ADVIES. in het geding tussen: de heer A en mevrouw B, wonende te C, verzoekers, gemachtigde: mevrouw mr. S.M. Depmann

Transcriptie

1 Geschil over verwijdering leerling met extra ondersteuningsbehoefte. Een groeidocument kan niet het wettelijk vereiste ontwikkelingsperspectief vervangen. De school heeft onvoldoende inhoud gegeven aan. in het geding tussen: ADVIES de heer A en mevrouw B, wonende te C, verzoekers, gemachtigde: mevrouw mr. S.M. Depmann en X, gevestigd te C, het bevoegd gezag van basisschool D te C, verweerder gemachtigde: mevrouw mr. M.R.A.E. de Bont-Hanenkamp 1. VERLOOP VAN DE PROCEDURE Op 24 augustus 2017, aangevuld op 26 september 2017, hebben verzoekers aan de Commissie een geschil voorgelegd over de beslissing van verweerder van 17 juli 2017 om E te verwijderen van school. Verweerder heeft op 13 september 2017 een verweerschrift ingediend, aangevuld op 28 september De mondelinge behandeling van het geschil vond plaats op 3 oktober 2017 te Utrecht. Verzoekers waren in persoon aanwezig, vergezeld van de heer F, vader van verzoekster, als vertrouwd persoon. Zij werden bijgestaan door hun gemachtigde. Namens verweerder waren aanwezig de heer G, bestuurslid, de heer H, directeur, en mevrouw I, intern begeleider, daartoe bijgestaan door de gemachtigde. Namens het samenwerkingsverband was ter zitting aanwezig mevrouw K, directeur. 2. DE FEITEN 1. Verzoekers zijn de ouders van E. E is geboren op 28 november E is vanaf november 2014 leerling van D (verder: de school). Aan het eind van groep 1 is sprake van een geringe achterstand op zowel sociaal-emotioneel als cognitief gebied. E gaat over naar groep In januari 2016 is, met instemming van verzoekers, een observatie verricht door een ambulant begeleidster van het samenwerkingsverband. Uit deze observatie komt onder andere naar voren dat E gevoelig is voor prikkels, impulsief is en het moeilijk vindt om stil te zitten. Hij moet leren omgaan met uitgestelde aandacht / advies d.d. 13 november 2017 pagina 1 van 6

2 4. Op 27 juni en 21 juli 2016 vonden er gesprekken plaats met verzoekers en de school over het overgaan van E naar groep 3 of het laten doubleren in groep 2. Om hierover een beslissing te kunnen nemen hebben verzoekers op 11 en 12 juli 2016 een capaciteiten onderzoek bij E laten plaatsvinden door Orthopedagogische praktijk L. E is getest middels de RAKIT 2-intelligentietest. Hieruit volgt dat E een begaafde intelligentie (TIQ 122) heeft en een minimale prikkelverwerking, hetgeen inhoudt dat hij in zeer sterke mate wordt afgeleid door zowel interne als externe prikkels. Verzoekers willen op basis van dit rapport dat E overgaat naar groep 3. E gaat over naar groep 3. Er vinden regelmatig voortgangs- en evaluatiegesprekken plaats. 5. Op 9 en 13 februari 2017 heeft een begeleider van het samenwerkingsverband E geobserveerd. De observaties vonden plaats ten behoeve van het op 24 februari 2017 geplande multidisciplinair overleg (MDO). 6. Het doel van het MDO is om de handelingsadviezen te evalueren en te bekijken in welke setting E het beste onderwijs geboden kan worden. Conclusie van de school is dat het reguleren van het gedrag van E en het geven van volledig onderwijs in de setting van de school niet haalbaar is en dat het speciaal onderwijs (so) in de behoeften van E zou kunnen voorzien. Verzoekers vinden het so niet geschikt en richten zich op uitstroom richting de reguliere basisschool M in N. 7. E is in de periode van 8 mei tot 14 juli 2017 tijdelijk op basis van een arrangement op Daltonschool O te N geplaatst. E is daar op 17 mei 2017 geobserveerd en op 22 mei 2017 heeft er een voortgangsgesprek plaatsgevonden waarin is afgesproken dat er met spoed een ambulant begeleider cluster 4 ingeschakeld wordt. Op 15 juni 2017 heeft de eindevaluatie plaatsgevonden. In het verslag dat van de eindevaluatie is opgesteld, is opgenomen dat E wordt overvraagd qua leerstof, er sprake is vaneen prikkelverwerkingsprobleem en mogelijke problematiek binnen het autistisch spectrum. 