De voorzitter geeft de aanwezigen gelegenheid te reageren op het rekenkameronderzoek.

Transcriptie

1 Verslag Parallelsessie Beraad en Advies 8 september 2016 Rekenkameronderzoek Duurzaamheid Aanwezigen Voorzitter: mevrouw N. van Dalen Griffie: de heer W. Ruijssenaars, adjunct griffier Fracties: PvdA-Stadsbelang-SP-ChristenUnie/SGP-CDA-VVD-GroenLinks-D66- Gorcum Actief-Fractie Hoogesteger Portefeuillehouder: wethouder A. Rijsdijk Gast: mevrouw F. van Houwelingen, voorzitter rekenkamercommissie Notulen: notulistenbureau Leeuwenburgh-Vendrig Opening De voorzitter opent de vergadering en heet de aanwezigen welkom, in het bijzonder mevrouw Van Houwelingen die met ingang van 1 september voorzitter is van de rekenkamercommissie. Rekenkameronderzoek Duurzaamheid De voorzitter geeft de aanwezigen gelegenheid te reageren op het rekenkameronderzoek. De heer Van Zanten merkt op dat hij verwachtte dat er een debat in de gemeenteraad zou plaatsvinden. De voorzitter geeft aan dat volgens de vergaderstructuur het debat plaatsvindt in een B&Asessie; aan het eind van deze vergadering kan besloten worden om het onderwerp te agenderen als debatpunt voor de raadsvergadering. Desgevraagd geeft zij aan dat het raadsvoorstel dat bij de stukken is gevoegd niet duidelijk is en buiten de bespreking wordt gehouden. Wethouder Rijsdijk licht de procedure kort toe. De opstelling van een nieuw milieubeleidsplan is ingepland voor 2016; het is mooi als daarbij gebruik gemaakt kan worden van een rekenkameronderzoek. Het college is in haar reactie alleen ingegaan op de feitelijkheden en heeft nog niet inhoudelijk gereageerd op het rekenkameronderzoek. Hij verwijst naar de I&O parallelsessie geweest met de rekenkamercommissie over het rapport. Vandaag is de B&A sessie aan de orde waarin met het college van gedachten gewisseld kan worden. Het college is overigens voornemens een startnotitie op te stellen voor de raadsopdracht. De heer Van Zanten mist in dit kader de evaluatie van het beleid. Wethouder Rijsdijk zegt dat dit een van de bouwstenen is. Hij vervolgt zijn toelichting. Het college vindt het jammer dat de rekenkamercommissie slechts op drie onderdelen heeft gefocust. De belangrijkste conclusie van de rekenkamercommissie, de mismatch tussen ambitie en middelen, onderschrijft het college. De wethouder licht toe dat de ambtelijke capaciteit met name belast is met vaste taken. Hij memoreert dat bij ahad3 ook bezuinigd is op de formatie. Het budget naast de wettelijke taken is voor projecten en voor communicatie. Uit de evaluatie blijkt overigens ook dat er met de beperkte middelen veel is gedaan. Op het gebied van elektrisch rijden kan Gorinchem zich bijvoorbeeld wel meten met grotere steden. Zonder de onderdelen afval, riolering en 1

2 milieutaken resteert ; voor het Natuurcentrum, voor millenniumgemeente, voor projecten en voor communicatie. De wethouder onderschrijft veel conclusies van de rekenkamercommissie. Het college wil focussen op energie, biodiversiteit en inkoopbeleid/duurzaam handelen van de gemeente. Het thema Water dat de rekenkamercommissie noemt, is naar de mening van het college in voldoende mate belegd in het Waterplan. Afval is voorts helemaal belegd in het Afvalbeleid en bij Waardlanden. Overigens merkt de wethouder op dat enkele aspecten zullen afvallen, zoals de nacht van de nacht en de stiltegebieden. Mevrouw Hoogesteger wijst op het feit dat de nacht van de nacht een landelijke activiteit is. Tot slot reageert de wethouder op de adviezen van de rekenkamercommissie. Het