Hogeschool Zuyd, Maastricht

Transcriptie

1 Hogeschool Zuyd, Maastricht Opleiding, Croho en variant: - bachelor Autonome Beeldende Kunst (39110, voltijd) - bachelor Vormgeving (39111, voltijd) - bachelor Docent Beeldende Kunst en Vormgeving (39100, voltijd) Visitatiedatum: 21 en 22 juni 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, november 2007

2 2/63 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst

3 Inhoud Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per facet en onderwerp 11 Deel B: Facetten 15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 17 Onderwerp 2 Programma 24 Onderwerp 3 Inzet van personeel 36 Onderwerp 4 Voorzieningen 39 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 41 Onderwerp 6 Resultaten 45 Deel C: Bijlagen 49 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 50 Bijlage 3: Bezoekprogramma 61 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 62 Bijlage 5: Domeinspecifieke competenties 63 NQA visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst 3/63

4 4/63 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst

5 Deel A: Onderwerpen NQA visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst 5/63

6 nderwerpen 6/63 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleidingen Autonome Beeldende Kunst (AUT), Vormgeving (VORM) en Docent Beeldende Kunst en Vormgeving (DBKV) van de Hogeschool Zuyd heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is begonnen in april 2007, toen het zelfevaluatierapport bij NQA is aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek heeft het panel de opleiding gevisiteerd op 21 en 22 juni Het panel bestond uit: drs. M.G.M. (Til) Groenendijk (dagvoorzitter, domeinpanellid); S.H. (Simon) den Hartog (domeinpanellid); P.H.A.M. (Piet) Hagenaars (domeinpanellid); F. (Flore) de Hoog (studentpanellid); drs. R.V. (Remco) van der Dussen (NQA-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (22 augustus 2005). Het panel beschikt over relevante werkvelddeskundigheid en over vakdeskundigheid. Onder vakdeskundigheid wordt verstaan het vertrouwd zijn met de meest recente ontwikkelingen en vertrouwd met lesgeven en beoordeling en toetsing minstens op het niveau/oriëntatie van de te beoordelen opleiding. Daarnaast beschikt het panel over onderwijsdeskundigheid, studentgebonden deskundigheid en visitatiedeskundigheid (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) conform het voorschrift van de NVAO. Uitzondering hierop is facet 2.6, als gevolg van aanvullende instructies van de NVAO wordt hier het oordeel voldaan of niet voldaan gegeven. Dit Facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. NQA visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst 7/63

8 1.2 Inleiding De Hogeschool Zuyd biedt 52 bacheloropleidingen en 5 masteropleidingen aan, verdeeld over zes sectoren: economie, gezondheidszorg, kunst, onderwijs, sociaal-agogisch en techniek. Deze opleidingen zijn geclusterd in 24 faculteiten met locaties in Heerlen, Maastricht en Sittard. De faculteiten worden door diverse hogeschoolbrede diensten ondersteund. De hogeschool telt circa studenten en medewerkers. De opleidingen AUT, VORM en DBKV maken deel uit van de faculteit Academie Beeldende Kunsten Maastricht (ABKM). De directe voorloper van de ABKM was de Middelbare Kunstnijverheidsschool die in 1926 werd opgericht. Na de Tweede Wereldoorlog groeide de school door naar zeven gespecialiseerde opleidingen. Vanaf 1947 is dit instituut gevestigd aan de Brusselsestraat (te beginnen met Huize de Stuers), de plek waar het instituut ook thans nog is gevestigd. In 1960 werd de naam van de Middelbare Kunstnijverheidsschool veranderd in Stads academie voor Toegepaste Kunsten. In 2001 werd de hogeschool Maastricht samen met andere opleidingen in Heerlen en Sittard samengevoegd tot één hogeschool onder de naam Hogeschool Zuyd. Vanaf 1 september 2005 zijn de studenten en medewerkers van de DBKV van Fontys Hogescholen in dienst getreden bij de Hogeschool Zuyd en deze zijn nu onderdeel van de ABKM. Aan de ABKM volgen in het circa 750 studenten een opleiding. De directie van de ABKM is integraal verantwoordelijk voor zowel organisatorische aspecten (personeelsbeleid, financiën) als voor de inhoud en structuur van het onderwijs en het organiseren en faciliteren van leerprocessen. Daarbij wordt hij in belangrijke mate ondersteund door de onderwijskundige. Het organiseren van leerprocessen betekent dat leerinhouden, ongeacht herkomst, omvang en kenmerken, op het juiste moment beschikbaar worden gesteld in leerprocessen zodat ze bijdragen aan het beoogde leerresultaat. De faculteitsdirecteur legt verantwoording af aan het College van Bestuur (CvB). Elk jaar stelt de faculteitsdirecteur een jaarplan op met daarin de doelstellingen en het beleid van de faculteit ABKM voor het komende jaar en verzorgt hij achteraf een jaarrapportage waarin wordt aangegeven hoe de faculteit in het algemeen en de opleidingen die tot de faculteit behoren in het bijzonder hebben gewerkt aan de realisatie van de vastgestelde doelstellingen en de mate waarin dat is gelukt. Zowel het jaarplan als de jaarrapportage bespreekt de faculteitsdirecteur met het CvB. De opleiding AUT leidt op tot autonoom beeldend kunstenaar. In Maastricht kent de opleiding een voltijd en een deeltijdvariant (tot 1 januari 2009). Het aantal instromende voltijd studenten is de afgelopen zes jaar gemiddeld 15 studenten per jaar. Het totale aantal studenten AUT ligt rond de 40. De opleiding VORM bestaat uit drie profielen: Visuele Communicatie, Product Ontwerp en Ruimtelijk Ontwerp. Het profiel Visuele Communicatie heeft vier afstudeer-/ uitstroomprofielen: Fotografie, Interactieve Media, Video en Grafische Vormgeving. Bij het profiel Product Ontwerp bestaat de mogelijkheid om uit te stromen/af te studeren binnen 8/63 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst

