Hanzehogeschool Groningen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hanzehogeschool Groningen"

Transcriptie

1 Hanzehogeschool Groningen Opleiding: Docent Beeldende Kunst & Vormgeving, hbo bachelor; Croho: Variant: Voltijd Visitatiedatum: 9 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juli 2007

2 2/57 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt)

3 Inhoud Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per facet en onderwerp 11 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 17 Onderwerp 3 Inzet van Personeel 26 Onderwerp 4 Voorzieningen 29 Onderwerp 5 Interne kwaliteitzorg 31 Onderwerp 6 Resultaten 34 Deel C: Bijlagen 37 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 38 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 45 Bijlage 3: Bezoekprogramma 48 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 49 Bijlage 5: Eindkwalificaties 57 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt) 3/57

4 4/57 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt)

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt) 5/57

6 6/57 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt)

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving van de Hanzehogeschool Groningen heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is begonnen in maart 2007, toen het zelfevaluatierapport bij NQA is aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek heeft het panel de opleiding gevisiteerd op 9 mei Het panel bestond uit: Dhr. F. Lubbers (voorzitter, domeinpanellid); Dhr. R. van der Sloot (domeinpanellid); Mw. F. den Hoog (studentpanellid); Mw. drs. M.J.J. van Beers (NQA-auditor); Mw. Y. Griffioen-Kingma (NQA junior-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (22 augustus 2005). Het panel beschikt over relevante werkvelddeskundigheid en over vakdeskundigheid. Onder vakdeskundigheid wordt verstaan het vertrouwd zijn met de meest recente ontwikkelingen en vertrouwd met lesgeven en beoordeling en toetsing minstens op het niveau/oriëntatie van de te beoordelen opleiding. Daarnaast beschikt het panel over onderwijsdeskundigheid, studentgebonden deskundigheid en visitatiedeskundigheid (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) conform het voorschrift van de NVAO. Uitzondering hierop is facet 2.6, als gevolg van aanvullende instructies van de NVAO wordt hier het oordeel voldaan of niet voldaan gegeven. Dit Facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De Hanzehogeschool Groningen (HG) biedt 70 bacheloropleidingen en 11 masteropleidingen / voortgezette opleidingen aan. Ruim 2200 medewerkers zorgen voor de organisatie, ondersteuning en de inhoud van het onderwijs. Aan de Hanzehogeschool Groningen staan in het studiejaar ruim studenten ingeschreven. De student/docent ratio bedraagt voor de Hanzehogeschool 25,5 en die van de School bedraagt 19,1. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt) 7/57

8 Tot september 2004 kende de HG een faculteitsstructuur, bestaande uit vier faculteiten: Techniek, Economie, Gamma en Kunsten. Per september 2004 bestaat de HG uit in totaal 18 Schools. Een School is een organisatorische, inhoudelijk samenhangende eenheid. De opleidingen van de ABKV vormden samen met de Dansopleidingen, de masteropleiding Architectuur en het Conservatorium de Faculteit der Kunsten. De Academie voor Beeldende Kunst en Vormgeving (ABKV) heeft in 2006 een nieuwe organisatiestructuur ingevoerd. De reorganisatie beoogt een duurzame en gezonde financiële situatie te realiseren door nauwe samenwerking tussen de opleidingen van de ABKV. Daartoe zijn teams geformeerd die gezamenlijke onderdelen verzorgen. De teams staan onder leiding van een teamleider. De ABKV wordt geleid door een dean die in april 2007 is aangesteld. De ABKV biedt in haar drie vestigingen de volgende opleidingen aan: Academie Minerva: opleidingen Autonome Beeldende Kunst, Vormgeving en Docent Beeldende Kunst en Vormgeving; Academie voor Popcultuur (Leeuwarden): de opleidingen Muziek en Vormgeving (Popvormgeving); Frank Mohr Instituut: voortgezette opleidingen / Master of Fine Arts Schilderkunst, Theatervormgeving en Interactieve Media & Environment. Aan de ABKV staan 852 studenten ingeschreven en er werken 135 medewerkers (56 fte). De voortgezette opleidingen werken samen met de vakgroep Kunstgeschiedenis van de Faculteit der Letteren van de Rijksuniversiteit Groningen. Studenten van de MFA-opleidingen volgen colleges aan de RuG en RuG studenten voeren practica uit bij de FMI. Aan de Academie is een lectoraat Computervisualisatie verbonden. Dit lectoraat loopt in augustus 2007 af. De Academie bereidt samen met de School of Performing Arts (conservatorium en dansopleidingen) aanvragen voor drie nieuwe lectoraten voor die onderdeel uitmaken van een te vormen expertisecentrum op het gebied van de kunsten. Ter versterking van de culturele infrastructuur in het Noorden is in 2000 besloten om het kunstonderwijs te spreiden over de noordelijke provincies. De Academie voor Popcultuur opende in 2003 haar deuren in Leeuwarden. Het is de ambitie van de ABKV de gezamenlijkheid van de kunstopleidingen te versterken. De volgende kunstopleidingen van de ABKV worden in 2007 gevisiteerd: Autonome Beeldende Kunst (bachelor voltijd en deeltijd) Docent Beeldende Kunst en Vormgeving (bachelor) Vormgeving (bachelor) Pop-vormgeving (bachelor) Schilderkunst (master) Theatervormgeving (master) Interactive Media (master) De Academie wil de komende periode werken aan de volgende strategische doelen: profileren ten opzichte van de collega-instituten, opereren vanuit een internationaal perspectief en herkenbaar zijn als kennispartner in de Noordelijke regio. In het schooljaar zijn op een aantal beleidsterreinen notities opgesteld over huisvesting, positionering en profilering van de Academie en internationalisering. In het lopende cursusjaar zijn of worden beleidsplannen vastgesteld die gebaseerd zijn op hogeschoolbreed 8/57 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt)

9 beleid: toetsing, personeelsplanning, huisvesting, kwaliteitszorg, ICT, internationalisering en positionering en profilering. De opleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving (DBKV) bestaat al sinds de jaren zestig, hetzij in een andere opzet. In 2002 is de ongedeelde en ongegradeerde opleiding DBKV gestart. Aan de opleiding studeren momenteel 77 studenten. De opleiding wordt aangeboden als vierjarige voltijdopleiding en wanneer een student reeds een hbo-opleiding heeft afgerond is het mogelijk om een tweejarige verkorte opleiding te volgen. 1.3 Werkwijze Vanwege het grote aantal kunstopleidingen dat in 2007 gevisiteerd wordt binnen één School, heeft de hogeschool op verzoek van NQA ingestemd met het uitvoeren van een generieke audit voor de kunstopleidingen. Drie auditoren van NQA hebben de facetten behorend bij onderwerp 3, 4 en 5 onderzocht. Deze onderwerpen zijn het meest geschikt om in gezamenlijkheid te beoordelen vanwege het feit dat ze gebaseerd zijn op gezamenlijk hogeschool- en ABKV-beleid. De generieke audit vond plaats op 4 april Het panel sprak met het College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen, de stafdirecteur Onderwijs, het managementteam van de ABKV (interim dean, dean en teamleiders van de opleidingen en het bureau onderwijsondersteuning) en de onderwijskundig adviseur van de ABKV. De rapportage van deze generieke audit is input voor de panels van de afzonderlijke opleidingen. Deze panels geven het oordeel per facet van de onderwerpen die in de generieke audit zijn onderzocht. Zij baseren zich op de rapportage van de generieke audit en de eigen observaties. De rapportage van de generieke audit is voorgelegd aan de ABKV ter controle op feitelijke onjuistheden. De ABKV heeft op 23 april 2007 ingestemd met de tekst van dit rapport. De beoordeling van de opleiding door het panel verliep volgens de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. Het onderzoek vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecontroleerd op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Vervolgens bereiden de panelleden zich in de periode april 2007 inhoudelijk voor op het bezoek 9 mei Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel voorbereid. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt) 9/57

10 De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek heeft het panel ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel ruimte ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport kan de opleiding accreditatie aanvragen bij de NVAO. De opleiding heeft in juni 2007 een concept van het Facetrapport (deel B) voor een controle op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het Onderwerprapport (deel A) wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in juni 2007 voor een controle op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in juni Het visitatierapport is uiteindelijk in juli 2007 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. 10/57 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt)

11 In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. 1.5 Oordelen per facet en onderwerp Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Opleiding DBKV Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed 1.2 Niveau bachelor Goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO Voldoende 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Goed 2.4 Studielast Goed 2.5 Instroom Goed 2.6 Duur Voldaan 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 3 Inzet van Personeel 3.1 Eisen HBO Goed 3.2 Kwantiteit personeel Goed 3.3 Kwaliteit personeel Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen Voldoende 4.2 Studiebegeleiding Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitzorg 5.1 Evaluatie resultaten Goed 5.2 Maatregelen tot verbetering Goed 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerd niveau Goed 6.2 Onderwijsrendement Voldoende Totaaloordeel Positief Doelstellingen opleiding De drie facetten van dit onderwerp zijn beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt) 11/57

12 Programma De facetten Eisen HBO en Beoordeling en Toetsing zijn beoordeeld als voldoende, het facet duur als voldaan en de overige facetten als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Inzet van personeel De drie facetten van dit onderwerp zijn beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Voorzieningen Het facet materiële voorzieningen is beoordeeld als voldoende. Het facet studiebegeleiding als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Interne kwaliteitszorg De drie facetten van dit onderwerp zijn beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Resultaten Het facet gerealiseerd niveau is beoordeeld als goed, het facet rendementen als voldoende. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan blijkt dat de opleiding op de zes de onderwerpen positief scoort, is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleiding POSITIEF is. 12/57 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt)

13 Deel B: Facetten NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt) 13/57

14 14/57 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt)

15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: In 1997 is door de HBO-raad de Projectorganisatie Kunstvakonderwijs geïnstalleerd, met als opdracht onder meer het opstellen van beroepsprofielen en startkwalificaties voor het kunstonderwijs. De projectorganisatie heeft zowel de kwaliteit als de bruikbaarheid van het ontwikkelde materiaal in verschillende werkconferenties getoetst en zowel vertegenwoordigers van de beroepspraktijk als van het kunstonderwijs konden zich in het eindresultaat (beroepsprofiel en startkwalificaties) vinden. Voor DBKV heeft dit in 1999 geresulteerd in beroepsprofielen en startkwalificaties docent in de kunstvakken. Dit heeft geleid tot een vervolgtraject in 2001 vanuit het Sectoraal Advies College (SAC) kunstonderwijs van de HBO-raad om een vertaalslag te maken van de beroepsprofielen naar de opleidingsprofielen. In het convenant dat gesloten is tussen de HBO-raad en de Federatie van Kunstenaarsverenigingen is onder andere vastgelegd dat tijdens het ontwikkelproces de beroeps- en opleidingsprofielen periodiek besproken zullen worden met het beroepenveld. Het landelijk opleidingsprofiel Docent Beeldende Kunst en Vormgeving (Bachelor) is in 2004 in opdracht van het Netwerk Kunstvakdocentenopleidingen (KVDO) opgesteld door een speciaal voor dat doel in het leven geroepen werkgroep. Hierin wordt beschreven wat de Docentenopleidingen Beeldende Kunst en Vormgeving gemeenschappelijk als kader hebben dat richting geeft aan de vorming van opleidingscurricula. Het opleidingsprofiel Docentenopleidingen Beeldende Kunst en Vormgeving is in 2004 aan het werkveld ter validering voorgelegd en vervolgens vastgesteld door de HBO-raad. In het opleidingsprofiel (2004) worden acht competenties weergegeven. De opleiding maakt een onderscheid tussen primaire en secundaire competenties. Het panel stelt vast dat deze competenties aansluiten bij de eisen vanuit de beroepspraktijk. De opleiding van de Academie Minerva profileert zich met een breed uitstroomprofiel dat bevoegdheid en bekwaamheid verenigt, waarbij zij zich met name richten op het voortgezet onderwijs. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt) 15/57

