Structuuronderzoek glazeniersbedrijven 2010

Transcriptie

1 Structuuronderzoek glazeniersbedrijven 2 oktober 2 In opdracht van: Hoofdbedrijfschap Ambachten (HBA) In samenwerking met: Ondernemers Vereniging van Glazeniers (OVG) Uitgevoerd door: EIM drs. W.D.M. van der Valk HBA-publicatiereeksnr.: 467 ISBN: Prijs:, excl. verzendkosten

2 Hoofdbedrijfschap Ambachten (HBA) Postbus AW Zoetermeer Tel.: Internet: Ondernemers Vereniging van Glazeniers (OVG) Postbus BE Gouda Tel.: Internet: EIM Postbus 7 27 AA Zoetermeer Tel.: info@eim.nl Internet: Copyright 2 HBA Behoudens de in of krachtens de Auteurswet 92 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder de schriftelijke toestemming van de uitgever, het Hoofdbedrijfschap Ambachten.

3 Inhoudsopgave Inleiding 5 2 De visie van de OVG 7 3 De branche in cijfers 9 3. Aantal ondernemingen en verdeling naar Leeftijd van de ondernemingen Wijze waarop het bedrijf in eigendom is verkregen 3.4 Werkgelegenheid 3.5 Opleiding van de ondernemer Omzet Omzetsamenstelling Bedrijfsresultaat Gebruik van diensten van derden 8 3. Automatisering en website 9 3. Verkoopbevorderende activiteiten Problemen 2 Structuuronderzoek glazeniersbedrijf 2 3

4 4 Structuuronderzoek glazeniersbedrijf 2

5 Inleiding Dit rapport beschrijft de resultaten van het structuuronderzoek in de glazeniersbranche dat is uitgevoerd binnen de kaders van het BrancheInformatieSysteem (BIS) dat het Hoofdbedrijfschap Ambachten door EIM laat exploiteren. Aan de uitvoering van het onderzoek is medewerking verleend door de brancheorganisatie OVG. De uitkomsten van het onderzoek zijn gebaseerd op de antwoorden van ondernemers wier onderneming onder de rubriek 'glazeniersbedrijf' bij de afdeling R e- gistratie en Heffing van het HBA staat ingeschreven. Daarnaast is gebruik gemaakt van de ledenlijst van de OVG. In dit rapport zijn de gegevens van 6 geënquêteerde bedrijven verwerkt. De ondernemers zijn in het najaar van 29 telefonisch benaderd, nadat hen een schriftelijke vooraankondiging was toegestuurd. Van de ondernemers met wie binnen de veldwerkperiode contact gelegd kon worden, was 8% bereid om aan het onderzoek mee te werken. Het onderzoek waarvan in dit rapport verslag wordt gedaan is goeddeels een update van het structuuronderzoek dat in het najaar van 25 is uitgevoerd en waarover in 26 is gerapporteerd. Hierdoor is het mogelijk om voor de belangrijkste kengetallen de ontwikkeling te schetsen over de afgelopen vier jaar. Structuuronderzoek glazeniersbedrijf 2 5

