Leerlabo Nieuwe Autoriteit

Transcriptie

1 Leerlabo Nieuwe Autoriteit 6 mei 2019 Katrin Timmermans & Babette Van den Bruel

2

3

4 Inhoud Nieuwe autoriteit 5 pijlers Waakzame zorg Geweldloos verzet Eenzijdige acties Basis & Secundair Onderwijs

5 Omvattende methodiek Wat werkt behouden! LSCI 5 pijlers van patterson Herstelgericht werken Verbindend schoolklimaat Preventiepiramide

6 Machteloosheid Leerlingen zijn ontzettend mondig ==== Klasdynamieken maken het soms heel lastig ==== Ouders staan niet meer achter het gezag van leerkrachten ==== Steun van collega s is niet altijd evident

7 Machteloosheid September Juni

8 Machteloosheid

9 Wat nu?? Wat mogen we nog verwachten / eisen van onze leerlingen Hoe streng mogen we nog zijn? Moeten leerlingen niet gewoon doen wat we zeggen of moeten we over alles onderhandelen met hen? Fragment 1 Fragment 2

10 Haim Omer hoogleraar psychologie Tel Aviv ondersteunt ouders bij extreem probleemgedrag gebaseerd op Geweldloos Verzet (Gandhi, King) toepassingen in andere contexten, ook onderwijs

11 Nieuwe autoriteit gericht op gedragsverandering bij de leerling WEL gericht op verandering bij ons als leerkracht

12 Nieuwe autoriteit Doel = Opnieuw sterker in gezag DOELGROEP leerlingen of hun gedrag Wel leerkrachten en ouders: hun positie herstellen zodat zij opnieuw eigen kracht voelen Videofragment Haim Omer

13 TRADITIONELE AUTORITEIT ANTI AUTORITAIRE OPVOEDING Verticale hiërarchie Angst en afstand Leraren zijn de baas Gebrek aan gezag = zwakte Ouders stonden achter het gezag van de leerkracht Gezag wordt afgezworen Vrijheid en autonomie Enkel liefde, warmte, Autoriteit is negatief begrip

14

15

16

17 Machteloosheid HARDE LIJN Straffen Dreigen Eisen Discipline GEWELD LOKT GEWELD UIT Leidt tot meer vijandigheid ZACHTE LIJN Begrijpen Accepteren, toegeven Overreden Therapie LEIDT TOT MEER EISEN van de jongere

18 Nieuwe autoriteit Ervaring nodig dat ze MOEILIJKHEDEN KUNNEN OVERWINNEN. daarom hebben we AUTORITEIT NODIG: Dit moet je doen MAAR: de oude vorm van autoriteit werkt niet meer

19 Waakzame zorg Eénzijdige acties = Geweldloos Verzet Verhoogde en gerichte opmerkzaamheid Open opmerkzaamheid Steunnetwerk e Nieuwe Autoriteit

20 De pijlers van Nieuwe Autoriteit Aanwezigheid Zelfcontrole Steunnetwerk Transparantie Relatie

21 1. Aanwezigheid 1.1. Regels Begrenzen waar nodig 1.2. Actief verbindend toezicht In verbinding gaan Ondersteunen

22

23 1.1. Actief verbindend toezicht Fysieke aanwezigheid Rondlopen, zichtbaar zijn in tijd en ruimte Kreukel en transitzones Vermindert drastisch het probleemgedrag

24 1.1. Actief verbindend toezicht Contact maken Verbinden Markeren Ondersteunen Klas gangen - speelplaats - refter Voorbeeldfunctie

25 1.2. Regels zijn nodig Niet meer regels dan nodig Duidelijk en concreet Gekend door kinderen én team Gecontroleerd door iedereen! Duidelijke consequenties Bieden veiligheid

26 1.2. Regels zijn nodig Structuur en routines Leerlingen hebben nood aan stabiliteit, zekerheid en voorspelbaarheid Routines Grenzen in tijd, beschikbaarheid ruimte bevoegdheden / taakverdeling Structuur en Routines Geven veiligheid Niet te star, niet te soepel

27 1. Aanwezigheid De school is van leerkrachten, directie en personeel. Leerlingen zijn welkom om er les te volgen en zich te ontwikkelen, volgens onze leefregels. Rol van leerkracht = aanwezigheid, zichtbaar zijn, vertegenwoordiger van de regels In verbinding gaan en ondersteunen waar nodig Duidelijke boodschap: Wij zijn hier, wij zijn verantwoordelijk. We komen tussen wanneer nodig. Dat is onze plicht.

