Studiedag Economie. Pensioen. A presentation to Guido de Bres by Willem Eikelboom. 15 November Towers Watson. All rights reserved.
|
|
- Michiel Vermeiren
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Studiedag Economie Pensioen A presentation to Guido de Bres by Willem Eikelboom 15 November Towers Watson. All rights reserved.
2 Agenda Waarom pensioen? Kapitaaldekking of omslagstelsel? Pensioenakkoord 2
3 Waarom pensioen? Verzorgingsgedachte Pensioen is verzekering tegen gevolgen van: Beloningsgedachte Pensioen is uitgesteld loon Ouderdom Overlijden (nabestaandenpensioen) Arbeidsongeschiktheid Toezegging = uitkering Verzorging is (morele) plicht van de werkgever Verplichte deelname, want werknemers kunnen zelf langetermijnrisico s niet overzien Toezegging = financiële waarde Pensioen uitruilbaar voor andere arbeidsvoorwaarden Vrijwillige deelname 3
4 Samenstelling Nederlands pensioenstelsel 100% 75% 50% 25% 0% Individueel sparen (3e pijler), 10% Pensioenfonds (2e pijler), 40% Algemene Ouderdomswet (AOW) (1e pijler), 50% Samenstelling Nederlandse pensioenen Aanvullend Pensioen: aanvulling tot ongeveer 70% van salaris (per bedrijf verschillend) Loopt vanuit werkgever (CAO) Betaald middels kapitaaldekking AOW: per jaar (= 50% van minimumloon) Voor iedere Nederlander Betaald middels omslag 4
5 Wat is de beste financieringsvorm voor pensioen? Omslagstelsel De pensioenpremie (van werkenden) wordt direct gebruikt om de uitkering (van gepensioneerden) te betalen Kapitaaldekkingstelsel De pensioenpremie wordt in spaarpot gestopt om later je eigen uitkering te betalen Bijvoorbeeld: AOW Voordelen: Inflatiebestendig Robuust tegen lage rendementen Direct in te voeren Nadelen: Niet bestand tegen vergrijzing Bijvoorbeeld: pensioenfonds Voordelen: Bestand tegen vergrijzing Geen pensioenprobleem bij faillissement van bedrijf Nadelen: Gevoelig voor rente en beleggingsrendement 5
6 Pension fund assets as percent of GDP Netherl ands Icel and Australia Finland United Kingdom Uni ted States Wei ghted average Chile Canada Irel and Denmark Simple average Japan Pol and Portugal Hungary New Zealand Spain Mexi co Norway Germany Austria Czech Republic Italy Turkey Luxembourg Korea Information provided by OECD for
7 Pensioenakkoord Aanleiding:Huidig pensioenstelsel is niet houdbaar vanwege Toenemende levensverwachting Onmogelijkheid om financiële risico s te sturen Akkoord in Star (vakbonden en werkgeversorganisaties) AOW AOW-leeftijd omhoog (66 in in 2025) AOW-niveau omhoog (0,6% extra groei per jaar van 2013 tot 2028 Pensioen Premieniveau fixeren op niveau 2010 Pensioenleeftijd nieuwe opbouw omhoog (66 in in 2015) Financiële mee- en tegenvallers voor rekening werknemers Feitelijke invulling aan CAO-partijen 7
8 Bevolkingspiramide Nederland Nederland 1950 Nederland 1980 mannen vrouwen -140,000-90,000-40,000 10,000 60, ,000 Nederland mannen vrouwen -140,000-90,000-40,000 10,000 60, ,000 Nederland mannen vrouwen -140,000-90,000-40,000 10,000 60, , mannen vrouwen -140,000-90,000-40,000 10,000 60, ,
9 Ontwikkeling levensverwachting 9
10 Enkele cijfers Levensverwachting 65 jarige sinds invoering AOW en verder 90,0 Ontwikkeling levensverwachting 65-jarige in Nederland 87,5 85,0 82,5 80,0 77,5 75, Vrouwen CBS Vrouwen AG 2005 Vrouwen AG 2010 Mannen CBS Mannen AG 2005 Mannen AG
11 De drie pensioensmaken na het pensioenakkoord Wat zou jij kiezen? A. Harde nominale pensioentoezegging (defined benefit) Zekere nominale uitkering met onzekere indexatie Financiële buffers (~25%) om zekerheid waar te maken Onzekere pensioenpremie (afhankelijk van dekkingsgraad pensioenfonds) B. Zachte reële pensioentoezegging Vaste premie Uitkering gekoppeld aan inflatie maar uitkering verlaagd bij lage dekkingsgraad Beperkte financiële buffers C. Beschikbare premieregeling (Defined contribution) Zekere individuele premie (Onzekere) uitkering 11
12 Design principles and inherent risk Company risk Final salary Career average Cash balance Defined contribution Employee risk 12
