-Willem van Dijk
Bewegen en voeding als medicijn bij type 2 diabetes? de rol van fitnessprofessionals Dr. Jan-Willem van Dijk Inhoud Introductie type 2 diabetes Meten van bloedglucose Gewichtsverlies en bloedglucose Fysieke
Verstoorde ademhaling tijdens de slaap
Verstoorde ademhaling tijdens de slaap Diagnose en behandeling van slaapapneu Als u last heeft van een verstoorde ademhaling tijdens de slaap bent u zich daarvan niet altijd bewust. Een verstoorde ademhaling
3/10/2013. Snurken en obstructief slaap apnea (OSA) en de bijdragen van slaapendoscopie. Slaapgerelateerde Ademhalingsstoornissen
Snurken en obstructief slaap apnea (OSA) en de bijdragen van slaapendoscopie Prof. Dr. Olivier Vanderveken Dienst NKO, Hoofd en Halsheelkunde UZA Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen UA Obesitas-Hypoventilatie
Rudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven
Rudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven Diabetes: also a global disease Estimated global prevalence of diabetes In België :vandaag heeft 1/12 mensen diabetes 151 million 347 285 million 438 million
Workshop dialyse en diabetes
Workshop dialyse en diabetes Pretest: 5 minuten Inge Dempsey,, diabetesverpleegkundige EADV Paul Leurs, nefroloog 14 februari 2008 Beatrixhal Utrecht Prevalentie ESRD bij DM in US Prevalentie diabetes
moeilijk ernstig! 28/02/2014 Nieuwe inzichten van ernstig astma moeilijk of ernstig astma? moeilijk astma Definitie Fenotypes Behandeling Spreken om
Spreken om Nieuwe inzichten van ernstig Professor Elisabeth Bel Universiteit van Amsterdam Nieuwe inzichten van ernstig Definitie Fenotypes Behandeling moeilijk moeilijk ernstig! moeilijk of ernstig? Inhaled
obstructief slaapapneusyndroom?
Moeheid bij ild patiënten: obstructief slaapapneusyndroom? Bij patiënten met een interstitiële longaandoening (ild), zoals sarcoïdose en longfibrose, komt het obstructief slaapapneusyndroom (OSAS) frequenter
Staken antihypertensiva bij ouderen. Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie
Staken antihypertensiva bij ouderen Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie 2 Vragen Zou u antihypertensiva staken bij een geriatrische patiënt met hypertensie en een
(On)zin van diabetes behandeling bij ouderen
symposium 11/10/14 (On)zin van diabetes behandeling bij ouderen Dr. K. Mortelmans Endocrinologie RZ HHart Leuven Belang Toenemende prevalentie type 2 diabetes Wijzigende levensgewoonte Vergrijzing Meer
Migranten met diabetes en depressie. Samenspel over grenzen
Migranten met diabetes en depressie Samenspel over grenzen Migranten met diabetes en depressie Wat weten we van de situatie in Nederland Onderzoek vanuit epidemiologie en psychologie Onderzoek specifiek
Prediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga
Prediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga Inhoudsweergave Wie is at risk & Diagnose Prevalentie Klinisch belang van
Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan
Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Vet in Historisch Perspectief simpele vetopstapelingsziekte
Dweilen met de kraan open
Dweilen met de kraan open Laat voeding je medicijn zijn Dr. Frank van Berkum Internist, Vasculair-Geneeskundige ZiekenhuisGroepTwente locatie Hengelo 53% van de Nederlanders is te dik (heeft een BMI >
OSAS Informatie na groepsvoorlichting
OSAS Informatie na groepsvoorlichting Albert Schweitzer ziekenhuis Maart 2008 Pavo 0518 Inleiding U hebt deelgenomen aan de groepsvoorlichting OSAS. De informatie die u daar hebt gekregen, kunt u in deze
212
212 Type 2 diabetes is een chronische aandoening, gekarakteriseerd door verhoogde glucosewaarden (hyperglycemie), die wereldwijd steeds vaker voorkomt (stijgende prevalentie) en geassocieerd is met vele
Hoe gaan huisartsen om met Apneu?
