PROFESSIONELE BACHELOR IN HET ONDERWIJS LAGER ONDERWIJS

Transcriptie

1 + PROFESSIONELE BACHELOR IN HET ONDERWIJS LAGER ONDERWIJS LESONTWERP naam datum indienen (in te vullen door klasmentor) handtekening klasmentor eventuele reden uitstel David Janssens klas DLO FLLLEX 2.1 Studietrajectbegeleider: Mariet Vaesen lestype 0 stageles school : De Bijenkorf Herent leergebied : WO klas en leerjaar : 2 e leerjaar vakonderdeel : aantal leerlingen : 19 lesonderwerp : Smelten en bevriezen datum (data) : 16/01/2014 lestijden : van 13u20 tot 14u30 uur van tot uur van tot uur VOORTAAK: door leerlingen tegen de lesdatum mee te brengen materiaal of uit te voeren opdracht AANVRAAG MATERIAAL STAGESCHOOL - voor de lesgever: Kookplaat Diepvries Frigo - voor de leerlingen: BRONNEN: handboeken, naslagwerken, documentatie van partnerschool of medestudenten (in te vullen volgens APA-systeem) SITUERING IN DE EINDTERMEN/LEERPLANNEN: pagina en omschrijving ET 1.14 Enkele natuurlijke verschijnselen beschrijven: sneeuw smelt, water bevriest, een magneet trekt ijzer aan ET 1.15 Enkele natuurlijke verschijnselen m.b.t. temperatuur beschrijven: uitzetten en krimpen, smelten en stollen, verdampen en condenseren. Lesontwerp - WO - Smelten en bevriezen.doc 1

2 BEGINSITUATIE: relevante voorkennis, belevings- en ervaringswereld van leerlingen, motivering, voortaken, klasgewoonten Er is een frigo met een ijsvakje in de leraarskamer. We zullen dus uit de klas moeten gaan om de proeven uit te voeren. Er is een kookplaat die ik kan gebruiken in de klas. LEERDOELEN: noteer vijf essentiële lesdoelen. Rangschik ze volgens de lesfasering en geef met een passend symbool aan of ze cognitief (C), dynamisch-affectief (DA), sociaal (S) of psychomotorisch (PM) zijn C: De lln kunnen de drie verschillende fasen van water beschrijven (vast, vloeibaar, gasvormig) De lln kunnen de overgangen van de verschillende fasen beschrijven vb. water in de diepvries zal bevriezen. De lln kunnen de oplossing van een gegeven taak ontdekken tijdens proeven. DA: De lln zijn bereid om een gegeven taak in groep uit te voeren De lln zijn bereid om te luisteren naar een les waar de antwoorden op hun vragen zullen gegeven worden. ONDERWIJSLEERMIDDELEN - voor de lesgever: - voor de leerlingen: Per groep krijgen de lln een papier met hun proef op en de extra vragen en ruimte om te noteren. Gefotokopieerde (invul)teksten die gebruikt worden in functie van de les steeds in twee exemplaren bijvoegen (één blanco en één ingevuld) VERANTWOORDING VAN HET DIDACTISCH HANDELEN: gebaseerd op (1) vakdidactiek, (2) leren en ontwikkelen (3) didactisch referentiekader Activiteitsprincipe Ik verdeel de klas in groepen van twee. Elke groep krijgt de verantwoordelijkheid over een proef. Proef 1: water in de diepvries Proef 2: water in de kamer Proef 3: water buiten Proef 4: water in de frigo Proef 5: ijs in de kamer Proef 6: ijs buiten Proef 7: ijs in de frigo Proef 8: ijs in je hand Proef 9: water laten koken en Proef 10: water laten condenseren Motiveringsprincipe Bij elke proef zijn er extra vragen: Proef 1: water in de diepvries Wat zal er gebeuren met het water? Op welke temperatuur zal dit gebeuren? Lesontwerp - WO - Smelten en bevriezen.doc 2

3 Proef 2: water in de kamer Wat zal er met het water gebeuren? Welke temperatuur zal het water ongeveer hebben? Proef 3: water buiten Wat zal er met het water gebeuren? Welke temperatuur zal het water ongeveer hebben? Proef 4: water in de frigo Wat zal er met het water gebeuren? Welke temperatuur zal het water ongeveer hebben? Proef 5: ijs in de kamer Zal dit sneller gebeuren dan het ijs buiten/frigo/hand? Proef 6: ijs buiten Zal dit sneller gebeuren dan het ijs in de kamer/frigo/hand? Proef 7: ijs in de frigo Zal dit sneller gebeuren dan het ijs in de kamer/buiten/hand? Proef 8: ijs in je hand Zal dit sneller gebeuren dan het ijs in de kamer/frigo/buiten? Proef 9: water laten koken Wat gebeurt er met het water? Op welke temperatuur gebeurt dit? Proef 10: water laten condenseren Wat gebeurt er met het water? Het is de bedoeling dat de lln de antwoorden zoeken in mijn les of a.d.h.v. de proeven< Elke groep mag zijn proef klaarzetten. De lln van proef9 en 10 worden extra geholpen door de lkr. Na de klassikale uitleg gaan de groepen hun proeven controleren en verklaren adhv. de fasengrafiek. Aanschouwelijkheidsprincipe Ik leg de verschillende toestanden van water uit aan het bord samen met de verschillende fase-overgangen. De lln moeten goed opletten want de antwoorden van hun vragen komen aan bod tijdens de les. AANDACHTSPUNT VOOR DEZE LES Concretisering : Proef1: het water zou al tijdens de speeltijd in de diepvries moeten gezet worden zodat het water sterk afkoelt en sneller tot ijs kan gevormd worden. DIDACTISCHE REFLECTIE: in te vullen door de student vanaf het tweede programmajaar liefst zo vlug mogelijk na de les en op vraag van de klasmentor of studietrajectbegeleider als basis voor een mondelinge nabespreking Lesontwerp - WO - Smelten en bevriezen.doc 3

