Tweede bestuursrapportage. uitvoering begroting 2015

Transcriptie

1 Tweede bestuursrapportage uitvoering begroting 2015 (januari t/m augustus 2015) 11 november 2015 Provinciale Staten

2 2

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Ontwikkeling van de berap Leeswijzer 6 2 Samenvatting 7 3 Verwachte uitvoering Beleidsbegroting Beleidsprogramma 1 Bestuur Beleidsprogramma 2 Verkeer en vervoer Beliedsprogramma 3 Wetter Beleidsprogramma 4 Milieu Beliedsprogramma 5 Lanlik Gebiet Beleidsprogramma 6 Economie, toerisme en recreatie Beleidsprogramma 7 Sociaal beleid en zorg Beliedsprogramma 8 Kultuer, taal en ûnderwiis Beleidsprogramma 9 Ruimte en wonen Overzicht 10 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Beleidsprogramma 11 Nuon-middelen 49 4 Bedrijfsvoering 55 Grote projecten 59 5 Financiën Voorstel begrotingswijzigingen PS Rapportage wijzigingen onder mandaat GS Ontwikkeling financieel kader Treasury: financiering en beleggingen Nuon-vermogen Aanvullingen op de subsidiestaat 98 Bijlage I Overzicht onderhanden investeringen 99 Bijlage II Aansluiting tussen de begroting 2016 en de 2 e bestuursrapportage Bijlage III Begrotingswijzigingen PS 115 Bijlage IV Afgehandelde aanbevelingen 139 Bijlage V Moties en toezeggingen 141 3

4 4

5 1 Inleiding Voor u ligt de tweede bestuursrapportage over het jaar Hiermee leggen wij verantwoording af over de voortgang en uitvoering van de begroting 2015 en geven wij aan wat we dit jaar nog zullen gaan realiseren. De bestuursrapportage wordt voor de laatste maal op papier aan u aangeboden. Onze organisatie werkt steeds meer digitaal en de bestuursrapportages zullen vanaf 2016 dan ook nog uitsluitend digitaal worden verstrekt is een bijzonder jaar waarbij wij na de totstandkoming van het coalitieakkoord Mei elkenien, foar elkenien voor de zomer hier een verdiepingsslag op hebben gemaakt met de uitvoeringsagenda Voor het realiseren van de ambities zijn ook een aantal middelen uit de jaarschijf 2015 ingezet. Dit is de laatste bestuursrapportage waarin wordt gerapporteerd over programma 11. Als u de begroting 2016 zoals die voorligt vaststelt dan bestaat dit programma niet meer. We maken in deze tweede bestuursrapportage inzichtelijk welke maatregelen door de herbestemming van de middelen niet (verder) tot uitvoering worden gebracht. In de begroting 2016 en in de uitvoeringsagenda is aangekondigd dat wij ons economisch beleid vanaf 2016 vormgeven in één integraal economisch programma Wurkje mei Fryslân. In dit integrale economische programma gaan onder andere de programma s Wurkje foar Fryslân, Duurzame Energie, Gastvrij Fryslân en de agenda economie in de bijbehorende uitvoeringsprogramma s op. Dit wordt u in december ter aangeboden. We trachten zo realistisch mogelijk te plannen met als doel de beschikbare middelen zo efficiënt mogelijk in te zetten. Wij zijn in bepaalde gevallen echter afhankelijk van derden, Rijk, gemeenten of maatschappelijke organisaties. In deze bestuursrapportage stellen we daarom voor, door middel van begrotingswijzigingen, om een aantal al beschikbaar gestelde en nieuwe middelen te reserveren voor de komende jaren. Het betreft hier onder andere de decentralisatie-uitkering bodemsanering en Kansen in Kernen. Er is naar onze mening sprake van een steeds betere beheersing van de tijdelijke budgetten. Dit jaar wordt er ook minder tijdelijk geld doorgeschoven dan in voorgaande jaren. Bedroegen de kasritmeverschuivingen in 2013 en 2014 nog respectievelijk 103 miljoen en 62 miljoen, in 2015 gaat het nog om een bedrag van 42 miljoen, waarvan 14 miljoen in deze bestuursrapportage. Tot slot kan worden opgemerkt dat het volume inhuur zich heeft gestabiliseerd op het niveau van de eerste bestuursrapportage, zijnde 28,3 miljoen. 5

6 1.1 Ontwikkeling van de berap. De planning- en controlproducten worden doorlopend verbeterd. De begroting 2015 is nog meer geconcretiseerd, waardoor de bestuursrapportage ook concreter is geworden. Er is, zoals in voorgaande jaren, gewerkt met kleuren. Op de groene vakjes (beleid/tijd/geld), is geen toelichting gegeven. Dit geldt echter niet voor de majeure/grote Projecten. Hier is een korte toelichting opgenomen. In de digitale versie vindt u wel een toelichting op de groene vakjes. Dit is informatie over de stand van zaken per 1 september, is alleen digitaal benaderbaar en vormt geen onderdeel van de bestuursrapportage. In deze berap wordt u, volgens afspraak, ook geïnformeerd over het grondbeleid en de aanbevelingen van de accountant, Noordelijke rekenkamer en Concerncontrol in de paragraaf bedrijfsvoering. 1.2 Leeswijzer Na de inleiding volgt in hoofdstuk 2 de samenvatting. In hoofdstuk 3 leggen wij per beleidsprogramma de nadruk op de beleidsinhoudelijke en financiële afwijkingen die aan het einde van het jaar verwacht worden ten opzichte van de begroting Hiervoor wordt gebruik gemaakt van het stoplichtenmodel. De betekenis van de kleuren is als volgt: Beleid Verwacht je dat eind 2015 de beleidsuitvoering verlopen is volgens de inhoudelijke afspraken in het onderliggende document waarin het beleid is vastgesteld (beleidsnota, etc.)? Ja, dit gaat zeker lukken Niet zeker of dit gaat lukken Nee, dit gaat niet lukken Tijd Verwacht je dat eind 2015 het gewenste resultaat is gerealiseerd? Of, als de einddatum voor de realisatie verder in de tijd ligt: Verwacht je dat je eind 2015 op schema ligt om het gewenste resultaat te realiseren binnen de afgesproken termijn? Geld Op beleidsveldniveau: verwacht je dat geld een belemmerende factor is voor het behalen van het gewenste resultaten? Of verwacht je dat het beschikbare budget toereikend is om in 2015 de gewenste resultaten van dit beleidsveld te realiseren? Ja, dit gaat zeker lukken Niet zeker of dit gaat lukken Nee, dit gaat niet lukken Geld vormt geen belemmerende factor: er wordt geen onder- of overbesteding verwacht. Geld vormt geen belemmerende factor: er wordt een onderbesteding verwacht. Geld vormt wel een belemmerende factor en/of er wordt een overbesteding verwacht. Bij beleidsprogramma s vindt u op een aantal punten onderwerpen met een grijstint aangegeven. Dit betekent dat doelen en resultaten niet meer gerealiseerd worden, omdat de middelen zijn gebruikt voor de uitvoering van het coalitieakkoord. 6

