draaiboek pesten Algemeen Waarover gaat het: terminologie1

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "draaiboek pesten Algemeen Waarover gaat het: terminologie1"

Transcriptie

1 draaibek pesten Algemeen Een draaibek is een handleiding f stappenplan waarin stap vr stap wrdt behandeld wat er p je af kan kmen mcht er zich een bepaalde gebeurtenis f crisis vrden. Elke gebeurtenis is weliswaar verschillend, maar tch zijn er een aantal gemeenschappelijkheden als het gaat m cmmunicatie, infrmatievrziening en rganisatie p schl. Het is geen schande vr de schl dat jngeren elkaar pesten. Het is wel een schande als uders en leerkrachten er niks aan den. Rekening hudend met alle eerder beschikbare cijfers ziet het er naar uit dat ng steeds drie tt acht prcent van de Vlaamse jngeren het slachtffer zijn van ernstige pesterijen. Omgerekend naar de glbale schlppulatie gaat het dus m dertig- tt tachtigduizend Vlaamse kinderen en jngeren die jaarlijks te maken krijgen met dit srt geweld. Waarver gaat het: terminlgie1 Prbleemgedrag p schl mvat al het grensverschrijdend en schade berkkenend gedrag dat leerlingen stellen en dat mwille van het herhaarldelijke f extreme karakter dr hun leraren/pveders als nbetamelijk, nduldbaar en nrespectvl wrdt ervaren. Dit irritante gedrag hudt in veel gevallen aan mdat het de betrkken jngeren p krte termijn en in die specifieke mgeving vrdeel plevert Geweld f antisciaal gedrag heeft betrekking p het hele spectrum van verbale f nnverbale interacties tussen persnen die in f rnd de schl actief zijn, waarbij sprake is van daadwerkelijke f vermeende kwalijke bedelingen die psychische, lichamelijke f materiële schade f letsel tebrengen aan persnen f bjecten in f rnd de schl en waarbij frmele f infrmele gedragsregels geschnden wrden. Hierte behren nder andere pesten, cyberpesten en vandalisme. Er is sprake van pesten wanneer iemand langdurig en aanhudend het slachtffer is van gewelddadig gedrag van een f meer persnen (fysiek, psychisch, sciaal, materieel). Dit gedrag heeft tt del f gevlg dat het slachtffer schade wrdt tegebracht (kwetsen, ndermijnen, angstig maken.) Het slachtffer kan zich meestal niet verdedigen (machtsnevenwicht). Als er al aanleiding te wrdt gegeven, dan ng staat die niet in 1 Deze definities werden vergenmen van DebuteG., 2008, Vettenburg N. en Huybregts I.,

2 verhuding tt wat het slachtffer verkmt. Pestgedrag heeft in veel gevallen een sciale functie. Pesterijen gebeuren immers in een mgeving waar mensen elkaar vaker zien. Het vernederen f kwetsen van het slachtffer drukt k betekenissen uit naar de mgeving (machtsverhuding, nrmen, mgangscde). Cyberpesten is een variant van pestgedrag. Pesters maken hierbij gebruik van de nieuwe media (gsm, internetcmmunicatie) m hun slachtffer te schaden. De Vlaamse nderwijsinspectie bestudeerde in pdracht van het Departement Onderwijs niet alleen he leerlingen scren vr algemene vakken, maar gaat k na f leerlingen zich wel ged velen p een bepaalde schl. De emancipatie en zelfntpliing van jngeren meten resulteren in een kritische en creatieve deelname aan het maatschappelijke leven. De gerichtheid p een harmnische vrming en zrgverbreding is een essentieel nderdeel in de visie van de Vlaamse verheid p de kwaliteit van het nderwijs, die nder meer wrdt gecncretiseerd in de eindtermen. Het verklaart de aandacht van de nderwijsinspectie vr het welbevinden van leerlingen p schl. Checklist Pesten en geweld p schl De drie vragenlijsten die hiernder wrden aangebden laten te m na te gaan in heverre leerlingen, leerkrachten en uders te maken krijgen met de prblematiek van pesten en geweld p schl De enquête zal wrden afgenmen bij de leerlingen, uders en leerkrachten m de pestprblematiek en de ideeën errnd hier p schl in beeld te brengen en aan de hand daarvan nze zwakke punten aan te pakken. Ondertussen wrdt, m het pesten tegen te gaan p nze schl: tezicht vrzien tijdens de pauzes en bij het binnenkmen en buitengaan de van schl wrden tijdens de leswissel de leerlingen zveel mgelijk in de klassen gehuden. wrden de leerlingen van de klas naar de speelplaats begeleid dr de leerkracht. wrden de leerlingen van de speelplaats naar de klas begeleid dr de leerkracht. kleden de leerkrachten hun klas z leuk en interessant mgelijk aan m het p die manier aangenamer maken vr de leerlingen m er te verteven. de leerlingen ingelicht bij wie ze terecht kunnen als er zich prblemen vrden. Klastitularis Pedaggisch jaarverantwrdelijke Opveder CLB CSW Directie 2

3 Vragenlijst vr de leerlingen pesten en geweld p schl MEDEDELING Oudenaarde, xx/xx/xxxx Beste leerling, We vinden het belangrijk dat iedereen zich ged velt p nze schl. Daar willen we samen ns best vr den. Via deze vragenlijst willen we nagaan f jullie te maken krijgen met pestgedrag en geweld p schl. Het lukt niet altijd m die prblemen p te merken f te melden. Daarm rekenen we nu p jullie medewerking. Als iedereen de vragenlijst p een eerlijke manier invult, dan weten we ng beter wat ns te den staat. We zullen prberen liefst samen met jullie en jullie uders deze prblemen z ged mgelijk p te vangen en te helpen vrkmen. Iedereen heeft immers recht p een fijne schltijd, gede vrienden, een leuke klasgrep. Met jullie medewerking met het zeker lukken m hiervr te zrgen. Ged m weten is dat deze bevraging anniem is. Niemand heft haar f zijn naam te vermelden. Hpelijk geeft dit jullie een ged en veilig gevel. Jullie meten immers vrijuit kunnen spreken. Slechts een paar persnen zullen alle vragenlijsten verwerken. Zdra de resultaten er zijn, vernemen jullie hier meer ver. We kijken er nu al naar uit. Dank vr jullie medewerking! Met vriendelijke gret D. Lievens directeur Om misverstanden te vermijden, leggen we even uit wat er nder pesten en geweld wrdt verstaan: PESTEN betekent dat je herhaaldelijk dr één f meer leerlingen (meestal gaat het m dezelfde persn f persnen) werd lastig gevallen (pijn den, uitsluiten, kwetsende smsberichtjes f ft s, rddelen, afdreigen, afpersen, ) k nadat je liet verstaan dat je het niet leuk vnd. GEWELD betekent dat je te maken kreeg met één f meer situaties waarin iemand f anderen ju pijn hebben gedaan f ju p één f andere manier hebben gekwetst f mishandeld. Het geweld heeft ju geen deugd gedaan en liet spren na (angst, pijn, blauwe plekken, grt verdriet, slapelsheid, zelfmrd-gedachten, ) f heeft k bij ju tt een gewelddadige reactie geleid (tegen anderen, tegen juw mgeving, tegen jezelf, tegen vrwerpen). 3

4 1. Juw KLAS:. 2. Ik ben A: een meisje B: een jngen C: (leeftijd invullen) jaar 3. He vaak vel jij je alleen p schl? A: Ik vel me nit alleen p schl. B: Ik vel me heel zelden alleen p schl (slechts een paar keer). C: Ik vel me regelmatig alleen p schl. D: Ik vel me minstens een keer per week alleen p schl. E: Ik vel me meermaals per week alleen (zelfs dagelijks). 4. Heb je gede vrienden p schl? A: Ik heb gede vrienden/vriendinnen p schl. [Heveel gede vrienden heb je p schl? : ] B: Ik heb geen gede vrienden/vriendinnen p schl C: Ik ben vaak in het gezelschap van andere leerlingen. D: Ik ben meestal alleen p schl (bijvrbeeld: p de speelplaats, in de eetzaal, bij een uitstap, ) 5. Mijn schlvrienden/-vriendinnen (Let p: je kan hier meerdere antwrden aanstippen!) A: zijn ngeveer even ud als ik B: zijn eerder jnger dan ik C: zijn eerder uder dan ik D: zijn vral klasgenten E: zijn geen klasgenten F: zijn vral meisjes G: zijn vral jngens H: zijn zwel meisjes als jngens (ngeveer gelijk verdeeld) 6. Werd/wrd je dit schljaar gepest? A: Ja Ga verder met vraag 7. 4

