ADVIES. Stichting C, gevestigd te B, het bevoegd gezag van de katholieke scholengemeenschap C College, verweerder

Transcriptie

1 De toelaatbaarheidsverklaring voor voortgezet speciaal onderwijs kan niet gelden als de enige reden om een leerling definitief van school te verwijderen. in het geding tussen: mevrouw A, wonende te B, verzoekster, en ADVIES Stichting C, gevestigd te B, het bevoegd gezag van de katholieke scholengemeenschap C College, verweerder 1. VERLOOP VAN DE PROCEDURE Op 3 februari 2017 heeft verzoekster aan de Commissie een geschil voorgelegd over de beslissing van verweerder van 1 februari 2017 om D van het C te verwijderen. Verweerder heeft op 20 februari 2017 een verweerschrift ingediend. De mondelinge behandeling van het geschil vond plaats op 7 maart 2017 te Utrecht. Verzoekster, haar echtgenoot, de heer E, en D waren ter zitting aanwezig. Namens verweerder waren aanwezig ter zitting de heer F, directeur/bestuurder en de heer G, afdelingsdirecteur vmbo-havo van het C. Namens het samenwerkingsverband waren aanwezig de heer H, directeur en mevrouw J, orthopedagoog. Op verzoek van de Commissie hebben verweerder en het samenwerkingsverband na de zitting aanvullende stukken ingediend. De laatste stukken zijn op 13 maart 2017 ontvangen. 2. DE FEITEN 1. Verzoekster is de moeder van D. D is geboren op 31 januari Hij is bekend met adhd. Na regulier basisonderwijs is hij het schooljaar gestart op het havo van het C (verder: de school). 2. Op 21 maart 2016 is D geplaatst op de Onderwijsopvangvoorziening (OOV) van het samenwerkingsverband. Op 29 juni 2016 heeft het OOV als uitstroomadvies voor D voortgezet speciaal onderwijs (vso) geadviseerd. 3. Op 23 augustus 2016 besloot de school om D voor een periode van drie maanden tijdelijk op de school te herplaatsen. Het schooljaar zat D voor de tweede maal in havo / advies d.d. 21 april 2017 pagina 1 van 7

2 4. Op 8 september 2016 heeft zich een incident voorgedaan op school, waarbij D betrokken was. 5. Op 25 oktober 2016 heeft de school een toelaatbaarheidsverklaring (tlv) voortgezet speciaal onderwijs aangevraagd bij het samenwerkingsverband. De ouders van D hebben hiertegen bij verweerder een klacht ingediend. Op 30 november 2016 heeft de directeur/bestuurder van verweerder uitspraak gedaan. Deze heeft onder meer geconcludeerd dat de school aan het OOV-advies duidelijker, planmatiger en zorgvuldiger invulling had moeten geven. 6. Op 21 december 2016 is voor D een toelaatbaarheidsverklaring-vso afgegeven. De ouders van D hebben tegen dit besluit een bezwaarschrift ingediend. 7. Op 9 januari 2017 is overleg gevoerd met de ouders van D, mevrouw J van het samenwerkingsverband, een onderwijsconsulent, de leerplichtambtenaar en de zorgcoördinator van het C. Bij dit overleg is besproken dat, nu er een toelaatbaarheidsverklaring voor D was afgegeven, een snelle overstap naar bij voorkeur het K College in M de voorkeur had, maar ouders het hiermee oneens waren. Via het samenwerkingsverband zal bij het N naar mogelijkheden voor D worden geïnformeerd. Na de toetsweek en afhankelijk van de afspraken met het N College, een school voor regulier voortgezet onderwijs, zal eventueel de verwijderingsprocedure starten. De zorgcoördinator zal deze afspraken met de directie van het C bespreken. Aan de notitie van dit verslag is toegevoegd: Aanvulling van de directie: uiterlijk vrijdag 20 januari voor uur informeren de ouders van D het C College (de zorgcoördinator) over de vervolgstappen richting het N College. 8. Op 1 februari 2017 heeft verweerder besloten tot verwijdering van D per 6 februari Daarbij heeft verweerder aangegeven dat het K College (een vso-school) bereid is D toe te laten. Tegen deze beslissing hebben de ouders van D bezwaar gemaakt. Daarnaast hebben zij op 3 februari 2017 een verzoekschrift ingediend bij de Commissie. D zit sinds 6 februari 2017 thuis. 