Let s motivate the patient

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Let s motivate the patient"

Transcriptie

1 LET S MOTIVATE THE PATIENT Melissa.Ooms@Ugent.be Let s motivate the patient 1. Wat is motivatie? 2. Het belang van motivationele gespreksvoering (MG) 3. Theoretische achtergrond 4. Basisprincipes in MG Vragen? 1

2 1. Wat is motivatie? Wat is motivatie? Van Dale Geheel van factoren waardoor gedrag gestimuleerd en gericht wordt. < movere = het in beweging brengen Het ervaren van eigen of externe invloed op het gewenste doel. 2

3 Wat is motivatie? Extrinsieke vs intrinsieke motivatie Gecontroleerde vs autonome motivatie willen vs moeten Amotivatie 2. Het belang van MG 3

4 Belang MG Algemeen Gebrek aan motivatie hangt samen met afhaken Therapietrouw Toepasbaar op verschillende vlakken Psychische problemen Ongezonde levensgewoontes aanpakken Therapeutische interventies Verandering in levensomstandigheden VOOR, TIJDENS en NA de interventie Belang MG Pijn patiënten Chein, Vong, Chang et al Motiverende gespreksvoering versterkt de impact van kinesitherapie bij patiënten met chronische lage rugpijn. Mertens et al Therapietrouw is een probleem bij de pijn patiënt Opzet RCT motivationele vs klassiek interventie Resultaten? Vandamme et al Belang motivatie in coping met pijn 4

5 3. Theoretische achtergrond Theoretische achtergrond Oude modellen Het tijdsbom model Lineaire relatie tussen angst en gedragsverandering Het lege vaten model Kennis leidt tot verandering Het Goliath model Men volgt een advies op als de zender genoeg macht heeft over de ontvanger NIET JUIST, DEZE MODELLEN WERKEN NIET! 5

6 Theoretische achtergrond Motiverende gespreksvoering (Miller & Rollnick, 2002) Transtheoretisch model (Prochaska & DiClemente, 1983) Zelfdeterminatietheorie (Deci & Ryan, 1985) Rogers client-centered benadering van psychotherapie (1959) Cognitieve dissonantie theorie van Festinger (1957) Zelf-perceptietheorie (Bem, 1972) 6

7 Theoretische achtergrond Motiverende gespreksvoering (Miller & Rollnick, 2002) = een cliëntgerichte, directieve methode om intrinsieke motivatie tot verandering te bevorderen, door ambivalentie te verkennen en op te lossen. Bereidheid tot verandering vaststaande eigenschap van de patiënt =variërend resultaat van interpersoonlijke interacties Samenwerking tussen hulpverlener en patiënt Thoeretische achtergrond Transtheoretisch model (Prochaska & DiClemente, 1983) Gedragsverandering = een proces een gebeurtenis 6 stadia 7

8 Theoretische achtergrond Zelfdeterminatietheorie (Deci & Ryan, 1985) De motor van het internalisatieproces = psychologische behoeftebevrediging Psychologische basisbehoeften Competentie Autonomie Relationele verbondenheid 8

9 4. Basisprincipes in MG Basisprincipes in MG Uitdrukken van empathie Ontwikkelen van discrepantie Meegaan met weerstand Ondersteunen van self-efficacy 9

10 Basisprincipes in MG Uitdrukken van empathie reflectief luisteren Als ik het goed begrijp dan Ik heb het vermoeden dat je momenteel moeite hebt met die aanpassingen. Klopt dat? Normaliseren Veel mensen geven aan wat jij me net vertelt. Ze willen wel stoppen met drinken, maar vinden het zeer moeilijk. Persoon aanvaarden Respecteren maar niet per se goedkeuren Basisprincipes in MG Ontwikkelen van dicrepantie Discrepantie tussen huidige gedrag en persoonlijke waarden/doelen Patiënt argumenten voor verandering laten geven Als je die levensstijl zou aanpassen, hoe zou je leven na de verandering er uit zien? Wat zou je graag anders zien aan je huidige situatie? Let op: patiënt geeft argumenten voor verandering, niet de hulpverlener. 10

11 Basisprincipes in MG Meegaan met weerstand Weerstand vaak signaal om het anders aan te pakken Weerstand niet bestrijden Vermijd discussie Uitnodigen om dingen anders te zien, niet opleggen Patiënt is belangrijkste bron voor antwoorden en oplossingen Basisprincipes in MG Ondersteunen van self-efficacy Geloven in de patiënt = belangrijke bron van motivatie! Laten merken dat je in de patiënt gelooft Selffulfilling prophecy 11

12 5. Fase 0 Informatieoverdracht In welk stadium bevindt de patiënt zich? Buiten de cirkel? STOP Toestemming vragen om later terug aan bod te brengen Fase 1 Opbouwen van motivatie Fase 2 Versterken van engagement 12

13 Fase 1 Opbouwen motivatie Fase 1- opbouwen motivatie Methoden Reflectief luisteren Open vragen stellen Samenvatten Affirmeren Uitlokken van veranderingsuitspraken Reflectief luisteren HV communiceert boodschap van P terug Voorbeeld P: Die medicatie schrikt me af. Mensen kijken zo raar als je zegt dat je elke dag een pil slikt tegen de pijn. HV: Het klinkt alsof je je zorgen maakt over wat de mensen van je denken. Klopt dat? 13

14 Fase 1 Opbouwen motivatie Fase 1 Opbouwen motivatie Open vragen stellen Biedt opening tot verkenning Voorbeeld P: Iedereen zegt me dat ik meer moet bewegen om minder pijn te hebben. Maar ik kan het echt niet. HV: Hoe komt het dat je dit denkt? Wil je mij er iets meer over vertellen? Samenvatten 3 soorten Verzamelen Koppelen Overgang maken Effecten Er is goed geluisterd naar me. Dit zijn inderdaad de belangrijkste punten. Ik kan nog aanvullen indien nodig. 14

