Kenmerken van de maligne lymfomen met harige cellen, met name hairy cell leukemie

Transcriptie

1 Kenmerken van de maligne lymfomen met harige cellen, met name hairy cell leukemie

2 Hairy cell leukemie Frequentie: 2% van alle lymfoïde leukemieën Leeftijd: patiënten van middelbare leeftijd (mediaan 50 jaar); zeer zeldzaam bij kinderen Man/vrouw ratio: 5 Klachten: moeheid, pijn linker bovenbuik, koorts, bloedingen Symptomen frequent: pancytopenie, monocytopenie, tumorcellen in perifere bloed, vergrote lever en milt, opportunistische infecties Symptomen minder frequent: vasculitis, bloedingen, neurologische symptomen Typische lokalisaties: milt en beenmerg met een klein deel circulerend in het perifere bloed

3 Milt: schematisch H.G. Burkitt, et al, Wheater s Functional Histology, Churchill Livingstone, Edinburgh (1993)

4 Milt: normaal en infiltratie met HCL (1)

5 Milt: normaal en infiltratie met HCL (1)

6 HCL milt celtype

7 HCL: HE en Gomori

8 HCL: celtype

9 HCL: CD20, cycline D1, CD5

10 HCL: immunofenotype en cytochemie Sterk positief voor: CD20, CD22, CD11c Positief voor: CD103, CD25, CD123, T-bet, Annexin-1 (ANXA1), DBA.44, FMC-7 Zwak positief voor: cycline D1 Negatief voor: CD10, CD5 Cytochemie: tenminste enkele cellen sterk positief bij tartraat resistente alkalische fosfatase kleuring (TRAP)

11 HCL: pathogenetische mechanismen Swerdlow SH et al., WHO classification of tumours of haematopoietic and lymphoid tissues, IARC, L yon 2008

12 HCL: verbetering van de prognose in de loop der jaren, maar nog net niet helemaal Tot begin jaren 80: splenectomie met een zeer matige prognose, mediane overleving 4 jaar Vanaf halverwege jaren 80: interferon met sterke verbetering van de prognose met ORR tot wel 87% en CR tot wel 25% Vanaf eind jaren 80: purine analogon pentostatine en cladribine met ORR 97% en OR tot wel 87% Purine analogon gemakkelijk klinisch toe te passen Maar: nog geen plateau op langere termijn bereikt > overlijden vaak toch nog aan opportunistische infecties Daarom op zoek naar nieuwe therapeutische strategieën met monoclonale antilichamen (immuno-conjugaten) en.

13 BRAF in HCL Recent ontdekt dat BRAF V600E mutatie aanwezig in 100% van de klassiek HCL: Tiacci E, Trifonov V, Schiavoni G, et al. BRAF mutations in hairy-cell leukemia. N Engl J Med. 2011;364(24): Maar er lijken gaten in de 100% te komen: Xi L, Arons E, Navarro W, et al. Both variant and IGHV4-34- expressing (classical) hairy cell leukemia lack the BRAF V600E mutation. Blood. 2012;119(14): BRAF V600E mutatie is aanwezig in 50% van de melanomen en indien aanwezig lijkt Vemurafenib een verbeterde overleving te geven t.o.v. darcarbazine: Chapman PB, Hauschild A, Robert C, et al. Improved survival with vemurafenib in melanoma with BRAF V600E mutation. N Engl J Med. 2011;364(26):

14 Dus bij relapse of resistentie tegen purine analogon: BRAF Inhibitor, Vemurafenib, in Patients With Relapsed or Refractory Hairy Cell Leukemia This study is currently recruiting participants. Verified April 2013 by Memorial Sloan-Kettering Cancer Center Sponsor: Memorial Sloan-Kettering Cancer Center Collaborators: National Cancer Institute (NCI) Northwestern University Ohio State University Dana-Farber Cancer Institute Scripps Clinic Long Island Jewish Medical Center Information prov ided by (Responsible Party): Memorial Sloan-Kettering Cancer Center ClinicalTrials.gov Identifier: NCT First received: October 17, 2012 Last updated: April 3, 2013 Last verified: April 2013 Purpose: The purpose of this study is to find out what effects, good and/or bad, treatment with vemurafenib (also known as Zelboraf ) has on the patient and on leukemia. Specifically, the researchers want to know how well vemurafenib eliminates leukemia from the blood. Study Type: Interventional Study Design: Endpoint Classification: Safety/Efficacy Study Interv ention Model: Single Group Assignment Masking: Open Label Primary Purpose: Treatment Official Title: A Phase II Study of the BRAF Inhibitor, Vemurafenib, in Patients With Relapsed or Refractory Hairy Cell Leukemia

15 Splenic B-cell marginal zone lymphoma (SMZL) Vroeger: splenic lymphoma with villous lymphocytes (SLVL) (soms plasmacellulair) Frequentie: 2% van alle lymfoïde leukemieën Leeftijd: patiënten van middelbare leeftijd (mediaan 50 jaar) en ouder; zeldzaam bij kinderen Man/vrouw ratio: 1 Klachten en symptomen: vergrote milt en lever, auto-immuun thrombocytopenie, anaemie, soms M-proteïne zonder hyperviscositeit of hypergammaglobinaemie, soms associatie met hepatitis C infectie, tumorcellen in perifere bloed Typische lokalisaties: milt en beenmerg met een klein deel circulerend in het perifere bloed, lymfadenopathie en extra-nodale lokalisaties zijn zeldzaam

16 SMZL: histologie T. Vallespí and L. García-Alonso,

17 SMZL: immunohistochemie Geen specifieke marker Positief: CD20, CD79a Expansie van FDC netwerken (CD21, CD23): minder bruikbaar dan in lymfklier Principe: uitsluiten van andere kleincellige lymfomen FL: CD10-, BCL6- CLL: CD5-, CD23- MCL: CD5-, cycline D1- (soms positief! Meestal zwak) HCL: annexin-, CD11c-, CD103- Onderscheid soms moeilijk met: lymfoplasmcytair lymfoom, in mindere mate plasmacytoom

18 Splenic B-cell lymphoma/leukemia, unclassifiable Splenic diffuse red pulp small B-cell lymphoma: bij diagnose uitgebreide lokalisatie in beenmerg, milt en perifeer bloed, thrombopenie, leukopenie, minder anaemie, kleine tot middelgrote lymfoïde cellen, vesiculaire kern Immuno: CD20+, DBA.44+, Annexin1-, CD25-, meestal: CD5-, CD103-, CD123-, CD11c- Hairy cell leukemia variant (HCL-v): lokalisatie in beenmerg, milt en perifeer bloed, maar geen vergrote milt of lever, geen monocytopenie, soms hoger WBC, cellen tussen aspect van PLL en HCL, soms nucleolus, geen fibrose in beenmerg, geen TRAP Immuno: CD20+, DBA.44+, CD11c+, CD103+, maar CD25-, Annexin A1-, CD123-

19 U ziet hier de Nachtwacht van vóór 1715 na 1715

20 De Nachtwacht toen en nu

21 Conclusies Maligne lymfomen met harige cellen zijn volgens de WHO 2008 klinisch, fenotypisch en genetisch verschillende ziekten De diagnostiek van maligne lymfomen met harige cellen is complex en vereist de inzet van meerder morfologische, immunofenotyperings- en genetische technieken Samenwerken is daarom essentieel