formuleren van een stip aan de horizon is zeker belangrijk. Met betrekking tot het intensiveren van de samenwerking met Stedin licht hij toe dat het college maandelijks overlegt met Stedin en de Provincie. Ook dit advies wordt onderschreven. Warmtenet is inderdaad kansrijk; daar wordt al acht jaar aan gewerkt met verschillende partijen. Inmiddels is deze activiteit weer opgestart met een nieuwe partij in de Gildewijk. Een sessie met bedrijven is een goed advies dat overgenomen wordt. Bedrijven zijn op dit moment enthousiaster dan een paar jaar geleden. Een terugkoppelsessie zal zeker belegd worden bij het opstellen van het nieuwe milieubeleidsplan. De voorzitter bedankt de wethouder voor zijn toelichting en heeft de aanwezigen gelegenheid om te reageren. De heer Van Zanten merkt op dat de rekenkamercommissie vijf thema s aangeeft en dat het college kiest voor drie thema s. Hij heeft hier geen beleving bij. De wethouder heeft gesteld dat afval en water voldoende belegd zijn. Hij informeert waarover het gaat bij het thema water en noemt de overdracht van het stedelijk water naar het Waterschap. Hij vraagt waarom dit thema niet is gekozen. Wethouder Rijsdijk antwoordt dat het niet is gekozen als thema voor het milieubeleidsplan omdat het voldoende belegd is in het Waterplan. De gemeente is overigens wel bezig met biodiversiteit met een natuurwerkgroep. Het brede waterpakket is een verantwoordelijkheid van de gemeente samen met het Waterschap, De heer Van Breemen is wat teleurgesteld in het rapport van de rekenkamercommissie. Hij had verwacht dat er een duidelijker duiding en onderbouwing zou worden geleverd. Hij waardeert de spreadsheet maar vindt deze wel wat dun. Hij had meer inbreng van de rekenkamercommissie verwacht. Nu is het meer het aanbieden van de bevindingen van Ecorys. Wat betreft de inhoud onderschrijft hij de conclusie over de ambities en middelen die niet op elkaar aansluiten. Wat betreft GroenLinks moeten de ambities niet naar beneden bijgesteld worden, maar juist omhoog gezien het klimaatakkoord dat in Parijs is overeengekomen. Het is goed om het huidige milieubeleidsplan te evalueren en de resultaten mee te nemen bij het opstellen van een nieuw milieubeleidsplan. Wat over de thema s wordt geschreven kan bij onderschrijven. Afval is belegd bij Waardlanden en water bij het Waterschap, maar het is wel belangrijk om daar ook in gesprek te blijven en elkaar scherp te houden. Waardlanden is uiteindelijk een bedrijf dat winst wil maken maar het moet ook duurzaamheid hoog in het vaandel hebben. Wat betreft de nacht van de nacht en andere publieksacties merkt hij op dat dit wel laaghangend fruit is waarmee eenvoudig veel bewustwording gekweekt kan worden. De heer Schefferlie merkt op dat hij is geschrokken van de uitkomsten van het onderzoek. Hij gaat er vanuit dat de rekenkamercommissie het onderzoek deelt. Er is weinig formatie tegenover de ambitie. Op het gebied van energie is weinig bereikt. Hij is ook geschrokken van het feit dat de gemeente weinig partners, bedrijven en instellingen opzoekt. Waar je 2

