Achtergrond. NA/GV in onderwijs: een wereld van verschil? Vormingsnetwerk NA/GV op school 27/08/2015.

Transcriptie

1 NA/GV in onderwijs: een wereld van verschil? Vormingsnetwerk NA/GV op school Nicky Charle (De Leerexpert) Barbara van de Vreken en Tine Vervloet (OVSG) Achtergrond Haim Omer en medewerkers (Israël) ontwikkelen een model van aanpak voor kinderen en jongeren met ernstige gedragsproblemen Basis = geweldloos verzet geëvolueerd naar Nieuwe Autoriteit Uitgebreid naar verschillende doelgroepen Gestage verspreiding 1

2 Waarom NA in onderwijs? Scholen hebben geen (goed) antwoord op dagelijkse ordeverstoringen en lastig gedrag. Onmacht leraar/ouder wordt heel erg zichtbaar bij probleemgedrag. Dit veroorzaakt veel stress en maakt de leraar heel kwetsbaar. Focus ligt te snel op de leerling en zijn probleemgedrag (prodia, diagnosticering, ) Samenwerken rond gedrag is moeilijk. Lkn, ouders voelen zich snel beschuldigd. In deze moeilijke situaties is verbinden nodig. Traditionele autoriteit in vraag Straffen en belonen werkt (vaak) niet Grenzen stellen is nochtans nodig 2

3 NA/GV : Een wereld van verschil? September Juni Empowering van het schoolteam Doel = een veilige school voor iedereen Grensoverschrijdend gedrag tast leer- en leefklimaat aan voor Leerkrachten /personeel leerlingen ouders Verantwoordelijkheid van het schoolteam om te streven naar een veilige school voor iedereen! Niets nieuws of toch? Focus op coaching leerkrachten Geweldloos verzet Belang van transparantie en samenwerken Kader: wat werkt en waarom 3

4 Eénzijdige acties = Geweldloos Verzet Verhoogde en gerichte opmerkzaamheid Open opmerkzaamheid S t e u n n e t w e r k Nieuwe Autoriteit Denken Doen: houding, communicatie, interventies Onaanvaardbaar gedrag van een leerling (zoals agressie) is soms goed te begrijpen en hoort er nu eenmaal bij. Wij nemen een duidelijk standpunt in tegenover onaanvaardbaar gedrag. 4

5 Waar ligt de grens? Het is niet OK Laten zien dat je de baas bent is de enige manier om met moeilijk gedrag om te gaan. Wij voeren strijd op een geweldloze manier. Spanningsveld Traditionele autoriteit Het gedrag van het kind breken Leidt tot dreigementen, straffen of strijd (pubers!) Bij aanhoudend negatief gedrag: escalatie met vaak gebruik van geweld (symmetrische escalatie) Permissieve, vrije autoriteit Dialoog, luisteren, uitleg en nog eens uitleg Overtuigen en begrijpen Bij aanhoudend negatief gedrag: machteloos, toegeven, andere kant op kijken (complementaire escalatie) 5

6 Nieuwe Autoriteit Geweldloos Verzet Niet boven of naast het kind, maar vanuit een volhoudende aanwezigheid: Wij geven niet op. Wij geven jou niet op. = weerstaan aan de agressie = samen veiligheid creëren = acties waarmee leerkracht escalatie vermijdt en in de eigen kracht gaat staan De leerling is verantwoordelijk voor de escalatie. Wij hebben oog voor onze eigen rol in een escalatie. Escalatieprocessen Symmetrische escalatie Harde aanpak Opvoeder en kind proberen te winnen Dreigen, eisen, gelijk halen Complementaire escalatie Zachte aanpak Opvoeder geeft toe, eisen kind worden steeds hoger Begrijpen, overreden, beloven 6

7 Entre les murs Laurent Cantet Het is nodig om controle te hebben over de ander. Wij zijn ervan overtuigd dat controle hebben over anderen een illusie is. Succes is af te meten aan hoe snel de leerlingen naar je luisteren. Wij verzetten ons tegen moeilijk gedrag en houden vol. 7

8 Volhouden is belangrijker dan winnen Zelfcontrole Eenzijdige acties (Geweldloos Verzet) Gebruik maken van tijd Gebruik maken van stilte! Smeed het ijzer als het koud is Je hoeft niet meteen alles op te lossen Kans op samenwerking vergroot als iedereen afgekoeld is Principe van uitgestelde reactie Bookmark (bladwijzer): Wat je doet, kan niet. We zijn nu allebei te boos. Ik stop nu het conflict en kom er later op terug. Ev. herhaal je iets sterker: Wij aanvaarden dit gedrag niet op school. We komen er later op terug. 8

9 Ik moet het alleen (aan)kunnen in de klas. Opvoeden doen we samen. Steunnetwerk Opvoeden kan ik niet alleen, ik hoef het niet alleen te kunnen! Ik kan steun vragen! Gezag heb je niet alleen van je zelf, maar krijg je door de steun van het team, ouders en ook leerlingen Steunnetwerk Alleen staan is de belangrijkste oorzaak van machteloosheid Machteloosheid van leerkrachten vergroot de kwetsbaarheid van leerlingen Als leerkrachten hun autoriteit verliezen bepalen pestkoppen de regels 9

10 Waakzame zorg: 3 actieniveaus Open opmerkzaamheid Gerichte en verhoogde opmerkzaamheid Eenzijdige Acties (Geweldloos Verzet) Fluctuerend (afhankelijk van niveau van ongerustheid) Waakzame zorg Aanwezig zijn Geen actie tegen bepaald gedrag maar een continue ingesteldheid, een houding van volwassenen waarin Geweldloos Verzet een optie kan zijn Mét houding van: Betrokkenheid Bezorgdheid Alertheid Genegenheid Waardoor de kwaliteit van de relaties verbeteren NA = een verbindende autoriteit, de zorg voor een band tussen lk. en ll. Waakzame zorg Open opmerkzaamheid bv de speelplaats Voor leerlingen van leerlingen Hoe aanwezig worden als lkr? Voorkomen van problemen 10

11 Waakzame Zorg Gerichte en verhoogde opmerkzaamheid Geen controle Geen info verzamelen om te weten Transparante inspanningen van volwassenen om info te verkrijgen is veel belangrijker dan de info zelf Waakzame zorg Eenzijdige acties SMS De Bascule Voor meer informatie, nascholingen, vormingen en contactgegevens zie: 11