Figuur 1: Leerlingen in basisonderwijs ( )

Transcriptie

1 Passend onderwijs U heeft er vast al wel over gehoord: passend onderwijs. Maar wat is het nu precies en wat betekent dat voor onze school? Waarom gingen op 6 maart mensen uit het onderwijs staken? Is het nu goed of slecht voor onze kinderen? Door dit artikel willen we meer duidelijkheid geven over wat passend onderwijs nu is en wat het voor onze school betekent. Basisonderwijs en speciaal (basis)onderwijs Eerst komt er nu een overzicht met wat getallen. In het basisonderwijs volgden in het cursusjaar kinderen onderwijs, hiervan zaten er op het speciaal basisonderwijs (SBO) en op het speciaal onderwijs (SO). Daarnaast zaten er nog circa 2500 kinderen thuis, zij volgden geen onderwijs. In figuur 2, hieronder, ziet u hoe het speciaal onderwijs is georganiseerd. Figuur 1: Leerlingen in basisonderwijs ( ) Niet naar school (0,2%) SBO (2,7%) SO (2,2%) Basisonderwijs (94,9%) Op het SO zitten leerlingen met een lichamelijke, zintuiglijke of verstandelijke handicap en leerlingen met psychiatrische of gedragsproblemen. 1 Het aantal leerlingen in het SO is de afgelopen jaren sterk toegenomen In het SBO zitten de leerlingen die moeite hebben met leren, leerlingen met gedragsproblemen en of leerlingen met andere zorgen. Speciaal onderwijs SBO Moeilijk leren, gedragsproblemen of andere zorgen SO Voor leerlingen met een handicap of beperking Cluster 1 Blinden en slechtzienden Cluster 2 Doven of bij spraakproblemen Cluster 3 Lichamelijke of verstandelijke beperking Figuur 2 - organisatie van speciaal onderwijs Cluster 4 Gedrags- of psychiatrische problemen 1

2 Terug in de tijd In de jaren 90 is geconstateerd dat er veel leerlingen naar het SBO gingen. Daarom is er een project opgestart dat WSNS (Weer Samen Naar School) heet. Het doel hiervan was om leerlingen zoveel mogelijk dicht bij huis onderwijs te geven en zolang mogelijk op een reguliere basisschool. Twintig jaar later is het percentage leerlingen dat naar het SBO gaat fors afgenomen 2. De basisscholen zijn sinds die tijd meer zorg gaan bieden aan leerlingen, een kwaliteitsverbetering dus. Leerlingen konden langer op een reguliere basisschool blijven, hierdoor nam dus het aantal leerlingen in het SBO af. Er werd echter ook duidelijk dat er veel meer leerlingen naar een Speciaal Onderwijs-voorziening gingen, met name naar cluster 4-scholen. Hiervoor is in 2003 de Leerling Gebonden Financiering (LGF) ingevoerd, in de volksmond ook wel 'het rugzakje genoemd. Leerlingen met een Speciaal Onderwijs-indicatie (ofwel een toegangskaartje tot het SO) krijgen sinds die tijd een rugzakje. De leerlingen kunnen hiermee naar een SO-school of onderwijs volgen op een reguliere basisschool met extra middelen (hulp in de klas, materiaal etc.). Deze middelen worden betaald uit het rugzakje. Waarover zijn er zorgen? Het aantal leerlingen dat een Speciaal Onderwijs-indicatie krijgt, is sterk toegenomen. Zo sterk zelfs dat de kosten volgens de minister niet meer in de hand te houden zijn. Ze heeft hierom besloten het rugzakje af te schaffen. Dit zal per 1 augustus 2013 het geval zijn. In Nederland is voor zo n 2500 kinderen geen geschikte school te vinden. Dit heeft in veel gevallen ook te maken men hun specifieke hulpvraag. Het naar een school gaan en zich ontwikkelen is voor ieder kind van groot belang. Ook de omgang met leeftijdsgenoten is essentieel. Daarom moet ieder kind naar school kunnen. Passend onderwijs heeft ook als doel om onderwijs voor alle kinderen in het hele land mogelijk te maken. Als laatste is zichtbaar geworden dat er in sommige regio s van het land buitensporig veel kinderen gebruik maken van het SO. Volgens de minister moeten de zorgmiddelen eerlijk verdeeld worden, daarom zal er toegewerkt worden naar een evenredige verdeling van de beschikbare gelden per regio, dit heet verevening. Wat wil men bereiken met passend onderwijs? Het belangrijkste doel van passend onderwijs is de zorg binnen het onderwijs te verbeteren. Door een betere organisatie, vakbekwame onderwijsprofessionals en helderheid over de beschikbare middelen moet de kwaliteit van de geboden hulp aan leerlingen met een hulpvraag verbeteren. Een onderwijs-zorgloket per postcodegebied Een dekkend aanbod van zorg over het hele land Sectordoorbrekende aanpak (onderwijs, GGD en bijv. Eleos werken samen) Vakbekwame leerkrachten die zorg kunnen bieden aan zoveel mogelijk leerlingen Kostenbewaking 2 Het aantal leerlingen in het SBO is van ( 91-92) naar ( 10-11) gegaan, een afname van ongeveer 25%. Dit terwijl er op dit moment ruim meer leerlingen basisonderwijs volgen.