5 B: Nee Ga verder met vraag He vaak werd/wrd jij dit schljaar gepest? A: Ik werd/wrd slechts één f twee maal gepest. B: Ik werd/wrd regelmatig gepest. C: Ik werd/wrd minstens een keer per week gepest. D: Ik werd/wrd meermaals per week gepest (zelfs dagelijks). 8. Waar werd/wrd je gepest? A: Ik werd/wrd vral p de speelplaats/tijdens de speeltijd gepest. B: Ik werd/wrd vral tijdens de lessen gepest. C: Ik werd/wrd vral tijdens de pauzes tussen de lessen gepest. D: Ik werd/wrd vral in de gangen gepest. E: Ik werd/wrd vral p weg naar/van de schl gepest. F: Ik werd/wrd gepest via mijn gsm. G: Ik werd/wrd gepest via het internet/mijn cmputer. H: Andere: 9. Op welke wijze werd/wrd je gepest? (Let p: k hier kan je meerdere antwrden aanstippen!) A: Ik werd/wrd enkel geplaagd en maak er geen prbleem van. B: Ik werd/wrd geschpt, geduwd, geslagen. C: Ik werd/wrd bedreigd (Vrbeeld: We gaan je pakken. Of: Vlgende keer pakken we je kleine brer aan ). D: Ik werd/wrd uitgeschlden, uitgelachen f belachelijk gemaakt. E: Ik werd/wrd vrtdurend uit de grep geslten. F: Er werden/wrden spullen van mij gestlen f stuk gemaakt. G: Ik werd/wrd afgeperst (Geef ns snep f geld f je gsm en we laten ju met rust.) en nder druk gezet (Als je dit niet det, dan ). H: Ik ntving/ntvang pest-smsjes. I: Ik werd/wrd gepest via mijn cmputer (chatten, haatmails, pestblg, ) J: Ik wrd p een andere manier gepest, namelijk :. 10. In welke klas zit(ten) de leerling(en) die ju pesten/gepest hebben? 5

6 A: In mijn eigen klasgrep. B: In een ander klas van hetzelfde leerjaar. C: In een hgere klas. D: In een lagere klas. E: In een lagere klas. F: In verschillende klassen. G: Zit(ten) niet p nze schl. 11. He vaak heb je dit schljaar andere leerlingen gepest? A: Ik heb dit schljaar niet gepest. (Ga dr naar vraag 13) B: Ik heb slechts één f tweemaal (mee-)gepest. C: Ik pest regelmatig andere leerlingen. D: Ik pest elke week wel iemand. E: Ik pest verschillende malen per week. 12. Als je kiest m een ander te pesten, dan de je dat vral (Ok bij deze vraag mag je meer dan één antwrd geven.) A: mdat je vreger werd gepest en je dit niet pnieuw wilt laten gebeuren. B: mdat jij je verveelt. C: mdat je pesten leuk vindt. D: mdat je geen flauwe leerlingen kunt verdragen. E: mdat je in een grep zit die wilt dat je meepest. F: mdat de leerling die gepest wrdt vrdien anderen heeft gepest en nu een les verdient. G: mdat je wilt tnen dat je sterk staat en dat anderen je meten respecteren. H: mdat pesten er vr zrgt dat je mee telt en aanzien krijgt in de grep. I: mdat je p die manier de sympathie van anderen prbeert te winnen f krijgt. J: m een andere reden, namelijk 13. Kreeg je p schl al te maken met andere vrmen van geweld dan pesten? A: Ja Ga verder met vraag 14. 6

7 B: Nee Ga verder met vraag Met welke andere vrmen van schlgeweld kreeg je het vrbije schljaar te maken? A: Scheldpartij(en) B: Vechtpartij(en) C: Vernielen van schlmateriaal D: Vernielen van persnlijke bezittingen E: Diefstal van persnlijke bezittingen, geld, F: Afpersing G: Bedreiging met lichamelijk geweld H: Seksueel geweld I: Verplicht wrden tt diefstal, geweld, vandalisme, J: Andere: 15. Ken je leerling(en) van juw klas f leerjaar die vaak dr andere leerlingen wrden gepest? A: Ja Om heveel leerlingen gaat het? : B: Nee 16. Ken je leerlingen die regelmatig andere leerlingen pesten (binnen en/f buiten de schl)? A: Ja Om heveel leerlingen gaat het? : B: Nee 17. Als je p de hgte bent van situaties waarin sprake is van pesten f geweld: met wie zu je er dan liefst ver praten? (Kies het belangrijkste antwrd.) A: Met mijn uder(s) B: Met een leerkracht f pveder C: Met mijn vrienden/leeftijdsgenten D: Met mijn grtuders E: Met mijn klasleraar G: Met de medewerker van het CLB H: Met nze huisarts I: Met een andere hulpverlener van buiten de schl J: Andere: 7

8 18. Wil je ng wat kwijt ver dit nderwerp (= pesten en geweld p schl) f heb je een belangrijke tip? DANK VOOR JOUW MEDEWERKING!! Vragenlijst vr de uders pesten en geweld p schl 1. In welke klas zit juw dchter f zn? Klas: 2. Is uw kind een meisje f een jngen? A: Jngen B: Meisje 3. Is uw kind dit schljaar p schl gepest? A: Ja (Ga nu naar vraag 4.) B: Nee (Ga nu naar vraag 10.) 4. He vaak is uw kind gepest? A: Slechts een f twee maal gedurende een krtere peride B: Regelmatig C: Bijna wekelijks D: Meerdere keren per week (tt zelfs dagelijks) 5. Van wie hebt u vernmen dat uw kind wrdt gepest? (Hier mag je eventueel meerdere antwrden aanstippen.) A: Mijn kind heeft het zelf verteld. B: Ik heb het zelf gezien. C: Ik vernam het van een klasgent. D: Ik vernam het van een andere uder. E: Ik vernam het via de klasleraar. F: Ik vernam het via een andere leraar/pveder. G: Ik vernam het van de directie. 8

9 H: Ik vernam het van iemand anders, nl. (functie). 6. Is er vlgens u sprake van een duidelijk aanwijsbare reden f aanleiding vr het pesten van uw kind? A: Ja, namelijk B: Nee. 7. Waar wrdt uw kind p schl gepest? (Meerdere antwrden zijn mgelijk.) A: Op de speelplaats. B: In de klas, tijdens de lessen. C: In de klas tijdens de leswisseling(en). D: In de gangen. E: Op weg naar/van de schl. F: Thuis en elders via gsm. G: Thuis, via internet en cmputer. H: Op een andere plaats, namelijk 8. He wrdt uw kind gepest? (Meerdere antwrden zijn mgelijk.) A: Mijn kind wrdt enkel wat geplaagd en maakt er geen prbleem van. B: Mijn kind wrdt geduwd, geschpt en/f geslagen. C: Mijn kind wrdt bedreigd. D: Mijn kind wrdt uitgeschlden en uitgelachen; er wrdt ver hem/ haar gerddeld. E: Mijn kind wrdt vrtdurend uitgeslten. F: De spullen van mijn kind wrden beschadigd f gestlen. G: Mijn kind wrdt gedwngen m spullen af te geven (afpersing) f zaken te den die hij/zij niet wenst te den (druk). H: Mijn kind ntvangt meermaals pest-sms-jes. I: Mijn kind wrdt lastig gevallen via de cmputer (internet-cmmunicatie). J: Op een andere manier, namelijk 9. In welke klas zitten de leerlingen die uw kind pesten? A: In dezelfde klas. B: In een andere klas van hetzelfde jaar. 9

