Handhaving uitvoeringsprogramma

Transcriptie

1 Samenvatting Handhaving uitvoeringsprogramma

2 In het kort De provincie houdt toezicht op vele soorten regels. Dagelijks houden tientallen medewerkers van de provincie in de gaten of alles gaat zoals het hoort op de vaarwegen, de provinciale wegen, in natuurgebieden en bij bodemsaneringen en ontgrondingen. Ook kijken ze of bedrijven zich aan de regels houden en bewaken ze de kwaliteit van het mooie Friese landschap. Het provinciale bestuur bepaalt elke bestuursperiode hoe de provincie toezicht houdt op onze leefomgeving. Voor de huidige periode, die loopt van 2011 tot 2015, heeft de provincie toezichtbeleid opgesteld met de titel Met elkaar, voor elkaar. Daarmee wil ze aangeven dat alle toezichthouders binnen de provincie met elkaar samenwerken en informatie uitwisselen, maar ook dat ze wil samenwerken met alle instanties die toezicht houden in Fryslân. Dat gaat om landelijke wetten, maar ook om provinciale regels. In de nota Met elkaar, voor elkaar staat vertrouwen centraal. De provincie wil ruimte geven waar het zacht kan en streng zijn waar het moet. Want wie vertrouwen verdient, krijgt het. Dat betekent dat wie zich netjes aan de regels houdt, minder controle krijgt. Maar waar het nodig is, houden we mensen en bedrijven streng in de gaten, controleren we vaker en zetten we bijvoorbeeld BOA s in. In het Handhavinguitvoeringsprogramma , het eerste programma op basis van de nota, staat welke acties er voor die twee jaren op de agenda staan. In deze publieksversie vindt u een samenvatting van het programma. Om goed toezicht te kunnen houden op de naleving van landelijke en provinciale regels, zijn een paar duidelijke uitgangspunten van belang: De provincie zorgt voor duidelijke normen die goed te handhaven zijn. Handhaving gebeurt streng en consequent: elke overtreding krijgt een passend vervolg. De provincie onderhandelt niet, maar handelt. Ze treedt niet terug, maar treedt op als het nodig is. Daar waar het kan, controleert de provincie minder, daar waar het moet, vaker en strenger. Gedogen kan, maar alleen als alle belangen goed zijn afgewogen en voor korte tijd. Efficiënt en effectief zijn belangrijke kernbegrippen. De provincie zoekt naar het meest adequate instrument om naleving van regels te bereiken. Bijvoorbeeld door accountmanagers in te zetten. De provincie staat voor duidelijke communicatie over de noodzaak van handhaving en hoe zij dat invult. Zij sluit daarbij aan op adequate initiatieven van burgers en bedrijven zelf. De provincie wil zorgvuldig omgaan met haar bevoegdheid om te handhaven. Daarom legt ze in beleid vast hoe ze dat wil doen. 2

3 Een goede samenwerking tussen alle handhavingorganisaties zorgt dat ieder zo goed mogelijk kan werken. Ook op de eigen bedrijfsvoering houdt de provincie, vanuit de voorbeeldfunctie, scherp toezicht. Ontwikkelingen De komst van de Wabo de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht heeft veel veranderd op het gebied van handhaving. Er kwamen nieuwe taken bij, overheden moeten meer dan voorheen samenwerken en klanten moeten voortaan alles bij één loket kunnen regelen. Dat moet leiden tot een verbetering van de kwaliteit van toezicht en handhaving. In 2013 zorgt de nieuwe Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing (FUMO) voor handhaving in Fryslân. Daarin brengen de provincie en gemeenten toezichtstaken in. Ook de FUMO moet bijdragen aan beter toezicht en handhaving in Fryslân. De ontwikkelingen stellen de provincie voor drie grote uitdagingen: Verdere verbetering van de kwaliteit van vergunningverlening en toezicht. Invoer van nieuwe regels in het kader van deregulering en minder administratieve lasten voor burgers en bedrijven. Betere samenwerking om de één-loket-gedachte te bereiken. 3