13 Dilemma s voor een (christelijke) actuaris Waarom überhaupt sparen voor je oude dag? verzekeren is georganiseerde vorm van wantrouwen Financiële doelstelling onderneming zorgplicht CFO van onderneming wil stabiele en minimale pensioenpremie Deelnemer (+ nabestaande) heeft basispensioen nodig Zorgplicht naar deelnemers Verplicht pensioen volledige vrijheid Defined benefit defined contribution Spanning tussen generaties: Voor een zeker pensioen nu pensioen veiligstellen voor de toekomst? 13
14 Ter info: Kerngegevens Pensioenfondsen Bedrijfstakpensioenfonds Verplicht voor bedrijven in bedrijfstak Bijvoorbeeld: Overheid en leraren (ABP) Gezondheidszorg Metaalindustrie 85 stuks - 5 miljoen deelnemers - Belegd vermogen: Ondernemingspensioenfonds Verbonden aan 1 onderneming Bijvoorbeeld: Shell Heineken Mars 470 stuks - 0,8 miljoen deelnemers - Belegd vermogen: Beroepspensioenfonds Verbonden aan beroepsgroep Bijvoorbeeld: notarissen dierenartsen apothekers 12 stuks - 55 duizend deelnemers Belegd vermogen: Direct verzekerde regeling Door onderneming rechtstreeks ondergebracht bij verzekeringsmaatschappij Bijvoorbeeld: de computershop op de hoek stuks 0,9 miljoen verzekerden belegd vermogen:
Actualiteiten pensioen
Actualiteiten pensioen Stichting Pensioenfonds Thales Nederland 20 juni 2013 2013 Towers Watson. All rights reserved. Wat speelt er allemaal? Sociaal akkoord AOW-leeftijd gaat omhoog AOW-gat Nominaal versus
Nadere informatieUitdagingen voor de drie pensioenpijlers in Nederland
Uitdagingen voor de drie pensioenpijlers in Nederland Casper van Ewijk CPB, Universiteit van Amsterdam, Netspar 4e Nederlandse Pensioentop 2009 2 december 2009 Albert Hahn, 1913 Goede uitgangssituatie
Nadere informatieALV CDAV Brabant 3 oktober 2015
Vrouw en Pensioen anno 2015 e.v. Balans tussen werk, zorg en invloed ALV CDAV Brabant 3 oktober 2015 Mr. Caroline Jones Groeneweg RB Even voorstellen 3 pijlers Nederlands pensioenstelsel 3.Privé 2.De werkgever
Nadere informatieWorden senioren onbetaalbaar? Demografische verkenningen. Gerard Langerhorst 7 maart 2013
Worden senioren onbetaalbaar? Demografische verkenningen. Gerard Langerhorst 7 maart 2013 1 2 Trap des ouderdoms in de Gouden Eeuw In de Gouden Eeuw lieten de rijken geïllustreerde voorstellingen maken
Nadere informatieUitvoeringsaspecten van Pensioenakkoord
Uitvoeringsaspecten van Pensioenakkoord Willem Eikelboom De 4 e dinsdag in september 2011 2011 Towers Watson. All rights reserved. Wel of geen Pensioenakkoord invulling aanvullend pensioen vindt decentraal
Nadere informatiePensioenen en onderwijs. Pensioenen. Economie en pensioenen. Outline. Economische bril aanleren
Pensioenen en onderwijs Economische bril aanleren Relaties met veel domeinen Teulings Pensioenen Micro: Financiële planning Macro: Actualiteit Relaties tussen oud en jong Lans Bovenberg 9 juni 2016 2 Outline
Nadere informatieNaar een leiderschapscrisis. Visie zonder actie is hallucinatie
Naar een leiderschapscrisis Visie zonder actie is hallucinatie Enkele risico s Spanningen tussen China en VS lopen verder op en monden uit in handelsoorlog Nieuwe spanningen binnen eurozone M.n. in de
Nadere informatiePensioen vanaf.. Impact sociaal akkoord op pensioenregelingen. drs. Rajish Sagoenie, Actuaris AG. Aon Hewitt Consulting Retirement Actuarial Services
Pensioen vanaf.. Impact sociaal akkoord op pensioenregelingen drs. Rajish Sagoenie, Actuaris AG Agenda Waarom Pensioenakkoord? Inhoud Pensioenakkoord Wat doen we ermee? Oplossingsrichtingen Hoe nu verder?
Nadere informatieFacts & Figures uitwerking Pensioenakkoord
Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Waarom langer doorwerken? De levensverwachting stijgt Elke generatie leeft langer dan de vorige. Dat is al langer bekend, maar de stijging van de levensverwachting
Nadere informatieFacts & Figures uitwerking Pensioenakkoord
Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Waarom langer doorwerken? De levensverwachting stijgt Elke generatie leeft langer dan de vorige. Dat is al langer bekend, maar de stijging van de levensverwachting
Nadere informatieMag ik dan nooit meer stoppen met werken?