10 C: In een hgere klas. D: In een lagere klas. E: In verschillende klassen. F: Andere: 10. Werd uw kind vrdien k al gepest? A: Nit. B: Heel sms. C: Regelmatig. D: Aanhudend, sinds. 11. Heeft uw kind last van pesterijen buiten de schlsfeer (buiten het schlgebuw en dr andere persnen)? A: Nit. B: Heel sms. C: Regelmatig. D: Aanhudend. 12. Denkt u dat uw kind andere kinderen zu durven pesten (al f niet in grep)? A: Nit. B: Heel sms. C: Regelmatig. D: Aanhudend. 13. He reageert uw kind als het gepest wrdt? Wat det het dan? 14. He reageert uw kind als het pmerkt dat anderen wrden gepest? 10

11 DANK VOOR UW MEDEWERKING! Vragenlijst vr de leerkrachten pesten en geweld p schl 1. Bent u man f vruw? A: Man B: Vruw 2. He lang staat u in het nderwijs. jaar. 3. U bent: A: Lesgever B: Pedaggisch jaarverantwrdelijke C: Secretariaatsmedewerker D: Opveder E: Klastitularis F: Lid van de schlleiding (directie, cördinatr, adjunct-directeur, ) G: Andere: 4. He dikwijls wrdt u direct f indirect met pestgedrag gecnfrnteerd? A: Ik wrd er nit mee gecnfrnteerd want er wrdt niet gepest. (Ga naar vraag 7.) B: Ik wrd er slechts één f twee maal per jaar mee gecnfrnteerd. (Ga naar vraag 5.) C: Ik wrd er regelmatig mee gecnfrnteerd. (Ga naar vraag 5.) D: Ik wrd er gemiddeld één keer per week mee gecnfrnteerd. (Ga naar vraag 5). E: Ik wrd er verschillende keren per week mee gecnfrnteerd. (Ga naar vraag 5.) 5. Waar hebt u pestsituaties waargenmen? (U mag hier meerdere antwrden aanstippen.) A: Op de speelplaats. B: In de klas tijdens de les. C: In de klas tijdens pauzes en leswissels. 11

12 D: In de gangen. E: Op weg naar en van de schl. F: Ergens anders, namelijk 6. He wrdt er in die gevallen gepest? (Ok hier zijn meerdere antwrden mgelijk.) A: Er wrdt enkel geplaagd; het is eenmalig en zrgt niet vr prblemen. B: Er wrdt geduwd, geschpt en geslagen. C: Er wrden leerlingen bedreigd en nder druk gezet. D: Leerlingen wrden uitgeschlden, uitgelachen f er wrdt ver hen gerddeld. E: Er wrden leerlingen uit de grep geslten. F: Er wrden spullen van leerlingen beschadigd en/f gestlen. H: Er wrden leerlingen afgeperst. I: Leerlingen ntvangen pest-sms-jes. J: Leerlingen wrden via het internet gepest (haatmails, uitsluiting, kwetsende ft s f pestblg 7. In geval u te maken krijgt met pestsituaties: he reageert u dan? (Meerdere antwrden zijn mgelijk.) A: Ik de niets mdat ik niet weet wat ik dan best de. B: Ik de niets mdat ik niet wens in te grijpen. C: Ik km tussenbeide en zrg dat het pestgede stpt (en daar laat ik het bij). D: Ik km tussenbeide en bespreek het pestgedrag met de betrkken leerlingen. E: Ik km niet tussenbeide maar meld het prbleem aan de directie, de klasltitularis f de pedaggisch jaarverantwrdelijke. F: Ik km wel tussenbeide en meld het prbleem nadien aan de directie, de klasltitularis f de pedaggisch jaarverantwrdelijke. G: Ik de iets anders, namelijk 8. He vindt u dat er in het algemeen p pestgedrag gereageerd met wrden? (Ok hier mag u meerdere antwrden aanstippen.) A: Er met z weinig mgelijk aandacht aan wrden besteed: pesten hrt erbij; jngeren leren zich z met vallen en pstaan handhaven in de grep. B: Wie gepest wrdt met aangesprd wrden m te reageren. 12

13 C: De schl met pestende leerlingen zveel mgelijk prberen te betrappen en straffen. Een strenge aanpak werkt. D: De schl met er vral vr zrgen dat pesterijen stppen en dat de tegebrachte menselijke en materiële schade wrdt hersteld. E: De gepeste leerling met er wrden te aangezet m samen met zijn/haar uders hulp te zeken. F: Gepeste leerlingen meten hun prblemen zelf prberen p te lssen. G: De schl met met alle beschikbare middelen prberen m pestgedrag te vrkmen en aan te pakken. H: Ander vrstel: 9. Kies tussen de maatregelen die hiernder vermeld staan drie maatregelen die vlgens u het best bijdragen tt het plssen van pestgedrag p schl: A: De directie met de pestende leerlingen aanpakken. B: De klasleraar met de pestende leerlingen aanpakken. C: Alle leerkrachten dragen verantwrdelijkheid m het pesten te den stppen en te helpen vrkmen. D: Leerlingenbegeleiders meten samen met de leerlingen naar plssingen zeken E: De leerlingen meten mee wrden ingezet m pestprblemen vlugger p te spren en samen met de betrkkenen te helpen plssen ( peerbemiddeling ). F: Het CLB met dit srt prblemen aanpakken en naar een plssing tewerken. G: De schl en de uders van beide partijen meten samenwerken. H: De schl met vral werk maken van preventie en daarm investeren in sensibilisatie en infrmatie bij alle leerlingen, leerkrachten en uders. H: Andere persnen f instanties meten wrden ingeschakeld, namelijk 10. Welke cncrete prblemen ervaart u in verband met het vrkmen, pspren en aanpakken van pestprblemen? 11. Welke vrstellen f tips wilt u aanreiken m de pestaanpak p schl te verbeteren? DANK VOOR UW MEDEWERKING! 13

14 Preventie Uit nderzek blijkt dat het wat betreft preventie belangrijk is m werk te maken van een leerlinggerichte vrm van nderwijs. Cncreet wil dit zeggen dat er sprake met zijn van een psitieve beeldvrming van jngeren, dat leerkrachten en schlen met respect meten mgaan met hun leerlingen, k met de meilijke leerlingen, dat er cnstructief met gereageerd wrden p prblematisch leerlinggedrag, dat er specifieke maatregelen ndig zijn vr de meilijkste leerlingen (zals een Time-Out). Ten sltte is het van belang dat er aandacht besteed wrdt aan de werkcndities binnen de schl, de klassamenstelling is van belang, de heveelheid werk- en studiedruk, de inrichting van de klaslkalen,. Pesten kmt het meest vr buiten de eigenlijke lessituatie, tijdens pauzes en eetmmenten, en p mmenten dat de leerlingen zich verplaatsen. Vldende tezicht in de mate van het mgelijke is dus een vereiste. De cncrete aanpak 1. Melden van een pestprbleem Pestgedrag wrdt pgemerkt f gemeld: leerkracht gaat gesprek aan met de leerling m achtergrnd te kennen. Indien de leerkracht zich er niet ged bij velt, stuurt hij/zij de leerling dr naar PJV / pveder / CLB / CSW vr individueel gesprek Er w rdt echter ng geen straf gegeven f rdeel geveld aangezien er ng geen duidelijkheid is ver wat er precies gebeurd is. 2. Individuele aanpak met het slachtffer Gesprek met slachtffer(s): empathisch luisteren (de situatie niet minimaliseren) ingaan p het psitieve van het slachtffer m het zelfbeeld p te krikken de cncrete pestsituatie bespreken nagaan wat er is gebeurd, he lang is het al aan de gang? wat had je kunnen den? he had het anders gekund? samen zeken naar redenen waarm het slachtffer w rdt gepest prbeer met het slachtffer ver zijn prble(e)m(en) te praten 3. Individuele aanpak met de pestkp Gesprek met dader(s): Praat met hem/haar ver zijn/haar ngewenst gedrag, niet ver zijn/haar persn. Waarm heb je dit gedaan? Was er een cnflict? Vraagt de pestkp m aandacht? Wil hij macht uitefenen p het slachtffer? Zu hij dat zelf k willen ervaren? Hem kwetsen f kleineren helpt niet. Prbeer een dialg p te buwen, zdat hij inziet dat het pestgedrag naanvaardbaar is. Maak cncrete afspraken! Wat ga je den m het weer ged te maken? Wat als het ng eens gebeurt? 14