4 Voor de komende periode betekent dit: Meer aandacht voor preventie bij toezicht. Invoering van het nieuwe handhavingsbeleid. Verdere invoering van de Wabo. Zorgen voor hanteren van de kwaliteitseisen voor de Regionale Uitvoeringsdienst en voor gemeenten. Zorgen dat de FUMO er komt. Doelen In het algemeen stelt de provincie zich ten doel dat bedrijven, organisaties en burgers hun activiteiten zo uitvoeren dat de milieudruk, hinder en veiligheid binnen de gestelde normen blijven. Daar passen verschillende onderliggende doelen bij, zoals implementatie van het nieuwe handhavingsbeleid Daardoor ontstaat er een meer integrale wijze van toezicht houden en handhaven. Bij overtredingen wordt handhavend opgetreden om te zorgen dat alles weer volgens de regels verloopt. De provincie gedoogt alleen binnen de kaders van haar eigen gedoogbeleid en wijkt daar nooit en te nimmer van af. We toetsen meldingen en klachten altijd. Bij dit alles speelt het begrip gewenst naleefbeeld een belangrijke rol. Nieuw: de bestuurlijke strafbeschikking milieu In mei 2012 trad de opvolger van de bestuurlijke transactie milieudelicten in werking: de bestuurlijke strafbeschikking milieu. Dat is een lik-op-stuk beschikking voor eenvoudige overtredingen. Het OM hoeft in die gevallen geen uitspraak meer te doen. De directeur van de FUMO krijgt die bevoegdheid. Tot het moment dat de FUMO actief is, krijgt het college van GS de bevoegdheid. Handhaving per beleidsveld Elk beleidsveld heeft zijn eigen doelen, resultaten en verwachtingen. Twee punten gelden in het algemeen voor alle beleidsvelden. Zo zullen ze allen de oude, bestaande uitvoeringsnotities aanpassen of intrekken om tegemoet te komen aan de deregulerings- 4

5 wensen van de overheid. Ook zullen ze allen een nieuwe sanctiestrategie uitwerken. In de strategie staat een reactie op basis van het naleefgedrag van de overtreder en de aard en ernst van de overtreding centraal. Naast deze twee algemene acties kennen de beleidsvelden elk hun eigen punten. Verkeer en vervoer Dit taakveld heeft als doel de verkeersveiligheid in Fryslân verbeteren. Door middel van handhaving wil ze ervoor zorgen dat er minder illegale borden langs provinciale wegen staan en er minder illegale uitwegen op provinciale wegen worden aangelegd. Daardoor wordt een afname van 5% van het aantal geconstateerde overtredingen ten opzichte van 2011 gerealiseerd en volgt een actie op alle geconstateerde overtredingen. De samenwerking met politie, gemeenten en Wetterskip Fryslân om door middel van handhaving de verkeersveiligheid en naleving van de regels te verbeteren wordt geïntensiveerd. Scheepvaart Dit taakveld heeft als doel een vlot en veilig verloop van het scheepvaartverkeer en het voorkomen van schade aan oevers en kunstwerken te realiseren. Concretisering van dit doel levert op dat dit taakveld prioriteit legt bij bijvoorbeeld aanvaringen op drukke vaarwegen tussen beroeps- en recreatievaart voorkomen, rapportage van communicatieproblemen via marifoon door niet gebruiken van de voorgeschreven voertaal, juiste toepassing van vaar- en rusttijden, de aanwezigheid van reddingsvesten, activiteiten m.b.t. scheepsafvalstoffen onder regie van en gerapporteerd door Wetterskip Fryslân, veiligheid bij nautische evenementen, goede orde tussen beroepsvaart en pleziervaart bij het schutten in sluizen, navigatieverlichting op schepen die s nachts varen. Daarnaast intensivering van de samenwerking met overige handhavers, zoals regiopolitie, K.L.P.D. en Wetterskip Fryslân. Landelijk Gebied Dit taakveld heeft als doel het in stand houden, verbeteren en ontwikkelen van de natuur als bijdrage aan de Friese natuurwaarden en de ruimtelijke kwaliteit, de omgeving die Friesland zo kenmerkend maakt. Samen met de partners die zich bezig houden op het terrein van toezicht groene regelgeving wordt op basis van een convenant begonnen met een nieuwe risicoanalyse. Een afname van overtredingen op het gebied van de natuurwetgeving is nodig. Iedereen die zich in de natuur begeeft hoort zich aan de regels voor deze kwetsbare gebieden te houden. Daarvoor wordt in de Toezichtkringen natuurhandhaving gezamenlijk gecontroleerd. Milieutoezicht Dit taakveld heeft als doel dat bedrijven en initiatiefnemers van activiteiten zich houden aan de omgevingswet- en regelgeving (Wabo) en in het bijzonder de veiligheidsen milieuregels daarin. De milieubelasting van bedrijven moet omlaag. In lijn met de ontwikkeling van het omgevingsrecht wordt daarin, naast de klassieke manier van inspecteren, meer ingezet op het nemen eigen verantwoordelijkheid door bedrijven. De provincie werkt daarin samen met andere overheden die bij die bedrijven controleren. Bij een beperkt aantal bedrijven is de provincie Wabo breed bevoegd. Integraal toezicht is een begrip waaraan steeds meer inhoud wordt gegeven, ook vanuit de FUMO. Verder houdt de provincie toezicht op ontgrondingen, illegale activiteiten buiten inrichtingen, ketentoezicht afvalstoffen en grond, vuurwerkevenementen, regelgeving m.b.t. luchtvaart, WKO systemen, gesloten stortplaatsen en bodemsaneringen. 5