16 Facet 1.2 Niveau bachelor Goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding heeft een schema opgesteld waarin zij weergeven hoe de Dublin descriptoren en de generieke hbo-kwalificaties zijn gekoppeld aan de eindkwalificaties/competenties DBKV (2004). Het panel stelt vast dat hiermee duidelijk inzichtelijk wordt gemaakt hoe het hbo-niveau zichtbaar is in de competenties. Een voorbeeld van de koppeling die is gemaakt tussen de Dublin descriptoren en de eindkwalificaties van de opleiding, is de Dublin descriptor kennis en inzicht die is gekoppeld aan de competenties: creërend vermogen, kunstpedagogisch en didactisch vermogen, vermogen tot samenwerken, reflectief vermogen en vermogen tot groei en vernieuwing. In het studiejaar zal de implementatie van de wet op de Beroepen In het Onderwijs gerealiseerd zijn. Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Criteria - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding stelt zich ten doel dat de eindkwalificaties voor een beginnend beroepsbeoefenaar adequaat zijn afgestemd op het landelijke beroepsprofiel en de internationale standaard voor de opleiding Docent Beeldende Kunst en Vorming. Deze zijn transparant geformuleerd en het is voor de studenten helder waaraan de beginnend docent Beeldende Kunst en Vormgeving dient te voldoen. Het opleidingsprofiel DBKV is in 2004 door het werkveld vastgesteld. De KunstVakDocentenOpleidingen (DKVO) heeft landelijke competenties opgesteld die leidend zijn geweest bij de formulering van de eindkwalificiaties/competenties en opleidingsprofiel van de opleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving in Groningen. Deze competenties sluiten aan bij de visie van de opleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving, die geformuleerd is zowel voor het vakgebied als gericht op het docentschap. Na de invoering van de tweede fase in het voortgezet 16/57 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt)

17 onderwijs van het vak culturele kunstzinnige vorming (CKV) is het docentschap behoorlijk gewijzigd (Herstructurering). De studenten worden opgeleid tot docent in het reguliere onderwijs (basisschool, mbo of voortgezet onderwijs, zowel onder- als bovenbouw) of in een buitenschoolse omgeving (bijvoorbeeld cultureel centrum of cursusinstelling). De teamleider van de opleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving heeft namens de Hanzehogeschool Groningen zitting in het netwerk Kunstvakdocentenopleidingen voor de docentenopleidingen van de Academie voor Beeldende Kunst en Vormgeving, Prins Claus Conservatorium en Dans en is zodoende nauw betrokken geweest bij de ontwikkeling van het opleidingsprofiel. Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO Voldoende Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: In de opleiding wordt veel aandacht besteed aan de beeldende ontwikkeling van de individuele student. De ontplooiing van het talent, de capaciteiten en de creativiteit van de student staan daarbij centraal. Het verwerven van vaktechnische kennis en beroepsvoorbereidende vaardigheden vormt, in combinatie met de faciliterende attitude van de docenten en praktijkbegeleiders, het fundament van het onderwijs. De opleiding daagt de student hierbij uit om het beeldende te onderzoeken, stimuleert het experiment en verwacht persoonlijke betrokkenheid. De opleiding maakt gebruik van leersituaties die overeenkomen met reële werksituaties waarin kennis, vaardigheden en attitude integraal aan bod komen. De student komt in aanraking met de beroepspraktijk doordat elke casus in een blok of een thema-opdracht ontleend is aan een complexe beroepstaak. Daarnaast komt een groot aantal (van die) opdrachten rechtstreeks uit de beroepspraktijk en wordt gebruik gemaakt van voorgeschreven actueel studiemateriaal dat ontleend is aan de beroepspraktijk. Studenten lopen voldoende praktijkstages waarin zij kennis maken met de beroepspraktijk. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt) 17/57

18 De opleiding kent vier stagemomenten, één per studiejaar. Ook wel de A, B, C en D stages (Stagehandleidingen). De A-stage (3 EC) is een brede oriënterende stage in het binnen- (het voortgezet onderwijs) en buitenschoolse werkveld (alle culturele instellingen die zich bezig houden met educatie). In het tweede studiejaar doorloopt de student in semester vier de B-stage (6 EC) waarin hij kennis maakt met de onderbouw van het voortgezet onderwijs en hier tevens les aan geeft. De C-stage (6 EC) vindt plaats gedurende het derde studiejaar in semester zes en past de student zijn didactische vaardigheden toe in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs. In het vierde jaar (semester zeven en acht) staat de D-stage (12 EC) gepland: een specialiserende stage die eventueel in het buitenland doorlopen kan worden. Daarnaast neemt de student in het tweede en derde studiejaar deel aan binnen- en buitenschoolse projecten (2 EC) op het gebied van kunsteducatie. De verkorte opleiding kent twee stagemomenten waarbij de A en B stage en de C en D stage zijn samengevoegd (OER, Stagehandleiding ). Het panel is van mening dat de studenten van zowel de voltijd als de verkorte opleiding voldoende stagemomenten hebben in de opleiding. Daarnaast komen studenten gedurende de opleiding nog op verschillende andere manieren in aanraking met de beroepspraktijk. Via het Projectbureau van de Academie Beeldende Kunst en Vormgeving verwerft de opleiding projecten op het gebied van kunsteducatie, waarop studenten worden ingezet. Door deelname aan NNIK (Noord-Nederlandse Interfaculteit der Kunsten) projecten leren studenten samenwerken met studenten van andere (kunst) disciplines. Bij verschillende studieonderdelen zijn excursies opgenomen in het programma (bijvoorbeeld naar verschillende musea in de Randstad). De opleiding DBKV maakt bij delen van het onderwijs gebruik van gastdocenten. Tijdens het Studium Generale verzorgen gastdocenten uit het werkveld lezingen in elk blok lezingen voor alle studenten van de opleiding en docenten uit het werkveld toegankelijk zijn. Studenten krijgen een brede vaardigheid in de kunst, waarmee zowel tweedimensionaal als driedimensionaal werk wordt bedoeld. Ook ontwikkelen zij zich op het gebied van de nieuwe media (fotografie, video, digitale beeldtechnologie). Hierbij staat de beeldende ontwikkeling in relatie tot de waarneming, idee en verbeelding en de vormgeving centraal, zoals in de kerndoelen staat beschreven. Het panel is van mening dat de studenten zich beeldend breed ontwikkelen als voorbereiding op het functioneren als docent in het vo. De beeldende vermogens die in het gepresenteerde studentenwerk zichtbaar zijn, zijn tot een hoog niveau ontwikkeld. In de studiegids is bij alle onderwijsblokken en/of onderdelen aangegeven welke literatuur en welk ander studiemateriaal gebruikt zullen worden. Jaarlijks wordt het materiaal dat in een onderwijsblok wordt gebruikt door de betreffende docenten van het onderwijsblok gecheckt op actualiteit. De keuze voor vakliteratuur wordt gemaakt in het blokteam, het team van docenten, dat betrokken is bij de onderwijsontwikkeling en -uitvoering van het onderwijsblok. De opleiding kiest op zodanige wijze de vakliteratuur dat deze representatief is voor het onderwijsdomein en in de praktijk 18/57 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt)

19 goed te gebruiken is. Het panel heeft de literatuur ingezien en stelt vast dat deze van voldoende niveau is en aansluit bij het vakgebied. Het panel is van mening dat de kennis van kunstgeschiedenis op een hoger niveau gebracht moet worden. Op dit moment is het voldoende. Het nieuw ontwikkelde lesmateriaal is qua opdracht en structuur verbeterd. Het panel constateerde na het inzien van de eindscripties van 2006 dat deze nog van een minder goed niveau waren. Er blijkt echter met de vernieuwde opzet sinds 2004 een duidelijke verbetering in gang gezet te zijn. De competentiegerichte opzet van de studie-onderdelen onderwijskunde, psychologie, filosofie, sociologie, vakdidactiek en kunstgeschiedenis/beschouwing geven theoretische voorbereiding op de beroepspraktijk. De internationale component krijgt gestalte in excursies en begeleidende reflectieve activiteiten, in masterclasses, in de beroepsvoorbereiding (Europese ruimte), in uitwisselingsprogramma's, in capita, in vrije ruimte. De tutor draagt zorg voor bewaking van voldoende keuzes door de student. Het panel komt tot het oordeel voldoende in plaats van goed, omdat de kennis van kunstgeschiedenis en toepassing in eindscripties nog naar een hoger niveau moet worden getild. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed Criteria - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De vierjarige voltijdopleiding DBKV bestaat uit de propedeuse (2 semesters) en de postpropedeutische fase (6 semesters). In de propedeuse oriënteert de student zich breed op de aspecten van het docentschap beeldende kunst en vormgeving, zodat hij aan het eind van de propedeuse een keuze maakt voor de opleiding DBKV of een andere opleiding binnen de academie voor BK&V. Het programma van de opleiding DBKV bestaat uit een kernprogramma en een keuzeprogramma. In het kernprogramma wordt de student voorbereid op het brede vakgebied, in het keuzeprogramma kan de student zichzelf profileren en specialiseren binnen het vak. Het kernprogramma omvat een brede kennis van kunst en cultuur en het keuzeprogramma omvat de specialisatie. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt) 19/57

20 Binnen het programma zijn twee hoofdcomponenten te onderscheiden; te weten de vaktechnische en de beroepsvoorbereidende. De vaktechnische component omvat de beeldende en vormgevende competenties en de kennis van kunst en cultuur (o.a. beschouwing; esthetica). De beroepsvoorbereidende component omvat de didactische en onderwijskundige competenties, stages, projecten en studieloopbaanbegeleiding. Uit de competentiematrices in het OER is in schema's de relatie weergegeven tussen het programma en de competenties. Op basis van deze schema s stelt het panel vast dat het programma een adequate vertaling is van de competenties. Per blok zijn de competenties vertaald in leerdoelen en op basis daarvan is het onderwijs opgezet (OER). Uit de SSA (2005) blijkt dat de studenten vinden dat de inhoud van de onderwijsblokken bijdraagt aan het behalen van de competenties. Het panel stelt vast dat de doelen, inhoud en vormgeving van studieonderdelen zijn afgeleid van de geformuleerde eindkwalificaties/competenties en zijn geconcretiseerd in leerplanschema's en studiehandleidingen. Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Goed Criteria - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Door de opleiding worden duidelijke eisen gesteld aan de samenhang binnen een blok, het aantal studieonderdelen en de wijze van toetsing. Het eerste studiejaar is ingedeeld in vier blokken van weken waarvan in elk blok 8 weken worden besteed aan onderwijs. Tussen de blokken zijn studieweken, besprekingsweken en projectweken ingeroosterd die bestemd zijn voor zelfstudie, tentamens, projecten, gastdocenten en excursies. Ieder oneven blok begint met een introductie van een thema of een casus. De student gaat hiermee aan de slag en presenteert aan het einde van het blok het eindresultaat. Door hierop te reflecteren ontdekt de student zijn tekortkomingen waarop in het daaropvolgend blok wordt ingezoomd. Op deze wijze worden er nieuwe studieopdrachten gegenereerd. Door in het nieuwe blok ook nog aandacht te schenken aan eventuele tekortkomingen, komt er samenhang in het programma voor de student. In ieder blok wordt uitgegaan van een leerlijn of een combinatie van leerlijnen: - bij de conceptuele leerlijn verwerft de student kennis van en inzicht in disciplinegebonden kernconcepten, kennis, benaderingen en methodes; - bij de integrale leerlijn zet de student de reeds aanwezige kennis en vaardigheden in bij het oplossen van beroepsreële problemen; - bij de ervaringsleerlijn verwerft de student beroepsreële ervaringen. De leerlijnen lopen door het gehele curriculum en geven hierdoor verticale samenhang (curriculumoverzicht). 20/57 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt)