15 He ga je erp letten? Wat de vlgende stappen zijn indien het pesten niet stpt. 4. Cnfrntatie Cnfrntatie tussen het slachtffer(s), dader(s) en verige betrkken partijen (meelpers) indien het slachtffer dit aankan waarbij besprken wrdt wat er met gebeuren pdat iedereen zich weer ged zu velen. 5. Gesprek met de uders Ouders van het slachtffer velen zich vaak verveeld f beschaamd. Werk samen met de uders een plan uit. Overtuig de uders dat pesten niet hpels is en dat er p schl wel degelijk aan gewerkt wrdt. 6. Het anti-pestcntract Vb van z een mededeling/cntract Eventueel kan k de plitie erbij betrkken wrden. De n-blame methde Een gede werkmethde m pestgedrag aan te pakken in de klas is de N Blame Methde. Deze methde kmt uit Grt-Brittannië. Gerge Rbinsn en Barbara Maines bedachten de methde in In deze methde krijgt niemand de schuld van de situatie. Veel belangrijker is: he kunnen w e het samen aanpakken! Het is een methde die w erkt in 7 cncrete stappen: 1. Een gesprek met het slachtffer In het eerste gesprek met het slachtffer w rdt er vral geluisterd naar zijn verhaal. Daarna vertellen we he de n blame methde werkt. Vaak merken we dat het slachtffer al een beetje pgelucht is, mdat er eindelijk iets aan dat pesten zal gedaan wrden. Daarna maken we samen een grepje met daarin een aantal persnen die pesten en een aantal teschuwers uit de middengrep. 2. Bijeenkmst met de grep Dat grepje rep je daarna samen, znder dat het slachtffer erbij is. 3. Het prbleem uitleggen Je legt aan het grepje uit he die persn die gepest wrdt zich velt. Dit heb je eerder samen met die persn besprken. Je zegt er k bij wat de mgelijke gevlgen zijn van het pestgedrag: dat die persn bang is m in de grep te kmen, wil afhaken van schl. Het grepje beseft meestal wel dat ze ziets niet zelf zuden willen meemaken. In het grepsgesprek kmen meestal veel zaken naar bven. Vaak zijn er in dat grepje mensen die vreger k al eens gepest werden. Dat vnden ze ten k niet fijn. Wat we niet gaan den is het grepje laten vertellen he zij de situatie ervaren. Sms zeggen ze: ja, maar zij is ermee begnnen f hij begint altijd te vechten,. Het is erg belangrijk dat de persn die dit gesprek vert, de technieken kent m een grep te hanteren. 15

16 4. Verantwrdelijkheid uitdelen In deze maken we duidelijk dat iedereen een verantwrdelijkheid heeft. We gaan niemand beschuldigen van het pesten, maar we benadrukken wel dat de grep iets aan het prbleem kan den. 5. Vrstellen frmuleren Hier vragen we dat iedereen een vrstel det m iets te den. Het heven geen grtste dingen te zijn, meestal zijn het zaken zals: ik ga vanaf nu geiendag zeggen f ik zal vragen f ze niet wil meespelen f ik laat ze vanaf nu gerust. 6. Wachten! Nu is het aan de grep We wachten een week en bekijken he de grep vruitgang maakt. We geven de jngeren de kans m te den w at ze belfd hebben. Het slachtffer kan/mag in tussentijd cntact pnemen maar zelf nemen we hierte geen initiatief. 7. De evaluatie In een laatste fase gaan we een gesprek veren met alle betrkkenen. Sms is het aangewezen mdat met iedereen samen te den, sms niet. We bevragen he het gaat, he iedereen zich velt? Als de situatie niet beter is, kunnen we terugkeren naar een bepaalde fase f een ander grepje samenstellen. 16

Pesten op onze school: wat weten we er van?

Pesten op onze school: wat weten we er van? deel 2: hfdstuk 4 - Pesten p schl: wat weten we ervan? - 1. Pesten p schl: in de spiegel kijken Hfdstuk 4 Pesten p nze schl: wat weten we er van? 1. Pesten p schl: in de spiegel kijken. De praktijk tnt

Nadere informatie

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool PEST PROTOCOL Prins Willem-Alexanderschl Wat is een pestprtcl? Een pestprtcl is een aantal vereenkmsten ver het tegengaan van pesten. Een afspraak tussen de schl, de kinderen en de uders. Waarm een pestprtcl?

Nadere informatie

Pestprotocol basisschool Pieter Wijten

Pestprotocol basisschool Pieter Wijten Pestprtcl basisschl Pieter Wijten Basisschl Pieter Wijten werkt aan een veilig schlklimaat waarin kinderen respectvl met elkaar mgaan. Ze hanteert drie principes: Ik zrg ged vr mezelf Ik zrg ged vr de

Nadere informatie

Protocol: Pestprotocol

Protocol: Pestprotocol Prtcl: Pestprtcl Inleiding Pesten kmt p iedere schl in mindere f meerdere mate vr. Het is een prbleem dat vr de betrkkenen verstrekkende gevlgen kan hebben in de lp van hun levens. Uit nderzek blijkt dat

Nadere informatie

Pestprotocol. Uitleg van de petten van de Kanjertraining VOOR ALLE KINDEREN VOOR HET GEPESTE KIND

Pestprotocol. Uitleg van de petten van de Kanjertraining VOOR ALLE KINDEREN VOOR HET GEPESTE KIND Pestprtcl Dit pestprtcl bestaat uit 4 delen:vr alle kinderen, vr het gepeste kind, vr de pester en, vr de uders. Deze partijen zijn allemaal betrkken bij een situatie waarin gepest wrdt. Uitleg van de

Nadere informatie

PESTEN. Deze folder is een hulpmiddel voor jou en je kind om samen te leren over pesten en hoe je dit kan stoppen.

PESTEN. Deze folder is een hulpmiddel voor jou en je kind om samen te leren over pesten en hoe je dit kan stoppen. PESTEN Deze flder is een hulpmiddel vr ju en je kind m samen te leren ver pesten en he je dit kan stppen. WAT IS PESTEN? Pesten is iemand anders bewust bedreigen, bang maken, uitdagen, uitschelden f pijn

Nadere informatie

Pestprotocol Cazemierschool 2012

Pestprotocol Cazemierschool 2012 Pestprtcl Cazemierschl 2012 Vrwrd De Cazemierschl is een Prtestants Christelijke schl, die werkt vanuit de Jenaplanvisie. Dat betekent dat vr nze schl de algemeen menselijke waarden zals gemeenschapszin,

Nadere informatie

Anti Pestbeleid Uitgangspunt: Ieder kind heeft recht op een veilige omgeving en een plezierige schooltijd. Achtergrond

Anti Pestbeleid Uitgangspunt: Ieder kind heeft recht op een veilige omgeving en een plezierige schooltijd. Achtergrond Anti Pestbeleid Uitgangspunt: Ieder kind heeft recht p een veilige mgeving en een plezierige schltijd Achtergrnd - Wat is pesten? 'Iemand wrdt getreiterd f is het mikpunt van pesterijen als hij f zij herhaaldelijk

Nadere informatie

Algemene vragen. Beste leerlingen,

Algemene vragen. Beste leerlingen, Beste leerlingen, Ik ben een derdejaarsstudente van de PXL Hgeschl te Hasselt. Ik vlg de pleiding maatschappelijk werk. Mijn eindwerk gaat ver de mtivatie van leerlingen in het technisch secundair nderwijs.

Nadere informatie

GBS HET KOMPAS ZEGT NEEN TEGEN PESTEN!

