Hairy cell leukemie. Dr. R.E Brouwer Hemato-oncoloog RDGG, Delft
|
|
- Leen ter Linde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Dr. R.E Brouwer Hemato-oncoloog RDGG, Delft
2 HCL Wat is HCL Oorzaken Klachten Onderzoeken Behandeling Vooruitzichten Nieuwe ontwikkelingen 2
3 Wat is Hairy cell leukemie Hairy cell Leukemie (HCL) is een vorm van kanker waarbij het beenmerg te veel witte bloedcellen maakt In het beenmerg worden alle soorten bloedcellen aangemaakt Rode bloedcellen Witte bloedcellen Bloedplaatjes 3
4 4
5 Vorm van chronische lymfatische leukemie zoals CLL en PLL Vaak in bloed moeilijk te vinden Eigenlijk een foute naam want geen haren maar hele fijne uitlopers 5
6 Zeldzame aandoening Groep van chronisch lymfatische leukemiëen Voor het eerst beschreven in de V.S. in 1958 Leukemie cellen zagen er onder de microscoop harig uit Dunne uitlopers aan de buitenkant van de cel Nederlands haarcelleukemie of pluizebolleukemie 6
7 Aantallen Elk jaar krijgen in Nederland rond de 1500 mensen leukemie Ongeveer 750 acute leukemie Bij de anderen gaat het om chronische leukemie Hairy cell leukemie 2% van alle leukemiëen Gemiddelde leeftijd bij diagnose 52 jaar Vaker mannen dan vrouwen (4:1) 7
8 Oorzaken De oorzaak van HCL is niet bekend Er is wel een aantal factoren die de kans op leukemie verhogen: 1.Blootstelling aan grote hoeveelheden straling 2.Blootstelling aan bepaalde chemische stoffen 3.Besmetting met bepaalde virussen 8
9 Schade aan chromosomen en DNA Wat zijn chromosomen? Een mens is opgebouwd uit cellen In iedere cel bevindt zich een kern In iedere kern zitten 46 chromosomen Chromosomen zijn de dragers van onze erfelijke eigenschappen 9
10 De chromosomen 46 chromosomen 22 identiek aan 22 andere 2 geslachtschromosomen (X,Y) 10
11 Schade aan chromosomen en DNA Kern is een soort bal van chromosoom-draden 1 lange opgewonden draad van DNA DNA code voor erfelijke eigenschappen Soms kenmerkende chromosomale of DNA veranderingen bij leukemie 11
12 De kwaadaardige cel Witte bloedcel B-lymfocyt Zijn soms moeilijk in het bloed aan te tonen Bevinden zich vooral in het beenmerg en de milt 12
13 Hairy cell variant 10% van alle patiënten met HCL Vaak toename van witte bloedcellen Cellen zien er anders uit met name kleiner Flowcytometrie is anders 13
14 Klachten kunnen verschillen: Soms zijn er klachten van een vol gevoel in de buik door een opgezette milt HCL cellen hopen zich op in de milt 14
15 Andere klachten Soms zijn er klachten van vermoeidheid, zwakte of gewichtsverlies. Ook zijn er soms klachten van gemakkelijk bloeden of infecties: bijv longontsteking. Vaak ontdekt de arts de ziekte bij toeval, bijvoorbeeld bij een medische keuring 15
16 Waar komen de klachten vandaan? Minder plaats voor de normale beenmergcellen Zo ontstaat ook een tekort aan gezonde rijpe bloedcellen Tekort aan rode bloedcellen veroorzaakt bloedarmoede Tekort aan witte bloedcellen veroorzaakt infecties Tekort aan bloedplaatjes zorgt dat het bloed niet meer goed stolt 16
17 De diagnose Wanneer de arts denkt dat iemand leukemie heeft is de volgende stap om te bepalen of dit echt zo is: het stellen van de diagnose Hiervoor is een aantal onderzoeken nodig Is het inderdaad leukemie? Welke vorm? Hoever heeft de ziekte zich ontwikkeld? De resultaten bepalen welke behandeling mogelijk is Leeftijd en conditie spelen ook een rol 17
18 Welk onderzoek kan de arts doen? Vragen naar klachten Lichamelijk onderzoek milt opgezet, lymfklieren opgezet, huidbloedinkjes, infecties? Echo van de buik Milt 18
19 De diagnose Bloedonderzoek Meerdere buisjes bloed afgenomen Hoe is het bloed samengesteld? Zitten er afwijkende cellen in het bloed? Zijn van de verschillende bloedcellen te weinig, genoeg of juist te veel? 19
20 De diagnose Absoluut noodzakelijk 1.Beenmergonderzoek 2.Flow cytometrie op bloed/beenmerg 20
21 De diagnose Beenmergonderzoek Er wordt met een holle naald een beetje beenmerg uit het bekken gezogen en bekeken onder de microscoop Ook wordt een botbiopt afgenomen 21
22 Beenmergonderzoek en flowcytometrie Kleuren van cellen en eiwitten op de cellen Vorm van de cellen Eiwitten op de cellen 22
23 Toename van vezels in botbiopt 23