15 Fase 1 Opbouwen motivatie Fase 1 Opbouwen motivatie Affirmeren Bekrachtigen Voorbeeld P: Elke week 3 keer naar die kinesist gaan is toch wel moeilijk hoor. Ik weet niet of ik dit kan volhouden. Tot nu toe ging het wel, maar of dat zal blijven duren... HV: Ik zie dat het geen simpele opgave is voor je om dit te doen. Ik waardeer dat je dit kunt vertellen. Uitlokken van veranderingsuitspraken Samenwerking, geen manipulatie! Technieken Evocatieve vragen stellen Wat zou je anders willen zien in je huidige situatie? Uitersten uitlokken Wat is het ergste wat kan gebeuren als je deze gewoonte blijft uitvoeren? Voor- en achteruit kijken Hoe was de situatie voor je verslaving? Hoe zou je leven zijn moest je niet meer afhankelijk zijn van slaappillen? 15

16 Fase 1 Opbouwen motivatie Uitlokken van veranderingsuitspraken Technieken Verkennen van voor- en nadelen Negatieve EN POSITIEVE gevolgen van huidige gedrag benoemen. Verkennen van doelen en waarden Prioriteiten? Details bevragen Zoveel als mogelijk exploreren! Fase 1 opbouwen motivatie Valkuilen Vraag-antwoord val Partijdigheid Expert val Etiketteren Overdreven snelheid Beschuldigen 16

17 Fase 2 versterken engagement Fase 2 versterken van engagement Gereedheid herkennen Gevaren Een plan onderhandelen Gereedheid herkennen preparatie fase P is klaar voor verandering Signalen Afgenomen weerstand Minder discussie Oplossing/patiënt komt tot besluit Veranderingsuitspraken Vragen over verandering Voor zich zien Experimenteren met verandering 17

18 Fase 2 versterken engagement Fase 2 versterken engagement Gevaren Te snel overschakelen naar actie-fase Onderschatten van de ambivalentie Onvoldoende hulp bieden Onacceptabel plan opstellen Hoe vermijden? Ben je nu klaar voor de verandering? Binnen welke termijn zie je jezelf een verandering doorvoeren? Een plan onderhandelen Recapituleren + sleutelvraag Doelen vaststellen Keuzen afwegen Een plan opstellen Betrokkenheid uitlokken 18

19 6. Vragen? 19

Gedragsverandering: Doen en blijven doen, Over motivatie en weerstand.

Gedragsverandering: Doen en blijven doen, Over motivatie en weerstand. Gedragsverandering: Doen en blijven doen, Over motivatie en weerstand. Theoretische achtergrond: - Miller en Rollnick De motivering van cliënten en het verminderen van weerstand zijn centrale thema's.

Nadere informatie

Motiverend leidinggeven: invloed op gedrag. 26 november 2014 Frank Goijarts

Motiverend leidinggeven: invloed op gedrag. 26 november 2014 Frank Goijarts Motiverend leidinggeven: invloed op gedrag 26 november 2014 Frank Goijarts Programma Gedragsverandering: wat werkt? Weerstand tegen veranderen Motivatie 3.0 (intrinsiek) Kernpunten Motiverende benadering

Nadere informatie

2015 Gerard de Wit voor Psychodidact Waalwijk Bron: Stijn van Merendonk, Sergio van der Pluim, Gerard de Wit e.a. Niets uit deze uitgave mag worden

2015 Gerard de Wit voor Psychodidact Waalwijk Bron: Stijn van Merendonk, Sergio van der Pluim, Gerard de Wit e.a. Niets uit deze uitgave mag worden 2015 Gerard de Wit voor Psychodidact Waalwijk Bron: Stijn van Merendonk, Sergio van der Pluim, Gerard de Wit e.a. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van

Nadere informatie

Motivational Interviewing voor de fysiotherapeut

Motivational Interviewing voor de fysiotherapeut Motivational Interviewing voor de fysiotherapeut Hoe krijg ik de patiënt in beweging? Wie ben ik? praktijk voor lichaamsgerichte therapie en coaching info@vanbinnenin beweging.eu En jullie? PROGRAMMA Wat

Nadere informatie

Motivational Interviewing: ontdek de kracht van motiveren

Motivational Interviewing: ontdek de kracht van motiveren Motivational Interviewing: ontdek de kracht van motiveren Stijn van Merendonk Trainer @stijnvmerendonk Is dit herkenbaar? Miller & Rollnick. De ontwikkelaars Bouwden verder op erfgoed Carl Rogers Zij maakten

Nadere informatie

KENNISMAKING. Motiveren kan je leren 23/01/2015. 5 manieren om te beïnvloeden. Wanneer Plaats Doelstelling. Beleid Vooraf Regisseurstoel Anticiperen

KENNISMAKING. Motiveren kan je leren 23/01/2015. 5 manieren om te beïnvloeden. Wanneer Plaats Doelstelling. Beleid Vooraf Regisseurstoel Anticiperen Motiveren kan je leren Marc Tack& NeleDe Laender KENNISMAKING 5 manieren om te beïnvloeden Wanneer Plaats Doelstelling Beleid Vooraf Regisseurstoel Anticiperen Modelling Permanent Gehele theater Gewenste

Nadere informatie

Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Workshop Motiverende Gespreksvoering Hoe werkt advies? drs. Hilde Jans psycholoog hilde.jans@cambiamo.

Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Workshop Motiverende Gespreksvoering Hoe werkt advies? drs. Hilde Jans psycholoog hilde.jans@cambiamo. Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Workshop Motiverende Gespreksvoering Hoe werkt advies? drs. Hilde Jans psycholoog hilde.jans@cambiamo.nl Waarom mensen niet? Dus wat kun je doen? Ze weten niet

Nadere informatie

Hoe werkt advies? Ze weten niet wat Ze weten niet waarom Ze weten niet hoe. HersenletselCongres 2014 3 november

Hoe werkt advies? Ze weten niet wat Ze weten niet waarom Ze weten niet hoe. HersenletselCongres 2014 3 november HersenletselCongres 2014 3 november Disclosure belangen sprekers C1 Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Motiveren tot gedragsverandering; wat is lastig en wat kun je als professional doen? (potentiële)

Nadere informatie

Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Motiveren tot gedragsverandering; Wat is lastig en wat kun je doen?

Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Motiveren tot gedragsverandering; Wat is lastig en wat kun je doen? Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Motiveren tot gedragsverandering; Wat is lastig en wat kun je doen? Leerlingen met SOLK Effectieve gesprekken met ouders en leerlingen drs. Hilde Jans psycholoog

Nadere informatie

Motiverende gespreksvoering

Motiverende gespreksvoering Motiverende gespreksvoering Naam Saskia Glorie Student nr. 500643719 SLB-er Yvonne Wijdeven Stageplaats Brijder verslavingszorg Den Helder Stagebegeleider Karin Vos Periode 04 september 2013 01 februari

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 8. Leeswijzer 10

Inhoud. Inleiding 8. Leeswijzer 10 Inhoud Inleiding 8 Leeswijzer 10 1 Motiverende gespreksvoering: een introductie 14 1.1 Wat is motiverende gespreksvoering? 14 1.2 Kenmerken van motivatie 15 1.3 Waarom werkt motiverende gespreksvoering?

Nadere informatie

Motivational Interviewing 14 november DAI Artsen Van ziekte en zorg naar preventie en gezond gedrag.

Motivational Interviewing 14 november DAI Artsen Van ziekte en zorg naar preventie en gezond gedrag. Motivational Interviewing 14 november 2018 DAI Artsen Van ziekte en zorg naar preventie en gezond gedrag Rubik Nazarian www.linkedin.com/in/dai-artsen/ Beinvloedingsstijlen Communicatiestijlen Sturend

Nadere informatie

Motiverende gespreksvoering, Apeldoorn, de GGZ Academie, 28 mei 2013 Bert Bakker, Ekklesia Training & Advies, advies@ekklesia.nl

Motiverende gespreksvoering, Apeldoorn, de GGZ Academie, 28 mei 2013 Bert Bakker, Ekklesia Training & Advies, advies@ekklesia.nl Motiverende gespreksvoering, een introductie Apeldoorn, de GGZ Academie, 28 mei 2013 Bert Bakker, Ekklesia Training & Advies, advies@ekklesia.nl Als organisatie in overgang Medisch model Expert Leidende

Nadere informatie

Motiverende Gespreksvoering

Motiverende Gespreksvoering Motiverende Gespreksvoering Gert Jan van der Burg Kinderarts - MI trainer Wie ben ik en wat doe ik? Sinds 1988 Kinderarts (Amsterdam, Blaricum, Ede) Driedaagse MI cursus in 2005 Toepassen in de praktijk

Nadere informatie

09u30-10u30 Motivatie bij chronische zorg. Ingrid Luyckx, zorgexpert diabetes

09u30-10u30 Motivatie bij chronische zorg. Ingrid Luyckx, zorgexpert diabetes 09u30-10u30 Motivatie bij chronische zorg Ingrid Luyckx, zorgexpert diabetes Oefening 1.Ik eet elke dag bruin brood. 2.Ik eet elke dag 2 à 3 stukken fruit. 3.Ik eet elke dag 300gr groenten. 4.Ik rook

Nadere informatie

Alcohol en drugs. Wat zien we binnen de huisartsenvoorziening? Hersenschade 21-11-2013. Verbinding maken. met datgene wat onbesproken blijft

Alcohol en drugs. Wat zien we binnen de huisartsenvoorziening? Hersenschade 21-11-2013. Verbinding maken. met datgene wat onbesproken blijft Verbinding maken. met datgene wat onbesproken blijft Alcohol en drugs Waar denken we aan? Nadine Mouchart, MSc Medewerker Verslavingspreventie Wat zien we binnen de huisartsenvoorziening? En wat missen

Nadere informatie

Programma. 1. ADHD bij adolescenten 2. Motiverende gespreksvoering 3. Werken met Zelf Plannen

Programma. 1. ADHD bij adolescenten 2. Motiverende gespreksvoering 3. Werken met Zelf Plannen Programma 1. ADHD bij adolescenten 2. Motiverende gespreksvoering 3. Werken met Zelf Plannen ADHD BIJ ADOLESCENTEN problemen EF/motivatie ADHD gedrag Adolescentie: Middelbare school Minder oudercontrole

Nadere informatie

Motiverende gespreksvoering : De kracht van

Motiverende gespreksvoering : De kracht van Motiverende gespreksvoering : De kracht van leefstijl DAI Artsen Van ziekte en zorg naar preventie en gezond gedrag AIOS-dag: alles over sociale problemen en leefstijl! 23-03-19 Rubik Nazarian @leefstijlleeft

Nadere informatie

Motiverende gespreksvoering cursusbijeenkomst 1: Het wiel van verandering

Motiverende gespreksvoering cursusbijeenkomst 1: Het wiel van verandering Motiverende gespreksvoering cursusbijeenkomst 1: Het wiel van verandering Afdeling Vroege Psychose AMC Marijke Krikke Carin Meijer Voorstellen / Achtergrond werken MI Inventariseren MI versus hoe eerder

Nadere informatie

MOTIVERENDE GESPREKSVOERING TRAJECTBEGELEIDERS. Inhoud. Kennismakingsrondje

MOTIVERENDE GESPREKSVOERING TRAJECTBEGELEIDERS. Inhoud. Kennismakingsrondje MOTIVERENDE GESPREKSVOERING TRAJECTBEGELEIDERS Gunter De Kinder Inhoud 2 De Geest van MG 8 stadia in het leren van MG Kwaliteit van motivatie (types) Principes in MG Technieken binnen MG (ORBS) 4 Processen

Nadere informatie

Motivationele gespreksvoering: aan de slag!

Motivationele gespreksvoering: aan de slag! Motivationele gespreksvoering: aan de slag! Stefaan Van Damme Vakgroep Experimenteel-Klinische en Gezondheidspsychologie Stefaan.Vandamme@UGent.be Gespecialiseerde vaardigheden Basisvaardigheden In deze

Nadere informatie

Motiverende gespreksvoering

Motiverende gespreksvoering Motiverende gespreksvoering Myriam Vervaet 20 april 2010 Probleemstelling Effectiviteit Werkzaamheid van de behandeling Efficiëntie Nevenwerking Voorkomen van herval Therapietrouw Integratie in dagdagelijks

Nadere informatie

Motiverende Gespreksvoering

Motiverende Gespreksvoering Motiverende Gespreksvoering CAHAG 2017 Simone van den Hil Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Geen Sponsoring

Nadere informatie

Reflectieverslag motiverende gespreksvoering

Reflectieverslag motiverende gespreksvoering Reflectieverslag motiverende gespreksvoering Opleiding : Masteropleiding Advanced Nursing Practice (MANP) Naam : Renate Agterhof Student nummer : 1002628 E-mailadres : ragterhof@spaarneziekenhuis.nl Datum