GBS HET KOMPAS ZEGT NEEN TEGEN PESTEN! GBS HET KOMPAS ZEGT NEEN TEGEN PESTEN! Pstadres: GBS Het Kmpas, Kardinaal J. Cardijnstraat 1, 9170 Sint-Gillis-Waas, 03 727 17 70 1. Visie Als schl willen we extra aandacht geven aan het welbevinden van

Nadere informatie

o Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen

o Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Pestprtcl 1. Del Dit PESTPROTOCOL heeft als del: Alle kinderen meten zich in hun basisschlperide veilig kunnen velen, zdat zij zich ptimaal kunnen ntwikkelen Dr regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen

Nadere informatie

Onze school gebruikt hierbij naast het SPCO veiligheidplan, in ieder geval de volgende hulpmiddelen:

Onze school gebruikt hierbij naast het SPCO veiligheidplan, in ieder geval de volgende hulpmiddelen: Graaf Jan van Mntfrtschl Beleid ter vrkming en/f regulering van pestgedrag 1. 1 Inleiding: Iedere schl heeft een veilig schlklimaat ndig. Op de Graaf Jan van Mntfrtschl zijn wij ns ervan bewust dat veiligheid

Nadere informatie

Pestprotocol. 1 Achtergrond. 1.1 Uitgangspunt. 1.2 Pesten in het cluster-4-onderwijs. Onderwijs. Pestprotocol Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014

Pestprotocol. 1 Achtergrond. 1.1 Uitgangspunt. 1.2 Pesten in het cluster-4-onderwijs. Onderwijs. Pestprotocol Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014 Pestprtcl Onderwijs Pestprtcl Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014 1 Achtergrnd 1.1 Uitgangspunt Beleid tegen pesten valt binnen het veiligheidsbeleid van Yulius Onderwijs. Ons uitgangspunt is dat nze schl een

Nadere informatie

Gedragsprotocol Samenwerkingsschool Balans. Wat is het gedragsprotocol? Uitgangspunt. Pesten of plagen?

Gedragsprotocol Samenwerkingsschool Balans. Wat is het gedragsprotocol? Uitgangspunt. Pesten of plagen? Gedragsprtcl Samenwerkingsschl Balans Wat is het gedragsprtcl? Het gedragsprtcl vrmt de verklaring van het schlbestuur, de directie, de leerkrachten, de leerlingen en de uders waarin is vastgelegd dat

Nadere informatie

PESTPROTOCOL OBS Aan de Roer

PESTPROTOCOL OBS Aan de Roer PESTPROTOCOL OBS Aan de Rer Pestprtcl OBS Aan de Rer 1 Inleiding Vr u ligt het Pestprtcl OBS Aan de Rer. Het prtcl geeft leerkrachten van grep 1 tt en met 8 richtlijnen vr het vrkmen, signaleren en aanpakken

Nadere informatie

Wij zijn een KiVaschool!

Wij zijn een KiVaschool! Elke schl bij Stichting Allure hanteert een Pestprtcl. Dit schlspecifieke Pestprtcl is een afgeleide van het algemeen Pestprtcl Allure. O.B.S.Geert Hlle hanteert de KiVa aanpak. Wij zijn een KiVaschl!

Nadere informatie

Huiswerk Informatie voor alle ouders

Huiswerk Informatie voor alle ouders Nummer 6 mei 2010 Huiswerk Infrmatie vr alle uders Huiswerk en efening Ged leren lezen en rekenen is belangrijk, want je hebt deze vaardigheden in het dagelijks leven veral ndig. Kinderen ged leren lezen

Nadere informatie

Pestprotocol. Pestprotocol Stichting Allure januari 2012 1

Pestprotocol. Pestprotocol Stichting Allure januari 2012 1 Pestprtcl Elke schl bij Stichting Allure hanteert een Pestprtcl. Het schlspecifieke Pestprtcl is een afgeleide van dit algemeen Pestprtcl. 1. Del van het pestprtcl: Wij vinden dat elk kind dat bij ns naar

Nadere informatie

o o o BIJLAGE PEDAGOGISCHE VISIE A. Gedragsindicatoren personeel in relatie tot leerlingen (vice versa)

o o o BIJLAGE PEDAGOGISCHE VISIE A. Gedragsindicatoren personeel in relatie tot leerlingen (vice versa) PEDAGOGISCHE VISIE A. Algemeen De pedaggische visie vertelt he de schl met leerlingen, persneel en uders van leerlingen wil mgaan en wat de schl verwacht ten aanzien van de relatie tussen leerlingen en

Nadere informatie

Cursussen CJG. (samenwerking tussen De Meerpaal en het onderwijs in Dronten) Voortgezet Onderwijs

Cursussen CJG. (samenwerking tussen De Meerpaal en het onderwijs in Dronten) Voortgezet Onderwijs Cursussen CJG (samenwerking tussen De Meerpaal en het nderwijs in Drnten) Vrtgezet Onderwijs 1 Faalangst (vrtgezet nderwijs) Faalangsttraining is vr jngeren die gespannen zijn en (te) veel nadenken ver

Nadere informatie

VAN OUDERCOMITÉ NAAR OUDERRAAD

VAN OUDERCOMITÉ NAAR OUDERRAAD VAN OUDERCOMITÉ NAAR OUDERRAAD Sinds 1 september 2004 kan elke schl een uderraad prichten vlgens het participatiedecreet. Het schlbestuur is verplicht m een uderraad p te richten als 10% van de uders er

Nadere informatie

Protocol bij het overlijden van een gezinslid van een leerling

Protocol bij het overlijden van een gezinslid van een leerling Prtcl bij het verlijden van een gezinslid van een leerling Algemeen: Er wrden geen mededelingen aan de pers gedaan. Het lcatie aanspreekpunt f de directeur meldt alleen dat nze 1 ste zrg de nabestaanden

Nadere informatie

MedewerkerMonitor Benchmark in de Zorg

MedewerkerMonitor Benchmark in de Zorg MedewerkerMnitr Benchmark in de Zrg Telichting pzet vragenlijst en invulinstructies U heeft een inlgcde ntvangen per brief f per e-mail. Mcht u geen inlgcde ntvangen hebben, dan kunt u terecht bij de benchmarkcördinatr

Nadere informatie

Sociaal veiligheidsprotocol VMBO Helicon Eindhoven

Sociaal veiligheidsprotocol VMBO Helicon Eindhoven Sciaal veiligheidsprtcl VMBO Helicn Eindhven Dit prtcl is een bijlage van het begeleidingsplan van nze schl. Standpunt In dit prtcl verklaren schl en uders tezamen, dat we grensverschrijdend gedrag en

Nadere informatie

Stad & Esch maken we samen: Van pesten naar een wij-gevoel

Stad & Esch maken we samen: Van pesten naar een wij-gevoel Stad & Esch maken we samen: Van pesten naar een wij-gevel Omgaan met pesten pagina 1 van 11 Inhudspgave 1. Vrwrd blz. 3 2. Van pesten naar.een wij-gevel blz. 4 3. Stappen bij structureel pestgedrag blz.

Nadere informatie

Een natuurlijk proces

Een natuurlijk proces Ik vel het weer. Het is er weer. Sms even, dan de hele tijd. Ik wil je niet kwetsen. Ik wil het niet weer zeggen, maar het is er weer. (Gijs Hrvers) Overprikkeling Veel mensen met autisme hebben gede intellectuele

Nadere informatie

Huiswerk. Waarom geven wij op school huiswerk? Wij vinden huiswerk zinvol, omdat we denken daar het volgende mee te kunnen bereiken :

Huiswerk. Waarom geven wij op school huiswerk? Wij vinden huiswerk zinvol, omdat we denken daar het volgende mee te kunnen bereiken : Versie: ktber 2016 Huiswerk Op nze schl wrdt in diverse grepen huiswerk gegeven. Onder huiswerk verstaan we werk dat vanuit de schl meegegeven wrdt en waarvan verwacht wrdt dat het dr de kinderen thuis

Nadere informatie

20 jaar kinderrechten!

20 jaar kinderrechten! Er is er een jarig, hera hera! Rechten? Plichten? Wensen? Ken je iemand die jarig is? Je buurjngen f je beste vriend? Jarig zijn is leuk. Vr de jarige zelf, maar k vr de anderen. Er is een feestje. We

Nadere informatie

Gouda, februari 2012. Team en schoolleiding Goejanverwelleschool.

