Tevredenheidsonderzoek naar Vrijwilligers Gemeente Heemskerk

Transcriptie

1 Tevredenheidsonderzoek naar Vrijwilligers Gemeente Heemskerk

2

3 Tevredenheidsonderzoek naar Vrijwilligers Gemeente Heemskerk

4 COLOFON Samenstelling Anja van Lonkhuijzen Volkan Atalay Vormgeving binnenwerk SG Benchmarking Druk SG Benchmarking SG Benchmarking Postadres Postbus HE Den Haag SG Niets uit deze publicatie mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie of op welke andere wijze dan ook, zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van SG. Aan de totstandkoming van deze publicatie is de grootst mogelijke zorg besteed. SG kan echter niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele onjuistheden, noch kunnen aan de inhoud rechten worden ontleend.

5 INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding 1 2 Samenvatting 3 3 Verantwoording en achtergrondgegevens Aanleiding en achtergrond onderzoek Achtergrond respondenten 8 4 Het vrijwilligerswerk Kenmerken van de vrijwilliger Kenmerken van het vrijwilligerswerk Tevredenheid over vrijwilligerswerk Toekomst 14 5 Het vrijwilligerswerk aantrekkelijk en interessant houden Motieven en wijze van inzet Randvoorwaarden 16 6 Ondersteuning door vrijwilligerssteunpunt/centrale Bekendheid vrijwilligerssteunpunt/-centrale Tevredenheid over contact Stel u zoekt (ander) vrijwilligerswerk 23 7 Vrijwilligerswerk (nog) aantrekkelijker Wat maakt vrijwilligerswerk (nog) aantrekkelijker? Suggesties Wat maakt vrijwilligerswerk (nog) aantrekkelijker? Tips en ideeën 25

6

7 1 Inleiding Voor u ligt het rapport met de uitkomsten van het tevredenheidsonderzoek over 2011 in uw gemeente. Hierin staat wat de vrijwilligers vinden van de ondersteuning die zij in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) ontvangen bij het uitvoeren van hun vrijwilligerswerk in hun gemeente. Burgers staan centraal in de Wmo en daarom wordt veel belang gehecht aan hun oordeel over de ontvangen ondersteuning en de geleverde prestaties van gemeenten op dit gebied. Zo moeten gemeenten jaarlijks een tevredenheidsonderzoek houden onder vragers van maatschappelijke ondersteuning. Gemeenten zijn vrij in hun keuze bij welke doelgroep ze de tevredenheid willen onderzoeken en op welke wijze. De vrijwillige inzet van burgers vormt een onmisbaar deel van de civil society. De civil society draait om vrijwillige inzet, die niet voortvloeit uit gezin, familie, vrienden, overheid of het bedrijfsleven. Het verwijst naar een deel van de samenleving waarin burgers voor elkaar klaar staan en zich organiseren. De burger doet op deze manier zelf mee maar draagt ook bij aan het meedoen van kwetsbare groepen. Het gaat hierbij niet alleen om vrijwillige inzet in de zorg, maar ook om vrijwillige inzet op alle terreinen van de samenleving. De Wmo leunt sterk op het idee van de civil society en probeert deze wettelijk inhoud te geven. Burgers zijn in eerste instantie zelf, samen met hun netwerk, verantwoordelijk voor het meedoen aan de samenleving alvorens zij zich tot de overheid wenden. De gemeente is geen onderdeel van deze civil society, maar kan wel een grote rol spelen bij de opbouw en het onderhouden van de civil society, bijvoorbeeld door de juiste voorwaarden te scheppen en de partijen (individuen en organisaties) samen te brengen. Het vrijwilligerswerk is een terrein dat (juist) zonder de overheid floreert en waar spontane en autonome initiatieven ontstaan. Het is echter wel een taak van de overheid om het vrijwilligerswerk te (onder)steunen en te waarderen. Sommige gemeenten waren al lang voor de invoering van de Wmo actief in het ondersteunen van vrijwilligers. Voor andere gemeenten is de Wmo een aanleiding om zich hier actiever mee bezig te gaan houden. In dit rapport gaat het over het oordeel van vrijwilligers (onderdeel van prestatieveld 4) en daarmee wordt aan de wettelijke verplichting van het jaarlijkse tevredenheidsonderzoek voldaan. Het rapport geeft de gemeente inzicht in wat de sterke en/of minder sterke punten binnen uw gemeente zijn als het gaat om ondersteuning van vrijwilligers. Deze resultaten gebruikt de gemeente om de vrijwillige inzet te stimuleren en belemmeringen weg te nemen. SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 1

8 Leeswijzer Het rapport begint met een inleiding in hoofdstuk 1 en vervolgens in hoofdstuk 2 een samenvatting van de belangrijkste resultaten op hoofdlijnen. Hoofdstuk 3 bevat de verantwoording en de achtergrondgegevens over het onderzoek. Hoofdstuk 4 gaat over het vrijwilligerswerk. De motieven en randvoorwaarden om vrijwilligerswerk te doen, komen aan bod in hoofdstuk 5. Hoofdstuk 6 staat in het teken van de ondersteuning vanuit de vrijwilligerscentrale en hoofdstuk 7 bevat suggesties, tips en ideeën over het (nog) aantrekkelijker maken van vrijwilligerswerk. In de bijlage treft u een overzicht van de resultaten. Daarnaast zijn in de bijlage de letterlijke antwoorden van vragen terug te vinden, waarbij een optie Anders, namelijk is gebruikt. SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 2

9 2 Samenvatting Het Tevredenheidsonderzoek naar vrijwilligers biedt een goede gelegenheid om zicht te krijgen op de vrijwilliger en het vrijwilligerswerk. Vrijwilligers zijn aangeschreven via de vrijwilligerscentrale met de vraag om een online vragenlijst in te vullen. De vrijwilligerscentrale heeft hiertoe onder andere vrijwilligersorganisaties, organisaties die met vrijwilligers werken en religieuze organisaties per benaderd voor deelname aan het onderzoek. Het onderzoek wordt uitgevoerd voor zowel de gemeenten Beverwijk als Heemskerk, waarbij dezelfde vragenlijst wordt gehanteerd. De resultaten zijn per gemeente gerapporteerd. Op basis van de postcode en de vraag In welke gemeente of gemeenten doet u vrijwilligerswerk? U mag hier meerdere antwoorden aankruisen zijn de respondenten aan een gemeente toegewezen. Voor de gemeente Heemskerk gaat het om 386 respondenten. Het doel van het onderzoek is als volgt geformuleerd: Zicht verkrijgen op de tevredenheid van vrijwilligers in de gemeenten Beverwijk en Heemskerk teneinde de vrijwillige inzet te stimuleren en belemmeringen weg te nemen. Om aan dit doel te kunnen voldoen, zijn een aantal deelvragen gesteld. Onderstaand worden per deelvraag de belangrijkste resultaten van het onderzoek weergegeven, maar eerst worden een aantal kenmerken van de vrijwilligers en het vrijwilligerswerk meegegeven. Van de respondenten geeft 98% aan dat zij momenteel vrijwilligerswerk doet. De meerderheid van de respondenten is vrouw (66%). De leeftijd van de respondenten varieert, maar de categorie 50 tot en met 64 jaar is de grootste. Naast het vrijwilligerswerk verricht 30% ook betaald werk. De grootste groep vrijwilligers geeft aan met (vervroegd) pensioen te zijn (46%). De meeste vrijwilligers (27%) besteden tussen de 2 en 4 uur in de week aan vrijwilligerswerk. Een bijna even grote groep (26%) is tussen de 4 en 8 uur in de week actief als vrijwilliger. Het merendeel van de vrijwilligers is langer dan 8 jaar actief als vrijwilliger, dit is 54% van de vrijwilligers. Het merendeel van de vrijwilligers is actief op het terrein van zorg en hulpverlening, dit is verreweg het grootste terrein met 33%. Op de tweede en derde plaats staan vervolgens sport (21%) en welzijn en sociaal cultureel werk (20%). SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 3