3 De beste zorg voor iedere leerling, zo zou je de doelen voor passend onderwijs kunnen samenvatten. Aan de andere kant is passend onderwijs ook een maatregel om een verdere stijging van de kosten te voorkomen en zelfs terug te draaien met 300 miljoen. Hiermee zou het beschikbare budget weer uitkomen op het budget dat in 2005 beschikbaar was. In het onderstaande schema ziet u weergegeven over welke bedragen het gaat. Het is overigens goed om helder te hebben dat wij op onze school niet minder geld gaan krijgen. Er zal 300 miljoen worden bezuinigd op zorgmiddelen en niet op de algemene middelen voor het onderwijs. Huidig budget Voorstel nieuw budget per 2013 Basisbekostiging 1,5 miljard 1,5 miljard Budget extra bekostiging 2,2 miljard 1,9 miljard Totaal 3,7 miljard 3,4 miljard Figuur 3 bezuinigingen op passend onderwijs Wat gaat er nu precies veranderen? Zorgplicht voor de scholen Iets wat van cruciaal belang is, is de verandering van de rol van de school. Een school heeft per 1 augustus 2013 zorgplicht. Dit betekent dat als ouders een kind op een school aanmelden dat een school moet zorgen voor de juiste zorg voor het kind. Dit kan op de school zijn, maar ook op een andere school. Dit heeft als doel te voorkomen dat kinderen thuis moeten blijven omdat er geen geschikte school voor hen te vinden. Zorgplicht: een school moet zorgen voor de juiste zorg voor het kind. Eigenlijk is deze zorgplicht met name voor de ouders die een kind met beperkingen hebben relevant. Zij kiezen een school uit en stemmen samen met deze basisschool af waar dit kind de zorg kan krijgen die nodig is. Vanaf het nieuwe cursusjaar heeft de school hierbij een zorgplicht en zal dus ook voor een leerling die nog geen onderwijs volgt moeten zoeken naar de mogelijkheden. De rugzak verdwijnt Per 1 augustus 2013 zal het rugzakje afgeschaft worden. De geldstromen zullen dan niet meer via de rugzakjes lopen maar via de nieuw gevormde Weer Samen Naar School-verbanden. Deze WSNSverbanden zullen het geld opnieuw moeten verdelen. Hoe dit precies zal gaan is nog niet duidelijk. Wel is duidelijk dat de leerlingen die op dit moment een rugzakje hebben, veelal ook na 1 augustus 2013 nog zorg nodig hebben. Dit zal ergens van betaald moeten worden. Er zal 300 miljoen bezuinigd worden Voor een groot gedeelte zal dit geld bezuinigd worden door het ontslaan van ambulante begeleiders. Dat zijn begeleiders van leerlingen met een rugzakje. Het ministerie schat dat er daardoor maximaal 5100 mensen hun baan zullen verliezen 3. Ook zullen de klassen in het S(B)O groter worden. Verder 3 Min OCW: 10 meestgestelde vragen door ouders en onderwijspersoneel

4 wordt er nog op een aantal punten bezuinigd, nagenoeg allemaal met relatie tot het S(B)O, de begeleiding van scholen en de verwijzingen van en naar het SO 4. WSNS-verbanden opnieuw geordend In Nederland was al een plicht om je als school aan te sluiten bij een WSNS-verband. Bij dit WSNSverband moest ook een SBO-school zijn aangesloten. Op dit moment zijn er ruim 200 van deze WSNS-verbanden.Ieder WSNS-verband had een Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL). Deze commissie verdeelde de financiële middelen door gelden en indicaties toe te wijzen voor leerlingen. Per 1 augustus 2012 worden alle scholen op postcode ingedeeld in WSNS-verbanden. In totaal komen er landelijk 75 WSNS-verbanden.. De reformatorische scholen hebben echter van de minister toestemming hebben gekregen om als reformatorische scholen samen een WSNS-regio te vormen. Voor onze school verandert er dus niet zo heel veel. De reformatorische scholen zijn hiermee wel het enige samenwerkingsverband dat niet op postcodegebied is georganiseerd. De nieuwe WSNSverbanden hebben geen PCL, maar een loket dat gelden, toekent. Verwijzing naar SO De criteria voor wanneer een leerling in aanmerking komt voor een indicatie voor het SO zullen strenger worden. Dit betekent dat basisscholen leerlingen die extra zorg nodig hebben langer op hun eigen school onderwijs moeten bieden. Scholen krijgen hiervoor ook (een beetje) extra geld. Scholen moeten gaan denken vanuit de mogelijkheden van het kind en niet langer de beperking van het kind als uitgangspunt nemen. Het lijkt erop dat een verwijzing naar het SO ook voor een gedeelte door de school gefinancierd moet worden. Dit mag natuurlijk nooit een drempel gaan vormen om een kind het onderwijs te laten volgen dat het beste voor hem of haar is. Wat verandert er voor de Augustinusschool? Handelingsgericht werken Vorig jaar zijn we begonnen met de invoering van onderdelen van Handelings-Gericht-Werken (HGW) 5. Bij HGW staat het kind centraal. Gedacht wordt vanuit de visie: wat heeft deze leerling nodig om een bepaald doel te behalen?. HGW is een manier om tegemoet te komen aan de verschillen tussen kinderen. De leerkracht heeft hierin een spilfunctie. Hij geeft het onderwijs vorm Denken vanuit: wat heeft deze leerling nodig? en helpt leerlingen zich te ontwikkelen. We voeren op onze school elementen van HGW in. Concreet betekent dit dat we goed nadenken over welke instructie welke leerling nodig heeft. Ook laten we leerlingen soms op een eigen niveau werken, ze volgen dan niet langer het zelfde programma als de rest van de klas. Dit alles is denken vanuit onderwijsbehoeften, dus vanuit de visie 'wat heeft deze leerling nodig?' %20deel%201%20mrt% pdf Denken vanuit de mogelijkheden van het kind, niet vanuit de beperkingen.