24 De uitslag Zodra de uitslagen bekend zijn zal de arts deze bespreken Belangrijk moment Na een periode van onzekerheid hoort men eindelijk wat er aan de hand is Een gesprek met veel informatie 24 Goed als er iemand bij is om steun te geven en om te helpen om de informatie te onthouden
25 De behandeling in grote lijnen Artsen werken volgens landelijke en internationale richtlijnen die gebaseerd zijn op wetenschappelijk onderzoek (Hovon en NVVH website) Soms gevraagd om deel te nemen aan behandelprotocol met deels experimentele behandeling Men beslist zelf 25
26 Niet iedereen hoeft behandeld te worden 10% van de patiënten heeft geen behandeling nodig Er zijn geen klachten of symptomen van aktieve ziekte De bloedwaarden zijn op een aanvaardbaar niveau. De arts houdt de patiënt onder controle Wait and see beleid 26
27 Redenen om wel te behandelen zijn: Laag aantal witte bloedcellen, bloedplaatjes of bloedarmoede; Risico op infecties Hinderlijk vergrote milt Klachten zoals koorts, nachtzweten, vermoeidheid of gewichtsverlies 27
28 Wel behandelelen: chemotherapie Medicijnen die de leukemiecellen vernietigen *via een infuus *of een injectie Effectief, maar kunnen ernstige bijwerkingen hebben 28
29 Chemotherapie: 2 Purine-analoga 1. Cladribine (2-chlorodeoxyadenosine, 2-CdA) Meestal een infuus van 5-7 dagen (opname) of sc injecties Soms wekelijks 6-8 weken 2. Pentostatine (Nipent) Infuus 1x per week later om de andere week Ongeveer 4-6 maanden 29
30 Effectiviteit Cladribine en Pentostatine Beide middelen even effectief. Goed verdragen ook bij ouderen Kans dat de behandeling aanslaat (overall respons) is ongeveer 95% Na herstel van het bloedbeeld wordt de reactie beoordeeld in het beenmerg. In ongeveer 80 % is geen sprake meer van HCL activiteit in het beenmerg (zgn Complete Remissie= CR) 30
31 Bijwerkingen Cladribine en Pentostatine Chemotherapie geeft een tijdelijke verlaging van de gezonde *rode bloedcellen, *witte bloedcellen/ Langdurig tekort aan normale T-cellen *bloedplaatjes Afweerstoornis Koorts Schimmel en virusinfecties Bloedingen 31
32 Ondersteunende behandeling De weestand is laag: *Antibiotica om te beschermen tegen infecties Transfusies van bestraalde rode bloedcellen en bloedplaatjes 32
33 Keuze tussen Cladribine en Pentostatine Beide middelen ongeveer even effectief Gezien het gemak van de toediening wordt vaak gekozen voor een eenmalige kuur van 5-7 dagen met cladribine Als er na 1 behandeling geen complete remissie wordt bereikt kan de behandeling herhaald worden 33
34 34
35 Na jaar heeft de helft van de behandelde patiënten weer HCL-activiteit 35
36 Terugkeer van ziekte Daarbij wordt gekeken naar: 1.De leeftijd 2.De conditie 3.De reactie op de 1e behandeling en duur van respons Vaak weer goede respons op 2e behandeling 36
37 Wat te doen als de HCL weer terug is? Opnieuw eerst beoordelen of behandeling wel nodig is Cladribine of Pentostatine kunnen opnieuw gegeven worden of gewisseld als ziekte 2-4 jaar is weggebleven Alternatieven: alfa-interferon Rituximab (antistof tegen celoppervlak) Milt verwijderen 37
38 Interferon Werkt door stimulering van het immuunsysteem Komt ook in natuurlijke vorm in het lichaam voor Onderhuidse injectie 3x per week, gedurende 1 jaar Wordt gegeven wanneer er een actieve infectie is. Dan mag er geen cladribine of pentostatine worden gegeven Behandeling slaat aan in 80%, CR in 10 % Veel bijwerkingen 38
39 Immunotherapie: Rituximab (anti-cd20) Maakt gebruik van het menselijk afweersysteem om de leukemiecellen te bestrijden Wordt gebruikt bij meerdere typen NHL 2-4 uur durend infuus, 4-8 behandelingen, 1x per week Overall respons 80%, CR 50% Bijwerkingen: Soms allergische reacties of serumziekte 39
40 Splenectomie: milt verwijderen Operatieve behandeling, soms kijkoperatie Bij erg opgezette of pijnlijke milt of resistentie behandeling Bij zwangerschap Bij ernstige verlaging van de bloedplaatjes Betere en snellere reactie op chemotherapie Tijdelijke verbetering van het bloedbeeld Vrijwel altijd een terugval 40
41 Nieuwe ontwikkelingen: Cladribine toegediend via onderhuidse injectie (Litak) Dosering 1 maal daags gedurende 5 dagen Is even efffectief als de toediening via infuus Gemakkelijker? 41 In de toekomst thuisbehandeling?