6 6 Structuuronderzoek glazeniersbedrijf 2

7 2 De visie van de OVG Het bestuur van de OVG wil geënquêteerden bedanken voor de medewerking aan dit onderzoek. Er was een hoge respons van liefst 8%. Uit het onderzoek blijkt dat er een toename is van 2% van startende glazeniersbedrijven en wij zullen in de toekomst zien dat dit proces doorzet. Over twee jaar zullen de eerste studenten afstuderen in Schoonhoven en zij zullen wellicht voor zichzelf beginnen. De verwachting van de Rijksdienst voor het Culturele Erfgoed is dat de restauratiemarkt in de komende jaren zal afnemen. Het is van belang dat de glazeniersbranche zich gaat bezinnen over een omslag in de markt. De OVG gaat daar het voortouw in nemen, bijvoorbeeld door architecten te benaderen om (monumentale) glaskunst in de belangstelling te brengen. In omringende landen ziet men dat al ontstaan maar Nederland loopt daarin achter. Het EVC-traject en keurmerk van de OVG loopt voortreffelijk, maar het liefst wil het bestuur een % deelname van haar leden. Het belang hiervan zit niet alleen in het verhogen van de kwaliteit van het vak, maar ook de valse concurrentie het hoofd te bieden. De OVG adviseert ook om de Arbo-omstandigheden te optimaliseren, v ooral omdat gemeenten en Arbeidsinspectie gerichte acties uitvoeren bij glazeniersbedrijven. Dit rapport laat ook zien dat onderlinge samenwerkingsverbanden ontstaan. De OVG promoot dit ook, om zo jonge, relatief onervaren glazeniers bij te laten staan door de oude rotten in het vak. Ondernemers Vereniging van Glazeniers Structuuronderzoek glazeniersbedrijf 2 7

8 8 Structuuronderzoek glazeniersbedrijf 2

9 3 De branche in cijfers 3. Aantal ondernemingen en verdeling naar De branche omvat circa 34 ondernemingen, die op basis van hun werkgelegenheid in twee n zijn onder te verdelen (zie tabel ): circa 24 eenpersoonsbedrijven. In deze bedrijven is alleen de persoon van de ondernemer actief; ongeveer meerpersoonsbedrijven. In deze bedrijven werken twee of meer personen. Het aantal glazeniersbedrijven is in de afgelopen vier jaar met m aar liefst ruim 2% toegenomen. Tabel Verdeling van de ondernemingen naar in 29; cijfers uit 25 staan tussen haakjes ( ) aantal bedrijven percentage eenpersoons 24 (2) 7 (73) meerpersoons (75) 3 (27) totaal 34 (275) () Bron: EIM, Leeftijd van de ondernemingen De branche kent een groot aantal recent opgerichte bedrijven: meer dan 4% is in de afgelopen 5 jaar van start gegaan. In het onderzoek van 26 lag het aandeel starters zelfs nog hoger. Het is niet meer dan logisch dat het percentage jonge bedrijven bij de eenpersoonsbedrijven beduidend hoger ligt dan bij de meerpersoonsbedrijven, hetgeen zijn weerslag heeft op de gemiddelde leeftijd van de ondernemingen in de onderscheiden n (zie tabel 2). Structuuronderzoek glazeniersbedrijf 2 9

10 Tabel 2 Leeftijdsverdeling van de ondernemingen; tussen haakjes ( ) de resultaten van het onderzoek van 26 leeftijd in jaren eenpersoons meerpersoons totaal t/m 2 22 (4) (7) 8 (3) 3 t/m 5 3 (27) (34) 25 (29) 6 t/m 27 (4) 32 (24) 28 (8) t/m 5 9 (9) 3 () (9) 6 t/m 2 6 (5) 9 () 6 (6) 2 t/m 25 2 () 3 (9) 5 (3) meer dan 25 4 (3) 2 (4) 7 (4) totaal () () () gemiddeld startjaar gemiddelde leeftijd 8 2 Bron: EIM, Wijze waarop het bedrijf in eigendom is verkregen De overgrote meerderheid van de bedrijven is door de huidige ondernemer zelf opgericht. Onder de meerpersoonsbedrijven bevinden zich nog de meeste overgenomen bedrijven (zie tabel 3). Tabel 3 Wijze waarop de onderneming in eigendom is verkregen omschrijving eenpersoons meerpersoons totaal zelf opgericht overgenomen van familie 9 3 overgenomen van vroegere werkgever 2 2 overgenomen van andere partij totaal Bron: EIM, Werkgelegenheid In ongeveer 7% van de bedrijven is slechts één persoon werkzaam. In negen op de tien bedrijven bedraagt het aantal werkzame personen niet meer dan 2 (zie tabel 4). Structuuronderzoek glazeniersbedrijf 2