8. Verweerder heeft een toelaatbaarheidsverklaring (tlv) voor het speciaal onderwijs cluster 4 aangevraagd. De tlv is op 4 juli 2017 verstrekt. Verzoekers hebben hiertegen bezwaar ingediend bij het samenwerkingsverband. 9. Op 27 juni 2017 hebben verzoekers op grond van artikel 41 van de Wet op het primair onderwijs (WPO) bij het bestuur van O een verzoek om vrijstelling ingediend en op grond daarvan E thuis- of flexonderwijs te geven. Dit verzoek is afgewezen. 10. Op 13 juli 2017 heeft de directeur-bestuurder van de school aan verzoekers het voornemen meegedeeld om over te gaan tot verwijdering van hun zoon. 11. Op 17 juli 2017, de laatste dag voor de zomervakantie, is verzoekers per het definitieve besluit tot verwijdering meegedeeld. Diezelfde dag is het besluit per aangetekende brief aan verzoekers verzonden. In het besluit staat vermeld dat E met ingang van 28 augustus 2017 de toegang tot school wordt ontzegd. 12. E is na de zomervakantie niet meer gestart op de school. Via het samenwerkingsverband zijn voor E twee opties aangeboden waarbij onderzoek kan plaatsvinden naar de juiste onderwijsplek voor hem. Een van de opties is P, een onderwijs- en onderzoeksfaciliteit van het samenwerkingsverband zelf. Verzoekers zijn akkoord gegaan met plaatsing van E op P. E volgt vanaf 25 september 2017 wekelijks twee dagen van twee uur daar onderwijs / advies d.d. 13 november 2017 pagina 2 van 6

3 3. STANDPUNTEN VAN PARTIJEN Standpunt verzoekers Het besluit tot verwijdering is niet door of namens het bevoegd gezag genomen. Het is niet bekend of de directeur mandaat heeft om tot verwijdering over te gaan. Verzoekers zijn niet gehoord door het bevoegd gezag over de voorgenomen verwijdering. Verzoekers betwisten dat sprake is van handelingsverlegenheid. Het gedrag dat E vertoont valt onder de basisondersteuning die de school zou moeten bieden. De school heeft nagelaten de ondersteuningsbehoefte van E tijdig in kaart te brengen en hem de juiste ondersteuning te bieden. Verzoekers zijn van mening dat verweerder ten onrechte al in een zeer vroeg stadium en zonder deugdelijke motivering het standpunt heeft ingenomen dat E aangewezen is op het speciaal onderwijs. Er is geen sprake van een ernstige stoornis of gedragsprobleem bij E. Op initiatief van verzoekers is een intelligentie-onderzoek afgenomen, maar de school heeft met de uitkomsten daarvan niets gedaan. Dat er een groeidocument was opgesteld, wisten verzoekers wel maar zij hebben het pas eind 2016 voor het eerst onder ogen gehad toen zij het dossier van E hadden opgevraagd. Verzoekers zijn er nooit van op de hoogte gesteld dat E een medeleerling met een potlood zou hebben gestoken en de fysieke veiligheid van leerlingen en leerkrachten in het geding zou zijn geweest. Verweerder heeft niet voldaan aan de eis om een andere school te vinden die bereid is E toe te laten. Verweerder handelt daarmee in strijd met de zorgplicht en komt de verplichting om onderwijs te verstrekken niet na. E zat na de zomervakantie zonder school thuis en kon pas vanaf 25 september 2017 gebruik maken van