28 1.2. Concreet: Hoe grenzen aangeven Geef niet meer tijd aan ongewenst gedrag dan nodig Enkel gedrag afkeuren, niet de persoon dit past niet bij jou, zo ben jij niet Gevoel erachter begrijpen, gedrag afkeuren Begrijpen goedkeuren

29 1.2. Concreet: Hoe grenzen aangeven Houd het kort, houd het klein Niet zoeken naar oorzaak, schuldige,.. Niet op de inhoud ingaan op dat moment! Wel rust / situatie herstellen. Het is mijn taak ervoor te zorgen dat het goed loopt in de klas, op de speelplaats Samen zoeken naar alternatieven = achteraf

30 2. Zelfcontrole/De-escalatie 1. Zelfcontrole Zelf rustig blijven Niet overgaan tot conflict 2. Situatie in zijn geheel de-escaleren Eerst rust terug herstellen

31 Nieuwe autoriteit Controle over het gedrag van de leerling = illusie Wel controle over je eigen handelen Zich niet laten meeslepen in escalaties, volharden door rustig op een overtuigende manier te reageren. En je invloed zo groot mogelijk maken

32 Escalatie Harde aanpak Symmetrische escalatie Zachte aanpak Complementaire / toegevende escalatie Vaak afwisselend gebruikt door dezelfde persoon verschillende partners in dezelfde opvoedingssituatie

33 2. Zelfcontrole/De-escalatie GEEN MACHTVERTOON, GEEN ESCALATIES Niet ingaan op provocaties van de leerling. Niet op de inhoud doorgaan. bv. Leugens: geen welles-nietes wel bezorgdheid uiten. Je moet de discussie op dat moment niet winnen! Je hebt geen controle over het gedrag van de andere!! GEEN MACHT MAAR WEL KRACHT

34 2. Zelfcontrole/De-escalatie Ooghoogte van de jongere of iets lager. Ik ben aanwezig maar bedreig je niet Durf stiltes laten. Blijf je boodschap kort en rustig herhalen

35 2. Zelfcontrole/De-escalatie Geef de leerling ruimte om zijn gedrag aan te passen. Niet blijven kijken Neem terug wat meer afstand Voeg geen stress toe Symmetrische escalatie

36 2. Zelfcontrole/De-escalatie Maak gebruik van de tijd Vertraag je reactie SMEED HET IJZER ALS HET KOUD IS Markeren met een BOOKMARK Later op terugkomen: je kiest zelf wanneer! Bv. Ik vind het ernstig en weet nu niet meteen wat ik moet doen. Ik ga erover nadenken en kom er op terug. Je kan bewuster kiezen hoe je zal reageren.

37 3. Steunnetwerk "Alleen staan" is de belangrijkste oorzaak van Machteloosheid"

38 Algemeen "Alleen" staan is de belangrijkste oorzaak van machteloosheid Je moét het niet alleen aankunnen; steun krijgen maakt je sterker in plaats van zwakker! "Gebundelde takken kan je niet breken" Machteloosheid van leerkrachten vergroot de kwetsbaarheid van leerlingen Gedragsproblemen van de leerling nemen toe Veiligheid in de klas, van de leerling zelf en de leerkracht staat onder druk Als leerkrachten hun autoriteit verliezen, bepalen leerlingen de regels