Hoe gaan huisartsen om met Apneu? Een onderzoek van TNS-Nipo in opdracht van ApneuVereniging en Nederlands Slaap Instituut Aanleiding De ApneuVereniging en het Nederlands Slaap Instituut (NSI) willen de
5-12-2012 WELKOM. Depressieve klachten en hulpbehoefte bij diabetes. De komende 45 minuten
WELKOM 5 december 2012 Depressieve klachten en hulpbehoefte bij diabetes Caroline Lubach: senior verpleegkundig consulent diabetes VUmc Anita Faber: research coördinator Diabetes Research Centrum, Hoogeveen
Doel behandeling bij DM: verhinderen/vertragen complicaties. Haffner, NEJM 1998 UKPDS. T2DM, HbA1c, en HVZ 12-7-2011
Doel behandeling bij DM: verhinderen/vertragen complicaties Haffner, NEJM 998 microvasculaire afwijkingen nefropathie retinopathie neuropathie macrovasculaire afwijkingen coronaire hartziekten cerebrovasculaire
Basaal Plus. Wat te doen als langwerkende insuline toegevoegd aan orale medicatie niet meer afdoende is? Duodagen april 2011
Basaal Plus Wat te doen als langwerkende insuline toegevoegd aan orale medicatie niet meer afdoende is? Duodagen april 2011 2 Toetsvragen Bij Insuline Resistentie bestaat er een afname in vrije vetzuur
Opportunistic targeted screening for for type type 2 2 diabetes in in primary care care
Opportunistic targeted screening for for type type 2 2 diabetes in in primary care care The The Diabscreen study study Erwin Erwin P. Klein P. Klein Woolthuis 142 Samenvatting Dit proefschrift richt zich
Preventie van type 2 diabetes bij volwassenen
Preventie van type 2 diabetes bij volwassenen Kernboodschappen Uitgave januari 2016 www.diabetes.be Diabetes mellitus Iemand met diabetes heeft een verhoogd bloedsuikergehalte omdat men niet voldoende
Pijn en slaap. Een vicieuze cirkel doorbreken. Wake 2/3 of life. ~80% of night 4/13/2010. ~20% of night.
Pijn en slaap Een vicieuze cirkel doorbreken Wake 2/3 of life NREM Sleep REM Sleep ~20% of night ~80% of night 1 Slaap stadia Slaap stadia 4/13/2010 Hypnogram Awake REM 1 2 3 4 volwassene 1 2 3 4 5 6 7
Slaapapneu. Longgeneeskunde
Slaapapneu Longgeneeskunde Waarom deze folder? Bij u werd de diagnose slaapapneu syndroom gesteld. Deze folder geeft een overzicht van de klachten, het onderzoek en de behandeling van het slaapapneu syndroom.
Dia 1 Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. Dia 2. Dia 3. Vet in Historisch Perspectief. simpele vetopstapelingsziekte
Dia 1 Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Dia 2 Vet in Historisch Perspectief simpele vetopstapelingsziekte
DIABETISCHE NEFROPATHIE
DIABETISCHE NEFROPATHIE Onderdeel van de micro-angiopathie bij diabetes mellitus. Insuline-afhankelijke DM 30% vd ptn krijgt nefropathie Niet-insuline-dependente DM 5% vd ptn Pathogenese: Meerdere factoren
Cardiale implicaties bij slaapapnoe
Cardiale implicaties bij slaapapnoe Dr Valck 02-06-2015 CAMPUS HENRI SERRUYS Inleiding OSA: repititieve episodes van apnoe tijdens slaap gedaalde inspiratoire airflow obstructie bovenste luchtweg OSAS
Slaapapneusyndroom (SAS)
Slaapapneusyndroom (SAS) Slaapcentrum Locatie Pasteurlaan Oosterhout Inleiding In deze folder vindt u informatie over het slaapapneusyndroom (SAS). U leest wat slaapapneu precies betekent en wat de meest
Het Congres Morbide Obesitas wordt mede mogelijk gemaakt door:
Het Congres Morbide Obesitas wordt mede mogelijk gemaakt door: Bariatrie: (n)iets voor de 1 e lijn? Bariatrie, diabetes en de NHG standaard dr. Dingeman Swank, bariatrisch chirurg NOK drs. Françoise Langens,
Diabetes en depressie, een zorgelijk samenspel. Dr. Caroline Baan
Diabetes en depressie, een zorgelijk samenspel Dr. Caroline Baan State of the art Inleiding Hoe vaak komt depressie voor bij mensen met diabetes Wat zijn de gevolgen? Welke factoren spelen een rol Hoe
Chapter 10 Samenvatting
Chapter 10 Samenvatting Chapter 10 De laatste jaren is de mortaliteit bij patiënten met psychotische aandoeningen gestegen terwijl deze in de algemene populatie per leeftijdscategorie is gedaald. Een belangrijke
SUMMARY. Samenvatting
SUMMARY Samenvatting 165 166 SAMENVATTING Overgewicht en obesitas bij kinderen is een steeds groter wordend probleem. Eén van de gevolgen ervan is het ontstaan van hypertensie (een te hoge bloeddruk).