Mag ik dan nooit meer stoppen met werken? 67 vragen over aow-vragen en uw pensioen (Uit AD van 1-11-2016) De AOW-leeftijd gaat in 2022 met drie maanden omhoog voor iedereen die na 1954 geboren is. Reden
Nadere informatieMobiliteit: Egbert Jongen CPB*
Mobiliteit: Wat economen willen (en weten) Egbert Jongen CPB* *Deze presentatie is op persoonlijke titel Overzicht presentatie Wat economen weten Wat economen willen Het Oostenrijkse systeem Wat economen
Nadere informatieAanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM
Aanpassing pensioenregeling een must Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM 1 Aanpassing pensioenregeling een must Inhoud Marcel Brussee: Achtergrond wijzigingen
Nadere informatieONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN
ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN 1 GEVOLGEN DEMOGRAFISCHE ONTWIKKELINGEN 2 REKENRENTE,
Nadere informatieWat is er aan de hand moet onze pensioenen?
Wat is er aan de hand moet onze pensioenen? Casper van Ewijk, Netspar & University of Amsterdam KNAW Symposium, 9 januari 2014, Amsterdam Agenda Wat is een pensioen? Goed pensioen is een risicovol pensioen
Nadere informatieDeelnemerspresentatie november 2018
Deelnemerspresentatie november 2018 1 Agenda Pensioen bij Saint-Gobain Introductie UnitedPensions Wat is er voor u geregeld? Pensioen bij pensionering Pensioen bij overlijden Premievrijstelling bij Arbeidsongeschiktheid
Nadere informatieJOUW PENSIOEN VERANDERT Jij kiest je pensioenregeling
JOUW PENSIOEN VERANDERT Jij kiest je pensioenregeling INHOUD 2 Wie voert de pensioenregeling uit? Het pensioengebouw in Nederland De pensioenregelingen van RELX in Nederland Vergelijking CDC en IDC Welke
Nadere informatieBijlage bij lesbrief Pensioenworkshop Mañana
Stichting Weet Wat Je Besteedt (WWJB) Extra uitleg en Q&A Bijlage bij lesbrief Pensioenworkshop Mañana Wat is pensioen? Tekst uit het filmpje Wist je dat je nu waarschijnlijk al pensioen opbouwt? Een klein
Nadere informatie14 december Pensioenen in Vandena van der Meer
14 december 2017 Pensioenen in 2018 P L U S.. E E N V O O R U I T B L I K Vandena van der Meer Agenda De zin en onzin van pensioen Pensioenleeftijd 68 jaar Plannen van het nieuwe kabinet Pensioenen in
Nadere informatieGrensoverschrijdende PPI: fiscale grenseffecten en kansen
Grensoverschrijdende PPI: fiscale grenseffecten en kansen Netspar Match Making Event Maandag 27 maart 2017 Prof. Dr. Anouk Bollen-Vandenboorn Institute for Transnational and Euregional Cross border Cooperation
Nadere informatieVergrijzing; de noodzaak van verandering
Vergrijzing; de noodzaak van verandering Peter Kooiman CPB Vergrijzing 2006 2020 2040 Leeftijdsgroep 0-4,0 3,8 3,8 20-64 10,0 9,8 9,2 65+ 2,3 3,2 4,0 Totaal 16,4 16,8 17,0 Grijze druk Aantal 65+ gedeeld
Nadere informatie1.B. Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014
1.B Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Waarom een nieuwe regeling bij Cosun? Pensioenpremie Toeslagverlening (indexatie) Discussie
Nadere informatieDe drie manieren van pensioen sparen noemen we de 3 pijlers van het pensioensysteem.
De toekomst is onbekend. Er komt een leeftijd dat werken niet meer gaat. Je hebt dan wel geld nodig om van te leven. Geld voor de oude dag wordt deels door de overheid geregeld. De overheid heeft een staatspensioen
Nadere informatieWELKE PENSIOENREGELING IS TOEKOMSTBESTENDIG? Huidige regelingen & recente ontwikkelingen Stacey René & Hans Kennis.
WELKE PENSIOENREGELING IS TOEKOMSTBESTENDIG? Huidige regelingen & recente ontwikkelingen Stacey René & Hans Kennis 29 oktober 2015 Agenda Welke pensioenstelsels zijn er? Wat is de houdbaarheid van het
Nadere informatieVragen en antwoorden pensioenakkoord
Vragen en antwoorden pensioenakkoord 1. Waarover gaat dit pensioenakkoord? Het pensioenakkoord gaat over drie onderwerpen: de AOW, de aanvullende pensioenen, en de kansen van ouderen op de arbeidsmarkt.