9. Verweerder en het samenwerkingsverband hebben na afloop van de zitting op verzoek van de Commissie informatie ingediend die betrekking heeft op het onderzoek of D kan worden ingeschreven bij het N College te B. Voorts heeft verweerder informatie verstrekt over het opp. 3. STANDPUNTEN VAN PARTIJEN Standpunt verzoekster Aan de verwijderingsbeslissing ligt een ongeldig ontwikkelingsperspectiefplan (opp) ten grondslag. Verzoekers waren het met de inhoud van dit opp niet eens en hebben het daarom niet ondertekend, hebben wijzigingsvoorstellen gedaan, maar daar van de school niets meer over gehoord. Er is geen sprake van een gedragsprobleem bij D; wel mist hij vaardigheden op het gebied van leren en structureren. De school is in de begeleiding tekortgeschoten / advies d.d. 21 april 2017 pagina 2 van 7

3 D wil wel lessen op school volgen, als hem maar niets wordt tegengeworpen door leerlingen of docenten. D is soms meerdere dagen somber en slaapt daardoor slecht. Hij wil dan alleen worden gelaten en alleen zijn werk doen. Hij is geen ochtendmens, maar na het derde uur op school aanspreekbaar. Alleen tijdens de toetsweek heeft hij een ambulant begeleider gekregen. Hij ontving echter geen ondersteuning voor zijn concentratieprobleem, kreeg geen studieadviezen of informatie over gefaseerd leren. Het incident met het hard dichtslaan van de deur van het klaslokaal klopt, maar D heeft het later die dag weer bijgelegd met de docent aardrijkskunde die er verder ook geen punt meer van maakte. Tijdens het andere incident, dat van 8 september 2016, wilde D bij de kraan in het lokaal zijn flesje water vullen. Een medeleerling trok toen zijn mond open tegen D en trapte hem in de zij. D greep toen de kaak van die leerling en wilde de prullenbak over hem heen trekken. Door tussenkomst van medeleerlingen en de docent is er echter niets gebeurd. D is hiervoor één dag geschorst geweest, zat die dag bij de zorgcoördinator op kantoor en mocht aan het einde van die dag naar huis. Op basis van het ongeldig opp is de toelaatbaarheidsverklaring-voortgezet speciaal onderwijs toegekend. Tegen dat besluit hebben verzoekers bij het samenwerkingsverband een bezwaarschrift ingediend. Omdat er een bezwaar loopt tegen deze toelaatbaarheidsverklaring kan D niet worden toegelaten tot het voortgezet speciaal onderwijs en heeft de school de plicht D te voorzien van onderwijs. Verzoekers en D zijn niet gehoord over de verwijderingsbeslissing van verweerder. Het K is in hun ogen geen passende school omdat het onderwijsconcept is gebaseerd op de ideeën van O, een aanhanger van de mormoonse kerk. De school is ook veel te ver weg. Verzoekster heeft via het samenwerkingsverband vernomen dat het N college D volgend schooljaar kan plaatsen. Standpunt verweerder D heeft extreem veel aansturing en individuele begeleiding nodig. Hij is door de leerkrachten zeer moeilijk te motiveren. D doet niet mee in de klas, geeft geen antwoord op vragen van leraren en gaat een boek zitten lezen als hij de les niet interessant vindt. De school heeft voor D sinds de tweede klas als arrangement een ambulant begeleider vanuit cluster 4 ingezet. Van de 1800 leerlingen op school is D qua begeleiding de koploper geweest. In de eerste klas had de school zorgen over het sociaal functioneren van D. De basisondersteuning was voor hem dat jaar nog voldoende. In klas 2 is ambulante begeleiding ingezet om D beter te ondersteunen bij zijn sociale problematiek. In klas 3 heeft D wekelijks een afspraak met de ambulant begeleider en wordt de begeleiding uitgebreid naar planmatig werken. In februari 2016 is hij besproken in het Zorgadviesteam. Daaruit kwam het advies om D op de Onderwijsopvangvoorziening te laten werken aan zijn sociale vaardigheden en schoolwerk. Met instemming van de ouders van D is hij drie maanden geobserveerd door het OOV om zijn ondersteuningsbehoefte in beeld te krijgen. Het OOV concludeerde dat vso voor D passend is. De school was het met dit advies eens. Voor verzoekster was vso echter onacceptabel en het veroorzaakte een vertrouwensbreuk met de school. De school heeft na beraad besloten om na het OOV niet direct een toelaatbaarheidsverklaring aan te vragen maar om D te herplaatsen op / advies d.d. 21 april 2017 pagina 3 van 7