11 Tabel 4 Bedrijfsomvang in aantallen werkzame personen (per september 29) aantal werkzame personen eenpersoons meerpersoons totaal en meer 8 5 totaal Bron: EIM, 2. In totaal werkten er per september 29 in de branche ongeveer 55 personen; zo'n 5 meer dan 4 jaar geleden. Van 28 op 29 is het aantal in de branche werkzame personen met toegenomen; voor 2 wordt een toename in dezelfde orde van grootte verwacht. Parttime arbeid komt in deze branche regelmatig voor. De werkgelegenheid uitgedrukt in volledige arbeidsjaren ligt daardoor substantieel lager dan het aantal werkzame personen (zie tabel 5). 2% van de bedrijven heeft in 28 personeel ingeleend. In totaal ging het daarbij om ruim manjaar. Uitleen komt niet noemenswaard voor. Van de circa 55 werkzame personen zijn er ongeveer 5 direct betrokken bij het uitvoeren van glazenierswerkzaamheden. Ten tijde van het onderzoek (herfst 29) waren er bij geen van de onderzochte bedrijven vacatures. Structuuronderzoek glazeniersbedrijf 2

12 Tabel 5 Aantal werkzame personen (28 en 29; verwachting voor 2) en verdeling naar fulltime- en parttimekrachten (29); werkgelegenheid 29 omgerekend naar volledige arbeidsjaren* omschrijving eenpersoons meerpersoons totaal in aantallen werkzame personen fulltimers (32 uur of meer per week) 2 3 parttimers (2 t/m 3 uur per week) parttimers (minder dan 2 uur per week) totaal waarvan aantal personen betrokken bij glazeniersactiviteiten totaal totaal totaal verwachting in volledige arbeidsjaren werkgelegenheid werkgelegenheid * Alle aantallen afgerond op (veelvouden van) 5. Bron: EIM, 2. De overgrote meerderheid van de bedrijven heeft niet de ambitie om qua werkgelegenheid te groeien, hetgeen in de ontwikkelingen over de periode 28-2 tot uitdrukking komt (zie tabel 6 en 7). Tabel 6 Ontwikkeling van het aantal werkzame personen in de periode het aantal werkzame pers onen is: eenpersoons meerpersoons totaal toegenomen 6 2 gelijk gebleven afgenomen 6 2 totaal Bron: EIM, 2. 2 Structuuronderzoek glazeniersbedrijf 2

13 Tabel 7 Verwachte ontwikkeling van het aantal werkzame personen in de periode 29-2 het aantal werkzame pers onen zal: eenpersoons meerpersoons totaal toenemen gelijk blijven afnemen totaal Bron: EIM, 2. 4% van de in de branche werkzame personen is vrouw (zie tabel 8). Ten opzichte van vier jaar geleden is het aandeel van vrouwen in de werkgelegenheid van de branche iets toegenomen. Meer dan 8% van de in de branche werkende personen heeft een leeftijd die ligt tussen de 34 en 65 jaar. Tabel 8 Aantal werkzame personen 29 verdeeld naar geslacht en leeftijd* omschrijving eenpersoons meerpersoons totaal in aantallen werkzame personen vrouwen mannen totaal leeftijd: t/m 24 jaar 25 t/m 34 jaar t/m 44 jaar t/m 54 jaar t/m 64 jaar jaar en ouder totaal * Alle aantallen afgerond op (veelvouden van) 5. Bron: EIM, Opleiding van de ondernemer Het opleidingsniveau van de ondernemers in de branche is opvallend hoog. Zo doorliep ongeveer een derde deel van hen de HTS of een andere HBO-opleiding en % zelfs een universitaire opleiding (zie tabel 9). Structuuronderzoek glazeniersbedrijf 2 3