21 De ervaringen opgedaan tijdens de stages worden steeds meegenomen in de reflectiebesprekingen met de tutor. Deze ervaringen vormen tevens input voor het onderwijs in de overige studieonderdelen en met name die van de beroepsvoorbereiding. Vooral belangrijk zijn hierbij de reflecties op de samenhang met het vakgebied en de beroepsvoorbereiding. In ieder blok wordt een steeds complexere beroepstaak centraal gesteld, waardoor samenhang tussen de verschillende leerjaren ontstaat. De samenhang tussen de twee verschillende richtingen van de opleiding: de beeldende en vormgevende vermogens ten behoeve van het vakgebied beeldende kunst en vormgeving alsmede de didactische en onderwijskundige vermogens vindt plaats doordat bij de vakdidactiek wordt uitgegaan van dezelfde thematiek als bij de praktijkvakken. Andersom wordt er bij de praktijkvakken uitgegaan van situaties zoals die voorkomen bij de stages. De opleiding krijgt horizontale samenhang doordat steeds een complexe beroepstaak centraal staat en verticale samenhang doordat deze taken een toenemende complexiteit kennen. Uit de SSA (2005) blijkt dat de studenten de samenhang als goed ervaren. Ook in het gesprek met het panel geven studenten aan dat zij samenhang zien in het opleidingsprogramma. Facet 2.4 Studielast Goed Criteria - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Om het programma studeerbaar te houden voor de studenten zorgt de opleiding voor kleine groepen bij de docentenopleiding waardoor voor de studenten een grote mate van overzichtelijkheid ontstaat. Door regelmatig feedback van docenten en voldoende reflectiemomenten wordt de studievoortgang in de gaten gehouden. De opleiding heeft instapvoorwaarden bij studieonderdelen geformuleerd om de studievoorgang te bevorderen en controleerbaar te maken. Regelmatig wordt de student gevraagd of de bij een onderwijseenheid opgegeven studielast in overeenstemming is met de door de student ervaren studielast. De studielast of het programma kan dan zonodig bijgesteld worden. In de gevoerde gesprekken heeft het panel voorbeelden gehoord dat dit ook is gebeurd. Bij studievertraging wordt een programma op maat aangeboden, indien mogelijk. De opleiding hanteert een Bindend Studie Advies (BSA), waarbij de eisen zijn dat een student aan het eind van de propedeuse 42 EC dient te hebben behaald en dat de propedeuse binnen twee jaar dient te zijn afgerond. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt) 21/57

22 Er gelden daarnaast instapvoorwaarden bij de stages en het eindexamen. Aan het begin van het achtste semester (afstudeersemester) dient de studie tot en met het zevende semester afgerond te zijn voor respectievelijk 1 oktober (januari/februariexamens) of 1 maart (juni/juli-examens) om aan het examen deel te kunnen nemen. Voor de start van de B-, C-, of D-stages dienen de beroepsvoorbereidende vakken behorende bij hetzelfde studiejaar behaald te zijn en om te mogen deelnemen aan een stage dient de voorafgaande stage met een voldoende afgerond te zijn. De studielast wordt bewaakt via evaluaties en via advies van de WAR en de onderwijscommissie. De opleiding gaat over tot nader onderzoek, wanneer het mentoraat en het tutoraat aangeven dat het onderwijsprogramma niet haalbaar is, zoals het geval was in Het moment van stage in combinatie met de geplande vakken in het derde jaar bleek niet goed te combineren. Het panel stelt vast dat de opleiding dit heeft verbeterd. Studieresultaten en -voortgang kunnen te allen tijde worden opgevraagd in het elektronisch studievoortgangsregistratiesysteem ProgRESS. De behaalde studieresultaten dienen binnen 5 werkdagen door de docenten in het systeem te zijn opgenomen. De Digitale Onderwijs Planner (DOP) is vanaf voorjaar 2006 bij Statuut verplicht voor alle studenten, met uitzondering van de kunstopleidingen, deze wordt met ingang van 1 september 2007 voor alle onderwijsjaren en studenten ingevoerd. In het jaarrooster is per week aangegeven wat er van de student wordt verwacht aan onderwijsactiviteiten, zelfstudie en deelname aan projectactiviteiten. Voor 1 oktober (eindexamen januari/februari) of 1 maart (eindexamen juni/juli) van elk cursusjaar dient de student alle credits voor de beeldende en beroepsvoorbereidende vakken tot en met het zevende semester te hebben behaald om deel te mogen nemen aan het eindexamen. Per cursusjaar is slechts één keer herkansing voor het eindexamen mogelijk. Het panel concludeert dat de opleiding voldoende en goede maatregelen neemt om de studievoortgang van studenten te bevorderen. Facet 2.5 Instroom Goed Criteria - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Studenten met een mbo, havo of vwo-diploma leggen om te kunnen worden toegelaten tot de opleiding DBKV een toelatingsexamen af waarin hun creërend vermogen getoetst wordt. Daarnaast moeten ze over voldoende communicatieve en reflectieve vaardigheden beschikken voor een goede uitvoering van het docentschap. 22/57 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt)

23 Wanneer een student wil overstappen van een andere opleiding aan de Academie naar de docentenopleiding, moet hij opnieuw een toelatingsexamen doen. Er bestaat de mogelijkheid voor studenten van 21 jaar en ouder die niet voldoen aan de vooropleidingseisen om vrijstelling te krijgen na een onderzoek door een toelatingscommissie. Deze toelatingscommissie is door de dean ingesteld en brengt een advies uit aan de dean. Om een goed beeld van de opleiding te krijgen wordt de studenten de mogelijkheid geboden voor een kennismakingsgesprek, open dagen, meeloopdagen en het volgen van een oriëntatiecursus. Bovendien bestaat de mogelijkheid om de vooropleiding van de Academie Beeldende Kunst en Vormgeving te volgen. Tijdens de open dagen presenteert de opleiding zich op locatie. Er wordt op die dag door de teamleider, docenten en studenten een centrale voorlichting gegeven, waarbij het werk van de studenten wordt gepresenteerd. Daarnaast zijn er voorlichtingsbijeenkomsten voor ouders. Voor de verkorte opleiding kunnen studenten met een afgeronde hbo-opleiding zich aanmelden (afgestudeerden kunstonderwijs, tweedegraads opleidingen docent tekenen, docent handvaardigheid en universitaire (kunstgerelateerde) opleidingen). Zij dienen hiertoe een verzoek in bij de Examencommissie. Door middel van een assessment worden de Eerder Verworven Competenties (EVC) van de student vastgesteld. Voor buitenlandse studenten is de toelatingsprocedure vrijwel identiek aan de procedure voor reguliere Nederlandse studenten. Een extra eis is dat ze goed Nederlands moeten kunnen spreken (NT2-diploma). Kandidaten die te ver weg wonen, kunnen een toelatingsexamen op afstand afleggen door alle gevraagde documenten/portfolio op te sturen. Ter vervanging van het gesprek stelt de kandidaat een motivatiebrief op. Momenteel zijn er samenwerkingsprojecten met het ROC Noorderpoortcollege ontwikkeld en geïmplementeerd. Dit wordt in de toekomst nog verder aangescherpt, met name wat betreft de doorstroming. Uit de SSA-enquête (2005) blijkt dat de studenten tevreden zijn over de aansluiting van de studie op de vooropleiding. Ook zijn de studenten positief over de mate waarin het onderwijs qua vorm en inhoud aansluit op de vooropleiding (Blokenquête, 2006). Het panel concludeert op basis van de gesprekken met studenten dat de opleiding goed aansluit op de vooropleiding. Facet 2.6 Duur Voldaan Criteria - De opleiding voldoet aan formele eisen m.b.t. de omvang van het curriculum: hbo-bachelor: 240 studiepunten. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt) 23/57

24 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Uit de Studiegids en de OER blijkt dat de totale omvang van de opleiding 240 EC bedraagt. De opleiding voldoet daarmee aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum. De totale studieduur van 240 EC is gelijkmatig verdeeld over de verschillende onderwijsperiodes. De studiepunten zijn per studiejaar, periode en onderwijseenheid verantwoord in de Onderwijs- en Examenregeling (OER) en de Studiegids. De opleiding DBKV kent een vierjarige voltijd bacheloropleiding (240 EC) en een verkorte bacheloropleiding van twee jaar (120 EC). Facet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed Criteria - Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. - De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: In het didactisch concept van de opleiding staat competentiegericht leren in de beroepspraktijk centraal. De straks afgestudeerde docent zal in staat moeten zijn complexe beroepsopdrachten uit te voeren en praktisch onderzoek te verrichten. De opdrachten zijn dan ook afgestemd op de praktijk (Opleidingsprofiel). Het programma is vormgegeven middels drie leerlijnen, een integrale leerlijn, conceptuele leerlijn en een ervaringsleerlijn (zie ook 2.3). Er wordt binnen de conceptuele leerlijn met name gebruik gemaakt van docerende werkvormen zoals onderwijsleergesprekken en hoorcolleges. Binnen de ervarings- en integrale leerlijn met name activerende werkvormen zoals intervisie, coaching, stellingendiscussie, presentaties en samenwerken. Andere werkvormen die worden gebruikt zijn de halfjaarlijkse werkbesprekingen, de projectweken, de stagewerkplaats en de eindexamens. Het panel stelt vast dat deze werkvormen aansluiten bij het competentiegericht leren in de beroepspraktijk. De student is zelf verantwoordelijk voor zijn eigen leerproces. Daarom maakt de opleiding gebruik van werkvormen die leiden tot zelfstandig leren en handelen, het ontplooien van eigen initiatieven, goed kunnen samenwerken en een goed gebruik van de werkplaatsen, ateliers en nieuwe media. Daarbij wordt het leren geplaatst in de concrete beroepspraktijk met een balans tussen zelfstandig leren en systematische begeleiding, rekening houdend met de mogelijkheden en behoeften van de student. Op basis van het gesprek met studenten concludeert het panel dat zij tevreden zijn over de gehanteerde werkvormen. Het panel is van mening dat de werkvormen een goede balans en samenhang geven tussen de didactische vakken en de beeldende vakken. 24/57 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt)

