Beleidsbegroting en Zorgplan Accent

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Beleidsbegroting en Zorgplan Accent 2013-2014"

Transcriptie

1 1 Kinderen vóór Beleidsbegroting en Zorgplan Accent

2 Kinderen vóór Hierbij bieden we u met genoegen de beleidsbegroting en het zorgplan aan. We hebben de beleidsbegroting en het zorgplan gebundeld in het document Kinderen vóór. We verwoorden hierin de speerpunten voor het schooljaar Accent geeft de kinderen en medewerkers op de Accentscholen maximale ontplooiingskansen. Accent vertrouwt op de eigen kracht en trekt waar nodig samen op met partners in de omgeving. We willen samen het beste voor de leerlingen op de Accentscholen bereiken. In het document Kinderen vóór wordt dit verder geconcretiseerd. Juni 2013 Hennie van Schilt en Peter Putman 2

3 Inhoud Voorwoord 2 Kinderen vóór 4 Beleidsbegroting A. Begroting in doelstellingen 5 1. Onderwijs & identiteit 5 2. Innovatie 10 a. ICT 10 b. Accent Academie en opleidingen Personeel Beheer 14 a. Huisvesting 14 b. Financiën 15 c. Centrale inkoop 16 B. Begroting in cijfers Uitgangspunten Begroting Meerjarenbegroting Investeringen 21 C. Begroting in beleidskaders Financieel beleid Beleidsafspraken Commissie Don Risicoparagraaf Vermogensbeheer 24 Zorgplan voor het Samenwerkingsverband Accent De functie van het zorgplan Kengetallen per 01 oktober 2012 De routing van het zorgplan De relatie van het zorgplan met het schoolplan en de schoolgids Ambities van Accent als basis voor het zorgplan Van ambitie naar beleidsuitgangspunten De betekenis voor de regio Het doel van het samenwerkingsverband Accent Een ononderbroken ontwikkelingsproces Zoveel mogelijk kinderen succesvol op een Accentschool Een passend aanbod De AccentAcademie Ondersteuning vanuit de AccentAcademie De zorgvoorziening De aanvraag van een beschikking voor Speciaal Basis Onderwijs (SBO) Plaatsing op het SBO Een Tijdelijke Beschikking Terugplaatsing naar het basisonderwijs Observatieplaats De klachtencommissie De aanvraag voor een indicatie voor het Speciaal Onderwijs (SO) De aanvraag voor een bespreking in het Jeugdzorg Advies Team (JAT) Het Zorg Advies Team (ZAT) Het Regionaal Aanmeldpunt (RAP) Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Het Onderwijskundig Rapport (OKR) De Verwijsindex Beleidsvoornemens Passend Onderwijs vanaf De zorgplicht vanaf Verevening vanaf en de inzet van de zorgmiddelen Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4 De scholen van Accent. Schema routing van de zorg. Ondersteuning op leerkrachtniveau van CIO (Collegiale Intensieve Ondersteuning). Aanbod AccentAcademie

4 Voorwoord Aalten, juni Elke klas zit barstensvol talent want ieder kind heeft talent. Dit talent vormt het meest kostbare kapitaal binnen onze samenleving. Presteren gaat om het benutten van dit talent. Door systematisch en doelgericht te werken aan maximaliseren van prestaties kan voor elke leerling een optimale basis gelegd worden voor het vervolgonderwijs, de arbeidsmarkt en de mogelijkheid voor een goede kwaliteit van leven. Daarmee levert ons onderwijs een fundamentele bijdrage aan een samenleving met een prettig leefklimaat. Iedere leerling en iedere school kan presteren. Presteren kan namelijk op ieder niveau en elke stap omhoog is een prestatie. In het schooljaar zijn alle Accentscholen gaan werken met het in eigen huis ontwikkelde instrument De lat omhoog om hiermee de leeropbrengsten van de leerlingen te verhogen. Naast het registreren van de resultaten stelt het instrument realistische maar ambitieuze doelstellingen om tot betere prestaties te komen. De lat omhoog loopt inmiddels bijna twee schooljaren en de leerresultaten zijn duidelijk verbeterd. Deze opbrengstgerichte manier van werken heeft over de hele linie aantoonbaar geleid tot betere prestaties. De ervaring tot nu toe heeft ons geleerd dat opbrengstgericht werken alleen (duurzaam) werkt als we aan het vakmanschap van de professionals in de school de ruimte, de ondersteuning en het vertrouwen geven die het verdient. Het is vervolgens aan het schoolteam van professionals (de schooldirecteur met zijn/haar team) om de opbrengstgerichte cultuur waar te maken. In de beleidsbegroting schenken we weer volop aandacht aan deze cultuur door hiervoor ook daadwerkelijk geld vrij te maken. In meerjarig kader wordt hieraan ruim 1,5 miljoen besteed. Peter Putman, voorzitter College van Bestuur

5 A. Begroting in doelstellingen 1. Onderwijs & identiteit Wat willen we bereiken? Wanneer? Additionele kosten / investeringen Toetsing krimpbeleid aan nieuwe krimpcijfers Ultimo 2013 Geen Voorbereiding verandering in bekostiging kleine scholen Geen Besluiten omtrent bestuurlijke opschaling eventueel extern advies Communicatiebeleid uitwerken: 1. aanbevelingen op Accent en schoolniveau verder uitwerken 2. crisiscommunicatie beschrijven 3. mediatrainingen voor schooldirecteuren Bestuurlijke inrichting van de samenwerkingsverbanden Passend onderwijs conform visie Accent extern advies 1 november 2013 Geen Ondersteuningsplannen voor scholen 1 februari 2014 Geen Jaarlijkse monitoring van de kwaliteit van het onderwijs op de scholen sept/okt 2013 Kwaliteitsmonitor november Totaalrapportage maart 2014 De lat omhoog Geen 5 Pilot Vensters Primair onderwijs met enkele scholen Najaar 2013 Geen In gesprek met Stichting Aaltense en Dinxperlose Peuterspeelzalen over overname van peuterspeelzalen in buurtschappen Geen Per school bespreken mogelijkheid om het vijf-gelijke-schooldagenmodel in te voeren. Tevredenheidsonderzoek ouders. Resultaten van medewerker- en leerlingentevredenheidsonderzoeken van april 2013 vertalen in actiepunten Geen Strategisch beleid tijdens AccentOnderwijsdag presenteren. Medewerkers en ouders betrekken bij praktische vertaling naar de scholen en monitoring. 15 oktober 2013 Zomer 2014 Geen Accent Onderwijsdag organiseren 15 oktober

6 6 Optimaal onderwijs in de nieuwe krimprealiteit De Achterhoek wordt sinds enige tijd bestempeld als krimpregio. In de vier gemeenten waar de Accentscholen gesitueerd zijn, moeten we rekening houden met een forse daling van het leerlingenaantal. Die daling gaat sneller dan verwacht. Recente prognoses geven aan dat Accent in 2020 zal uitkomen op leerlingen (-27 %). Eerdere prognoses gaven nog aan dat we in 2020 uit zouden komen op leerlingen (-12 %). Minder leerlingen betekent minder inkomsten. We richten ons op de krimp van het leerlingenaantal door te anticiperen op de toekomst. Het krimpbeleid beschreven in de notitie Optimaal onderwijs in een nieuwe krimprealiteit en gepresenteerd tijdens de Accent-krimpconferentie van oktober 2012 wordt getoetst aan de nieuwe cijfers van krimp. Accent heeft negen kleine scholen (< 100 leerlingen) en elf grotere scholen (tussen leerlingen). Kleine scholen zijn weliswaar per leerling duurder dan grotere scholen maar leveren ook per leerling meer inkomsten op dan grotere scholen. Dit heeft te maken met het feit dat kleine scholen in aanmerking komen voor de kleine scholentoeslag. Zolang de kleine scholentoeslag nog bestaat, is het voortbestaan van de kleine school niet zo zeer een financieel maar vooral een kwalitatief vraagstuk. Een kleine school heeft meer moeite om de onderwijskwaliteit op orde te houden dan een grotere school. Dit heeft te maken met het feit dat het draagvlak van een kleine school op het gebied van onderwijs, personeel en innovatie veel smaller is dan van een grotere school. Nu de staatssecretaris van Onderwijs heeft besloten de kleine scholentoeslag om te zetten in een bonus op samenwerking heeft dit mogelijk grote gevolgen voor kleine scholen. We zullen hier passende maatregelen op moeten nemen. Hoe zorgen we ervoor dat de kwaliteit bij een teruglopend leerlingaantal duurzaam op orde blijft en verder verbetert? Tijdens de Accent-Krimpconferentie op 10 oktober 2012 hebben we ons toekomstbestendig krimpbeleid gepresenteerd aan al onze medewerkers. De krimp biedt ons nieuwe kansen om keuzes te maken en om nieuwe uitdagingen aan te gaan. Deze positieve en toekomst gerichte aanpak is onze insteek bij het ontwikkelen van nieuw toekomstbestendig beleid. Dit nieuwe beleid moet maatwerk leveren, uitgaan van de menselijke maat en daarbij bovenal waarborgen dat onze leerlingen het beste onderwijs krijgen. Het maximale uit kinderen halen is hierbij het uitgangspunt. Op deze wijze is het krimpvraagstuk eigenlijk een kwaliteitsvraagstuk geworden. Hoe houden we de kwaliteit van ons onderwijs, ondanks de krimp, op peil? Het nieuwe beleid moet zorgen voor optimaal onderwijs in de nieuwe krimprealiteit en zal ons inzicht moeten geven in de algehele kwalitatieve levensvatbaarheid van een school. Is de school in staat om in voldoende mate kwaliteit te leveren? Deze vraag zal jaarlijks aan iedere school (groot of klein) worden gesteld. Kwaliteit wordt de maatstaf voor instandhouding. Jaarlijks monitoren we de kwaliteit van het onderwijs op al onze scholen met behulp van de kwaliteits monitor. Deze monitor geeft zicht op een viertal domeinen: a. Onderwijs en identiteit. b. Innovatie. c. Personeel. d. Financiën en beheer. Door deze monitoring wordt de kwaliteit op alle Accentscholen gewaarborgd en zorgen we ervoor dat elke school het maximale uit kinderen haalt. Wanneer één van de domeinen op een school onvoldoende is, krijgt de schooldirecteur een jaar de tijd om met ondersteuning van de AccentAcademie de kwaliteit weer op een voldoende niveau te brengen. Als dit doel niet bereikt wordt, heeft het gevolgen voor de instand houding van de school en/of voor de positie van de schooldirecteur. Dit nieuwe beleid voor optimaal onderwijs houdt in dat niet enkel de schoolgrootte maatgevend is maar dat vooral de kwaliteit van de school bepalend is. Als een (zeer kleine) school op alle kwaliteitsaspecten goed scoort, bestaat er geen aanleiding om die school te sluiten. Een uitzondering hierop is het bereiken van de wettelijke opheffingsnorm (23 leerlingen of minder!). De kwaliteit van ons onderwijs versterken en verduurzamen we ook door met andere schoolbesturen hierin