10 Hoe ervaren vrijwilligers het vrijwilligerswerk? De vrijwilligers hebben met een rapportcijfers aangegeven hoe tevreden of ontevreden zij zijn over hun vrijwilligerswerk. Gemiddeld krijgt de tevredenheid over het vrijwilligerswerk een 8,0, een dikke voldoende. De meeste vrijwilligers (54%) hebben een 8 gegeven. Sommige toelichtingen op de gegeven rapportcijfers komen zowel als tip binnen, maar ook als positief punt. Genoemde thema s zijn: waardering uiten, bieden van begeleiding, ondersteuning op financieel vlak (subsidie voor de organisatie of scholing), samenwerking met vrijwilligers en/of professionals, persoonlijk contact/interesse en open en heldere communicatie Wat stimuleert vrijwilligers om vrijwilligerswerk te (blijven) doen? De top 3 van meest genoemde redenen om vrijwilligerswerk te (blijven) doen is: 1. Ik vind het leuk om te doen (53%). 2. Ik wil andere mensen helpen (51%). 3. Ik vind het een zinvolle tijdsbesteding (46%). De aandelen tellen op tot meer dan 100%, aangezien respondenten meer dan één antwoord kunnen geven (maximaal 3). Daarnaast is aan de vrijwilligers gevraagd op welke manier zij denken dat het vrijwilligerswerk (nog) aantrekkelijker kan worden gemaakt. Ze mochten de vier belangrijkste suggesties aangeven. De top 3 op basis van de suggesties is: Vrijwilligerswerk waarbij ik zelf kan aangeven wanneer ik tijd heb (53%). Een goed overzicht van alle mogelijkheden om vrijwilligerswerk te doen (46%). Regelmatig publiciteit over vrijwilligerswerk in de media (krant, radio) (37%). Ook hebben een aantal vrijwilligers gebruikgemaakt van de mogelijkheid om tips te geven om vrijwilligerswerk (nog) aantrekkelijker te maken. Hierbij worden randvoorwaarden voor het vrijwilligerswerk genoemd, wat bij de volgende deelvraag aan de orde komt, en vergelijkbare suggesties met hierboven. Voorbeelden zijn: functieomschrijving, mogelijkheden van scholing, ondersteuning bij vrijwilligerswerk, (onkosten)vergoeding, waardering, meelopen met vrijwilligers (werven, informeren en inwerken), meer aandacht en informatie over vrijwilligerswerk in de media en een vrijwilligersmarkt organiseren voor en door vrijwilligers. Wat vinden vrijwilligers belangrijk (bijvoorbeeld contact, uitdaging, opleiding, waardering)? Om een goede invulling te kunnen geven aan vrijwilligerswerk is het nuttig om te weten welke randvoorwaarden vrijwilligers belangrijk vinden. Hierbij kan grofweg een indeling worden gemaakt in immateriële randvoorwaarden en materiële randvoorwaarden. Over het algemeen kan worden gezegd dat de immateriële randvoorwaarden als belangrijker worden ervaren dan de materiële randvoorwaarden. SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 4

11 De belangrijkste drie randvoorwaarden bij het doen van vrijwilligerswerk die uit de resultaten naar voren zijn gekomen, zijn: Afspraken over het vrijwilligerswerk, weten wat er van mij verwacht wordt. Betrokken worden bij de inhoud van het werk. Samenwerking met andere vrijwilligers (team) en voldoende werkruimte en materialen om mee te werken. Welke redenen heeft men om geen vrijwilligerswerk te doen of ermee te stoppen? Aan de vrijwilligers is gevraagd of zij verwachten het komende jaar vrijwilligerswerk te blijven doen. Slechts 1% van de vrijwilligers 1 geeft aan dit niet te doen. Genoemde redenen hiervoor zijn: Ik heb problemen met mijn gezondheid, Het is tijd voor iets anders en Anders, namelijk. Deze vraag is ook gesteld aan de respondenten die geen vrijwilligerswerk doen, maar gezien het aantal respondenten zijn deze resultaten niet meegenomen in de rapportage. 1 N=3 SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 5

12 3 Verantwoording en achtergrondgegevens Het onderzoek Ervaringen van vrijwilligers biedt een goede gelegenheid om zicht te krijgen op de vrijwilliger en het vrijwilligerswerk. Daarnaast wordt in de online vragenlijst aandacht besteed aan een aantal aspecten rondom de ondersteuning voor vrijwilligers door de vrijwilligerscentrale. Ook wordt geïnventariseerd wat belangrijke voorwaarden zijn om vrijwilligerswerk te (gaan) doen. In dit hoofdstuk wordt de achtergrond van het onderzoek toegelicht en de achtergrond van de respondenten beschreven. 3.1 Aanleiding en achtergrond onderzoek Gemeenten zijn in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) verplicht om jaarlijks een tevredenheidsonderzoek onder vragers van maatschappelijke ondersteuning uit te voeren. Binnen de Wmo zijn vrijwilligers een belangrijke doelgroep. Zij vormen binnen de gemeenten Beverwijk en Heemskerk het sociale kapitaal en zijn belangrijk voor zowel de samenleving als het individu. De gemeenten Beverwijk en Heemskerk willen daarom een onderzoek onder vrijwilligers uitvoeren om meer zicht te krijgen op de tevredenheid. De gemeenten Beverwijk en Heemskerk gaan de resultaten gebruiken om de vrijwillige inzet te stimuleren en belemmeringen weg te nemen. Het doel van het onderzoek is: Zicht verkrijgen op de tevredenheid van vrijwilligers in de gemeenten Beverwijk en Heemskerk teneinde de vrijwillige inzet te stimuleren en belemmeringen weg te nemen. Het onderzoeksdoel valt uiteen in de volgende deelvragen: - Hoe ervaren vrijwilligers het vrijwilligerswerk? - Wat stimuleert vrijwilligers om vrijwilligerswerk te (blijven) doen? - Wat vinden vrijwilligers belangrijk (bijvoorbeeld contact, uitdaging, opleiding, waardering)? - Welke redenen heeft men om geen vrijwilligerswerk te doen of ermee te stoppen? Om bovenstaand onderzoeksdoel te bereiken, is gekozen om een online vragenlijst uit te zetten. Onderstaand wordt hier nader op ingegaan. Doelgroep De gemeenten Beverwijk en Heemskerk hebben als doelgroep geformuleerd alle vrijwilligers in de gemeente en personen die in het verleden vrijwilligerswerk hebben gedaan (indien nog geregistreerd). Insteek is een groot bereik. SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 6

13 Onderzoeksmethode Het onderzoek wordt, zoals eerder genoemd, uitgezet middels een online vragenlijst. Het invullen van de vragenlijst gebeurt anoniem. Aan vrijwilligers is de mogelijkheid geboden om de online vragenlijst op papier in te vullen. De vrijwilligerscentrale vult deze vragenlijsten online in. Online vragenlijst De gemeente Beverwijk heeft een conceptvragenlijst opgesteld in samenwerking met de gemeente Heemskerk. Voor beide gemeenten wordt deze vragenlijst gebruikt 2. Vanuit praktische redenen is geen unieke link voor de vragenlijst per gemeente gemaakt. In de vragenlijst is een aantal vragen opgenomen op basis waarvan een respondent kan worden toegewezen aan een gemeente. Aan het eind van de vragenlijst hebben respondenten de mogelijkheid gekregen om hun contactgegevens achter te laten, zodat ze op de hoogte kunnen worden gehouden van de resultaten van het onderzoek. Na het invullen van de vragenlijst wordt de respondent doorgeleid naar de website van de vrijwilligerscentrale: Wijze van uitzetten Om de ervaringen van een doelgroep te achterhalen, is het noodzakelijk om de doelgroep te kunnen bereiken. Vrijwilligers zijn vaak niet bekend bij de gemeente, maar eerder bij een ondersteuningsorganisatie of de vrijwilligersorganisaties zelf. Aanschrijven van vrijwilligers kan daarom het beste plaatsvinden via het inschakelen van één van deze organisaties. De gemeenten Beverwijk en Heemskerk hebben de vrijwilligerscentrale bereid gevonden om dit te doen. Om de vragenlijst breed uit te zetten onder de doelgroep wordt gebruikgemaakt van meerdere kanalen. Hierbij wordt gedacht aan: vrijwilligersorganisaties, organisaties die met vrijwilligers werken en religieuze organisaties. De vrijwilligerscentrale benadert deze verschillende organisaties per voor deelname aan het onderzoek. De link naar de vragenlijst wordt opgenomen in de uitnodigingsmail, maar is ook te vinden op de website van de vrijwilligerscentrale en de gemeentelijke websites. Op deze manier kunnen de vrijwilligers via meerdere wijzen de vragenlijst invullen. Op donderdag 29 maart is in samenwerking met de gemeenten en de vrijwilligerscentrale de mailing naar de verschillende organisaties verzonden. Respons Op 18 april hebben 415 respondenten vraag 1 ingevuld en 427 respondenten hebben de postcode volledig ingevuld. Gezien de wens om een groot bereik te hebben, is besloten om een herinnering te sturen. 2 Indien SG door derden wordt benaderd met het verzoek om (een deel van) de vragenlijst te mogen gebruiken, dan zal SG dit overleggen met de gemeente Beverwijk. SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 7

