PROFESSIONELE BACHELOR IN HET ONDERWIJS: LAGER ONDERWIJS LESONTWERP

Transcriptie

1 PROFESSIONELE BACHELOR IN HET ONDERWIJS: LAGER ONDERWIJS LESONTWERP Student: Lien Pelgrims Studietrajectbegeleider: Nadine Bongaerts Mentor: Feedback op lesvoorbereiding in orde kleine aanpassingen nodig te herwerken en opnieuw indienen Aanvraag materiaal en voortaken: FLLLEX: traject 1: student met bachelor- of master diploma met onderwijservaring traject 2.1: student met bachelor- of master diploma zonder onderwijservaring eerste jaar traject 2.2: student met bachelor- of master diploma met beperkte onderwijservaring tweede jaar Vul de gevraagde informatie in: Stageschool : BS De Hoogvlieger Leergebied : Godsdienst Stageklas : 5 de leerjaar Onderdeel : Elia Les 3: Actuele profeten Aantal leerlingen Datum realisatie : 15 leerlingen Lesonderwerp : : Woensdag 29 april 2015 Lestijden : + Les 4: Actualisering en engagement omtrent het verhaal over Elia 2 de lesuur: 9u50 10u de lesuur: 10u55 11u55 1. SITUERING IN EINDTERMEN EN/OF LEERPLANNEN Gemeenschapsonderwijs (georganiseerd door de Vlaamse Gemeenschap) Gesubsidieerd Officieel Onderwijs (georganiseerd door de steden, gemeenten of provincies) Gesubsidieerd Vrij Onderwijs (georganiseerd op privé-initiatief bijv. katholiek, joods, methode, ) Privéscholen (niet erkend door de overheid bijv. Europese en internationale scholen) Situering in het leerplan: Rooms-Katholieke Godsdienst: Derde cyclus Samen leven tussen werkelijkheid en droom: : Profetische mensen als beeld van God K: In het levensgetuigenis van mensen als Mahatma Gandhi, Nelson Mandela, Mgr. Oscar Romero, missionarissen, verkennen in welke omstandigheden zij hun levenskeuze gemaakt hebben. Derde cyclus Verhalenreeks uit de Bijbel: Paulus, Elia: : Verhalenreeks uit de Bijbel: Elia Ze reflecteren op de betekenis van het verhaal voor mensen van vroeger en nu en denken erover na hoe aspecten van de Bijbelse boodschap een invloed kunnen hebben op hun eigen manier van denken, zijn en doen.

2 2. BEGINSITUATIE Welke achtergrondinformatie over de leerlingen/klas/school is belangrijk voor deze les? (Zie infowijzer). Wat moeten de leerlingen al kennen/kunnen zodat de lesdoelen gerealiseerd kunnen worden? Tijdens de vorige les werd via de werkvorm Godly Play het eerste optreden van de profeet Elia geschetst. Deze les wordt opnieuw kort ingegaan op het begrip profeet. Daarna wordt dit begrip in een groter geheel geplaatst en wordt er de actualiteit aan gekoppeld door in te gaan op actuele profeten. Aan de hand van enkele levensgetuigenissen denken de leerlingen na over hoe dit een invloed kan hebben op het eigen denken, zijn en doen. Na dit ruimere beeld van profeten te hebben geschetst, wordt ingegaan op een concreter voorbeeld dat dichter bij de leefwereld van de leerlingen aansluit. Hiervoor wordt het verhaal van Bert en Lisa (cf. Sterren aan de hemel) gebruikt die in Afrika vrijwilligerswerk gaan doen. Aan de hand van dit levensverhaal wordt het begrip profeet opnieuw geactualiseerd. Daarnaast wordt er ook een stuk engagement aan gekoppeld, want de leerlingen denken aan de hand van dit verhaal na hoe zij zich, in het licht van het verhaal van de profeet Elia, kunnen engageren om de wereld mee vorm te geven en om anderen te helpen. 3. BRONNEN Welke handleidingen, naslagwerken, websites, bestaande praktijkvoorbeelden, heb je geraadpleegd om deze les voor te bereiden? Formuleer volgens de APA-methode. Handleiding + werkschrift Sterren aan de hemel 6: VEULEMANS, S., VERVOORT, N., NOËL, F., DEBEL, H., WOUTERS, J. en BIELEN, J., Sterren aan de hemel Methode rooms-katholieke godsdienst voor het basisonderwijs Handleiding voor de leerkracht zesde leerjaar, Averbode, Averbode, 2014, 91 pagina s. VEULEMANS, S., VERVOORT, N., NOËL, F., DEBEL, H., WOUTERS, J. en BIELEN, J., Sterren aan de hemel Leerlingenbundels zesde leerjaar, Averbode, Averbode, 2014, 24 pagina s. Handleiding + werkschrift Tuin van Heden.nu 5: DUPONT, I., SPEELMAN, G., CLAUS, V., Tuin van Heden.nu 5 Handleiding r.-k. godsdienst, Van In, Wommelgem, 2012, 152 pagina s. DUPONT, I., SPEELMAN, G., CLAUS, V., Tuin van Heden.nu 5 Leerwerkboek r.-k. godsdienst, Van In, Wommelgem, 2012, 72 pagina s. Filmpjes actuele profeten: NOS JEUGDJOURNAAL, Ochtenduitzending over Nelson Mandela, Internet, , ( NOS JEUGDJOURNAAL, I have a dream 50 jaar geleden, Internet, , ( VTM NIEUWS, Zuster Jeanne Devos krijgt erepenning, Internet, , (