4 FEEDBACK OP LESONTWERP: situering in leerplan of eindtermen, lesopbouw, inhoud, werkvormen, materiaal, werkbladen, originaliteit 1 e versie herwerking Lesontwerp - WO - Smelten en bevriezen.doc 4

5 BORDSCHEMA: een werkelijkheidsgetrouwe weergave met kleuren,... rekening houdend met de beschikbare ruimte Lesontwerp - WO - Smelten en bevriezen.doc 5

6 T Lesgang en leerinhouden Didactische werkvormen Materiaalgebruik Organisatie Inleiding 10' De verschillende fasen van water verwoorden Lkr: wat gebeurt er als je water in de diepvries steekt? Lln: het water bevriest. Lkr: en wat gebeurt er als we het bevroren water (ijs) uit de diepvries halen? Lkr: wat gebeurt er als we water op het vuur zetten? Lln: het water begint te koken. Lkr: en wat ontstaat er als het water kookt? Lln waterdamp Lkr: we gaat dit bewijzen met een aantal proeven. Proef1: water in de diepvries Proef2: water in de kamer Proef3: water buiten Proef4: water in de frigo Proef5: ijs in de diepvries Proef6: ijs in de kamer Proef7: ijs buiten Proef8: ijs in de frigo Proef9: ijs in je hand Proef10: water laten koken en weer condenseren Lkr: het is de bedoeling dat jullie straks kunnen zeggen wat er met het water zal gebeuren. Onderwijsleergesprek Demonstratie Opdrachtsvorm: groepjes van 2 Lkr hangt de verschillende proeven aan het bord. De proeven worden verdeeld onder de lln (groepjes van 2 of 1). Proef1, 2, 3 en 4 worden klaargezet met alle lln. Lkr maakt duidelijk dat de antwoorden op de vragen tijdens de les zullen geformuleerd worden. Kern 15' Opbouwen van de fase-grafiek Lkr: ik heb hier een grafiek met twee temperaturen op (0 C en 100 C) Lkr: 0 C is dit koud of is dit warm? Lln: ijskoud Lkr: 100 C is dit koud of is dit warm? Lln: warm lkr: de temperatuur in de klas zou die lager zijn dan 0 C of hoger? Kan je ongeveer schatten hoe warm het is hier binnen is? Lln: 20 C... De fasen ijs, vloeibaar en gasvormig op een grafiek aanduiden met gegeven temperaturen. Bevriezen lkr: Jullie hebben als gezegd wat er gebeurt als je water in de diepvries steekt. Lln: Het bevriest Lkr: Maar waarom bevriest het? Lln: Omdat het koud is Lkr: Weten jullie hoe koud het precies moet zijn om het water te laten bevriezen? Lkr: 0 C Onderwijsleergesprek Lkr bouwt de grafiek op en zet de meest gekende temperaturen op de grafiek. Lkr zet de verschillende fasen van water op de grafiek. Onderwijsleergesprek Lkr zet de verschillende fases op de grafiek (vloeibaar, gasvormig en ijs) en de verschillende overgangen (smelten, bevriezen, verdampen en condenseren). Smelten Lkr: als je ijs weer uit de frigo haalt wat zal er dan gebeuren? Lesontwerp - WO - Smelten en bevriezen.doc 6

7 Lln: het ijs smelt Verdampen Lkr: Als jullie mama of papa aardappelen willen koken wat moet hij dan doen? Lln: Hij zet water op het vuur tot het water kookt. Lkr: Wat gebeurt er als het water kookt? Lln: Er ontstaat waterdamp Condenseren Lkr: als die waterdamp weer afkoelt wat zou er dan gebeuren? Lln: het wordt weer water. Verwerking 30' Resultaten van de proeven verwoorden Demonstratie Lkr en lln voeren de verschillende proeven uit. Lkr toont op de grafiek wat de lln verwoorden (vb. ijs smelt traag want de temperatuur van de omgeving is laag, water bevriest want de temperatuur van de diepvries is onder 0 C, ) De snelheid van het smelten wordt vergeleken met de andere proeven. Proef10: water laten koken en weer condenseren kan tijdens de kernfase gestart worden. Lesontwerp - WO - Smelten en bevriezen.doc 7