Gouda, februari 2012. Team en schoolleiding Goejanverwelleschool. Guda, februari 2012. Team en schlleiding Gejanverwelleschl. Pestprtcl Pesten is een ernstig verschijnsel. Het kmt p alle schlen vr, k p de Gejanverwelleschl! Juist in deze tijd, met de mderne mgelijkheden

Nadere informatie

Gespreksleidraad WOII geïnteresseerden

Gespreksleidraad WOII geïnteresseerden Gespreksleidraad WOII geïnteresseerden Delstellingen Diepgaand inzicht krijgen in infrmatiebehefte m.b.t. WOII persnlijke betekenis WOII ntstaan interesse in WOII beiende/interessante thema s gebruik en

Nadere informatie

Inhoud. Pestprotocol basisschool Het Palet

Inhoud. Pestprotocol basisschool Het Palet Inhud Plagen f pesten?... 3 Del pestprtcl basisschl Het Palet... 3 Preventief pestbeleid... 4 Klimaat van het Palet... 4 Werkvrmen... 4 Indien er tch sprake is van pestgedrag?... 5 Tips aan de uders...

Nadere informatie

Goede afspraken maken goede vrienden

Goede afspraken maken goede vrienden Dag van de demcratie Gede afspraken maken gede vrienden Delstellingen Kinderen verkennen eigen standpunt ver klasafspraken. Kinderen verkennen de standpunten van klasgenten ver klasafspraken. De kinderen

Nadere informatie

Monitor de Bibliotheek op school

Monitor de Bibliotheek op school Mnitr de Biblitheek p schl 2018-2019 Vragenlijst leerkracht Je vult deze vragenlijst in vr: - BRIN-cde van de schl - naam van de schl - plaats waar de schl staat - grep LEZEN 1. He vaak de je dit gemiddeld?

Nadere informatie

Zorg op K.S.T.S. Temse-Velle

Zorg op K.S.T.S. Temse-Velle Zrg p K.S.T.S. Temse-Velle Beste uders, De zrgwerking p nze schl bestaat al heel wat jaren en is vrtdurend in beweging. Enerzijds mdat de wetgeving i.v.m. zrg verandert, anderzijds mdat leerlingzrg zelf

Nadere informatie

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit.

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit. Criteria en vragenlijst themacertificaat Relaties en seksualiteit Primair nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Relaties en seksualiteit.

Nadere informatie

draaiboek suïcidepreventie

draaiboek suïcidepreventie draaibek suïcidepreventie Algemeen Een draaibek is een handleiding f stappenplan waarin stap vr stap wrdt behandeld wat er p je af kan kmen mcht er zich een bepaalde gebeurtenis f crisis vrden. Elke gebeurtenis

Nadere informatie

Het Coole Kikkerplan Binnen twee weken een klas vol vet coole kikkers Groep 4 tot en met 8

Het Coole Kikkerplan Binnen twee weken een klas vol vet coole kikkers Groep 4 tot en met 8 Het Cle Kikkerplan Binnen twee weken een klas vl vet cle kikkers Grep 4 tt en met 8 Anne Kijman, Kinderpsychlg NIP/Gz BIG i.s.m Christine de Jngh en Yvnne van der Zanden, leerkrachten Jhannesschl Pijnacker

Nadere informatie

Beleidsplan Sociale Veiligheid

Beleidsplan Sociale Veiligheid Beleidsplan Sciale Veiligheid Basisschl t Klkhuis Hazelaar 47 5664VE Geldrp Ieder kind det erte! t Klkhuis is in schljaar 2016-2017 gestart met de invering van De Vreedzame Schl. De Vreedzame Schl vrziet

Nadere informatie

Pestprotocol. Alle dingen dan, die gij wilt, dat u de mensen zouden doen, doet gij hun ook alzo. Mattheüs 7 vers 12

Pestprotocol. Alle dingen dan, die gij wilt, dat u de mensen zouden doen, doet gij hun ook alzo. Mattheüs 7 vers 12 Pestprtcl Alle dingen dan, die gij wilt, dat u de mensen zuden den, det gij hun k alz Mattheüs 7 vers 12 Versie juni 2016 Pestprtcl NHB De Lelie Inhudspgave Inleiding... 3 Algemene infrmatie... 3 Wat is

Nadere informatie

Als uitgangspunt zijn er drie wensen waar jij uit kunt kiezen:

Als uitgangspunt zijn er drie wensen waar jij uit kunt kiezen: Stap 2 Wat ga je den? Je gaat een wens kiezen ver wat jij anders wilt in het met elkaar mgaan. Daarna kies je twee manieren waarp jullie die wens gaan waarmaken. Je schrijft k ng p welke kwaliteiten en

Nadere informatie

Alle secundaire scholen, binnen de regio MidLim, met een klasgroep in de 2de of 3de graad waarin: o o o o o

Alle secundaire scholen, binnen de regio MidLim, met een klasgroep in de 2de of 3de graad waarin: o o o o o Klas-in-zicht Een negatieve grepsdynamiek, leerlingen die niet met elkaar vereen kunnen kmen, een vertrebelde relatie tussen leerlingen en leerkrachten, meilijk les kunnen geven dr strend gedrag, zijn

Nadere informatie

Les 2. Een open gesprek over psychische gezondheid. Groepsvormingsopdrachten. is een project van Diversion en MIND

Les 2. Een open gesprek over psychische gezondheid. Groepsvormingsopdrachten. is een project van Diversion en MIND Les 2 Een pen gesprek ver psychische gezndheid Grepsvrmingspdrachten is een prject van Diversin en MIND VOOR DE DOCENT Deze les kan als lsstaande pdracht gegeven wrden, maar k als vervlg p de MIND Yung

Nadere informatie

Passend Onderwijs. Tot wanneer is het nog passend?

Passend Onderwijs. Tot wanneer is het nog passend? Wat zijn de grenzen aan de zrg die de Uilenburcht kan bieden? Tt hever reikt de draagkracht van De Uilenburcht? Achtergrnd Het uitgangspunt van De Uilenburcht is altijd dat we nze leerlingen z lang mgelijk

Nadere informatie

Stap 1. Wat wil jij?

Stap 1. Wat wil jij? Stap 1. Hi Iemand heeft het idee dat jij wel wat supprt kunt gebruiken. Dat kunnen je uders zijn, een vriend/vriendin een therapeut f iemand anders die ju ged kent. Die iemand wil graag dat jij hulp krijgt

Nadere informatie

Veel gestelde vragen huurbeleid 18 oktober 2012

Veel gestelde vragen huurbeleid 18 oktober 2012 Veel gestelde vragen huurbeleid 18 ktber 2012 Algemeen: 1. Waarm kmt er een nieuw huurbeleid? Een aantal ntwikkelingen heeft ervr gezrgd dat wij ns huurbeleid hebben aangepast. Deze ntwikkelingen zijn:

Nadere informatie

Rouwprotocol Widdonckschool Weert overlijden van een leerling

Rouwprotocol Widdonckschool Weert overlijden van een leerling Ruwprtcl Widdnckschl Weert Ruwprtcl Widdnckschl Weert verlijden van een leerling In dit prtcl wrdt beschreven he Widdnckschl Weert kan handelen bij het verlijden van een leerling(en) van nze schl. Dit

Nadere informatie

Pestprotocol ICBS De Trimaran. Pestprotocol. ICBS De Trimaran

Pestprotocol ICBS De Trimaran. Pestprotocol. ICBS De Trimaran Pestprtcl ICBS De Trimaran Pestprtcl ICBS De Trimaran 0 Pestprtcl ICBS De Trimaran Inhud Het pestprtcl... 2 Wat is pesten?... 3 Wat is de vijf sprenaanpak?... 5 He vlgt de schl de sciaal emtinele ntwikkeling?...

Nadere informatie

Ouders en loopbaankeuzes

Ouders en loopbaankeuzes Vragenlijst kennismakingsgesprek Vul in/kruis aan wat van tepassing is. Naam van de uder: Bereikbaar via telefnnummer: en mail: Hij/zij is O de vader O de meder O iemand anders*, namelijk: *Indien niet

Nadere informatie

Beleid met betrekking tot pestgedrag.

