Figuur 1. Redenen van jongeren om zich thuis of in de woonomgeving bang of angstig te voelen (GGD Fryslân GO Jeugd 2004).

Transcriptie

1 2. Veiligheidsgevoelens 2.1 Veiligheid thuis of in de woonomgeving Driekwart van de jongeren van 13 tot en met 18 jaar voelt zich thuis of in de woonomgeving nooit bang of angstig. Van de jongens voelt 17% zich thuis of in de woonomgeving wel eens bang of angstig. Bij meisjes is dit hoger, namelijk 34%. Van de jongeren op het vmbo voelt 27% zich thuis of in de woonomgeving wel eens bang of angstig. Op de havo en het vwo is dit respectievelijk 23% en 22%. In figuur 1 is af te lezen om welke redenen jongeren zich thuis of in de woonomgeving bang of angstig voelen. De helft van de jongeren geeft aan dat een bedreiging uit de omgeving hiervan de oorzaak is. Ruim 30% geeft aan dat geweld op tv en geweld thuis de reden is om wel eens bang of angstig te zijn. Nog eens 30% van de jongeren geeft een andere reden aan. geweld thuis geweld op tv bedreiging uit omgeving andere reden Figuur 1. Redenen van jongeren om zich thuis of in de woonomgeving bang of angstig te voelen ( GO 2004). Rapportcijfer voor veiligheid thuis of in de woonomgeving Het gemiddelde rapportcijfer dat jongeren geven op de vraag hoe veilig zij zich thuis of in de woonomgeving voelen, is. Jongeren die thuis of in de woonomgeving nooit bang of angstig zijn, geven een hoger rapportcijfer op de vraag naar veiligheid dan jongeren die thuis of in de woonomgeving soms tot vaak bang of angstig zijn. In tabel 1 is het rapportcijfer voor veiligheid thuis of in de woonomgeving uitgesplitst naar verschillende kenmerken van jongeren. Uit tabel 2 blijkt: Dat jongeren van allochtone afkomst (gemeten aan de hand van de gesproken taal) een lager rapportcijfer geven voor veiligheid thuis of in de woonomgeving dan jongeren van autochtone afkomst. Dat jongeren waarvan de ouder(s) geen regelmatig inkomen hebben, een lager rapportcijfer geven voor veiligheid thuis of in de woonomgeving dan jongeren waarvan de ouder(s) wel een regelmatig inkomen hebben. % 1

2 Voor de overige kenmerken genoemd in tabel 1 zijn vrijwel geen verschillen te zien. Bang of angstig thuis of in de woonomgeving Leeftijd Opleidingsniveau Geslacht Etniciteit / Taal Gezinssamenstelling Tabel 1. Gemiddeld rapportcijfer dat jongeren geven voor veiligheid thuis of in de woonomgeving uitgesplitst naar verschillende kenmerken van jongeren ( GO 2004). Gemiddeld rapportcijfer veiligheid thuis / woonomgeving Nooit 8.9 Soms tot vaak 8 13 tot en met 15 jaar tot en met 18 jaar 8.6 Vmbo 8.7 Havo 8.7 Vwo 8.7 Jongen 8.8 Meisje 8.5 Autochtoon 8.7 (taal: Nederlands / Fries) Allochtoon 7.8 (taal: niet-westers) Beide biologische ouders 8.7 Eenoudergezin 8.5 Arbeidssituatie ouder(s) Geen regelmatig inkomen uit werk of pensioen 8.3 Minimaal 1 ouder regelmatig 8.7 inkomen uit werk of pensioen Woongemeente 1 Stadsgemeente 8.6 Plattelandsgemeente 8.7 Veiligheid thuis of in de woonomgeving: andere bronnen Een andere bron die veiligheid in de woonomgeving beschrijft, is de tweejaarlijkse Politiemonitor. Inwoners van Friesland geven antwoorden op vragen die onder andere betrekking hebben op onveiligheidsgevoelens in de woonbuurt. In 2003 voelt 1 op de 5 inwoners van Friesland zich wel eens onveilig in de woonbuurt. Dit komt redelijk overeen met het percentage Friese jongeren dat zich thuis of in de woonomgeving wel eens bang of angstig voelt. De situatie waarin inwoners van Friesland zich onveilig voelen, heeft in de meeste gevallen te maken met plekken waar jongeren rondhangen. 1 Woongemeente is onderverdeeld in stad en platteland. Met stadsgemeente wordt hier bedoeld de gemeenten Leeuwarden, Sneek, Smallingerland, Heerenveen. Met plattelandsgemeente worden de overige Friese gemeenten bedoeld. 2