25 Facet 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Criteria - Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Voor de beoordeling van het beeldend vak wordt twee keer per studiejaar een werkbespreking georganiseerd, waarbij alle docenten aanwezig zijn. De student presenteert het totaal van zijn werk over de afgelopen periode aan het team van begeleidende docenten (beoordelingscommissie). De werkbesprekingen van het laatste semester (vierde jaar) vinden plaats in aanwezigheid van een externe deskundige, zodat koppeling tussen de beroepspraktijk en de opleiding geborgd is. De door de docent samen met de externe deskundige ingevulde beoordelingsformulieren worden bewaard op de opleiding en door de student in zijn portfolio (OER). De studenten die het panel heeft gesproken zijn positief over de feedback die zij ontvangen van de docenten. Hier wordt voldoende tijd voor genomen en het is bij de studenten bekend waarop en hoe zij beoordeeld worden. De externe deskundige controleert het verloop en de kwaliteit van het examen en adviseert het team van docenten. De Examencommissie bepaalt of het advies overgenomen wordt en neemt uiteindelijk het besluit. Voor de beoordeling van de theorie zijn de beroepsvoorbereidende vakken gekoppeld in het curriculum. Deze worden gezamenlijk door docenten gegeven en beoordeeld. De collectieve toetsing van de theorievakken vindt plaats volgens het Tentamenprotocol van Hanzehogeschool Groningen. Ieder semester wordt een variatie aan opdrachten uitgevoerd waarbij zowel individuele prestaties (professioneel handelen en professionele producten) als groepsproducten (en indien van toepassing het proces) worden beoordeeld. Zowel de individuele als de groepsopdrachten worden waar mogelijk ontleend aan de beroepspraktijk. Stages vinden in elk studiejaar plaats, zowel voor de voltijd als de verkorte opleiding. Elke stage wordt beoordeeld door de stagecoördinator of docent stagewerkplaats aan de hand van een beoordelingsmodel dat opgenomen is in de stagehandleiding. In het vierde studiejaar formuleert de student in overleg met de promotor het eindexamenproject (Aanmeldingsformulier Eindexamen). Gedurende het laatste studiejaar werkt de student zelfstandig aan de uitvoering van de examencollectie. In blok twee en drie vindt de D-stage plaats, tijdens welke een onderzoeksvraag geformuleerd wordt, waarin onderwijskundige, vakdidactische en kunstbeschouwelijke invalshoeken worden verwerkt. Doordat de student zelf een thema of onderwerp kan kiezen, kan hij zo een individuele invulling aan zijn studie geven. In het vierde blok worden de verkregen resultaten gepresenteerd en tentoongesteld. Er zijn twee eindexamenperiodes: januari/februari of juni/juli. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt) 25/57

26 De student geeft tijdens het examen een mondelinge toelichting op de presentatie van de eindexamencollectie. De begeleidende docenten vormen de leden van de beoordelingscommissie. De opleiding betrekt het beroepenveld bij het eindexamen door het uitnodigen van een externe deskundige. Het panel stelt vast dat op dit moment het toetsbeleid voor de beroepsvoorbereidende vakken nog niet correct is vastgelegd in het toetsprotocol. Er is een verbeterplan opgesteld om de toetsing van de portfolio's consistenter te kunnen uitvoeren. Dit wordt per 1 september 2007 geïmplementeerd. Het panel komt tot het oordeel voldoende in plaats van goed omdat het proces rond de formalisering van de toetsen nog niet is afgerond. Onderwerp 3 Inzet van Personeel Facet 3.1 Eisen HBO Goed Criteria - Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De Academie voor Beeldende Kunst en Vormgeving, waar de opleiding DBKV onder valt, heeft conform het hogeschoolbeleid met betrekking tot personeelsbeleid criteria opgesteld om de verbinding tussen opleiding en beroepspraktijk te bewaken. De criteria zijn: docenten hebben relevante actuele werkervaring, docenten nemen deel aan kenniscirculatie, docenten nemen deel aan praktijkgericht onderzoek. De Academie werkt samen met regionale en internationale partners. Dit blijkt uit stagecontracten en opdrachten vanuit het werkveld uitgevoerd via de verschillende projectbureaus van de Academie. De School heeft een internationaal netwerk voor uitwisseling van studenten en docenten. Binnen de School bestaan in het kader van de Erasmuskring onder andere contacten met opleidingen in Schotland, Duitsland, Frankrijk en Scandinavië. Het panel heeft kunnen vaststellen, dat vrijwel alle docenten van de Academie in de beroepspraktijk werkzaam zijn, hetzij in een eigen bedrijf, hetzij in dienstverband. Naast eigen personeel zet de Academie ook gastdocenten in die in de praktijk werkzaam zijn. Op deze wijze realiseert de Academie het leggen van een verbinding tussen opleidingen en werkveld. De Academie bevordert het organiseren van evenementen, tentoonstellingen, publicaties en onderzoek (via deelname van docenten aan kenniskringen / lectoraten). Deze activiteiten bevorderen de link tussen opleiding en beroepspraktijk. Op basis van inzage in de CV s stelt het panel vast dat verschillende docenten binnen de opleiding DBKV buitenlandse werkervaring hebben en/of in het buitenland hebben geëxposeerd. Het merendeel van de docenten DBKV is zelf werkzaam in het 26/57 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt)

27 beroepenveld. Het panel concludeert dat het beleid met betrekking tot de relatie van personeel met de beroepspraktijk goed is beschreven en overeenkomstig wordt uitgevoerd. Facet 3.2 Kwantiteit personeel Goed Criteria - Er wordt voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het uitgangspunt van de ABKV is dat zij genoeg personeel wil inzetten om competentiegericht onderwijs te kunnen ontwikkelen, bijsturen en uitvoeren. (Kunst)onderwijs vraagt, aldus de Academie, om voldoende contactmomenten tussen docent en student. De Hanzehogeschool heeft een functieopbouw van het personeel die het mogelijk maakt contactmomenten te diversificeren: docenten, instructeurs en ondersteunend personeel. Het feitelijke aantal contacturen per week om de student goed te kunnen coachen en te begeleiden bij kennisverwerving en opdoen van beroepsvaardigheden is naar tevredenheid van opleiding en studenten. De ABKV maakt gebruik van een flexibele formatie (volgens de CAO kunstonderwijs). De opleidingen kunnen gedurende lange tijd docenten aanstellen met een tijdelijk contract. De ABKV maakt elk jaar voor de kunstopleidingen een planning van de taken en rollen van het personeel. Door de kleine omvang van veel aanstellingen binnen de opleidingen en de specialistische studieonderdelen ligt de koppeling docent - studieonderdeel vrijwel vast. Het toewijzen van de taakbelasting is vastgelegd in de beleidsnota Taakbelastingsbeleid onderwijsgevend personeel Hanzehogeschool Groningen. De student-docentratio van de ABKV is in het cursusjaar ,1 op 1. De ABKV definieert het begrip docent als een medewerker met een onderwijsaanstelling. In de ratio zijn gastdocenten niet en docenten met een tijdelijke aanstelling wel meegerekend. Voor de opleiding DBKV is de ratio 11,8 op 1. De Academie kent vanwege de werkplaatsfunctie veel lager ingeschaalde medewerkers, de zogenoemde Instructeurs Technische Vaardigheden (ITV). ITV ers en docententeams werken samen aan onderwijseenheden. ITV ers zijn en/of worden getraind en geschoold in onderwijstaken. Tevens is het voor ITV ers mogelijk (bij bewezen capaciteiten) door te stromen naar docentfuncties. De Academie, zo stelt het panel vast, heeft voor docenten met een kleine aanstelling apart beleid ontwikkeld. Een kernteam (docenten met een relatief grote aanstelling) is naast het verzorgen van onderwijs betrokken bij beleidsontwikkeling en onderwijsontwikkeling. De docenten met een kleine aanstelling worden vrijwel alleen ingezet in het onderwijs (vrijgesteld van overhead). Het kernteam is verantwoordelijk voor het informeren en aansturen van deze docenten met betrekking tot het onderwijsbeleid, competentiegericht opleiden en het toetsbeleid. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt) 27/57

28 Facet 3.3 Kwaliteit personeel Goed Criteria - Het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De ABKV streeft naar een brede opbouw van personeel in leeftijd, man/vrouw en beroepsachtergrond. Het personeel moet gekwalificeerd zijn om het didactisch concept en het curriculum vorm te kunnen geven en de diverse rollen en taken in het onderwijs te kunnen uitvoeren. De hogeschool heeft het HRM beleid vastgelegd in de notitie HRM gesprekscyclus, P&O, mei Uitgangspunten van het HRM beleid zijn: resultaatgericht werken, de medewerker is zelf verantwoordelijk voor zijn functioneren, het behalen van eigen resultaten, het ontwikkelen van competenties en het op peil houden van zijn inzetbaarheid. De leidinggevende begeleidt, stuurt aan, maakt afspraken over te behalen resultaten, en te ontwikkelen competenties. Tevens is de leidinggevende verantwoordelijk voor het scheppen van een op samenwerking gerichte cultuur en het formuleren en behalen van gemeenschappelijke (team)doelen. In een jaarlijkse HRM-gesprekscyclus (functioneringsgesprek, voortgangsgesprek en beoordelingsgesprek) worden afspraken gemaakt over te behalen resultaten en wordt gekeken naar mogelijkheden en wenselijkheden voor verdere ontwikkeling. Het auditteam heeft voorbeelden van gespreksverslagen ingezien en stelt vast dat de cyclus adequaat wordt uitgevoerd. Het auditpanel vernam dat de ABKV, conform HG-beleid, na afronding van de gesprekscyclus HRM (zomer 2007) een analyse maakt van de gewenste competenties (volgens beleidsvoornemens) en de aanwezige competenties van het personeel. Op basis daarvan zal een scholingsplan uitgewerkt worden. Met de afzonderlijke docenten worden afspraken gemaakt over deskundigheidsbevordering. Afspraken worden vastgelegd in een persoonlijk ontwikkelplan (POP). Op HG-niveau zijn competentieprofielen opgesteld voor docenten. Deze profielen vormen het kader voor de ABKV competentieprofielen. Het auditteam stelt vast dat dit kader goed is doordacht en dat het een bruikbaar handvat is voor het uitvoeren van het HRM-beleid. Het HG-beleid is erop gericht dat onderzoek en onderwijs aan elkaar gekoppeld zijn. De HG kent geen functie van onderzoeker. Zij stelt docenten in de gelegenheid onderzoek te doen of te promoveren in de kenniskringen van de lectoraten. Dit beleid van de HG wordt in de ABKV de komende jaren uitgewerkt. Het panel stelt op basis van de CV s vast dat de docenten en het merendeel van de tijdelijke docenten van de ABKV didactisch geschoold zijn. Vrijwel alle docenten van de opleiding DBKV bezitten een hbo-diploma of hoger. Het stafbureau Onderwijszaken biedt trainingen aan voor nieuwe docenten en workshops op het gebied van nieuwe ontwikkelingen in het onderwijs en het stafbureau P&O biedt onder andere trainingen in managementvaardigheden. Vormen van deskundigheidsbevordering zijn deelname aan interne en externe studiedagen, cursussen, congressen, workshops, onderwijskundige begeleiding bij de uitvoering, intercollegiale consultatie (onderwijs- en toetsontwikkeling en beoordeling), 28/57 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt)