7 gezamenlijk op te trekken. Accent spreekt met de besturen van Essentius, Lima en Reflexis over een eventuele bestuurlijke fusie om te kijken op welke wijze het onderwijs in de regio versterkt kan worden. Daarbij is het belangrijk dat de ingezette ontwikkelingen van Accent gecontinueerd kunnen worden en dat Accent daaraan blijvend richting kan geven. De verworvenheden (eigenaarschap met professionele ruimte, ondersteunende diensten, positie van de schooldirecteur, integraal schoolmanagement met shared services, denominatie, maatwerk en menselijke maat) van onze huidige organisatie dienen daarbij als besturingsfilosofie in de besturenfusie gecontinueerd te worden. Een onderzoeksbureau heeft een nulmeting verricht, zodat de vier organisaties met elkaar vergeleken kunnen worden. Om een bestuurlijke opschaling te realiseren zal de fusietoets doorlopen moeten worden. Eind mei heeft de staatssecretaris een wijziging van de fusietoets aangekondigd. Organisaties in een krimpregio als de onze ontvangen ruimere mogelijkheden om een fusie van meerdere onderwijsorganisaties te realiseren. In de loop van het schooljaar wordt duidelijk of bestuurlijke opschaling aan de orde zal zijn. Communicatiebeleid In het schooljaar hebben we nieuw communicatiebeleid opgesteld. Als gevolg hiervan worden in schooljaar de puntjes op de i gezet. Aanbevelingen op school- en Accentniveau worden verder uitgewerkt en gerealiseerd. Crisiscommunicatie wordt beschreven en krijgt betekenis op de scholen. Accent gaat mediatrainingen organiseren voor alle schooldirecteuren. Passend Onderwijs Zorgplan samenwerkingsverband Accent Het zorgplan beschrijft de doelstellingen, de beleidsuitgangspunten en de activiteiten die richting geven aan het Passend Onderwijs op de Accentscholen. Het aanbod van de AccentAcademie is ook opgenomen in dit zorgplan. Voor schoolteams, individuele medewerkers en ouders is een breed aanbod ontwikkeld gericht op de pedagogische en didactische vaardigheden ten behoeve van het dagelijks handelen. Het jaar is het laatste jaar van het samenwerkingsverband Accent in verband met de wetgeving Passend Onderwijs. Het samenwerkings verband Accent houdt dan helaas op te bestaan. Het zorgplan is daarmee ook het laatste zorgplan van het samenwerkingsverband Accent. Voorbereiding op de wetgeving Passend Onderwijs De wetgeving Passend onderwijs gaat per 1 augustus 2014 van start. Basisscholen, speciale basisscholen en scholen voor speciaal onderwijs cluster 3 (leerlingen met leerproblemen) en cluster 4 (leerlingen met gedragsproblemen) worden toegedeeld aan een regionaal samenwerkingsverband Passend Onderwijs. De schoolbesturen krijgen daarbij de wettelijke zorgplicht voor iedere leerling. Dit betekent dat Accent voor elke leerling een passende plek moet realiseren. De Accentscholen zijn op basis van postcodes verdeeld over twee regionale samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs: Doetinchem en Oost-Achterhoek. Accent zal zelf de regie voeren op Passend Onderwijs en wil daarbij niet afhankelijk zijn van een samen werkingsverband Passend Onderwijs. Een samenwerkingsverband Passend Onderwijs voert slechts de wettelijke taak uit door een Zorg Advies Team in stand te houden en een ondersteuningsplan op te stellen. De middelen voor zware (rugzakmiddelen) en lichte zorg die vanaf 1 augustus 2014 naar de samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs gaan, dienen direct overgeheveld te worden naar Accent en niet achter te blijven in het samenwerkingsverband. Accent zal deze middelen weer overhevelen naar de scholen opdat kinderen die het nodig hebben hiervan direct kunnen profiteren. De bestuurlijke inrichting van de samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs dient per 1 november 2013 op orde te zijn. Daar waar de besturen in een samenwerkingsverband Passend Onderwijs de visie van Accent niet delen, zal Accent overgaan tot kamervorming. Het ondersteuningsplan De basisondersteuning die een basisschool, een speciale basisschool en een school voor speciaal onderwijs kunnen realiseren wordt vastgelegd in een ondersteuningsplan. De toewijzing van leerlingen naar (speciale) voorzieningen in afstemming met externe partners als schoolmaatschappelijk werk en jeugdzorg 7

8 8 is tevens beschreven. Ondersteuningsplannen dienen in februari 2014 door de besturen van de samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs vastgesteld te worden. De inspectie van het onderwijs toetst de ondersteuningsplannen vanaf mei De lat omhoog In 2010 heeft Accent een bedrag van 0,5 miljoen van de algemene reserve gereserveerd om een kwaliteitsimpuls te geven aan de verdere professionalisering van leerkrachten, internbegeleiders en schooldirecteuren. In 2012 is hieraan een geldbedrag van ruim 1 miljoen toegevoegd. Met dit totale budget zijn en worden in de periode allerlei scholingsactiviteiten voor Accentmedewerkers gerealiseerd om daarmee zowel de professionele kwaliteiten van onze medewerkers als tegelijkertijd de onderwijsopbrengsten van onze leerlingen te verhogen. Accent wil de opbrengsten op de tussentoetsen van het Cito Leerlingenvolgsysteem voor wat betreft Technisch lezen, Begrijpend lezen, Rekenen en Spelling verhogen tot: 75% van alle leerlingen scoort voldoende. Daarnaast wil Accent de opbrengsten van de Cito eindtoets verhogen tot 537,2 in Zie tabel hieronder. Cito-eindscore Landelijk gemiddelde Accent gemiddelde ,2 535, ,1 536, ,7 535, (ambitie) 535,0 536, (ambitie) 535,0 537,2 De kwaliteit van de school wordt in september/oktober 2013 gemonitord met de Kwaliteitsmonitor en in maart 2014 met behulp van het instrument De lat omhoog. De voorzitter van het College van Bestuur en de directeur onderwijs bezoeken de scholen en spreken met de schooldirecteur over de behaalde resultaten, de streefdoelen en de visie op schoolontwikkeling. In De lat omhoog worden de opbrengsten van de tussentoetsen van het Cito leerlingvolgsysteem vergeleken met de norm van de inspectie van onderwijs en de norm van Accent. In november 2013 wordt een totaalrapportage van de Kwaliteitsmonitoren van alle Accentscholen opgesteld en in maart 2014 vindt een samenvatting plaats van de resultaten van alle Accentscholen uit De Lat omhoog. Vensters Primair Onderwijs Om de opbrengsten van het onderwijs transparant te kunnen verantwoorden aan de samenleving ontwik kelt het ministerie van onderwijs de Vensters Primair Onderwijs. Naar verwachting worden de Vensters Primair Onderwijs in 2015 in gebruik genomen op alle scholen voor Primair Onderwijs. Een aantal scholen van Accent zal vanaf het najaar 2013 deelnemen aan een pilot. Doorontwikkeling van brede scholen AccentScholengroep kent negen brede scholen en één Integraal Kind Centrum (IKC). CBS Barlo, De Klimop, t Möllenveld, CBS Talent, Emmaschool, t Warmelinck, De Höve, de Broekhof en de Meeander zijn brede scholen. In een brede school werken professionals van de kinderopvang, het peuterspeelzaalwerk en het primair onderwijs samen om kinderen maximale ontplooiingskansen te bieden. De Bosmark is het eerste integraal kindcentrum van Accent. In een IKC is de doorgaande ontwikkelingslijn van kinderen van nul tot en met twaalf jaar geborgd. De directeur van basisschool De Bosmark is tevens directeur van het IKC De Bosmark. De Prins Willem Alexanderschool te Winterswijk wordt in 2014 de tiende brede school van Accent (onder voorbehoud dat de samenwerking met SWW in stand blijft). Het bleek helaas niet mogelijk om naast de kwaliteitsverbetering bij de Koningin Wilhelminaschool Winterswijk ook een brede schoolconcept te ontwikkelen. De economische recessie

9 biedt thans geen mogelijkheden voor een nieuwe voorschoolse voorziening. In september 2013 wordt het nieuwe gebouw van de BredeSchool De Meeander in Varsseveld officieel geopend. De Stichting Aaltense en Dinxperlose Peuterspeelzalen hebben Accent verzocht om opnieuw in gesprek te gaan over de overname van de peuterspeelzalen in de buurtschappen. Een positieve opstelling van de gemeente is daarbij een voorwaarde. Andere schooltijden Accent ziet het vijf-gelijke-schooldagenmodel als het schooltijdenmodel dat kinderen de beste ontwikkelingskansen biedt. Het model geeft kinderen rust en continuïteit gedurende de schooldag. Voorzieningen voor vrije tijd, zoals kinderopvang, sportaanbieders, welzijnsorganisaties en culturele instellingen kunnen perfect aansluiten. Onderwijsgevenden en begeleiders die de buitenschoolse opvang verzorgen, kunnen op eenvoudige wijze met elkaar spreken over hetgeen het kind nodig heeft en dit vervolgens afstemmen op de wensen van de ouders. Op deze wijze profiteert het kind maximaal van de volwassenen in zijn omgeving. dit strategisch beleid. Zij worden ook betrokken bij de praktische vertaling naar de scholen. In de zomer van 2014 kijken de medewerkers en ouders mee naar de monitoring van het strategisch beleid. Accentonderwijsdag Dit schooljaar wordt er wederom een Accent Onderwijsdag voor alle medewerkers van Accent georganiseerd. Deze dag vindt plaats op dinsdag 15 oktober 2013 in theater De Storm in Winterswijk en staat in het teken van het didactisch en pedagogisch handelen van de leerkracht. Leren van en met elkaar staat hierbij centraal. Daarnaast zal er weer veel ruimte worden in gebouwd voor de ontmoeting tussen collega s. 9 Schooldirecteuren bespreken in het schooljaar de mogelijkheid om het vijf-gelijkeschooldagenmodel op school in te voeren met de ouders en medewerkers van de school. Waar het kan, wordt het vijf-gelijke-schooldagenmodel ingevoerd op de scholen vanaf augustus 2014 of later. Tevredenheidonderzoeken In wordt een tevredenheidsonderzoek onder ouders uitgevoerd. Landelijke benchmark vindt plaats en de resultaten worden op het niveau van Accent vergeleken met de uitkomsten van De resultaten van de medewerker- en leerlingentevredenheidsonderzoeken van april 2013 zullen worden vertaald in concrete actiepunten. Strategisch beleid Het nieuwe strategisch beleid voor zal tijdens de AccentOnderwijsdag op 15 oktober 2013 worden gepresenteerd. Medewerkers en ouders zijn volop betrokken geweest bij het tot stand komen van

10 2. Innovatie a. ICT Wat willen we bereiken? Wanneer? Additionele kosten / investeringen Goed werkend draadloos netwerk Windows 8-tablets in de scholen Werkomgeving in de cloud Start schooljaar Start schooljaar Start schooljaar Investering in schooljaar Afschrijvingskosten 600 op jaarbasis per school gedurende tien jaar. Investering in schooljaar Afschrijvingskosten maximaal op jaarbasis gedurende drie jaar. Geen ten opzichte van huidige situatie. Fundamentele discussie over gebruik van ICT in het onderwijs Najaar 2013 Geen 10 De ICT denktank heeft onderzoek gedaan naar een situatie waarin de Accentscholen voorzien worden van een goed werkend draadloos netwerk met een optimale externe verbinding (glasvezel of kabel) om snelheid en flexibiliteit in het werken te garanderen. Werken in de cloud (geen server meer op school) is hierbij het uitgangspunt. Samen met de leverancier is verkend of bovenstaande op de scholen gerealiseerd kan worden. Na een nulmeting is geconstateerd dat dit op de meeste Accentscholen mogelijk is. In een drietal buurtschapscholen is het echter noodzakelijk dat een server op de school blijft. Bovenstaande doelstelling is uitgebreider dan de oorspronkelijke doelstelling om alleen de huidige hardware te vervangen. In de afgelopen vijf jaar is het idee omtrent werken met ICT in het onderwijs dus danig veranderd, dat alleen investeren in hardware geen recht doet aan de wensen van Accent. Vandaar dat Accent er voor kiest om extra investeringen te doen. De extra investeringen komen voort uit de volgende uitgangspunten en nieuwe inzichten: Snelste internetverbinding die per locatie mogelijk is. Optimale flexibiliteit op de locatie door een goed functionerend draadloos netwerk. Optimale flexibiliteit door de inzet van Windows 8 tablets. De mogelijkheid voor leerlingen en leerkrachten om anytime en anywhere te kunnen werken binnen hun eigen omgeving. De mogelijkheid om device onafhankelijk te kunnen werken en vorm te geven aan het Bring your own device principe. Het garanderen van een optimale veiligheid bij het computergebruik. Het verhogen van de ratio van het aantal devices per kind. Ten tijde van het schrijven van deze begroting wordt een pilot gehouden op de scholen Talent en de Hoeksteen Groenlo. De uitkomsten van deze pilot worden gebruikt voor de verdere kostenbepaling en de planning van de werkzaamheden. Bovengenoemde bedragen zijn daarom onder voorbehoud. Het gehele installatieproject moet vóór het nieuwe schooljaar gerealiseerd zijn. In het najaar van 2013 wordt vanuit de denktank ICT een fundamentele discussie gestart over de toekomst van het gebruik van ICT in het onderwijs bij Accent. Dit zou tot een verschuiving kunnen leiden van traditionele leermiddelen (boeken e.d.) naar ICT gerelateerde leermiddelen.