7 2 Samenvatting Per beleidsprogramma wordt in deze bestuursrapportage een toelichting gegeven op zowel de verwachte beleidsmatige als de verwachte financiële afwijkingen aan het einde van 2015 ten opzichte van de begroting Onderstaande tabel toont per beleidsprogramma de totale begroting, de voorgestelde begrotingswijzigingen, de totale bestedingen tot 1 september en de vastgelegde verplichtingen die in 2015 tot betaling leiden. Exploitatie Bedragen x 1.000,- Begroting 2015 incl. vastgestelde wijzigingen Vanuit financieel systeem Voorstel Realisatie Begrotingswijziging per Vastgelegde verplichtingen 2015 per 1-9 Prognose nog te besteden Prognose Prognose saldo Jaarstukken 2015 Baten Programma 1 - Bestuur en veiligheid Programma 2 - Verkeer en Vervoer Programma 3 - Wetter Programma 4 - Milieu Programma 5 - Landelijk gebied Programma 6 - Economie, toerisme en recreatie Programma 7 - Sociaal beleid en zorg Programma 8 - Kultuer, taal en ûnderwiis Programma 9 - Ruimte en wonen Programma 10 - Algemene dekkingsmiddelen Totaal Baten Lasten Programma 1 - Bestuur en veiligheid Programma 2 - Verkeer en Vervoer Programma 3 - Wetter Programma 4 - Milieu Programma 5 - Landelijk gebied Programma 6 - Economie, toerisme en recreatie Programma 7 - Sociaal beleid en zorg Programma 8 - Kultuer, taal en ûnderwiis Programma 9 - Ruimte en wonen Programma 10 - Algemene dekkingsmiddelen Totaal Lasten Baten - Lasten Beschikking over reserves (baten) Vorming van reserves (lasten) Begrotingssaldo

8 Bedrijfsvoering Begroting 2015 incl. vastgestelde wijzigingen Vanuit financieel systeem Voorstel Realisatie Begrotingswijziging per Vastgelegde verplichtingen 2015 per 1-9 Prognose Prognose saldo Jaarstukken 2015 Bedragen x 1.000,- Totaal baten Totaal lasten Baten - Lasten Begrotingssaldo na wijziging Bedragen (x 1.000) Begrotingssaldo PS wijziging 2 e berap Begrotingssaldo na wijziging

9 3.1 BELEIDSPROGRAMMA 1 BESTUUR Portefeuillehouders: Sander de Rouwe en de Commissaris van de Koning I Stand van zaken gewenste resultaten Gewenste resultaten Beleid Tijd Geld Beleidsveld Provinciale Staten en Statengriffie 1. Een helder en toegankelijk besluitvormingsproces van Provinciale Staten 2. Professionele ondersteuning van Provinciale Staten en individuele Statenleden door de griffie (Prestatie)indicatoren Onderwerp Doelwaarde 2015 Prognose 2015 Vergaderstukken PS en Tijdige aanlevering conform het Reglement van Orde commissies Besluiten/ingekomen Tijdige afhandeling (binnen 10 dagen na besluitvorming) stukken PS De vergadering uitgesplitst naar agendapunten en sprekers op de provinciale website Maximaal drie werkdagen na de vergadering Gewenste resultaten Beleid Tijd Geld Beleidsveld 1.2 Gedeputeerde Staten 1. Het college van gedeputeerde staten effectief en efficiënt laten functioneren (Prestatie)indicatoren Onderwerp Indicator Doelwaarde 2015 Prognose 2015 Afspraken Gedeputeerde Staten/Provinciale Staten - Beantwoording Statenvragen op tijd - Nakomen uitvoeren moties - Nakomen toezeggingen - Tijdige aanbieding stukken bij PS 90% 95% 90% 95% Gewenste resultaten Beleid Tijd Geld Beleidsveld Ondersteuning van de Commissaris van de Koningin (CdK) in zijn rol als rijksorgaan 1. De CdK voldoet aan de wettelijk gestelde voorschriften in zijn rol als rijksorgaan (Prestatie)indicatoren Onderwerp Indicator Doelwaarde 2015 Prognose 2015 Werkbezoeken aan de Friese gemeenten Aantal werkbezoeken 6 Gewenste resultaten Beleid Tijd Geld Beleidsveld Bestuurskwaliteit gemeenten en interbestuurlijk toezicht 1. Versterking gemeentelijke bestuurskracht 2. Financieel gezonde gemeenten 3. Vereenvoudiging van het wettelijke interbestuurlijke toezicht (IBT) 9

10 Gewenste resultaten Beleid Tijd Geld Beleidsveld 1.5 Herkenbaar en samenwerkend bestuur 1. Uitvoeren uitvoeringsprogramma Bestuursafspraken Ontwikkelen en uitvoeren samenwerkingsagenda s 3. Ontwikkelen en uitvoeren streekagenda s (zie tevens programma 5) 4. Voortzetten internationale samenwerking 5. Het SNN is efficiënter en slanker geworden 6. Intensivering Noordelijke lobby in Den Haag en Brussel Gewenste resultaten Beleid Tijd Geld Beleidsveld Juridische Zaken/rechtsbescherming 1. Toereikende rechtsbescherming Friese burgers 2. Goede borging van de juridische kwaliteit van de provinciale producten Toelichting Ad 2 Wanneer zich de laatste maanden van 2015 geen onverwachte juridische zaken meer voordoen, is de verwachting dat er ca ,-- overblijft op het juridische budget. (Prestatie)indicatoren Onderwerp Indicator Doelwaarde 2014 Prognose 2015 Afhandeling bezwaarschriften Tijdige afhandeling 95% II Inzet beschikbare middelen Exploitatie Bedragen x 1.000,- Begroting 2015 incl. vastgestelde wijzigingen Vanuit financieel systeem Voorstel Realisatie Begro- per tings- wijziging Vastgelegde verplichtingen 2015 per 1-9 Prognose nog te besteden Prognoses Prognose saldo jaarstukken 2015 Baten Structurele beleidsprogrammabudgetten Totaal Baten Lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Voorzieningen Bedrijfsvoeringskosten Totaal Lasten Baten Lasten