Beleid met betrekking tot pestgedrag. Beleid met betrekking tt pestgedrag. Del : CBS Samen Onderweg met een veilige schl zijn vr leerlingen, medewerkers en uders. Pesten hrt hier niet bij en met zveel als mgelijk uitgebannen wrden. Preventief.

Nadere informatie

Vragenlijst: Ouderenagressie, een verschijnsel in Thuiszorg Bilzen?

Vragenlijst: Ouderenagressie, een verschijnsel in Thuiszorg Bilzen? Bijlage 1: de vragenlijst Vragenlijst: Ouderenagressie, een verschijnsel in Thuiszrg Bilzen? Ik de een nderzek naar uderenagressie ten aanzien van de hulpverlening vr mijn eindwerk. Dit nderzek de ik mede

Nadere informatie

Vier beproefde manieren om de pot met goud, leren van elkaars ervaringen, open te maken

Vier beproefde manieren om de pot met goud, leren van elkaars ervaringen, open te maken Vier beprefde manieren m de pt met gud, leren van elkaars ervaringen, pen te maken Het leren van ervaringen vraagt m het nderzeken van die ervaringen, het liefst in een grep samen met anderen. Dit kan

Nadere informatie

Godsdienstige stellingname collega

Godsdienstige stellingname collega Gdsdienstige stellingname cllega Je werkt p een penbare basisschl en hebt kinderen van verschillende natinaliteiten in je grep. Een van je cllega's draagt een hfddek. De kinderen uit haar grep scren ged

Nadere informatie

Planning. Week Les Thuis Af. Uitleg nieuwe opdracht Reclame en Campagnes Onderzoek Orange Baby s - NEE - -

Planning. Week Les Thuis Af. Uitleg nieuwe opdracht Reclame en Campagnes Onderzoek Orange Baby s - NEE - - Planning Week Les Thuis Af 4 Uitleg nieuwe pdracht Reclame en Campagnes Onderzek Orange Baby s - - - NEE 5 Afmaken nderzek Orange Babys Beginnen nderzek Plus supermarkten Afmaken nderzek Plus supermarkten

Nadere informatie

Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs.

Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht p Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Dia 1 Opmerking vr de presentatr: in het geval u tijd te krt kmt, kunt u de blauwe tekst als ptineel beschuwen

Nadere informatie

EVALUATIE TER STATE. Marion Matthijssen, Marn van Rhee. Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) juli 2005. In opdracht van Raad van State

EVALUATIE TER STATE. Marion Matthijssen, Marn van Rhee. Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) juli 2005. In opdracht van Raad van State EVALUATIE TER STATE Marin Matthijssen, Marn van Rhee Centrum vr Onderzek en Statistiek (COS) juli 2005 In pdracht van Raad van State Centrum vr Onderzek en Statistiek (COS) Auteur: Marin Matthijssen en

Nadere informatie

Klachtenbeleid Stichting KOM Kinderopvang

Klachtenbeleid Stichting KOM Kinderopvang Klachtenbeleid Stichting KOM Kinderpvang KOM Kinderpvang verzrgt kinderpvang vr kinderen in de leeftijdsgrep 0 tt en met 12 jaar. Alle medewerkers van de stichting zetten zich vlledig in m kwalitatief

Nadere informatie

Meldcode bij een vermoeden van kindermishandeling voor scheidingsbegeleiders [versie 28-04-2009]

Meldcode bij een vermoeden van kindermishandeling voor scheidingsbegeleiders [versie 28-04-2009] 1 Algemeen Meldcde bij een vermeden van kindermishandeling vr scheidingsbegeleiders [versie 28-04-2009] 1.1 Iedere ScS Scheidingsspecialist, ScS Zandkasteelcach, ScS OKEE-cach, hierna te nemen scheidingsbegeleider,

Nadere informatie

Pedagogische Civil Society

Pedagogische Civil Society Pedaggische Civil Sciety Nieuwkmer in het cntinuüm van pvedndersteuning? 4 juni 2010 Drs. Cécile Winkelman Irene Sies, MSc Welkm Drs. Cécile Winkelman Irene Sies, MSc Werkzaam bij SO&T: kwaliteit in Opveden

Nadere informatie

Informatiebrief over deelname aan het onderzoek Food2Learn

Informatiebrief over deelname aan het onderzoek Food2Learn Infrmatiebrief ver deelname aan het nderzek Fd2Learn Beste leerlingen, uders en/f wettelijk vertegenwrdigers, Dat het eten van vis (rijk aan mega- 3 vetzuren) ged is vr het functineren van de hersenen

Nadere informatie

Let op!! Niet zwemmen i.v.m. blauwalg. Leerdoelen: Kerndoelen Curriculum watereducatie SLO: NME leergebied: Werkvormen: Vakgebied: Niveau: Tijdsduur:

Let op!! Niet zwemmen i.v.m. blauwalg. Leerdoelen: Kerndoelen Curriculum watereducatie SLO: NME leergebied: Werkvormen: Vakgebied: Niveau: Tijdsduur: Let p!! Niet zwemmen i.v.m. blauwalg Vakgebied: Niveau: Tijdsduur: Bilgie, Aardrijkskunde klas 3 hav/vw ± 140 minuten Niet zwemmen i.v.m. blauwalg, we zien deze brden steeds vaker. Maar wat is blauwalg

Nadere informatie

Kolom A Kolom B Kolom C Kolom D 1 Je wilt leren zeilen. Wat doe je? Ik stap direct in de boot en ik probeer te zeilen.

Kolom A Kolom B Kolom C Kolom D 1 Je wilt leren zeilen. Wat doe je? Ik stap direct in de boot en ik probeer te zeilen. Leerstijlen Iedereen heeft een vrkeur bij leren en hanteert daarbij, nbewust, een bepaalde leerstijl. Het is prettig als jij weet wat vr leerstijl jij hebt. Het is k handig als jij weet he een ander bepaalde

Nadere informatie

LOGO Fontys HS xxx DELIVERABLE 1-07 VRAGENLIJST KENNISMAKEN

LOGO Fontys HS xxx DELIVERABLE 1-07 VRAGENLIJST KENNISMAKEN LOGO Fntys HS xxx DELIVERABLE 1-07 VRAGENLIJST KENNISMAKEN met Fntys Hgeschl XXX studiejaar 2009-2010 Vul de vragenlijst in en neem deze mee naar het gesprek met de dcent. 1. Persnlijke gegevens Vr- en

Nadere informatie

Onze groep bezoekt de voorstelling op: LESBRIEF

Onze groep bezoekt de voorstelling op: LESBRIEF Onze grep bezekt de vrstelling p: LESBRIEF 1 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Geachte leerkracht, Deze lesbrief is bedeld

Nadere informatie

Intervisiemethodes. In andermans schoenen methode. Incidentenmethode. Kernmodel intervisiemethode. Roddelmethode. Leren van elkaars succes methode

Intervisiemethodes. In andermans schoenen methode. Incidentenmethode. Kernmodel intervisiemethode. Roddelmethode. Leren van elkaars succes methode Intervisiemethdes In andermans schenen methde Incidentenmethde Kernmdel intervisiemethde Rddelmethde Leren van elkaars succes methde Vijf stappen methde In andermans schenen methde Vrwaarden: Vrdelen:

Nadere informatie

Evaluatierapport Scalda - Groep 3 29 januari 26 maart 2014

Evaluatierapport Scalda - Groep 3 29 januari 26 maart 2014 Evaluatierapprt Scalda - Grep 3 29 januari 26 maart 2014 1. Inleiding, deelnemers en activiteiten In dit dcument wrden de bevindingen weergegeven van begeleiders en deelnemers die betrkken waren bij de

Nadere informatie

Groep 7 - Les 9: Pesten en plagen AANGEPASTE LES

Groep 7 - Les 9: Pesten en plagen AANGEPASTE LES Katern Werken aan Sciale Veiligheid Grep 7 Les 9 (aangepast) Grep 7 - Les 9: Pesten en plagen AANGEPASTE LES Del blk 1: Grepsvrming en een psitief sciaal klimaat, waar leerlingen zich mede verantwrdelijk

Nadere informatie

Als u een toelichting wilt geven, op één van uw antwoorden, dan kunt u dat aan het einde van de vragenlijst doen.