42 Nieuwe ontwikkelingen: combinatie Immuno-chemotherapie Belang van bereiken CR >> langere ziektevrije periode Bij CLL wordt steeds meer gebruik gemaakt van gecombineerde immuno-chemotherapie behandeling. Hierbij vaker CR. Bij HCL: 1 onderzoek laat 92% CR bij combinatie van cladribine of pentostatine met rituximab 42
43 Nieuwe ontwikkelingen: Immunotoxine Antistof met een giftige staart BL22: Anti-CD22 met pseudomonas Exotoxine Brengt giftige stof in de buurt van de Hairy Cell Bij patienten met teruggekeerde ziekte: Na 1 kuur 25% CR Na 2 kuren 48% CR 43 Nog geen onderzoeken in Nederland
44 Nieuwe ontwikkelingen: Ofatumumab? Nieuwe Rituximab Antistof anti-cd20 Menselijk eiwit Geregistreerd voor CLL Bindt op andere plaats dan rituximab Mogelijk krachtiger werking Mogelijk minder bijwerkingen In Nederland nog geen onderzoeken met HCL 44
45 Nieuwe ontwikkelingen? Allogene stamceltransplantatie 45
46 Nieuwe mutatie in het DNA: BRAF V600E 46
47 Nieuwe orale behandelingen met BRAF EN MEK remmers Vemurafenib of Dabrafenib Trametinib 47
48 Ibrutinib m.n bij HCLv 48
49 Overdraagbaarheid en erfelijkheid HCL is net als alle andere vormen van kanker niet besmettelijk In het algemeen geldt dat het ook niet erfelijk is. Dat betekent dat je geen verhoogde kans loopt ook leukemie te krijgen wanneer bijv. een van je ouders of een andere bloedverwant leukemie heeft (gehad) Wel is het zo dat er in bepaalde families er meer gevallen van HCL waargenomen zijn. 49
50 Hairy cell leukemie: samenvattend Zeldzaam Vaak toevalsbevinding bij bloedcontrole Onbegrepen ernstige infectie Onbegrepen miltvergroting Behandeling pas starten als daar reden voor is. Tijdens behandeling (cladribine of pentostatine) verdere verslechtering afweer. 50 Goede levensverwachting en nieuwe middelen
Hairy cell leukemie. Mariëlle Wondergem hematoloog VUmc
Hairy cell leukemie Mariëlle Wondergem hematoloog VUmc Wie krijgen leukemie? Elk jaar krijgen in Nederland rond de 1500 mensen leukemie Ongeveer 750 acute leukemie Bij de anderen gaat het om chronische
Nadere informatieHairy cell leukemie (HCL)
Interne geneeskunde Patiënteninformatie Hairy cell leukemie (HCL) U ontvangt deze informatie, omdat bij u hairy cell leukemie (HCL) is geconstateerd. Hairy cell leukemie (HCL) is een zeldzame aandoening,
Nadere informatieWelkom in Meander Medisch Centrum. Informatieavond non-hodgkinlymfoom en stamceltransplantatie 25 november 2014
Welkom in Meander Medisch Centrum Informatieavond non-hodgkinlymfoom en stamceltransplantatie 25 november 2014 Indolent non Hodgkin lymfoom en chronischlymfatischeleukemie Van oorzaaktot (nieuwe ontwikkelingen
Nadere informatieHAIRY- CELLLEUKEMIE. Patiëntenboekje. Hairy-cellleukemie (HCL) is. een zeldzame vorm van. bloedkanker. De ziekte. verloopt meestal vrij mild.
Patiëntenboekje HAIRY- CELLLEUKEMIE Hairy-cellleukemie (HCL) is een zeldzame vorm van bloedkanker. De ziekte verloopt meestal vrij mild. De patiënten hebben goede vooruitzichten. De aandoening wordt hairy-cellleukemie
Nadere informatieEen patiente met acute leukemie Bloed en beenmerg Acute leukemie Chronische leukemie
Thema: Leukemie Een patiente met acute leukemie Bloed en beenmerg Acute leukemie Chronische leukemie Prof.dr. Hanneke C. Kluin-Nelemans Afdeling Hematologie Samenstelling van onstolbaar gemaakt bloed Bloedcellen
Nadere informatieAls u te horen krijgt dat u leukemie hebt, is de schrik natuurlijk groot. Vaak komen er dan veel vragen op over
Wat is leukemie? Leukemie is de verzamelnaam voor verschillende soorten beenmergkanker. Alle vormen worden gekenmerkt door een ontregelde groei van verschillende soorten witte bloedcellen. In het beenmerg,
Nadere informatiePraktische opdracht ANW Leukemie
Praktische opdracht ANW Leukemie Praktische-opdracht door een scholier 2767 woorden 23 juni 2002 7,9 82 keer beoordeeld Vak ANW Organen/cellen die een belangrijke rol spelen In het beenmerg worden de bloedcellen
Nadere informatieEssentiële Trombocytose
Essentiële Trombocytose Uw hoofdbehandelaar is: hematoloog dr. Uw specialist is op werkdagen tussen 08.30 17.00 uur bereikbaar via de polikliniek Interne geneeskunde, tel. (078) 654 64 64. Inleiding U
Nadere informatieWerkstuk Biologie Leukemie
Werkstuk Biologie Leukemie Werkstuk door een scholier 2418 woorden 26 november 2003 7,2 164 keer beoordeeld Vak Biologie leukemie Motivatie Ik heb dit onderwerp gekozen omdat deze ziekte vooral bij kinderen
Nadere informatieBloedwaarden. Wat zeggen ze en wat kunnen we er mee? Landelijke contactdag Stichting Hematon 11 oktober 2014. door Joost Lips
Bloedwaarden Wat zeggen ze en wat kunnen we er mee? Landelijke contactdag Stichting Hematon 11 oktober 2014 door Joost Lips Aanvraag bloedonderzoek Bloedafname Bewerking afgenomen bloed (1) Kleuren van
Nadere informatieChronische Lymfatische Leukemie. anno 2015
Chronische Lymfatische Leukemie anno 2015 Marten R. Nijziel, internist-hematoloog Máxima Medisch Centrum Eindhoven/Veldhoven Hematon Leukemiedag Soesterberg, 3 oktober 2015 Wat is CLL? Wat is nodig voor
Nadere informatieMyelodysplastisch syndroom
Inwendige geneeskunde Myelodysplastisch syndroom www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl INW022 / Myelodysplastisch syndroom / 20-07-2013 2 Myelodysplastisch
Nadere informatiehematoloog dr. Uw specialist is op werkdagen tussen 08.30 17.00 uur bereikbaar via de polikliniek Interne geneeskunde, tel. (078) 654 64 64.