Nadere informatie

Motiverende gespreksvoering met ouderen. Zwolle, 23 april 2012

Motiverende gespreksvoering met ouderen. Zwolle, 23 april 2012 Motiverende gespreksvoering met ouderen Zwolle, 23 april 2012 Opbouw workshop Doelstelling: kennismaking met motiverende gespreksvoering (MGV) en mogelijke aanpassing bij ouderen 1. Wat is MGV? 2. Welke

Nadere informatie

Motiverende gesprekstechnieken. zelf. redzaamheid

Motiverende gesprekstechnieken. zelf. redzaamheid Motiverende gesprekstechnieken zelf redzaamheid Motiverende gesprekstechnieken Wat is motiverende gespreksvoering? Motiverende gespreksvoering is een cliëntgerichte, directieve methode om te bevorderen

Nadere informatie

Richtlijn JGZ-richtlijn Overgewicht

Richtlijn JGZ-richtlijn Overgewicht Richtlijn JGZ-richtlijn Overgewicht Gesprekstechnieken bij gedragsverandering In deze bijlage worden gesprekstechnieken besproken die bij de aanpak van overgewicht gebruikt kunnen worden. Per fase van

Nadere informatie

Motivatie. Even voorstellen 11-11-14. Gedragsverandering bij schulden Waarom en hoe?

Motivatie. Even voorstellen 11-11-14. Gedragsverandering bij schulden Waarom en hoe? Gedragsverandering bij schulden Waarom en hoe? Gejo Duinkerken Motivatie 0 10 Op een schaal van 1 tot 10, hoe belangrijk vindt u het om uw achterstand in te lopen? Even voorstellen Wat is de rol van motivatie

Nadere informatie

Is snel starten wel effectief?

Is snel starten wel effectief? Is snel starten wel effectief? Stijn van Merendonk Trainer Motivational Interviewing Elke week 1 tip? @stijnvmerendonk Programma Gedragsverandering Welke uitspraken wil je zeker niet hebben Ambivalentie

Nadere informatie

Omslag Motiveren kun je leren van Pauline Dekker & Wanda De Kanter, met tekeningen van Marnix Rues

Omslag Motiveren kun je leren van Pauline Dekker & Wanda De Kanter, met tekeningen van Marnix Rues Omslag Motiveren kun je leren van Pauline Dekker & Wanda De Kanter, met tekeningen van Marnix Rues Oefening Videofragment: Wat valt je op? Bij de patiënt Bij de zorgverlener (interventies/attitude) Oefening

Nadere informatie

Niet vechten met de klant: Motivationele technieken

Niet vechten met de klant: Motivationele technieken Niet vechten met de klant: Motivationele technieken Theoretisch kader Één van de redenen waarom veranderen niet lukt, is de gemixte gevoelens (ambivalentie) die de klant heeft ten opzichte van dit veranderen.

Nadere informatie

WERKEN MET ONTKENNING EN WEERSTAND AAN TOEKOMSTIGE VEILIGHEID. Judith Yntema

WERKEN MET ONTKENNING EN WEERSTAND AAN TOEKOMSTIGE VEILIGHEID. Judith Yntema WERKEN MET ONTKENNING EN WEERSTAND AAN TOEKOMSTIGE VEILIGHEID Judith Yntema Wat is waarheid? J. Yntema 30 september 2015 Wat is weerstand? Redenen voor ontkenning Angst voor verstoting/verlating Angst

Nadere informatie

Motiveren? Dat doe je mooi zelf!

Motiveren? Dat doe je mooi zelf! Motiveren? Dat doe je mooi zelf! masterclass 10 mei Léon van Woerden, trainer MI-HAN Introductie Even voorstellen Wat heb je met motiverende gespreksvoering? Wat verwacht je hier te halen? Wat gaan we

Nadere informatie

Coachen naar Gedragsverandering. Terugblik dag 1. Wat is een reële doelstelling? N.a.v. je eigen opname

Coachen naar Gedragsverandering. Terugblik dag 1. Wat is een reële doelstelling? N.a.v. je eigen opname Coachen naar Gedragsverandering Van harte welkom Marianne Willy Wendy Jantine Rens Chris en Marie Terugblik dag 1 en wat is er ondertussen gebeurd? Een realistisch doel is meestal Wat is een reële doelstelling?

Nadere informatie

Motiverend bewegingsadvies voor personen met ernstige psychische aandoeningen

Motiverend bewegingsadvies voor personen met ernstige psychische aandoeningen Motiverend bewegingsadvies voor personen met ernstige psychische aandoeningen Dr. Jan Knapen wetenschappelijk medewerker en psychomotorisch therapeut jan.knapen@faber.kuleuven.be Ede 11 februari 2015 Overzicht

Nadere informatie

Dialogen website Motiveren tot rookstop

Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialoog verandertaal uitlokken en versterken Goedemorgen. Heeft u problemen gehad sinds uw vorige controle? Ja, eigenlijk wel. Mijn tanden zijn sterk verkleurd.

Nadere informatie

Motiverende Gespreksvoering. CNE, Vasculaire zorg

Motiverende Gespreksvoering. CNE, Vasculaire zorg Motiverende Gespreksvoering CNE, Vasculaire zorg Welkom! Introductie Agenda Workshop Motivatie Motiverende gespreksvoering Ambivalentie Weerstand/behoud Verandering Commitment/behouden van resultaat Motivatie..?

Nadere informatie

20-9-2012. Motiverende Gespreksvoering. It s dancing; not wrestling. 1. Wie heeft er iemand in zijn/haar omgeving (privé of werk) die rookt?