3 2.2 Veiligheid op school 2 65% van de jongeren van 13 tot en met 18 jaar voelt zich op school nooit bang of angstig. Van de jongens voelt 28% zich op school wel eens bang of angstig. Bij meisjes is dit hoger, namelijk 42%. Op het vmbo voelt 41% van de jongeren zich op school wel eens bang of angstig. Op de havo en het vwo is dit respectievelijk 31% en 27%. In figuur 2 is af te lezen om welke redenen jongeren zich op school bang of angstig voelen. Bijna 60% van de jongeren geeft aan dat genegeerd worden of juist onder druk worden gezet door anderen hiervan de oorzaak is. 47% geeft aan dat gepest of bedreigd worden door andere leerlingen de reden is om op school wel eens bang of angstig te zijn. 32% noemt geweld in of om school en 29% noemt mes- of wapenbezit van andere leerlingen. Bijna 10% van de jongeren geeft een andere reden aan. genegeerd of onder druk gezet door anderen mes- of wapenbezit leerlingen pesten / bedreiging andere leerling geweld andere reden % Figuur 2. Redenen van jongeren om zich op school bang of angstig te voelen. ( GO 2004) Op de vraag Voel je je veilig op school? geeft 3% van de jongeren aan zich niet veilig te voelen op school. Rapportcijfer voor veiligheid op school Het gemiddelde rapportcijfer dat jongeren geven op de vraag hoe veilig zij zich op school voelen, is 8,1. Jongeren die zich op school niet veilig voelen, geven hiervoor gemiddeld een 6.0 als rapportcijfer (zie tabel 2). In tabel 2 is het rapportcijfer voor veiligheid op school uitgesplitst naar verschillende kenmerken van jongeren. Uit tabel 2 blijkt: Dat jongeren van allochtone afkomst (gemeten aan de hand van de gesproken taal) een lager rapportcijfer geven voor veiligheid op school dan jongeren van autochtone afkomst. 2 Indien er wordt gesproken over school dan betreft dit het regulier voortgezet onderwijs. 3

4 Voor de overige kenmerken genoemd in tabel 2 zijn vrijwel geen verschillen te zien. 4

5 Tabel 2. Gemiddeld rapportcijfer dat jongeren geven voor veiligheid op school uitgesplitst naar verschillende kenmerken van jongeren. Gemiddeld rapportcijfer veiligheid op school Veilig voelen op school Ja (97%) 8.2 Nee (3%) 6.0 Leeftijd 13 tot en met 15 jaar 8 16 tot en met 18 jaar 8.2 Opleidingsniveau Vmbo 8 Havo 8.2 Vwo 8.4 Geslacht Jongen 8.2 Meisje 8.0 Etniciteit / Taal Autochtoon (taal: Nederlands / Fries) Allochtoon (taal: niet-westers) Veiligheid in de Friese gemeenten In tabel 3 staat een overzicht van het gemiddeld rapportcijfer dat jongeren geven voor veiligheid thuis of in de woonomgeving. De indeling in gemeenten is gedaan op basis van de woonplaats van jongeren die hebben meegedaan aan het onderzoek. Cijfers zijn gebaseerd op een steekproef van de Friese jeugd van 13 tot 18 jaar uitgevoerd in 2004 (het onderzoek GO van ). Een waargenomen verschil zoals dat in tabel 3 is af te lezen, betekent niet automatisch een werkelijk verschil. Er is naar alle waarschijnlijkheid sprake van een verschil, als het verschil op statistische gronden wordt hard gemaakt. Er wordt dan gesproken van een significant verschil. De waargenomen verschillen, die statistisch niet aangetoond zijn, berusten naar alle waarschijnlijkheid op toeval. Een aantal gemeenten is geclusterd, omdat uitspraken op gemeenteniveau onbetrouwbaar zijn en daarom niet de juiste informatie weergeven De Friese Waddeneilanden vormen samen een kleine groep jongeren. De omvang van de groep is te klein om op dit niveau een betrouwbare uitspraak te doen. Voor de Friese Waddeneilanden wordt in tabel 1 daarom uitgeweken naar de Friese cijfers. 5