11 3.2 BELEIDSPROGRAMMA 2 VERKEER EN VERVOER Portefeuillehouders: Sietske Poepjes, Johannes Kramer en Michiel Schrier I Stand van zaken gewenste resultaten Gewenste resultaten Beleidsveld Planvorming en programmering, bestuurlijke samenwerking 1. Opstellen Uitvoeringsprogramma verkeer en vervoer Monitoren ontwikkeling verkeer en vervoer 3. Afspraken met het Rijk in SNN-verband (BO MIRT) 4. Overgang BDU naar provinciefonds; nieuwe verordening 5. Vervolgafspraken met de gemeente Leeuwarden binnen de Overeenkomst Programma Bereikbaarheid Leeuwarden (Prestatie)indicatoren Onderwerp Uitvoeringsprogramma BDU Indicator Beschikbaarheid Uitvoeringsprogramma 2016 Nieuwe subsidie verordening verkeer en vervoer Beleid Doelwaarde 2015 Gereed Tijd Geld Prognose 2015 Gereed Gewenste resultaten Beleidsveld Verbetering infrastructuur 1. De in gang gezette kleinschalige maatregelen worden uitgevoerd overeenkomstig de planning in het Uitvoeringsprogramma Verkeer en Vervoer De kleinschalige maatregelen die nieuw zijn opgenomen in de begroting 2015 worden/zijn voorbereid. Uitvoering van deze kleinschalige infrastructuur projecten start in 2015 of De vastgestelde variant voor Traverse Lemmer wordt uitgewerkt inclusief een voorstel voor het invullen van de Plus voor de omgeving. Beleid 4. Stoplichten staan bij de gewenste resultaten hieronder. De grote projecten zijn in voorbereiding of uitvoering conform de toelichting in de paragraaf grote projecten Tijd Geld Zie voor een nadere toelichting de paragraaf Grote projecten. Gewenste resultaten 1 Bereikbaarheidsprojecten Leeuwarden Vrij-Baan a. N31 Haak om Leeuwarden en Westelijke invalsweg b. Drachtsterweg en omgeving c. Noordwesttangent 2 N31 Traverse Harlingen 3 Verruiming Prinses Margrietkanaal 4 N381 Drachten-Drentse grens 5 De Centrale As 6 Investeringsagenda Drachten-Heerenveen 7 Knooppunt Joure 8 RSP Spoorprojecten a. Capaciteitsvergroting Leeuwarden-Zwolle Kleine maatregelen Leeuwarden Meppel Versnelling spoorbrug Van Harinxmakanaal Verbetering overwegveiligheid Rotstergaastweg Heerenveen Ondertunneling spoorkruising Om den Noort in Wolvega Verbetering baanvak Meppel - Zwolle (blokverdichting) Capaciteitsvergroting Herfte Zwolle b. Capaciteitsvergroting Leeuwarden Groningen c. Station Werpsterhoek 11 Beleid Tijd Geld

12 (Prestatie)indicatoren Onderwerp Majeure infrastructurele projecten Kleine en reguliere projecten uit het PVVP Indicator Uitvoering conform planning zoals opgenomen in het uitvoeringsprogramma Uitvoering conform planning zoals opgenomen in het uitvoeringsprogramma Doelwaarde 2015 Ten minste 90% Prognose 2015 Ten minste 90% Gewenste resultaten Beleidsveld Instandhouding provinciale infrastructuur 1. Onderhoud van de provinciale infrastructuur 2. Renovatie Kunstwerken: Bruggen etc. Beleid Tijd Geld 3. Beheer: Beoordeling verzoeken om ontheffingen en vergunningen op het gebiedvan (vaar) wegen- verordening 4. Bediening bruggen en sluizen/ grenzeloos varen (optimale bereikbaarheid voor weg- en vaarwegverkeer door brug-en sluisbediening). 5. Bewerken en verwerken van baggerspecie om hergebruik mogelijk te maken 6. Onderzoek naar de toekomstige capaciteitsbehoefte aan baggerdepots 7. Gladheidbestrijding en ijsbreken Toelichting Algemene opmerking Brug Franeker is gegund, er sprake is van vertraging. Vooralsnog wordt er vanuit gegaan dat het geen financiële consequenties gaat hebben. Binnenkort wordt gestart met de aanpak van de oevers langs het Van Harinxmakanaal. (Prestatie)indicatoren Onderwerp Onderhoud van (vaar)wegen, oevers en kunstwerken Renovatie kunstwerken Tijdige afhandeling van aanvragen ontheffingen wegen- en vaarwegenverordening Bediening bruggen en sluizen Beschikbaar maken van baggerspecie voor hergebruik Gladheidbestrijding en ijsbreken Indicator Niveau conform vastgestelde beleidskaders Gereedkomen op basis van meerjarenplan Kunstwerken zoals opgenomen in het uitvoeringsprogramma Termijn Algemene Wet Bestuursrecht Doelwaarde % 90% 100% Conform vastgestelde bedieningsregime Beschikbaarheid 100% Conform afspraken gladheidsbestrijding en ijsbreken 100% 90% Gewenste resultaten Beleidsveld 2.4 Openbaar Vervoer 1. Aanbesteding en gunnen concessie Zuidoost Fryslân en Waddeneilanden 2. Verbeteren (fiets)voorzieningen bij OV knooppunten, zoals voorkomend uit het onderzoek hoofdstructuur. Dit als onderdeel van het programma duurzaam 3. HandhavenOV. extra Sprinter Leeuwarden-Meppel als onderdeel van de verdere verbetering dienstregeling Leeuwarden-Zwolle naar vier treinen per uur. 4. Besluitvorming inrichting busstation Leeuwarden 5. Nieuwe provinciale abri s worden geplaatst 6. Transferium Veenwouden ( Kansen in kernen ) 7. Ketenknooppunten langs provinciale wegen 8. Stalling e-bussen Schiermonnikoog Prognose DRIS-panelen (dynamische reisinformatie) 10. Ketenknooppunten langs gemeentelijke wegen 12 Beleid Tijd Geld groen groen groen groen groen groen groen groen groen groen groen groen groen

13 Toelichting verbeteren fietsvoorzieningen Inventarisatie van aan te passen (fiets)voorzieningen en opstellen specificaties loopt. Met de plaatsing van de voorzieningen is gestart, maar niet alle gewenste voorzieningen zullen in 2015 gerealiseerd zijn provinciale abri s In 2015 zal de aanbesteding plaatsvinden, evenals de plaatsing van abri s. De plaatsing loopt echter door in (Prestatie)indicatoren Onderwerp Kernen met openbaar vervoer Vervanging provinciale haltes Indicator Aandeel van de kernen met openbaar vervoer (volgens definities PVVP) Alle provinciale abri s en fietsenstallingen bij haltes vernieuwd Doelwaarde % 100% Gewenste resultaten Beleidsveld Verkeerseducatie en mobiliteitsbeïnvloeding 1. Uitvoeren permanente verkeerseducatie middels het ROF-werkplan Organiseren van overleg tussen de handhavingspartners 3. M obiliteitsmanagement in samenwerking met de gemeente Leeuwarden (Prestatie)indicatoren Onderwerp Aandacht voor jongeren Aandacht voor ouderen Voorlichting/ campagnevoering II Indicator Aantal contact-momenten Aantal deelnemers rijvaardigheidsdag senioren Aantal wisselingen van uitingen op mottoborden Beleid Tijd Doelwaarde 2015 Tenminste Geld Prognose Inzet beschikbare middelen Exploitatie Bedragen x 1.000,Baten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Voorzieningen Overlopende passiva Totaal Baten Lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Reserves Voorzieningen Overlopende passiva Bedrijfsvoeringskosten Totaal Lasten Baten Lasten Vanuit financieel systeem Begroting Voorstel Realisatie Vastgelegde 2015 incl. Begroper verplichvastgestelde tings tingen 2015 wijzigingen wijziging per Voorstel begrotingswijzigingen: I Prognose project oneigenlijk gebruik 13 Prognoses Prognose Prognose nog te saldo besteden jaarstukken