Polycythemia Vera Uw hoofdbehandelaar is: hematoloog dr. Uw specialist is op werkdagen tussen 08.30 17.00 uur bereikbaar via de polikliniek Interne geneeskunde, tel. (078) 654 64 64. Inleiding U heeft
Nadere informatieInformatie bijeenkomst. Aplastische Anemie. Afdeling Hematologie 12 december 2016
Informatie bijeenkomst Aplastische Anemie Afdeling Hematologie 12 december 2016 Wat is Aplastische Anemie? Fred Falkenburg Internist-hematoloog Stamcellen in het beenmerg maken alle bloedcellen en afweercellen
Nadere informatieDe achilleshiel van CLL
De achilleshiel van CLL Dr. S.H. Tonino 22 november 2012 Afdeling Hematologie AMC, Amsterdam Chronische lymfatische leukemie 1. wat is chronische lymfatische leukemie (CLL?) 2. behandeling anno 2012 3.
Nadere informatieChronische leukemie. Jessa Ziekenhuis vzw. Dienst kwaliteit. versie december 2014 (Object-ID )
Chronische leukemie Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Dienst kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 30 81 11 Jessa Ziekenhuis vzw Maatschappelijke
Nadere informatieChronische lymfatische leukemie Arnon Kater
Chronische lymfatische leukemie Arnon Kater http://www.lymmcare.nl/ CLL Epidemiologie Prognostische factoren Biologie en targeted therapy Huidige behandeling en studies CLL: epidemiologie CLL is de meest
Nadere informatieChronische lymfatische leukemie 2018
Chronische lymfatische leukemie 2018 Arnon Kater Afd. Hematologie Academisch Medisch Centrum, Amsterdam beenmerg plaatjes witte bloedcellen rode bloedcellen antistof producerende cel milt en lymfekier
Nadere informatieInfoblad. Non-hodgkin-lymfomen Behandeling
Infoblad Non-hodgkin-lymfomen Behandeling De meest toegepaste behandelingen bij non- Hodgkin-lymfomen zijn: Bestraling (radiotherapie) Chemotherapie (behandeling met celdodende of celdelingremmende medicijnen)
Nadere informatieSamenvatting voor niet ingewijden
Samenvatting voor niet ingewijden Samenvatting voor niet ingewijden Hematopoïese Bloedcellen worden in het beenmerg gevormd waar de moedercellen, de zogenaamde stamcellen, zich bevinden. Deze stamcel kan
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nieuwe vooruitzichten in de karakterisering en behandeling van acute myeloïde leukemie Nederlandse samenvatting 134 Acute myeloïde leukemie (AML) is een vorm van bloedkanker, een kwaadaardige aandoening
Nadere informatieCHRONISCHE LYMFATISCHE LEUKEMIE. Patiëntenboekje. Chronische lymfatische. leukemie (CLL) is een. ernstige, ongeneeslijke, maar meestal wel
Chronische lymfatische leukemie (CLL) is een ernstige, ongeneeslijke, maar meestal wel beheersbare vorm van chronische leukemie Patiëntenboekje CHRONISCHE LYMFATISCHE LEUKEMIE Chronische lymfatische leukemie
Nadere informatieNon Hodgkin lymfoom. Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2014 pavo 1113
Non Hodgkin lymfoom Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2014 pavo 1113 Uw hoofdbehandelaar is: hematoloog dr. Uw specialist is op werkdagen tussen 08.30 17.00 uur bereikbaar via de polikliniek Interne
Nadere informatie26 Behandeling van de ziekte van Waldenström
26 Behandeling van de ziekte van Waldenström 26 Behandeling van de ziekte van Waldenström Drs. J.M.I. Vos, dr. M.J. Kersten en dr. P.W. Wijermans Inleiding De ziekte van Waldenström behoort volgens de
Nadere informatieINDOLENT NON-HODGKIN- LYMFOOM. Patiëntenboekje. Indolent non-hodgkinlymfoom. lymfklierkanker. Ongeveer. de helft van de patiënten
Indolent non-hodgkinlymfoom is een vorm van lymfklierkanker. Ongeveer de helft van de patiënten met non-hodgkin heeft een indolente, niet-agressieve vorm. Je kunt lang met de ziekte leven. Daarom wordt
Nadere informatieHet is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet.
Werkstuk door een scholier 1583 woorden 23 april 2011 4,9 12 keer beoordeeld Vak Zorg en welzijn KANKER: Ik ga vandaag mijn spreekbeurt houden over kanker om twee redenen. De eerste is dat iedereen kanker
Nadere informatiehematoloog dr. Uw specialist is op werkdagen tussen uur bereikbaar via de polikliniek Interne geneeskunde, tel. (078)
Non-Hodgkin lymfoom Uw hoofdbehandelaar is: hematoloog dr. Uw specialist is op werkdagen tussen 08.30 17.00 uur bereikbaar via de polikliniek Interne geneeskunde, tel. (078) 654 64 64. 1 Inleiding U heeft
Nadere informatieLeustatin concentraat voor infusievloeistof 1 mg/ml cladribine
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE PATIËNT Leustatin concentraat voor infusievloeistof 1 mg/ml cladribine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie
Nadere informatiehematoloog dr. Uw specialist is op werkdagen tussen uur bereikbaar via de polikliniek Interne geneeskunde, tel. (078)
ITP Uw hoofdbehandelaar is: hematoloog dr. Uw specialist is op werkdagen tussen 08.30 17.00 uur bereikbaar via de polikliniek Interne geneeskunde, tel. (078) 654 64 64. 1 Inleiding U heeft van de specialist
Nadere informatieInterne Geneeskunde Nefrologie. Informatie over afstoting na niertransplantatie
Interne Geneeskunde Nefrologie Informatie over afstoting na niertransplantatie Interne Geneeskunde Nefrologie Wat is afstoting na niertransplantatie? U krijgt medicijnen om afstoting van uw transplantatienier
Nadere informatieLeustatin concentraat voor infusievloeistof 1 mg/ml cladribine
Bijsluiter: informatie voor de patiënt Leustatin concentraat voor infusievloeistof 1 mg/ml cladribine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie
Nadere informatieMYELODYS- PLASTISCH SYNDROOM (MDS) Patiëntenboekje. Myelodysplastische. syndromen (MDS) is een. verzamelnaam voor een. aantal kwaadaardige
Myelodysplastische syndromen (MDS) is een verzamelnaam voor een aantal kwaadaardige beenmergaandoeningen. Kenmerken zijn de afwijkende vormen van de bloedcellen en het onvermogen om gezonde bloedcellen
Nadere informatiePatiëntenboekje. Hodgkinlymfoom. is een vorm van. lymfklierkanker, HODGKIN- LYMFOOM. een ongeremde groei. van kwaadaardige. witte bloedcellen.