14 Donderdag 19 april is vanuit de gemeenten een verzoek aan de vrijwilligerscentrale gestuurd met het verzoek om een herinnering. Deze is op 20 april verzonden naar de verschillende organisaties. De aangepaste einddatum van het onderzoek is gezet op vrijdag 4 mei. De gemeenten verloten bioscoopbonnen onder de respondenten om zo de respons te verhogen. Onderstaand gaan we nader in op de respons. In totaal zijn 605 vragenlijsten volledig ingevuld en 170 vragenlijsten niet volledig. Om de respondenten toe te wijzen aan een gemeente, zijn de volgende vragen uit de vragenlijst gebruikt: - Wat zijn de vier cijfers van uw postcode? Wat zijn de twee letters van uw postcode? - In welke gemeente of gemeenten doet u vrijwilligerswerk? U mag hier meerdere antwoorden aankruisen. Als een respondent de vraag over een postcode heeft ingevuld en deze bevat een postcode van Beverwijk (1940 tot en met 1949) of Heemskerk (1960 tot en met 1969), dan wordt de respondent aan de betreffende gemeente toegewezen. Heeft de respondent geen postcode ingevuld of een postcode niet zijnde Beverwijk of Heemskerk, dan wordt naar de tweede vraag gekeken. Heeft de respondent hier Beverwijk ingevuld, dan wordt de respondent meegenomen in de resultaten van Beverwijk. Hetzelfde geldt voor Heemskerk. Het kan zijn dat de respondent in zowel Beverwijk als Heemskerk vrijwilligerswerk doet, de respondent wordt in dit geval ook bij beide gemeenten meegenomen in de analyses. Geeft de respondent bij deze vraag echter niet Beverwijk of Heemskerk aan, dan blijft deze respondent buiten de analyses. Aan de gemeente Beverwijk zijn 326 respondenten gekoppeld en aan de gemeente Heemskerk 386. Aangezien dit het rapport is voor de gemeente Heemskerk, gaan de resultaten in dit rapport over de 386 respondenten die in Heemskerk wonen of hier vrijwilligerswerk doen. 3.2 Achtergrond respondenten In deze tweede paragraaf wordt naar de respondenten gekeken. Hierbij maken we onderscheid tussen de respondenten die aangeven momenteel vrijwilligerswerk te verrichten en degenen die aangeven dit niet te doen. Er wordt gekeken naar de resultaten van vragen als: wat is het geslacht en de leeftijd? En: hoe kunt u uw dagindeling het best omschrijven? Van de respondenten geeft 98% aan dat zij momenteel vrijwilligerswerk doet. De overige 2% geeft aan dit niet te doen. Het aandeel niet-vrijwilligers is dusdanig klein dat de resultaten voor deze groep niet in de rapportage worden weergegeven als aparte groep. SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 8

15 Ook worden resultaten van de vragen voor de niet-vrijwilligers niet meegenomen in de rapportage. De meerderheid van de respondenten is vrouw (66%). De leeftijd van de respondenten varieert over de verschillende categorieën, maar de categorie 50 tot en met 64 jaar is de grootste. In onderstaande tabel wordt de verdeling van het geslacht en de leeftijd van de vrijwilligers getoond. Tabel 1 Geslacht Geslacht en leeftijd van de respondenten - Man 34% - Vrouw 66% Leeftijd 19 jaar of jonger 0% 20 t/m 34 jaar 6% 35 t/m 49 jaar 16% 50 t/m 64 jaar 35% 65 t/m 74 jaar 32% 75 jaar of ouder 10% Naast het vrijwilligerswerk verricht 30% ook betaald werk. De grootste groep vrijwilligers geeft aan met (vervroegd) pensioen te zijn (46%). Dit is in lijn met de verwachtingen op basis van de leeftijdsverdeling. Tabel 2 Hoe kunt u uw dagindeling het best omschrijven? Betaalde arbeid voltijd 16% Betaalde arbeid parttime 13% Gepensioneerd 45% (Gedeeltelijk) arbeidsongeschikt 7% Vrijwillig thuis 10% Werkloos 4% Studerend 4% In de volgende hoofdstukken wordt nader ingegaan op de resultaten van het onderzoek. Hierbij zijn alleen de respondenten meegenomen die aangegeven hebben actief te zijn als vrijwilliger. In hoofdstuk 6 en 7 worden de resultaten van alle respondenten samengenomen. SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 9

16 4 Het vrijwilligerswerk In dit hoofdstuk wordt het vrijwilligerswerk nader bestudeerd. Zowel de vrijwilliger zelf komt aan bod alsook het vrijwilligerswerk. De tevredenheid over het vrijwilligerswerk komt aan bod (middels een rapportcijfer) en er wordt een blik op de toekomst geworpen. 4.1 Kenmerken van de vrijwilliger Uit onderstaande tabel blijkt dat 27% van de vrijwilligers tussen de 2 en 4 uur per week aan vrijwilligerswerk besteedt. Eveneens 27% besteedt tot 2 uur per week aan vrijwilligerswerk. Tabel 3 Hoeveel uur per week bent u gemiddeld actief als vrijwilliger? Incidenteel/af en toe 11% Tot 2 uur in de week 16% 2 tot 4 uur in de week 27% 4 tot 8 uur in de week 26% 8 uur of meer in de week 21% Het merendeel van de vrijwilligers is langer dan 8 jaar actief als vrijwilliger, dit is 54% van de vrijwilligers. Tabel 4 Hoe lang doet u al vrijwilligerswerk? Minder dan een jaar 9% Tussen de 1 en 3 jaar 16% Tussen de 4 en 7 jaar 21% 8 jaar of langer 54% Sommige vrijwilligers vinden vrijwilligerswerk zo leuk en inspirerend dat zij dit een aanzienlijk aantal uur per week doen of inmiddels al veel jaar. Het is echter niet zo dat vrijwilligers zich binden aan een organisatie waar zij vrijwilligerswerk voor doen. Soms zijn vrijwilligers voor meerdere organisaties actief. Wat ook gebeurt, is dat een vrijwilliger door zijn of haar vrijwilligersorganisatie als vrijwilliger bij een andere organisatie wordt ingezet. Daarnaast zijn er vrijwilligers die zich niet hebben aangesloten bij een vrijwilligersorganisatie, dit is de zogenoemde ongeorganiseerde vrijwilliger. De meeste vrijwilligers zijn actief voor meerdere organisaties, clubs of verenigingen, dit is 51%. Ruim 40% geeft aan actief te zijn voor één organisatie, club of vereniging (44%). SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 10

17 Tabel 5 Bent u actief voor één of meer organisaties, clubs of verenigingen? Eén organisatie, club of vereniging 44% Meerdere organisaties, clubs of verenigingen 51% Ik doe wel vrijwilligerswerk, maar niet via een organisatie, club of vereniging 6% Op basis van de analyses lijkt het dat vrijwilligers die actief zijn voor meerdere organisaties, clubs of verenigingen vaak meer uur vrijwilligerswerk per week verrichten. De meeste vrijwilligers doen vrijwilligerswerk in Heemskerk. Dit hangt samen met de wijze waarop de respondenten zijn geselecteerd. In dit onderzoek gaat het om de respondenten die in de gemeente Heemskerk wonen of indien geen postcode is opgegeven, hier vrijwilligerswerk doen. Voor inwoners van Heemskerk is het doen van vrijwilligerswerk binnen de eigen gemeente een logische stap. Ook vrijwilligerswerk in de gemeente Beverwijk en Wijk aan Zee is vaak als mogelijkheid aangekruist. Onderstaand kunt u de resultaten van alle antwoorden van deze vraag terugvinden. Tabel 6 In welke gemeente of gemeenten doet u vrijwilligerswerk? (U mag hier meerdere antwoorden aankruisen) Beverwijk en Wijk aan Zee 41% Heemskerk 89% Uitgeest 4% Castricum 7% Velsen 4% Andere gemeente(n) 10% 4.2 Kenmerken van het vrijwilligerswerk Vrijwilligerswerk kan heel divers zijn, zowel qua terreinen waarop het vrijwilligerswerk wordt gedaan als ook het type vrijwilligerswerk. Het kan bijvoorbeeld gaan om hand- en spandiensten bij de sportclub, bardiensten in een kantine, rondbrengen van een verenigingsblad, een helpende hand bij een evenement of buurtactiviteit, een bestuursfunctie binnen een vereniging of meer zorggerelateerd vrijwilligerswerk, zoals koffie schenken of assisteren bij activiteiten. Maar vrijwilligerswerk is ook collecteren voor een goed doel, mensen thuis bezoeken voor een praatje, computerlessen geven aan ouderen of af en toe klusjes doen voor een zieke of iemand die slecht ter been is. Er zijn veel manieren van vrijwilligerswerk. In onderstaande tabel is terug te vinden op welk terrein of welke terreinen de vrijwilliger actief is. Het merendeel van de vrijwilligers is actief op het terrein van zorg en hulpverlening, dit is verreweg het grootste terrein met 33%. Op de tweede en derde plaats SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 11