14 14

15 3.3 BELIEDSPROGRAMMA 3 WETTER Portefúljehâlder: Sietske Poepjes I Stân fan saken winske resultaten Ûntwerp-4e Wetterhúshâldingsplan Wy hawwe op 25 augustus 2015 ynstimd mei it ûntwerp 4e Wetterhúshâldingsplan. Yn oktober 2015 sil it ûntwerp troch de Steaten behannele wurde. Dêrnei folget de ynspraak en sil it plan yn april 2016 fêststeld wurde. Winske resultaten Belied Tiid Jild Beliedsmêd Wetterfeiligens 1. De provinsje bringt de Fryske belangen yn it lanlik belied yn en set derop yn dat de fersterking fan de Fryske wetterkearings genôch prioriteit krijt yn it Heechwetterbeskermingsprogramma. 2. Yn 2015 jout de provinsje fierder foarm oan de útfiering fan de Deltabesluten en de gebietsrjochte foarkarsstrategyen. 3. De regionale kearings binne yn 2014 hifke op hichte. Ein 2015 wurde de resultaten fan de stabiliteitshifking ferwachte. De boezemkaaien wurde troch Wetterskip Fryslân fersterke yn it reparaasjeprogramma Wâlskanten en Kaaien. (Prestaasje)yndikators Ûnderwerp Yndikator Doelwearden 2015 Primêre wetterkearings Tal útfierde fersterkingsplannen 10 Boezemkaaien Tal kilometers 44 Prognoaze 2015 Winske resultaten Belied Tiid Jild Beliedsmêd 3.2 Genôch wetter 1. De wettergebietsplannen fan Wetterskip Fryslân moatte yn 2015 ree wêze. 2. De langetermynfyzje foar it feangreidegebiet wurdt yn 2015 foar beslútfoarming oan Provinsjale Steaten foarlein. 3. De provinsje beoardielet de fuortgong en it ta stân bringen fan maatregels troch Wetterskip Fryslân dy t nedich binne om wetteroerlêst foar te kommen sa as it fêsthâlden, bergjen en ôffieren fan wetter. 4. Yn 2015 rjochtet ferdroegingsbestriding him benammen op de Natura gebieten mei in grûnwetteropjefte út de Ramtrjochtline Wetter. 5. Yn 2015 wurket de provinsje oan de útwurking fan it nasjonale Deltaprogramma Swiet wetter mei it doel om genôch swiet wetter te garandearjen, ek yn perioaden fan oanhâldende droechte. 6. Mei de ynset fan de tydlike budzjetten fan it 3e Wetterhúshâldingsplan draacht de provinsje ek yn 2015 finansjeel by oan praktykproeven (projekt Sparwetter) fan LTO en de wetterskippen om fersâltsjen yn it noardlik seeklaaigebiet fan Fryslân tebek te kringen. 7. De provinsje behannelet oanfragen foar fergunnings foar grûnwetterûntlûkings foar de drinkwetterfoarsjenning. Taljochting Neffens de plenning soene yn 2015 alle wettergebietsplannen troch it wetterskip (mei-inoar 20) ôfsletten wurde, mar der moatte noch 3 wettergebietsplannen opsteld wurde. Dêr komt by dat in tal plannen noch yn de ôfslutende faze sitte (fêststellingsproseduere). De plenning stiet dus ûnder druk. (Prestaasje)yndikators Ûnderwerp Yndikator Doelwearden 2015 Regionaal wettersysteem Útfiering fan maatregels yn ha s 150 ha Winske peilbehear Ha s yn it trajekt winske peilbehear ha Ferdroeging Ha s dêr t maatregels foar naam wurde 250 ha Prognoaze

16 Winske resultaten Belied Tiid Jild Beliedsmêd 3.3 Skjin wetter 1. De provinsje sjocht derop ta dat de wetterbehearders de maatregels foar de ferbettering fan de kwaliteit fan it oerflaktewetter útfiere neffens de Europeeske Ramtrjochtline Wetter (KRW). Yn 2015 wurdt it KRW-Streamgebietsbehearplan troch it Ryk fêststeld. Neffens dat plan jout de provinsje foar it Fryske part ynfolling oan it KRW-pakket fan maatregels foar de nije planperioade. 2. De provinsje docht de fuortgongskontrôle fan de útfiering fan de yn 2014 fêststelde gebietsdossiers. Dy kontrôle docht de provinsje ek alle jierren fan de grûnwetterkwaliteit yn it Provinsjale Mjitnet Grûnwetter. 3. By de besteande 48 swimwetterplakken yn oerflaktewetter sjocht de provinsje derop ta dat oanwiisde swimwetterplakken foldogge oan de easken, dat behearders de needsaaklike maatregels útfiere en dat aktuele ynformaasje oer de tastân fan it swimwetter beskikber is. 4. Wetterbehearders kontrolearje de emisjes út de wetterstring. Dy emisjes moatte foldwaan oan de gemyske en ekologyske doelen dy t foar it ûntfangende wetter jilde. Konkrete maatregels foar gearwurking, ynnovaasje en kommunikaasje moatte yn 2020 liede ta in strukturele besparring fan 12,1 miljoen yn de hiele Fryske wetterstring. 5. Mei it projekt Skjin wetter foar Mozambyk draacht de provinsje deroan by dat 1,9 miljoen minsken yn treddewrâldlannen tagong ha ta skjin wetter en sanitêre foarsjennings. (Prestaasje)yndikators Ûnderwerp Yndikator Doelwearden 2015 Kwaliteit oerflaktewetter Tal fiskpassaazjes en km 20 en 48 km natuerfreonlike wâlskanten Swimwetterlokaasjes Persintaazje opstelde swimwetterprofilen 100% en oanbrochte buorden Wetterstring Oantal út te fieren projekten út it Fryske 4 Bestjoersakkoart Wetterstring Prognoaze 2015 II Ynset beskikbere middels Eksploitaasje Bedraggen x 1.000,- Begrutting 2015 mei de fêststelde wizigings Fan it finansjeel systeem út Útstel Realisaasje Begruttingswiziging op Fêstleine ferplichtings 2015 op 1-9 Prognoazes Prognoaze noch út te jaan Prognoaze saldo Jierstikken 2015 Baten Strukturele beliedsprogrammabudzjetten Tydlike beliedsprogrammabudzjetten Foarsjennings Oerrinnende Passiva Baten mei-inoar Lesten Strukturele beliedsprogrammabudzjetten Tydlike beliedsprogrammabudzjetten Foarsjennings Oerrinnende Passiva Bedriuwsfieringskosten Lesten mei-inoar Baten - Lesten