11 b. AccentAcademie en opleidingen Wat willen we bereiken? Wanneer? Additionele kosten / investeringen Collegiale intensieve ondersteuning Professionalisering directeuren en vanuit middelen professionalisering schoolleiding Professionalisering leerkrachten: opleidingsaanbod op maat door Accent Academie Kwaliteitsimpuls Stimuleren halen gymbevoegdheid Opleidingsscholen Geen AccentAcademie De AccentAcademie richt zich op de duurzame ontwikkeling van het onderwijs door medewerkers een aanbod op maat te bieden. Het aanbod bestaat uit een veelheid van trainingen en coaching trajecten. Scholen worden ondersteund om hogere leeropbrengsten bij de leerlingen te realiseren. Collegiale intensieve ondersteuners (dit kunnen alle medewerkers van Accent zijn) worden daarbij vraaggestuurd ingezet. Professionalisering directeuren Accentdirecteuren zijn integraal verantwoordelijk voor het onderwijs op hun school. Eigenaarschap en pro fessionele ruimte zijn kernwaarden voor deze onderwijsprofessionals. Schooldirecteuren worden met behulp van een professionaliseringsplan in staat gesteld zich maximaal te ontwikkelen. Directeuren voeren audits uit en volgen opleidingen. Een stage buiten het onderwijs behoort ook tot de mogelijkheden. Het professionaliseringsplan wordt afgestemd op de CAO Professionalisering leerkrachten Leerkrachten kunnen met behulp van het aanbod van de AccentAcademie werken aan persoonlijke ontplooiing. Het aanbod richt zich op schoolteams en individuele medewerkers. Thema s zijn onder andere lezen, rekenen, spelling, de sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen, het pedagogisch klimaat en hoogbegaafdheid. Evaluatie van het aanbod vindt in maart 2014 plaats. Het begeleiden en coachen van (startende) leerkrachten Voor het begeleiden en coachen van startende leerkrachten is het protocol voor ondersteuning van de jong professional opgesteld. Omdat de meeste leerkrachten starten als invalkracht of pooler organiseert Accent in twee informatie middagen voor alle medewerkers in de Accent vervangingspool. Op deze informatiemiddagen staat een school van Accent centraal, worden ervaringen uitgewisseld en informeren twee interne opleiders de invalkrachten en de poolers over nieuwe onderwijs kundige ontwikkelingen binnen Accent. Op verzoek kan door de interne opleiders ondersteuning worden geboden aan startende leerkrachten. Daarnaast kunnen zowel poolers als invalkrachten gebruik maken van de opleidingsmogelijkheden van de Accent Academie. Ook ervaren leerkrachten kunnen behoefte hebben aan ondersteuning. Op verzoek kunnen twee interne coaches worden ingezet om ondersteuning te bieden. Stimuleren behalen gymbevoegdheid Binnen Accent worden de gymlessen vrijwel altijd door eigen groepsleerkrachten gegeven. Het is daarom belangrijk dat de groepsleerkrachten over de vereiste gymbevoegdheid beschikken. Startende leerkrachten beschikken over het algemeen niet over deze gymbevoegdheid. Accent zal ook in door middel van het beschikbaar stellen van een financiële tegemoetkoming het behalen van de gymbevoegdheid stimuleren. 11

12 Opleidingsscholen Acht Accentopleidingsscholen leiden in overleg met de Hogeschool Iselinge een 20 tal Pabostudenten op tot leerkracht basisonderwijs. Een 2 tal Accent opleidingsscholen is zelfs academische opleidingsschool. Iedere Accent opleidingsschool vormt een leerteam. Een leerteam bestaat uit de schooldirecteur, de interne opleider, de mentor en de studenten. Een leerteam richt zich op ontwikkelthema s en draagt op deze wijze bij aan de schoolontwikkeling. De acht opleidingsscholen richten zich op de volgende schoolontwikkelthema s: digitale ondersteuning bij de lessen, uitwerken van rekenthema s, uitwerken woordenschat en begrijpend lezen, ICT bij kleuters, mediawijsheid, kanjertraining, kunst en cultuur, ouder en kindgesprekken, groepsdoorbrekend werken en integraal kindcentrum. 3. Personeel Wat willen we bereiken? Wanneer? Additionele kosten / investeringen 12 Levensfasegericht personeelsbeleid via duurzame en optimale inzetbaarheid van medewerkers mobiliteitsstages extern advies Samenwerking met Essentius: vervangingspool en eigen risicodrager 1 augustus 2013 Besparingsdoelstelling van opgenomen Vervangingsmanager (software) jaarlijkse kosten Personeelsbeleid biedt scholen een handvat om organisatorische doelstellingen af te stemmen op de personele mogelijkheden en deze te beïnvloeden. Goed personeelsbeleid bindt personeel en biedt medewerkers meer loopbaanperspectief. Bovendien heeft goed personeelsbeleid een positief effect op het onderwijskundig proces met als resultaat kwaliteitsverbetering van het onderwijs. Naast inspanningen op dit terrein van de organisatie mag ook het een en ander van de medewerker worden verwacht zoals het werken aan eigen ontwikkeling en het op evenwichtige wijze combineren van werk en privé. Op de volgende onderdelen van integraal personeelsbeleid zal in het schooljaar de nadruk liggen. Levensfasegericht personeelsbeleid Goed onderwijs staat of valt met voldoende en goed gekwalificeerde medewerkers. Levensfasegericht personeelsbeleid dat mikt op een optimale en duurzame inzetbaarheid van medewerkers kan daaraan een bijdrage leveren. Het beleid van Accent omschreven in het actieplan Lang zullen ze leven wil zorgen dat mensen plezier in hun werk hebben en houden. Gedurende het schooljaar wordt het vierde en laatste jaar van het actieplan uitgevoerd met het accent op: Gesprekken met medewerkers (gesprekscyclus), Ontwikkeling van medewerkers door scholing en coaching (Accent Academie), Mobiliteit door het aanbieden van stages, Voorlichting over pensioen en gezond werkklimaat, Loopbaanplanning voor 55 plussers, Invoeren van vernieuwd taakbeleid.

13 Functiemix In het Convenant Leerkracht van Nederland is vastgelegd dat scholen extra geld krijgen om leraren in hogere salarisschalen te plaatsen. Het streven is om leraren voor de klas carrière te laten maken en daarmee het onderwijsniveau van de school te verhogen. Voor de invoering van de functiemix hebben we het invoeringsplan De leraar maakt het verschil ontwikkeld. De afgelopen jaren zijn de eerste vier fases van de functiemix ingevoerd. Besloten is de vijfde en laatste fase voorlopig even uit te stellen om de ingevoerde functies volledig tot hun recht te laten komen en medewerkers de mogelijkheid te geven zich verder te bekwamen. Flexibiliseren Het leerlingenaantal van Accent krimpt. Van de huidige medewerkers wordt meer verwacht dan ooit gezien het actieplan De lat omhoog. In deze tijden van teruglopende leerlingaantallen is het boeien en binden van talent een must. De juiste persoon op de juiste plaats is geen idee meer maar een keiharde noodzaak. Accent moet daarom flexibiliseren zodat de continuïteit van de organisatie gewaarborgd is voor de toekomst. Gedurende het schooljaar komen de volgende onderdelen in beeld: Payrolling een flexibele schil rondom de vaste formatie. Mobiliteit meer medewerkers in beweging krijgen. Vervangingspool binden van talenten. Vervangingspool en eigen risicodrager Accent gaat samenwerken met Essentius voor wat betreft de vervanging van leerkrachten. De twee besturen hebben besloten per 1 augustus 2013 samen een vervangingspool op te zetten. De kern daarvan wordt gevormd door een 20-tal invalleerkrachten (poolers). Deze poolers kunnen worden ingezet in groepen die tijdelijk hun eigen leerkracht moeten missen door bijvoorbeeld ziekte. De poolers kunnen op alle scholen van de twee besturen worden ingezet. Daarnaast is er een achtervang van ruim zestig leerkrachten die op afroep worden ingezet. Er wordt gebruik gemaakt van het online softwarepakket VervangingsManager waarbij zoveel mogelijk digitaal gecommuniceerd wordt met de vervangers. De samenwerking tussen Accent en Essentius maakt het mogelijk eigen risicodrager te worden voor de vervangingen zodat de tot op heden verplichte aansluiting bij het Vervangingsfonds kan worden beperkt tot de vervanging van vakbondsverlof. Dit onder het motto Wij kunnen het beter en goedkoper. Met ingang van 1 augustus 2013 wordt Accent eigen risicodrager. Ziekteverzuimtrajecten Inzicht in verzuim is essentieel voor een gezonde organisatie. Centrale dossieropbouw is een basisvoorwaarde voor een doelmatige aanpak van het verzuimproces. Het is van belang dat alle betrokken partijen rechtstreeks en gezamenlijk toegang hebben tot het dossier. Daarnaast geeft de Arbowet meer verantwoordelijkheden aan werkgevers. Naast het registreren van verzuim liggen deze op het gebied van casemanagement (begeleiding, controle en bevordering van een snelle terugkeer van medewerkers). Accent gebruikt hiervoor een online softwarepakket RAET Verzuim Manager (RVM). In wordt RVM volledig benut en worden gegevens per medewerker over zwangerschapsverlof, verzuimfrequentie, WIA-status, deelherstel en werkzaamheden op therapeutische basis automatisch geregistreerd. Schooldirecteuren worden in het gebruik van RVM begeleid en ondersteund. 13

14 4. Beheer a. Huisvesting Wat willen we bereiken? Wanneer? Additionele kosten / investeringen Verbetering schoolgebouwen Nieuwbouw via gemeenten. Onderhoud schoolgebouwen via gemeenten en via Meerjarig Onderhouds Programma. Voor Hoeksteen Groenlo is extra opgenomen. Opvolging asbestinventarisaties Geen meerkosten opgenomen. Kantoorhuisvesting z.s.m extern advies 14 Doordecentralisatie Per 1 januari 2015 wordt naast het onderhoud van de binnenschil ook het onderhoud van de gehele buitenschil bij de schoolbesturen neergelegd. Dat betekent dat het primair onderwijs in navolging van het voortgezet onderwijs alle rijksmiddelen gaat ontvangen voor het totale onderhoud van de schoolgebouwen. Gemeenten behouden de wettelijke huisvestingsplicht ten aanzien van ver en nieuwbouw. Wij verwelkomen deze maatregel van harte als een ondersteuning van ons beleid ten aanzien van maatwerk en kwaliteits en efficiencyverbeteringen aan onze schoolgebouwen. Wel is alertheid geboden voor de onderhoudskwaliteit bij de overdracht. Thans zijn nog geen budgetbedragen bekend. Voor een algehele doordecentralisatie (inclusief volledige eigendom van de schoolgebouwen) is de tijd nog niet rijp. De gemeente Aalten heeft de lopende gesprekken recent afgebroken. Schoolgebouwen Om kwalitatief goed onderwijs te kunnen bieden vraagt de huisvesting van een aantal schoolgebouwen nog de aandacht: Prins Willem Alexanderschool Winterswijk: rond augustus 2013 zal de schop in de grond gaan voor de nieuwbouw van de multifunctionele accommodatie in de Pelkwijk; Hoeksteen Groenlo: zowel de gestage groei als ook de kwaliteit van het gebouw maken een kwaliteitsverbetering noodzakelijk; Hoeksteen Gendringen: op initiatief van de gemeente Oude IJsselstreek zijn plannen in voorbereiding voor nieuwbouw in een breder concept; In het kader van algehele kwaliteitsverbetering worden ad hoc kleinschalige activiteiten ingezet in combinatie met onderhoud. In alle gevallen geldt dat de kosten óf voor gemeenterekening komen óf onderdeel uitmaken van het MOP (Meerjarig Onderhoud Programma). Asbest: Voor alle Accentscholen zijn asbestinventarisaties opgesteld. Alle urgente zaken zijn inmiddels voor rekening van de gemeenten gesaneerd. Minder urgente zaken zullen worden aangepakt in combinatie met noodzakelijk onderhoud. Hiervoor zijn de schoolbesturen verantwoordelijk. Dit kan leiden tot meerkosten bij onderhoud. Kantoorhuisvesting bestuursbureau: inmiddels zijn diverse opties voor het voetlicht gebracht. Voorwaarde voor een alternatief blijft de verkoop van het huidige kantoorpand. Tevens vragen eventuele ontwikkelingen ten aanzien van bestuurlijke schaalvergroting om terughoudendheid.

