Omslag Motiveren kun je leren van Pauline Dekker & Wanda De Kanter, met tekeningen van Marnix Rues

Transcriptie

1 Omslag Motiveren kun je leren van Pauline Dekker & Wanda De Kanter, met tekeningen van Marnix Rues

2 Oefening Videofragment: Wat valt je op? Bij de patiënt Bij de zorgverlener (interventies/attitude)

3 Oefening

4 Oefening Videofragment: Wat valt je op? Bij de patiënt Bij de zorgverlener (interventies/attitude)

5 De stadia van verandering Precontemplatie Contemplatie Preparatie Herval Onderhoudsfase Actie Verandering is geen alles-of-niets concept, maar een dynamisch proces Prochaska and DiClemente 1983, 1992

6 Diagnose stadium van verandering: precontemplatie Stel belangrijkheidsvraag o Op een schaal van 0 tot 10, hoe belangrijk is het voor jou om... (vraag naar een specifiek gedrag)? o 0 betekent helemaal niet belangrijk, 10 betekent extreem belangrijk. Waar zou jij jezelf plaatsen? Precontemplatie is score < 8 - Niet slecht! Waarom zeg je..., en niet... (noem een lagere score)? - Wat zou je nodig hebben om van... naar... te gaan (2 punten hoger)? Precontemplatie: Verhoog het belang Rollnick S, et al. Motivational Interviewing in Health Care: Helping Patients Change Behaviour. New York: Guilford Press; 2008.

7 Diagnose stadium van verandering: contemplatie Stel belangrijkheidsvraag Score < 8 Score 8 Stel self-efficacyvraag o Op een schaal van 0 tot 10, in welke mate voel je jezelf in staat om... (vraag naar een specifiek gedrag)? o 0 betekent ik zie dit helemaal niet zitten, 10 betekent ik zie dit helemaal zitten. Waar zou jij jezelf plaatsen? Contemplatie is score < 8 - Niet slecht! Waarom zeg je..., en niet... (noem een lagere score)? - Wat zou je nodig hebben om van... naar... te gaan (2 punten hoger)? Contemplatie: Versterk het vertrouwen Rollnick S, et al. Motivational Interviewing in Health Care: Helping Patients Change Behaviour. New York: Guilford Press; 2008.

8 Diagnose stadium van verandering: preparatie-, actie- of onderhoudsfase Stel belangrijkheidsvraag Score < 8 Score 8 Stel self-efficacy vraag Score < 8 Score 8 Precontemplatie: Verhoog het belang Contemplatie: Versterk vertrouwen Preparatiefase: Creëer actieplan Actiefase: continue steun Onderhoud: continue steun Rollnick S, et al. Motivational Interviewing in Health Care: Helping Patients Change Behaviour. New York: Guilford Press; 2008.

9 Oefening: rollenspel diagnose motivatie 1 persoon speelt patiënt met problematisch gezondheidsgedrag (bv. therapieontrouw medicatie) of speelt zichzelf met een gedrag dat hij/zij overweegt om te veranderen. 2 de persoon is verpleegkundige die luistert naar het verhaal en een inschatting probeert te maken in welke fase van verandering de patiënt of persoon zich bevindt. Stel open vragen Luister reflectief Bevestig Vat samen Stel de belangrijksheidvraag en de self-efficacyvraag

10 Interventies bij stadium van verandering Stel belangrijkheidsvraag Score < 8 Score 8 Stel self-efficacy vraag Score < 8 Score 8 Precontemplatie: Verhoog het belang Contemplatie: Versterk vertrouwen Preparatiefase: Creëer actieplan Actiefase: continue steun Onderhoud: continue steun - Informeren - Gebruik belangrijkheidsvraag - Beslissingsbalans - Vooruit blikken - Andere: - Bespreek vroegere successen - Gebruik self-efficacy vraag - Brainstormen - Andere: - Bepaal doelen - Ontwikkel concreet en realistisch actieplan - Probleemoplossende vaardigheden - Sociale steun - Zelfmonitoring (uitkomst van) gedrag - Andere: - Evaluatie doel en evt. bijsturing - Evaluatie actieplan - Positieve bekrachtiging - Probleemoplossende vaardigheden - Sociale steun - Andere: - Idem actiefase Herval Schema ontwikkeld door TRANSIT (Transplant Innovation Team, Academic Service Partnership van UZL en KUL) o.b.v. Michie S, Abraham C. Interventions to change health behaviours: evicence-based or evidence inspired? Psychol Health 2004: 19:

11 Interventies bij stadium van verandering Precontemplatie: Verhoog het belang -Informeren -Gebruik belangrijkheidsvraag -Beslissingsbalans -Vooruit blikken -Andere:

12 Beslissingsbalans Laat de persoon de positieve en negatieve aspecten van huidig gedrag en veranderd gedrag bespreken (begin met de positieve aspecten van het huidig gedrag!) Huidig gedrag Veranderd gedrag

13 Interventies bij stadium van verandering Contemplatie: Versterk vertrouwen -Bespreek vroegere successen -Gebruik selfefficacy vraag -Brainstormen -Andere:

14 Bespreek vroegere successen Zoek naar veranderingen die patiënt in zijn leven heeft doorgevoerd + zoek naar meerdere voorbeelden (wat nog?) Wanneer in je leven heb je iets beslist te doen en tot een goed einde gebracht? Het kan iets nieuws zijn dat je geleerd hebt, of een gewoonte die je hebt achterwege gelaten, of een andere belangrijke verandering in je leven. Hoe heb je dit gedaan? Zoek naar persoonlijke vaardigheden en sterktes die van toepassing kunnen zijn op huidige situatie

15 Brainstorming Nodig de patiënt uit om zoveel mogelijk ideeën te genereren om verandering mogelijk te maken (op papier) - Alle ideeën zijn welkom, ongeacht hoe grappig of onrealistisch ze lijken - Doel is om creatief, divergent denken te stimuleren over hoe verandering kan gerealiseerd worden - Hulpverlener mag ook ideeën aanvullen, maar pas als persoon klaar is + enkel met toestemming van patiënt! Vraag erna aan patiënt welke oplossingen er haalbaar lijken Creëer actieplan om oplossing te concretiseren

16 Interventies bij stadium van verandering Preparatiefase: Creëer actieplan -Bepaal doelen -Ontwikkel concreet en realistisch actieplan -Probleemoplossende vaardigheden -Sociale steun -Zelfmonitoring (uitkomst van) gedrag -Andere:

17 Actieplan Mijn persoonlijk doel is om De reden waarom ik dit gedrag wil veranderen, is De concrete acties die ik zal ondernemen om dit doel te bereiken, zijn (hoe, wat, waar, wanneer, ): Mensen die me hierbij kunnen helpen (wie, wat, waar, wanneer): Mogelijke hindernissen die ik zou kunnen tegenkomen en oplossingen: Ik zal weten dat ik mijn doel bereikt heb als

18 Vragen? Katrien Dierickx, Nathalie Duerinckx,