Nadere informatiePENSIOENLEEFTIJD 68 JAAR
PENSIOENLEEFTIJD 68 JAAR Aanpassing van de staffel per 1-1-2018 Hans Kennis 23 november 2017 Agenda Pensioenen in Nederland Huidige pensioenregeling Voorstel nieuwe pensioenregeling Extra mogelijkheden
Nadere informatiePENSIOEN VOOR JONG EN OUD
PENSIOEN VOOR JONG EN OUD GELDERMALSEN 29 JUNI 2O16 ELLEN TE PASKE LIEVESTRO CHRIS DRIESSEN OPZET Pensioenstelsel AOW Aanvullend pensioen Derde pijler/eigen huis Pensioenen in 2017 Toekomst pensioenen
Nadere informatieStichting Pensioenfonds RBS Nederland
Stichting Pensioenfonds RBS Nederland Lunch & Learn 27 september / 2 oktober / 8 oktober 2012 Internal use only Programma Wat komt er vandaag aan bod? Van premie tot pensioen 1 Een goede pensioenregeling
Nadere informatie26 september Pensioenen in Hans Kennis
26 september 2017 Pensioenen in 2018 P L U S.. E E N V O O R S P E L L I N G Hans Kennis Agenda De zin en onzin van pensioen Pensioenleeftijd 68 jaar Plannen van het nieuwe kabinet Pensioenen in 2020?
Nadere informatieDe risico s van het vak Enkele ervaringen over risicomanagement uit de pensioensector
De risico s van het vak Enkele ervaringen over risicomanagement uit de pensioensector Ir. André ten Damme RC MCM, CFO APG VRC Congres Amsterdam, 17 maart 2011 2 Agenda 1. Het Nederlandse pensioenstelsel
Nadere informatieTransparantie: de schakel tussen institutionele autonomie en publieke verantwoording
Transparantie: de schakel tussen institutionele autonomie en publieke verantwoording Dirk Van Damme Hoofd van het Centre for Educational Research and Innovation - OECD 1. EEN HO-KWALIFICATIE HEEFT EEN
Nadere informatieHelp, pensioenregels (weer) op de schop?! Mr. Marin van Esterik CPL
Help, pensioenregels (weer) op de schop?! Mr. Marin van Esterik CPL Onderwerpen 1. Pensioen, wat is pensioen? 2. Wijziging Wet op de ondernemingsraden 3. Outsourcing vanuit zorg en overheid OR (opeens)
Nadere informatieIn gesprek over ons pensioen. 25 juni 2014. RGF Twente en IJsselzoom. Agenda. Doreth van den Heuvel Mary Hofmans. Pensioen in Nederland
In gesprek over ons pensioen Doreth van den Heuvel Mary Hofmans 25 juni 2014 RGF Twente en IJsselzoom Agenda Pensioen in Nederland Over het pensioenfonds Wat biedt SPF? Pensioenpremie Actuele ontwikkelingen
Nadere informatiePENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE
PENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE PENSIOEN IS AANVULLING OP AOW Lijfrente Salaris 100% Pensioen Staatspensioen (AOW) 2 AOW, VOLKSVERZEKERING (1) Voorziet in MINIMUM
Nadere informatieWist je dat je nu waarschijnlijk al pensioen opbouwt? Een klein beetje, maar het is pensioen.
en Q&A Bijlage bij lesbrief Pensioenworkshop Mañana Wat is pensioen? Tekst uit het filmpje Wist je dat je nu waarschijnlijk al pensioen opbouwt? Een klein beetje, maar het is pensioen. En wist je dat pensioen
Nadere informatiePresentatie voor de PVGE Best Roel Fonville Best, 10 maart 2017
10-3-2017 Presentatie voor de PVGE Best Roel Fonville Best, 10 maart 2017 1 10-3-2017 2 Opleiding: Doctoraal diploma Anorganische Chemie RU Groningen Carrière: Ruim 30 jaar Koninklijke Philips Electronics:
Nadere informatieABP: uw pensioen en mijn pensioen
ABP: uw pensioen en mijn pensioen Als uw vertegenwoordiger in de Deelnemersraad van het ABP houd ik mij bezig met ons pensioen. Eind januari werd duidelijk dat de maatregelen die getroffen waren om het
Nadere informatieToerisme in cijfers Tourism in figures XL
www.milo-profi.com 2014 Toerisme in cijfers Tourism in figures XL overnachtingen huurlogies via verhuurkantoren aan de kust 2014 overnight stays in accommodations for rent by rental agencies at the coast
Nadere informatieInformatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013
Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur de pensioenregeling
Nadere informatieCIJFERS BELGIË OVERNIGHT STAYS
OVERNACHTINGEN 2015-2016 - 9 maanden VOORLOPIGE CIJFERS BELGIË OVERNIGHT STAYS 2015-2016 - 9 months PRELIMINARY FIGURES BELGIUM België 15 668 923 15 878 478 +209 555 +1,3% Belgium Nederland 4 071 014 3
Nadere informatieUw pensioen in onzekere tijden
Uw pensioen in onzekere tijden Stichting Pensioenfonds 1 Inleiding Dekkingsgraad per 31 december 2011 is 83,7%. Het pensioenfonds loopt (ver) achter op herstelplan. Voorlopig kortingsbesluit is noodzakelijk.