20-9-2012. Motiverende Gespreksvoering. It s dancing; not wrestling. 1. Wie heeft er iemand in zijn/haar omgeving (privé of werk) die rookt? Motiverende Gespreksvoering It s dancing; not wrestling Van klacht naar kracht! It s dancing; not wrestling 1. Wie heeft er iemand in zijn/haar omgeving (privé of werk) die rookt? 1. Wie heeft er iemand

Nadere informatie

Het belang van de relatie. Onderzoek naar werkalliantie bij jongeren met een licht verstandelijke beperking

Het belang van de relatie. Onderzoek naar werkalliantie bij jongeren met een licht verstandelijke beperking Het belang van de relatie Onderzoek naar werkalliantie bij jongeren met een licht verstandelijke beperking Hoe zou je in één woord werkalliantie omschrijven bij jongeren met een LVB? Programma en doelen

Nadere informatie

CAHAG 2016 Simone van den Hil

CAHAG 2016 Simone van den Hil (potentiële) belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

De therapeutische relatie

De therapeutische relatie De therapeutische relatie Klik om tekst toe te voegen In bewegingstherapie bij ouderen met een psychische problematiek Raepsaet Julie, Psychomotorische therapeut, Divisie ouderen OPZ Geel 1 Inhoud 1. Inleiding

Nadere informatie

Geschreven door Administrator maandag, 11 augustus :18 - Laatst aangepast maandag, 12 december :22

Geschreven door Administrator maandag, 11 augustus :18 - Laatst aangepast maandag, 12 december :22 Motiverende gespreksvoering In sommige inrichtingen wordt gewerkt met motiverende gespreksvoering. Miller en Rollnick (2006) definiëren motiverende gespreksvoering als een cliëntgerichte, directieve methode

Nadere informatie

Motiverende gespreksvoering. Ellis Baron

Motiverende gespreksvoering. Ellis Baron Motiverende gespreksvoering Ellis Baron Evidence based behandelingen Common factors Shared elements Empathie Therapeutische relatie Optimisme Registreren Cognitieve herstructurering Zelfcontrole training

Nadere informatie

HOE OUDEREN MOTIVEREN

HOE OUDEREN MOTIVEREN HOE OUDEREN MOTIVEREN Effectieve valpreventie maatregelen vallen of staan met de actieve medewerking en inbreng van de oudere en zijn omgeving zelf. Vaak worden gezondheids- en welzijnswerkers geconfronteerd

Nadere informatie

Terug aan het werk als gedragsverandering?

Terug aan het werk als gedragsverandering? Terug aan het werk als gedragsverandering? Situering Het omgaan met fysieke beperkingen en/of chronische pijn vraagt een gedragsverandering van de klant. Hij staat immers voor de uitdaging om zijn/haar

Nadere informatie

Adviseur deskundigheidsbevordering, NISB Hoofddocent Instituut Sport en Bewegingsstudies, HAN

Adviseur deskundigheidsbevordering, NISB Hoofddocent Instituut Sport en Bewegingsstudies, HAN Een kennismaking ki met motiverende gesprekvoering Ingrid Broeders Adviseur deskundigheidsbevordering, NISB Hoofddocent Instituut Sport en Bewegingsstudies, HAN 1 Ervaring delen Vertel over een voldoening

Nadere informatie

Motiverende gespreksvoering. Noud Frielink Annemarie Kroon

Motiverende gespreksvoering. Noud Frielink Annemarie Kroon Motiverende gespreksvoering Noud Frielink Annemarie Kroon Symposium Wetenschap en Praktijk: door co-creatie verbonden 11/4/13 Motiverende gespreksvoering bij mensen met een lichte verstandelijke beperking

Nadere informatie

FORCEREN OF MOTIVEREN?

FORCEREN OF MOTIVEREN? FORCEREN OF MOTIVEREN? I N L E I D I N G I N M O T I V A T I O N E L E M O D E L L E N O M M E N S E N T E M O T I V E R E N T O T L E V E N S S T I J L V E R A N D E R I N G An Strauven Psychologe/gedragstherapeute

Nadere informatie

Reflectief luisteren bij psychische problematiek? Léon van Woerden, MNSc Docent IVS, Trainer MI HAN

Reflectief luisteren bij psychische problematiek? Léon van Woerden, MNSc Docent IVS, Trainer MI HAN Reflectief luisteren bij psychische problematiek? Léon van Woerden, MNSc Docent IVS, Trainer MI HAN Introductie van de workshop Voorstellen, connectie met MGV Korte theoretische inleiding over reflectie

Nadere informatie

OBSERVATIEFOCUS Oordeel observator

OBSERVATIEFOCUS Oordeel observator OBSERVATIEFOCUS Oordeel observator. Structuur gesprek 6. Specifieke modellen. Non-verbale. Informeren. Emoties hanteren. Verbale Geef een globaal oordeel over elke dimensie op een -puntenschaal waarbij

Nadere informatie

Conferentie Alcohol, Gezondheid en Beleid

Conferentie Alcohol, Gezondheid en Beleid Conferentie Alcohol, Gezondheid en Beleid Hoe motiveer je mensen hun drinkgedrag te veranderen? De uitgangspunten van motiverende gespreksvoering. Gerard M. Schippers THE AMSTERDAM INSTITUTE FOR ADDICTION

Nadere informatie

Programma Eigen Kracht. Even voorstellen. Opbouw presentatie. Inventarisatie. Motiveren valt te leren

Programma Eigen Kracht. Even voorstellen. Opbouw presentatie. Inventarisatie. Motiveren valt te leren Programma Eigen Kracht 11.45 uur Volop eten, volop bewegen? Hans Wassink Motiveren valt te leren Anneke Palsma EFAA Congres Personal Training in Europa 12 februari 2011, Veldhoven 14.15 uur Creatine: twintig

Nadere informatie

Psychiatrisch Centrum Broeders Alexianen Boechout Afdeling 2

Psychiatrisch Centrum Broeders Alexianen Boechout Afdeling 2 Psychiatrisch Centrum Broeders Alexianen Boechout Afdeling 2 De afdeling Drie eenheden: 2G: gesloten opname: 14 bedden 2O: open opname + behandeling bipolaire stoornissen: 14 bedden 2P: behandeling psychose:

Nadere informatie

Motivational interviewing Door Josien Hofs

Motivational interviewing Door Josien Hofs Motivational interviewing Door Josien Hofs 1. Inleiding Motivational Interviewing (MI) is een directieve persoongerichte gespreksstijl, bedoeld om verandering van gedrag te bevorderen door ambivalentie

Nadere informatie

Motiverende gespreksvoering

Motiverende gespreksvoering Motiverende gespreksvoering Hoe begeleid je mensen bij het realiseren van veranderingen in hun leven? Jaarcongres 2013 Merel van Uden Waar gaat MGV over? Cliënt / cliëntsysteem worstelt met door ziekte

Nadere informatie

Wat doe je als er echt geen verandertaal is?