Hodgkinlymfoom is een vorm van lymfklierkanker, een ongeremde groei van kwaadaardige witte bloedcellen. Patiëntenboekje HODGKIN- LYMFOOM Hodgkinlymfoom is een vorm van lymfklierkanker, een ongeremde groei
Nadere informatieAllogene stamceltransplantatie
Informatie bijeenkomst Allogene stamceltransplantatie Afdeling Hematologie 6 juni 2016 Allogene stamceltransplantatie Waarom en hoe werkt het? Peter van Balen Internist-hematoloog Stamcellen in het beenmerg
Nadere informatieBloedtransfusie. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl
Bloedtransfusie Informatie voor patiënten F0892-2130 september 2012 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357
Nadere informatiePatiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin. onderdeel BLOED EN BLOEDWAARDEN. (NON) HODGKIN Bloed(waarden)
Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin onderdeel BLOED EN BLOEDWAARDEN (NON) HODGKIN 2 Inhoud Waaruit bestaat bloed?...4 Rode bloedcellen...4 Witte bloedcellen...5 Bloedplaatjes...5 Invloed van
Nadere informatieSoms is het nodig om bij een bloedtransfusie rode bloedcellen, plasma én bloedplaatjes te geven.
Bloedtransfusie Binnenkort zult u een behandeling of ingreep ondergaan, waarbij er een kans bestaat dat u bloed toegediend moet krijgen (een bloedtransfusie). In deze folder vindt u informatie over een
Nadere informatieVoorwaarden. Wordt er geloot? Nee. Bij dit onderzoek speelt loting geen rol.
PSCT 19 (Leukemie, ALL, AML, Multipel Myeloom, CLL, MDS, Hodgkin Lymfoom, Non-Hodgkin lymfoom) / acute lymfatische leukemie, acute myeloïde leukemie, chronische lymfatische leukemie, hodgkinlymfoom, leukemie
Nadere informatieLeustatin concentraat voor infusievloeistof 1 mg/ml
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS Leustatin concentraat voor infusievloeistof 1 mg/ml cladribine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken - Bewaar deze bijsluiter. Misschien
Nadere informatieNon-Hodgkin lymfoom. Jessa Ziekenhuis vzw. Dienst kwaliteit. versie maart 2016 (Object-ID )
Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Non-Hodgkin lymfoom Dienst kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 33 55 11 Jessa Ziekenhuis vzw Maatschappelijke
Nadere informatieBloedtransfusie patiënten van 8-12 jaar
Bloedtransfusie patiënten van 8-12 jaar BLOEDTRANSFUSIE PATIENTEN 8-12 JAAR Jij krijgt een bloedtransfusie. In deze folder leggen we uit wat een bloedtransfusie is en waarom je de transfusie krijgt. Wat
Nadere informatieTitel: HOVON 105. Rituximab bij het primair centraal zenuwstelsel lymfoom. Een gerandomiseerd HOVON / ALLG onderzoek
Titel:. Rituximab bij het primair centraal zenuwstelsel lymfoom. Een gerandomiseerd HOVON / ALLG onderzoek Officiële titel: Rituximab in Primary Central Nervous system Lymphoma. A randomized HOVON / ALLG
Nadere informatieDe meest voorkomende bijverschijnselen zijn: Bijverschijnselen die weinig voorkomen: Bijverschijnselen die zelden voorkomen:
Methotrexaat Uw behandelend maag-darm-leverarts heeft u verteld dat u in aanmerking komt voor een onderhoudsbehandeling met Methotrexaat in verband met een chronische ontstekingsziekte van de darmen (ziekte
Nadere informatie35 Bloedarmoede. Drs. P.F. Ypma
Drs. P.F. Ypma Inleiding Bloedarmoede (anemie) is een veelvoorkomend verschijnsel bij multipel myeloom en de ziekte van Waldenström, zowel bij het begin van de ziekte als in het beloop ervan. Dit kan (ten
Nadere informatieHoofdstuk1 : Wat is myelodysplastisch syndroom? Hoofdstuk2 : Incidentie van MDS? Hoofdstuk3: Oorzaken van MDS?
inhoud Hoofdstuk1 : Wat is myelodysplastisch syndroom? Hoofdstuk2 : Incidentie van MDS? Hoofdstuk3: Oorzaken van MDS? Hoofdstuk 4 : Wat zijn de symptomen van MDS? - anemie - trombopenie - neutropenie Hoofdstuk
Nadere informatiePatiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin. onderdeel ZIEKTE EN BEHANDELING. (NON) HODGKIN Ziekte en behandeling
Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin onderdeel ZIEKTE EN BEHANDELING (NON) HODGKIN 2 Inhoud Ziektebeeld en behandeling...4 Medisch onderzoek...4 Chemotherapie...5 Immunotherapie...6 Radiotherapie...7
Nadere informatieRituximab (Mab Thera ) bij reumatische aandoeningen
Rituximab (Mab Thera ) bij reumatische aandoeningen Uw behandelend arts heeft aangegeven u met het geneesmiddel rituximab te willen gaan behandelen. Deze folder geeft informatie over dit geneesmiddel.