4 school. Het ging in school echter snel weer fout. Op 8 september 2016 was er een incident tussen D en een medeleerling. D heeft zich daar laten provoceren tot agressief gedrag. Andere leerlingen vonden de situatie in de klas met D niet veilig meer. De school heeft daarna snel alsnog de toelaatbaarheidsverklaring aangevraagd omdat zij niet in staat is D te begeleiden en omdat zij door de aanwezigheid van D de veiligheid op school niet meer kan waarborgen. Ten aanzien van die veiligheid geldt naast het incident van 8 september 2016 ook het incident tijdens de les aardrijkskunde, begin oktober D is er door de docent op aangesproken om mee te doen met de les. D heeft hierop slechts gegromd en is uiteindelijk met veel boosheid de klas uitgegaan en heeft de deur hard dichtgesmeten. De docent heeft zich geëmotioneerd gewend tot zijn afdelingsleider over het intimiderend gedrag van D. Verzoekers zijn niet akkoord met het laatste opp en hebben dit daarom niet ondertekend. Verzoekers hebben geen vertrouwen meer in de school. Het N College te B heeft laten weten D niet te plaatsen. Doordat het K College bereid is D in te schrijven, heeft verweerder aan de zorgplicht voldaan en kan D worden verwijderd. Volgens de onderwijsinspectie hoeft verweerder nu geen huiswerkbegeleiding meer te geven. 4. INBRENG SAMENWERKINGSVERBAND Het samenwerkingsverband heeft van het N College vernomen dat er voor het schooljaar geen ruimte is om D te plaatsen, maar dat het mogelijk is om hem in het schooljaar te plaatsen in havo 4. Het samenwerkingsverband gaat de week na de zitting ook praten bij P College (regulier vo) om te zien of die school D wil inschrijven. 5. OVERWEGINGEN VAN DE COMMISSIE Bevoegdheid en ontvankelijkheid Op grond van artikel 27c lid 2 sub b van de Wet op het voortgezet onderwijs (WVO) kunnen aan de Commissie geschillen worden voorgelegd die verband houden met het ontwikkelingsperspectief en de verwijdering van een leerling. Het geschil heeft hierop betrekking. Nu verder het verzoek tijdig is ingediend is de Commissie bevoegd en is het verzoek ontvankelijk. De formele beoordeling van het verwijderingsbesluit In het verwijderingsbesluit is opgenomen dat verzoekers binnen zes weken daartegen bezwaar kunnen maken via de klachtenprocedure van de school. Dat laatste is niet juist omdat de klachtenprocedure is gebaseerd op artikel 24 b WVO en klachtbehandeling zich vooral richt op de kwaliteit van het onderwijs. De behandeling van het bezwaarschrift tegen de verwijderingsbeslissing dient behandeld te worden in het kader van artikel 15 Inrichtingsbesluit WVO / advies d.d. 21 april 2017 pagina 4 van 7

5 De Commissie stelt vast dat de bestreden verwijderingsbeslissing uitsluitend is gebaseerd op het feit dat er voor D een toelaatbaarheidsverklaring is afgegeven. Deze motivatie voldoet niet aan het vereiste van artikel 15 lid 1 I-VWO, dat verlangt dat de beslissing met opgave van redenen schriftelijke wordt bekendgemaakt. Deze bepaling kan niet anders begrepen worden dan dat er sprake dient te zijn van een deugdelijke motivering. Het besluit dient daarom de gronden te bevatten op basis waarvan verweerder tot het voor de leerling meest verstrekkende besluit van verwijdering is overgegaan. Verweerder dient te motiveren waarom de huidige school niet langer in de ondersteuningsbehoefte van D kan voorzien en welke andere dringende redenen, zo die er zijn, ten grondslag liggen aan het verwijderingsbesluit. De toelaatbaarheidsverklaring voor voortgezet speciaal onderwijs kan niet gelden als de enige reden om een leerling definitief van school te verwijderen. Inhoudelijke beoordeling