17 3.4 BELEIDSPROGRAMMA 4 MILIEU Portefeuillehouder: Michiel Schrier I Stand van zaken gewenste resultaten Gewenste resultaten Beleid Tijd Geld Beleidsveld 4.1- Basiskwaliteit & bewustwording Spoor 1 1. In 2015 verschijnt de monitoringsrapportage over de uitvoering van het Miljeuprogramma In de eerste helft van 2015 verschijnt de eindmeting m.b.t. de realisatie van de wettelijke en bestuurlijke doelen van het Frysk Miljeuplan In de eerste helft van 2015 verschijnt het Frysk Miljeuprogramma (incl. monitoringskader) waarin het op 21 januari door PS vastgestelde Frysk Miljeuplan is uitgewerkt. Toelichting Ad 3. Op 21 januari 2015 stelden Provinciale Staten het Frysk Miljeuplan vast. We werken dit plan op hoofdlijnen uit in een concreet Frysk Miljeuprogramma De beschikbaarheid van tijdelijk budget voor de uitvoering van het provinciaal milieubeleid bepaalt in hoge mate welke activiteiten kunnen worden opgenomen in het Frysk Miljeuprogramma Kort voor de zomer presenteerden wij onze Uitvoeringsagenda, waarin we aanvullende middelen hebben vrijgemaakt voor uitvoering van het provinciaal milieubeleid. We stellen in het najaar in ons college het Frysk Miljeuprogramma vast en bieden dit vervolgens ter kennisname aan uw Staten. (Prestatie)indicatoren Onderwerp Indicator Streefwaarden 2015 Prognose 2015 Basiskwaliteit Monitoring Miljeuprogramma Rapportage over 2014 Gereed gereed Doelenmonitor Eindmeting 2014 Gereed gereed Frysk Miljeuprogramma Vastgesteld door GS Gereed Gewenste resultaten Beleid Tijd Geld Beleidsveld 4.2 Eco-effectiviteit 1. Bij elkaar brengen van bedrijven en instellingen die willen werken aan projecten voor verantwoord grondstofgebruik en streven naar een circulaire economie met nieuwe verdienmodellen. Deze activiteiten vinden plaats onder de noemer van de Friese Grondstoffenagenda. 2. Bijdragen aan het vergroten van het aandeel alternatieve brandstoffen in het brandstoffengebruik voor transport. Onder meer door het faciliteren van ketenoverleg en het onderzoeken van de meerwaarde van het instellen van een subsidieregeling. 3. Bijdragen aan het vergroten van het aantal Friese Fairtrade-gemeenten en aan een toename van de verkoop van Fairtrade-producten. Onder meer door het actief ondersteunen van gemeentelijke Fairtrade-werkgroepen en het ondersteunen van Fairtrade meetings, initiatieven, campagnes en bijeenkomsten. 4. Bijdragen aan het verhogen van de consumptie van regionaal geproduceerd voedsel. Onder meer door het faciliteren van vernieuwende ketens, het opzetten van een monitoringssysteem en een inventarisatie van kansen en belemmeringen. Toelichting Punten 1, 2 en 4: In de eerste helft van 2015 waren er (nog) geen middelen beschikbaar voor de uitvoering van deze onderdelen van het provinciaal milieubeleid. Via de Uitvoeringsagenda hebben wij aanvullende middelen beschikbaar gesteld. Hierdoor is wel enige vertraging in de uitvoering ontstaan. 17

18 (Prestatie)indicatoren Onderwerp Indicator Doelwaarde 2015 Prognose 2015 De Friese Grondstoffenagenda Aantal opgeleverde haalbare business 3 5 Duurzame transportbrandstoffen Fairtrade Eetbaar Fryslân cases Onderzoek naar de meerwaarde van en mogelijkheid tot het opzetten van een subsidieregeling voor auto s en vaartuigen op LNG en groengas Het aantal gemeentelijke werkgroepen dat actief ondersteund is Verkenning van kansen, uitdagingen en belemmeringen voor duurzame en regionaal georiënteerde voedselproductie Onderzoek gereed Verkenning afgerond Onderzoek gestart, af te ronden in Q Verkenning gestart, af te ronden in Q Toelichting Punten 2 en 4: In de eerste helft van 2015 waren er (nog) geen middelen beschikbaar voor de uitvoering van deze onderdelen van het provinciaal milieubeleid. Via de Uitvoeringsagenda hebben wij aanvullende middelen beschikbaar gesteld. Hierdoor is wel enige vertraging in de uitvoering ontstaan. Gewenste resultaten Beleid Tijd Geld Beleidsveld 4.3 Duurzaam bodembeheer Spoor 1 1. We geven uitvoering aan het plan van aanpak voor de aanpak van spoedlocaties bodemverontreiniging (2012). 2. De provincie bewaakt de kwaliteit van saneringen die in opdracht van derden worden uitgevoerd op basis van het wettelijk kader. 3. De provincie draagt zorg voor het aanpakken van de verontreiniging van voormalig huisvuilstort Ald Dwinger te Warten (De Saiter). Toelichting Ad 1. In de Meicirculaire 2015 heeft het Rijk aanvullende middelen beschikbaar gesteld voor de uitvoering van het Bodemconvenant i.v.m. verlengde looptijd. Het is onmogelijk om deze middelen nog in 2015 te verplichten, daarom is een Begrotingswijziging voorgesteld voor wijziging van het bestedingsritme. (Prestatie)indicatoren Onderwerp Indicator Nulmeting Doelwaarde 2015 Prognose 2015 Beoordelen sanerings- en Worden besluiten wel of 2012 (eerste 100% 100% nazorgplannen Toezicht en handhaving Aanpak spoedlocaties niet op tijd afgegeven Uitvoeren Handhaving uitvoeringsprogramma 2014 (HUP), onderdeel bodem Plan de Campagne/projectenplan kwartaal: 100%) HUP % 100% 18 juli % 100% Gewenste resultaten Beleid Tijd Geld Beleidsveld 4.4 Leefomgevingsbeleid Spoor 1 1. We voeren het Actieplan Geluid uit. 2. Programmamanagement (opstellen en uitvoeren van het) Fries uitvoeringsprogramma Omgevingsveiligheid in samenwerking met de overige Friese externe veiligheidspartners. Spoor 2 3. Afvalreductie via het spoor van duurzaam grondstoffenbeheer (Friese grondstoffenagenda). 18