14 Tabel 9 Hoogst voltooide algemene opleiding van de ondernemer opleiding eenpersoons meerpersoons totaal lagere school, basisschool LBO, LTS, MAVO, MULO, VMBO 27 5 MBO, MTS HAVO, VWO 2 2 HBO, HTS universiteit 7 anders/weet niet totaal Bron: EIM, Omzet Over 28 bedroeg de brancheomzet circa 9 miljoen, exclusief BTW. In 24 was dat nog 5 miljoen. Van 27 op 28 nam de brancheomzet met 3% toe. Voor 29 wordt een iets grotere toename verwacht. De gerealiseerde en de verwachte omzetontwikkeling komen ook tot uitdrukking in de tabellen en 2. De branche kent een groot aantal zeer kleinschalige bedrijven: iets meer dan de helft realiseerde in 28 een omzet van nog geen 25.,-. Wat in tabel vooral opvalt, is dat de gemiddelde omzet in 28 op hetzelfde niveau lag als in 24. Ruim een kwart van de bedrijven besteedde in 28 omzet uit aan andere bedrijven. In totaal ging het daarbij om nog geen 5% van de brancheomzet. 4 Structuuronderzoek glazeniersbedrijf 2

15 Tabel Omzetspreiding 28, omzetten 27 en 28 en verwachting voor 29 (alles exclusief BTW) bed rijfstype omzetklasse x. euro eenpersoons meerpersoons totaal minder dan tot tot tot tot tot of meer 3 totaal in euro's gemiddelde omzet gemiddelde omzet doorsnee-omzet 28* in miljoenen euro's totale omzet 24 5,3 9,8 5, totale omzet 27 6,3 2,6 8,9 totale omzet 28 6,4 3, 9,5 totale omzet 29 (verwachting) 6,7 3,7 2,4 * De doorsnee-waarde is het middelste getal in een reeks. Bijvoorbeeld: in de reeks van 5 getallen,2,2,2,3,3,4,4,4,5,6,6,6,7,8 vormt het ac htste getal (de 4 dus) de doorsnee-waarde. In veel gevallen, waaronder de beschouwing van omzetten, geeft de doorsnee-waarde een beter beeld van 'wat te doen gebruikelijk is' dan het rekenkundige gemiddelde, dat sterk beïnvloed kan worden door uitschieters. Bron: EIM, 2. Tabel Ontwikkeling van de omzet 28 t.o.v. 27 de omzet is: eenpersoons meerpersoons totaal toegenomen gelijk gebleven afgenomen weet niet/wil niet zeggen 2 totaal Bron: EIM, 2. Structuuronderzoek glazeniersbedrijf 2 5

16 Tabel 2 Verwachte ontwikkeling van de omzet 29 t.o.v. 28 de omzet zal: eenpersoons meerpersoons totaal toenemen gelijk blijven afnemen weet niet/wil niet zeggen totaal Bron: EIM, Omzetsamenstelling Van de brancheomzet komt driekwart voort uit het vervaardigen en restaureren van glas-in-lood. Ten opzichte van vier jaar geleden is restauratie in belang toegenomen, waarmee het nu een vrijwel gelijk deel van de brancheomzet uitmaakt als het vervaardigen van glas-in-lood (zie tabel 3). Tabel 3 Gemiddelde omzetsamenstelling naar activiteiten; in procenten van de totaalomzet; gemiddelde omzetsamenstelling 25 tussen haakjes ( ) activiteit eenpersoons meerpersoons totaal in procenten van de totaalomzet vervaardigen van glas-in-lood (4) restaureren van glas-in-lood (26) tiffany (3) fusen (4) brandschilderen (7) zandstralen * 2 (5) verkoop van materialen (5) verzorgen van cursussen 3 2 (2) overige omzet (7) totaal () * Minder dan,5%. Bron: EIM, 2. In het onderzoek van vier jaar geleden vormden particuliere consumenten de belangrijkste klantengroep. Ook nu is dat nog het geval, maar in iets mindere m a- te. Kerkvoogdijen en kerkbesturen, maar vooral schilders en aannemers, zijn van grotere betekenis voor de omzet geworden (zie tabel 4). 6 Structuuronderzoek glazeniersbedrijf 2