15 b. Financiën Wat willen we bereiken? Wanneer? Additionele kosten / investeringen Opvolging aanbevelingen interim controle 2012 Ultimo Geen Implementatie SEPA 1 februari 2014 Geen Besluit omtrent eigenrisicodrager WGA 1 januari 2014 Geen additionele kosten (alleen premie aan UWV dan wel verzekeraar) Administratieve organisatie In 2012 heeft Deloitte een interim controle uitgevoerd. Hierbij is onderzocht in hoe verre Accent in control is. Deloitte heeft ge en grote tekortkomingen geconstateerd. Wel zijn diverse aanbevelingen gedaan. Deze zullen in het schooljaar opgevolgd worden. Het betreft met name het uitbreiden en smarter maken van management informatie middels kengetallen of kpi s. Daarnaast zal het facturatieproces gedigitaliseerd worden. Dit vindt naar verwachting begin schooljaar plaats. Implementatie SEPA Europese landen en banken werken aan de invoering van één Europese betaalmarkt (Single Euro Payments Area) om het betalingsverkeer eenvoudiger en efficiënter te maken. Het internationale bankrekeningnummer (IBAN nummer) wordt de nieuwe standaard, ook voor al het betalingsverkeer binnen Nederland. Uiterlijk 1 februari 2014 moeten alle Nederlandse overboekingen en incasso opdrachten uitgevoerd worden met op SEPA gebaseerde producten. Financiële systemen (administratie, internetbankieren) moeten hierop aangepast worden. Met name voor het automatisch incasseren van gelden (bijvoorbeeld ouderbijdragen) dienen aanpassingen gedaan te worden. Hierover vindt overleg plaats met de Rabobank. Eigen risicodrager WGA Accentscholengroep is sinds 2011 eigen risicodrager voor de WGA hetgeen een financieel voordeel opgeleverd heeft. Het risico is verzekerd bij Loyalis. Eind 2013 loopt het contract af. In het najaar van 2013 wordt bekeken of het eigen risicodragerschap voortgezet wordt. Zoals in het hoofdstuk Personeel aangegeven wordt per 1 augustus aanstaande een vervangingspool met Essentius gestart. Dit maakt het mogelijk om eigen risicodrager te worden voor ziektevervanging. De administratieve organisatie omtrent ziektevervanging moet aangepast worden zodat goed inzicht bestaat in de vervangingskosten. Het is de verwachting dat de vervangingskosten lager zijn dan de bespaarde premie waardoor een financieel voordeel ontstaat. 15

16 c. Centrale inkoop Wat willen we bereiken? Wanneer? Additionele kosten / investeringen Centrale inkoop schoonmaak Najaar extern advies Implementatie SEPA 1 februari 2014 Geen Efficiënter proces door minder leveranciers en minder facturen Eind Geen Begin 2013 is de Europese aanbesteding van het onderwijsleerpakket/gebruiksmateriaal succesvol afgerond. Per 1 april is het nieuwe contract met KG & Rolf ingegaan. In wordt gemonitord dat de beoogde voordelen gerealiseerd worden. Dit betreft enerzijds de lagere tarieven en anderzijds een efficiënter proces door minder facturen. 16 Het doel is om ook op andere onderdelen efficiencyvoordelen binnen te halen. In schooljaar wordt onder meer het onderdeel Schoonmaak tegen het licht gehouden. Hiervoor is professionele ondersteuning nodig van een extern bureau hetgeen ingeschat wordt op

17 B. Begroting in cijfers 1. Uitgangspunten Bij het opstellen van de begroting zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: 1. Het reguliere resultaat van de exploitatie moet gemiddeld nul zijn, dat wil zeggen een sluitende begroting. 2. Wegens de krimp van het aantal leerlingen wordt nieuw personeel alleen nog middels payroll of als zzp er aangenomen. Daarnaast blijft de mogelijkheid bestaan voor invalkrachten. 3. Uitgaven in het kader van de commissie Don komen bovenop het reguliere resultaat. Criteria voor deze uitgaven zijn dat de uitgaven leiden tot een kwaliteitsverbetering van het onderwijs, niet structureel zijn en bijdragen aan vermindering van de kapitalisatiefactor. Financiering vindt in eerste instantie plaats uit de bijzondere schoolreserves. Hierdoor kan de begroting negatief zijn zodat de kapitalisatiefactor structureel verlaagd wordt. Een voorbeeld van deze uitgaven zijn de uitgaven voor de Kwaliteitsimpuls 1-zorgroute De financiële ruimte (het surplus aan vermogen boven de benodigde financiële buffer) is inmiddels afgenomen en wordt de komende jaren verder teruggebracht tot nihil. Daarom worden commissie Don aanvragen die niet begroot zijn niet meer in behandeling genomen, tenzij sprake is van een calamiteit dan wel elders in de lopende begroting voldoende ruimte is om de extra uitgave te compenseren. 4. De bapo-lasten worden sinds 1 januari 2010 direct verwerkt als kosten in de exploitatie. Dit leidt tot een jaarlijkse stijging van de kosten met 0,2 miljoen. Daar staat tegenover dat de resterende bapo-voorziening is toegevoegd aan de algemene reserve waardoor in de afgelopen jaren dit deel van de algemene reserve nog benut kon worden om de hogere bapo-lasten te compenseren. Vanaf schooljaar is het structurele kostenniveau met 0,2 miljoen teruggebracht om in lijn te blijven met de bekostiging. 5. Per 1 januari 2011 is Accent eigenrisicodrager geworden voor de WGA. Hiervoor is een verzekering afgesloten bij Loyalis. Als gevolg hiervan zijn de kosten voor WGA tot en met 2013 in totaal lager, waarvan in schooljaar valt. Het voordeel wordt naar rato van de loonkosten verdeeld over centraal en de scholen. Begin van het schooljaar moet besloten worden of het eigen risico dragerschap gehandhaafd blijft en eventueel een nieuw contract afgesloten wordt. In de begroting is verondersteld dat dit het geval is. 6. Begin 2012 is het bestuursakkoord afgesloten tussen het ministerie en de PO-raad. Om de ambities uit dit akkoord te realiseren wordt geld beschikbaar gesteld middels de prestatiebox. De prestatiebox loopt vier jaar en vervangt de bestemmingsbox. De subsidie voor cultuureducatie is verlengd en in de prestatiebox ondergebracht. Een deel van de prestatiebox wordt centraal besteed voor professionalisering van de schooldirecteuren, CIO-begeleiding en co-teaching. Een ander deel wordt door de scholen besteed aan het trainen van leerkrachten in opbrengstgericht werken. Dit maakt allemaal deel uit van De lat omhoog. In mei 2013 is de bekostiging uitgebreid met een pro fessionaliseringsbudget voor directeuren. Dit budget van in totaal per jaar wordt op centraal niveau beheerd. Het wordt toegevoegd aan het professionaliseringsbudget voor directeuren zoals beschreven in Kwaliteitsimpuls en Bestuursakkoord Primair Onderwijs (Leraar 2020). 7. Het samenwerkingsverband (swv) Accent gaat zijn derde en laatste jaar in. Het swv fungeert als een aparte kostenplaats en heeft een eigen begroting, die deel uitmaakt van de totaalbegroting van AccentScholengroep. De begroting is zo opgesteld dat de totale financiële middelen over drie schooljaren gezien op nul uitkomen. De benodigde dienstverlening en de afkoop van swv Brevoordt is dan binnen de begroting gefinancierd. De bijdrage van het swv Accent aan de scholen is het komend schooljaar verhoogd van 31 naar 55 per leerling. 8. De bezuinigingen met betrekking tot de invoering van Passend Onderwijs doen zich voor vanaf schooljaar en hebben nog geen invloed op de begroting Wel zijn effecten meegenomen in de meerjarenbegroting. 9. De vijfde en laatste fase van de functiemix wordt voorlopig uitgesteld om eerst de ingevoerde functies volledig tot hun recht te laten komen. 10. De komende jaren wordt jaarlijks gedoteerd aan de onderhoudsvoorziening. Het is de verwachting dat vanaf schooljaar de dotatie weer verhoogd moet worden naar het oorspronkelijke niveau van per jaar. 17

18 2. Begroting Het resultaat voor het schooljaar is begroot op negatief. In onderstaande tabel is de winst en verliesrekening weergegeven inclusief resultaatbestemming. Begroting Begroting Begroting (x 1.000) Centraal Swv Scholen Totaal Totaal Totaal Baten Lasten Salo baten en lasten Financiële baten en lasten Resultaat Resultaatbestemming 18 Reguliere exploitatie scholen Reguliere exploitatie centraal Reguliere exploitatie samenwerkingsverband Accent Onttrekking uit algemene reserve voor bapo-lasten Onttrekking uit bestemmingsreserves centraal (verbouw, meubilair) Onttrekking uit bestemmingsreserves scholen (buiteninrichting) 17- Kwaliteitsimpuls 1-zorgroute Prestatiebox - centrale deel Commissie Don Totaal resultaat Het negatieve resultaat is voor een belangrijk deel een gevolg van eerder genomen beleidsbeslissingen (onttrekking uit bestemmingsreserves, Kwaliteitsimpuls, Commissie Don). In het kader van de commissie Don is een bedrag van opgenomen. Dit bestaat voor uit door de scholen ingediende plannen, voor uit het gefaseerd terugbrengen van de formatie als gevolg van krimp en voor uit tijdelijke tekorten met name wegens instroomgroepen en (tijdelijke) groei van scholen.

19 3. Meerjarenbegroting In de volgende tabel is de meerjarenbegroting opgenomen, mede gebaseerd op de genoemde uitgangspunten. In verband met de krimp van het aantal leerlingen wordt het goed vooruit kijken steeds belangrijker. Voor het eerst is de meerjarenbegroting bottom up opgebouwd met informatie van de scholen. Inzichtelijk is gemaakt hoe de formatie zich ontwikkelt ten opzichte van de dalende leerlingaantallen. Meerjarenbegroting (x 1.000) Baten Lasten Salo baten en lasten Financiële baten en lasten Resultaat Resultaatbestemming (x 1.000) Reguliere exploitatie scholen Reguliere exploitatie centraal Reguliere exploitatie Swv 22- Onttrekking uit bestemmingsreserves Kwaliteitsimpuls 1-zorgroute Prestatiebox - centrale deel Commissie Don Totaal resultaat

20 20 Vanaf schooljaar moeten de hogere bapo-lasten uit de reguliere exploitatie gefinancierd worden aangezien het bedrag van de vroegere bapovoorziening geheel besteed is. Het programma Kwaliteitsimpuls 1-zorgroute is komend schooljaar voor het laatst. Vanuit de prestatiebox wordt voorzien dat Kwaliteitsimpuls met twee jaar verlengd kan worden voor een bedrag van in totaal Ook wordt het professionaliseringsbudget schoolleiding van jaarlijks hieraan toegevoegd. De prestatiebox wordt nog drie jaar ontvangen en is bedoeld voor de realisering van de ambities uit het bestuursakkoord van begin In totaliteit is met Kwaliteitsimpuls en prestatiebox een bedrag van ongeveer 1,5 miljoen gemoeid. Passend onderwijs wordt per 1 augustus 2014 ingevoerd. De financiële bekostiging die vanuit de nieuwe samenwerkingsverbanden naar de schoolbesturen zal terugvloeien valt lastig in te schatten. Accent gaat uit van een zo maximaal mogelijke allocatie van de gelden naar de scholen. Het eerste jaar betreft een overgangsjaar waarvoor voorzichtigheidshalve terughoudend begroot is. Dit veroorzaakt bij diverse scholen een dip in de begroting die veelal uit de algemene reserve opgevangen zal worden. Door het negatieve resultaat in de komende schooljaren wordt de kapitalisatiefactor verlaagd richting de maximum signaleringsnorm van 35% en de financiële ruimte verantwoord teruggebracht tot nul. Het is de verwachting dat eind schooljaar de financiële ruimte op zal zijn en alleen de benodigde financiële buffer van 1,35 miljoen resteert. Hierdoor zal de exploitatie van zowel centraal als de scholen vanaf minimaal sluitend moeten zijn. Dit kan alleen gerealiseerd worden als de formatie van diverse scholen teruggebracht wordt om zo in lijn te blijven met het dalende leerlingenaantal. Het positieve bedrag aan reguliere exploitatie bij de scholen vanaf ontstaat doordat de meeste scholen een klein positief resultaat begroten. Centraal heeft een besparingsdoelstelling vanaf op moeten nemen. Er wordt een lager bedrag dan voor heen door de scholen afgedragen als gevolg van minder leerlingen. De besparingsdoelstelling voor centraal loopt op tot een bedrag van 0,25 miljoen in en moet ingevuld worden middels bijvoorbeeld goedkoper inkopen. Per 1 januari 2015 wordt naast het onderhoud van de binnenschil ook het onderhoud van de gehele buitenschil bij de schoolbesturen neergelegd. De bekostiging is nog niet bekend. Wij hebben deze vooralsnog ingeschat op 100 per leerling, ongeveer op jaarbasis. Verondersteld wordt dat een deel van dit bedrag voorlopig niet besteed hoeft te worden gezien de relatief goede staat waarin onze schoolgebouwen zich bevinden.