een tijdelijke plaatsing op P. Door dit alles hebben verzoekers het vertrouwen in de school verloren. Zij willen niet dat E er terugkeert. Verzoekers hopen met deze procedure ruimte en tijd te creëren om E op basis van zorgvuldige afwegingen op een andere passende school te plaatsen. Standpunt verweerder Het besluit is bevoegd genomen; de directeur is door het bestuur gemandateerd om het besluit tot verwijdering te nemen. Ter zitting geeft verweerder desgevraagd aan dat het verwijderingsbesluit niet wordt uitgevoerd maar is opgeschort in afwachting van het onderzoek van E door de GZ-psycholoog en in afwachting van het onderzoek door P. Het verzoek tot opschorting van het besluit was gedaan door de door verzoekers ingeschakelde onderwijsconsulent. E is daardoor nog ingeschreven bij de school. In het gesprek op 24 februari 2017 is verzoekers aangegeven dat er vanwege ernstige handelingsverlegenheid gekeken moet worden naar een andere onderwijssituatie. Vanaf dat moment waren verzoekers dus op de hoogte van de voorgenomen verwijdering. Op dat moment is ook al contact met de Inspectie geweest. Ook bij de tijdelijke plaatsing van E op O was verzoekers duidelijk gemaakt dat een terugkeer naar de school van verweerder uitgesloten was, behalve als tijdelijke optie in afwachting van plaatsing op een andere school. Omdat E op O hetzelfde gedrag vertoont als op zijn huidige school is verweerder overgegaan tot het vragen van een tlv voor het so. Er zijn twee scholen bereid gevonden E in te schrijven, te weten: R in Q en S in N, beide cluster 4 scholen. Daarmee is voldaan aan de formele eisen voor verwijdering. Verweerder heeft derhalve terecht geconcludeerd dat de school niet kon voldoen aan de ondersteuningsbehoefte van E. De school heeft tijdig aangegeven dat meer onderzoek nodig was / advies d.d. 13 november 2017 pagina 3 van 6

4 naar de ondersteuningsbehoefte van E en heeft herhaaldelijk de mogelijkheid van het inschakelen van het samenwerkingsverband met verzoekers besproken. Zodra verzoekers toestemming hadden gegeven om het samenwerkingsverband erbij te betrekken, is dat gebeurd. Er is geen ontwikkelingsperspectief (opp) opgesteld omdat verzoekers weigerden toestemming te verlenen voor een dergelijk onderzoek. Zij hebben het onderzoeksverslag en de eindconclusie van L niet met de school gedeeld. Een opp hoeft pas te worden opgesteld als het samenwerkingsverband in beeld komt om een arrangement vast te stellen. Omdat E wel een ondersteuningsbehoefte had, is wel een groeidocument opgesteld. Vanwege de daarin opgenomen sociaal emotionele ontwikkelingen van E en de doorlopende observatie kan het groeidocument de facto als een opp worden aangemerkt Dat daarin geen uitstroomprofiel is opgenomen, is logisch omdat het een groep 3 leerling betreft. Er is voortdurend met verzoekers overleg gevoerd over de door E benodigde ondersteuning. 4. INBRENG SAMENWERKINGSVERBAND Het samenwerkingsverband stelt voorop dat de school een zeer goede school is. Als de school stelt de benodigde ondersteuning niet meer te kunnen bieden, is dat zo. Het samenwerkingsverband heeft samen met verzoekers gezocht naar de mogelijkheden om E onderwijs te laten volgen zodat hij geen (grote) achterstand oploopt. Op dit moment is E tijdelijk geplaatst op P, van waaruit voor twee dagen per week onderwijs wordt verzorgd door het samenwerkingsverband. De bedoeling is dat de leerling de overige drie dagen onderwijs volgt op de eigen school. Voor E is in afstemming met verzoekers en de GZ-psycholoog besloten dat E geen onderwijs volgt op de eigen school maar dat het vooralsnog blijft bij twee dagen onderwijs op P. Vanuit D wordt het lesmateriaal aangeleverd. E blijft gedurende die periode ingeschreven bij de school. Na afloop van het onderzoek door de GZ-psycholoog is het de bedoeling dat iedereen bij elkaar komt en zal de integrale ondersteuningsbehoefte van E worden besproken en zal er worden gekeken welke school de ondersteuning kan bieden die E nodig heeft. 