18 staan vervolgens sport (21%) en welzijn en sociaal cultureel werk (20%). Hier is het terrein anders buiten beschouwing gelaten. De resultaten van deze categorie zijn terug te vinden in de bijlage. In onderstaande tabel zijn de verschillende terreinen terug te vinden. Tabel 7 Op welk terrein of welke terreinen doet u vrijwilligerswerk? (U mag meerdere antwoorden aankruisen) Jeugd- en jongerenwerk 6% Voor- of naschoolse activiteiten en kinderopvang 1% Kunst, cultuur of media 10% Belangenbehartiging 5% Politiek 1% Verkeer en veiligheid 2% Sport 21% Recreatie en vrije tijd 10% Welzijn en sociaal cultureel werk 20% Wijk, buurt en bewonerszaken 10% Zorg en hulpverlening 33% Goede doelen 14% Informatie en advies 6% Religie of levensbeschouwing 11% Natuur en milieu 7% Dieren 9% Educatie en Onderwijs 8% Anders, namelijk 19% Op basis van de analyses lijkt dat vrijwilligers die actief zijn op het terrein van zorg en hulpverlening vaker vrouw zijn en meer uren vrijwilligerswerk per week verrichten. Binnen het vrijwilligerswerk onderscheiden we een drietal verschillende taakgebieden: uitvoerende taken, organiserende of coördinerende taken en bestuurlijke taken. Onderstaand zijn de verschillende taakgebieden terug te vinden met een korte omschrijving en het aandeel vrijwilligers dat heeft aangegeven dat hun taken bij de betreffende omschrijving passen. De taakgebieden: Uitvoerende taken: bijvoorbeeld geven van taallessen, collectes aan huis, gastvrouw bij activiteiten, kleine klussen uitvoeren, bardienst bij de sportclub (81%). Organiserende of coördinerende taken: bijvoorbeeld organiseren van buurtbijeenkomsten, coördineren van huisbezoeken of maaltijden aan huis, wedstrijdleider bij een activiteit (31%). Bestuurlijke taken, zoals voorzitter van een cliëntenraad of penningmeester van de sportvereniging (32%). SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 12

19 De genoemde aandelen kunnen optellen tot meer dan 100%, aangezien de respondenten meer dan één antwoord mochten geven. Op basis van de analyses lijkt dat vrijwilligers met voornamelijk organiserende/ coördinerende taken of bestuurstaken meer uur vrijwilligerswerk per week verrichten en daarnaast vaak langer actief zijn als vrijwilliger. Daarnaast lijken vrouwen vaker uitvoerend werk te verrichten. 4.3 Tevredenheid over vrijwilligerswerk Aan de vrijwilligers is gevraagd of zij met een rapportcijfer kunnen aangeven hoe tevreden of ontevreden zij zijn over hun vrijwilligerswerk. Gemiddeld krijgt de tevredenheid over het vrijwilligerswerk een 8,0, een dikke voldoende. De spreiding van de gegeven rapportcijfers is in onderstaande figuur weergegeven. Een 1 is slecht en een 10 is uitmuntend. Het laagste rapportcijfer is een 3 en het hoogste een 10. De meeste vrijwilligers (54%) hebben een 8 gegeven. Figuur 1 Spreiding rapportcijfers Op basis van de analyses lijkt het dat vrijwilligers die vanaf 2 uur vrijwilligerswerk per week verrichten, een hoger rapportcijfer geven dan zij die meer uren actief zijn. Vrijwilligers die actief zijn op het terrein van Jeugd- en jongerenwerk, Belangenbehartiging en Verkeer en veiligheid het hoogste rapportcijfer lijken te geven. Daarnaast lijken vrijwilligers met organiserende/coördinerende taken meer tevreden te zijn: zij lijken gemiddeld een hoger rapportcijfer te geven. Uit de toelichtingen op de rapportcijfers komen zowel tips als positieve punten naar voeren. Soms geldt dat door een vrijwilliger iets als tip wordt genoemd, maar door een ander juist als punt dat goed gaat. Onderstaand is een kort overzicht van de meest genoemde thema s: SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 13

20 Waardering uiten. Bieden van begeleiding. Ondersteuning op financieel vlak (subsidie voor de organisatie of scholing). Samenwerking met vrijwilligers en/of professionals. Persoonlijk contact/interesse. Open en heldere communicatie. 4.4 Toekomst Aan de vrijwilligers is gevraagd of zij verwachten het komende jaar vrijwilligerswerk te blijven doen. Een ruime meerderheid (80%) geeft aan dit zeker wel te doen. Ongeveer 18% blijft waarschijnlijk vrijwilligerswerk doen. 1% geeft aan vrijwilligerswerk te willen blijven doen, maar dan wel ander vrijwilligerswerk. Kortom een ruime 98% van de vrijwilligers verwacht volgend jaar weer vrijwilligerswerk te doen. Slechts 1% van de vrijwilligers geeft aan dit niet te doen. De genoemde redenen om volgend jaar geen vrijwilligerswerk te doen zijn: Ik heb problemen met mijn gezondheid, Het is tijd voor iets anders en Anders, namelijk. In onderstaande tabel zijn de mogelijke redenen om te stoppen met vrijwilligerswerk opgenomen, inclusief de bijbehorende aandelen. Aandachtspunt is hierbij het aantal respondenten dat de betreffende vraag heeft ingevuld. Tabel 8 Waarom wilt u (misschien) stoppen met uw vrijwilligerswerk? (Maximaal 3 kiezen) 3 Het is niet te combineren met andere werkzaamheden 0% Ik heb problemen met mijn gezondheid 33% Ik heb zorgtaken voor familielid of bekende met een ziekte of beperking 0% Ik heb geen kinderopvang 0% Ik vind het niet leuk meer/voldoet niet aan verwachting 0% Ik krijg te weinig begeleiding of ondersteuning 0% Werk is veranderd en sluit niet meer aan op mijn wensen 0% Financiële redenen (onkosten/reiskosten) 0% Geen goedkeuring van de uitkerende instantie in verband met een uitkering 0% Ik vind het te zwaar of te lastig 0% Het is tijd voor iets anders 33% Anders, namelijk 33% De resultaten voor de categorie Anders, namelijk zijn terug te vinden in de bijlage. 3 N=3 SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 14

21 5 Het vrijwilligerswerk aantrekkelijk en interessant houden In dit hoofdstuk wordt het vrijwilligerswerk nader bestudeerd. Zowel de vrijwilliger zelf komt aan bod alsook het vrijwilligerswerk. 5.1 Motieven en wijze van inzet Motieven of redenen om vrijwilligerswerk te gaan doen kunnen uiteenlopen van een keuze tot een verplichting. Ook al lijkt de verplichting recht tegenover de vrijwilligheid van vrijwilligerswerk te staan. De antwoorden Is onderdeel van opleiding (maatschappelijke stage) met 1% en Is verplicht vanuit de uitkeringsinstantie met 1% zijn relatief weinig gegeven. Sinds 2011 is de maatschappelijke stage voor middelbare scholieren verplicht, met als doel dat alle jongeren tijdens hun middelbare schooltijd kennismaken met leveren van een onbetaalde bijdrage aan de samenleving. De verwachting is dat op deze wijze de basis wordt gelegd voor de vrijwilliger van de toekomst. De top 3 van meest genoemde redenen is: 4. Ik vind het leuk om te doen (53%). 5. Ik wil andere mensen helpen (51%). 6. Ik vind het een zinvolle tijdsbesteding (46%). In onderstaande tabel is terug te vinden welke redenen door de vrijwilligers zijn aangegeven als belangrijkste redenen om vrijwilligerswerk te doen. De aandelen kunnen optellen tot meer dan 100%, aangezien respondenten meer dan één antwoord kunnen geven (maximaal 3). Tabel 9 Wat zijn voor u belangrijke redenen om vrijwilligerswerk te doen? (Maximaal 3 aankruisen) Ik wil werkervaring opdoen 3% Het is een goede aanvulling op mijn cv 4% Ik wil nieuwe kennis opdoen en vaardigheden aanleren 5% Ik wil mijn kennis en vaardigheden inzetten 39% Ik wil andere mensen helpen 51% Ik wil graag andere mensen ontmoeten/leren kennen 19% Ik wil me inzetten voor de maatschappij 36% In stand houden van voorzieningen waar mijn gezin of ik gebruik van maken 8% Ik vind het een zinvolle tijdsbesteding 46% Ik vind het leuk om te doen 53% Is onderdeel van opleiding (maatschappelijke stage) 1% Is verplicht vanuit de uitkeringsinstantie 1% Anders, namelijk 3% SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 15