19 Toelichting Ad 1. Het Actieplan geluid voorziet in de isolatie van 25 woningen langs provinciale wegen, en daarnaast in de aanleg van stil asfalt op acht provinciale wegen. Er zijn nu alleen middelen beschikbaar voor het technisch onderzoek t.a.v. de isolatie van deze woningen; voor de kosten van de daadwerkelijke isolatie is geen dekking. Alvorens het onderzoek aan de betreffende woningen te starten, willen wij zicht kunnen bieden op de dekking van de maatregelen. Hierdoor is het onderzoek nu nog niet gestart. Ad 2. De wettelijke taak t.a.v. externe veiligheid is geborgd in het Frysk Miljeuplan Voor het jaar is de uitvoering hiervan, samen met de Friese externe veiligheidspartners, nader uitgewerkt in het Fries Uitvoeringsprogramma Omgevingsveiligheid (FUOV) Voor 2015 is sprake van een overgangsjaar en het FUOV is nog niet vastgesteld. Door bezuinigingen van het Rijk zal naar verwachting de rijksbijdrage vanaf 2015 lager zijn dan de vanuit het FUOV benodigde middelen. Het verwachte tekort in 2015 kan worden gedekt uit verwachte vrijvalllende middelen voor Externe Veiligheid Vanaf 2016 zal er naar verwachting ook jaarlijks een tekort optreden. Het voorstel aan GS over de vaststelling van het FUOV zal van een dekkingsvoorstel worden voorzien. Ad 3. In de eerste helft van 2015 waren er geen middelen beschikbaar voor de uitvoering van het provinciaal milieubeleid. Via de Uitvoeringsagenda van het nieuwe college zijn deze alsnog beschikbaar gekomen. Hierdoor is wel enige vertraging in de uitvoering ontstaan. (Prestatie)indicatoren Onderwerp Indicator Doelwaarde 2015 Actieplan Geluid Wet milieubeheer Externe Veiligheid Wet milieubeheer Externe Veiligheid Wet milieubeheer Externe Veiligheid Uitvoeren technisch onderzoek t.a.v. de isolatie van acht geluidbelaste woningen langs provinciale wegen Afronden Fries Uitvoeringsprogramma Externe Veiligheid Opstellen Fries Uitvoeringsprogramma Omgevingskwaliteit Uivoeren Fries Uitvoeringsprogramma Omgevingskwaliteit Onderzoek afgerond Financieel afgerond Gereed Prognose 2015 Afhankelijk van dekking uitvoering Financieel afgerond Gereed 100% Uitvoering 2015: 100% (=25% van totale programma) Gewenste resultaten Beleid Tijd Geld Beleidsveld Regie & Strategie toezicht en handhaving Spoor 1 1. In 2014 wordt een verbeterplan opgesteld, om op 1 januari 2015 te voldoen aan de kwaliteitscriteria vergunningverlening, toezicht en handhaving. 2. Jaarlijks stellen we een dienstverleningsovereenkomst Fryske Utfieringstsjinst Mijleu en Omjouwing (FUMO) op. 3. Samen met onze handhavingspartners stellen we voor het volgend jaar een programma op, waarin de gezamenlijke activiteiten zijn aangegeven 4. De provincie ziet toe op een adequate uitvoering van de VTH (vergunningverlening, toezicht en handhaving)-taken door de gemeenten (Prestatie)indicatoren Onderwerp Indicator Doelwaarde 2015 Prognose 2015 Kwaliteit toezicht en handhaving Percentage van de Friese handhavingsorganisaties dat voldoet aan de wettelijke kwaliteitscriteria 100% <100% 19

20 Toelichting In de begroting 2015 is als prestatie-indicator opgenomen dat op 1 januari 2016 alle bevoegde gezagen voldoen aan de kwaliteitscriteria VTH (waarvan een deel wettelijk is vastgelegd). Naar verwachting zullen per 1 januari 2016 niet alle bevoegde gezagen voldoen aan alle kwaliteitscriteria. Gemeenten zijn aan de slag met het opstellen en uitvoeren van verbeterplannen om aan de kwaliteitscriteria te gaan voldoen. Tevens zullen uiterlijk 1 januari 2016 alle Friese gemeenten wel een verordening hebben vastgesteld waarin zij vastleggen aan welke (niet-wettelijke) kwaliteitscriteria zij gaan voldoen. Echter gemeenten zullen naar verwachting (nog) niet op alle punten voldoen aan de proceseisen m.b.t. de Wabo brede handhaving. Gewenste resultaten Beleid Tijd Geld Beleidsveld 4.6 Uitvoering vergunningverlening, toezicht en handhaving 1. Via een dienstverleningsovereenkomst maken we afspraken met de FUMO over de opgedragen basis- en plustaken 2. Wij stellen een uitvoeringsprogramma op met betrekking tot de vergunningverlening, toezicht en handhaving, waarin aangegeven is hoe de uitvoeringspraktijk op de verschillende (deel)terreinen is gepland 3. Voor de noordelijke samenwerking op het gebied van het Besluit Risico Zware ongevallen (BRZO), wordt in nauw overleg met de betrokken provincies een uitvoeringsplan opgesteld. 4. Indien zich wijzigingen voordoen in wet- en regelgeving, passen we vergunningen waar nodig hierop aan. 5. Ons toezicht is afgestemd op de risico s die zich bij een bedrijf voordoen en op het naleefgedrag van dit bedrijf. 6. In 2015 gaan wij verder met het optimaliseren van de organisatie tussen de provincie en de FUMO. 7. Er is eenmeerjareninspanning nodig om de informatievoorziening voor de landelijke keten te realiseren, zowel tussen Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD s) als tussen FUMO en de opdrachtgevers. Toelichting Ad. 4. Vergunningen worden periodiek getoetst op actualiteit v.w.b. wet- en regelgeving. In beginsel vindt dat om de vijf jaar plaats. Indien wijzigingen in wet- en regelgeving daar aanleiding toe geven, worden vergunningen daarop aangepast. Met de inwerkingtreding van de Regeling Industriële Emissies (RIE) wordt aan de bevoegde gezagen de verplichting opgelegd om de omgevingsvergunningen bij IPPC inrichtingen te actualiseren en te voorzien van een risico-analyse. De FUMO is begin 2015 gestart met het actualiseren van de dossiers, dit wordt naar verwachting eind 2015 afgerond. Ad 5. Met betrekking tot een illegale ontgronding heeft de provincie in samenspraak met de gemeente en de politie een bestuursdwang traject in gang gezet. Dit kan mogelijke aanzienlijke financiële gevolgen voor de provincie met zich mee brengen, vanwege onvoldoende verhaalmogelijkheden. De uitkomst hiervan wacht op de uitspraaak van de Raad van State. Het luchtkwaliteitsonderzoek in (de omgeving van) de gemeente Harlingen loopt. Een daartoe ingestelde Begeleidingsgroep heeft inmiddels een tweetal adviezen aan de bevoegde gezagen uitgebracht. Het eerste advies - het gedurende een jaar verrichten van continumetingen dioxineemissie bij de REC - is inmiddels overgenomen. Medio 2015 is gestart met deze metingen. Ook het tweede advies - het uitvoeren van een luchtkwaliteitsonderzoek - zal naar alle waarschijnlijkheid worden overgenomen. Op dit moment wordt onderzocht aan welk bureau deze opdracht wordt verleend. De kosten van dit onderzoek worden globaal geraamd op ruim tweeëneenhalve ton. In verband met het in het verleden toepassen van staalslakken op een bedrijventerrein is onderzoek gedaan naar de milieurisico s. Het oplossen van deze problematiek vergt mogelijk vergaande maatregelen, met mogelijk aanzienlijke financiële gevolgen voor betrokken partijen. Ad 6. Op basis van de huidige stand van zaken worden er aanzienlijk minder legesinkomsten verwacht dan begroot. De inkomsten zijn grotendeels afhankelijk van de vestiging en vergunningverlening van onder meer het aantal grote bedrijven. 20