21 4. Investeringen De investeringen voor de komende vier schooljaren zijn als volgt: Investeringen (x 1.000) Gebouwen en terreinen ICT Meubilair Overige inventaris Leermiddelen Resultaat Ten tijde van het opstellen van de begroting wordt de laatste hand gelegd aan het contract voor de investering in ICT aan het einde van schooljaar Daarnaast wordt voor de toekomst rekening gehouden met een structureel hoger bedrag aan investeringen in ICT als gevolg van een nieuwe visie op ICT in het onderwijs. Anderzijds zou de investering in fysieke leermiddelen dan afnemen. Dit is in bovenstaande investeringsbegroting nog niet meegenomen. De oorspronkelijke investeringsbedragen zijn vermeld. Het hogere investeringsbedrag in meubilair in betreft de inrichting van nieuwbouw in Winterswijk voor de PWA. Indien de bouw vertraging oploopt, vindt de investering ook later plaats. 21

22 C. Begroting in Beleidskaders 1. Financieel beleid 22 De begroting is gebaseerd op het OC&Wvoorschrift jaarverslaggeving voor de sector Primair Onderwijs en op de uitgave Bekostigingsstelsel Basisonderwijs, programma s van eisen voor het jaar De totale bekostiging van het Ministerie van OC&W bestaat uit een aantal verschillende budgetten, zoals lumpsumvergoeding Personeel en lumpsumvergoeding Materiële instandhouding. Sommige vergoedingen c.q. budgetten hebben het karakter van een kalenderjaarvergoeding, anderen een schooljaarvergoeding. AccentScholengroep werkt sinds schooljaar met een begroting en jaarrekening op basis van schooljaren. Door te werken met een begroting en jaarrekening op schooljaar kan er een goede match plaatsvinden tussen de periode (schooljaar), het beleid, de activiteiten, de personele formatie en de financiën. Zeker voor de schooldirecteuren is dit een verbetering. De financiële verantwoording naar het Ministerie blijft helaas verplicht op basis van het kalenderjaar. De personele inkomsten zijn gebaseerd op de lumpsumvergoeding personeel schooljaar op basis van de tarieven van DUO van april Hierbij wordt uitgegaan van de laatst bekende gemiddelde personeelslast (GPL), zoals vastgesteld tijdens de jaarrekeningcontrole De vergoeding voor materiële instandhouding wordt jaarlijks aangepast om de prijsveranderingen op te vangen. Daarbij wordt uitgegaan van het prijsstijgingspercentage volgens de Macro Economische Verkenningen. De volgende personele componenten komen voor rekening van centraal en worden niet ten laste gebracht van de schoolbegrotingen: ouderschapsverlof, BAPO, jubilea, arbodienstverlening, spaarverlof, re-integratietrajecten, bonus/malus Vervangings- en Participatiefonds, werving en selectie, jubileumgratificaties, personeelszorg (waaronder lief en leed), integraal personeelsbeleid, AccentOnderwijsdag, DirecteurenTweeDaagse, outplacement, ontslagprocedures, wachtgeld, coördinatie en loonkosten ICT, RI & E trajecten, vervanging, scholing directeuren en invalleerkrachten, vertrouwenspersoon. Per 1 augustus 2012 worden daar de kosten van het vervangen van zwangeren en vangnetters WAO en WIA aan toegevoegd. Dit is een gevolg van het wegvallen van de imbu-regeling per 1 augustus 2012 waarbij het ministerie de administratieve verwerking van het vervangen van zwangeren en vangnetters WAO en WIA gewijzigd heeft. In het verleden werd vervanging rechtstreeks gedeclareerd en bleven vervangingskosten en ziekte-uitkeringen buiten de exploitatierekening. Nu worden de loonkosten van de vervanger verantwoord op reguliere loonkosten en wordt onder uitkeringen ziektewet de ontvangen uitkeringen verantwoord. Deze nieuwe werkwijze leidt tot hogere loonkosten omdat met name de pensioenpremies niet door de uitkering gedekt worden. Met het bovenstaande worden alle mogelijke personele risico s op centraal niveau gelegd. Om deze componenten centraal te kunnen bekostigen wordt een deel van de rijksbijdragen gealloceerd naar centraal. Met ingang van schooljaar is de allocatiemethodiek hiervoor vereenvoudigd. Er wordt middels één allocatiepercentage een bedrag van de materiële instandhouding en het pab-budget ingehouden ten behoeve van centraal (50,5%) en de OPD (4%). Het allocatiepercentage naar centraal is per verhoogd omdat de bapo-lasten niet meer uit de reserve onttrokken kunnen worden (zie ook uitgangspunt nummer 3 op bladzijde 13). De materiële lasten worden in de begroting zo goed mogelijk geschat op basis van gegevens uit het lopende jaar, voorgaande jaar en de laatst bekende gegevens voor het begrotingsjaar. Het materiële uitgavenpatroon van scholen wordt bepaald door beïnvloedbare en niet-beïnvloedbare kosten. Vooral de niet-beïnvloedbare kosten kunnen de scholen voor grote financiële problemen zetten. De niet-beïnvloedbare kosten die afhankelijk zijn van de staat van onderhoud van het schoolgebouw, zoals het planmatig onderhoud (groot en jaarlijks onderhoud) van de schoolgebouwen en de onderwijshuisvesting zijn al gecentraliseerd en vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de school. De kosten van de volgende zaken zijn ook gecentraliseerd en vallen niet meer onder de verantwoordelijkheid van de afzonderlijke scholen: ICT infrastructuur, werkomgeving en beheer, verzekeringen, administratie- en beheerslasten, GMR faciliteiten, vermogensbeheer. Een uitzondering hierop geldt voor het schoolschoonmaakbeheer. Dit wordt wel centraal aanbesteed maar blijft een (financiële) verantwoordelijkheid van de afzonderlijke scholen.

Monitoring BeleidsBegroting 2013-2014

Monitoring BeleidsBegroting 2013-2014 Monitoring BeleidsBegroting 2013-2014 In juni 2013 is de begroting 2013-2014 vastgesteld. De begroting omvat inhoudelijke en financiële doelstellingen. De inhoudelijke doelstellingen zijn ingedeeld in

Nadere informatie

Optimaal onderwijs in de nieuwe krimprealiteit!

Optimaal onderwijs in de nieuwe krimprealiteit! Optimaal onderwijs in de nieuwe krimprealiteit! De Achterhoekse bevolking vergrijst, ontgroent en krimpt. In het basisonderwijs komen de gevolgen hiervan eerder en harder aan dan in andere sectoren. Het

Nadere informatie

Accent kijkt verder! Beleidsbegroting & zorgplan 2012-2013

Accent kijkt verder! Beleidsbegroting & zorgplan 2012-2013 Accent kijkt verder! Beleidsbegroting & zorgplan 2012-2013 Accent Kijkt verder Hierbij bieden we u met genoegen de beleidsbegroting en het zorgplan 2012-2013 aan. We hebben de beleidsbegroting en het zorgplan

Nadere informatie

Monitor Strategisch Beleidsplan 2013 2017

Monitor Strategisch Beleidsplan 2013 2017 Monitor Strategisch Beleidsplan 2013 2017 Recht doen aan kinderen Het Strategisch beleidsplan 2013-2017 Recht doen aan kinderen! wordt twee keer per jaar gemonitord op de volgende vier kwaliteitsdomeinen.

Nadere informatie

Passie voor leren! begroting en scholingsplan

Passie voor leren! begroting en scholingsplan Passie voor leren! begroting en scholingsplan 2014-2015 1 Passie voor leren! Hierbij bieden we u met genoegen de begroting en het scholingsplan 2014-2015 aan. We hebben de begroting en het scholingsplan

Nadere informatie

Toelichting bij de begroting 2015 Stopoz Hierbij biedt het bestuur van Stopoz u de toelichtingsbrief en de begroting 2015 aan.

Toelichting bij de begroting 2015 Stopoz Hierbij biedt het bestuur van Stopoz u de toelichtingsbrief en de begroting 2015 aan. Toelichting bij de begroting 2015 Stopoz 28-10-2014 Inleiding Hierbij biedt het bestuur van Stopoz u de toelichtingsbrief en de begroting 2015 aan. De toelichtingsbrief beschrijft de financiële uitgangspunten,

Nadere informatie

Raadsstuk. Onderwerp: Meerjarenbegroting 2014/ /2019 Stichting Dunamare Onderwijsgroep Reg.nummer: 2015/170311

Raadsstuk. Onderwerp: Meerjarenbegroting 2014/ /2019 Stichting Dunamare Onderwijsgroep Reg.nummer: 2015/170311 Raadsstuk Onderwerp: Meerjarenbegroting 2014/2015 2018/2019 Stichting Dunamare Onderwijsgroep Reg.nummer: 2015/170311 1. Inleiding De gemeenteraad is bevoegd om vast te stellen dat Stichting Dunamare Onderwijsgroep

Nadere informatie

Bestuursformatieplan VCO Midden- en Midden- en Oost-Groningen 2013-2014 BESTUURSFORMATIEPLAN. VCO Midden- en Midden- en Oost- Groningen

Bestuursformatieplan VCO Midden- en Midden- en Oost-Groningen 2013-2014 BESTUURSFORMATIEPLAN. VCO Midden- en Midden- en Oost- Groningen BESTUURSFORMATIEPLAN VCO Midden- en Midden- en Oost- Groningen CURSUSJAAR 2013-2014 1 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 2. Formatiebeleid 3. Lenen en / of sparen 4. Reservering 5. Weer Samen Naar School / leerlingengebonden

Nadere informatie

Aan de bestuursleden van de Stichting Openbaar Primair Onderwijs Zuid- Kennemerland

Aan de bestuursleden van de Stichting Openbaar Primair Onderwijs Zuid- Kennemerland Aan de bestuursleden van de Stichting Openbaar Primair Onderwijs Zuid- Kennemerland Onderwerp: Analyse begroting 2007 Algemeen Hierbij bied ik u de concept-begroting 2007 ter voorlopige vaststelling aan.