22 Individualisering en een hogere arbeidsparticipatie hebben gezorgd voor andere eisen aan het vrijwilligerswerk. Er is een tendens naar flexibilisering van vrijwilligerswerk. Vrijwilligers willen niet langer jarenlang verbonden zijn aan dezelfde organisatie. Dit is ook al terug te zien in het aandeel vrijwilligers dat actief is voor meer dan één vrijwilligersorganisatie. Daarnaast komt er meer nadruk te liggen op ander type vrijwilligerswerk, zoals kortetermijnprojecten met een duidelijke taak en doelstellingen. Vandaar de vraag aan de vrijwilligers om aan te geven welke manier van inzetten zij het prettigst vinden. In onderstaande tabel zijn de resultaten terug te vinden. De bovengenoemde flexibilisering van het vrijwilligerswerk lijkt actueel te zijn of worden voor de gemeente Heemskerk. Tabel 10 Welke manier van vrijwillige inzet vindt u het prettigst? (Maximaal 3 kiezen) Regelmaat, dus een vast aantal uren per week of per maand op vaste dagen 65% Vaste taken waarvan ik zelf bepaal wanneer ik ze doe 41% Klussen op terugkerende periodes in het jaar. 13% Vaste taken of klus op oproepbasis (dus als het nodig is) 13% Korte eenmalige klussen of projecten 16% Anders, namelijk 6% De antwoorden die zijn gegeven bij de categorie Anders, namelijk zijn terug te vinden in de bijlage. 5.2 Randvoorwaarden Om een goede invulling te kunnen geven aan vrijwilligerswerk, is het nuttig om te weten welke randvoorwaarden vrijwilligers belangrijk vinden en in welke mate zij hier tevreden over zijn. Door een kruising te maken van het belang en de tevredenheid kunnen aandachtspunten worden geformuleerd. Randvoorwaarden die zijn voorgelegd aan de vrijwilligers zijn: Afspraken over het vrijwilligerswerk, weten wat er van mij verwacht wordt. Begeleiding en ondersteuning. Afstemming van het vrijwilligerswerk en mijn mogelijkheden. Mogelijkheden om nieuwe dingen te kunnen leren (kennis en vaardigheden). Kunnen delen van kennis en ervaring (bijvoorbeeld overleg). Samenwerking met andere vrijwilligers (team). Betrokken worden bij de inhoud van het werk. Inspraak in het beleid van de organisatie of vereniging. Betrokken worden bij de organisatie of vereniging (onderdeel zijn van). Voldoende werkruimte en materialen om mee te werken. SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 16

23 Verzekering. Vergoeding reiskosten. Onkostenvergoeding. Opleiding of scholing. Certificaat ter bevestiging van mijn inzet. In onderstaande twee figuren is terug te vinden in welke mate deze randvoorwaarden van belang zijn voor de vrijwilligers bij het doen van vrijwilligerswerk. Figuur 2 Welke zaken moeten goed geregeld zijn bij uw vrijwilligerswerk? (deel 1) Figuur 3 Welke zaken moeten goed geregeld zijn bij uw vrijwilligerswerk? (deel 2) SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 17

24 Als belangrijkste drie randvoorwaarden komen naar voren: Afspraken over het vrijwilligerswerk, weten wat er van mij verwacht wordt. Betrokken worden bij de inhoud van het werk. Samenwerking met andere vrijwilligers (team) en voldoende werkruimte en materialen om mee te werken. De tevredenheid over de verschillende randvoorwaarden is over het algemeen als goed te omschrijven. De top 3 van aandachtspunten op basis van de tevredenheid is: Vergoeding reiskosten. Onkostenvergoeding. Certificaat ter bevestiging van mijn inzet. Ook hier is echter de meerderheid (zeer) tevreden over. Figuur 4 Kunt u aangeven hoe tevreden u bent over de onderstaande zaken bij uw vrijwilligerswerk? (deel 1) SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 18

25 Figuur 5 Kunt u aangeven hoe tevreden u bent over de onderstaande zaken bij uw vrijwilligerswerk? (deel 2) Een kruising tussen het belang en de tevredenheid levert per randvoorwaarde een punt op in de volgende figuur. Op de horizontale as van de figuur staat de tevredenheid uitgedrukt in een cijfer tussen de 0 en 3. Op de verticale as is het belang neergezet. Om een score te berekenen voor de tevredenheid en het belang is aan de antwoordcategorieën een waarde toegekend. Voor de tevredenheid is 0 punten toegekend aan zeer ontevreden tot 3 punten voor zeer tevreden. Het belang kent een vergelijkbare score: 0 punten voor geheel onbelangrijk tot 3 punten voor heel belangrijk. Per randvoorwaarde is een gemiddelde berekend voor beide dimensies. SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 19

26 Figuur 6 Kruising tussen belang en tevredenheid voor randvoorwaarden Uit de figuur is op te maken dat Afspraken en verwachting het meest belangrijk wordt gevonden door de respondenten, hier is men ook zeer tevreden over. Alleen over Team zijn de respondenten meer tevreden. Over het algemeen kan worden gezegd dat hoe belangrijker de randvoorwaarde, hoe hoger de tevredenheid. Mogelijk aandachtspunt kan zijn Betrokken bij de inhoud. Dit is voor de vrijwilligers als tweede genoteerd voor de mate van belang en daarom is het mooi als de tevredenheid hierover kan worden verhoogd. SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 20

27 6 Ondersteuning door vrijwilligerssteunpunt/centrale De gemeente werkt bij het ondersteunen van de vrijwilligers vaak samen met het vrijwilligerssteunpunt of een centrale, het Wmo-loket, een maatschappelijk makelaar en een welzijnsstichting. In de meeste gemeenten hebben vooral de gemeente zelf en het steunpunt of de centrale een rol bij de uitvoering van de ondersteuning. Elke gemeente moet een loket hebben waar vrijwilligers(organisaties) met hun vragen kunnen komen. Dit kan ingericht worden via een speciaal vrijwilligerssteunpunt, via het Wmo-loket of een ander loket bij de gemeente of het is een onderdeel van een welzijnsorganisatie. Binnen zo n loket kunnen verschillende vormen van ondersteuning worden geboden. Vrijwilligerswerk is niets nieuws en wordt al sinds jaar en dag door mensen gedaan. Sinds de invoering van de Wmo is de gemeente echter verantwoordelijk voor het ondersteunen van vrijwilligers in hun werkzaamheden, zodat zij dit nog lang en met plezier kunnen volhouden. Het opzetten van steunpunten vrijwilligerswerk of vrijwilligerscentrales waar vrijwilligers naar toe kunnen voor ondersteuning is zo n taak van de gemeente. Binnen de gemeente Beverwijk is het vrijwilligerssteunpunt ondergebracht bij de vrijwilligerscentrale en heeft een breed aanbod van diensten ter ondersteuning van de vrijwilliger. In deze paragraaf gaan we nader in op (de geboden ondersteuning vanuit) de vrijwilligerscentrale. Hier zijn alle respondenten in meegenomen: vrijwilligers, oudvrijwilligers en niet-vrijwilligers. 6.1 Bekendheid vrijwilligerssteunpunt/-centrale De meerderheid van de respondenten heeft wel eens iets gehoord of gelezen over de vrijwilligerscentrale, maar heeft nog nooit contact gehad. Dit geldt voor 43%. Ongeveer een derde (32%) is helemaal niet bekend met de vrijwilligerscentrale. De resultaten van of de respondenten bekend zijn met de vrijwilligerscentrale zijn in onderstaande tabel terug te vinden. Tabel 11 Bent u bekend met de vrijwilligerscentrale? Ja, ik heb hier over gehoord of gelezen maar nooit contact mee gehad 43% Ja, ik heb wel eens op de site gekeken en/of een advertentie gezien 9% Ja, ik heb wel eens op een advertentie gereageerd 2% Ja, ik heb hier een gesprek gehad 8% Ja, ik ben door hen bemiddeld 6% Nee 32% SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 21