21 Daarnaast zijn de uitgaven voor o.a. toezicht en handhaving hoger dan begroot. Dit heeft te maken met onvoorziene aanvullende onderzoeken die nodig zijn op dit gebied. (Prestatie)indicatoren Onderwerp Indicator Nulmeting Doelwaarde 2015 Prognose 2015 Afgeven vergunningen, Tijdigheid 2011: 90-95% 95% 95% ontheffingen, enz. Toezicht en handhaving Overtredingen worden opgepakt en waar de eerste aanschrijving niet het gewenste effect heeft, wordt handhavend opgetreden N.v.t. >90% >90% II Inzet beschikbare middelen Exploitatie Bedragen x 1.000,- Begroting 2015 incl. vastgestelde wijzigingen Vanuit financieel systeem Voorstel Realisatie per Begrotingswijziging Vastgelegde verplichtingen 2015 per 1-9 Prognose nog te besteden Prognoses Prognose saldo jaarstukken 2015 Baten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Totaal Baten Lasten Structurele beleidsprogrammabudgetten Tijdelijke beleidsprogrammabudgetten Bedrijfsvoeringskosten Totaal Lasten Baten Lasten Voorstel begrotingswijzigingen: IV B IV C 1 Decentralisatie-uitkering bodemsanering 1 Bestedingsritme implementatie WABO 21

22 22

23 3.5 BELIEDSPROGRAMMA 5 LANLIK GEBIET Portefúljehâlders: Johannes Kramer en Michiel Schrier (Mijnbouwwet) I Stân fan saken ferlange resultaten Winske resultaten Belied Tiid Jild Beliedsmêd 5.1 Natuerbehear De provinsje bestribbet goed en effektyf natuerbehear mei legere behearkosten en mei mear fearkrêft foar de natuer. It nije stelsel foar agrarysk natuerbelied giet yn 2016 yn op grûn fan gebietskollektiven. EHS De provinsje hat de rezjy op it natuerbehear binnen en bûten de Ekologyske Haadstruktuer (EHS). Natura 2000/PAS Alle 6 Natura 2000-behearplannen wurde yn 2015 fêststeld. De PAS giet yn 2015 yn. Greidefûgels Mear briedpearkes skriezen Guozzen Minder skea troch guozzen Nasjonale Parken Trochgeande stipe fan de Nasjonale Parken. Yn 2015 komt der in fisy op de ekonomyske selsstannigens fan de parken. Griene Wetten De provinsje jout fergunnings, ûntheffings en advizen foar de Natuerbeskermingswet (NB-wet), de Floara- en faunawet (Ffw) en de Boskwet. Waadrinnen De provinsje stelt in nije feroardering foar it waadrinnen op. Mynwet De advysfunksje foar it Ryk yn ferbân mei de Mynwet bliuwt. Taljochting Effektyf Natuerbehear It útwurkje mei de natuerbehearders fan in besparring op it natuerbehear is ophâlden om t yn de earste helte fan dit jier ekstra kapasiteit nedich wie by de PAS en it oanpassen fan it stelsel foar agrarysk natuerbehear. EHS De oankeap fan grûn en it ynrjochtsjen foar natuer rint achter by de prognoaze. Dat komt troch de transysje fan DLG nei de provinsje en it opnimmen fan dy opjefte yn de provinsjale organisaasje. Natura 2000 behearplannen Der binne fjouwer fan de tweintich Natura 2000-behearplannen yn de provinsje fêststeld. De oaren wurde ein dit jier of begjin 2016 fêststeld. De reden dêrfoar is opûnthâld as gefolch fan de it opheffen fan DLG en it opûnthâld fan it yngean fan de PAS. Nasjonale Parken Fanwegen de ynset dy t nedich wie foar de PAS, is it opstellen fan de fisy trochskood nei Griene Wetten Op 1 july is de Nbwet fergunningferliening oergien nei de fergunningferliening ûnder de PAS. Dat hat krekt foar 1 july likegoed as nei 1 july laat ta in soad fergunningsoanfragen. Dêrtroch is der wat opûnthâld ûntstien. 23

24 (Prestaasje)yndikators Ûnderwerp Yndikator Doelwearde 2015 Prognoaze 2015 Natuerbehear Behear útfierd neffens Natuerbehearplan 100% 100% Nije oanpak Agrarysk natuerbehear klear Klear EHS Mear ha mei funksje natuer Tal ynrjochte ha Natura 2000/PAS Tal fêststelde behearplannen 20 5 Greidefûgels Mear briedpearkes Guozzen Tal ha foerazjeargebiet Tal ha foerazjeargebiet voor pauguozzen < Minder útkearde skea 10% 10% Taljochting EHS De oankeap fan grûn en it ynrjochtsjen foar natuer rint achter by de prognoaze. Dat komt troch de transysje fan DLG nei de provinsje en it opnimmen fan dy opjefte yn de provinsjale organisaasje. De ferwachting is dat dit jier 75 ha wûn wurdt. Natura 2000 behearplannen Der binne fjouwer fan de tweintich Natura 2000-behearplannen yn de provinsje fêststeld. De oaren wurde ein dit jier of begjin 2016 fêststeld. De reden dêrfoar is opûnthâld as gefolch fan de it opheffen fan DLG en it opûnthâld fan it yngean fan de PAS. Guozzen Der is ha as soartspesifiek foerazjeargebiet oanmeld. Dizze 8000 ha is lykwols net allegearre funksjoneel als foerazjeergebied. Dit jier wurdt ynsetten om noch ta ha funksjoneel en doelfêst soart spesifyk foerazjeergebied te kommen. Ferlange resultaten Belied Tiid Jild Beliedsfjild Belied lânskip 1. It yn stân hâlden fan lânskiplike kearnkwaliteiten en draachflak lânskip. 2. It stypjen fan draachflak en it fuortsterkjen fan kearnkwaliteiten yn nasjonale lânskippen. 3. Romtlike ûntjouwings, mooglik mei behâld en fersterking fan lânskiplike kearnkwaliteiten. 4. Yn byld krije fan wat de kwaliteit fan de lânskipseleminten is. (Prestaasje)yndikators Ûnderwerp Yndikator Doelwearde 2015 Prognoaze 2015 Lânskipsreparaasje Werombringen en fersterkjen 20 km of 3 ha jiers lânskiplike kearnkwaliteiten Nasjonale lânskippen Mear draachflak foar NL NFW en N.L. Súdwest-Fryslân troch twajierlikse mjitting bekendheid alle jierren 10% mear Stichting Lânskipsbehear Fryslân Advisearring Prestaasjeôfspraken (draachflak, kennis en projekten beliedsútfiering) yn produkttaken fêstlein, mei fuortgongskontrôle Troch effektive advisearring bettere plannen en mear draachflak foar romtlike kwaliteit Prestaasjeôfspraken neikaam minimaal tal fisys 24