17 Tabel 4 Gemiddelde omzetsamenstelling naar soorten klanten in procenten van de totaalomzet; gemiddelde omzetsamenste lling 25 tussen haakjes ( ) klantensoort eenpersoons meerpersoons totaal in procenten van de totaalomzet particuliere consumenten (5) schilders, aannemers (23) kerkvoogdijen, kerkbesturen (2) Rijksgebouwendienst 4 3 (2) collega-glazeniers (5) andere klanten (8) totaal () Bron: EIM, Bedrijfsresultaat De gerealiseerde en de verwachte ontwikkeling van het bedrijfsresultaat liggen ongeveer in lijn met de ontwikkelingen van de omzet (zie de tabellen 5 en 7). Over het totaal bezien is 83% van de ondernemers tevreden over het in 28 behaalde bedrijfsresultaat (zie tabel 6). Ten opzichte van 24 is de tevredenheid over het resultaat toegenomen. Destijds was 6% 'zeer tevreden' en 48% 'tamelijk tevreden'. Tabel 5 Ontwikkeling van het bedrijfsresultaat in 28 t.o.v. 27 het bedrijfsresultaat is: eenpersoons meerpersoons totaal toegenomen gelijk gebleven afgenomen weet niet/wil niet zeggen totaal Bron: EIM, 2. Structuuronderzoek glazeniersbedrijf 2 7

18 Tabel 6 Mate van tevredenheid over het bedrijfsresultaat in 28 over het bedrijfsresultaat 28 is de ondernemer: eenpersoons meerpersoons totaal zeer tevreden tamelijk tevreden tamelijk ontevreden zeer ontevreden weet niet/wil niet zeggen 2 totaal Bron: EIM, 2. Tabel 7 Verwachte ontwikkeling van het bedrijfsresultaat in 29 t.o.v. 28 het bedrijfsresultaat zal: eenpersoons meerpersoons totaal toenemen gelijk blijven afnemen weet niet/wil niet zeggen totaal Bron: EIM, Gebruik van diensten van derden Een kleine 9% van de bedrijven heeft in het afgelopen jaar gebruik gemaakt van de diensten van een of meerdere personen of organisaties. Vooral de boekhouder/accountant wordt genoemd als een partij waarop een beroep is gedaan. Ook vrij vaak worden 'collega-ondernemers' genoemd (zie tabel 8). 8 Structuuronderzoek glazeniersbedrijf 2

19 Tabel 8 Personen en organisaties van wier diensten het afgelopen jaar gebruik is gemaakt; meerdere antwoorden m ogelijk omschrijving eenpersoons meerpersoons totaal accountant of boekhouder belastingadviseur 3 3 Belastingdienst bank Kamer van Koophandel 8 6 brancheorganisatie collega-ondernemer(s) anders 5 3 niemand, geen instanties Bron: EIM, Automatisering en website Nagenoeg alle bedrijven maken gebruik van een of meer automatiseringstoepassingen zoals genoemd in tabel 9. Bij de toepassingen scoren 'Internet', ' ' en 'elektronisch bankieren' het hoogst en 'werkplanning' het laagst. Tabel 9 Automatiseringstoepassingen waar het bedrijf gebruik van maakt; meerdere antwoorden mogelijk omschrijving eenpersoons meerpersoons totaal tekstverwerking Internet administratie werkplanning elektronisch bankieren geen van deze toepassingen 2 Bron: EIM, 2. Vier op de vijf bedrijven beschikt over een eigen website. De website wordt vooral gebruikt voor het verstrekken van algemene informatie over het bedrijf en daarnaast ook wel als 'online catalogus', als mogelijkheid tot het plaatsen van bestellingen en voor het communiceren van aanbiedingen (zie tabel 8). Structuuronderzoek glazeniersbedrijf 2 9