24 september 2015. Van harte welkom!
24 september 2015 Van harte welkom! Programma 20.00: Welkom Wendy de Valk, verpleegkundig specialist cardiologie 20.10: Het vrouwenhart. Is er verschil tussen mannen en vrouwen? Mw. A. Lubbert-Verberkmoes,
Klinisch Slaaponderzoek ( Polygrafie)
Klinisch Slaaponderzoek ( Polygrafie) Uw afspraken: 1. Voor de Slaapregistratie is voor u een bed gereserveerd voor één nacht op afdeling A4 van Rode Kruis Ziekenhuis. U kunt zich daar om 22.00 uur melden
WAT IS HYPOGLYKEMIE? 1.1 Inleiding 11 INLEIDING
HYPOGLEKEMIE_BINNENWERK_48 x 20 (A5) 4-4 3--2 0:2 Pagina WAT IS HYPOGLYKEMIE?. Inleiding Philip Cryer, een vooraanstaand Amerikaans diabetoloog, heeft aangetoond en beschreven dat hypoglykemie de belangrijkste
De invloed van slapeloosheid op psychiatrische stoornissen en agressie
De invloed van slapeloosheid op psychiatrische stoornissen en agressie - Dr. Marike Lancel - Divisie Forensische Psychiatrie Slaapcentrum voor Psychiatrie Assen Agressie en dwangtoepassing leren van elkaar
SLAAP/WAAK STOORNISSEN CASUSSCHETSEN
INTERLINE SLAAP/WAAK STOORNISSEN CASUSSCHETSEN Casusschets 1 Concept 22 mei 2007 Mevrouw Vannacht, 37 jaar. Zij is nooit een erg goede slaper geweest. De laatste 6 maanden gaat het steeds slechter. Zij
NVAB richtlijn. 27 januari 2014. Drs. H. (Erik) Stigter, bedrijfsarts Dr. J.M. (Jos) Rooijackers, longarts
Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen www.nkal.nl NVAB richtlijn Obstructieve Slaapapneusyndroom (OSAS) en Werk: 27 januari 2014 Drs. H. (Erik) Stigter, bedrijfsarts Dr. J.M. (Jos) Rooijackers,
Helft mensen met diabetes type 2 slaapt niet goed
Dutjes overdag? Misschien heeft u slaap apneu! Helft mensen met diabetes type 2 slaapt niet goed Z Z 36 Overdag altijd moe? Geen energie? Hoofdpijn? Bent u prikkelbaar of valt u soms zo maar in slaap?
MRA-behandeling bij snurken en obstructief slaapapneusyndroom (OSAS)
MRA-behandeling bij snurken en obstructief slaapapneusyndroom (OSAS) Inleiding Deze folder gaat over het gebruik van een individueel op maat gemaakte beugel om snurken of apneu (=ademstop) te behandelen.
Dr. Blanche Schroen Dr. Vanessa van Empel. Afdeling cardiologie UMC+
Dr. Blanche Schroen Dr. Vanessa van Empel Afdeling cardiologie UMC+ Mannen en vrouwen verschillen Hebben mannen en vrouwen dezelfde soort klachten? Dezelfde soort hart en vaatziekten? Dezelfde risico
24-06-12. Sporten en diabetes type 2 Van 15 minuten per dag bewegen tot de marathon, maar eerst een fietsproef. Sport is goed voor elk?