Nadere informatie

Tweede kwartaalrapportage exploitatie 2013. Conceptversie 1.1

Tweede kwartaalrapportage exploitatie 2013. Conceptversie 1.1 Tweede kwartaalrapportage exploitatie 2013 Conceptversie 1.1 Inhoudsopgave Pagina 1. Inleiding 3 2. Exploitatie tweede kwartaal 2013 en prognose exploitatie 2013 4 3. Toelichting exploitatie tweede kwartaal

Nadere informatie

Stichting voor Openbaar Primair Onderwijs Capelle aan den IJssel en Krimpen aan den IJssel

Stichting voor Openbaar Primair Onderwijs Capelle aan den IJssel en Krimpen aan den IJssel Stichting voor Openbaar Primair Onderwijs Capelle aan den IJssel en Krimpen aan den IJssel Toelichting bij de begroting 2012 en het meerjarenoverzicht 2010-2016 Algemeen De begrotingen zijn taakstellend

Nadere informatie

UITWERKING KOERS BEST ONDERWIJS

UITWERKING KOERS BEST ONDERWIJS 0 6 UITWERKING KOERS BEST ONDERWIJS Krijgt het kind wat het nodig heeft? leerkracht Koester de nieuwsgierigheid van het kind, geef het kind regie en plan samen de leerdoelen. Koers Best Onderwijs 2016-2020

Nadere informatie

Lekker leren! Begroting en Aanbod AccentAcademie 2015-2016

Lekker leren! Begroting en Aanbod AccentAcademie 2015-2016 Lekker leren! Begroting en Aanbod AccentAcademie 2015-2016 1 Lekker leren! Voor u ligt het gebundelde exemplaar van de begroting en het aanbod van de AccentAcademie voor het schooljaar 2015-2016. Het heeft

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Voorwoord 3. Onderwijs 4. Kwaliteit van ons onderwijs 9. Medewerkers 11. Huisvesting 14. Financiën 16.

Inhoudsopgave. Voorwoord 3. Onderwijs 4. Kwaliteit van ons onderwijs 9. Medewerkers 11. Huisvesting 14. Financiën 16. AccentScholengroep Schooljaarverslag 2012-2013 Inhoudsopgave Voorwoord 3 Onderwijs 4 Kwaliteit van ons onderwijs 9 Medewerkers 11 Huisvesting 14 Financiën 16 RvT en GMR 18 AccentScholengroep Christelijk

Nadere informatie

Toelichting Begroting Stichting Openbaar Onderwijs Land van Altena

Toelichting Begroting Stichting Openbaar Onderwijs Land van Altena Toelichting Begroting 2015 Stichting Openbaar Onderwijs Land van Altena November 2014 Hoofdstuk: Inleiding Inhoudsopgave Inleiding... 2 1. Toelichting resultaat... 4 2. Besluiten... 6 3. Aandachtspunten

Nadere informatie

Datum Betreft Bestuursakkoord PO-Raad-OCW 2012-2015. Geacht schoolbestuur,

Datum Betreft Bestuursakkoord PO-Raad-OCW 2012-2015. Geacht schoolbestuur, a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl Onze referentie 349195 Datum Betreft Bestuursakkoord PO-Raad-OCW 2012-2015 Geacht

Nadere informatie

Ontwerpbegroting 2011

Ontwerpbegroting 2011 Ontwerpbegroting 2011 Toelichting Stichting openbaar onderwijs Baasis Bezoekadres: Stationsweg 3 9471 GJ Zuidlaren Opgesteld door: Onderwijs Service Groep Borgstee 11 9403 TS Assen November 2010 Versie

Nadere informatie

Monitor Strategisch Beleidsplan

Monitor Strategisch Beleidsplan Monitor Strategisch Beleidsplan 2013 2017 Recht doen aan kinderen Het Strategisch beleidsplan 2013-2017 Recht doen aan kinderen! wordt twee keer per jaar gemonitord op de volgende vier kwaliteitsdomeinen.

Nadere informatie

Omdat elk kind telt en groeit met plezier ; dat is de titel van het strategisch beleidsplan 2013-2018 van onze Stichting Proo.

Omdat elk kind telt en groeit met plezier ; dat is de titel van het strategisch beleidsplan 2013-2018 van onze Stichting Proo. Jaarplan 2013-2014 VOORWOORD Omdat elk kind telt en groeit met plezier ; dat is de titel van het strategisch beleidsplan 2013-2018 van onze Stichting Proo. Met die titel dagen wij onszelf uit en ieder

Nadere informatie

Figuur 1: Leerlingen in basisonderwijs (2010-2011)

Figuur 1: Leerlingen in basisonderwijs (2010-2011) Passend onderwijs U heeft er vast al wel over gehoord: passend onderwijs. Maar wat is het nu precies en wat betekent dat voor onze school? Waarom gingen op 6 maart 2012 50.000 mensen uit het onderwijs

Nadere informatie

Bijeenkomst GMR. maandag 23 juni 2014

Bijeenkomst GMR. maandag 23 juni 2014 Bijeenkomst GMR maandag 23 juni 2014 Financiën Jaarrekening 2013: hoofdlijnen bevindingen / aanbevelingen accountant Financieel beleid: hoe doen we het en hoe gaan we het doen? Jaarrekening 2013 Resultaat

Nadere informatie

Accent en de opleidingsschool Versie maart 2013. ACCENT en de opleidingsschool

Accent en de opleidingsschool Versie maart 2013. ACCENT en de opleidingsschool 1 ACCENT en de opleidingsschool Visie op opleiden Accentscholen staan midden in een dynamische samenleving. Van de medewerkers in de scholen wordt verwacht dat ze blijvend inzetbaar zijn. Accent voert

Nadere informatie

Artikel 7 Opdracht Stichting Onderwijs Primair heeft de opdracht uitgewerkt naar vijf kernwaarden:

Artikel 7 Opdracht Stichting Onderwijs Primair heeft de opdracht uitgewerkt naar vijf kernwaarden: Concretisering Code Goed Bestuur voor Onderwijs Primair Inleiding De leden van de PO-Raad hebben in 2010 de Code Goed Bestuur vastgesteld als leidraad voor goed bestuur in het primair onderwijs. Het bestuur

Nadere informatie

Jaarplan Sint Jozefschool Moordrecht 2015-2016

Jaarplan Sint Jozefschool Moordrecht 2015-2016 Jaarplan Sint Jozefschool Moordrecht 2015-2016 1 Voorwoord In dit Jaarplan wordt de concrete uitwerking van beleidsvoornemens beschreven, die weergegeven zijn in het Schoolplan. Gekozen is voor een compacte

Nadere informatie

Strategisch Beleidsplan Recht doen aan kinderen!

Strategisch Beleidsplan Recht doen aan kinderen! Strategisch Beleidsplan Recht doen aan kinderen! 2013 2017 Voorwoord Inleiding Recht doen aan kinderen! Voor u ligt het nieuwe strategische beleidsplan 2013-2017 van AccentScholengroep. Het plan zet de

Nadere informatie

Doel resultaat - Opbrengsten passend bij landelijk gemiddelde en analyseren opbrengsten

Doel resultaat - Opbrengsten passend bij landelijk gemiddelde en analyseren opbrengsten Speerpunt 3 Doorgaande leerlijn 2016 2017 1. Waarom Het didactisch handelen van leerkrachten is erop gericht dat kinderen een ononderbroken ontwikkeling kunnen doormaken. Voor die ontwikkeling is een rijke

Nadere informatie

Bestuursformatieplan VCO Oost-Groningen BESTUURSFORMATIEPLAN. VCO Oost-Groningen

Bestuursformatieplan VCO Oost-Groningen BESTUURSFORMATIEPLAN. VCO Oost-Groningen BESTUURSFORMATIEPLAN VCO Oost-Groningen CURSUSJAAR 2010-2011 1 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 2. Formatiebeleid 3. Lenen en / of sparen 4. Reservering 5. Weer Samen Naar School / leerlingengebonden financiering

Nadere informatie

C. Herziene Begroting Bestuursbureau/bovenschools Strategisch Beleidsplan Omvang en verloop van reserves 15

C. Herziene Begroting Bestuursbureau/bovenschools Strategisch Beleidsplan Omvang en verloop van reserves 15 Herziene Begroting 2 Inhoudsopgave Pagina Voorwoord 5 A. Herziene Begroting - O2A5 7 B. Toelichting 1. Algemeen 8 2. Baten 8 3. Lasten 10 4. Financiële baten en lasten 11 5. Exploitatie deelbegrotingen:

Nadere informatie

Verbeterplan OBS De Winde

Verbeterplan OBS De Winde Verbeterplan OBS De Winde 2018-2019 Ouderversie 1.Inleiding Voor u ligt de ouderversie van het verbeterplan 2018-2019 van openbare basisschool De Winde te Nootdorp. Het verbeterplan 2018-2019 is met inbreng

Nadere informatie

Raadsvergadering : 29 oktober 2012 Agendanr. 14. : jaarverslag en jaarrekening 2011 Scholengroep OPRON

Raadsvergadering : 29 oktober 2012 Agendanr. 14. : jaarverslag en jaarrekening 2011 Scholengroep OPRON Raadsvergadering : 29 oktober 2012 Agendanr. 14 Voorstelnr. : R 6912 Onderwerp : jaarverslag en jaarrekening 2011 Scholengroep OPRON Stadskanaal, 12 oktober 2012 Beslispunten 1. Kennisnemen van het jaarverslag

Nadere informatie

Strategisch BeleidsPlan en nu verder

Strategisch BeleidsPlan en nu verder Strategisch BeleidsPlan en nu verder Algemeen In 2015 zijn de discussies gevoerd over het nieuwe Strategisch BeleidsPlan (SBP) en dit heeft geleid tot het SBP met de titel Bundelen van kracht&ruimte voor

Nadere informatie

Op weg naar Passend Onderwijs in Zuidwest Friesland

Op weg naar Passend Onderwijs in Zuidwest Friesland Passend Onderwijs Op weg naar Passend Onderwijs in Zuidwest Friesland Pyt Nauta, OOP-dag 7 november 2017 Waarom deze ontwikkeling? Ouders manifesteren zich Maatschappelijk perspectief Jarenlange pogingen

Nadere informatie

Ondersteuningsplan

Ondersteuningsplan Ondersteuningsplan 2018-2022 Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Friesland Publieksversie Alle leerlingen gaan succesvol naar school dat is onze opdracht en daar werken alle scholen voor primair onderwijs

Nadere informatie

Meerjarenbegroting Stichting Openbaar Basisonderwijs Alblasserdam 2014 t/m 2017

Meerjarenbegroting Stichting Openbaar Basisonderwijs Alblasserdam 2014 t/m 2017 Meerjarenbegroting Stichting Openbaar Basisonderwijs Alblasserdam 2014 t/m 2017 Opgesteld door: Dyade Dienstverlening Onderwijs Datum: 05-12-2013 Inhoudsopgave 1 Aanleiding... 3 2 Opdracht en uitgangspunten...

Nadere informatie

Strategisch Beleidsplan Recht doen aan kinderen!

Strategisch Beleidsplan Recht doen aan kinderen! update Strategisch Beleidsplan Recht doen aan kinderen! 2017 2019 Voorwoord Recht doen aan kinderen! Voor u ligt de update van het Strategische beleidsplan 2013-2017 Recht doen aan kinderen! voor de schooljaren

Nadere informatie

TRIPLE T. Rapportage Passend onderwijs (uitwerking onderdeel Triple T)

TRIPLE T. Rapportage Passend onderwijs (uitwerking onderdeel Triple T) TRIPLE T Rapportage Passend onderwijs (uitwerking onderdeel Triple T) Passend onderwijs Een ontwikkeling die parallel loopt aan de transitie Jeugdzorg en die met name vanwege de sterk inhoudelijke samenhang

Nadere informatie

18 Begroting. Begroting

18 Begroting. Begroting 18 Begroting In deze bijlage wordt de begroting van samenwerkingsverband Rijn & Gelderse Vallei toegelicht. Het gaat hier niet om de basisbekostiging van alle scholen, maar alleen over de ondersteuningsbekostiging

Nadere informatie

Samenvatting strategisch plan 2012-2016. Met het OOG op morgen.

Samenvatting strategisch plan 2012-2016. Met het OOG op morgen. Samenvatting strategisch plan 2012-2016. Met het OOG op morgen. Missie van stichting OOG Stichting OOG staat voor het in stand houden, uitbreiden en optimaliseren van openbaar onderwijs in de regio Noordoost-Brabant.