Nadere informatieIn gesprek over ons pensioen
In gesprek over ons pensioen Doreth van den Heuvel Bert van Kuijck De Rijp 25 november 2013 Regio AMA & Noord-Holland Agenda Inleiding, vragen Pensioen in Nederland Over het pensioenfonds Pensioenpremie
Nadere informatieInformatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013
Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur
Nadere informatieWerknemerspensioen Edwin Meijer
Werknemerspensioen Edwin Meijer 26 september 2016 Disclaimer: deze presentatie bevat algemene informatie. U kunt hier geen rechten aan ontlenen. Pensioengebouw Privévoorzieningen 3 e Pijler Pensioen opgebouwd
Nadere informatieAlgemene Ledenvergadering Vereniging (VeLP) 17 februari 2011
Algemene Ledenvergadering Vereniging (VeLP) 17 februari 2011 Agenda Welkom Notulen vergadering 2 november Performance SPLB Het pensioengebouw en juridisch advies Financiën Communicatie en LinkedIn groep
Nadere informatiePresentatie met uitleg per slide
Presentatie met uitleg per slide 1 Terug- en vooruitblik In het principe cao-akkoord van december 2012 hebben we afspraken gemaakt over de noodzaak van een nieuwe en toekomstbestendige pensioenregeling
Nadere informatieDe Kleine Gids Pensioenen 2012
De Kleine Gids Pensioenen 2012 VOORWOORD Pensioenen horen bij de grootste investeringen in een mensenleven. Nederlanders hebben 40% van hun nettovermogen in pensioenen gestoken. Een algemene omschrijving
Nadere informatiePensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010. Welkom
Pensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010 Welkom Waar willen wij het met elkaar over hebben? Pensioen anno 2010 Stand van Zaken AOW en Pensioenakkoord 4
Nadere informatieAOW Franchise: DB: Afstempelen: DC: Dekkingsgraad: APF: Beschikbare premie regeling: Doorsneesystematiek: Beschikbare premiestaffel: Eigen bijdrage:
PENSIOENWOORDENBOEK AOW Franchise: dat deel van je salaris waar je geen pensioen over op kunt bouwen. Je ontvangt later immers AOW. Je AOW samen met je pensioen is later je inkomen. Afstempelen: verlaging
Nadere informatieProf.dr. Lans Bovenberg
Lezersavond o.l.v.anita de Haas WAAR GAAT HET HEEN MET ONS PENSIOEN? OPENBAAR COLLEGE door Prof.dr. Lans Bovenberg 1 Het Nederlandse pensioensysteem in internationaal perspectief Nederland Duitsland Frankrijk
Nadere informatieTentamen Pensioenactuariaat 1, 18-1-2007
Tentamen Pensioenactuariaat 1, 18-1-2007 Op dit tentamen kun je 100 punten halen : 25 pt Opgave A, óf je eindcijfer van de opdrachten tijdens het collegeblok. Het maimum van de twee scores is geldig, dus
Nadere informatiePENSIOENEN ONDER DRUK
PENSIOENEN ONDER DRUK Ronald Beelaard rbeelaardgmailcom Lang geleden Onderwerpen Introductie pensioenstelsel Hoe bouwt een pensioen op Dekkingsgraad, rente en inflatie Oorzaken van het zware weer
Nadere informatieToerisme in cijfers Tourism in figures 2013
Toerisme in cijfers Tourism in figures 2013 XL 14 aankomsten huurlogies via verhuurkantoren aan de kust 2013 arrivals in accommodations for rent by rental agencies at the coast 2013 Kennisbeheer u i 2014
Nadere informatieINFOSESSIES PENSIOENEN - 20, 22 en 26 november Infosessies PENSIOENEN en 26 november door Peter Boonen en Jan Lodewijks
Infosessies PENSIOENEN 2012 20-22 en 26 november 2012 door Peter Boonen en Jan Lodewijks 1 AGENDA Toelichting huidige situatie Septemberpakket en Regeerakkoord Overleg met vakorganisaties Communicatie
Nadere informatieAgeing and the Sustainability of Dutch Public Finances
Ageing and the Sustainability of Dutch Public Finances Ed Westerhout CPB Opzet studie Drie vragen staan centraal in de studie: Is er sprake van een vergrijzings- of, beter, houdbaarheidsprobleem? Zo, wat
Nadere informatieStichting CRH Pensioenfonds. 20 februari 2013 Utrecht-De Meern
Deelnemersvergadering Stichting CRH Pensioenfonds 20 februari 2013 Utrecht-De Meern Agenda 1. Opening 2. Evaluatie herstelplan 31-12-2012 en korting pensioenen 3. Toeslagenbesluit (indexatie) 4. Rondvraag
Nadere informatiePENSIOEN: WELKE WIJZIGINGEN KOMEN ER AAN? Oktober 2013
PENSIOEN: WELKE WIJZIGINGEN KOMEN ER AAN? Oktober 2013 Wie beslist? Werkgever & werknemers spreken nieuwe regeling af Pensioenfonds voert de regeling uit bestuurslid 2 Waar gaan we het over hebben? 1.