Nadere informatieMorbus Waldenström en de nieuwste ontwikkelingen
Morbus Waldenström en de nieuwste ontwikkelingen Landelijke patienten contactdag 2015 Monique Minnema, internist-hematoloog Inhoud 1. Hoe zit deze ziekte in elkaar? 2. Behandelingen 3. Polyneuropathie
Nadere informatieInfobrochure. Bloedtransfusie
Infobrochure Bloedtransfusie Geachte heer/mevrouw, Tijdens uw opname in het ziekenhuis kan uw arts het noodzakelijk vinden dat u een bloedtransfusie ondergaat. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij een
Nadere informatieBeenmergtransplantatie/PSCT algemeen
Daniel den Hoed Oncologisch Centrum Het doel van deze brochure is algemene informatie te geven over beenmerg- en perifere stamceltransplantaties. Er is misschien met u gesproken over transplantatie als
Nadere informatieVoor wie is deze brochure?
Chronische leukemie Inhoud Voor wie is deze brochure? 3 Beenmerg en bloedcellen 4 Chronische leukemie 5 Symptomen 8 Onderzoek voor de diagnose 10 Onderzoek na de diagnose 14 Behandeling van chronische
Nadere informatieHOVON 93 (Leukemie, AML) / acute myeloïde leukemie
HOVON 93 (Leukemie, AML) / acute myeloïde leukemie Onderzoek naar een nieuwe behandeling voor patiënten met acute leukemie (acute myeloïde leukemie (AML) of myelodysplasie (MDS) type RAEB of RAEB-t) die
Nadere informatieACUTE MYELOÏDE LEUKEMIE. Patiëntenboekje. Acute myeloïde. leukemie (AML) is een. vorm van kanker die in. het beenmerg ontstaat.
Acute myeloïde leukemie (AML) is een vorm van kanker die in het beenmerg ontstaat. AML is een levensbedreigende ziekte Patiëntenboekje ACUTE MYELOÏDE LEUKEMIE Acute myeloïde leukemie (AML) is een vorm
Nadere informatieAdalimumab Voor de behandeling van psoriasis
In overleg met uw dermatoloog heeft u besloten te starten met Adalimumab voor de behandeling van psoriasis. In deze brochure leest u wat u moet weten over de behandeling met het medicijn Adalimumab. Deze
Nadere informatieWerkstuk ANW Leukemie
Werkstuk ANW Leukemie Werkstuk door een scholier 1992 woorden 25 september 2003 5,8 53 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding: Ik heb van Mnr. Veenema de opdracht gekregen een verslag te maken over een bepaalde
Nadere informatieAplastische Anemie (AA)
Aplastische Anemie (AA) Stijn Halkes en Jennifer Tjon Afdeling Hematologie Geen belangenverstrengeling Aplastische Anemie (AA) introductie December 2005: 23 jarige jongen met spoed naar Eerste hulp UMC,
Nadere informatieRituximab (Mabthera )
Rituximab (Mabthera ) Maatschap reumatologie Kennemerland RITUXIMAB (MABTHERA ) Uw behandelend arts heeft aangegeven u met het geneesmiddel Rituximab te behandelen. Deze folder geeft informatie over dit
Nadere informatieKanker. Inleiding. Wat is kanker. Hoe ontstaat kanker
Kanker Inleiding Ik heb dit onderwerp gekozen omdat veel mensen niet weten wat kanker precies inhoud en ik zelf er ook meer van wil weten omdat mijn oma er in de zomervakantie aan gestorven is. Dat je
Nadere informatieDe onderdelen van het bloed.
Bloedtransfusie Universitair Medisch Centrum Groningen Bij de behandeling die u of uw kind binnenkort ondergaat kan de toediening van bloed nodig zijn. In deze folder wordt uitgelegd welke bloedproducten
Nadere informatieHOVON 79 APL Version 6 April 2006
Patiënteninformatie HOVON-APL studie Inleiding Geachte Heer, Mevrouw, Uw behandelend arts heeft met u gesproken over het hierboven genoemde onderzoek en heeft al het één en ander uitgelegd. In dit gesprek
Nadere informatieChronische lymfatische leukemie
bloed, ademhaling & spijsvertering info voor de patiënt Chronische lymfatische leukemie UZ Gent, Dienst Hematologie Inleiding Symptomen U wordt behandeld voor chronische lymfatische leukemie. U hebt hierover
Nadere informatieInstructies voor het gebruik van. Humira (adalimumab)
Instructies voor het gebruik van Humira (adalimumab) Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Voor wie is deze therapie geschikt?... 1 3 Voor het starten met de behandeling... 1 4 Starten met Humira... 2 5 Toediening...