3 4. AANDACHTSPUNTEN Vraag tijdig je lesonderwerpen aan. Dien minstens een week vooraf je lesontwerp in bij de klasmentor, tenzij anders afgesproken met hem/haar. Het lesontwerp geeft aan de student, de klasmentor en de opleiding een duidelijk beeld van de te realiseren les. Bordschema, handouts van slides, werkbladen en alle bijlagen worden toegevoegd aan het lesontwerp. Alle oefeningen en werkbladen worden eigenhandig ingevuld. Alle rubrieken worden weloverwogen en volledig ingevuld. Iedere stap uit de lesvoorbereiding moet steeds mondeling toegelicht en verantwoord kunnen worden. Na de lesrealisatie duidt de student op de lesvoorbereiding aan waar de doelen bereikt werden (groen) en waar bijsturing nodig was (geel). Indien wenselijk formuleert de student voor zichzelf alternatieven en maakt de transfer naar volgende lessen. De student neemt zelfstandig initiatief om brede leerkansen optimaal te benutten.

4 TIJD DOELEN: Wat wil je dat de leerlingen kennen/kunnen aan het einde van deze les/lesfase? Noteer in observeerbaar gedrag. LEERPROCESBEGELEIDING (instructie, vraagstelling, verwachte antwoorden) LEERLING LERAAR-ACTIVITEIT/WERKVORMEN MEDIA/MATERIAAL/ORGANISATIE - materiaal waarvoor de student zelf zorgt - materiaal dat in de klas aanwezig is en waarvoor de mentor zorgt Intro 10 min. Basisdoelen: De leerlingen kunnen het begrip profeet in eigen woorden uitleggen. De leerlingen kunnen de kenmerken van een profeet opsommen. * Wat zijn profeten? OLG: Link met de vorige les: De leerkracht neemt opnieuw de profetenmantel: - Wat is een profeet? - Wat zijn de kenmerken van een profeet? - Welke profeet hebben we tijdens de vorige les besproken? - Wat weet je nog over Elia? De leerlingen kunnen het leven van Elia in eigen woorden schetsen.

5 25 min. Basisdoelen: De leerlingen kunnen de kenmerken van een profeet opsommen. De leerlingen kunnen de drijfveer van een profeet in eigen woorden uitleggen. De leerlingen kunnen voorbeelden geven van actuele profeten. * Actuele profeten: De betekenis van het verhaal over Elia in deze tijd: OLG: - Wat is de drijfveer van echte profeten? - Handelen profeten uit eigenbelang? Doen ze dit om zelf beter te worden? - Profeten die ten strijde trekken om er zelf beter van te worden, zijn geen echte profeten. - Ken je actuele voorbeelden van valse profeten? - Zijn er nu ook nog profeten, denk je? - Wat zouden de kenmerken van een actueel profeet zijn? - Wie zou dat dan kunnen zijn? Kern (1) De leerlingen kunnen voorbeelden geven van actuele valse profeten. De leerlingen kunnen gelijkenissen en verschillen tussen Bijbelse profeten en actuele profeten onder woorden brengen. De leerlingen kunnen Nelson Mandela, Martin Luther King, Pater Damiaan en Zuster Jeanne De Vos herkennen op een foto. De leerlingen kunnen het levensverhaal van Nelson Mandela, Martin Luther King, Pater Damiaan en Zuster Jeanne De Vos in eigen woorden schetsen. Fotocollage: Bespreking + uitdieping: De leerkracht toont, na de inbreng van de leerlingen, een fotocollage waarop verschillende profeten uit onze tijd op staan. De leerkracht bespreekt de foto s en de levensverhalen van deze personen: - Wie herken je op de foto s? - Wat weet je van deze personen? - Wat maakt hen bijzonder? - Wat hebben zij gedaan? - Zie je gelijkenissen/verschillen met het verhaal over Elia? - Welke kenmerken van een profeet zie je in dit levensverhaal terug? - Wat leer je uit het verhaal voor je eigen leven? Na elke inbreng omtrent het levensverhaal toont de leerkracht een filmpje over het leven van deze persoon. Fotocollage (PowerPoint) Filmpjes De leerlingen kunnen in de levensverhalen van Nelson Mandela, Martin Luther King, Pater Damiaan en Zuster Jeanne De Vos de kenmerken van een profeet herkennen en benoemen. De leerlingen kunnen het levensverhaal van Nelson