Nadere informatieIn gesprek over ons pensioen
In gesprek over ons pensioen Doreth van de Heuvel Bert van Kuijck Venlo 3 oktober 2013 juli 2009 Agenda Inleiding Pensioen in Nederland Over het pensioenfonds Pensioenpremie Wat biedt SPF? Actuele ontwikkelingen
Nadere informatieFORUM Factsheet Jeugdwerkloosheid,
FORUM Factsheet Jeugdwerkloosheid, @ FORUM, Instituut voor Multiculturele Ontwikkeling, september 29 Samenvatting De werkloosheid onder de 1 tot 2 jarige Nederlanders is in het 2 e kwartaal van 29 met
Nadere informatiePensioenstelsel in Nederland
1 Pensioenstelsel in Nederland Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de drie verschillende onderdelen ( pijlers ) van het Nederlandse pensioenstelsel. Daarnaast gaat het in op de geschiedenis van het pensioenstelsel,
Nadere informatietoerisme in cijfers tourism in figures 2011
toerisme in cijfers tourism in figures 2011 XL 15 Evolutie aankomsten inclusief huurlogies via verhuurkantoren aan de kust, 2007-2011 Trend arrivals, accommodations for rent by rental agencies at the coast
Nadere informatiePensioenakkoord. Spelregels vanuit de actuaris bezien. Drs A.G.M. den Hartogh AonHewitt
Pensioenakkoord Spelregels vanuit de actuaris bezien Drs A.G.M. den Hartogh AonHewitt Agenda Twee cijfermatige voorbeelden Verhoging pensioenleeftijd Overgang naar zachte verplichtingen Waarderingsvraagstuk
Nadere informatieDeelnemersbijeenkomsten. Grolsch Pensioenfonds
Deelnemersbijeenkomsten Grolsch Pensioenfonds 4 en 5 maart 2015 Pensioen in het kort Wie beslist er over je pensioen? Pensioenovereenkomst Arbeidscontract CAO werkgever werknemers Uitvoeringsovereenkomst
Nadere informatieDe fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt. Workshop 9 mei 2012
De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt Workshop 9 mei 2012 Programma De aanleiding en het pensioenakkoord op hoofdlijnen Aanpassingsmechanismes Fiscale pensioenkader
Nadere informatieVerslag Mandema Update mei 2014
Verslag Mandema Update mei 2014 Terwijl de leden van de Eerste Kamer zich op 20 mei jl. bogen over de Wet verlaging maximumopbouw- en premiepercentages pensioen, kregen onze relaties te horen wat de consequenties
Nadere informatieBasiscursus collectief Pensioen. Wat je moet weten over een belangrijke arbeidsvoorwaarde
Basiscursus collectief Pensioen Wat je moet weten over een belangrijke arbeidsvoorwaarde 1 Onderwerpen Pensioen in Nederland Pensioen = loon Hoe wordt pensioen vastgesteld? Wat bepaalt de waarde van een
Nadere informatieTijden veranderen, uw pensioen verandert mee
Tijden veranderen, uw pensioen verandert mee Nieuwe pensioenregeling KPN Contact Meer weten? www.kpnpensioen.nl Nieuwe pensioenregeling voor u U werkt bij KPN. Sinds april 2014 heeft KPN een nieuwe cao.
Nadere informatieWanneer ga jij met pensioen?
Wanneer ga jij met pensioen? Inhoudsopgave Inleiding... 3 1 AOW-gerechtigde leeftijd... 4 1.1 Algemeen... 4 1.2 Verhoging van 65 naar 67... 4 1.3 Verdere verhoging op basis van de levensverwachting...
Nadere informatieHuidige systematiek oudedagsvoorzieningen
Pensioenmiddag PVGE 19 september 2018 Huidige systematiek oudedagsvoorzieningen DOOR RUUD VERBERNE 1. Vragen Systeem oudedagsvoorzieningen AGENDA 1) AOW = 1 e pijler. Is een basisvoorziening van de overheid.
Nadere informatiePensioen Nieuws. Uw pensioenregeling verandert opnieuw. #12 februari 15 P4 P6. Pensioenfonds
Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE www.pensioenfondsavebe.nl #12 februari 15 1 Uw pensioenregeling verandert opnieuw 3 Interview met Manager Martien Smid 4 Onze dekkingsgraad
Nadere informatieRisicoverdeling en ambitieniveau in bestaande pensioencontracten
Risicoverdeling en ambitieniveau in bestaande pensioencontracten artikel Inleiding Reeds geruime tijd wordt een maatschappelijke discussie gevoerd over de toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel.