5 We hebben ervoor gekozen om HGW te combineren met Opbrengst-Gericht-Werken (OGW). Bij OGW volg je planmatig de ontwikkeling van kinderen op de hoofdvakken. Je houdt scherp in de gaten of de klas en de leerlingen zich blijvend ontwikkelen en onderneemt, indien nodig, actie om ontwikkeling op niveau te houden of te krijgen. We kijken goed naar de uitkomsten van toetsen en passen hier ons onderwijsaanbod op aan. De klas wordt verdeeld in groepen en per groep kijken we welke onderwijsbehoeften er zijn. In sommige gevallen doen we dit op individueel niveau. We betrekken bij het vormgeven van ons onderwijs stimulerende en belemmerende factoren (wat biedt kansen en waar liggen belemmeringen voor het leren?). Basiszorg, gespecialiseerde zorg en speciaal onderwijs In ons (reformatorische) WSNS-verband hebben we afspraken gemaakt over welke zorg iedere school aan moet bieden. Concreet is beschreven hoe het onderwijs moet zijn vorm gegeven en op welke manieren leerlingen en kwaliteit worden gevolgd en gewaarborgd. Naast deze basiszorg kan een school zich specialiseren in extra zorg. Dit kan bijvoorbeeld de zorg zijn aan kinderen met lichte gedragproblemen, speltherapie of training in sociale vaardigheden. Speciaal onderwijs Gespecialiseerde basisschool Basiszorg op basisschool Op de Augustinusschool bieden we basiszorg aan. Of we ons daarnaast ook willen gaan specialiseren moeten we nog bezien. Als je als school gaat specialiseren op een bepaald thema betekent dat ook dat andere scholen in het WSNS-verband daar gebruik van mogen maken. Dat betekent concreet dat leerlingen één of meer dagdelen per week hiervoor naar de gespecialiseerde basisschool gaan. Naast de basisscholen met de (al dan niet gespecialiseerde) zorg die zij aanbieden, blijven er ook nog scholen voor speciaal onderwijs. De minister heeft in de tweede kamer beloofd dat het aantal beschikbare plaatsen in het speciaal onderwijs niet zal afnemen. Ook heeft ze aangegeven te evalueren of de zorg voor leerlingen niet minder is geworden door de maatregelen voor passend onderwijs. Toekomst In de toekomst zullen we op de Augustinusschool nog meer zorg gaan bieden voor onze kinderen. Dat betekent dat kinderen die (wat) extra uitdaging of begeleiding kunnen gebruiken dat bij ons op school gaan krijgen. We bouwen onze zorg hierbij stapje voor stapje uit. Sinds dit jaar werken we voor sommige leerlingen met ontwikkelingsperspectieven. Hierin geven we weer welk niveau de leerlingen naar verwachting aan het einde van groep 8 zullen behalen. Vanaf volgend jaar zullen we daarnaast ons onderwijs voor meer- en hoogbegaafden verder vorm gaan geven. Conclusie De doelen van passend onderwijs zijn mooi: iedere leerling zo dicht bij mogelijk zo goed mogelijk onderwijs geven. Op de Augustinusschool zetten we ons daar met plezier iedere dag voor in. We

6 vinden het fijn dat we de kinderen kwalitatief goed onderwijs kunnen bieden op een school waar we ze ook de Bijbelse boodschap mee mogen geven. Met de hulp van God zorgt deze combinatie ervoor dat we nog meer voor onze leerlingen kunnen betekenen. Namens het team, Henric Bezemer