28 6.2 Tevredenheid over contact Aan de respondenten die bekend zijn met de vrijwilligerscentrale (68%) is gevraagd of zij contact hebben gehad met een medewerker van de centrale. Ongeveer 31% heeft dit contact gehad en heeft ervaring opgedaan. Daarom is aan hen de vraag voorgelegd hoe tevreden zij zijn over het contact met de vrijwilligerscentrale. Ongeveer 21% is zeer tevreden, 76% is tevreden, 1% is ontevreden en 1% is zeer ontevreden. Dit is terug te vinden in onderstaande figuur. Figuur 7 Hoe tevreden bent u over het contact met de medewerker van de vrijwilligerscentrale? Een aantal respondenten heeft gebruikgemaakt van de mogelijkheid om een toelichting te geven over de tevredenheid. Goedwillend persoon, prettig persoon, bevlogen personen. Geen toegevoegde waarde. Duidelijke informatie. Onvoldoende zicht van de gewenste vaardigheden en kennis van de gezochte vrijwilliger. Tijd genomen voor het contact en vervolgens snel actie ondernomen. Maken van afspraak duurde lang. SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 22

29 6.3 Stel u zoekt (ander) vrijwilligerswerk Vrijwilligerswerk kan op verschillende manieren worden gevonden. Soms moet de toekomstige vrijwilliger zelf actie ondernemen om vrijwilligerswerk te vinden. Voor anderen geldt, dat zij via het informele netwerk aan vrijwilligerswerk komen, het vrijwilligerswerk weet hen te vinden. Om zicht te krijgen op de wijze waarop naar vrijwilligerswerk wordt gezocht, is dit als vraag aan de vragenlijst toegevoegd. Door dit zicht te hebben kan de gemeente en/of de vrijwilligerscentrale hier op inzetten bij het werven van (nieuwe) vrijwilligers. In de volgende tabel zijn de resultaten terug te vinden. Tabel 12 Stel u zoekt (ander) vrijwilligerswerk. Hoe zou u het dan aanpakken? (Meerdere antwoorden mogelijk) Via familie, vrienden of bekenden. 30% Via een advertentie in krant, tijdschrift, tv of radio. 20% Via internet. 22% Via de vrijwilligersvacaturebank of de vrijwilligerscentrale. 36% Via een andere vrijwilliger van de organisatie, vereniging of club. 32% Ik zou een organisatie of vereniging zelf benaderen. 39% Via gemeente. 4% Via school. 3% Ik weet niet waar ik zou moeten zoeken. 3% Anders, namelijk 5% Op een gedeelde eerste plaats staat het actief zelf benaderen van een organisatie of vereniging. Voor de vrijwilligersvacaturebank of de vrijwilligerscentrale geldt, dat zij mogelijk een grotere rol kan spelen in het vervullen van een makelaarsfunctie door de bekendheid van de vrijwilligerscentrale te vergroten. SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 23

30 7 Vrijwilligerswerk (nog) aantrekkelijker De gemeente hoopt dat zo veel mogelijk mensen vrijwilligerswerk willen doen. Om een beeld te krijgen hoe de gemeente ervoor kan zorgen dat zoveel mogelijk mensen vrijwilligerswerk (gaan) doen, is een tweetal vragen voorgelegd. 7.1 Wat maakt vrijwilligerswerk (nog) aantrekkelijker? Suggesties Aan de respondenten is gevraagd of zij de vier belangrijkste suggesties kunnen aankruisen. Een top 3 op basis van de suggesties is: Vrijwilligerswerk waarbij ik zelf kan aangeven wanneer ik tijd heb (53%). Een goed overzicht van alle mogelijkheden om vrijwilligerswerk te doen (46%). Regelmatig publiciteit over vrijwilligerswerk in de media (krant, radio) (37%). Het eerste punt sluit aan bij de landelijke trend van flexibilisering van vrijwilligerswerk. De vrijwilliger van de toekomst vraagt om een ander soort vrijwilligerswerk en dit zorgt voor veranderingen binnen de vrijwilligersorganisaties, maar ook bij de ondersteuningsorganisatie. De andere twee punten zijn heel concreet en zijn daarmee relatief eenvoudig op te pakken. Door regelmatig te publiceren kunnen meerdere doelen in één keer worden bereikt: informeren over vrijwilligerswerk en waarderen van vrijwilligerswerk. Tabel 13 Wat maakt voor u vrijwilligerswerk (nog) aantrekkelijker? Wilt u de 4 meest belangrijke aankruisen? Een goed overzicht van alle mogelijkheden om vrijwilligerswerk te doen. 46% Regelmatig publiciteit over vrijwilligerswerk in de media (krant, radio). 37% Een vragenlijst voor vrijwilligers om te kijken welk vrijwilligerswerk bij mij past. 18% Vrijwilligerswerk dat ondersteund wordt door werkgevers (bijvoorbeeld vrijwilligerswerk deels onder werktijd). Vrijwilligerswerk waarbij ik zelf kan aangeven wanneer ik tijd heb. 53% Het moet eenvoudiger zijn om ook met een uitkering vrijwilligerswerk te mogen doen. Mogelijkheid tot kinderopvang. 4% Waardering voor vrijwillige inzet (bijvoorbeeld een vrijwilligersprijs, evenementen voor vrijwilligers). Organiseren van speciale bijeenkomsten voor vrijwilligers (mogelijkheden om elkaar te ontmoeten). Een training- en cursusaanbod voor vrijwilligers. 36% Verkrijgen van een certificaat voor het doen van vrijwilligerswerk. 8% 11% 15% 22% 19% SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 24

31 7.2 Wat maakt vrijwilligerswerk (nog) aantrekkelijker? Tips en ideeën Als laatste is daarom aan de respondenten gevraagd of zij tips of ideeën hebben voor de gemeente. Onderstaand volgt een selectie van deze opmerkingen: Blijk van waardering door een schouderklopje, een kleine attentie met de feestdagen, in publicaties van B&W, een high tea. Duidelijke functieomschrijving van het vrijwilligerswerk. Meelopen met vrijwilligers om nieuwe vrijwilligers te werven, maar ook om een indruk te krijgen van het vrijwilligerswerk en het inwerken. Meer aandacht voor vrijwilligerswerk door publiciteit en informatie in media. Bijvoorbeeld door een vrijwilliger aan het woord te laten en/of te vertellen hoe waardevol vrijwilligers zijn. Mogelijkheden voor scholing, zoals bij voor een EH/BHV cursus. Neem de vrijwilliger serieus. Ondersteuning bij het uitoefenen van het vrijwilligerswerk. Subsidie of onkostenvergoeding of belastingvoordeel. Vrijwilligersmarkt opnieuw organiseren; zorgt voor samenwerking tussen organisaties onderling. Vrijwilligerswerk is vrijwillig, maar niet vrijblijvend! SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 25

32

33 Bijlage SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 27

34

35 Bijlage 1 Rechte tellingen van de vragen Vraag 1: Doet u momenteel vrijwilligerswerk? Ja 98% Nee 2% Vraag 2: Hoe lang doet u al vrijwilligerswerk? Minder dan een jaar 9% Tussen de 1 en 3 jaar 16% Tussen de 4 en 7 jaar 21% 8 jaar of langer 54% Vraag 3: Bent u actief voor één of meer organisaties, clubs of verenigingen? Eén organisatie, club of vereniging 44% Meerdere organisaties, clubs of verenigingen 51% Ik doe wel vrijwilligerswerk, maar niet via een organisatie, club of vereniging 6% Vraag 4: In welke gemeente of gemeenten doet u vrijwilligerswerk? U mag hier meerdere antwoorden aankruisen. Beverwijk en Wijk aan Zee 41% Heemskerk 89% Uitgeest 4% Castricum 7% Velsen 4% Andere gemeente(n) 10% Vraag 5: Hoeveel uur per week bent u gemiddeld actief als vrijwilliger? Incidenteel/af en toe 11% Tot 2 uur in de week 16% 2 tot 4 uur in de week 27% 4 tot 8 uur in de week 26% 8 uur of meer in de week 21% Vraag 6: Op welk terrein of welke terreinen doet u vrijwilligerswerk? U mag meerdere antwoorden aankruisen. Jeugd- en jongerenwerk 6% Voor- of naschoolse activiteiten en kinderopvang 1% Kunst, cultuur of media 10% SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 29