Wat doe je als er echt geen verandertaal is? Wat doe je als er echt geen verandertaal is? Stijn van Merendonk Expert Motivational Interviewing @stijnvmerendonk Korte samenvatting MI Wie kan de patiënt het beste motiveren/overtuigen? Zelfperceptie

Nadere informatie

Methodieken van educatie: Motivational interviewing

Methodieken van educatie: Motivational interviewing Methodieken van educatie: Motivational interviewing 1. Inleiding Motivational Interviewing (MI) is een directieve persoongerichte gespreksstijl, bedoeld om verandering van gedrag te bevorderen door ambivalentie

Nadere informatie

For Love or Money? Vrijwilligers motiveren op lange termijn

For Love or Money? Vrijwilligers motiveren op lange termijn For Love or Money? Vrijwilligers motiveren op lange termijn Dr. Jemima Bidee Ontbijtsessies CJP/BILL, 2014 12-12-2014 pag. 1 Intro 12-12-2014 pag. 2 Intro Koecomfort: technologie, benadering Individuele

Nadere informatie

Huid en hersenen de actieve rol van de verpleegkundige

Huid en hersenen de actieve rol van de verpleegkundige Huid en hersenen de actieve rol van de verpleegkundige L I L I A N F I G E E S E N I O R V E R P L E E G K U N D I G E P O L I D E R M A T O L O G I E U M C / W K Z U T R E C H T Kwaliteit van leven Definitie

Nadere informatie

Motiverende Gespreksvoering

Motiverende Gespreksvoering Motiverende Gespreksvoering It s dancing; not wrestling Van behandelaar naar coach Genezen vs gedrag Genezen vraagt om een onderzoekende,beslissende en directieve houding Gedrag vraagt om een uitlokkende,

Nadere informatie

Routine Outcome Monitoring & Motiverende Gespreksvoering. Maarten Merkx

Routine Outcome Monitoring & Motiverende Gespreksvoering. Maarten Merkx Routine Outcome Monitoring & Motiverende Gespreksvoering Maarten Merkx Programma Routine Outcome Monitoring. Motiverende Gespreksvoering Terugkoppelen resultaten. ROM Routine Outcome Monitoring Terugkoppeling

Nadere informatie

Wees zoals je wil zijn (Socrates)

Wees zoals je wil zijn (Socrates) Wees zoals je wil zijn (Socrates) Over jezelf vinden en worden, ook op school elkegovaerts@ppw.kuleuven.be Programma - Verkenning identiteitsontwikkeling - Opbouw kader identiteitsontwikkeling - Resultaten

Nadere informatie

INHOUD ZELF PLANNEN WAAROM? ONDERZOEKS RESULTAAT ZELF PLANNEN INHOUD- ALGEMEEN ZELF PLANNEN MOTIVATIE ZELF PLANNEN SPECIFIEK

INHOUD ZELF PLANNEN WAAROM? ONDERZOEKS RESULTAAT ZELF PLANNEN INHOUD- ALGEMEEN ZELF PLANNEN MOTIVATIE ZELF PLANNEN SPECIFIEK INHOUD ZELF PLANNEN WAAROM? ONDERZOEKS RESULTAAT ZELF PLANNEN INHOUD- ALGEMEEN ZELF PLANNEN MOTIVATIE ZELF PLANNEN SPECIFIEK Jongeren met ADHD Adolescentie: - Middelbare school - Minder oudercontrole

Nadere informatie

Motiverende gesprekstechnieken in studentenbegeleiding. Dave Smits KU Leuven

Motiverende gesprekstechnieken in studentenbegeleiding. Dave Smits KU Leuven Motiverende gesprekstechnieken in studentenbegeleiding Dave Smits KU Leuven Voor we beginnen Mijn excuses Ik ben psychotherapeut van opleiding en ben gewend om over cliënten & casussen te spreken. Ik probeer

Nadere informatie

Light up your fire voordat burnout toeslaat. Muriël Van Langenhove Psycholoog Coach Dienst Welzijn Personeel UZ Gent

Light up your fire voordat burnout toeslaat. Muriël Van Langenhove Psycholoog Coach Dienst Welzijn Personeel UZ Gent Light up your fire voordat burnout toeslaat Muriël Van Langenhove Psycholoog Coach Dienst Welzijn Personeel UZ Gent Wat is jouw droom? Vuur - energie Waarden, zaken die voor jou belangrijk zijn in je leven

Nadere informatie

Grenzen stellen in de hulpverlening. Bart De Saeger!

Grenzen stellen in de hulpverlening. Bart De Saeger! Grenzen stellen in de hulpverlening Bart De Saeger 10/05/2012 Bart De Saeger Klinisch psycholoog - Gedragstherapeut Wat zijn voor jullie grenzen in jullie dagelijkse hulpverlening? Wat is grenzen stellen?

Nadere informatie

MOTIVEREN IN FASEN VAN VERANDERING

MOTIVEREN IN FASEN VAN VERANDERING MOTIVEREN IN FASEN VAN VERANDERING OEFENING OM HET SLACHTOFFER TE MOTEVEREN IN DE VERSCHILLENDE FASEN VAN EEN PROCES VAN VERANDERING. 1 Doel Motivatie is de bereidheid om zich ergens voor in te spannen

Nadere informatie

Ik wil dood suïcidaliteit

Ik wil dood suïcidaliteit Ik wil dood suïcidaliteit bij jongeren Mark De Bock Anneleen Franssens Annelies Kog Klinisch psychologen en orthopedagogen, psychotherapeuten UKJA Waar of niet waar? De meeste zelfmoorden gebeuren impulsief

Nadere informatie

Training motiverende gespreksvoering

Training motiverende gespreksvoering Training motiverende gespreksvoering Bij mensen met een lichte verstandelijke beperking LEDD 2014 1 Motiverende gespreksvoering Volgens Miller en Rollnick (de grondleggers van MG) is het bewerken van motivatie

Nadere informatie

Vroegsignalering bij middelengebruik! En dan? Brijder en Brijder Jeugd Leontien Los & Margriet Katoen

Vroegsignalering bij middelengebruik! En dan? Brijder en Brijder Jeugd Leontien Los & Margriet Katoen Vroegsignalering bij middelengebruik! En dan? Brijder en Brijder Jeugd Leontien Los & Margriet Katoen Programma Brijder en Brijder Jeugd Wie zit er in de zaal? Middelengebruik en GGZ Wat is verslaving?