29 ontwikkelen van projectopdrachten ontleend aan de praktijk, geven van trainingen en uitvoeren van externe opdrachten. Uit de hbo-kunstenmonitor (2005) blijkt dat 88% van de ABKV studenten tevreden is over de kwaliteit van de docenten. Het panel stelt op basis van de gesprekken vast dat de studenten DBKV zeer tevreden zijn over het docententeam, zij hebben goede vakkennis, zijn toegankelijk en kunnen goed lesgeven. Onderwerp 4 Voorzieningen Facet 4.1 Materiële voorzieningen Voldoende Criteria - De huisvesting en materiële voorzieningen zijn toereikend om het programma te realiseren. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De huisvesting en de materiële voorzieningen worden op hogeschoolniveau gerealiseerd via het Facilitair Bedrijf. De visie van de HG op de huisvesting is vastgelegd in de notitie Verkenningen huisvesting HG Dit is aldus het panel een eerste verkennende notitie voor de huisvesting van de ABKV op de middellange termijn (2010). Concrete plannen voor de korte termijn bevat deze notitie niet. Voor de tussenliggende periode wordt door de ABKV gewerkt aan kleinere aanpassingen in de bestaande huisvesting en optimalisering van het gebruik en de ruimteplanning. De HG wil dat medewerkers en studenten tevreden zijn over de voorzieningen. Het streven van de HG is dat de aspecten van de evaluaties met betrekking tot de voorzieningen gemiddeld een 7,0 scoren (op een tienpuntsschaal). In de studentenevaluatie van 2005 wordt deze norm niet voor alle aspecten gehaald. Faciliteiten zijn mediatheek, printers en kopieerapparaten, ruimtes voor colleges, groepswerk, ICT-voorzieningen. De ABKV voldoet aan de HG-norm 1 PC per 12 studenten. Vierdejaarsstudenten kunnen allen beschikken over een atelier. Deze ruimtes worden beschikbaar gesteld door de HG. Uit evaluatiegegevens (SSA, 2006) blijkt dat studenten van de academie niet tevreden zijn over de huisvesting, de studenten van de opleiding DBKV zijn dit echter wel. De opleiding zou liever zien dat studenten meer op de Academie aan hun opdrachten werken in verband met de mogelijkheid van advies en coaching door docenten. Op de middellange termijn is nieuwbouw voorzien. Op de korte termijn is, aldus de dean, het efficiënt en creatief gebruik maken van de ruimtes de enige oplossing om aan de behoeften van de studenten tegemoet te komen. Zo heeft de Academie voorrang gegeven aan het aanleggen van een draadloos netwerk. Studenten kunnen dan met een laptop op een willekeurige plek in het gebouw werken. Hierdoor komen plekken vrij voor andere studenten. De evaluatieresultaten van de opleiding DBKV (SSA, 2006) zijn positiever dan de resultaten voor de gehele academie. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt) 29/57

30 Op basis van het gesprek met studenten van de opleiding DBKV stelt het panel vast dat er op dit moment voldoende ruimte is, echter op basis van de rondleiding stelt het panel vast dat de opleiding krap behuisd is. Facet 4.2 Studiebegeleiding Goed Criteria - De studiebegeleiding en informatievoorziening aan studenten zijn adequaat met het oog op de studievoortgang. - De studiebegeleiding en informatievoorziening aan studenten sluiten aan bij de behoefte van studenten. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Studieloopbaanbegeleiding (SLB) is, aldus de ABKV, een centraal element in de begeleiding van studenten. De begeleider (mentor of tutor) begeleidt de student bij het leren reflecteren op de competentieontwikkeling en bij het maken van individuele keuzes. Met betrekking tot de voortgang van de studie is de rol van de tutor als coach van belang bij de competentieontwikkeling en het opstellen van een persoonlijk ontwikkelplan (POP). De tutor maakt op basis van het POP van de student afspraken over de te volgen studieroute. Dit wordt vastgelegd in een studieovereenkomst (SOK). De SOK is een middel om de studielast van de student te bewaken. In de SOK worden ook herkansingen van studieonderdelen opgenomen. Het panel heeft voorbeelden van een SOK ingezien en stelt vast dat het instrument een realistisch beeld geeft van alle studieonderdelen (en studielast) die een student moet volgen. Via een digitale onderwijsplanner (DOP) schrijven studenten zich in voor studieonderdelen en tentamens. DOP is per mei 2007 voor alle leerjaren operationeel. Via de Hanze Elektronische Leeromgeving (HELO) worden studenten geïnformeerd over de HG, de ABKV en de opleidingen. Via de HELO zijn er links te leggen naar de onderwijsinhoud van de opleidingen. BlackBoard is het systeem dat informatie geeft over onderwijsinhoud, regelingen, mededelingen voor studenten, studie- en stagehandleidingen. De ABKV studenten zijn redelijk tevreden over de voorzieningen. De studieresultaten worden bijgehouden in ProgRess. Studenten en docenten hebben toegang tot dit systeem. Uit enquêtes (SSA) blijkt dat studenten tevreden zijn over de directe begeleiding door docenten. De studenten van de opleiding DBKV geven in het gesprek met het panel aan dat zij tevreden zijn over de begeleiding door de docenten en daarom komt het panel tot het oordeel goed. 30/57 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt)

31 Onderwerp 5 Interne kwaliteitzorg Facet 5.1 Evaluatie resultaten Goed Criteria - De opleiding wordt periodiek geëvalueerd, mede aan de hand van toetsbare streefdoelen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De ABKV heeft in lijn met de missie van de HG doelen geformuleerd. De ABKV gaat na in welke mate zij deze doelen realiseert. Daarbij maakt zij onderscheid in de tevredenheid over de resultaten naar het oordeel van de opleiding zelf, de overheid, de studenten en de afnemers. De HG volgt hier het EFQM-model. De ABKV gaat dit na door onderdelen van de opleiding periodiek te evalueren. In het document HG kader kwaliteitszorg (2006) is vastgelegd op welke wijze de HG kwaliteitszorg heeft ingericht. De ABKV heeft op basis van dit kader de nota Kwaliteitszorg bij ABKV (2006) opgesteld. Het panel van de generieke audit heeft het document ingezien en stelt vast dat de nota het kader schetst voor het ontwikkelen van een kwaliteitszorgsysteem voor de ABKV dat voldoet aan de eisen gesteld in het accreditatiekader. De nota beschrijft de huidige praktijk met betrekking tot kwaliteitszorg, gaat na of deze praktijk past binnen het HG beleid en bevat een stappenplan om te komen tot een systematische bewaking van de kwaliteit van het kunstonderwijs. Instrumenten die nu door de ABKV worden gebruikt zijn: o Keuzegids HO, Elsevier (externe onderzoeken een keer per 3-5 jaar) o SSA enquête: hogeschoolbrede enquête naar Studenttevredenheid (jaarlijks, digitaal onderzoek) o Blokenquêtes (elk kwartaal, digitaal onderzoek naar het onderwijsaanbod uit het desbetreffende blok) o Stage evaluatie (elke stageperiode studenttevredenheid over stagebegeleiding, digitaal onderzoek) o Aansluitingsonderzoek (aansluiting tussen vooropleiding en opleiding, samenwerking met 7 hogescholen) o Studiestakersonderzoek (jaarlijks) o Personeelstevredenheidsonderzoek (één keer per twee jaar) o Werkgeversonderzoek (één keer per drie jaar) o HBO-Monitor / Kunstenmonitor (jaarlijks) Naast de HG-instrumenten gebruikt de ABKV ook school-eigen instrumenten, zoals overlegvormen waar onderwijsinhoud en organisatie worden besproken: o Werkbesprekingen en eindbesprekingen met betrekking tot toetsen (lage respons en arbeidsintensief, wordt niet gecontinueerd); o Overleg van kerndocenten per opleiding o Onderwijscommissie NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt) 31/57

32 o Panelevaluaties met studenten (onder leiding van onafhankelijke evaluator van Onderwijszaken) o Werkveldadviesraad o Studiedagen personeel De ABKV streeft een score na van gemiddeld 7,0 op een tienpuntenschaal of 70% tevredenheid. Het document Interne kwaliteitszorg ABKV geeft, aldus het auditteam, een goed beeld van de instrumenten die worden ingezet, beschrijft wie verantwoordelijk is voor het uitvoeren van evaluatie en terugkoppelen van evaluatieresultaten, tevens is een tijdpad aangegeven waarbinnen de evaluatieactiviteit moet zijn afgerond. Het panel stelt vast dat de respons op de enquêtes in 2005 laag is geweest. Uit gesprekken met teamleiders en de dean blijkt dat in het studiejaar de respons op de SSA-enquête sterk is toegenomen. Van 8% naar 26% respons, hetgeen overeenkomt met de gemiddelde HG respons. Het panel van de opleiding DBKV komt tot het oordeel goed, omdat het systeem van kwaliteitszorg voor deze opleiding voldoet aan de eisen en goed functioneert. Facet 5.2 Maatregelen tot verbetering Goed Criteria - De uitkomsten van deze evaluatie vormen de basis voor aantoonbare verbetermaatregelen die bijdragen aan de realisatie van de streefdoelen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Uit het zelfevaluatierapport blijkt dat er verbeteringen zijn doorgevoerd naar aanleiding van evaluaties. Dit is, aldus het panel, tot nu toe op een informele basis geregeld en evaluaties hadden vaak een lage respons (Interne kwaliteitszorg ABKV). Voorbeelden van verbeteringen die zijn doorgevoerd, zijn: o Een brede vorming tot docent zowel op het gebied van beroepsvaardigheden als op het gebied van vakkennis- en vaardigheden. o Een onderbouw/ bovenbouw indeling met specialisatiemogelijkheden in de bovenbouw. o Een toename van de studiebelasting van de component beroeps-voorbereiding en een nadrukkelijker afstemming op de beroepspraktijk. Het instrument Management dashboard geeft inzicht in welke resultaten de ABKV / opleiding heeft bereikt met betrekking tot de geformuleerde streefdoelen. Het dashboard is een managementtool voor sturing en bewaking van de kwaliteit. Het auditteam heeft via een demonstratie inzage gehad in de werking van het systeem en stelt vast dat het op vrijwel alle aspecten van de kwaliteit van het onderwijs signalen geeft, waarop het management kan besluiten nader onderzoek in te stellen en zonodig actie te ondernemen. 32/57 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt)