36 Belangenbehartiging 5% Politiek 1% Verkeer en veiligheid 2% Sport 21% Recreatie en vrije tijd 10% Welzijn en sociaal cultureel werk 20% Wijk, buurt en bewonerszaken 10% Zorg en hulpverlening 33% Goede doelen 14% Informatie en advies 6% Religie of levensbeschouwing 11% Natuur en milieu 7% Dieren 9% Educatie en Onderwijs 8% Anders, namelijk 19% Vraag 7: Welk van de onderstaande taken voert u uit tijdens uw vrijwilligerswerk? U mag meerdere antwoorden aankruisen Uitvoerende taken 81% Organiserende of coördinerende taken 31% Bestuurlijke taken 32% Vraag 8: Wat zijn voor u belangrijke redenen om vrijwilligerswerk te doen? (Maximaal 3 aankruisen) Ik wil werkervaring opdoen. 3% Het is een goede aanvulling op mijn CV. 4% Ik wil nieuwe kennis opdoen en vaardigheden aanleren. 5% Ik wil mijn kennis en vaardigheden inzetten. 39% Ik wil andere mensen helpen. 51% Ik wil graag andere mensen ontmoeten/leren kennen. 19% Ik wil me inzetten voor de maatschappij. 36% In stand houden van voorzieningen waar mijn gezin of ik gebruik van maken. 8% Ik vind het een zinvolle tijdsbesteding. 46% Ik vind het leuk om te doen. 53% Is onderdeel van opleiding (maatschappelijke stage). 1% Is verplicht vanuit de uitkeringsinstantie. 1% Anders, namelijk 3% SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 30

37 Vraag 9: Welke manier van vrijwillige inzet vindt u het prettigst? (maximaal 3 kiezen) Regelmaat, dus een vast aantal uren per week of per maand op vaste dagen 65% Vaste taken waarvan ik zelf bepaal wanneer ik ze doe. 41% Klussen op terugkerende periodes in het jaar. 13% Vaste taken of klus op oproepbasis (dus als het nodig is). 13% Korte eenmalige klussen of projecten. 16% Anders, namelijk 6% Vraag 10: Welke zaken moeten goed geregeld zijn bij uw vrijwilligerswerk? Heel belangrijk Belangrijk Onbelangrij k Heel onbelangrij k Niet van toepassing Afspraken over het vrijwilligerswerk; weten wat 48% 49% 1% 0% 1% er van mij verwacht wordt. Begeleiding en ondersteuning. 21% 60% 12% 1% 7% Afstemming van het vrijwilligerswerk en mijn 19% 61% 11% 1% 7% mogelijkheden. Mogelijkheden om nieuwe dingen te kunnen 15% 52% 20% 1% 12% leren (kennis en vaardigheden). Kunnen delen van kennis en ervaring 21% 65% 8% 1% 5% (bijvoorbeeld overleg). Samenwerking met andere vrijwilligers (team). 31% 57% 8% 1% 3% Betrokken worden bij de inhoud van het werk. 30% 62% 3% 0% 5% Inspraak in het beleid van de organisatie of 19% 49% 20% 1% 11% vereniging. Betrokken worden bij de organisatie of 22% 58% 12% 2% 7% vereniging (onderdeel zijn van). Voldoende werkruimte en materialen om mee 28% 54% 7% 1% 10% te werken. Verzekering. 21% 47% 21% 1% 10% Vergoeding reiskosten. 4% 20% 44% 8% 24% Onkostenvergoeding. 3% 20% 48% 9% 20% Opleiding of scholing. 9% 40% 27% 5% 19% Certificaat ter bevestiging van mijn inzet. 4% 18% 38% 15% 24% Vraag 11: Kunt u aangeven hoe tevreden u bent over de onderstaande zaken bij uw vrijwilligerswerk? Zeer tevreden Tevreden Ontevreden Zeer ontevreden Niet van toepassing Afspraken over het vrijwilligerswerk; weten wat er van mij verwacht wordt. 27% 68% 3% 0% 2% Begeleiding en ondersteuning. 19% 66% 6% 1% 8% Afstemming van het vrijwilligerswerk en mijn mogelijkheden. 16% 71% 3% 0% 10% Mogelijkheden om nieuwe dingen te kunnen leren (kennis en vaardigheden). 12% 60% 6% 0% 22% Kunnen delen van kennis en ervaring (bijvoorbeeld overleg). 14% 72% 6% 0% 8% Samenwerking met andere vrijwilligers (team). 27% 62% 4% 0% 7% Betrokken worden bij de inhoud van het werk. 19% 67% 6% 0% 8% Inspraak in het beleid van de organisatie of vereniging. 13% 53% 8% 1% 24% SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 31

38 Betrokken worden bij de organisatie of vereniging (onderdeel zijn van). 19% 58% 6% 1% 15% Voldoende werkruimte en materialen om mee te werken. 14% 66% 5% 1% 14% Verzekering. 9% 57% 4% 0% 30% Vergoeding reiskosten. 3% 28% 5% 0% 63% Onkostenvergoeding. 3% 30% 6% 1% 60% Opleiding of scholing. 7% 32% 6% 0% 54% Certificaat ter bevestiging van mijn inzet. 2% 21% 4% 1% 71% Vraag 12: Kunt u met een rapportcijfer van 1 tot 10 aangeven hoe tevreden u bent over uw vrijwilligerswerk? 1 0% 2 0% 3 0% 4 0% 5 0% 6 2% 7 20% 8 54% 9 19% 10 4% Vraag 13: Bent u van plan het komende jaar actief te blijven als vrijwilliger? Zeker wel 80% Waarschijnlijk wel 18% Ja, maar ik wil dan ander vrijwilligerswerk 1% Nee, ik ben van plan te stoppen met het doen van vrijwilligerswerk 1% Vraag 14: Waarom wilt u (misschien) stoppen met uw vrijwilligerswerk? Maximaal 3 kiezen Het is niet te combineren met andere werkzaamheden. 0% Ik heb problemen met mijn gezondheid. 33% Ik heb zorgtaken voor familielid of bekende met een ziekte of beperking. 0% Ik heb geen kinderopvang. 0% Ik vind het niet leuk meer/voldoet niet aan verwachting. 0% Ik krijg te weinig begeleiding of ondersteuning. 0% Werk is veranderd en sluit niet meer aan op mijn wensen. 0% Financiële redenen (onkosten/reiskosten). 0% Geen goedkeuring van de uitkerende instantie in verband met een uitkering. 0% Ik vind het te zwaar of te lastig. 0% Het is tijd voor iets anders. 33% Anders, namelijk 33% SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 32

39 Vraag 15: Heeft u het afgelopen jaar vrijwilligerswerk gedaan? Ja 29% Nee 71% Vraag 16: Waarom bent u gestopt met uw vrijwilligerswerk? Maximaal 3 kiezen Het is niet te combineren met andere werkzaamheden. 50% Ik heb problemen met mijn gezondheid. 0% Ik heb zorgtaken voor familielid of bekende met een ziekte of beperking. 50% Ik heb geen kinderopvang. 0% Ik vind het niet leuk meer/voldoet niet aan verwachting. 0% Ik krijg te weinig begeleiding of ondersteuning. 0% Werk is veranderd en sluit niet meer aan op mijn wensen. 0% Financiële redenen (onkosten/reiskosten). 0% Geen goedkeuring van de uitkerende instantie in verband met een uitkering. 0% Ik vind het te zwaar of te lastig. 0% Het is tijd voor iets anders. 0% Anders, namelijk 100% Vraag 17: Wat zijn de belangrijkste redenen dat u geen vrijwilligerswerk doet? Maximaal 3 kiezen Ik weet niet wat ik zou kunnen doen of wat bij mij past. 20% Ik weet niet hoe ik vrijwilligerswerk kan vinden. 0% Ik heb nog geen aantrekkelijk vrijwilligerswerk gevonden. 40% Ik kan het niet combineren met mijn andere werkzaamheden. 20% Ik heb problemen met mijn gezondheid. 20% Ik heb zorgtaken voor familielid of bekende met een ziekte of beperking. 0% Ik heb geen kinderopvang. 20% Financiële redenen (onkosten/reiskosten). 20% Geen goedkeuring van de uitkerende instantie in verband met een uitkering. 20% Ik ben onzeker of ik dat wel zou kunnen. 0% Ik vind het niet belangrijk of nuttig, levert me niet voldoende op. 0% Geen interesse of behoefte. 20% Anders, namelijk 20% Vraag 18: Overweegt u het komende jaar (opnieuw) vrijwilligerswerk te doen? Ja 57% Misschien 14% Nee 29% SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 33

