langlevenrisico Discussie Gijsbert de Lange 26 mei Towers Watson. All rights reserved.

Transcriptie

1 Marktoplossingen voor langlevenrisico Discussie Gijsbert de Lange 26 mei Towers Watson. All rights reserved.

2 Hoofdlijnen NEA-paper Complete beschrijving van de belangrijkste aspecten van langlevenrisico voor de vraagzijde, Nederlandse pensioenfondsen Voordeel van een breed geschakeerd auteursteam Nuttige inventarisatie van bestaande en mogelijke oplossingen aan de hand van zowel literatuur- als veldonderzoek Terechte opmerkingen over langlevenrisico: Het is niet verwaarloosbaar Het raakt aan de zg. intergenerationele solidariteit Transparante prijsvorming en een liquide (primaire & secundaire) markt zijn zeer belangrijk 2

3 Commentaar De uitgebreide beschrijving van langlevenrisico in ALM context trapt een open deur in: Als een fonds verder weinig risico s s heeft is langlevenrisico relatief groot. Interessant zou zijn om de grootte van langlevenrisico nader te vergelijken met de grootte van risico s van andere categorieën op de balans. Uit de paper blijkt dat langlevenrisico voor een risicomijdend fonds ongeveer 8% VaR zou bedragen zowel voor een jong als een oud pensioenfonds. Dit lijkt laag : op basis van CBS data is dit 14%. Graag ook uitleg over hoe langlevenrisico voor jonge en oude pensioenfondsen verschilt. Nu lijkt het alsof het hetzelfde is. Echter de termijn waarop het risico materialiseert verschilt enorm. Rol van absolute renteniveau wordt te weinig belicht. Bij lage rentes (2010!) is de gevoeligheid van de dekkingsraad voor het langlevenrisico groter. Interessant zou zijn om dit nader in een reële context te bestuderen. 3

4 Commentaar - 2 De aanbodzijde wordt wat summier behandeld in vergelijking met de vraagzijde. Meer aandacht voor het internationale karakter : voorgefinancierde pensioenen in een beperkt aantal landen vs (her)verzekeraars met levensverzekeringen in vele landen. Er wordt 15 biljoen euro genoemd als totale OECD pensioenvoorziening, zou goed zijn om dit te vergelijken met de totale voorziening voor verzekerde levens. Naast (her)verzekeraars is er een kapitaalmarkt met o.a. gespecialiseerde hedgefunds geïnteresseerd te investeren. Het model van productinnovatie dat wordt gepresenteerd is het poldermodel: in overleg tussen vraag- en aanbodzijde de optimale (?) oplossing engineren de langleven collar. Misschien nadeel van een breed geschakeerd auteursteam? 4

5 Vergelijking met de swapmarkten Langlevencollar wellicht meest nuttig voor verzekeraars. Pensioenfondsen hebben vooral transparante prijsvorming en (secundaire) liquiditeit nodig. Het poldermodel leidt niet tot productinnovaties die blijvers zijn op de financiële markten; de blijvers komen tot stand door de markt zelf: Vergelijk de inflatiemarkt: eerst obligaties, toen swaps en pas sinds kort, met beperkte liquiditeit, inflatieopties. Langlevenrisico lijkt overigens veel op inflatie-indexatierisico vwb intergenerationele aspecten. De voorgestelde langleven-collar is eigenlijk achteraan beginnen. 5

6 Naar een q-swap markt De beste kans voor een transparante en liquide markt in langlevenrisico lijkt ons de totstandkoming van een markt voor q-swaps Complexe modellen zijn overbodig om de prijs te begrijpen: deze komt direct tot stand tussen vraag en aanbod Secundaire markten mogelijk Marketmaking door banken Afdekken van langlevenrisico van actieven en slapers is mogelijk Aanbodzijde wordt vergroot doordat de kapitaalmarkt geïnteresseerd zal zijn Liquiditeit in de swapmarkt maakt op termijn afdekken van complexere producten (bv langleven collar) mogelijk. Zie Langleven risico: lang leve het afdekken?, VBA Journaal nr. 2, zomer 2010, G. de Lange en R. Meijer.

7 Contact Details Gijsbert de Lange Towers Watson Prof. E.M. Meijerslaan AV Amstelveen Tel: +31 (0) Fax: +31 (0) nl \\dmams01\mydocs37$\138428\my Documents\Marktoplossingen voor langlevenrisico.ppt 7