Nadere informatie

2015 Gerard de Wit voor Psychodidact Waalwijk Bron: Stijn van Merendonk, Sergio van der Pluim, Gerard de Wit e.a. Niets uit deze uitgave mag worden

2015 Gerard de Wit voor Psychodidact Waalwijk Bron: Stijn van Merendonk, Sergio van der Pluim, Gerard de Wit e.a. Niets uit deze uitgave mag worden 2015 Gerard de Wit voor Psychodidact Waalwijk Bron: Stijn van Merendonk, Sergio van der Pluim, Gerard de Wit e.a. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van

Nadere informatie

Velasquez: Motiveren tot verandering in groepen

Velasquez: Motiveren tot verandering in groepen Velasquez: Motiveren tot verandering in groepen Marc Bosma Psycholoog, Novadic-Kentron, dubbele diagnose programma Vught Senior beleidsmedewerker Novadic-Kentron, R&D Johan van Zanten Psycholoog, Novadic-Kentron,

Nadere informatie

Voorwaarden voor gedragsverandering

Voorwaarden voor gedragsverandering Voorwaarden voor gedragsverandering Naast het geven van adviezen of instructies (wat kan ik precies doen?) en het veranderen van de omgeving, indien mogelijk, (het wordt me gemakkelijk gemaakt) is het

Nadere informatie

Het betrekken van familieleden bij de behandeling van dubbele diagnose

Het betrekken van familieleden bij de behandeling van dubbele diagnose Het betrekken van familieleden bij de behandeling van dubbele diagnose Maarten Smeerdijk Congres LEDD, 21 april 2011 AMC, zorglijn Vroege Psychose Waarom familieleden betrekken bij de behandeling van DD?

Nadere informatie

EABCT. Begeleiding en opvang chronische psychiatrie in de basis GGZ. monitoren, familie, leefstijladviezen, en motiverende gespreksvoering

EABCT. Begeleiding en opvang chronische psychiatrie in de basis GGZ. monitoren, familie, leefstijladviezen, en motiverende gespreksvoering EABCT 2014 Begeleiding en opvang chronische psychiatrie in de basis GGZ monitoren, familie, leefstijladviezen, en motiverende gespreksvoering dr. Tonnie Staring Achtergrond Wie zijn de chronisch zieken?

Nadere informatie

Hoe motiveer je mensen hun gedrag te veranderen en gezonder te leven? 24/10/2017

Hoe motiveer je mensen hun gedrag te veranderen en gezonder te leven? 24/10/2017 Hoe motiveer je mensen hun gedrag te veranderen en gezonder te leven? 24/10/2017 35.000 keuzes per dag Gezond en ongezond Gezonde en ongezonde keuzes Determinanten van gedrag Denken dat men genoeg beweegt

Nadere informatie

HOE SPREEK JE JE COLLEGA S AAN RECHTSTREEKS AANSPREKEN

HOE SPREEK JE JE COLLEGA S AAN RECHTSTREEKS AANSPREKEN HOE SPREEK JE JE COLLEGA S AAN RECHTSTREEKS AANSPREKEN PROFESSIONALITEIT Ortho Consult Congres voor elke mentor - december 2016 - Anneke Blaauwendraad RECHTSTREEKS AANSPREKEN Wat is je doel? Belangstelling

Nadere informatie

PIJN Van verkennen naar (h)erkennen Nijmegen 7 oktober 2017 Netty Versloot SOLK

PIJN Van verkennen naar (h)erkennen Nijmegen 7 oktober 2017 Netty Versloot SOLK PIJN Van verkennen naar (h)erkennen Nijmegen 7 oktober 2017 Netty Versloot SOLK ervaring Interdiscipinaire opzet behandeling RUGDVIESCENTRUM nu Winnock Duizenden Patiënten SOLK 1.Wat is het? 2. de behandeling

Nadere informatie

Motiveren kun je leren- zinvol in iedere levensfase. 11-6-2015 Wanda de Kanter motiveren 1

Motiveren kun je leren- zinvol in iedere levensfase. 11-6-2015 Wanda de Kanter motiveren 1 Motiveren kun je leren- zinvol in iedere levensfase 11-6-2015 Wanda de Kanter motiveren 1 Oncologie verpleegkundigen Engelen op aarde Lief Zorgzaam Beste voor de patient Reparatie reflex 11-6-2015 Wanda

Nadere informatie

Makkelijk mensen motiveren deel 5

Makkelijk mensen motiveren deel 5 Makkelijk mensen motiveren deel 5 De kracht van niet-oordelen. Makkelijk mensen motiveren, deel 5 Hoe gaat het met U? Stelt u zich eens voor dat iemand u deze vraag stelt en vervolgens met oprechte aandacht

Nadere informatie

Eliane Duvekot. Eliane Duvekot

Eliane Duvekot. Eliane Duvekot Eliane Duvekot Eliane Duvekot Familie Motiverende Interventie (FMI) Marijke Krikke, gezinstherapeut Maarten Smeerdijk, psycholoog René Keet, projectleider Opbouw Aanleiding familie-training gericht op

Nadere informatie

Motiverende gespreksvoering

Motiverende gespreksvoering Motiverende gespreksvoering Agenda Verwachtingen en doelstelling Opfris kennis Houding en vaardigheden ervaringsoefeningen Vertalen naar praktijk oefenen Doelstelling Bevorderen van gezond gedrag en voorkomen

Nadere informatie

De kracht van reflecteren

De kracht van reflecteren 28 test en techniek in beeld Motivational Interviewing deel 5 De kracht van reflecteren Speciaal voor Fysiopraxis schrijven Stijn van Merendonk, Mirjam Hulsenboom en Albertina Poelgeest een vijfdelige

Nadere informatie

Hoe help je leerlingen. hún motivatie. te (her)vinden

Hoe help je leerlingen. hún motivatie. te (her)vinden Hoe help je leerlingen hún motivatie te (her)vinden Programma Methodiek Ervaren Theorie Oefenen Overzicht Jóúw motivatie? Theorie Motivatie Oefening Wat deed je goed? Uitwisselen Theorie Feedback Samenvatting

Nadere informatie

Wat is Motiverende Gespreksvoering?