Nadere informatie

Workshop AVS-congres 15 maart 2013. Jos Siemerink en Carine Hulscher-Slot

Workshop AVS-congres 15 maart 2013. Jos Siemerink en Carine Hulscher-Slot Workshop AVS-congres 15 Jos Siemerink en Carine Hulscher-Slot 1 Programma 1. Kennismaking 2. Wat zijn de verwachtingen? 3. Krimp in Nederland 4. Krimp in de Achterhoek 5. Situatie OPONOA in vogelvlucht

Nadere informatie

Medezeggenschap en Financiën PO. Auke de Roos, MR trainer/adviseur

Medezeggenschap en Financiën PO. Auke de Roos, MR trainer/adviseur Testnaam 11/8/2018 Medezeggenschap en Financiën PO Auke de Roos, MR trainer/adviseur adroos@aob.nl Juni 2018 Inhoud 1. Bevoegdheden MR 2. Belangrijkste Inkomsten en uitgaven voor de MR 3. Financiële cyclus

Nadere informatie

Raadsstuk. Onderwerp Instandhouding openbaar primair onderwijs 2018

Raadsstuk. Onderwerp Instandhouding openbaar primair onderwijs 2018 Raadsstuk Onderwerp Instandhouding openbaar primair onderwijs 2018 Nummer 2018/199902 Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 1.1 Onderwijs en sport Afdeling JOS Auteur Out-Schipper, I. Telefoonnummer

Nadere informatie

Strategisch beleid 2015-2019 Het proces

Strategisch beleid 2015-2019 Het proces Strategisch beleid 2015-2019 Het proces Beleidsjaar 14-15 we maken de balans op Missie en kernwaarden/uitgangspunten Dit zijn wij, hier staan we voor Nadere analyse Wat gaat goed, wat pakken we aan Wat

Nadere informatie

Raad van Toezicht. Voorzitter College van Bestuur. 3 december 2014. Bestuursrapportage augustus 2013 t/m juli 2014

Raad van Toezicht. Voorzitter College van Bestuur. 3 december 2014. Bestuursrapportage augustus 2013 t/m juli 2014 Aan Van Datum Betreft Raad van Toezicht Voorzitter College van Bestuur 3 december 2014 Bestuursrapportage augustus 2013 t/m juli 2014 In deze Bestuursrapportage worden de kwalitatieve ontwikkelingen in

Nadere informatie

7 Passend onderwijs. 7.1 Algemeen. 7.2 Interne begeleiding. Schoolgids 2012-2013

7 Passend onderwijs. 7.1 Algemeen. 7.2 Interne begeleiding. Schoolgids 2012-2013 7 Passend onderwijs 7.1 Algemeen Kinderen zijn nieuwsgierig en willen graag leren. Deze eigenschap hoort bij het kind zijn. Alle kinderen verdienen aandacht en zorg, maar zeker ook diegenen die moeite

Nadere informatie

De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN

De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN Onderwerp Evaluatie nieuwe impuls Steller M. Mulder De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN Telefoon (050) 367 60 97 Bijlage(n) 1 Ons kenmerk 6044570 Datum 23-11-2016 Uw brief van Uw

Nadere informatie

Overdracht bekostiging ontoereikend budget sbo- en so scholen en grensverkeer

Overdracht bekostiging ontoereikend budget sbo- en so scholen en grensverkeer Overdracht bekostiging ontoereikend budget sbo- en so scholen en grensverkeer Resume In de wet op Passend Onderwijs is opgenomen dat de samenwerkingsverbanden verantwoordelijk zijn voor de overdracht van

Nadere informatie

Monitor Update Strategisch Beleidsplan

Monitor Update Strategisch Beleidsplan Monitor Update Strategisch Beleidsplan 2017 2019 Recht doen aan kinderen De update van het Strategisch beleidsplan 2017-2019 Recht doen aan kinderen! wordt twee keer per jaar gemonitord op de volgende

Nadere informatie

Jaarverslag publieksversie

Jaarverslag publieksversie Jaarverslag 2016 publieksversie 1 Het samenwerkingsverband Met het jaarverslag legt het samenwerkingsverband verantwoording af over het gevoerde beleid in 2016. Deze publieksversie geeft de belangrijkste

Nadere informatie

Inleiding. Begrippenkader

Inleiding. Begrippenkader Beleidsplan opbrengstgericht personeelsmanagement bij De Veenplas Beleid en doelen voor het thema Personeel voor de jaren 2013 2016 Vastgesteld juli 2013 Inleiding Wij beschouwen onze leerkrachten als

Nadere informatie

FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT. bij Schoolvereniging Aerdenhout-Bentveld te Aerdenhout

FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT. bij Schoolvereniging Aerdenhout-Bentveld te Aerdenhout RAPPORT VAN BEVINDINGEN FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT bij Schoolvereniging Aerdenhout-Bentveld te Aerdenhout Plaats : Utrecht Bestuursnummer : 94316 Onderzoeksnummer : 286673 Datum onderzoek : oktober

Nadere informatie

Doetinchem, 4 juli 2018

Doetinchem, 4 juli 2018 Aan de raad AGENDAPUNT NR. 7.3 ALDUS VASTGESTELD 12 JULI 2018 Vaststellen Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2018 Te besluiten om: 1. Het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2018 vast te stellen. 2.

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag. Datum 25 november 2011 Betreft Bestuursafspraken G4 en G33

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag. Datum 25 november 2011 Betreft Bestuursafspraken G4 en G33 a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

SOPOH. Bijgestelde. Begroting Voor ieder kind het beste bereiken, met passie, plezier en professionaliteit. Begroting 2015.

SOPOH. Bijgestelde. Begroting Voor ieder kind het beste bereiken, met passie, plezier en professionaliteit. Begroting 2015. SOPOH Begroting 2015 Bijgestelde van De Stichting Openbaar Primair Onderwijs Haarlemmermeer Begroting 2015 Voor ieder kind het beste bereiken, met passie, plezier en professionaliteit Begroting SOPOH 2012

Nadere informatie

Basisschool De Werf: vrije persoonlijkheidsvorming, sterk inhoudelijk onderwijs en een goede zorgstructuur

Basisschool De Werf: vrije persoonlijkheidsvorming, sterk inhoudelijk onderwijs en een goede zorgstructuur Basisschool De Werf: vrije persoonlijkheidsvorming, sterk inhoudelijk onderwijs en een goede zorgstructuur 1. De Werf kijkt vooruit De Werf is een algemeen bijzondere basisschool die onderwijs verzorgt

Nadere informatie

Begroting SKPO Eindhoven e.o.

Begroting SKPO Eindhoven e.o. Begroting SKPO Eindhoven e.o. 2016 Inhoudsopgave Bovenschoolse begroting en schoolbegroting... 3 Inleiding... 3 Planning en control... 3 De bovenschoolse begroting... 3 De bovenschoolse organisatie en

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2001 2002 28 000 VIII Vaststelling van de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (VIII) voor

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel

Schoolondersteuningsprofiel Schoolondersteuningsprofiel samenwerkingsverband primair onderwijs Inhoudsopgave Inleiding 3 1. 4 2. Missie en Visie 4 3. ondersteuning 5 4. Wat kan de 6 4.1 Regionale afspraken minimaal te bieden ondersteuning

Nadere informatie

Schoolplan Stichting Katholiek Onderwijs Volendam

Schoolplan Stichting Katholiek Onderwijs Volendam Schoolplan Stichting Katholiek Onderwijs Volendam Primair onderwijs Strategie en beleid 2015-2019 SKOV Schoolplan PO 2015-2019 Pagina 1 Schoolplan Stichting Katholiek Onderwijs Volendam Strategie en beleid

Nadere informatie

112.002364 2 6 JULI 2012. Stichting voor openbaar primair onderwijs /Indrukwekkend onderwijs

112.002364 2 6 JULI 2012. Stichting voor openbaar primair onderwijs /Indrukwekkend onderwijs 112.002364 2 6 JULI Stichting voor openbaar primair onderwijs /Indrukwekkend onderwijs T 0226 357230 W www.stichtingallure.nl E info@stichtingalture.nl Gemeente Koggenland T.a.v. college van burgemeester

Nadere informatie

Kennisgroep financiën. www.poraad.nl

Kennisgroep financiën. www.poraad.nl Kennisgroep financiën Onderwerpen - Financiële consequenties akkoorden: hoe in begroting verwerken - Kosten bestuursakkoord en cao Referentiemodel en kosten cao Pensioenpremies - Buitenkant onderhoud -

Nadere informatie

Raadsvergadering : 13 december 2010 Agendanr. 13. : jaarverslag en jaarrekening 2009 Scholengroep OPRON

Raadsvergadering : 13 december 2010 Agendanr. 13. : jaarverslag en jaarrekening 2009 Scholengroep OPRON Raadsvergadering : 13 december 2010 Agendanr. 13 Voorstelnr. : R 6806 Onderwerp : jaarverslag en jaarrekening 2009 Scholengroep OPRON Stadskanaal, 26 november 2010 Beslispunten 1. Kennisnemen van het jaarverslag

Nadere informatie

1 > Retouradres Postbus BJ Den Haag. De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

1 > Retouradres Postbus BJ Den Haag. De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

Kaderbrief 2019 concept versie 18 oktober 2018

Kaderbrief 2019 concept versie 18 oktober 2018 concept versie 18 oktober 2018 Voorwoord De kaderbrief 2019 is een afgeleide van het strategisch beleidsplan 2018-2021. De kaderbrief geeft richting aan hetgeen in een jaar gerealiseerd dient te worden.

Nadere informatie

Het huidige jaarplan van de Delta (BRIN 19 ML) is mede gebaseerd op het strategisch beleidsplan 2013-2018 van stichting Proo.

Het huidige jaarplan van de Delta (BRIN 19 ML) is mede gebaseerd op het strategisch beleidsplan 2013-2018 van stichting Proo. Jaarplan 2015-2016 OBS de Delta VOORWOORD Omdat elk kind telt en groeit met plezier ; dat is de titel van het strategisch beleidsplan 2013-2018 van onze Stichting Proo. Met die titel dagen wij onszelf

Nadere informatie

Monitor Update Strategisch Beleidsplan

Monitor Update Strategisch Beleidsplan Monitor Update Strategisch Beleidsplan 2017 2019 Recht doen aan kinderen De update van het Strategisch beleidsplan 2017-2019 Recht doen aan kinderen! wordt twee keer per jaar gemonitord op de volgende

Nadere informatie

BEGROTING - CSG DE WAARD LIQUIDITEITSBEGROTING 2017 T/M 2020 STICHTING CHRISTELIJKE SCHOLENGROEP DE WAARD OUD-BEIJERLAND

BEGROTING - CSG DE WAARD LIQUIDITEITSBEGROTING 2017 T/M 2020 STICHTING CHRISTELIJKE SCHOLENGROEP DE WAARD OUD-BEIJERLAND BEGROTING - CSG DE WAARD LIQUIDITEITSBEGROTING 2017 T/M 2020 STICHTING CHRISTELIJKE SCHOLENGROEP DE WAARD OUD-BEIJERLAND Inhoud 1. CSG De Waard... 1 1.1 Inleiding... 1 1.2 Liquiditeitsbegroting 2017 t/m

Nadere informatie

Financiële consequenties akkoorden: duidelijkheid voor bekostiging 2014/2015

Financiële consequenties akkoorden: duidelijkheid voor bekostiging 2014/2015 Financiële consequenties akkoorden: duidelijkheid voor bekostiging 2014/2015 Nu OCW een aangepaste regeling bekostiging personeel 2014-2015 heeft gepubliceerd, kan bepaald worden wat de financiële consequenties

Nadere informatie

Bovenschools Jaarplan 2018

Bovenschools Jaarplan 2018 Bovenschools Jaarplan 2018 niet apart maar samen Slochteren AD 20170907 v1 INHOUD 1. Inleiding 3 2. Terugblik afgelopen jaar 3 3. Verantwoording beleidsvoornemens 3 4. Beleidsvoornemens 4 4.1 beleid 4

Nadere informatie

Jaarplan De Berkel

Jaarplan De Berkel Jaarplan De Berkel 2017-2018 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Voorwoord 3 School en positionering 4 Kwaliteit 4 Team en leiderschap 4 Onderwijs 5 Personeel 5 Administratie 5 Beheer 5 Doelen 6 2017, De Berkel,

Nadere informatie

Medezeggenschap en Financiën VO. Auke de Roos, MR trainer/adviseur

Medezeggenschap en Financiën VO. Auke de Roos, MR trainer/adviseur Testnaam 11/8/2018 Medezeggenschap en Financiën VO Auke de Roos, MR trainer/adviseur adroos@aob.nl Juni 2018 Inhoud 1. Bevoegdheden MR 2. Belangrijkste Inkomsten en uitgaven voor de MR 3. Financiële cyclus

Nadere informatie

De Werkschuit. Schooljaarplan

De Werkschuit. Schooljaarplan De Werkschuit Schooljaarplan 2016-2017 Directeur I. Jousma Adres Rijnlaan 200 Plaats Zwolle Telefoon 038-4533873 E-Mail directie-werkschuit@ooz.nl Datum 7-9-2016 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Onderwijs...