Nadere informatieMaag-,darm- en leverziekten. Methotrexaat bij ziekte van Crohn en Colitis ulcerosa
Afdeling: Onderwerp: Maag-,darm- en leverziekten Methotrexaat bij ziekte van Crohn en Colitis ulcerosa MTX (Methotrexaat) bij IBD (ziekte van Crohn) Uw behandelend arts heeft met u gesproken over het gebruik
Nadere informatieMyelodysplastisch syndroom
Myelodysplastisch syndroom Dr. A.H.E. Herbers Hematoloog-Oncoloog 7 februari 2018 Myelodysplastisch syndroom Masterclass 7/2/18 Myelodysplastisch syndroom= MDS Opbouw presentatie: Meeste informatie is
Nadere informatieWerkstuk Biologie Bloed
Werkstuk Biologie Bloed Werkstuk door een scholier 1195 woorden 14 juni 2004 6,2 321 keer beoordeeld Vak Biologie De inleiding Waarom doen wij ons werkstuk over bloed? Wij doen ons werkstuk over bloed,
Nadere informatiePatiënteninformatie. Infliximab (Remicade)
Patiënteninformatie Infliximab (Remicade) Infliximab (Remicade) Ter voorbereiding op uw afspraak informeren we u met deze folder over dit medicijn voor reumatische aandoeningen. Daarnaast zetten we een
Nadere informatieDe tekst van deze folder is tot stand gekomen in samenwerking met: Stichting Europdonor in Leiden en Stichting Beenmergdonorbank Europdonor Nijmegen.
De tekst van deze folder is tot stand gekomen in samenwerking met: Stichting Europdonor in Leiden en Stichting Beenmergdonorbank Europdonor Nijmegen. Stichting Sanquin Bloedvoorziening hanteert de grondbeginselen
Nadere informatieMaligne hematologie. Asia Ropela, internist-oncoloog St.Jansdal ziekenhuis 22 maart 2014
Maligne hematologie Asia Ropela, internist-oncoloog St.Jansdal ziekenhuis 22 maart 2014 Indeling Leukemie acuut AML (acute myeloïde leukemie) ALL (acute lymfoïde leukemie) chronisch CML (chronische myeloïde
Nadere informatieMYELODYSPLASTISCH SYNDROOM. Wat is Myelodysplastisch Syndroom (MDS)?
MYELODYSPLASTISCH SYNDROOM Wat is Myelodysplastisch Syndroom (MDS)? De benaming Myelodysplastisch Syndroom (MDS), ook wel myelodysplasie genoemd, staat voor een groep van beenmergstoornissen waarbij de
Nadere informatieAdalimumab (Humira) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum. Beter voor elkaar
Adalimumab (Humira) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum Beter voor elkaar 2 Inleiding Uw behandelend arts heeft met u gesproken over het gebruik van Adalimumab (Humira).
Nadere informatieBehandelingen bij longkanker. inclusief klinische studie immuuntherapie
Behandelingen bij longkanker inclusief klinische studie immuuntherapie 1 Longkanker Longkanker is niet één ziekte: er bestaan meerdere vormen van longkanker. In deze brochure bespreken we de twee meest
Nadere informatieInhoud Wat is een bloedtransfusie
Bloedtransfusie Binnenkort zult u een behandeling of ingreep ondergaan, waarbij er een kans is dat u bloed toegediend moet krijgen: bloedtransfusie. Of u krijgt binnenkort een bloedtransfusie vanwege bloedarmoede.
Nadere informatieInformatie voor patiënten die Vidaza gebruiken
Informatie voor patiënten die Vidaza gebruiken Informatie over de behandeling met Vidaza (azacitidine) 1 Deze informatie wordt u aangeboden door Celgene B.V. Persoonlijke gegevens Naam: m/v Adres: Postcode:
Nadere informatieBehandeling hematologie: Mabthera
Behandeling hematologie: Mabthera Beste patiënt In deze brochure vindt u informatie over uw behandeling met Mabthera, de reden van de behandeling, het verloop van de therapie en de mogelijke nevenwerkingen..
Nadere informatieEtanercept Voor de behandeling van psoriasis
In overleg met uw dermatoloog heeft u besloten te starten met Etanercept voor de behandeling van psoriasis. In deze brochure leest u wat u moet weten over de behandeling met het medicijn Etanercept. Deze
Nadere informatieInstructies voor het gebruik van Enbrel (etanercept)
Instructies voor het gebruik van Enbrel (etanercept) Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Voor wie is deze therapie geschikt?... 1 3 Voor het starten met de behandeling... 1 4 Starten met Enbrel... 2 5 Toediening...
Nadere informatiebloed, ademhaling & spijsvertering info voor de patiënt Myelodysplasie UZ Gent, Dienst Hematologie
bloed, ademhaling & spijsvertering info voor de patiënt Myelodysplasie UZ Gent, Dienst Hematologie Inleiding U wordt behandeld voor myelodysplasie of MDS. U hebt hierover al uitleg gekregen van uw behandelende
Nadere informatieLeustatin concentraat voor infusievloeistof 1 mg/ml cladribine
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE PATIËNT Leustatin concentraat voor infusievloeistof 1 mg/ml cladribine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie
Nadere informatieMethotrexaat. bij ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum. Beter voor elkaar
Methotrexaat bij ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum Beter voor elkaar MTX (Methotrexaat) bij IBD (ziekte van Crohn) Uw behandelend arts heeft met u gesproken over het gebruik van
Nadere informatieAcute leukemie. Jessa Ziekenhuis vzw. Dienst kwaliteit. versie maart 2016 (Object-ID )
Acute leukemie Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Dienst kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 33 55 11 Jessa Ziekenhuis vzw Maatschappelijke zetel:
Nadere informatieSystemische Lupus Erythematodes (SLE)
Systemische Lupus Erythematodes (SLE) Systemische lupus erythematodes (SLE) is een ontstekingsziekte. Deze ontstekingen kunnen in het gehele lichaam (systemisch) voorkomen. SLE is een auto-immuunziekte.