6 Mandela, Martin Luther King, Pater Damiaan en Zuster Jeanne De Vos vergelijken met het Bijbelverhaal over Elia. De leerlingen kunnen aan de hand van de levensverhalen van Nelson Mandela, Martin Luther King, Pater Damiaan en Zuster Jeanne De Vos het eigen leven vormgeven. Verwerking (2) 15 min. Basisdoelen: De leerlingen kunnen Nelson Mandela, Martin Luther King, Moeder Teresa, Pater Damiaan en Zuster Jeanne De Vos herkennen op een foto. De leerlingen kunnen het levensverhaal van Nelson Mandela, Martin Luther King, Moeder Teresa, Pater Damiaan en Zuster Jeanne De Vos herkennen. De leerlingen kunnen aan de hand van de levensverhalen van Nelson Mandela, Martin Luther King, Moeder Teresa, Pater Damiaan en Zuster Jeanne De Vos aangeven hoe dit hun eigen leven kan beïnvloeden. * Actuele profeten: De betekenis van het verhaal over Elia in deze tijd: Zelfstandig werk: De leerkracht deelt een werkblad omtrent actuele profeten uit. De leerlingen vullen het werkblad in aan de hand van de informatie verkregen uit het OLG. Hierna wordt dit werkblad klassikaal besproken. Werkblad

7 Kern (2) 10 min. Basisdoelen: De leerlingen kunnen genieten van het Bijbelverhaal omtrent Elia. De leerlingen kunnen aandachtig luisteren naar het Bijbelverhaal. De leerlingen kunnen hun mening omtrent het gelezen/beluisterde verhaal verwoorden. * Actualisering + engagement omtrent het verhaal van Elia: Klassikaal: De leerkracht deelt de werkbladen uit. Hierop staat o.a. het verhaal van Bert en Lisa, twee jongeren die vrijwilligerswerk gaan doen in Afrika. De leerkracht leidt het verhaal in waarna het afwisselend door leerkracht en leerlingen luidop wordt voorgelezen. Hierna wordt dit verhaal reeds kort besproken: - Wat vind je van dit verhaal? - Wat treft je in het verhaal? Wat trekt je aan in het verhaal? - Ken je mensen die iets gelijkaardigs hebben gedaan? Werkbladen Differentiatiedoelen: De leerlingen kunnen het tempo aan doordat het verhaal luidop wordt voorgelezen.

8 Verwerking (2) 40 min. Basisdoelen: De leerlingen willen samenwerken met hun partner. De leerlingen zijn bereid hulp te vragen aan hun partner. De leerlingen zijn bereid hun partner te helpen. De leerlingen kunnen vragen horende bij het verhaal beantwoorden. De leerlingen kunnen kiezen of ze al dan niet op de vragen antwoorden. De leerlingen zijn bereid het aangereikte gebed op te zeggen. Differentiedoelen: De leerlingen kunnen, indien gewenst, een persoonlijk antwoord op de gestelde vragen formuleren. * Actualisering + engagement omtrent het verhaal van Elia: Duowerk: De leerkracht overloopt de vragen. Daarna lossen de leerlingen per twee de vragen horende bij het verhaal van Bert en Lisa op. Hierna worden de vragen ook klassikaal besproken. Kringgesprek: Ik-vraag-mij-af-ronde: Na de globale klassikale bespreking verzamelen de leerlingen in de kring. Net als tijdens de vorige les, vind ook nu een ik-vraag-mij-af-ronde plaats waarbij de leerkracht enkele vrijblijvende vragen stelt. Tussen elk vraag laat de leerkracht voldoende stilte om de leerlingen de kans te geven om rustig na te denken. Het is niet de bedoeling om in discussie te gaan. De leerlingen mogen kiezen of ze al dan niet antwoorden: - Ik vraag mij af of het voor Bert en Lisa belangrijk is te geloven - Ik vraag mij af of het voor jou belangrijk is om te geloven - Ik vraag mij af of ze ook naar Mali zouden gaan als ze niet gelovig waren - Ik vraag me af of jullie dit zouden doen - Ik vraag mij af of er een verband is tussen het verhaal van Bert en Lisa en het Bijbelverhaal van de profeet Elia - Ik vraag mij af wat jij onthoudt uit het verhaal van Bert en Lisa Afsluiting: De leerkracht geeft een kaarsje (op batterijen omwille van de veiligheid) door. Elke leerling mag nu nog iets zeggen over het verhaal. Het mag hiervoor minstens 1 woord en maximum 3 zinnen gebruiken. Wie liever niets zegt, geeft het kaarsje gewoon door. Kaarsje Samen bidden: Hierna deelt de leerkracht een blad uit waarop het gebedje staat dat ze samen zullen opzeggen. Blad met gebedje

9 Lesovergang 5 min. De leerlingen ruimen op en maken zich klaar om naar huis te gaan.

10 5. BORDSCHEMA Welke kernwoorden, schema s, geheugensteuntjes, bied je aan ter visuele ondersteuning? Welke borden zijn beschikbaar: Krijtbord Het bord zal tijdens deze les niet gebruikt worden.

11