Nadere informatie

Subsidieaanvraag VVE extra middelen periode 01 november 2012 t/m 31 december 2012

Subsidieaanvraag VVE extra middelen periode 01 november 2012 t/m 31 december 2012 Subsidieaanvraag VVE extra middelen periode 01 november 2012 t/m 31 december 2012 1. Inleiding Het Rijk heeft voor de periode van 2012 tot en met schooljaar 2014 2015 extra middelen beschikbaar gesteld

Nadere informatie

Jaarplan SOPOH 2014-2018. Personeel. Onderwijs. Organisatie. Voor ieder kind het beste bereiken, met passie, plezier en professionaliteit.

Jaarplan SOPOH 2014-2018. Personeel. Onderwijs. Organisatie. Voor ieder kind het beste bereiken, met passie, plezier en professionaliteit. SOPOH Jaarplan 2014-2018 Voor ieder kind het beste bereiken, met passie, plezier en professionaliteit Personeel Onderwijs Organisatie Huisvesting Pr-Marketing Financiën 1 Voorwoord Stichting Openbaar Primair

Nadere informatie

STRATEGISCH BELEIDSPLAN. Stichting Katholiek Onderwijs Hulst 2015-2019

STRATEGISCH BELEIDSPLAN. Stichting Katholiek Onderwijs Hulst 2015-2019 STRATEGISCH BELEIDSPLAN Stichting Katholiek Onderwijs Hulst 2015-2019 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Missie en Visie... 3 Missie... 3 Visie... 4 Visie op onderwijs... 5 Speerpunten onderwijs:... 5 Visie

Nadere informatie

HANDLEIDING SCAN PASSEND ONDERWIJS

HANDLEIDING SCAN PASSEND ONDERWIJS HANDLEIDING SCAN PASSEND ONDERWIJS MAART 2019 HANDLEIDING SCAN PASSEND ONDERWIJS De scan Passend Onderwijs geeft u inzicht in het passend onderwijs op uw school. Volgens de Wet passend onderwijs dienen

Nadere informatie

Passend onderwijs Voorblad 1: Foto Typ hier de titel

Passend onderwijs Voorblad 1: Foto Typ hier de titel Passend onderwijs Voorblad 1: Foto Typ hier de titel Opbouw presentatie Voorblad 2: Watermerk Typ hier de titel Voorblad 2: Watermerk Typ hier de titel Waarom passend onderwijs? Minder thuiszitters. Meer

Nadere informatie

Beoogde Aanpak vanuit de regiegroep

Beoogde Aanpak vanuit de regiegroep Aanname en identiteit VCOG en IDENTITEIT e vanuit de regiegroep Bewijs 2 de en 3 de fase van de plan Identiteitsgebonden (leerkracht) competenties maken expliciet onderdeel uit van het aannamebeleid. De

Nadere informatie

Evaluatie Jaarplan 2011-2012 Doel (specifiek formuleren)

Evaluatie Jaarplan 2011-2012 Doel (specifiek formuleren) toelichting SMART: Evaluatie Jaarplan 2011-2012 Doel (specifiek formuleren) SPECIFIEK Activiteiten (concreet formuleren) en tijdsplanning SPECIFIEK / TIJD Wie (wie voert uit, wie organiseert en wie controleert)

Nadere informatie

Inhoud: Schoolplan 2015-2019. Verantwoording. Motto, missie, visie, overtuigingen. Doelen. Samenvatting strategisch beleid van de vereniging

Inhoud: Schoolplan 2015-2019. Verantwoording. Motto, missie, visie, overtuigingen. Doelen. Samenvatting strategisch beleid van de vereniging Schoolplan 2015-2019 Inhoud: Verantwoording Motto, missie, visie, overtuigingen Doelen Samenvatting strategisch beleid van de vereniging 21 e eeuwse vaardigheden Schematische weergave van de vier komende

Nadere informatie

Onderwijshuisvesting Denekamp

Onderwijshuisvesting Denekamp Onderwijshuisvesting Denekamp Projectgroep Onderwijshuisvesting Denekamp VERSIE 01062017 DEF Inleiding Op 29 november 2011 heeft de gemeenteraad het rapport Samen Scholen 2030 vastgesteld. In dit rapport

Nadere informatie

Bovenschools Jaarplan 2015. niet apart maar samen

Bovenschools Jaarplan 2015. niet apart maar samen Bovenschools Jaarplan 2015 niet apart maar samen INHOUD 1. Inleiding 3 2. Verantwoording beleidsvoornemens 3 3. Samenvatting beleidsvoornemens 3 4. Beleidsvoornemens uitgewerkt 6 4.1 beleid 6 4.2 leiderschap

Nadere informatie

Het leerlingaantal op de Montinischool is de afgelopen jaren stabiel gebleken, zo rond de 275 leerlingen. We maken geen gebruik van leerling weging.

Het leerlingaantal op de Montinischool is de afgelopen jaren stabiel gebleken, zo rond de 275 leerlingen. We maken geen gebruik van leerling weging. NOTITIE PASSEND ONDERWIJS MONTINISCHOOL. Passend onderwijs Montinischool 2014-2015 In de afgelopen jaren heeft de Montinischool een brede deskundigheid opgebouwd op het gebied van extra ondersteuning binnen

Nadere informatie

Advies en strategische oplossingen Personeel & Flexpool

Advies en strategische oplossingen Personeel & Flexpool Advies en strategische oplossingen Personeel & Flexpool In Opbouw Onderwijs in beweging Wij zijn In Opbouw, een partner voor scholen op het gebied van onderscheidend, kwalitatief onderwijs en het oplossen

Nadere informatie

SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLJAAR 2015-2016

SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLJAAR 2015-2016 SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLJAAR 2015-2016 1 Voorwoord Voor u ligt het Schoolondersteuningsprofiel (SOP) van basisschool Mikado. Iedere school stelt een dergelijk profiel op, dit is een wettelijke

Nadere informatie

Geacht College van B&W Geachte leden van de Gemeenteraad van de gemeente Leiderdorp. 30 april 2015 Begroting 2015 en Meerjarenbegroting 2015-2018

Geacht College van B&W Geachte leden van de Gemeenteraad van de gemeente Leiderdorp. 30 april 2015 Begroting 2015 en Meerjarenbegroting 2015-2018 Stichting Openbare Basisscholen Gemeenschap Leiderdorp Bezoekadres Leeuwerikstraat 6 2352 ER Leiderdorp tel. 071 589 03 85 Postadres Postbus 104 2350 AC Leiderdorp Geacht College van B&W Geachte leden

Nadere informatie

het is de leerkracht die er toe doet

het is de leerkracht die er toe doet Jan Glijnisweg 61 1702 PA Heerhugowaard tel: 072-5714721 e-mail: post@familieschool.nl www.familieschool.nl SCHOOLONTWIKKELINGSPLAN 2016-2017 Planning het is de leerkracht die er toe doet Heerhugowaard

Nadere informatie

Jaarplan BS de Ester. Zelf denken, samen doen

Jaarplan BS de Ester. Zelf denken, samen doen Jaarplan 2016-2017 BS de Ester Zelf denken, samen doen Inleiding De inhoud van dit jaarplan is gebaseerd op de teamevaluatie van het jaarplan 2015-2016, het schoolplan 2015-2019 en voortschrijdend inzicht

Nadere informatie

Memorie van antwoord passend onderwijs

Memorie van antwoord passend onderwijs Memorie van antwoord passend onderwijs Samenvatting Door beleidsmedewerker Simone Baalhuis van VOS/ABB Algemeen Samenwerking met jeugdzorg De wetsvoorstellen inzake het nieuwe jeugdstelsel en passend onderwijs

Nadere informatie

STAATSCOURANT. Nr. 1627

STAATSCOURANT. Nr. 1627 STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 1627 23 januari 2015 Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 12 januari 2015, nr. VO/F-669126,

Nadere informatie

voor- en vroegschoolse educatie Convenant uitvoering Boxtels model

voor- en vroegschoolse educatie Convenant uitvoering Boxtels model Convenant uitvoering Boxtels model Impuls kwaliteit VVE beleid Boxtel 6 juli 2011 Aanleiding en doelstelling bestuurlijk convenant Met ingang van de Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie krijgt

Nadere informatie

JAARPLAN OBS De Driehoek

JAARPLAN OBS De Driehoek JAARPLAN OBS De Driehoek 2015 2016 OBS De Driehoek Jan van Rixtelstraat 26 5735 GA Aarle-Rixtel 0492-383 003 info@3hoek.nl 2 Onderwijskundig jaarplan 2015-2016 Jaar 2015-2016 School OBS De Driehoek Schoolleider

Nadere informatie

Herstelacties naar aanleiding van het inspectiebezoek voorjaar 2018

Herstelacties naar aanleiding van het inspectiebezoek voorjaar 2018 naar aanleiding van het inspectiebezoek voorjaar 2018 1.0 INLEIDING 2 1.1 Overzicht 2 2.0 NORM FB2: DOELMATIGHEID 3 2.1 Tekortkoming 1: ontwikkelperspectieven 3 2.2 Tekortkoming 2: verantwoording RvT in

Nadere informatie

Kwaliteitsbeleid WereldKidz, 2015

Kwaliteitsbeleid WereldKidz, 2015 Kwaliteitsbeleid WereldKidz, 2015 Elke leerling verdient een excellente leraar Elke medewerker verdient een excellente leidinggevende Met elkaar leren we elke dag, ieder kind verdient tenslotte het beste

Nadere informatie

De speerpunten van de SPCO-scholen

De speerpunten van de SPCO-scholen Meerjaren Plan 2012-2015 De speerpunten van de SPCO-scholen Inleiding Strategische speerpunten Hart voor kinderen Met veel genoegen presenteren wij de samenvatting van ons strategisch meerjarenplan Hart

Nadere informatie

Monitor Strategisch Beleidsplan

Monitor Strategisch Beleidsplan Monitor Strategisch Beleidsplan 2013 2017 Recht doen aan kinderen Het Strategisch beleidsplan 2013-2017 Recht doen aan kinderen! wordt twee keer per jaar gemonitord op de volgende vier kwaliteitsdomeinen.

Nadere informatie

Monitor Update Strategisch Beleidsplan

Monitor Update Strategisch Beleidsplan Monitor Update Strategisch Beleidsplan 2017 2019 Recht doen aan kinderen De update van het Strategisch beleidsplan 2017-2019 Recht doen aan kinderen! wordt twee keer per jaar gemonitord op de volgende

Nadere informatie

Strategisch Visie Stichting voor Christelijk Praktijkonderwijs voor Hardenberg & omgeving 2015-2018

Strategisch Visie Stichting voor Christelijk Praktijkonderwijs voor Hardenberg & omgeving 2015-2018 Strategisch Visie Stichting voor Christelijk Praktijkonderwijs voor Hardenberg & omgeving 2015-2018 Ontwikkeling van Talent door ontwikkeling van eigen Kracht Hardenberg, 27 januari 2015 1 Inleiding Nadat

Nadere informatie

Ten behoeve van: Algemene Ledenvergadering Steller: J.P. van den Berg, Controller Datum:

Ten behoeve van: Algemene Ledenvergadering Steller: J.P. van den Berg, Controller Datum: Begroting 2016 1 Ten behoeve van: Algemene Ledenvergadering Steller: J.P. van den Berg, Controller Datum: 10-02-2016 Algemeen Op 26 januari 2016 heeft de financiële commissie van de Raad van Toezicht de

Nadere informatie

Team passend onderwijs wat is het, hoe werkt het?

Team passend onderwijs wat is het, hoe werkt het? Team passend onderwijs wat is het, hoe werkt het? werkgroep bundelen van expertise, 25 mei 2012 Aanleiding voor een team passend onderwijs Passend onderwijs betekent dat iedere leerling het onderwijs en

Nadere informatie