Nadere informatieRituximab Mab Thera. Ziekenhuis Gelderse Vallei
Rituximab Mab Thera Ziekenhuis Gelderse Vallei Het doel van deze folder is u praktische informatie te geven over het nieuwe medicijn dat u gaat gebruiken: rituximab. Hoe werkt rituximab? Bij patiënten
Nadere informatieafweerstoornissen bij kinderen
afweerstoornissen bij kinderen Dr. G.J.A. Driessen, kinderarts infectioloog-immunoloog ErasmusMC, Sophia Kinderziekenhuis subafdeling infectieziekten-immunologie Afweercentrum ErasmusMC virussen parasieten
Nadere informatiebloed, ademhaling & spijsvertering info voor de patiënt Aplastische anemie UZ Gent, Dienst Hematologie
bloed, ademhaling & spijsvertering info voor de patiënt Aplastische anemie UZ Gent, Dienst Hematologie Inleiding U wordt behandeld voor aplastische anemie. U hebt hierover al uitleg gekregen van uw behandelende
Nadere informatieUW BEHANDELING MET MABTHERA FLUDARABINE CYCLOFOSFAMIDE
UW BEHANDELING MET MABTHERA FLUDARABINE CYCLOFOSFAMIDE KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_009 INHOUDSTAFEL 01 Welke chemotherapie (= behandeling met cytostatica) krijgt u? 3 02 Hoe verloopt uw behandeling?
Nadere informatiePATIENT INFORMATION AND INFORMED CONSENT FORM TEMPLATES
HOVON 68 CLL A randomized phase III study in previously untreated patients with biological high-risk CLL: Fludarabine + cyclophosphamide (FC) versus FC + low-dose alemtuzumab PATIENT INFORMATION AND INFORMED
Nadere informatieVedolizumab (Entyvio ) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
Vedolizumab (Entyvio ) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Ziekenhuis Gelderse Vallei Uw behandelend arts heeft met u gesproken over het gebruik van Vedolizumab (Entyvio ). In deze folder krijgt
Nadere informatieErfelijkheidsonderzoek: Exoomsequencing
Erfelijkheidsonderzoek: Exoomsequencing Exoomsequencing is een nieuwe techniek voor erfelijkheidsonderzoek. In deze folder vindt u informatie over dit onderzoek. De volgende onderwerpen komen aan bod:
Nadere informatieTrastuzumab (Herceptin )
Trastuzumab (Herceptin ) Borstkanker (mammacarcinoom) De diagnose borstkanker is bij u vastgesteld. Dit wordt ook wel een mammacarcinoom genoemd. De behandeling van een mammacarcinoom bestaat uit een operatieve
Nadere informatieBloedtransfusie... 1. Waarom een bloedtransfusie... 1. Hoe veilig is een bloedtransfusie... 2. Bijwerkingen van de bloedtransfusie...
Bloedtransfusie Inhoudsopgave Bloedtransfusie... 1 Waarom een bloedtransfusie... 1 Hoe veilig is een bloedtransfusie... 2 Bijwerkingen van de bloedtransfusie... 3 Registratie van gegevens... 4 Kan ik een
Nadere informatieKinderneurologie.eu. De ziekte van Gaucher.
De ziekte van Gaucher Wat is de ziekte van Gaucher? De ziekte van Gaucher is een ernstige erfelijke stofwisselingsziekte veroorzaakt door een tekort aan een bepaald enzym glucocerebrocidase genoemd. Hoe
Nadere informatieZIEKTE VAN WALDENSTRÖM. Patiëntenboekje. Waldenström heeft een. langzaam progressief. verloop. Dat betekent. dat de aandoening wel
Waldenström heeft een langzaam progressief verloop. Dat betekent dat de aandoening wel steeds ernstiger wordt, maar dat dit proces heel geleidelijk verloopt Patiëntenboekje ZIEKTE VAN WALDENSTRÖM Waldenström
Nadere informatieLanreotide bij neuro-endocriene tumoren
Lanreotide bij neuro-endocriene tumoren Inleiding De informatie in dit document is bedoeld als aanvulling op de informatie die u al heeft gekregen van uw behandelend internist-oncoloog en de oncologieverpleegkundige.
Nadere informatieBehandeling met Y-90 Zevalin
NUCLEAIRE GENEESKUNDE Behandeling met Y-90 Zevalin BEHANDELING Behandeling met Y-90 Zevalin U wordt verwacht op: dag om uur op de poli/afdeling,. en op dag om uur op de poli/afdeling. Als u verhinderd
Nadere informatieHOVON 109 CLL NL
Patiënteninformatie behorende bij het onderzoek: HOVON 109 CLL: Een fase I/II onderzoek, waarbij de veiligheid en effectiviteit wordt onderzocht van eerstelijns behandeling met chloorambucil, rituximab
Nadere informatieHOVON 130 (Non-Hodgkin lymfoom) / non-hodgkinlymfoom
HOVON 130 (Non-Hodgkin lymfoom) / non-hodgkinlymfoom Onderzoek naar een nieuwe behandeling voor patiënten met een specifieke vorm van Non-Hodgkinlymfoom. Onderzocht wordt of het toevoegen van een extra
Nadere informatieMyeloproliferatieve aandoeningen (MPD)
Myeloproliferatieve aandoeningen (MPD) van nieuwe inzichten naar nieuwe behandelingen Reinier Raymakers, internist-hematoloog UMC Utrecht Myeloproliferatieve aandoeningen Toename in bloedcelaanmaak Rode
Nadere informatieBloedtransfusie. Waarom een bloedtransfusie?
Binnenkort ondergaat u een behandeling of ingreep, waarbij er een kans bestaat dat u bloed toegediend moet krijgen (een bloedtransfusie). In deze brochure vindt u informatie over bloedtransfusie. Wanneer
Nadere informatieSomatostatine analogen bij neuro-endocriene tumoren
Somatostatine analogen bij neuro-endocriene tumoren Inleiding De informatie in dit document is bedoeld als aanvulling op de informatie die u al heeft gekregen van uw behandelend internist-oncoloog en de
Nadere informatie