33 De Academie voor Beeldende Kunst en Vormgeving wordt iedere drie jaar onderworpen aan een audit. Deze auditrapporten heeft het panel ingezien. Het panel stelt vast dat de audits kritisch zijn en aanbevelingen geven voor verbetering van de opleidingen. Blokenquêtes worden en zijn afgenomen in 2005 / De respons was echter te laag. De uitkomsten zijn derhalve slechts een indicatie voor de kwaliteit van het onderwijs. De Academie heeft, naar eigen zeggen, wel de vinger aan de pols gehouden via aanvullend onderzoek zoals panelgesprekken met studenten en gesprekken met de Opleidingscommissie. Uit gesprekken met de teamleiders en de dean blijkt, aldus het panel, dat het management goed op de hoogte is van de zaken die nog verbetering behoeven. De bespreking en besluitvorming over evaluatieresultaten (SSA enquêtes) vindt als volgt plaats: De evaluatierapportages worden door het centrale niveau gemaakt (afdeling Onderwijszaken). De kwaliteitszorgmedewerker van de Academie maakt op basis daarvan een samenvatting van de resultaten van de opleidingen van de ABKV en zet de punten die extra aandacht verdienen op een rijtje in een eigen ABKVrapportage. De SSA-resultaten worden aan de hand van deze ABKV-rapportage besproken in het managementteam, de opleidingscommissies, de (kern)teams en de Schoolmedezeggenschapsraad. Besluiten over verbetertrajecten worden na advies van de OC s genomen in het MT. Het stafbureau Onderwijszaken (OZ) van de Hanzehogeschool ontwikkelt een instrument waarmee het niveau van de eindkwalificaties bewaakt wordt. Dit instrument wordt opgenomen in het (EFQM) auditsysteem van de Hanzehogeschool. Het bewaken van het eindniveau (bachelor en master) past in het toezicht van het CvB op de uitvoering van het toetsbeleid en het eindresultaat. In de periodieke audits van de Schools wordt in de toekomst expliciet ook de kwaliteit van het eindniveau meegenomen. Het panel beoordeelt dit als zeer positief. Het panel DBKV stelt vast dat de opleiding veel heeft verbeterd naar aanleiding van de vorige visitatie, zoals bijvoorbeeld het meer centraal stellen van het docentschap en meer stages. Daarnaast concludeert het panel op basis van de gesprekken, dat er zichtbaar actie wordt ondernomen bij kritiek en evaluatieresultaten. Facet 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Goed Criteria - Bij de interne kwaliteitszorg zijn medewerkers, studenten, alumni en het afnemend beroepenveld van de opleiding actief betrokken. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt) 33/57

34 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De ABKV heeft meetinstrumenten waarmee de waardering van studenten, docenten, alumni en werkveld worden gemeten. Naast de meetinstrumenten (zie facet 5.1) zijn ook vormen van overleg in gebruik zoals functionerings- en beoordelingsgesprek (docenten), panelgesprekken onderwijscommissie (studenten), werkveld (WAR). Docenten en studenten zijn vertegenwoordigd in de School MedezeggenschapsRaad en de opleidingscommissie. De onderwijscommissie bestaat uit studenten van verschillende jaargroepen en wordt voorgezeten door de teamleider. Hier wordt het onderwijs besproken aan de hand van evaluatieresultaten. Vertegenwoordigers van het werkveld adviseren de opleiding via de Werkveld Advies Raad (WAR) over ontwikkelingen in het werkveld/domein. De WAR heeft de opleiding in 2005 geadviseerd over samenhang in het curriculum, meerwaarde en kenmerken van de opleiding Docent BKV, transfer, begeleiding, praktijkervaring, ontmoetingsplek. De adviezen zijn besproken in het docententeam en positief ontvangen. De opleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving heeft sinds januari 2007 een eigen Werkveld Advies Raad (WAR) bestaande uit vertegenwoordigers van het werkveld. Momenteel bestaat de WAR uit zeven leden. Voorheen was er een academiebrede WAR. Op basis van het gesprek met alumni van DBKV concludeert het panel dat de afgestudeerden nog altijd contact onderhouden met de opleiding. Zij worden ook af en toe uitgenodigd voor het geven van gastlessen. De verschillende groepen die het panel heeft gesproken geven allen aan dat de opleiding luistert naar hun adviezen en dat deze ook worden opgepakt. Onderwerp 6 Resultaten Facet 6.1 Gerealiseerd niveau Goed Criteria - De gerealiseerde eindkwalificaties zijn in overeenstemming met de nagestreefde eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding DBKV stelt zich ten doel studenten op te leiden in een inspirerende en breed cultureel georiënteerde werkplaats waarbij studenten hun individuele talenten kunnen ontwikkelen tot het algemene hbo-bachelorniveau. Er vindt onderzoek plaats onder alumni (HBO Kunstenmonitor) om vast te kunnen stellen of de door de opleiding nagestreefde eindkwalificaties/competenties daadwerkelijk behaald zijn en studenten voldoen aan de eisen die door het werkveld gesteld worden. De eerste lichting studenten volgens het nieuwe curriculum studeren 34/57 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt)

35 in juni/juli van dit jaar af en op basis van inzage in het materiaal is het panel ervan overtuigd dat hiermee de aansluiting goed zal zijn, vooral omdat de verhouding tussen de beeldende vakken en de beroepsvoorbereidende vakken beter op elkaar zijn afgestemd en er meer ruimte is voor de stageperiodes gedurende de vier leerjaren. Het panel heeft bovendien vastgesteld dat het niveau van het nieuwe curriculum goed is. Het niveau van het oude curriculum en het uitstroomniveau was voldoende. Studenten sluiten de studie af met de D-stage, wat een specialisatiestage is in de binnen- of buitenschoolse beroepspraktijk. Tijdens de stage houdt de student een logboek bij. De studenten worden beoordeeld door de praktijkbegeleider en op basis van de competenties. Voor de beeldende praktijkstudie dient de student zich uit te drukken in beeldende producten. Bij het afstuderen wordt het praktisch werk beoordeeld door een beoordelingscommissie. Deze bestaat uit promotoren, een theoriedocent en één of meer externe deskundigen (OER ). Op basis van het gesprek met de vertegenwoordigers van het werkveld, stelt het panel vast dat het eindniveau goed is. De alumni zijn vakinhoudelijk en didactisch goed onderlegd, aldus de werkveldvertegenwoordigers. Zij geven tevens aan dat de opleiding met name gericht is op lesgeven op havo en vwo en minder op het vmbo. Externe deskundigen adviseren positief over het eindniveau van de examens. Dit blijkt uit de slotvergadering bij eindexamens. Het panel heeft ongeveer tien onderwijskundige en kunsthistorische scripties ingezien. Deze scripties zijn nog van het oude curriculum. Tijdens het visitatiebezoek heeft het panel ook afstudeerscripties van dit jaar ingezien. De scripties nieuwe stijl zijn veel meer geïntegreerd met de D-stage en de verschillende beroepsvoorbereidende vakken. Dat levert een verbeterde diepgang op. Het samenvoegen van de onderwijskundige en de kunsthistorische invalshoek in één scriptie heeft een verbetering van de kwaliteit van de scripties tot gevolg gehad. Hiermee wordt de samenhang van de visie op het vak in kunsthistorisch en onderwijskundig opzicht bevorderd. Het panel concludeert op basis van de scripties dat het afstudeerniveau voldoende was in het oude curriculum en dat het niveau goed is in het nieuwe curriculum. Daarmee komt het panel tot het oordeel goed. Facet 6.2 Onderwijsrendement Voldoende Criteria - Voor het onderwijsrendement zijn streefcijfers geformuleerd in vergelijking met relevante andere opleidingen. - Het onderwijsrendement voldoet aan deze streefcijfers. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt) 35/57

36 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De prestatie-indicatoren zijn geformuleerd in het HG-strategisch plan Focus De gemiddelde inschrijvingsduur van afgestudeerden aan de opleiding is 55 maanden in en 61 maanden in De opleiding hanteert hiervoor de streefnorm 4,5 jaar, wat ze dus niet realiseren. De gemiddelde inschrijvingsduur bij behalen propedeuse is 13 maanden in en 11 maanden in De hierbij gehanteerde streefnorm is 16 maanden. De opleiding voldoet dus aan de streefnorm. De gemiddelde inschrijvingsduur van uitvallers tijdens de propedeuse 16 maanden in en 10 maanden in De opleiding voldoet hiermee aan de eigen streefnorm die 16 maanden is. In zijn 9 studenten uitgevallen in de hoofdfase en in zijn dit er 10. Het panel concludeert dat de rendementscijfers goed worden bijgehouden via het dashboard-systeem. Hier worden veel verschillende cijfers bijgehouden. Op basis van inzage in dit systeem, stelt het panel vast dat de opleiding voldoet aan de streefnormen op één na. 36/57 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt)

37 Deel C: Bijlagen NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt) 37/57

38 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 38/57 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt)

39 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen, opleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (vt) 39/57

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase 11 februari 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Accreditatiekader, toegespitst

Nadere informatie

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs 2 december 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 pagina 2 1 Inleiding Dit beoordelingskader bevat een aantal facetten

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleiding: Croho: 39110 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 8 mei 2007 Autonome Beeldende Kunst HBO bachelor; Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2007

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bijlage, Bachelor Opleiding Docent Muziek

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bijlage, Bachelor Opleiding Docent Muziek ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bijlage, Bachelor Opleiding Docent Muziek Studiejaar 2013-2014 Algemeen 1. Deze bijlage bij het algemene gedeelte van de Onderwijs- en examenregeling van Codarts is van toepassing

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleidingen: Voortgezette opleidingen MFA Schilderkunst Croho: 09113 Schilderkunst Varianten: voltijd Visitatiedatum: 24 en 25 april 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Hogeschool voor de Kunsten Utrecht

Hogeschool voor de Kunsten Utrecht Hogeschool voor de Kunsten Utrecht Opleiding: Docent Beeldende Kunst & Vormgeving, hbo-bachelor; Croho: 39100 Varianten: voltijd en deeltijd Visitatiedatum: 11 september 2007 Netherlands Quality Agency

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen, Leeuwarden

Hanzehogeschool Groningen, Leeuwarden Hanzehogeschool Groningen, Leeuwarden Opleiding: HBO-bachelor Vormgeving (Academie voor Popcultuur), Croho: 39111 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 10 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie Breakout sessie 2-5 Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling De voorstellen beschreven in deze notitie dienen als uitwerking van (aangekondigde) wetswijzigingen. Op basis van deze wetswijzigingen

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool NAO nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool Datum: 1 oktober

Nadere informatie

Chr. Hogeschool Windesheim, Zwolle Opleiding: Docent Beeldende Kunst en Vormgeving HBO-Bachelor; Croho: Varianten: voltijd/deeltijd

Chr. Hogeschool Windesheim, Zwolle Opleiding: Docent Beeldende Kunst en Vormgeving HBO-Bachelor; Croho: Varianten: voltijd/deeltijd Chr. Hogeschool Windesheim, Zwolle Opleiding: Docent Beeldende Kunst en Vormgeving HBO-Bachelor; Croho: 39100 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 19 april 2007 Netherlands Quality Agency (NQA)

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe College van Bestuur Hogeschool Drenthe Postbus 2080 7801 CB EMMEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool

Nadere informatie

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014 PEER REVIEWS Managementgroep Interactum September 2014 Met peer review wordt een systeem bedoeld waarbij de betreffende opleidingen structureel gebruik maken van elkaars deskundigheid en elkaars critical

Nadere informatie

Fontys Hogeschool Tilburg

Fontys Hogeschool Tilburg Fontys Hogeschool Tilburg Opleidingen: Docent Beeldende Kunst en Vormgeving, voltijd & deeltijd, hbo-bachelor, croho 39100 Vormgeving Visuele Communicatie, voltijd, hbo-bachelor, croho 39111 Visitatiedata:

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1.

INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1. 1 INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1.4 Onderwijs- en examenregeling... 4 2. TOELATING TOT DE OPLEIDING...

Nadere informatie

Hogeschool Zuyd, Maastricht

Hogeschool Zuyd, Maastricht Hogeschool Zuyd, Maastricht Opleiding, Croho en variant: - bachelor Autonome Beeldende Kunst (39110, voltijd) - bachelor Vormgeving (39111, voltijd) - bachelor Docent Beeldende Kunst en Vormgeving (39100,

Nadere informatie

Teamscan op accreditatiewaardigheid

Teamscan op accreditatiewaardigheid Teamscan op accreditatiewaardigheid De Teamscan accreditatiewaardigheid (in vervolg: scan) geeft inzicht in hoe het opleidingsteam ervoor staat met betrekking tot de opleidingsaccreditatie. De scan bestaat

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2018-2019 Opleidingsdeel voor de bachelor lerarenopleidingen voortgezet onderwijs van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief)

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV College van bestuur NHTV Internationale Hogeschool Breda Postbus 3917 4800 DX BREDA Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleidingen: Voortgezette opleidingen MFA Theatervormgeving / Beeldregie MFA Interactive Media and Environments Croho: 09114 Theatervormgeving Croho: 04714 Interactive Media Varianten:

Nadere informatie

Besluit. College van bestuur. Hanzehogeschool Groningen. Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN

Besluit. College van bestuur. Hanzehogeschool Groningen. Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN College van bestuur Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Facility

Nadere informatie

Jaarlijkse Studenten Enquete (JSE) Behaalde resultaten en samenvatting. Studiejaar

Jaarlijkse Studenten Enquete (JSE) Behaalde resultaten en samenvatting. Studiejaar Jaarlijkse Studenten Enquete (JSE) Behaalde resultaten en samenvatting Studiejaar 2-2 Inhoudopgave Inleiding Samenvatting De enquete vragen De resultaten 7 2 Inleiding De Jaarlijkse Studenten Enquete (JSE)

Nadere informatie

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 12 november 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Handreiking voor specifieke invulling van de standaarden

Nadere informatie

Naam/Datum/Versie document advies/verbeterpunten. Avans documenten

Naam/Datum/Versie document advies/verbeterpunten. Avans documenten Document / Informatie P = Prettig ; N = Noodzakelijk Algemene input voor schrijven zelfevaluatie 1. (P) Interne rapport tussentijdse audit op onderwijskwaliteit/accre-ditatiewaardigheid Suggesties NQA

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: HBO-Rechten, bachelor Locaties: Arnhem en Nijmegen Croho: 39205 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 8 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van de Haagse Hogeschool

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van de Haagse Hogeschool College van bestuur Haagse Hogeschool Postbus 13336 2501 EH DEN HAAG Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleidingen: Sociaal Juridische Dienstverlening, hbo-bachelor; Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedata: 26 april 2006 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2006

Nadere informatie

Hogeschool Zuyd, Heerlen

Hogeschool Zuyd, Heerlen Hogeschool Zuyd, Heerlen Opleiding: Biometrie, hbo bachelor; Croho: 39217 Variant: Voltijd Visitatiedatum: 13 juni 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, november 2007 2/51 NQA - visitatie Hogeschool

Nadere informatie

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland 17 december 2015 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Wanneer een Toets Nieuwe Opleiding? 4 3 Werkwijze Toets Nieuwe Opleiding 5 4 Aanvraagdossier ten behoeve van

Nadere informatie

BEOORDELING BESTAANDE EXPERIMENTEN LEERUITKOMSTEN

BEOORDELING BESTAANDE EXPERIMENTEN LEERUITKOMSTEN NVAO NEDERLAND BEOORDELING BESTAANDE EXPERIMENTEN LEERUITKOMSTEN PROTOCOL APRIL 2019 Inhoud Inleiding... 3 1 Standaarden... 4 1.1 Toepassing standaarden... 4 1.2 Standaarden voor de beperkte beoordeling...

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleiding: Small Business & Retail Management HBO bachelor; Croho: 34422 Variant: voltijd Visitatiedatum: 25 april 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2007

Nadere informatie

Fontys Hogeschool, Tilburg

Fontys Hogeschool, Tilburg Fontys Hogeschool, Tilburg Opleiding: Docent Drama, hbo bachelor; Croho: 34745 Variant: Voltijd Visitatiedatum: 10 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juni 2008 2/54 NQA - visitatie Fontys

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Elektrotechniek, hbo-bachelor; Croho: 34267 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 27 mei 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2008

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Financial Services Management HBO bachelor, locatie Arnhem Croho: 34414 Varianten: voltijd & deeltijd

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Financial Services Management HBO bachelor, locatie Arnhem Croho: 34414 Varianten: voltijd & deeltijd Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Financial Services Management HBO bachelor, locatie Arnhem Croho: 34414 Varianten: voltijd & deeltijd Visitatiedatum: 25 juni 2007 Netherlands Quality Agency

Nadere informatie

Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2014-2015

Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2014-2015 Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2014-2015 Master leraar Algemene Economie Croho: 45275 deeltijd 1 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen, Groningen

Hanzehogeschool Groningen, Groningen Hanzehogeschool Groningen, Groningen Opleiding: Elektrotechniek; hbo-bachelor Croho: 34267 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 15 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juli 2008

Nadere informatie

{nvao. Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V.

{nvao. Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V. {nvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V. datum 29

Nadere informatie

Vrijstellings- en assessmentregelingen m.b.t. elders. verworven competenties (EVC s) Lerarenopleiding Groningen

Vrijstellings- en assessmentregelingen m.b.t. elders. verworven competenties (EVC s) Lerarenopleiding Groningen Vrijstellings- en assessmentregelingen m.b.t. elders verworven competenties (EVC s) Lerarenopleiding Groningen Studiejaar: 2015-2016 Voor studenten die Het tweede jaar van de Educatieve Master of de masteropleiding

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool datum 29 december

Nadere informatie

Hogeschool voor de Kunsten Utrecht

Hogeschool voor de Kunsten Utrecht Hogeschool voor de Kunsten Utrecht Toets nieuwe opleiding Opleiding: Variant: Kunsteducatie, hbo master deeltijd Visitatiedatum: 21 februari 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, mei 2007 2/47

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND, Delft

Hogeschool INHOLLAND, Delft Hogeschool INHOLLAND, Delft Opleiding: Food & Business, hbo bachelor Variant: voltijd Visitatiedata: 20 april 2006 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, augustus 2006 2 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND,

Nadere informatie

Avans Hogeschool, Breda

Avans Hogeschool, Breda Avans Hogeschool, Breda Opleidingen: Accountancy & Bedrijfseconomie HBO Bachelor; Croho: 34406 & 34401 Varianten: voltijd en duaal Visitatiedatum: 29 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus EJ ARNHEM

Besluit. College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus EJ ARNHEM College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus 5375 6802 EJ ARNHEM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Hogeschool Utrecht, locatie Utrecht

Hogeschool Utrecht, locatie Utrecht Hogeschool Utrecht, locatie Utrecht Opleiding: hbo-master Dovenstudies/ Leraar Nederlandse Gebarentaal Croho: 44104 Variant: deeltijd Visitatiedatum: 18 december 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Gerrit Rietveld Academie/Sandberg Instituut. Opleiding: Grafisch Ontwerpen, hbo master; Variant: voltijd. Visitatiedatum: 17 mei 2006

Gerrit Rietveld Academie/Sandberg Instituut. Opleiding: Grafisch Ontwerpen, hbo master; Variant: voltijd. Visitatiedatum: 17 mei 2006 Gerrit Rietveld Academie/Sandberg Instituut Opleiding: Grafisch Ontwerpen, hbo master; Variant: voltijd Visitatiedatum: 17 mei 2006 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, november 2006 2 NQA - visitatie

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch

AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch Opleiding: Varianten: Civiele Techniek voltijd en duaal Visitatiedata: 29 en 30 september 2004 NQA (Netherlands Quality Agency) 2 NQA visitatie Avans Hogeschool vestiging

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND, School of Agriculture and Technology

Hogeschool INHOLLAND, School of Agriculture and Technology Hogeschool INHOLLAND, School of Agriculture and Technology Opleiding: Luchtvaarttechnologie, bachelor Variant: voltijd Visitatiedata: 5 en 6 april 2005 NQA (Netherlands Quality Agency) Utrecht, augustus

Nadere informatie

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus CA LEIDERDORP

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus CA LEIDERDORP Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleiding: Varianten: Verpleegkunde, hbo bachelor voltijd/deeltijd/duaal Visitatiedatum: 27 april 2006 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober 2006 2 NQA - visitatie

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, Tilburg

AVANS Hogeschool, Tilburg AVANS Hogeschool, Tilburg Opleiding: Technische Bedrijfskunde; hbo-bachelor Croho: 34421 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 9 oktober 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2008

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM College van Bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Media,

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor rwao w nederlands - viaamse accreditatieorganisatie es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Docent Muziek van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten datum

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie (na herstel) aan de opleiding hbobachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie (na herstel) aan de opleiding hbobachelor rwao 9 nederlands-vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie (na herstel) aan de opleiding hbobachelor Docent Beeldende Kunst en Vormgeving van de NHL

Nadere informatie

Vrijstellings- en assessmentregelingen. elders verworven competenties (EVC s)

Vrijstellings- en assessmentregelingen. elders verworven competenties (EVC s) Vrijstellings- en assessmentregelingen m.b.t. elders verworven competenties (EVC s) Studiejaar: 2018-2019 Voor studenten die de Educatieve Master of de masteropleiding Educatie en Communicatie in de Wiskunde

Nadere informatie

Vrijstellings- en assessmentregelingen. elders verworven competenties (EVC s)

Vrijstellings- en assessmentregelingen. elders verworven competenties (EVC s) Vrijstellings- en assessmentregelingen m.b.t. elders verworven competenties (EVC s) Studiejaar: 2017-2018 Voor studenten die: het tweede jaar van de Educatieve Master of de masteropleiding Educatie en

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor nuao nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Logistics Engineering van de NHTV internationale hogeschool Breda datum

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel): Bachelor Wijsbegeerte

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel): Bachelor Wijsbegeerte ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2015-2016 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel): Bachelor Wijsbegeerte Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt

Nadere informatie

Hogeschool voor de Kunsten Utrecht

Hogeschool voor de Kunsten Utrecht Hogeschool voor de Kunsten Utrecht Opleiding: Autonome Beeldende Kunst, HBO-Bachelor Croho: 39110 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 18 september 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013

Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013 Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013 Masteropleidingen Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Biologie Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Natuurkunde Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Scheikunde

Nadere informatie

Fontys Hogescholen, locatie Eindhoven Opleiding: Fiscale Economie, hbo bachelor Croho: 34409 Varianten: voltijd/deeltijd

Fontys Hogescholen, locatie Eindhoven Opleiding: Fiscale Economie, hbo bachelor Croho: 34409 Varianten: voltijd/deeltijd Fontys Hogescholen, locatie Eindhoven Opleiding: Fiscale Economie, hbo bachelor Croho: 34409 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 5 februari 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, mei 2007

Nadere informatie

Hanzehogeschool, Groningen

Hanzehogeschool, Groningen Hanzehogeschool, Groningen Opleiding: Technische Informatica, hbo-bachelor Croho: 34475 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 15 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2008 NQA - visitatie