3 niet naar de medewerkers kunt kijken is het wel bestuurlijk optreden geweest om de doelen die de raad heeft gesteld na te streven terwijl die onvoldoende behaald konden worden. Hij zou scenario s voorgelegd willen krijgen waarin het ambitieniveau en de middelen beter afgestemd worden. Bij elk scenario moet de gemeente aan de slag met de omgeving. De eigen rol van de raad moet ook duidelijk zijn, dat zou in een vervolgstuk aan de orde moeten komen. De reactie van het college gaat alleen in op de feiten, zo is gesteld, maar hij vindt dat er ook wel een mening gegeven wordt. Hij vraagt of er nog een beschouwing van het college komt. Het verantwoordingsdebat in de raad is moeilijk uit te voeren als de raad nog niet een inhoudelijke reactie van het college kent. Wethouder Rijsdijk licht toe dat het college niet koerste op een raadsbehandeling op 29 september. Het college wil een inhoudelijke reactie op het rapport van de rekenkamercommissie betrekken bij de startnotitie voor nieuw milieubeleidsplan. De heer Schefferlie merkt op dat hij dan wel in oktober een inhoudelijk debat over dit onderwerp zou willen hebben. Mevrouw Pie merkt op dat naar haar mening de onderbouwing ontbreekt. Er is ook nog geen evaluatie. Op dit moment heeft zij er niet veel over te zeggen. Wethouder Rijsdijk licht toe dat het rapport van de rekenkamercommissie een onderzoek naar het beleid is. Niet is ingegaan op de resultaten. Dat doet het college met de evaluatie als bouwsteen voor het nieuwe beleid. In alle grote ontwikkelplannen gebeurt overigens veel met contractpartijen. Die contracten zijn in het verleden gesloten voordat er meer over duurzame energie gesproken werd. Er zijn geen mogelijkheden om te voorkomen dat er fossiele brandstoffen gebruikt worden in een nieuwe wijk. Stedin vindt het ook niet goed om nu een gasnet aan te leggen, want over tien jaar leveren ze geen gas meer. De praktijk is wel dat een ontwikkelaar een gasnet kan laten aanleggen en dat kunnen Stedin en de gemeente niet weigeren. Bam en Heijmans staan ook niet te springen om duurzaam te bouwen. Een en ander ligt vast in oude overeenkomsten. De heer Van Zanten merkt op dat hij blij was met het rapport van de rekenkamercommissie. Het is duidelijk en hij waardeert de presentatie en de manier waarop een en ander is beschreven. Hij is het ermee eens dat er eerst nog een evaluatie moet komen. Voor het nieuwe duurzaamheidsplan ziet hij ook graag aansluiting bij het klimaatverdrag dat in Parijs is gesloten. Dat vraagt om veel grotere stappen. Mevrouw Molengraaf heeft er dubbele gevoelens bij. Er staan goede dingen in maar zij heeft wel wat moeite met de manier waarop het is opgesteld. Zij verwijst naar de reactie van de heer Van Breemen waarbij zij zich aansluit. Het rapport geeft wel aan dat goed gekeken moet worden of de hoge ambities waargemaakt kunnen worden. Er moet goed naar de focus gekeken worden. Als je heel breed ambities formuleert is het beter om te focussen op prioriteit. Laaghangend fruit moet naar haar mening wel meegenomen worden als dat eenvoudig mogelijk is. Bij bedrijven in instellingen is op dit moment een positieve insteek zichtbaar en de gemeente zou dit moeten aanjagen. Overigens vindt zij wel dat de opvattingen van de rekenkamercommissie en het college uit elkaar lopen. De heer Voorsluis sluit zich bij de voorgaande sprekers aan en zegt dat er bij het bedrijfsleven veen enthousiasme waarneembaar is. Hier moet creatief op gereageerd worden. De heer Heijdenrijk vindt het onderzoek als basis prima voor opstellen van een nieuw milieubeleidsplan. De presentatie vindt hij verfrissend, helder, overzichtelijk. Een integrale afweging van duurzaamheid versus economische aspecten ontbreekt. Er is onvoldoende afstemming tussen de verschillende portefeuilles. 3

