DE INVLOED VAN MOEILIJKHEIDSGRAAD VAN WISKUNDEOPGAVEN EN INSTRUCTIESTIJL OP COGNITIE, MOTIVATIE EN AFFECT IN HET VIERDE LEERJAAR.

Transcriptie

1 VAKGROEP EXPERIMENTEEL- KLINISCHE EN GEZONDHEIDSPSYCHOLOGIE ONDERZOEKSGROEP ONTWIKKELINGSSTOORNISSEN DE INVLOED VAN MOEILIJKHEIDSGRAAD VAN WISKUNDEOPGAVEN EN INSTRUCTIESTIJL OP COGNITIE, MOTIVATIE EN AFFECT IN HET VIERDE LEERJAAR. EEN VIGNETSTUDIE Elke Baten, Maarten Vansteenkiste, Gert-Jan De Muynck, Eline De Poortere, Annemie Desoete

2 WISKUNDEONDERWIJS Lagere school = kennisoverdracht Stimulerende leeromgeving Maar: intrinsieke motivatie daalt (Gottfried, Fleming, & Gottfried, 2001; Lepper, Corpus, & Iyengar, 2005) Strategieën Wiskunde: kernvak & belangrijke predictor (Duncan et al.,2007; Duncan & Magnuson, 2009)

3 MOTIVATIONELE STRATEGIEËN Zelfdeterminatietheorie (ZDT) (Deci & Ryan, 1985; Ryan & Deci, 2017) Autonomie Competentie 3

4 MOEILIJKHEIDSGRAAD: COMPETENTIE Cognitief: negatieve zelfspraak (e.g. De Muynck et al., 2017) Té moeilijke taken Motivationeel: lagere doelen (Horvath et al., 2006), minder competentiegevoelens (Schmierbach, Chung, Wu, & Kim, 2014) Affectief: meer negatief affect, spanning (van der Kaap- Deeder et al., 2016) en zelfgerapporteerde testangst (Eunsook, 1999) 4

5 INSTRUCTIESTIJL : AUTONOMIE Reeve, 2009, 2016 Autonomie-ondersteuning Keuze bieden Betekenisvolle rationale Perspectief van de ander erkennen Uitnodigende communicatiestijl Autoritaire taal vermijden Controle Geen keuze Geen rationale Schuld-, angst- & schaamteinducerende taal Eisen stellen ( je moet ) Autoritaire taal en toon e.g. instructies puzzeltaak: meer interesse en volharding (Mabbe et al., 2018) Wiskunde: misschien niet zo interessant als intrinsiek motiverende puzzels (Mabbe et al., 2018) Kan autonomie-ondersteuning helpend zijn? 5

6 BEHOEFTEBEVREDIGING EN NEGATIEVE ZELFSPRAAK Motivationele strategieën Behoeftebevrediging Intrinsieke Autonomie motivatie Competentie (Adie, Duda, & Ntoumanis, 2008, 2012; Uysal, Ascigil, & Turunc, 2017) Negatieve feedback Negatieve zelfspraak Competentiesatisfactie (De Muynck et al., 2017) Kan autonomieondersteuning effectief zijn in de wiskundeles via autonomiesatisfactie? Zouden moeilijke taken ook competentiesatisfactie beïnvloeden in de wiskundeles? Zouden moeilijke taken ook tot negatieve zelfspraak leiden in de wiskundeles en daardoor de compentiesatisfactie ondermijnen? 6

7 ONDERZOEKSVRAGEN Wat zijn de hoofd- en interactie-effecten van moeilijkheidsgraad (i.e., makkelijkmedium vs. moeilijk) en instructiestijl (i.e., autonomieondersteunend vs. controlerend) op behoeftebevrediging, interesse/plezier en volharding? Kunnen deze effecten verklaard worden via behoeftebereiding en negatieve zelfspraak? 7

8 STEEKPROEF EN DESIGN n = 479, 4 e leerjaar M leeftijd = 9.41 (SD = 0.85) uit 24 klassen van 14 scholen Random toegewezen aan ¼ condities, met genderevenwicht binnen elke conditie Makkelijk- Medium Moeilijk Autonomieondersteunend Autonomieondersteunend Makkelijk- Medium Controlerend Moeilijk Controlerend 8

9 DESIGN Vorige studie: Rekenvaardigheden Fase 1: Stripverhaal Fase 2: Manipulatiecheck instructiestijl Fase 3: Rekenoefeningen Fase 4: Manipulatiecheck moeilijkheidsgraad Uitkomstvariabelen Fase 5: Vrije keuze = volharding Manipulatie Manipulatie instructiestijl moeilijkheidsgraad 9