39 Hoe doen we dit in onze school? Lesgeven met de klasdeur open Binnenlopen in een les van een collega, bij dreiging van "escalatie" Meerdere collega's schieten ter hulp als een kind boos is op de speelplaats, Aanwezigheid tijdens de les van een collega i.f.v. steunen van gezag Netwerk van collega's : intervisie, samen nadenken over aanpak bepaald gedrag, ondersteuning nieuwe leerkrachten, emotionele steun Directie, beleid, leerlingbegeleiding, orthopedagoge,... als deel van het team, niet als het ultieme gezag = zij zijn ook deel van het ondersteuningsnetwerk Ouders als deel van steunnetwerk = ervaringsdeskundigen (intake, ) + hulp (thuis, aankondiging, )

40 4. Transparantie Algemeen Open communicatie tussen de collega s om de samenwerking te bevorderen naar lln. en ouders toe, we zijn partners van elkaar en we willen eventuele problemen/obstakels samen aanpakken Ondersteuning durven vragen aan collega s open klasdeur principe samenwerking binnen het hele team is belangrijk (horizontaal en verticaal) Alle informatie is voor iedereen beschikbaar, geen geheimen

41 Hoe doen we dit op onze school? Mails naar iedereen met fotootje van de betrokken lln. + aandachtspunten Incidenten / moeilijkheden rond gedrag kunnen besproken worden binnen de cel, in elke cel is iemand aanwezig van de werkgroep NA/GV, zo kunnen we samen nadenken over eventuele oplossingen/mogelijke aanpassingen Ouders worden op de hoogte gehouden (bellen, mailen, beloningskaart/gedragskaart). Ouders worden uitgenodigd voor gesprek bij aanhoudende problemen of voor de opvolging van een lln. zijn/haar gedrag.

42 5. Relatie First connect, then correct maak een praatje met de kinderen op de speelplaats "wij laten je niet vallen, wij geven je niet op" ook als het moeilijk wordt! Fouten maken mag je kan herstellen altijd nieuwe kansen

43 Wij geven jou niet op Leerkracht / school relatiegebaren herstelgebaar leerling Leerling Leerkracht ouders

44 Waakzame zorg Eénzijdige acties = Geweldloos Verzet Verhoogde en gerichte opmerkzaamheid Open opmerkzaamheid Steunnetwerk Nieuwe Autoriteit

45 Waakzame zorg Niveau van waakzame zorg verschilt naargelang de signalen die de ouders en leerkrachten opvangen. = dynamisch en fluctuerend proces. Leerling dichter bij het anker houden of juist meer lossen Nieuwe autoriteit: elke ouder kind-relatie. Geweldloos verzet: bij destructief gedrag

46 Waakzame zorg Hulpvragen waaier

47 Methodieken geïnspireerd op NA BuBaO BuSO

48 Methodieken geïnspireerd op NA BuSO Ronde tafels (met andere belangrijke derden) Relatiegebaren Cirkle time Rood oranje groen systeem Waaier invullen per team (als inspiratie)

49 Geweldloos verzet Eenzijdige acties: Oplossingsverzoek Aankondiging Sit-in

50 1. Oplossingsverzoek = een uitnodiging aan de leerling om wat gebeurd is te herstellen en/of om ervoor te zorgen dat het niet weer gebeurt - "Dit is gebeurd, we verwachten van jou een oplossing." Daarna wachten tot het kind iets zegt. - Belangrijk! Geen gesprek voeren, geen discussie, niet vragen naar het waarom - Herstelmuur

51 2. Aankondiging = brief aan leerling om duidelijk te stellen dat zijn gedrag niet aanvaard wordt - Eerste actie gericht op het vermijden van escalatie - Door steunnetwerk van leerkrachten/ouders voorbereid - Op een rustig moment

52 3. Sit-in = ceremonie als verzet tegen aanhoudend onacceptabel of destructief gedrag

53 3. Sit-in Doel: - aanwezigheid laten blijken - netwerk versterken - ernst laten zien - kind laten weten dat het steun mag verwachten - ouders en leerkrachten zijn bereid te helpen

54