van het verwijderingsbesluit Uit de stukken en hetgeen ter zitting door verweerder is verklaard, blijkt dat D is verwijderd omdat door hem de veiligheid op school in het gedrang raakt en omdat de school hem niet de noodzakelijke ondersteuning kan bieden. Wat de veiligheid betreft, is de Commissie uit hetgeen verweerder hierover heeft aangevoerd onvoldoende gebleken dat er sprake was van een zodanige ernst en zwaarte van de incidenten dat deze het uiterste middel van verwijdering rechtvaardigen. Aldus heeft verweerder, voor zover aan het besluit veiligheidsredenen ten grondslag liggen, niet in redelijkheid tot dat besluit kunnen komen. Bij het incident op 8 september 2016 werd D uitgedaagd door het fysiek en verbaal gedrag dat een andere leerling jegens hem toonde. Een incident dat naar het oordeel van de Commissie een stevige sanctie, zoals de opgelegde en uitgevoerde schorsing, rechtvaardigt, maar geen verwijdering van D. Het incident begin oktober 2016 voegt aan het incident van 8 september 2016 onvoldoende gewicht toe om (opgeteld) te kunnen dienen als verwijderingsgrond om veiligheidsredenen. Daar is meer voor nodig, maar de stukken en hetgeen ter zitting is verklaard, bieden daarvoor onvoldoende houvast. Wat de ondersteuningsbehoefte van D betreft merkt de Commissie het volgende op. Zoals D ook ter zitting heeft toegelicht, zit zijn gedrag hem bij het uitvoeren van schoolwerk nogal in de weg. De eerste drie uren van de dag is hij niet aanspreekbaar, maar daarna gaat het volgens zijn zeggen best. Als lessen hem niet interesseren, gaat hij zelf een boek lezen. De laatste periode communiceerde hij niet meer met docenten. Het leerlingdossier van D bevat voldoende aanwijzingen voor de conclusie dat de school van verweerder voor D geen ideale leeromgeving is, om te komen tot voor hem goede leerprestaties. Dat de school, samen met de ouders van D besloot tot een observatieperiode van drie maanden via de onderwijsopvangvoorziening van het samenwerkingsverband, om de precieze ondersteuningsbehoefte van D in beeld te krijgen, is daarom een logische stap geweest. In de eindevaluatie van de OOV is de problematiek van D kort samengevat. Hij zit dan in / advies d.d. 21 april 2017 pagina 5 van 7

6 3 havo. "Zijn schoolresultaten zijn onvoldoende, hij toont te weinig inzet. D werkt alleen aan de vakken waar hij het nut van inziet. D heeft de diagnose adhd. D is inmiddels 16 geweest, het lijkt niet haalbaar dat hij doubleert in 3 havo. Op het ogenblik is de school handelingsverlegen. D heeft extreem veel aansturing en individuele begeleiding nodig. Hij is door docenten heel moeilijk te motiveren." De evaluatie vermeldt voorts dat D op school slachtoffer is geweest van pesterijen. Hij is op school intensief begeleid door de ambulant begeleider. Uit de OOV-evaluatie komt naar voren dat in de loop van dat traject, D minder somber is geworden en zijn storende, sarcastische houding die hij gedurende het traject had laten zien, afnam. De OOV wijt dit aan de veilige standaard klassensituatie en de wederzijdse acceptatie van de leerlingen in de klas. Desondanks blijft gedurende de OOV-periode het gedrag van D een aandachtspunt en moet de docent de gedachtegang van D vertalen naar klasgenoten om irritatie en frustraties te voorkomen. Zijn schoolwerk zelf is slechter geworden. D vindt schoolwerk saai, langdradig en weigert om zijn werkhouding aan te passen. Om dit te kunnen veranderen heeft D veel persoonlijke sturing en begeleiding nodig. Zijn werkhouding stelt hem niet in staat de bovenbouw van regulier onderwijs aan te kunnen. Daarom adviseerde de OOV voor D voortgezet speciaal onderwijs. De Commissie is ter zitting gebleken dat partijen van mening verschillen over de uitgangspunten op basis waarvan D heeft deelgenomen aan het OOV. Wat hier ook van zij, voldoende is gebleken dat de school in toenemende mate tegen de grenzen aanliep om D op een passende wijze