6 Tabel 3. Rapportcijfers voor veiligheid thuis of in de woonomgeving van jongeren per Friese gemeente ( GO 2004). Gemiddeld rapportcijfer veiligheid thuis of in de woonomgeving Achtkarspelen Friese Waddeneilanden het Bildt Boarnsterhim Bolsward en Sneek Dantumadeel Dongeradeel Ferwerderadiel Franekeradeel Gaasterlân-Sleat, Nijefurd, Wymbritseradiel Harlingen Heerenveen Kollumerland c.a. Leeuwarden Leeuwarderadeel, Littenseradiel, Menaldumadeel Littenseradiel: zie Leeuwarderadeel, Littenseradiel, Menaldumadeel Menaldumadeel: zie Leeuwarderadeel, Littenseradiel, Menaldumadeel Nijefurd: zie Gaasterlân-Sleat, Nijefurd, Wymbritseradiel Lemsterlân Ooststellingwerf Opsterland Skarsterlân Smallingerland Sneek: zie Bolsward / Sneek Tytsjerksteradiel Weststellingwerf Wymbritseradiel: zie Gaasterlân-Sleat, Nijefurd, Wymbritseradiel Wûnseradiel Totaal Zie totaal 8,8 8,5 8,9 8,9 8,4 8,8 8,8 6

7 Conclusies Veiligheidsgevoelens Veiligheid thuis of in de woonomgeving Driekwart van de schoolgaande jongeren van 13 tot en met 18 jaar voelt zich thuis of in de woonomgeving nooit bang of angstig. Meer meisjes dan jongens zijn wel eens bang of angstig thuis of in de woonomgeving. Jongeren in Friesland waarderen de veiligheid thuis of van de woonomgeving met een gemiddeld rapportcijfer van 8.7. Autochtone jongeren waarderen de veiligheid thuis of van de woonomgeving met een hoger rapportcijfer dan allochtone jongeren. Jongeren waarvan minimaal één ouder een regelmatig inkomen heeft, waarderen de veiligheid thuis of van de woonomgeving met een iets hoger rapportcijfer dan jongeren waarvan de ouder(s) geen regelmatig inkomen heeft. Situaties waarin de volwassen bevolking zich onveilig voelt, hebben in veel gevallen te maken met plekken waar jongeren rondhangen (Politiemonitor 2003). Veiligheid op school (regulier voortgezet onderwijs) 65% van de jongeren voelt zich op school nooit bang of angstig. Meer meisjes dan jongens voelt zich wel eens bang of angstig op school. 3% van de jongeren voelt zich niet veilig op school. Jongeren in Friesland waarderen de veiligheid op school met een gemiddeld rapportcijfer van 8.1. Autochtone jongeren waarderen de veiligheid op school met een hoger rapportcijfer dan allochtone jongeren. Algemeen Jongeren waarderen de veiligheid op school met een gemiddeld lager Geraadpleegde bronnen GO! 2004; Onderzoek naar de gezondheidssituatie van de Friese jeugd van jaar; ; 2004 (databestand) Jongste WM de; Mercx MPPM; et al. Politiemonitor 2003 Uitkomsten voor de regio Friesland; Den Haag / Hilversum; 2003 (i.o.v Ministerie van Justitie, Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) 7