9 twee profielen: Sieraad & Product of Mode & Textiel. Het profiel Ruimtelijk Ontwerp kent twee afstudeer-/uitstroomprofielen: Architectonische Vormgeving en Theater(kostuum)vormgeving. Bij alle opleidingen wordt de deeltijdvariant afgebouwd en zijn geen nieuwe studenten meer aangenomen per 1 september Het aantal instromende studenten voor de opleiding VORM is de afgelopen zes jaar gemiddeld 70 studenten. Het totale aantal studenten ligt rond de 400. Vanaf 1 september 2002 is binnen de faculteit ABKM de opleiding DBKV gestart. De DBKV kent drie uitstroomprofielen te weten: de beeldende (beroeps)praktijk, de kunst- en cultuurwetenschap, het onderwijs en didactiek van de kunst. De opleiding kent een voltijd- en deeltijdvariant met een gemiddelde instroom van 30 studenten voor de voltijdopleiding en 4 voor de deeltijd. Met ingang van het studiejaar worden geen deeltijdstudenten meer aangenomen. Via de zij-instroom komen er ieder jaar gemiddeld 10 studenten bij. Het totale aantal studenten ligt rond de Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel verliep volgens de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. Het onderzoek vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecontroleerd op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Vervolgens bereidden de panelleden zich in de periode mei 2007 inhoudelijk voor op het bezoek juni 2007 Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering op 6 juni 2007 is het bezoek door het panel voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. NQA visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst 9/63

10 Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek heeft het panel ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel ruimte ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport kan de opleiding accreditatie aanvragen bij de NVAO. De opleiding heeft in september 2007 een concept van het Facetrapport (deel B) voor een controle op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het Onderwerprapport (deel A) wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in oktober 2007 voor een controle op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in oktober Het visitatierapport is uiteindelijk in november 2007 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. 10/63 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst

11 1.5 Oordelen per facet en onderwerp Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet AUT VORM DBKV Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen Voldoende Goed Goed 1.2 Niveau bachelor Goed Goed Goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO Voldoende Goed Voldoende 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed Voldoende Voldoende 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Voldoende Voldoende Voldoende 2.4 Studielast Goed Goed Goed 2.5 Instroom Goed Goed Goed 2.6 Duur Voldaan Voldaan Voldaan 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Voldoende Voldoende Voldoende 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Positief Onderwerp 3 Inzet van personeel 3.1 Eisen HBO Goed Goed Goed 3.2 Kwantiteit personeel Goed Goed Goed 3.3 Kwaliteit personeel Voldoende Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen Voldoende Voldoende Voldoende 4.2 Studiebegeleiding Voldoende Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 5.1 Evaluatie resultaten Voldoende Voldoende Voldoende 5.2 Maatregelen tot verbetering Voldoende Voldoende Voldoende 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld Voldoende Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerd niveau Goed Goed Voldoende 6.2 Onderwijsrendement Onvoldoende Onvoldoende Onvoldoende Totaaloordeel Positief Positief Positief NQA visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst 11/63

12 Doelstellingen opleiding AUT Alle facetten, met uitzondering van het facet 1.1, zijn met een Goed beoordeeld. Het facet 1.1 is met een Voldoende beoordeeld. VORM Alle facetten zijn met een Goed beoordeeld. DBKV Alle facetten zijn met een Goed beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleidingen derhalve positief. Programma AUT Alle facetten, met uitzondering van de facetten 2.2, 2.4 en 2.5, zijn met een Voldoende beoordeeld. De facetten 2.2, 2.4 en 2.5 zijn met een Goed beoordeeld. VORM Alle facetten, met uitzondering van de facetten 2.1, 2.4 en 2.5, zijn met een Voldoende beoordeeld. De facetten 2.1, 2.4 en 2.5 zijn met een Goed beoordeeld. DBKV Alle facetten, met uitzondering van de facetten 2.4 en 2.5, zijn met een Voldoende beoordeeld. De facetten 2.4 en 2.5 zijn met een Goed beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleidingen derhalve positief. Inzet van personeel Voor de drie opleidingen geldt het volgende. Alle facetten, met uitzondering van het facet 3.3, zijn met een Goed beoordeeld. Het facet 3.3 is met een Voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleidingen derhalve positief. Voorzieningen Voor de drie opleidingen geldt het volgende. Alle facetten zijn met een Voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleidingen derhalve positief. Interne kwaliteitszorg Voor de drie opleidingen geldt het volgende. Alle facetten zijn met een Voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleidingen derhalve positief. 12/63 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst

13 Resultaten Voor de drie opleidingen geldt het volgende. De onvoldoende beoordeling op het facet 6.2 ( Onderwijsrendement ) is voor het panel geen aanleiding geweest om het gehele onderwerp als negatief te beschouwen. Volgens het panel is de basiskwaliteit van de onderhavige opleidingen niet in het geding. Het panel heeft hierbij het volgende in overweging genomen. Het panel is van mening dat de onvoldoende score onder 6.2 zonder meer wordt gecompenseerd door de overige score binnen het kwaliteitsonderwerp. Het panel is van oordeel dat het overige facet beantwoordt aan de criteria van basiskwaliteit. DBKV wordt op het facet 6.1 met een Voldoende beoordeeld, VORM en AUT krijgen een Goed. Het positieve oordeel op enkele andere zwaarwegende onderdelen binnen het onderwerp Resultaten, zoals de kwaliteit van de afstudeerproducten en de inzetbaarheid van afgestudeerden in de arbeidsmarkt, heeft hierbij een doorslaggevende rol gespeeld. Tevens is het panel van mening dat de medewerkers in de sfeer van studiebegeleiding, inrichting van het onderwijs (met name de hernieuwde monitoring van de studielast) en voorlichting het nodige doen om de geschikt en gemotiveerde student binnen een redelijke periode zijn/haar diploma te laten behalen. Alles overwegende en binnen de context van de landelijke rendementen van vergelijkbare opleidingen concludeert het panel dat het niveau van het onderwerp Resultaten voldoet aan de criteria van basiskwaliteit. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleidingen derhalve positief. Totaaloordeel Voor de opleidingen AUT, VORM en DBKV geldt het volgende. Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan blijkt dat de opleiding op de zes de onderwerpen positief scoort, is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleidingen POSITIEF is. NQA visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst 13/63

14 14/63 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst

15 Deel B: Facetten NQA visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst 15/63

16 16/63 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst

17 Inleiding De oordelen op facetniveau worden steeds per opleiding gegeven. In het geval er verschillen zijn tussen de opleidingen en de varianten worden deze in de tekst toegelicht. Indien dit niet het geval is, wordt in de beschrijving geen onderscheid gemaakt naar opleidingen en varianten. Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen AUT: voldoende VORM: goed DBKV: goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De drie opleidingen gaan uit van de landelijke opleidingsprofielen zoals opgesteld door de werkgroep van het Overleg Beeldend Kunstonderwijs (OBK) 1. In dit overleg zijn alle kunstacademies in Nederlands vertegenwoordigd. De opleiding DBKV gaat uit van de domeinspecifieke opleidingsprofielen van de KVDO, het netwerk van kunstvakdocentenopleidingen. In deze landelijke opleidingsprofielen is vastgelegd waar een opleiding AUT, VORM of DBKV ten minste aan moet voldoen. De opleidingsprofielen met de daarin beschreven beroepscompetenties zijn voorgelegd en gevalideerd door een vertegenwoordiging van het werkveld. De ABKM vergelijkt en evalueert regelmatig ook zelf de eindkwalificaties met andere (inter)nationale onderwijsinstellingen. Dit gebeurt onder andere met de stageverlenende instellingen en de werkveldcommissies. Hieruit blijkt onder meer dat het competentiegericht onderwijs van de Academie goed aansluit bij de behoeften van het beroepenveld. Dit vormt een goede voorbereiding op het latere beroep. Ook benadrukt de werkveldcommissie dat leren ook buiten de opleiding kan plaatsvinden. De drie opleidingen hebben in het Onderwijsbeleidsdocument ABKM (2006) hun eigen visie op het beroepsprofiel en de competenties verwoord, waarmee zij zo goed mogelijk proberen aan te sluiten bij de beroepspraktijk. De landelijke opleidingsprofielen worden door de opleiding tot op het niveau van een afstudeerrichting geconcretiseerd. De Academie formuleert de bij alle opleiding c.q. profielen behorende competenties primair 1 De opleidingsprofielen zijn te downloaden op de website van de HBO-raad: NQA visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst 17/63

18 in termen van specificaties van te realiseren beelden en secundair in termen van observeerbaar gedrag van studenten. De geformuleerde doelstellingen zijn vastgesteld na overleg en raadpleging van diverse gremia en bronnen. De opleidingsdoelen zijn eind 2003 door een projectgroep, bestaande uit (externe) onderwijsdeskundigen en eigen docenten, voorbereid. In deze voorbereiding werd ook gebruik gemaakt van de input van alumni, werkveld en studenten. Daarna zijn de voorstellen besproken met het docententeam en werden aanpassingen geadviseerd. Met name de opleidingen AUT en VORM ambiëren een goede samenwerking met buitenlands vakgenoten en een actieve participatie in (inter)nationale samenwerkingsverbanden. Voor DBKV lijkt dit aspect minder relevant, aangezien voor deze opleiding positionering in het buitenland lastig is. Een eenduidig internationaal opleidingsprofiel met betrekking tot de doelstellingen voor de drie opleidingen ontbreekt. Binnen de ontwikkeling naar professioneel kunstenaar, vormgever of docent BKV, is het proces van reflecteren van belang. Hierbij wordt het OASE-model gebruikt (Oriëntatie/Onderzoek, Analyseren, Synthese (product) en Evaluatie). Autonome Beeldende Kunst (AUT) De opleiding AUT leidt studenten op tot beeldende kunstenaar. Voor de opleiding geldt dat de kern van de professionele beroepsbeoefening beeldende kunst het gegeven is dat de beeldende kunstenaar autonome beelden maakt en wil maken. Voor de opleiding heeft het begrip het autonoom beeldende een richtinggevende betekenis. De competenties van de opleidingen zijn helder omschreven. De competenties voor AUT zijn: 1. Beeldend vermogen Het vermogen om in verschillende media (2D, 3D, 4D) beelden te maken tot doel hebben autonoom beeld te zijn. De academie ondersteunt de Onderwijsbeleid Academie Beeldende Kunst en Vormgeving Maastricht, september 2006 ontwikkeling van dit vermogen met name via begeleiding op maat, hoewel het vermogen in feite voorondersteld is en onderdeel uitmaakt van het typisch academische uitgangspunt. 2. Conceptuele gerichtheid De student heeft aandacht voor conceptuele aspecten van de beeldende kunst. 3. Materiële en technische vaardigheden (materiële kennis en kunde, toepassen) De student bezit voldoende beeldende materiële en technische vaardigheden om uit te drukken wat is beoogd. 4. Onderzoekende gerichtheid Het autonome beeld is zelf onderzoekend van karakter. Uit het autonome beeld blijkt verder dat onderzoek is verricht, is geëxperimenteerd, kennis is verworven en gebruikt, intuïtie, indrukken en emoties zijn verwerkt. 5. Beoordelingsvermogen Dit vermogen, gerelateerd aan het autonome beeldende, heeft primair betrekking op het vermogen van de student om ja of nee tegen het eigen autonome beeld te zeggen en op basis daarvan te komen te verbeteringen, nieuwe versies, andere beelden. Dit vermogen bestaat uit een kluwen van waarnemen en observeren van 18/63 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst

19 eigen beelden en dat van anderen, het reflecteren op details in relatie tot het geheel, verwerken van impulsen uit omgeving (theorie, actualiteit, persoonlijk) enzovoorts. 6. Kunsthistorische en kunsttheoretische reflectie Uit het werk van de student blijkt dat hij of zij in staat is zich analytisch, kritisch en met kennis te verhouden tot een voor hem of haar relevante kunsthistorische en kunsttheoretische context. 7. Probleemoplossend vermogen en probleemstellend vermogen. Het beeld is niet alleen uitdrukking van de gekozen oplossing van een gegeven beeldend probleem, het beeld is ook zelf probleemstellend van karakter. 8. Maatschappelijke gerichtheid De beeldend kunstenaar is omgevingsgericht, kan communiceren en is in staat tot samenwerking. Het panel is van mening dat de opleiding AUT zich op een meer expliciete wijze kan positioneren in de samenleving, met name in de regio. Dit is in lijn met de eigen geformuleerde doelstellingen. Voorts is het panel van mening dat binnen de invulling van de competentieset meer aandacht voor het ondernemerschap van de beeldend kunstenaar besteedt kan worden. Om deze reden beoordeelt het panel dit facet met een voldoende. Vormgeving (VORM) De opleiding VORM leidt studenten op tot vormgever. Kerntaak van de vormgever en productieontwerper is het ontwerpen en vormgeven van producten met zowel een artistieke waarde als een breed perspectief aan gebruikswaarden. Binnen de opleiding worden drie profielen onderscheiden. Deze profielen zijn: 1. Ruimtelijk ontwerp, met de uitstroomprofielen: Binnenhuisarchitectuur Theater(kostuum)vormgeving 2. Productontwerp, met de uitstroomprofielen Mode & Textiel Sieraad & Product 3. Visuele Communicatie, met de uitstroomprofielen Grafisch vormgeving Fotografie Video Interactieve media Hoewel er grote overeenkomsten bestaan tussen de ontwerp- en vormgevingsprocessen van de studenten van de profielen, beschouwt de Academie de profielen als toeleidend tot zelfstandige beroepsdomeinen. Het panel heeft in het Onderwijsbeleid (2006) kunnen vaststellen dat de verschillende aanvangspunten en het beroepsbeeld van de uitstroomprofielen adequaat geformuleerd zijn. In het Onderwijsbeleid (2006) worden de voor de opleiding ten doel gestelde competenties beschreven. De competenties worden per uitstroomprofiel nader gespecificeerd. Het panel heeft kennisgenomen van deze uitwerking en is van mening dat dit op een consistente wijze is vormgegeven. NQA visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst 19/63

20 De competenties zijn: 1. Creërend vermogen 2. Vermogen tot kritische reflectie 3. Vermogen tot groei en vernieuwing 4. Organiserend vermogen 5. Communicatief vermogen 6. Omgevingsgerichtheid 7. Vermogen tot samenwerken 8. Instrumenteel vermogen (profiel Productontwerp) Het panel is enthousiast over de manier waarop enkele afstudeerprofielen van de opleiding, zoals Theatervormgeving, Mode & Textiel, Sieraad & Product en Binnenhuisarchitectuur erin slagen zich goed in (inter)nationaal verband te positioneren. De maatschappelijk plaats van het ontwerpen en vormgeven heeft binnen de opleiding de aandacht. Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (DBKV) De opleiding DBKV leidt studenten op tot docent beeldende kunst en vormgeving. De docent is door middel van zijn kunsteducatieve praxis actief in de samenleving. Door zijn artistiek-beeldende en kunstpedagogische professionaliteit levert hij een bijdrage aan de (toeleiding tot de) beeldende kunst en cultuur. De opleiding sluit voor de groepering van haar competenties deels aan bij de landelijke opleidingsprofielen van de docentenopleiding Beeldende Kunst & Vormgeving, maar kiest ook deels voor een groepering die de combinatie van docentschap en vakinhoudelijke deskundigheid recht doet. De competenties zijn uitvoerig beschreven in het Onderwijsbeleid (2006). Samengevat zijn de competenties: 1. Praktisch beeldend vermogen (creërend vermogen). 2. Vermogens op het gebied van de reflectieve benadering van kunst en vormgeving (kritisch reflectief vermogen). 3. Educatieve vermogens (didactiek, onderwijskunde), waarvan communicatieve vermogens ook deel uitmaken. 4. Competenties m.b.t. werken in een organisatie en samenwerking. 5. Competenties m.b.t. groei en ontwikkeling. Het panel heeft de beoogde eindkwalificaties, zoals die beschreven zijn in het Onderwijsbeleid (2006), bestudeerd en gerelateerd aan de relevante opleidingsprofielen. Het panel stelt vast dat de beoogde eindkwalificaties voldoen aan de domeinspecifieke eisen die aan een bacheloropleiding in de het betreffende domein worden gesteld. 20/63 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst

21 Facet 1.2 Niveau bachelor AUT: goed VORM: goed DBKV: goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De Academie heeft in de aangeleverde informatie in een schema een relatie gelegd tussen de Dublin-descpriptoren en de geformuleerde eindkwalificaties. Het panel heeft het schema bestudeerd en concludeert dat de koppeling tussen de Dublin-descriptoren en de competenties adequaat is vormgegeven. Per Dublin-descriptor en per opleiding komt het panel tot de volgende conclusies: 1. Kennis en inzicht Bijna alle competenties van de opleiding voldoen aan de vereisten van deze descriptor. Uit de competenties van de opleiding AUT blijkt onder meer dat de afgestudeerde op de hoogte is van de actuele ontwikkelingen binnen de beeldende kunst en dat hij deze kan deze in een breder (kunst)historisch perspectief kan plaatsen. Uit zijn werk blijkt dat hij in staat is zich te verhouden tot een voor hem relevante kunsthistorische en kunsttheoretische context. De afgestudeerde van de opleiding DBKV heeft onder meer een brede kennis van pedagogische en didactische visies en handelwijzen alsmede van uiteenlopende media, technieken, gereedschappen en materialen (inclusief de nieuwe digitale media) ter ondersteuning van het creërend vermogen van leerlingen. De afgestudeerde van de opleiding VORM heeft onder meer kennis en inzicht in de manier waarop de gebruikte beelden, vormen en materialen, verhoudingen en kleuren ervaringen veroorzaken en betekenissen overdragen. 2. Toepassing kennis en inzicht De geformuleerde eindkwalificaties zijn in zichzelf toepassingsgericht. De vereisten van de descriptor komen voor de opleiding AUT onder meer naar voren in het in staat zijn werk te ontwerpen aan de hand van de eigen gedefinieerde artistieke vragen of problemen of aan de hand van opdrachten. Daarvoor bezit de afgestudeerde niet alleen een probleemoplossend maar ook een probleemstellend vermogen. Hij kan onderzoek verrichten naar methoden, technieken en materialen t.b.v. een adequate uitdrukking van zijn werk. Voor de opleiding DBKV komt het onder meer naar voren in het in staat zijn om leerlingen van diverse doelgroepen in diverse educatieve contexten op praktisch en theoretisch niveau te begeleiden, waarbij zowel aandacht is voor autonoom als toegepast beeldend werken. De docent BKV kan een krachtige leeromgeving creëren voor leerlingen van diverse doelgroepen in diverse educatieve contexten. De afgestudeerde van de opleiding VORM is onder meer in staat een eigen werkproces te ontwikkelen en daarbij alle aspecten van het ontwerpproces en de betrokken disciplines in samenhang te NQA visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst 21/63

22 zien. Hij kan een werkproces managen en daarbij een balans vinden tussen de ontwerpende activiteiten en de logistieke, facilitaire en publicitaire activiteiten. 3. Oordeelsvorming De competenties van de drie opleidingen beantwoorden in voldoende mate aan de omschrijving van deze descriptor. De afgestudeerde AUT kan, op basis van door hem verzamelde en geïnterpreteerde gegevens, een gefundeerd oordeel geven over de sociaal-maatschappelijke of wetenschappelijke/ethische relevantie van het eigen werk en kan dit tevens relateren in een bredere context of aan werk van anderen. De afgestudeerde DBKV kan onder andere reflecteren op het eigen didactisch en kunstpedagogisch handelen en beoordelen effectiviteit (reflectie). De docent BKV heeft een visie ontwikkeld op beeldend kunsteducatie en heeft voldoende kennis van het maatschappelijk functioneren van beeldende kunst in de cultuurhistorische context. De afgestudeerde VORM kan, op basis van door hem verzamelde en geïnterpreteerde gegevens, een gefundeerd oordeel geven over de sociaal-maatschappelijke of wetenschappelijke/ethische relevantie van het eigen werk en kan dit tevens relateren in een bredere context of aan werk van anderen. 4. Communicatie De vereisten van deze descriptor worden voldoende weerspiegeld in de competenties. De afgestudeerde AUT kan zijn ideeën en oplossingen overdragen op een specialistisch publiek, bestaande uit vakgenoten of daaraan gerelateerde kunstkenners (musea, galeries, kunstmanifestaties et cetera.) of een breder publiek. De afgestudeerde DBKV kan onder meer de eigen kunstpedagogische visie en de daaruit voortvloeiende keuzes verantwoorden in het kader van de doelstellingen en de waarden die gelden binnen het onderwijstype, de eigen school of instelling. Hij kan in solo- of teamverband opereren, binnen de eigen discipline of multidisciplinair en kan functioneren in steeds wisselende situaties. Hij kan een eigen kunstzinnig of cultureel netwerk onderhouden en participeert in landelijke of regionale en plaatselijke netwerken van kunst en cultuur. De afgestudeerde VORM kan daarbij het eigen werk op adequate wijze presenteren en toelichten. Hij kan met opdrachtgevers en andere belanghebbenden over de inhoudelijke aspecten en de financiële voorwaarden van een opdracht te handelen. 5. Leervaardigheden Afgestudeerden van de drie opleidingen bezitten de relevante kennis en vaardigheden op het gebied van de beeldende kunst en de kunstgeschiedenis en -theorie die nodig zijn voor een vervolgstudie c.q. een masteropleiding die aansluit bij de vooropleiding. 22/63 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst

23 Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor AUT: goed VORM: goed DBKV: goed Criteria - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Voor de drie opleidingen geldt dat het relevante beroepenveld is betrokken bij de totstandkoming van de eindkwalificaties. De door de opleidingen geformuleerde eindkwalificaties zijn in overeenstemming met het landelijk opleidingsprofiel, dat in samenspraak met het beroepenveld is opgesteld (zie ook 1.1). De beroepsbeelden, zoals omschreven in het Onderwijsbeleid (2006), geven aan welke taken en verantwoordelijkheden de beginnende beroepsbeoefenaar heeft. In het beroepsbeeld staan de voor het beroep karakteristieke eisen en werkzaamheden beschreven. Een afgestudeerde van de opleiding AUT richt zich primair op het maken van beelden van autonome kwaliteit. De opleiding koppelt dit autonome beeldende ook aan autonoom handelen. Dat betekent dat de kunstenaar, hoewel hij in de praktijk ook altijd te maken heeft met de buitenwereld, zich primair moet kunnen en willen richten op het maken van deze autonome beelden en zich daarbij zo weinig mogelijk laat beïnvloeden door andere belangen. Een afgestudeerde van de opleiding VORM opereert binnen de context van een opdracht (overheid, consument, bedrijf). Dit vraagt naast artistieke identiteit en maatschappelijke betrokkenheid, ook om resultaatgerichtheid en ondernemerschap. Hierbij maakt hij gebruik van geïntegreerde kennis en is multidisciplinair inzetbaar. De docent BKV is door middel van zijn kunsteducatieve praxis actief in de samenleving. Door zijn artistiek-beeldende en kunstpedagogische professionaliteit levert hij een bijdrage aan de toeleiding tot de beeldende kunst en cultuur. De Academie evalueert met enige regelmaat met het beroepenveld de aansluiting van afgestudeerden op het werkveld. De resultaten hiervan zijn positief. De opleidingen AUT, VORM en DBKV gaan uit van het landelijke opleidingsprofiel en de landelijke eindkwalificaties. De eindkwalificaties zijn gevalideerd door het werkveld en sluiten aan bij de eisen die de beroepspraktijk stelt aan beginnende professionals. NQA visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst 23/63

24 Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO AUT: voldoende VORM: goed DBKV: voldoende Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Kennisontwikkeling vindt plaats aan de hand van vakliteratuur, literatuur uit vaktijdschriften en informatie op het internet. Het studiemateriaal heeft betrekking op kunst en cultuur en voor DBKV ook op onderwijs in de beeldende vakken en onderwijs in het algemeen. Om voldoende basiskennis te garanderen, maken de opleidingen gebruik van een voorgeschreven en aanbevolen literatuurlijst. Het panel heeft vastgesteld dat het niveau van het studiemateriaal voldoet aan het niveau van een opleiding in het desbetreffende vakgebied. Het panel heeft een discrepantie geconstateerd tussen de opleidingen wat betreft het niveau van kennisontwikkeling op het gebied van kunst en cultuur. Deze is bij AUT en DBKV wat mager en het getoonde niveau is wisselend; de aangetroffen breedte van de literatuur en de intensiteit dat de thema s kunst en cultuur aan bod komen is volgens het panel goed, maar er zou meer aandacht geschonken kunnen worden aan de kwaliteit van onder meer het kunsthistorisch studiemateriaal. Bij de opleiding VORM zit de ontwikkeling op dit gebied in een verder stadium. In de curricula zijn diverse programmaonderdelen opgenomen waarin kennisontwikkeling plaatsvindt middels interactie met de (beroeps)praktijk. Hiervoor zijn er projecten, lezingen, excursies naar musea en stedentrips in binnen- en buitenland geprogrammeerd, en studenten participeren in diverse kunstprojecten. Zo zijn er in periode 1 en 3 van het eerste jaar onder meer een studiereis naar Berlijn en verschillende excursieprogramma geprogrammeerd. In de rest van het programma met name voor VORM en DBKV zijn er talloze excursies, lezingen en studiereizen gepland. Binnen het onderwijs op de Academie ligt een nadruk op gedegen kennis en omgang met materiaal waarbij ambachtelijkheid niet wordt geschuwd en het daadwerkelijk uitvoeren van producten voor en opdrachten uit het werkveld. De opleidingen leiden studenten op die zelfstandig beeldend werk, productvormgeving en voor de DBKV ook educatief materiaal kunnen maken en uitvoeren. Computertechnologie is daarbij behulpzaam, maar geen primair doel. Tijdens de visitatiegesprekken met studenten bleek hun 24/63 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst

25 enthousiasme over de nadruk op ook de ambachtelijkheid van de vakken. Men zag hier de toegevoegde waarde van. Voordat het zover is, dient de student veel processen, met onder meer technisch onderzoek, theoretische verdieping en analyseren van gestelde problemen of opdrachten, te doorlopen. Voorts blijkt uit het studiemateriaal, zoals de studiegids en omschrijving van de opdrachten, dat het onderwijs directe verbanden heeft met actuele ontwikkelingen binnen zowel de maatschappij als binnen het relevante beeldende vakgebied, te weten autonome beeldende kunst, visuele communicatie, productvormgeving en kunsteducatie. Zo zijn verschillende excursies geprogrammeerd en zitten in opdrachten actuele elementen verwerkt. Actuele ontwikkelingen in de praktijk zijn in het programma gewaarborgd doordat het merendeel van de docenten werkzaam is in het beroepenveld en/of participeren in diverse commissies en organisaties van kunst en cultuur. Tevens brengen diverse gastdocenten uit de verschillende kunstdisciplines de actualiteit in het onderwijs. Ook gaan studenten regelmatig op excursie. Binnen de drie opleidingen is een programma Beroepsvoorbereiding ontwikkeld dat tot doel heeft de beroepsvaardigheden te ontwikkelen en dat een relatie legt met de actuele beroepspraktijk. Beroepsvaardigheden worden integraal aangeboden en getraind aan de hand van aan de praktijk ontleende voorbeelden. Het panel vindt dat voor de opleiding AUT geldt dat de ontwikkeling van de beroepsvaardigheden nog verder ontplooid kan worden door een betere verkenning van de beroepspraktijk. Bij de opleidingen VORM en DBKV is een stage geprogrammeerd. Hier vindt een belangrijke gedeelte van de ontwikkeling van de beroepsvaardigheden plaats. Studenten waren tijdens het visitatiebezoek positief over de relatie van hun onderwijs met de beroepspraktijk. Naast stages spelen externe projecten, opdrachten en (gast)docenten spelen hierbij een rol. Het panel is van mening dat binnen de programma s er voldoende interactie plaatsvindt met de beroepspraktijk, er aantoonbare verbanden zijn met de actuele ontwikkelingen binnen het relevante vakgebied en dat de ontwikkeling van de beroepsvaardigheden worden gewaarborgd. Met name voor de opleiding VORM geldt dat de wisselwerking tussen theorie en praktijk een belangrijke rol speelt in het op efficiënte en effectieve wijze realiseren van ontwerpproducten. Studenten worden op succesvolle wijze uitgedaagd om de theorie te concretiseren en op geïntegreerde wijze toe te passen. Hierbij speelt de maatschappelijke functie van het ontwerpen en vormgeving een expliciete rol in het onderwijs. Voor AUT en DBKV geldt dat de kennisontwikkeling voor kunst en cultuur nog niet volledig ontwikkeld is. Voor AUT geldt tevens dat de verkenning van de beroepspraktijk in het curriculum nog verder uitgediept kan worden. Om deze reden krijgen AUT en DBKV op dit aspect een voldoende. NQA visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst 25/63

26 Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma AUT: goed VORM: voldoende DBKV: voldoende Criteria - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: In het zelfevaluatierapport staat beschreven dat alle onderdelen van de programma s zijn afgeleid van de geformuleerde eindkwalificaties. Voor het propedeusejaar van de Academie is dat inzichtelijk gemaakt middels een competentiematrix. De Academie verzorgt twee propedeuses: een gezamenlijke propedeuse van de opleidingen AUT en VORM, alsmede een propedeuse van DBKV. Beide propedeuses zijn inhoudelijk vrijwel identiek. In periode 3 en 4 is het onderscheid dat in de propedeuse van DBKV vakspecifieke theoretische vakken, zoals vakdidactiek en onderwijskunde, geprogrammeerd zijn, alsmede een oriënterende stage. De eerstejaars van de opleidingen AUT en VORM komen steeds meer in een maatwerkprogramma terecht dat hen naar de afdeling van hun keuze laat groeien. In periode 3 speelt de beroepscomponent een expliciete rol in het programma, onder andere door middel van een projectweek, gastlezingen en excursies. In periode 4 werkt de student aan een propedeuseopdracht en aan een door de gekozen afdeling geformuleerde opdracht. Na de propedeuse ontvangt de student een bindend studieadvies. Studenten die de propedeuse succesvol afronden kunnen met behulp van een aanvullende opdracht eventueel doorstromen naar een andere opleiding, dan de eerder gekozene, van de Academie. Voor de Academie vormt een brede oriëntatie op het gebied van kunst(onderwijs), vormgeving en uitwisseling met vakgenoten een voorwaarde voor alle drie de opleidingen. Alle drie de opleidingen binnen de Academie vinden een brede oriëntatiefase zoals nu verwezenlijkt in de propedeuse een voorwaarde voor verdere ontwikkeling van de student. Dit wordt door de studenten zowel in evaluaties als in de visitatiegesprekken bevestigd. Het panel is mening dat dit oriënterend effect versterkt kan worden door in het eerste jaar voor alle drie de opleidingen hetzelfde team van docenten in te zetten. Uit de modulebeschrijvingen blijkt dat alle programmaonderdelen geoperationaliseerde doelstellingen bevatten. Deze leerdoelen zijn rechtstreeks afgeleid van de te behalen beroepskwalificaties. Wijzigingen van de inhoud van een onderwijseenheid worden besproken in de kernteams en zo nodig in het coördinatorenoverleg of in de docentenvergadering. 26/63 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst

27 In de reguliere evaluaties van modules wordt getoetst of de leerdoelen van het programmaonderdeel in voldoende mate gerealiseerd zijn. In de Studentenmonitor (2006) geven de respondenten een voldoende voor het inhoudelijke niveau van het onderwijs. Voor de Academie spelen buitenschoolse onderdelen een belangrijke rol in de curricula. De Academie wil dat iedere student regelmatig in aanraking komt met de beroepspraktijk buiten de AKBM, dat kan zijn via stages, via opdrachten voor organisaties, instellingen, kunstenaars, vormgevers, via een gevarieerd pakket aan excursies of op een andere wijze. De Academie hanteert dan ook als norm dat in elke opleiding (profiel) aantoonbaar voor 15% buitenschoolse onderdelen aanwezig zijn (36 EC), waarvan 8-10% als een substantieel geheel (20-24 EC). Autonome Beeldende Kunst De opleiding heeft een competentiematrix ontwikkeld waaruit de relatie tussen de eindkwalificaties, ingedeeld volgens de Dublin-descriptoren, en de studiejaren zichtbaar wordt. Het curriculum van de opleiding is zo ingericht dat er een opbouw in de studiejaren is: in het tweede jaar werkt men met opdrachtgericht onderwijs, in het derde jaar is er meer zelfsturing door de student. In het laatste jaar werkt de student aan een totaal eigen opzet van een eindexamenproject. Om het beginnend kunstenaarschap vanuit de ontwikkeling van een beeldende probleemstelling en de daaraan verbonden criteria ook in een maatschappelijke context te kunnen plaatsen, heeft de afdeling voor met name studenten van het laatste jaar een tentoonstellings-/labruimte ter beschikking waar een eerste optreden in het publieke domein kan plaatsvinden. Het leerproces is erop gericht dat de student komt tot exposeerbaar werk en een plan voor de expositie van het eigen werk. Binnen AUT is de invulling van de stage sterk afhankelijk van de richting van de student (zoals kunst in opdracht, diverse vormen van excursies om met eigen ogen het werk van collega s te zien). De opleiding heeft hierin een kans om de zakelijke kanten van de autonoom beeldende beroepspraktijk te belichten. Vormgeving In het zelfevaluatierapport wordt per uitstroomprofiel uitvoerig beschreven op welke wijze de onderwijsprogramma s zijn opgebouwd. Hieruit blijkt dat de programma s de studenten in staat stelt de geformuleerde eindkwalificaties te behalen. Een en ander is volgens het panel op een adequate wijze vormgegeven. Uit het zelfevaluatierapport en het visitatiebezoek blijkt dat de verschillende profielen veel autonomie bezitten omtrent het invullen en vormgeven van het curriculum. Het panel is van mening dat dit een positief effect heeft op het onderwijs. De verschillende profielen hanteren in de stukken verschillende formats voor het beschrijven van de programma s. Uit de aangeleverde informatie ten tijde van de visitatie blijkt niet dat voor alle uitstroomprofielen een competentiematrix is opgesteld. Ondanks het feit dat het panel ervan overtuigd is dat de studenten de beoogde competenties met het curriculum kunnen behalen, zoals blijkt uit diverse (eind)producten van studenten, blijft dit proces nog wat NQA visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst 27/63

28 impliciet. Om deze reden wordt deze opleiding op dit punt met een voldoende beoordeeld. Het panel heeft kennisgenomen van het gegeven dat inmiddels de competentiematrixen van Sieraad & Product en Architectonische Vormgeving zijn ontwikkeld. Binnen VORM is de beroepsvoorbereiding sterk gericht op deelname aan vormgevingsprojecten en stages in organisaties waar vormgeving een betekenisvolle rol speelt. Docent Beeldende Kunst & Vormgeving De opleiding begint breed in het eerste jaar. Daarna neemt de zelfstandigheid van de student toe en kan men, naast het regulieren programma, participeren in projecten, practica en excursies. In het laatste jaar kiest de student voor een afstudeerprofiel. De profielen zijn: Beeldende Praktijk, Kunst en Cultuur en Didactiek van de Kunsten. Het panel heeft begrip voor de keuze voor de profilering waarbij in het ene profiel meer aandacht is voor beeldend werk, in het andere voor kennis van kunst en cultuur en in het laatste voor onderwijs. Het maakt echter de kanttekening dat daarmee de startkwalificaties voor de aankomend docent sterk gedifferentieerd kunnen zijn. Het beroepsvoorbereidende pakket in de opleiding DBKV is sterk gericht op de docentenberoepspraktijk (het ontwikkelen en verzorgen van onderwijs, het begeleiden van studenten). CKV2 komt aan bod tijdens de vakdidactieklessen, de lessen vergelijkende kunsten en in kunst en cultuur. Daarnaast bestaat er in het Interfacultaire programma in samenwerking met de Toneelacademie en het Conservatorium voor de tweede- en derdejaars en leveren de CGO-projecten ook een belangrijk aandeel hierin. Het panel is echter van mening dat kwalificaties die nodig zijn voor het lesgeven in het examenprogramma van de beeldende vakken en Kunst (algemeen) of voorheen CKV2 en 3 meer belicht kunnen worden. Voor de opleiding DBKV is geen competentiematrix opgesteld. Ook hier geldt dat het panel ervan overtuigd is dat de studenten de beoogde competenties met het curriculum kunnen behalen, zoals blijkt uit diverse (eind)producten en werkstukken van studenten, maar het proces blijft wat impliciet. Om deze reden wordt deze opleiding op dit punt met een voldoende beoordeeld. Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma AUT: voldoende VORM: voldoende DBKV: voldoende Criteria - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het panel heeft vastgesteld dat over het algemeen de horizontale samenhang tot uitdrukking komt door een thematische opbouw van het onderwijs. De verticale samenhang komt tot uitdrukking in de concentrische opbouw van de verschillende curricula. 28/63 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd; Academie Beeldende Kunsten Maastricht, cluster Kunst