te begeleiden voor zijn ondersteuningsbehoefte en dat de waarnemingen van het OOV hiermee in overeenstemming waren. Het OOV adviseerde voor D voortgezet speciaal onderwijs. Dat de ouders van D het niet eens waren met het laatste opp waarin de uitstroom naar het voortgezet speciaal onderwijs was opgenomen, maakt het opp niet onjuist of onredelijk. Naar het oordeel van de Commissie heeft verweerder, voor zover aan het besluit de onmogelijkheid ten grondslag ligt om D nog verder te begeleiden, in redelijkheid tot dat besluit kunnen komen. De Commissie is gebleken dat het vso-advies voor verzoekster onacceptabel was. Kennelijk heeft de school mede hierdoor besloten om D opnieuw tot de school toe te laten om te zien of het met behulp van voor hem nieuwe afspraken toch mogelijk was het onderwijs op school te blijven volgen. Dit traject hield voor de school na twee incidenten rond D op. De school is er daarna toe overgegaan voor D een toelaatbaarheidsverklaring aan te vragen. Na de afgifte van de toelaatbaarheidsverklaring zijn tussen alle betrokken partijen op 9 januari 2017 afspraken gemaakt over onder ander inventarisatie van mogelijkheden voor D op het N College. Het samenwerkingsverband heeft bij het N college op locatieniveau medio februari 2017 een welwillende houding ervaren, zoals in de nadere stukken is onderbouwd, om D het schooljaar toe te laten tot havo 4. De vestigingsdirecteur van het N en de afdelingsdirecteur vmbo-havo van het C hebben eind januari 2017 telefonisch een geheel ander gesprek gevoerd, met als kennelijke strekking dat D niet op het N terecht kon. Deze gang van zaken verdraagt zich / advies d.d. 21 april 2017 pagina 6 van 7

7 onvoldoende met de bij de zorgplicht behorende onderzoeksplicht omdat in overleg met de ouders gezocht moet worden naar een voor de leerling passende school, en wanneer regulier kan, dit de voorkeur heeft. Er bestaan over de mogelijkheden van regulier onderwijs voor D tegenstrijdige berichten. De resultaten van het onderzoek zijn thans onvoldoende transparant gemaakt. Van verweerder mag verwacht worden dat hij, samen met het N en het samenwerkingsverband, deze duidelijkheid alsnog verstrekt aan de ouders van D. Gezien alle overwegingen bij de formele en de inhoudelijke bespreking van het verwijderingsbesluit zal de Commissie het verzoek gegrond verklaren. Verzoekster heeft aangevoerd dat nu er een bezwaarschrift is ingediend tegen de toelaatbaarheidsverklaring er geen andere school is voor D, en de school van verweerder D moet blijven voorzien van onderwijs. Deze stelling houdt verband met de zorgplicht: de verplichting om alvorens er tot verwijdering kan worden besloten, er een andere school dient te zijn die de leerling wil inschrijven. Naar het oordeel van de Commissie is er in beginsel voldaan aan de zorgplicht als de school voor vso verklaart bereid te zijn de leerling in te schrijven en door het samenwerkingsverband een toelaatbaarheidsverklaring is toegekend. In beginsel houdt dan het aanbieden van huiswerkbegeleiding op. Dat tegen het tlv-besluit nog een rechtsmiddel (bezwaar, beroep, hoger beroep) kan worden ingediend maakt dit in de onderhavige kwestie niet anders. 6. OORDEEL Op grond van bovenstaande overwegingen oordeelt de Commissie het verzoek gegrond. 7. AANBEVELINGEN De Commissie beveelt verweerder en het samenwerkingsverband aan om naast voortgezet speciaal onderwijs ook de mogelijkheden van regulier onderwijs voor D binnen de regio van het samenwerkingsverband behoorlijk te onderzoeken en voor zover dit inmiddels is geschied, de resultaten daarvan transparant te maken voor de ouders van D. Aldus gedaan te Utrecht op 21 april 2017 door mr. drs. P.H.A. van Geel, voorzitter, drs. L.F.P. Niessen en drs. M.H.W.C. Voeten, leden, in aanwezigheid van mr. S.J.F. Schellens, secretaris. mr. drs. P.H.A. van Geel voorzitter mr. S.J.F. Schellens secretaris / advies d.d. 21 april 2017 pagina 7 van 7