6 Figuur: De vier basismodellen voor integrale werkmethoden Bodemtoezicht Dit taakveld heeft als doel dat bekende bodemsaneringen inclusief de nazorg na sanering in overeenstemming met de Wet Bodembescherming worden uitgevoerd. Meldingen van nieuwe verontreinigingen worden adequaat opgepakt. Ook in dit werkveld worden verwachtingen m.b.t. het nemen van verantwoordelijkheid door bij de sanering betrokken partijen gecommuniceerd en getoetst of die verantwoordelijkheid opgepakt wordt. In het toezicht wordt ook getoetst op de correctheid van evaluatieverslagen en nazorgplannen. Handhaving ruimte Een vreemde eend in de bijt is de handhaving op de ruimtelijke ordening. Anders dan bij bijvoorbeeld bodemsaneringen, bedrijven of vaarwegen, houdt de provincie geen eerstelijns toezicht. Die rol is weggelegd voor de gemeenten. De provincie houdt in de gaten of alles volgens de regels verloopt en bewaakt de provinciale belangen in de ruimtelijke ordening. Zij kan er dus voor zorgen dat de provinciale belangen doorwerken in het ruimtelijk beleid van de gemeenten. Daarnaast heeft de provincie nog een instrument in handen. Zij mag beslissen over projecten die van provinciaal belang zijn en daarvoor een vergunning verlenen. Dat heet een projectbesluit, inmiddels opgegaan in de omgevingsvergunning. Nieuw is de bevoegdheid van de provincie om algemene regels te stellen omtrent de inhoud van gemeentelijke bestemmingsplannen. Een voorbeeld ervan is de Verordening Romte, die op 1 augustus 2011 in werking ging. De provincie verwacht van gemeenten dat zij in hun nieuwe ruimtelijke plannen rekening houden met de provinciale belangen en de verordening. Ze passen bestaande plannen op den duur aan, zodat die ook aansluiten bij de provinciale belangen. De provinciale regierol De provincie heeft wat betreft toezicht en handhaving een regisserende rol. Dat betekent dat ze zorgt voor afstemming en samenwerking tussen de partijen die in Fryslân verantwoordelijk zijn voor handhaving. Gedeputeerde Staten zorgen ervoor dat het proces goed verloopt. Zij zorgen dat er regelmatig overleg plaatsvindt, zodat de betrokken partijen afspraken kunnen maken over handhaving en de samenwerking 6

7 daarin. In het Fries Handhavingsoverleg (FHO) stemmen de betrokken bestuurders de handhaving af voor wat betreft de grijze, groene, blauwe en sinds 2010 ook de rode handhaving. De kleuren verwijzen naar natuur (groen), milieubeheer (grijs), water (blauw) en bebouwing (rood). De provincie houdt ook bestuurlijk toezicht. Dat betekent dat zij in de gaten houdt of alle handhavingorganisaties voldoen en blijven voldoen aan de eisen die het Rijk stelt. Hoe de provincie dat controleert, staat in een uitvoeringsnotitie en het daarvan afgeleide jaarprogramma. Daarin staan speerpunten, doelen, resultaten en acties. Onderlinge afstemming De provincie heeft dus allereerst een taak om te zorgen voor goede onderlinge afstemming en gezamenlijke handhavingsbeleidsuitgangspunten waarin landelijke en provinciale prioriteiten goed uitgewerkt kunnen worden. Ze geven samen inhoud aan acties die het Rijk van hen verlangt De provincie faciliteert de samenwerking, levert het secretariaat en voorzitterschap van het overleg en fungeert als schakelpunt tussen de provinciale partners, OM en het Landelijk Overleg Milieuhandhaving (LOM). Meer weten? In de uitgebreide versie van het HUP wordt de tekst uit deze samenvatting nader uitgewerkt en beschreven. De bestuurlijk vastgestelde versie is te vinden op onder Onderwerpen Milieu, Duurzame energie Handhavinguitvoeringsprogramma (hup). 7

8 Colofon: Uitgave Foto s Vormgeving Provincie Fryslân Postbus HM Leeuwarden provincie@fryslan.nl Provincie Fryslân Klaas Pot, provincie Fryslân Het Handhavinguitvoeringsprogramma beschrijft de handhavingstaken van de provincie Fryslân op het gebied van milieu, flora en fauna, verkeer en vervoer en ruimte. 8