20 Tabel 2 Bezit en toepassingen van een website; meerdere antwoorden mogelijk omschrijving eenpersoons meerpers oons totaal beschikt over een website beschikt over een website die biedt: algemene informatie over het bedrijf aanbiedingen voor klanten 8 4 online catalogus met productaanbod en productinformatie mogelijkheid tot bestellen mogelijkheid voor het afrekenen, bijvoorbeeld via een creditcard 5 anders Bron: EIM, Verkoopbevorderende activiteiten Ruim 8% van de bedrijven heeft in het afgelopen jaar een of meer verkoopbevorderende activiteiten ondernomen. Daarbij werd 'adverteren in de Gouden Gids' het meest genoemd, gevolgd door 'verkoopbevordering via een website', 'het sponsoren van verenigingen of evenementen' en 'adverteren in huis-aanhuisbladen' (zie tabel 2). Tabel 2 Verkoopbevorderende activiteiten die in het afgelopen jaar zijn uitgevoerd; meerdere antwoorden m ogelijk omschrijving eenpersoons meerpersoons totaal adverteren in huis-aan-huisbladen het plaatsen van advertenties in dagbladen adverteren in de Gouden Gids het huis-aan-huis verspreiden van folders 4 2 het uitvoeren van gerichte mailings per post 5 2 het sponsoren van verenigingen of evenementen het opbellen van potentiële klanten 8 6 het bezoeken van potentiële klanten verkoopbevordering via een website verkoopbevordering via e- mail geen van deze activiteiten 8 6 Bron: EIM, 2. 2 Structuuronderzoek glazeniersbedrijf 2

21 3.2 Problemen Ten opzichte van vier jaar geleden zijn 'het omzetniveau' en 'de concurrentie' nog meer gaan knellen dan destijds al het geval was. Deze aspecten worden vooral door de eenpersoonsbedrijven als klein of groot probleem genoemd. Evenals vier jaar geleden vormen bij de meerpersoonsbedrijven vooral personeelsgerelateerde zaken een knelpunt. Niettemin zijn 'het aantrekken van personeel' en 'de loonkosten' branchebreed minder gaan knellen (zie tabel 23). Tabel 22 Mate waarin een aantal aspecten van de bedrijfsvoering als een probleem wordt ervaren; tussen haakjes ( ) de uitkomsten van het onderzoek van 24, voor zover de onderwerpen overeenkomen aspect en mate van probleem eenpersoons meerpersoons totaal omzetniveau geen probleem (6) klein probleem (29) groot probleem () niet van toepassing () weet niet/wil niet zeggen () concurrentie geen probleem (63) klein probleem (29) groot probleem 2 7 (7) niet van toepassing ()* weet niet/wil niet zeggen () loonkosten geen probleem (46) klein probleem (6) groot probleem 6 2 (4) niet van toepassing (44) weet niet/wil niet zeggen () aantrekken van bekwaam personeel geen probleem (32) klein probleem (2) groot probleem (9) niet van toepassing (57) weet niet/wil niet zeggen () verkrijgen van financiering geen probleem (49) klein probleem 4 3 (6) groot probleem (5) niet van toepassing (39) weet niet/wil niet zeggen () milieueisen geen probleem (76) klein probleem () groot probleem (4) niet van toepassing () weet niet/wil niet zeggen () arbo-eisen Structuuronderzoek glazeniersbedrijf 2 2

22 aspect en mate van probleem eenpersoons meerpersoons totaal geen probleem (6) klein probleem () groot probleem (4) niet van toepassing (25) weet niet/wil niet zeggen () administratieve lasten geen probleem (7) klein probleem (2) groot probleem 6 7 (8) niet van toepassing () weet niet/wil niet zeggen () de open Europese markt geen probleem klein probleem groot probleem 3 niet van toepassing 3 8 weet niet/wil niet zeggen bedrijfsopvolging geen probleem (36) klein probleem 4 6 (6) groot probleem (3) niet van toepassing (53) weet niet/wil niet zeggen (2) de snelle ontwikkeling op computergebied geen probleem klein probleem groot probleem niet van toepassing 5 4 weet niet/wil niet zeggen ander probleem ja (22) * Minder dan,5%. Bron: EIM, Structuuronderzoek glazeniersbedrijf 2