40 Vraag 19: Welke zaken moeten goed geregeld zijn bij uw vrijwilligerswerk? 4 Aantal vrijwilligers van de 5 vrijwilligers (zeer belangrijk, belangrijk) Afspraken over het vrijwilligerswerk; weten wat er van mij verwacht wordt. 5 Begeleiding en ondersteuning. 4 Afstemming van het vrijwilligerswerk en mijn mogelijkheden. 4 Mogelijkheden om nieuwe dingen te kunnen leren (kennis en vaardigheden). 3 Kunnen delen van kennis en ervaring (bijvoorbeeld overleg). 5 Samenwerking met andere vrijwilligers (team). 5 Betrokken worden bij de inhoud van het werk. 5 Inspraak in het beleid van de organisatie of vereniging. 3 Betrokken worden bij de organisatie of vereniging (onderdeel zijn van). 4 Voldoende werkruimte en materialen om mee te werken. 5 Verzekering. 4 Vergoeding reiskosten. 3 Onkostenvergoeding. 2 Opleiding of scholing. 4 Certificaat ter bevestiging van mijn inzet. 1 Vraag 21: Bent u bekend met de vrijwilligerscentrale? Ja, ik heb hier over gehoord of gelezen maar nooit contact mee gehad. 43% Ja, ik heb wel eens op de site gekeken en/of een advertentie gezien. 9% Ja, ik heb wel eens op een advertentie gereageerd. 2% Ja, ik heb hier een gesprek gehad. 8% Ja, ik ben door hen bemiddeld. 6% Nee 32% Vraag 22: Heeft u contact gehad met een medewerker van de Vrijwilligerscentrale? Ja 31% Nee 69% Vraag 23: Heeft u contact gehad met een medewerker van de Vrijwilligerscentrale? Zeer tevreden 21% Tevreden 76% Ontevreden 1% Zeer ontevreden 1% 4 N=4 SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 34

41 Vraag 24: Stel u zoekt (ander) vrijwilligerswerk. Hoe zou u het dan aanpakken? Meerdere antwoorden mogelijk Via familie, vrienden of bekenden 30% Via een advertentie in krant, tijdschrift, tv of radio 20% Via internet 22% Via de vrijwilligersvacaturebank of de vrijwilligerscentrale 36% Via een andere vrijwilliger van de organisatie, vereniging of club 32% Ik zou een organisatie of vereniging zelf benaderen 39% Via gemeente 4% Via school 3% Ik weet niet waar ik zou moeten zoeken 3% Anders, namelijk 5% Vraag 25: Wat maakt voor u vrijwilligerswerk (nog) aantrekkelijker? Wilt u de 4 meest belangrijke aankruisen? Een goed overzicht van alle mogelijkheden om vrijwilligerswerk te doen. 46% Regelmatig publiciteit over vrijwilligerswerk in de media (krant, radio). 37% Een vragenlijst voor vrijwilligers om te kijken welk vrijwilligerswerk bij mij past. 18% Vrijwilligerswerk dat ondersteund wordt door werkgevers (bijvoorbeeld vrijwilligerswerk deels onder werktijd). Vrijwilligerswerk waarbij ik zelf kan aangeven wanneer ik tijd heb. 53% Het moet eenvoudiger zijn om ook met een uitkering vrijwilligerswerk te mogen doen. Mogelijkheid tot kinderopvang. 4% Waardering voor vrijwillige inzet (bijvoorbeeld een vrijwilligersprijs, evenementen voor vrijwilligers). Organiseren van speciale bijeenkomsten voor vrijwilligers (mogelijkheden om elkaar te ontmoeten). Een training- en cursusaanbod voor vrijwilligers. 36% Verkrijgen van een certificaat voor het doen van vrijwilligerswerk. 8% 11% 15% 22% 19% Vraag 28: Wat is uw geslacht? % Totaal Man 34% 34% Vrouw 66% 66% Vraag 29: Wat is uw leeftijd? % Totaal 19 jaar of jonger 0% 2% 20 t/m 34 jaar 6% 5% 35 t/m 49 jaar 16% 17% 50 t/m 64 jaar 35% 35% 65 t/m 74 jaar 32% 32% 75 jaar of ouder 10% 11% SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 35

42 Vraag 30: Hoe kunt u uw dagindeling het best omschrijven? % Totaal Betaalde arbeid voltijd 16% 16% Betaalde arbeid parttime 13% 14% Gepensioneerd 45% 46% (Gedeeltelijk) arbeidsongeschikt 7% 7% Vrijwillig thuis 10% 10% Werkloos 4% 4% Studerend 4% 4% SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 36

43 Bijlage 2 Open antwoorden Vraag 6. Op welk terrein of terreinen doet u vrijwilligerswerk? [Anders, namelijk] terminale zorg Gastheer op Camping en Klusjesman op de camping festival spelinloop Speelotheek Ned.Rode Kruis Ned.Rode Kruis Rode Kruis EH taken Huttenbouw Electrotechniek bij St Agnes,Vivazorg integratie integratie voedselbank hospice voedselbank speelotheek speel-o-theek wereldwinkel beverwijk rolstoelvervoer hospice huisbezoekersproject 75+ speel o theek telefooncirkel+stutadministratie ouderenwerk schenkgastvrouw ontmoetingscentrum de Stut Radio verslaggever op de tuinders vereniging plasmadonor de Stut Heb jaren in de ouderraad van de Zeearend gezeten Zonnebloem zwemles gehandicapten begeleiden coordinator collecte MS+collecte Terres des Hommes voedselbank kerkhof onderhoud Laurentiuskerkhof Het organiseren van een kienavond in Huis ter Wijck Zwembad waterakkers paardrijden voor gehandicapten beroepsvereniging, redactie vakblad SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 37

44 paardrijden voor gehandicapten Helpen met eten, mee gaan naar ziekenhuis, af en toe een wandeling maken met een revalidant. EH ouderen Ouderen organisatie VRIJWILLIGERS CENTRALE aaiproject met hond voor dementerenden Bieb gehandicapte kinderen basisschool Kringloopwinkel Meergroep project matig (bloemenshow) monumentenbehoud luchtvaarthistorie museum hospice RPVIJmond patiënten vereniging hospisch kringloop winkel kringloop winkel hospice Hospice ouderen/meerstate kerk pleeg dochter+zoon Turken koffie schenken kerk schenkgastvrouw in de stut en af en toe bij sanquin postzegels vereniging ontwikkelingssamenwerking Vraag 8. Wat zijn voor u belangrijke redenen om vrijwilligerswerk te doen? [Anders, namelijk] het laten groeien van de sportclub Intellectuele uitdaging eenzaamheid behoud van natuur en cultureel erfgoed dat is heel leuk om andere mensen helpen Ik denk dat de waarde van een spelotheek voor de ontwikkeling van kinderen erg wordt onderschat, en wil door mijn bijdrage meehelpen aan de ontwikkeling van de jeugd. het is mijn pad op komen waaien belangrijke stichting in stand houden noodzaak tegen het Jeugdbeleid en de uitvoer hiervan. SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 38

45 een bijdrage leveren aan een prettige buurt goed voorbeeld voor mijn zoon zijn ontbijtproject in zorgcentrum sta graag voor de dieren klaar Vraag 9. Welke manier van vrijwillige inzet vindt u het prettigst? [Anders, namelijk] vast en ad-hoc festival organiseren organiseren festival flexibele klussen die passen bij mijn interesse vaste taken vooraf te zien op rooster Ik klus waar en wanneer en hoelang het nodig is, desnoods door heel Nederland. bij gelegenheid combinatie vaste dagen en vrije indeling fluiten als scheidsrechter en helpen met dansen flexibel inroosteren volgens een rooster dat aan mijn agenda is aangepast. ongeveer 2 dagdelen per maand vooraf in te plannen op kalender via internet afwisselend zelf tijden en uren invullen leidster Tel.Cirkel + administratie onderzoekswerk Als het nodig is, maakt me eigenlijk niet uit aansluiten op het te bieden programma het hangt af van de vraag naar hulp in de week zo nu en dan ingedeeld worden wat zich voordoet Vraag 14. Waarom wilt u (misschien) stoppen met uw vrijwilligerswerk? [Anders, namelijk] ziekte Vraag 16. Waarom ben u gestopt met het vrijwilligerswerk? [Anders, namelijk] geen taalmaatje, ziek Wil me niet vastleggen op iets wat wekelijks terugkomt Vraag 17. Wat zijn de belangrijkste redenen dat u geen vrijwilligerswerk doet? [Anders, namelijk] Ik ben nu 78 en vind dat het nu genoeg is geweest. SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 39

46 Vraag 24. Stel u zoekt (ander) vrijwilligerswerk. Hoe zou u het dan aanpakken? [Anders, namelijk] Artikel in krant & op radio geen ander vrijwilligers werk ik zoek geen ander werk leeftijd begint mee te spelen 'k word welgevraagd dat komt aanvliegen ben tevreden met wat ik doe als er iets op je pad komt Heb Genoeg ik blijf waar ik zit het gaat "vanzelf". Je wordt gewoon benaderd want men weet je wel te vinden. zoek geen andere vrijwilligerswerk Meestal wordt je door iemand gevraagd om te kijken of het wat voor je is geen ander vrijwilligerswerk heb al 5 vrijwilligerswerken NVT SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 40

47 SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 41

48 SG TEVREDENHEIDSONDERZOEK NAAR VRIJWILLIGERS 42