Nadere informatieRealisme over pensioenambities Actuariaatcongres, Amsterdam, 5 maart 2014
Realisme over pensioenambities Actuariaatcongres, Amsterdam, 5 maart 2014 Bij pensioenfondsen speelt het rendement een belangrijke rol: bij het bepalen van de financiële opzet en het uitvoeren van een
Nadere informatie1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen?
1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste oorzaken: 1. Nederlanders worden steeds ouder. Met name de laatste
Nadere informatieABP: uw pensioen en mijn pensioen
ABP: uw pensioen en mijn pensioen Als uw vertegenwoordiger in de Deelnemersraad van het ABP houd ik mij bezig met ons pensioen. Eind januari werd duidelijk dat de maatregelen die getroffen waren om het
Nadere informatie1 Inleiding. Wanneer ga jij met pensioen Versie: 4 17-07-2015 Pagina: 3 van 7
Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 AOW-gerechtigde leeftijd... 4 2.1 Algemeen... 4 2.2 Verhoging van 65 naar 67... 4 2.3 Verdere verhoging op basis van de levensverwachting... 4 3 Pensioenleeftijd... 6 3.1
Nadere informatiePensioenfonds DSM Nederland
Pensioenfonds DSM Nederland door Ton de Boer op verzoek van VDP 12-12-2016 Pensioenfonds DSM Nederland 1 AGENDA 1. Inleiding 2. Huidige situatie a) Financieel b) Uitkomsten deelnemersonderzoek c) Besluiten
Nadere informatieNVOG Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden. Stand van Zaken Pensioenen Jos Berkemeijer 5 juni 2019
NVOG Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden Stand van Zaken Pensioenen Jos Berkemeijer 1 5 juni 2019 Agenda Pensioendashboard Nieuw pensioenstelsel Pensioenpetitie Nieuw Pensioenstelsel
Nadere informatiePensioenregeling 2015 en nieuw FTK
Pensioenregeling 2015 en nieuw FTK Gevolgen voor jouw pensioen bij PPF APG Henk Bruins Actuarieel adviseur PPF APG Informatiebijeenkomsten 28-30 oktober Agenda 1. Witteveen 2: versobering toekomstige pensioenopbouw
Nadere informatieWat is er aan de hand met uw pensioen?
Wat is er aan de hand met uw pensioen? versie 2; 01-01-2012 Programma AOW nu en vanaf 2013 De mogelijkheden van ABP Pensioen Wat is er aan de hand met uw pensioen? Meer weten? versie 2; 01-01-2012 2 AOW
Nadere informatieSolvency voor pensioenfondsen. Actuariaatcongres 2011 VSAE Agnes Joseph
Actuariaatcongres 2011 VSAE Agnes Joseph Agenda Pensioenfondsen Huidig toezicht op Nederlandse pensioenfondsen Europees toezicht financiële instellingen Solvency II voor pensioenfondsen Tot slot: Aangekondigde
Nadere informatieHet unieke Nederlandse pensioenstelsel: onhoudbaar of onverwoestbaar? Rob de Brouwer
Het unieke Nederlandse pensioenstelsel: onhoudbaar of onverwoestbaar? Rob de Brouwer Visie van de media en de politiek op de moraal van de ouderen De werkelijkheid Infrastructuur is op orde en staatsschuld
Nadere informatieSparen of lenen Waarom?
Slides en video s op www.jooplengkeek.nl Sparen of lenen Waarom? 1 Als tijd duur is betaal je veel rente Als de rente hoog is zullen mensen minder lenen en meer sparen! 2 Investeren in je toekomst Door
Nadere informatiePER 1 JANUARI 2015 IS UW PENSIOEN VERANDERD WAT BETEKENT DIT PRECIES VOOR U?
PENSIOEN Wijzigingen per 1 januari 2015 Opbouwpercentage blijft gelijk Risico partnerpensioen voor de pensioendatum is verlaagd Pensioenleeftijd is verhoogd Opgebouwde pensioenaanspraken worden omgezet
Nadere informatieDe uitdagingen van de tweede pijler voor loontrekkenden
Jean-Michel Kupper Bestuurder Directeur AG Employee Benefits & HC De uitdagingen van de tweede pijler voor loontrekkenden 1 29/04/2015 Agenda De uitdagingen van het wettelijke pensioen De uitdagingen van
Nadere informatieTerugblik op Wie zijn wij? Margreet Verhoef. Rita van Ewijk. Fred Steenwinkel. Sinds 2010 bestuurslid
Programma 1. Terugblik 2018 en financiële positie 2019 2. Toekomst Stichting Pensioenfonds Equens 3. Overgang naar Algemeen Pensioenfonds (APF) 4. Planning overgang 5. Pensioenakkoord 1 Wie zijn wij? Margreet
Nadere informatieNieuwsbrief MIJN HEINZ PENSIOEN
Nieuwsbrief MIJN HEINZ PENSIOEN Dit is een uitgave van de Stichting Pensioenfonds Heinz. Met in deze uitgave: Dit is de 10e nieuwsbrief sinds 2006. Communicatie over pensioen wordt steeds belangrijker.