5. OVERWEGINGEN VAN DE COMMISSIE Bevoegdheid en ontvankelijkheid bij verwijdering Op grond van artikel 43 lid 2 van de Wet op het primair onderwijs (WPO) kunnen aan de Commissie geschillen worden voorgelegd die verband houden met de verwijdering van een leerling. Aangezien E nog is ingeschreven op de school van verweerder en het besluit tot verwijdering door verweerder is opgeschorst, is er sprake van een voornemen tot verwijdering. Voor wat de beoordeling van de bevoegdheid van de Commissie betreft, stelt zij een voornemen tot verwijderen hieraan gelijk. Nu verder het verzoek tijdig is ingediend, is de Commissie bevoegd en is het verzoek ontvankelijk. De beoordeling van het verwijderingsbesluit Allereerst stelt de Commissie vast dat het bestreden besluit bevoegd is genomen omdat de directeur door het College van Bestuur daartoe is gemandateerd / advies d.d. 13 november 2017 pagina 4 van 6

5 Ten aanzien van het voornemen tot verwijdering, zal de Commissie beoordelen of verweerder ten aanzien van dit voornemen overeenkomstig de regels van heeft gehandeld. Verweerder heeft aan het voornemen tot verwijderen ten grondslag gelegd dat de school niet kan voorzien in de ondersteuningsvraag van E. Uit de overgelegde stukken en hetgeen ter zitting is besproken, is het de Commissie gebleken dat al vrij snel in groep 2 door de school geconstateerd werd dat E in de klas problematisch gedrag vertoonde. Uit de door Orthopedagogische praktijk L, die op initiatief van verzoekers was ingeschakeld, opgestelde rapportage van 18 juli 2016 volgt dat E een begaafde intelligentie heeft en een minimale prikkelverwerking. Uit een eerder, in januari 2016, gehouden observatie door de ambulant begeleidster van het samenwerkingsverband volgt dat E gevoelig is voor prikkels, impulsief is en het moeilijk vindt om stil te zitten. Hij moet leren omgaan met uitgestelde aandacht. Ondanks dat L E heeft begeleid om beter om te gaan met de prikkelverwerking, concentratie en werkhoudingsproblemen, heeft de school vanaf die periode verzoekers meerdere malen aangegeven het gedrag van E niet te kunnen reguleren en handelingsverlegen te zijn. Naar het oordeel van de Commissie had de school nadat haar de onderzoeksresultaten van L bekend waren geworden moeten constateren dat er sprake is van een extra ondersteuningsbehoefte bij E. De school had vanwege de extra ondersteuningsbehoefte van E ertoe over moeten gaan om een opp op te stellen, zoals bepaald in artikel 40a lid 1 WPO. In dit opp zou voor E een systematische analyse en aanpak van zijn ondersteuningsbehoefte kunnen worden geformuleerd. Daarmee had de school de grenzen van de eigen begeleidingsmogelijkheden, de noodzaak van nader onderzoek, de resterende onderwijsmogelijkheden voor E binnen het samenwerkingsverband alsmede zijn uitstroomperspectief tijdig in beeld kunnen en behoren te brengen. De school heeft dit nagelaten. Eerst in februari 2017 volgen weer observaties van E door de begeleider van het samenwerkingsverband ten behoeve van een op 24 februari 2017 gepland Multi Disciplinair Overleg en lijkt een plaatsing dan