25 Ferlange resultaten Belied Tiid Jild Beliedsfjild 5.3. Lânbou Fuortsterkjen Der is in goede lânboustruktuer. lânboustruktuer Kennis en ynnovaasje De lânbou yn Fryslân is fernijend op it stik fan it ferduorsumjen. Kommunikaasje De relaasje boer-boarger is sterker wurden. boer/boarger Taljochting: Wy konstatearje in hieltiten lytser wurdende belangstelling foar kavelruil fia it kavelruilburo. Tagelyk sjogge wy dat de lânboustruktuer (it oandiel grûn tichteby hûs) minder wurdt. It doel is om te ûndersykjen wat dêr de oarsaken en de gefolgen fan binne. Dat moat liede ta in op en nij besjen fan it kavelruilbelied. Yn ôfwachting fan de earste iepenstellen fan it POP3-programma it earste stiet no foar om-en-de-by de jierwiksel op e rol docht him opûnthâld yn de ûntwikkeling en tapassing fan kennis en ynnovaasjes foar de lânbou foar. (Prestaasje)yndikators Ûnderwerp Yndikator Doelwearde 2015 Prognoaze 2015 Fuortsterkjen Tal ha frijwillige kavelruil begelaat troch it ha ha lânboustruktuer Kavelruilburo Tal ha grûnútjefte foar Waadglês 13 ha 0 ha Kennis en ynnovaasje Kommunikaasje boer/boarger Tal kennis- en ynnovaasjeprojekten dat (troch)start is Tal agraryske ûndernimmers dat oan in kennisdielprojekt meidocht Oanpart fan it budzjet foar kennis en ynnovaasje dat oan de biologyske lânbou bestege wurdt (sommearre oer de perioade 2014 o/m 2015) Tal jonge boeren dat mei gebrûk meitsjen fan de jongeboereregeling ynvestearret yn it ferduorsumjen fan harren bedriuwen Tal melkfeebedriuwen dat maatregels troffen hat om ljochtoerlêst fan de stâlen te ferminderjen Tal kennis- en ynnovaasjeprojekten fan de primêre sektor dat mei begelieding fan it kluster Agrofood/BBE ta stân kaam is Tal boeren dat meidocht oan kommunikaasjeaktiviteiten Kofje-by-de-boer Tal kearen dat de provinsje fia de regionale media publisearret oer lânbou % 10% Taljochting: Troch opûnthâld yn de POP3-regeling binne/wurde yn 2015 mar in beheind tal kennis- en ynnovaasjeprojekten foar de lânbou op gong brocht. Dat jildt ek foar de biologyske lânbou, jonge boeren en ljochtmaatregels. Wy ferwachtsje dat yn de kommende jierren, as de POP3-regeling iepen giet, yn te heljen. Oan kofje-by-de-boer dogge yn 2015 sawat 5 Fryske lânboubedriuwen mei. Yn de kommende jierren moat de oprinne nei 20. Yn maart 2015 binne der kommunikaasje-aktiviteiten om de jonge-boerenpriis hinne útfierd en tagelyk ek oer de versnellingsagenda foar de melkfeehâlderij. De provinsje brocht oant no ta 3 kear in parseberjocht oer de lobby fan Noard Nederlân foar regeljouwing fan it ryk, dy t in duorsume, by de grûn hearrende ûntjouwing fan de melkfeehâlderij stimulearret, út. 25

26 Ferlange resultaten Belied Tiid Jild Beliedsfjild 5.4 Yntegrale plattelânsûntjouwing Beliedsnota Plattelân (BNP) 1. Yn 2015 geane wy fierder mei de útfiering fan de Beliedsaginda Plattelân (BNP). By dizze nota heart in budzjet fan 3 miljoen jiers. It jild foar 2014 is útjûn. Ferline jier is 6 miljoen nei it Iepen Mienskipsfûns oergien foar de útfiering fan projekten fan ûnderen op en is der 3 miljoen út helle foar Quick wins. Bij berap 1 is aanvullend 0,5 miljoen beschikbaar gesteld voor dorpshuizen en provinciale projecten om de aanvragen van eind 2014 en begin 2015 te kunnen honoreren. 2. Wy geane fierder mei de ûntwikkeling fan projekten dy t liede ta fernijing fan de plattelânsûntwikkeling. Spearpunten binne it omgean mei krimp, duorsumens, lytse wurkgelegenheid, streekprodukten. 3. Yn 2015 wurdt ek yn it ramt fan de yntegrale Beliedsaginda Befolkingsûntjouwing Fryslân ekstra ynset op de leefberens fan de doarpen. Budzjetsubsydzje-ynstelling 4. Wy soargje foar gaadlike ôfspraken oer de stipe fan de doarpsbelangen en oare groepen op it Fryske plattelân by it befoarderjen fan leefberens. 5. Doarpswurk wurdt subsidiearre om soksoarte fan stipe te jaan. Ien fan de provinsjale spearpunten der t Doarpswurk oan wurket is duorsumens yn doarpen en doarpshuzen. Streekaginda s 6. Yn de streekaginda s wurde, yn e mande mei gemeenten, Wetterskip en maatskiplike oarganisaasjes bondele. Yn útfieringsprogramma s, dy t fjouwer jier duorje, wurde de ôfspraken oer mienskiplike doelen en middels fêstlein. Tagelyk wurdt de bestjoerlike en amtlike drokte weromkrongen. Yn de oanpak fan de streekaginda komt ek de besteande fan-ûnderen-opwurkwize werom, mei grutte ynbring fan bewenners en maatskiplike organisaasjes. Iepen MienskipsFûns (IMF) 7. Passend by de oerheid dy t him hieltyd mear weromlûkt en in mienskip dy t sels de foarstap nimt, wurdt it IMF opset. It takennen fan middels sil fia in ienfâldige proseduere ferrinne, soks yn it ramt fan de gebietsaginda s. Der wurdt ek aktyf bydroegen oan de doelen út it winnende bidbook fan KH2018. (Prestaasje)yndikators Ûnderwerp Yndikator Doelwearden 2015 Prognoaze 2015 Plattelânsbelied Doarpshuzen dy t duorsumens ek 6 3 meinimme yn ferbou of nijbou Doarpsfisys dy t ek demografyske 6 2 ûntwikkelings meinimme In provinsjedekkend programma wurdt 1 1 opset foar de ûntwikkeling fan streekprodukten Oanduorjende ynset op fan-ûnderen op-projekten Taljochting: Der is fia de earste Berap noch 5 ton beskikber kaam foar in tal oanfragen doarpshuzen en provinsjale projekten dy t tusken wâl en skip rekke wienen. Sadwaande is der noch wol in part fan de doelwearden helle. Fan ûnderen op projekten wurde fan 2015 ôf betsjinne fia it Iepen Mienskipsfûns. Der is in protte flecht op dizze koai. Elke tender wurdt bot oerfrege. 26

27 II Ynset beskikbere middels Eksploitaasje Bedraggen x 1.000,- Begrutting 2015 mei de fêststelde wizigings Fan it finansjeel systeem út Útstel Realisaasje Begruttingswiziging op Fêstleine ferplichtings 2015 op 1-9 Prognoazes Prognoaze noch út te jaan Prognoaze saldo Jierstikken 2015 Baten Strukturele beliedsprogrammabudzjetten Tydlike beliedsprogrammabudzjetten Reserves Foarsjennings Oerrinnende Passiva Baten mei-inoar Lesten Strukturele beliedsprogrammabudzjetten Tydlike beliedsprogrammabudzjetten Reserves Foarsjennings Oerrinnende Passiva Bedriuwsfieringskosten Lesten mei-inoar Baten - Lesten Útstel begruttingswiziging: III 1 PAS van programma 10 naar 5 reserve natuurpact V 1 natuurpact (bestedingsritme) IV C 2 kansen in kernen 27