Nadere informatiePensioenlasten, zware lasten
verschenen als voorpagina-artikel in de Job in de Regio van 10 oktober 2003 Pensioenlasten, zware lasten door: Gabor Mooij De laatste tijd komt het pensioen steeds meer in het middelpunt van de belangstelling
Nadere informatieMeer zelf doen voor een goed pensioen? Maarssen, 28 september 2012 Paul Schnabel Sociaal en Cultureel Planbureau Universiteit Utrecht Een goed idee? Ik ga sparen. Je moet zelf voor je pensioen zorgen Sywert
Nadere informatieDeutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland
In deze nieuwsbrief Voorwoord Wat betekenen de nieuwe pensioenmaatregelen voor u? De informatie in dit document is eigendom van en mag noch in haar geheel noch gedeeltelijk van. Page 2 of 5 Voorwoord In
Nadere informatie15 vragen en antwoorden over de veranderingen in de pensioenregeling
Er verandert wat aan je pensioen 15 vragen en antwoorden over de veranderingen in de pensioenregeling Over de pensioenleeftijd en de AOW 1. Moet ik nu blijven werken tot 67 jaar? Het pensioen dat je vanaf
Nadere informatieScenarioplanning voor pensioenfondsen
Scenarioplanning voor pensioenfondsen Expected Returns 2013-2017 Pensioenbestuurders.nl Erasmus Universiteit Rotterdam, 14 mei 2013 Ronald Doeswijk, Chief Strategist Roderick Molenaar, Portfolio Strategist
Nadere informatiePensioen financiële aspecten
Pensioen financiële aspecten VEP workshop 1 september 2015 Contact SPE - deelnemers Dinsdag 27 oktober: ALV van de VEP: 10:30-12:30 + lunch SPE deelnemers: 14:00-16:00 Werkweek van 5 dagen Je werkt: 1
Nadere informatieDeze factsheet gaat over het waarom en hoe van de herziening van de pensioenregeling in de Swsector.
Factsheet Pensioen: Waarom en hoe herziening Sw-pensioenregeling? oktober 2012 Deze factsheet gaat over het waarom en hoe van de herziening van de pensioenregeling in de Swsector. Waarom pensioenregeling
Nadere informatieEén nieuw pensioen voor de Techniek
Eén nieuw pensioen voor de Techniek Vakbonden en werkgeversorganisaties (sociale partners) in de sectoren Metaal & Techniek en Metalektro zijn het op 25 september 2014 eens geworden over een nieuwe pensioenregeling
Nadere informatiePascal Wegman en Inge Bakker 14 november Pensioen in beweging I N C O N T R O L Z I J N O V E R J O U W E I G E N S I T U AT I E
Pascal Wegman en Inge Bakker 14 november 2018 Pensioen in beweging I N C O N T R O L Z I J N O V E R J O U W E I G E N S I T U AT I E Introductie Wie zijn Pascal Wegman en Inge Bakker OR Adviseurs bij
Nadere informatieBuitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010
Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Agenda 1. Opening, mededelingen en ingekomen stukken 2. Pensioenregeling uitgevoerd door BNPF 3. Vergelijking andere pensioenfondsen 4. Herstelplan
Nadere informatieStabiele pensioenen - stabiele economie FTK macro-economisch bezien
10e ALM Conferentie Stabiele pensioenen - stabiele economie FTK macro-economisch bezien Prof. dr Casper van Ewijk CPB Universiteit van Amsterdam Amsterdam, 4 april 2007 FTK: bewezen succes Stille revolutie
Nadere informatieDeelnemersbijeenkomst
Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 18 november 2014 13 oktober 2010 Deelnemersbijeenkomst Agenda Opening 2013 Financiën: Dekkingsgraad en financiële situatie Henk Beleggingsbeleid
Nadere informatieJongeren lijden onder ouderen?
Door prof. dr. Joop Hartog, universiteit van Amsterdam Gepubliceerd in Me Judice, 29 november 2013 Het idee dat de oudere Nederlanders door genereuze pensioenuitkeringen jongeren straks slechts een karig
Nadere informatieQ&A naar aanleiding van vragen enquête toekomstbestendigheid BPL. Alternatieve pensioenvormen binnen BPL Deskundigheid en werkdruk bestuurders
Q&A naar aanleiding van vragen enquête toekomstbestendigheid BPL. In deze Q&A geeft het bestuur antwoord op de vragen die door deelnemers en gepensioneerden zijn gesteld in het formulier enquête toekomstbestendigheid
Nadere informatie