Wat is Motiverende Gespreksvoering? Wat is Motiverende Gespreksvoering? Motiverende Gespreksvoering is een veelgebruikte methode om mensen te helpen bij gedragsverandering. Met name in de verslavingszorg heeft deze methode haar effectiviteit

Nadere informatie

Motiveren en werven van vrijwilligers voor de kring. Dr. Klara Ampe, voorzitter Vlaamse kamer Federale Raad voor Huisartsenkringen

Motiveren en werven van vrijwilligers voor de kring. Dr. Klara Ampe, voorzitter Vlaamse kamer Federale Raad voor Huisartsenkringen Motiveren en werven van vrijwilligers voor de kring Dr. Klara Ampe, voorzitter Vlaamse kamer Federale Raad voor Huisartsenkringen vandaag Zicht op de bouwstenen van een duurzame motivatie Nieuwe (chinese)

Nadere informatie

Doel van het L2M onderzoek. Achtergrond vicieuze cirkel LEARN 2 MOVE

Doel van het L2M onderzoek. Achtergrond vicieuze cirkel LEARN 2 MOVE LEARN 2 MOVE Beweegstimuleringsprogramma s gebaseerd op Motivational Interviewing voor kinderen, adolescenten en jongvolwassenen met cerebrale parese (CP) Leontien van Wely, MSc Prof. dr. Jules Becher

Nadere informatie

Opdracht Communicatieve vaardigheden (COVA) module 10. Studentnummer: 10043632

Opdracht Communicatieve vaardigheden (COVA) module 10. Studentnummer: 10043632 Opdracht Communicatieve vaardigheden (COVA) module 10 Naam: Esther Boers Studentnummer: 10043632 Klas: HDT 3G Opleiding: Huidtherapie Opdracht A Adviseren, gespreksvormen: het diagnose-recept model versus

Nadere informatie

Welkom bij de workshop Fanatiek begonnen. En nu volhouden. Matijs van den Eijnden 13 mei 2019

Welkom bij de workshop Fanatiek begonnen. En nu volhouden. Matijs van den Eijnden 13 mei 2019 Welkom bij de workshop Fanatiek begonnen. En nu volhouden. Matijs van den Eijnden 13 mei 2019 FANATIEK BEGONNEN... en nu volhouden toch? Matijs van den Eijnden Fysiotherapeut / manueel therapeut docent

Nadere informatie

MOTIVEREND BEGELEIDEN HOE KRIJG JE JE STUDENT IN BEWEGING? MARJOLEIN ROEMAAT

MOTIVEREND BEGELEIDEN HOE KRIJG JE JE STUDENT IN BEWEGING? MARJOLEIN ROEMAAT MOTIVEREND BEGELEIDEN HOE KRIJG JE JE STUDENT IN BEWEGING? MARJOLEIN ROEMAAT 1 WELKOM! Gedragsverandering: succesfactoren Motivational Interviewing (MI) Spirit Voordelen van deze gespreksmethode Ambivalentie

Nadere informatie

Motivational Interviewing. dag 2

Motivational Interviewing. dag 2 Motivational Interviewing dag 2 Inhoud Thema s - bespreken van het huiswerk - oefeningen beslissingsbalans, directieve vaardigheden en verandertaal Van tevoren lezen - artikelen behorende bij dag 2 Opzet

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie. dag 1

Cognitieve gedragstherapie. dag 1 Cognitieve gedragstherapie dag 1 Inhoud Thema s - kennismaking - gespreksvoering - achterhalen van de hulpvraag van de cliënt - beoordelen van fase in motivatie tot verandering - uitleg basistheorieën

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

Omgaan met weerstand. Weerstand

Omgaan met weerstand. Weerstand Omgaan met weerstand Weerstand De hulpverlener wil met de cliënt op weg gaan naar verandering. Alle tekens die erop wijzen dat de cliënt niet (meer) mee wil, vallen onder de noemer weerstand. Het zijn

Nadere informatie

1 Aanbevolen artikel

1 Aanbevolen artikel Aanbevolen artikel: 25 november 2013 1 Aanbevolen artikel Ik kan het, ik kan het zélf, ik hoor erbij Over de basisingrediënten voor het (psychologisch) welzijn Een klassieke motivatietheorie toegelicht

Nadere informatie

Dr. An Bogaerts PortaAL Expertisecentrum voor Gezond Bewegen KU Leuven

Dr. An Bogaerts PortaAL Expertisecentrum voor Gezond Bewegen KU Leuven Motiveren van niet-actieve senioren wat is de rol van de bewegingsambassadeur? Dr. An Bogaerts PortaAL Expertisecentrum voor Gezond Bewegen KU Leuven PortaAL Poort naar een Actieve Levensstijl Expertise

Nadere informatie

Luisteren, doorvragen en feedback geven

Luisteren, doorvragen en feedback geven Luisteren, doorvragen en feedback geven Rogier Guns P-GIS 23 April 2007 Doelstelling presentatie LSD methode Actief Luisteren Doorvragen Feedback geven Let op: Sommige technieken lijken (theoretisch) heel

Nadere informatie

Achtergrond Motivational Interviewing

Achtergrond Motivational Interviewing Achtergrond Motivational Interviewing Inleiding Professionals in de zorg hebben regelmatig gesprekken die te maken hebben met gedragsverandering. Hoe je gedragsverandering aan de orde moet stellen, is

Nadere informatie

1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule

1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule Werkboek Inhoudsopgave: 1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule 2. Het H.A.R.T. model 2.1. H.A.R.T. staat voor: 2.1.1. Mijn verhaal over oprechte communicatie 2.1.1: Hoofd Gebruik de rest van deze

Nadere informatie

Diagnostiek fase. Behandelfase. Resocialisatiefase. Psychosociale behandeling. Medicamenteuze behandeling. Terugvalpreventie Herstel

Diagnostiek fase. Behandelfase. Resocialisatiefase. Psychosociale behandeling. Medicamenteuze behandeling. Terugvalpreventie Herstel Diagnostiek fase Samenvattingskaart WANNEER, HOE? 1. Diagnostiek middelengebruik 2. Vaststellen problematisch middelengebruik en relatie met delict Aandacht voor interacties psychische problemen en middelengebruik

Nadere informatie