wel een verwijzing van E naar een andere onderwijssituatie aan de orde. Desondanks is verweerder ook op dat moment niet overgegaan tot het opstellen van een opp. Verweerder heeft bepleit dat het opgestelde groeidocument kan worden aangemerkt als een opp. De Commissie deelt dit standpunt niet. In het groeidocument, dat verzoekers eerste eind 2016 hebben gezien, is weliswaar beschreven welke onderwijsbehoefte E heeft maar niet duidelijk is welke ondersteuning de school E heeft geboden en of de geboden begeleiding en ondersteuning adequaat was of tot bijstelling diende te leiden van het document. De ondersteuningsbehoefte van E is in het groeidocument vooral vertaald in de hem beperkende factoren en niet naar welke (extra) mogelijkheden er resteerden in het licht van het schoolondersteuningsprofiel en het ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband. Bovendien ontbeert het groeidocument de wettelijke waarborgen, die voor het opp gelden ten aanzien van de inhoud, het te vermelden uitstroomperspectief en het met ouders te voeren op overeenstemming gericht overleg. Het opp heeft een plek in de cyclische en planmatige werkwijze van de school. Het biedt inzicht in de ontwikkeling van de leerling en geeft antwoord op de vraag of de geboden ondersteuning toereikend is. Het opp is ook een instrument voor de communicatie met ouders. Met een opp weten zij tijdig wat een realistisch perspectief is voor hun kind. Het ontwikkelingsperspectief biedt / advies d.d. 13 november 2017 pagina 5 van 6

6 school, ouders en inspectie houvast bij het reflecteren op de gerealiseerde opbrengsten. Het groeidocument voorziet hierin niet. Voor het opstellen van een opp verlangt de wet geen toestemming van de ouders. Naar het oordeel van de Commissie heeft de school door het niet opstellen van een opp en door niet op andere wijze inzichtelijk te maken dat er voldoende en deugdelijk onderzoek is gedaan naar de ondersteuningsbehoefte van E in combinatie met de voor de school nog resterende begeleidingsmogelijkheden, onvoldoende inhoud gegeven aan de verplichtingen die voortvloeiend uit de wetgeving. De Commissie is van oordeel dat verweerder onvoldoende heeft aangetoond dat er begeleidingsproblemen zijn met E. Op grond daarvan kan de redelijkheid van de voorgenomen verwijdering niet voldoende worden beoordeeld, zodat, mede door het ontbreken van het ontwikkelingsperspectief, het verzoek gegrond is. Of E is aangewezen op speciaal onderwijs is hierdoor buiten het gezichtsveld van de Commissie gebleven. De door verweerder gestelde incidenten waarbij E was betrokken zijn niet van zodanige aard geweest dat dit een ander licht werpt op het oordeel van de Commissie. Het voorgaande leidt tot de slotsom dat de Commissie het verzoek gegrond zal verklaren. 6. OORDEEL Op grond van bovenstaande overwegingen oordeelt de Commissie het verzoek gegrond. 7. AANBEVELINGEN De Commissie adviseert verweerder, het samenwerkingsverband en verzoekers zich ervoor in te zetten dat de ondersteuningsbehoefte van E met voorrang adequaat in beeld wordt gebracht zodat hem op zo kort mogelijke termijn een nieuwe school met geboden kan worden. De zorgplicht rust in dit kader op verweerder. Aldus gedaan te Utrecht op 13 november 2017 door mr. D. Ghidei, voorzitter, drs. R. Aerden en drs. L.F.P. Niessen, leden, in aanwezigheid van mr. R. de Bekker, secretaris. mr. D. Ghidei voorzitter mr. R. de Bekker secretaris Het oordeel van de Commissie is op 2 november 2017 per aan partijen meegedeeld / advies d.d. 13 november 2017 pagina 6 van 6