4 Mevrouw Pie merkt op dat na de vorige presentatie over de vorm van het rapport is gesproken; de conclusie was dat de manier waarop dit is vormgegeven, summier, veel meer uitnodigt tot discussie en beschouwing. Zij vindt het een positieve presentatie. Mevrouw Maris informeert naar de energievoorziening op het moment dat Stedin geen gas meer aanlegt. Overigens merkt zij op enthousiast te zijn over de animo die bedrijven tonen. Wethouder Rijsdijk antwoordt dat dan gebruik gemaakt kan worden van elektrische verwarming, Warmtenet, biomassa en dergelijke. De heer Van der Roest vindt het rapport een mooie spiegel, we kunnen zien waar we staan en we moeten ons een beetje schamen dat we niet eerder gezien hebben dat we er weinig aan uitgaven. Het is goed als de raad zich realiseert dat de raad over de middelen beslist. De samenhang tussen het milieubeleidsplan en dit rapport vraagt om meer onderbouwing. Mevrouw Hoogesteger zou de integraliteit van de vijf thema s niet zo snel willen loslaten. Daar zit kracht en verbinding in. De gemeente moet ook aan afval en water aandacht besteden. Waterkwaliteit en hoe mensen ermee omgaan heeft ook invloed op biodiversiteit. Ook meent zij dat laaghangend fruit meegenomen moet worden. De gemeente kan het beter doen op het gebied van duurzaamheid. Ambities moeten geformuleerd worden op basis van wat de raad voor de stad wil en niet op basis van de beschikbare formatie. Wethouder Rijsdijk licht toe dat hij niet heeft bedoeld dat afval en water niet meetellen, maar voor afval is recent beleid vastgesteld en dat heeft ook de aandacht van de gemeente. Waardlanden is ook een uitvloeisel van de gemeente. Het is in feite heel goed belegd. Er moet nog wel veel gebeuren, maar focus is belangrijk. Wat betreft het verschil tussen de rekenkamercommissie en de reactie van het college licht hij toe dat de rekenkamercommissie zich op drie thema s heeft gericht terwijl het college naar het brede pakket kijkt. Er is overigens veel gedaan wat niet altijd zichtbaar is. Hij noemt in dit kader de recente verdubbeling van de capaciteit van Vreugdenhil; dat is ongeveer 1/6 van de hele gemeente. De heer Van Breemen merkt op dat hij graag een gedegen inhoudelijke reactie van het college zou zijn. Wethouder Rijsdijk antwoordt dat die samen met de startnotitie voor het nieuwe beleid aan de raad wordt voorgelegd. Mevrouw Van Houwelingen merkt op dat het interessant is om te horen dat sommigen een klassieker rapport hadden verwacht en anderen deze wijze van presentatie juist waarderen. De rekenkamercommissie denkt goed na over de vorm van rapporteren. Het is voor de rekenkamercommissie erg prettig om te mogen luisteren naar de beraadslagingen van de raad en het is goed dat de raad hierover wil debatteren. Zij neemt een en ander mee naar de andere leden van de rekenkamercommissie die ook de discussies over het nieuwe beleidsplan zal volgen. Over twee weken komt de rekenkamercommissie met een voorstel over het thema digitalisering van de archiefketen; dat raakt ook erg aan de raad en betreft ook participatie. De voorzitter concludeert dat op dit moment het rapport voor kennisgeving aangenomen wordt. Er komt nog een inhoudelijke reactie van het college met een evaluatie van het beleid en een startnotitie voor het nieuwe beleid. Dat totale pakket wordt behandeld door de raad in oktober; eerst in een I&O-sessie en vervolgens in een B&A-sessie. Het voorstel wordt afgevoerd van de raadsagenda voor 29 september a.s. Mevrouw Pie maakt de vergadering attent op een groot artikel in de Volkskrant van 18 juli jl. over een afvalscheider in Emmen met een wereldreputatie. 4

5 Sluiting De voorzitter bedankt een ieder voor de inbreng en sluit de vergadering. 5