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bachelor Opleiding Muziek Bijlage Muziektheater

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bachelor Opleiding Muziek Bijlage Muziektheater ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bachelor Opleiding Muziek Bijlage Muziektheater Studiejaar 2013-2014 1 Aanvulling OER 2012-2013 Muziektheater Inhoud en opbouw van het studieprogramma van de Muziektheaterafdeling

Nadere informatie

Informatievergadering. Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding

Informatievergadering. Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding Informatievergadering Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding Wie zijn we? Besluit Vlaamse Regering Visitatieprotocol Planning ZER en beoordelingskader Visitatieproces Visitatiecommissie 23/04/2014 2

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2016-2017 Opleidingsdeel voor de bachelor lerarenopleidingen voortgezet onderwijs van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief)

Nadere informatie

Haagse Hogeschool, s-gravenhage

Haagse Hogeschool, s-gravenhage Haagse Hogeschool, s-gravenhage Toets Nieuwe Opleiding: Master Sociale Architectuur, hbo-master Varianten: deeltijd Visitatiedatum: 11 september 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen Academie voor Popcultuur, Leeuwarden

Hanzehogeschool Groningen Academie voor Popcultuur, Leeuwarden Hanzehogeschool Groningen Academie voor Popcultuur, Leeuwarden Opleiding: Muziek, hbo-bachelor; Croho: 34739 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 7 mei 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september

Nadere informatie

Hogeschool Rotterdam Willem de Kooning Academie

Hogeschool Rotterdam Willem de Kooning Academie Hogeschool Rotterdam Willem de Kooning Academie Opleiding: Docent Beeldende Kunst & Vormgeving, hbo-bachelor; Croho: 39100 Varianten: voltijd en deeltijd Visitatiedatum: 20 september 2007 Netherlands Quality

Nadere informatie

Conceptkaders HBO5 3 november 2009

Conceptkaders HBO5 3 november 2009 Conceptkaders HBO5 3 november 2009 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Toetsing van tot HBO 5 om te vormen opleidingen 5 2.1 Opzet 5 2.2 Beoordelingskader voor tot HBO 5 om te vormen opleidingen 6 2.2.1 Basisgegevens

Nadere informatie

Hogeschool voor de Kunsten Utrecht

Hogeschool voor de Kunsten Utrecht Hogeschool voor de Kunsten Utrecht Opleiding: Variant: Bachelor of Arts and Economics Voltijd Visitatiedatum: 28 september 2006 Netherlands Quality Agency (NQA ) Utrecht, december 2006 2 NQA - visitatie

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN

Besluit. College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN Besluit datum 19 januari 2005 onderwerp Definitief besluit accreditatie hbo-bachelor Bouwkunde ons kenmerk NVAO/20050113/CT

Nadere informatie

Uw brief van Ons kenmerk Contactpersoon Zoetermeer HBO/AS/2002/4056

Uw brief van Ons kenmerk Contactpersoon Zoetermeer HBO/AS/2002/4056 OC enw De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen Europaweg 4 Postbus 25000 2700 LZ Zoetermeer Telefoon (079)

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleiding: Commerciële Economie, hbo bachelor; Croho: 34402 Varianten: voltijd, deeltijd, duaal Visitatiedatum: 25 april 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen, Groningen

Hanzehogeschool Groningen, Groningen Hanzehogeschool Groningen, Groningen Opleiding: Opleiding voor Logopedie; hbo-bachelor Croho: 34578 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 20 mei 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, november 2008

Nadere informatie

es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor , nvao v nederlands - viaamse accreditatieorganisatie es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Pedagogisch Management Kinderopvang van de Christelijke Hogeschool

Nadere informatie

Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2014-2015

Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2014-2015 Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 014-015 Master Pedagogiek CROHO-nummer 44113 deeltijd 1 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1. Informatie en communicatie...

Nadere informatie

Protocol PDG en educatieve minor

Protocol PDG en educatieve minor Protocol PDG en educatieve minor 28 april 2014 Inhoud Protocol voor beoordelingen door de NVAO van de kwaliteit van de afstudeerrichtingen algemeen vormend onderwijs en beroepsgericht onderwijs, het traject

Nadere informatie

Avans Hogeschool, s-hertogenbosch

Avans Hogeschool, s-hertogenbosch Avans Hogeschool, s-hertogenbosch Opleiding: Integrale veiligheid, hbo bachelor Croho: 39201 Varianten: voltijd en deeltijd Visitatiedatum: 12 juni 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleiding: Management in de Zorg, hbo bachelor; Croho: 34538 Variant: deeltijd Visitatiedatum: vrijdag 13 april 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juli 2007 2/57 NQA

Nadere informatie

Hogeschool Rotterdam Cluster Paramedisch Opleidingen: Ergotherapie, Fysiotherapie en Logopedie; hbo-bachelor Variant: voltijd

Hogeschool Rotterdam Cluster Paramedisch Opleidingen: Ergotherapie, Fysiotherapie en Logopedie; hbo-bachelor Variant: voltijd Hogeschool Rotterdam Cluster Paramedisch Opleidingen: Ergotherapie, Fysiotherapie en Logopedie; hbo-bachelor Variant: voltijd Visitatiedata: 19 en 20 september 2005 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling 2010/2011

Onderwijs- en Examenregeling 2010/2011 Onderwijs- en Examenregeling 2010/2011 Masteropleidingen Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Biologie Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Natuurkunde Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Scheikunde

Nadere informatie

Opleiding: Bedrijfskunde & Agribusiness, bachelor

Opleiding: Bedrijfskunde & Agribusiness, bachelor Hogeschool INHOLLAND Opleiding: Bedrijfskunde & Agribusiness, bachelor Locaties: School of Agriculture and Technology, Delft (voltijd / duaal) School of Technology, Alkmaar (voltijd) Visitatiedata: 10

Nadere informatie

Besluit. College van bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM

Besluit. College van bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM College van bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-master Integraal Leiderschap

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND School of Technology

Hogeschool INHOLLAND School of Technology Hogeschool INHOLLAND School of Technology Opleidingen: Bouwkunde (vt) en Civiele Techniek (vt) Locaties: Alkmaar en Haarlem Visitatiedata: 26 en 27 mei 2004 NQA (Netherlands Quality Agency) 2 NQA visitatie

Nadere informatie

Christelijke Hogeschool Windesheim

Christelijke Hogeschool Windesheim Christelijke Hogeschool Windesheim Opleidingen: Accountancy en Bedrijfseconomie, hbo-bachelor; Varianten: Accountancy voltijd/deeltijd/duaal Bedrijfseconomie voltijd Visitatiedatum: 27 juni 2006 Netherlands

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool Rotterdam. Postbus HA ROTTERDAM

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool Rotterdam. Postbus HA ROTTERDAM College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus 25035 3001 HA ROTTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van

Nadere informatie

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Het is aan het beoordelingspanel om te bepalen of deze toelichting relevant is bij de beoordeling van de onderhavige opleiding. Positionering

Nadere informatie

Hogeschool Zeeland. Opleidingen: Informatica, bachelor Bedrijfskundige Informatica, bachelor Croho: en Varianten: voltijd

Hogeschool Zeeland. Opleidingen: Informatica, bachelor Bedrijfskundige Informatica, bachelor Croho: en Varianten: voltijd Hogeschool Zeeland Opleidingen: Informatica, bachelor Bedrijfskundige Informatica, bachelor Croho: 34404 en 34479 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 23 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Hogeschool Rotterdam, Rotterdam

Hogeschool Rotterdam, Rotterdam Hogeschool Rotterdam, Rotterdam Opleiding: Communicatie, hbo bachelor Croho: 34405 Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Visitatiedatum: 10 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober 2007 2/63

Nadere informatie

Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg

Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg 5 Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg Master Special Educational Needs, bestaande uit 4 opleidingen: - de opleiding leraar speciaal onderwijs algemeen (LSO dt); - de opleiding leraar speciaal

Nadere informatie

Hogeschool Arnhem en Nijmegen

Hogeschool Arnhem en Nijmegen Hogeschool Arnhem en Nijmegen Opleiding: Management in Zorg, hbo-bachelor Locatie: Nijmegen Croho: 34538 Varianten: deeltijd Visitatiedatum: 26 juni 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw ,r\vao w nederlands-vlaam se accreditatieorganisatie es uit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate degreeprogramma Pedagogische Educatief Medewerker van de

Nadere informatie

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs OCW Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs 22 mei 2003/Nr. WO/BS-2003/24136- II Nederlandse Accreditatie Organisatie 1 Opbouw accreditatiekader Het accreditatiekader voor bestaande opleidingen

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Docent Muziek van de Fontys Hogescholen datum 28 februari 2017

Nadere informatie

Hogeschool Helicon, Zeist

Hogeschool Helicon, Zeist Hogeschool Helicon, Zeist Opleiding: Docent Muziek; hbo-bachelor Croho: 39112 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 20 oktober 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2008 2/59 NQA - visitatie

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleidingen: Fysiotherapie, bachelor Variant: voltijd Visitatiedata: 25 en 26 april 2005 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2005 2 NQA - visitatie Hanzehogeschool

Nadere informatie

Fontys Hogescholen, Eindhoven

Fontys Hogescholen, Eindhoven Fontys Hogescholen, Eindhoven Opleiding: Management Economie en Recht; hbo-bachelor Croho: 34435 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 16 april 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juli

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen VDO

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen VDO Hogeschool van Arnhem en Nijmegen VDO Opleiding: Leraar Gezondheidszorg en Welzijn, hbo-bachelor Variant: deeltijd Visitatiedatum: 23 mei 2006 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2006 2

Nadere informatie

Hogeschool Zuyd, Sittard. Opleiding: Commerciële Economie Niveau: hbo bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd

Hogeschool Zuyd, Sittard. Opleiding: Commerciële Economie Niveau: hbo bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd Hogeschool Zuyd, Sittard Opleiding: Commerciële Economie Niveau: hbo bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 26 en 27 september Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2007

Nadere informatie

Hogeschool HBO Nederland

Hogeschool HBO Nederland Hogeschool HBO Nederland Opleiding: Variant: Locaties: Management, Economie & Recht; voltijd hbo-bachelor; Amsterdam, Arnhem, Breda, Groningen, Rotterdam, Utrecht, Weert en Zwolle Visitatiedatum: 2 november

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 4 Opleidingsdeel hbo-pedagogiek

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 4 Opleidingsdeel hbo-pedagogiek Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 4 Opleidingsdeel hbo-pedagogiek 2018-2019 Opleidingsdeel voor de bachelor pedagogiek van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief) Onderwijs- en examenregeling

Nadere informatie

Avans Hogeschool, Breda en 's-hertogenbosch Opleiding: Autonoom Beeldende Kunst, hbo-bachelor; Croho: Varianten: voltijd en deeltijd

Avans Hogeschool, Breda en 's-hertogenbosch Opleiding: Autonoom Beeldende Kunst, hbo-bachelor; Croho: Varianten: voltijd en deeltijd Avans Hogeschool, Breda en 's-hertogenbosch Opleiding: Autonoom Beeldende Kunst, hbo-bachelor; Croho: 39110 Varianten: voltijd en deeltijd Visitatiedatum: 8 oktober 2007 Netherlands Quality Agency (NQA)

Nadere informatie