10 VIGNET INSTRUCTIESTIJL 10

11 VIGNET INSTRUCTIESTIJL Autonomieondersteunend Het is belangrijk dat we allemaal leren om vlot te kunnen rekenen. Als je bijvoorbeeld naar de bakker gaat is het handig dat je snel kan berekenen of je voldoende wisselgeld terugkreeg. Je zal verschillende oefeningen krijgen. Sommige oefeningen zullen moeilijker zijn dan andere. Als je niet weet hoe je verder moet gaan, gebruik dan tussenstappen. Die kunnen je misschien helpen. Controlerend Je zal een rekentest krijgen. Het is belangrijk dat je de oefeningen snel en juist oplost. Zo kan ik zien wie er goed is in rekenen en wie niet. In de test zal je merken dat sommige oefeningen moeilijker zijn dan andere. Je bent verplicht om tussenstappen te gebruiken, anders zal je falen. Doe het goed, net zoals ik het je geleerd heb. Veel succes met deze oefeningen. Veel succes met deze test. 11

12 INSTRUMENTEN Rekenvaardigheid Motivatie Negatieve zelfspraak Behoeftebevrediging Intrinsieke motivatie Kortrijkse Rekentest Revisie (KRT-R; Baudonck et al., 2006) Zelfregulatievragenlijst voor leesmotivatie (De Naeghel, Van Keer, Vansteenkiste, & Rosseel, 2012) the Automatic Self-Talk Questionnaire for Sports (Zourbanos, Hatzigeorgiadis, Chroni, Theodorakis, & Papaioannou, 2009) Basic Psychological Need Satisfaction and Need Frustration Scale (BPNSNFS; Chen et al., 2015; van der Kaap-Deeder et al., 2015) Intrinsic Motivation Inventory (Ryan, 1982; Mabbe et al., 2018) 12

13 RESULTATEN: HOOFDEFFECTEN EN MEDIATIE Instructiestijl -.15 *** Autonomiesatisfactie.25 *** Interesse/Plezier -.36 ***.47 *** -.22 *** Negatieve zelfspraak Irritatie.24 *** -.74 *** -.57 *** Moeilijkheids graad -.17 *** Competentiesatisfactie.64 *** Volharding χ²(14) = 23.11, p =.059; CFI =.99; RMSEA =.04; SRMR =.05 13

14 RESULTATEN: MOEILIJKHEIDSGRAAD X STIJL 14

15 CONCLUSIES EN IMPLICATIES Moeilijke wiskundetaken: meer negatieve zelfspraak ondermijnen de competentiegevoelens invloed op affectieve uitkomsten (interesse/plezier & irritatie) => Geef oefeningen binnen de zone van nabije ontwikkeling (Vygotsky, 1978) Autonomieondersteunende instructies: meer autonomie minder irritatie verzacht het negatieve effect van moeilijkheid op competentiesatisfactie 15

16 BEPERKINGEN EN VERVOLGONDERZOEK Aard manipulatie instructiestijl vs. moeilijkheid Timing manipulaties (1 keer vs. 7,5 minuten) Jonge leeftijd Toekomstig onderzoek: - echte en herhaalde instructie - differentieren tussen elementen van autonomieondersteuning (uitnodigende taal, keuze, rationale, etc.) 16

17 17

18 Elke Baten VAKGROEP EXPERIMENTEEL- KLINISCHE EN GEZONDHEIDSPSYCHOLOGIE ONDERZOEKSGROEP ONTWIKKELINGSSTOORNISSEN Universiteit Universiteit Gent E Elke.Baten@UGent.be T

19 RESULTS: TASK DIFFICULTY AND INSTRUCTIONAL STYLE 19

20 MAIN EFFECTS MATH ABILITY AND MOTIVATION 20

21 MOTIVATIE EN REKENVAARDIGHEDEN Behoeftebevrediging Voordelen (Soenens, Vansteenkiste, & Van Petegem, 2015; Vansteenkiste, Aelterman, Haerens, & Soenens, 2019) (Chen et al., 2015) Rekenvaardigheid e.g. moeilijke oefeningen en controllerende instructies nadeliger voor low-performers? Motivationele orientatie e.g. sensitisatie hypothese (Mouratidis, Vansteenkiste, Sideridis, & Lens, 2011) matching hypothese 21

22 RESULTATEN: MODERATIE 22