Sporten en diabetes type 2 Van 15 minuten per dag bewegen tot de marathon, maar eerst een fietsproef Jan Evert Heeg, internist, Isala Klinieken, Zwolle 1 Lichaamsbeweging is goed Voor DM type 2: Betere
OSAS ( = obstructief slaapapneu
OSAS ( = obstructief slaapapneu syndroom) Slaap-apneu Slaap is even belangrijk als eten en drinken. Alleen een regelmatig slaap-waakritme houdt ons op de lange duur lichamelijk en geestelijk gezond. Het
Obstructief slaapapneusyndroom OSAS
Obstructief slaapapneusyndroom OSAS Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Wat is het obstructief slaapapneusyndroom (OSAS)? 1 CSAS 2 Oorzaken 2 Wat zijn de verschijnselen? 3 Wat zijn
% Slechter! Nieuwe langwerkende insulines. Wat is een goed basaal insuline? STEMSYSTEEM. Wat is een goed basaal insuline?
Nieuwe langwerkende insulines Na het uitkomen van de laatste NHG-Standaard zijn er 3 nieuwe langwerkende insulines op de markt gekomen. Daarnaast hebben we nog de oude NPH insuline en de oude detemir en
hfdst 1 ps 11-09-1997 11:17 Pagina 8 SAMENVATTING
hfdst 1 ps 11-09-1997 11:17 Pagina 8 SAMENVATTING hfdst 1 ps 11-09-1997 11:17 Pagina 9 Niet-insuline-afhankelijke diabetes mellitus (NIADM) is een chronische ziekte die een belangrijke oorzaak vormt van
We spreken van OSAS als u s nachts meer dan vijf keer per uur een ademstilstand heeft en overdag zeer slaperig of vermoeid bent.
OSAS Obstructief Slaapapneu Syndroom In deze folder leest u hoe Obstructief Slaapapneu Syndroom (OSAS) ontstaat en wat u zelf kunt doen om te proberen de OSAS te verminderen. Ook worden verschillende behandelmethodes
Slaap en Slaap-waak ritmiek van pubers
Slaap en Slaap-waak ritmiek van pubers Gerard A. Kerkhof prof.em. Universiteit van Amsterdam Slaap Centrum MCH, Den Haag Facta, Utrecht 26.1.2016 (Peter van Straaten, 2013) Item nummer Gemiddelde scores
SLAAP/WAAK STOORNISSEN ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN
INTERLINE SLAAP/WAAK STOORNISSEN Concept dd 22 mei 2007 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Inleiding De werkgroep slaap / waakstoornissen bestaat uit: Namens slaapteam
Vragenlijst obesitaspatiënten
Vragenlijst obesitaspatiënten Persoonsgegevens Naam: Adres incl. huisnummer: Postcode: Woonplaats: Telefoon thuis: Mobiel tel. nummer: Emailadres: Huisarts: Geboortedatum: Burgelijke staat Gehuwd / ongehuwd
Samenvatting R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 R9
SAMENVATTING 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 134 Type 2 diabetes is een veel voorkomende ziekte die een grote impact heeft op zowel degene waarbij
Apneu en Werk. voor werkgevers. Whitepaper
Apneu en Werk voor werkgevers Whitepaper Whitepaper Apneu en Werk voor werkgevers Slaperigheid en werken gaan slecht samen. Vermoeide werknemers maken namelijk meer fouten, hebben een vergrote kans op
Verwijsschema huisarts, jeugdarts, kinderarts. obesitas
Verwijsschema huisarts, jeugdarts, kinderarts obesitas Meisje 6 jaar BMI 27,6 (124 / 42 ) Hoe afwijkend is dit? 1. Licht verhoogd 2. Verhoogd 3. Matig verhoogd 4. Ernstig verhoogd Diagnose: BMI gerelateerd
Obesitas op de recovery
Obesitas op de recovery Marlous Huijzer AIOS anesthesiologie UMC Utrecht Inzichten Toegenomen arbeid hart en longen Verhoogde kans metabool syndroom Verhoogde kans op DVT of longembolie Obesitas hypoventilatie
Dia 1. Dia 2. Dia 3. Reynout van Wanroij. Disclosure sheet. Geen (potentiële) belangenverstrengeling
1 Opsporen van Obstructief Slaapapnoe Syndroom (OSAS) door de bedrijfsarts Reynout van Wanroij 25/1/15 2 Disclosure sheet Geen (potentiële) belangenverstrengeling In dienst van ArboNed B.V. Stelt mij één
Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline?
Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Joost Hoekstra, internist, AMC Potentiële belangenverstrengeling Klinische Diabetologie AMC ontvangt sponsoring van cq doet projecten met
Snurken en slaap-apneu bij kinderen
Snurken en slaap-apneu bij kinderen Patiëntenversie van de richtlijn OSAS bij kinderen Definitieve versie juni 2013 Definitieve versie juni 2013 pagina 1 van 14 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1. Inleiding Waar
Obstructieve slaapapneu syndroom (OSAS)
Obstructieve slaapapneu syndroom (OSAS) 2 U heeft misschien obstructieve slaapapneu syndroom, afgekort OSAS. We kunnen ons voorstellen dat u dan enkele vragen zult hebben. Hoe wordt de diagnose OSAS gesteld?
Inhoud Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3
INHOUD I Inhoud Hoofdstuk 1 Klinische aspecten van hypertensie 1 1. Voorkomen en definitie 1 2. Over risico en risicoreductie 3 3. Klinische manifestaties 9 4. De bloeddrukmeting 10 A. De bloeddrukmeting
Obstructieve Slaapapneusyndroom en Werk
Richtlijn Advisering en begeleiding door de bedrijfsarts bij het Obstructieve Slaapapneusyndroom en Werk NVAB. Richtlijn OSAS. Utrecht, 2012 Pagina 1 Colofon NVAB, 2012 Uitgave NVAB Kwaliteitsbureau NVAB
Het voorkomen van (ernstig) overgewicht of obesitas neemt wereldwijd ernstige vormen aan,
Samenvatting voor de geïnteresseerde leek Het voorkomen van (ernstig) overgewicht of obesitas neemt wereldwijd ernstige vormen aan, met name door het overnemen van de zogenaamde Westerse leefstijl, dat
Samenvatting. Samenvatting - 133
Samenvatting Het diabetische voet syndroom is een invaliderende en frequent voorkomende lange termijn complicatie van diabetes mellitus (DM). Het betreft een verscheidenheid aan afwijkingen van de voeten
Overzicht. Inspanning voor kinderen met een aangeboren hartafwijking. Inspanning- moet het? Inleiding. Toronto Model
Overzicht Inleiding Inspanning- moet dat? mag dat? is het gevaarlijk? Inspanning bij verschillende typen aangeboren hart Inspanning als therapie Inspanning voor kinderen met een aangeboren hartafwijking
Slaapstudie volwassenen. Campus Henri Serruys
Inhoud Wat is polysomnografie? Wat brengt U mee naar het ziekenhuis Hoe verloopt uw verblijf in het ziekenhuis Welke zijn de meest voorkomende oorzaken van slaapstoornissen? Wat zijn de risicofactoren
Vitale Vaten. Ineke Sterk projectleider Vitale Vaten 4 oktober 2011
Vitale Vaten Ineke Sterk projectleider Vitale Vaten 4 oktober 2011 Dé Gezonde regio: waar? Dé Gezonde regio: wie? Verleiden Opbouw presentatie Inleiding hart- en vaatziekten Project Vitale Vaten Gorinchem
Bariatrie en DM2 pre/peri/post operatief. 5 oktober 2016 Inge Bourass
Bariatrie en DM2 pre/peri/post operatief 5 oktober 2016 Inge Bourass Gewicht & co-morbiditeit Obesitas gerelateerde co-morbiditeit Diabetes Hypertensie Hart- en vaatziekten Slaap apnoe syndroom Artrose
Diabetes Mellitus en Beweging
Diabetes Mellitus en Beweging Doelen 0Refresher 0Patient Education 0Exercise and DM Wat betekent het? 0 Diabetes: Door(heen) gaan 0 Mellitus: Honing/Zoet Wat is het? 0 Groep van stoornissen met hyperglycemieën
20-04- 15. Pa#ënten met POTS in 2014-2015. Jonge vrouw, 23 jaar. Defini#e POTS/PoTS. Waarom hebben wij niet allemaal POTS?
Pa#ënten met POTS in 2014-2015 Prof. dr. Niels Riksen, Internist A. 0 B. 1 C. 1-5 D. 5-10 E. >10 Jonge vrouw, 23 jaar Al twee jaar erg moe, komt de deur niet meer uit, vaak licht in het hoofd, concentrahestoornissen,