Als u een toelichting wilt geven, op één van uw antwoorden, dan kunt u dat aan het einde van de vragenlijst doen. VRAGENLIJST Beste mantelzrger, Deze vragenlijst is bedeld vr u. Dr het invullen van bijgaande vragenlijst krijgt u inzicht in de rzaken van uw belasting. Het maakt u bewust van uw situatie. In de vragenlijst

Nadere informatie

Pedagogisch klimaat en autisme. Pedagogisch klimaat en de Klimaatschaal. Groepsprocessen bij jongeren: rol van de leerkracht.

Pedagogisch klimaat en autisme. Pedagogisch klimaat en de Klimaatschaal. Groepsprocessen bij jongeren: rol van de leerkracht. Pedaggisch klimaat en autisme dr Ad Dnkers Klimaatschaal SIGA Dinsdag 9 december 2014 Inleiding Even vrstellen.. Pedaggisch klimaat en de Klimaatschaal Grepsprcessen bij jngeren: rl van de leerkracht.

Nadere informatie

Wegwijzer. Dagbehandeling in Behandelcentrum Heideheuvel Informatie voor kinderen en ouders

Wegwijzer. Dagbehandeling in Behandelcentrum Heideheuvel Informatie voor kinderen en ouders Wegwijzer Dagbehandeling in Behandelcentrum Heideheuvel Infrmatie vr kinderen en uders WELKOM! De kmende tijd kmen jij en je uders een dagbehandeling vlgen in Heideheuvel. In Heideheuvel werken we in een

Nadere informatie

Metacognitieve Therapie

Metacognitieve Therapie Metacgnitieve Therapie MODULE 10: TERUGVALPREVENTIE 10.1 terugvalpreventie 10.2 Psychse/schizfrenie: diagnse f stigma? Het begrip psychse, respectievelijk schizfrenie, wekt bij veel mensen een verkeerde

Nadere informatie

Het Grote Geldonderzoek: hoe ga je met je geld om?

Het Grote Geldonderzoek: hoe ga je met je geld om? Het Grte Geldnderzek: he ga je met je geld m? Natinaal Instituut vr Budgetvrlichting (Nibud) Tijdsduur: één les Werkvrm: individueel met een discussie in de klas Niveau: bedeld vr alle leerlingen van klas

Nadere informatie

LEERVRAAG 2. - Informatie: - informeren. - observeren. - middelen zoeken. - actie ondernemen. - evalueren

LEERVRAAG 2. - Informatie: - informeren. - observeren. - middelen zoeken. - actie ondernemen. - evalueren LEERVRAAG 2 Leervraag (wat is /he kan ik vraag) He krijg ik een vllediger beeld van de hulp die Daan krijgt? Activiteiten uit stappenpla n - infrmeren - bserveren - middelen zeken - actie ndernemen - evalueren

Nadere informatie

De groepsleerkrachten bereiden zich samen voor op het gesprek met hun groep.

De groepsleerkrachten bereiden zich samen voor op het gesprek met hun groep. PROTOCOL ROUWVERWERKING Het stappenplan A. Het bericht kmt binnen Bericht van een ngeluk f verlijden van een leerling - Tezeggen dat er iemand zal terugbellen. Vragen p welk nummer men bereikbaar is en

Nadere informatie

Tips Digiduif. 1. U logt in op digiduif met uw e-mail adres en wachtwoord.

Tips Digiduif. 1. U logt in op digiduif met uw e-mail adres en wachtwoord. Tips Digiduif 1. U lgt in p digiduif met uw e-mail adres en wachtwrd. 2. U kiest de knp instellingen. Op de vlgende pagina s kunt u allerlei zaken invullen en aanpassen die bij uw accunt hren. Tevens zit

Nadere informatie

1 Welke thema's spelen er op dit moment binnen de opvoeding van uw kind(eren)?

1 Welke thema's spelen er op dit moment binnen de opvoeding van uw kind(eren)? Ouderpanel Deventer Opveding 1 Welke thema's spelen er p dit mment binnen de pveding van uw kind(eren)? Welke thema's spelen er p dit mment binnen de pveding van uw kind(eren)? Ontwikkeling p schl Pesten

Nadere informatie

Dit aanmeldformulier is opgesteld ten behoeve van een zorgvuldige aanmelding van leerlingen. Achternaam :.. Roepnaam :.

Dit aanmeldformulier is opgesteld ten behoeve van een zorgvuldige aanmelding van leerlingen. Achternaam :.. Roepnaam :. Dit aanmeldfrmulier is pgesteld ten beheve van een zrgvuldige aanmelding van leerlingen. Aanmeldfrmulier vr basisschl ndergetekenden melden hun kind aan bij RKBS Panta Rhei te Cevrden (naam/plaats schl)

Nadere informatie

De wedstrijd Rookvrije Klassen

De wedstrijd Rookvrije Klassen De wedstrijd Rkvrije Klassen He werkt het? Deelname aan de Wedstrijd Rkvrije Klassen is een engagement dat de leerlingen vrijwillig en in klasverband aangaan, waarbij de klas ernaar streeft m na zes maanden

Nadere informatie

Actie keuze 5. a. Campagne rookvrij schoolplein. b. Hoofd- en deelvragen. Hoofdvraag: 1: Wat zijn de gevolgen en gevaren van roken?

Actie keuze 5. a. Campagne rookvrij schoolplein. b. Hoofd- en deelvragen. Hoofdvraag: 1: Wat zijn de gevolgen en gevaren van roken? Actie keuze 5 a. Campagne rkvrij schlplein Jullie Stappenplan hebben vr actie 5 gekzen: Maak het schlplein rkvrij grepjes Maak de twee gebruik nderzekspdracht psters: brnnenpagina Presenteer 1. argumenten

Nadere informatie

Raak niet verstrikt in het web. e e. o l. weerbaar.info

Raak niet verstrikt in het web. e e. o l. weerbaar.info l WeesWebWijs Raak niet verstrikt in het web. e f e e G ge Internet is een prachtig medium. Je kunt veel plezier beleven aan het spelen van spelletjes, bekijken van filmpjes en chatten met vrienden. Ok

Nadere informatie

VOEL OOK DE MAGIE VAN KINDEROPVANG EN NATUUR!

VOEL OOK DE MAGIE VAN KINDEROPVANG EN NATUUR! Ontwikkeling van kinderen, stagnatie van de ntwikkeling en drverwijzen Wij prberen er vr te zrgen dat kinderen zich bij nze pvang plezierig velen en zich kunnen ntwikkelen. Om te kunnen berdelen f dit

Nadere informatie

Maatschappelijke Stage

Maatschappelijke Stage Maatschappelijke Stage 2 Inhud 1. Wat is MAS? 1.1 MAS algemeen. 1.2 MAS p het Gren van Prinstererlyceum 1.3 Deadlines 2. Stage zeken 2.1 De stage cördinatr p schl. 2.2 Masactief 3. De frmulieren 3.1 Aanvraagfrmulier

Nadere informatie

5.2.1 Jezelf losmaken uit overtuigingen

5.2.1 Jezelf losmaken uit overtuigingen Stap 5 Deel 2 Je met niet alles gelven wat je denkt Lesje 5.2.1 Jezelf lsmaken uit vertuigingen Je hebt eerder al pgeschreven welke gedachtes zijn uitgegreid tt vertuigingen: de beelden ver jezelf en anderen

Nadere informatie

Lesideeën. Hedendaagse Propaganda Analyseren. uitgewerkt door

Lesideeën. Hedendaagse Propaganda Analyseren. uitgewerkt door Lesideeën uitgewerkt dr Hedendaagse Prpaganda Analyseren Activiteiten als aanvulling p de leerervaring bij het nline Mind Over Media platfrm www.mindvermedia.be 1 Les 6 Maak je eigen prpaganda Klaslkaal:

Nadere informatie

Beschermd Wonen met een pgb onder verantwoordelijkheid van gemeenten

Beschermd Wonen met een pgb onder verantwoordelijkheid van gemeenten Beschermd Wnen met een pgb nder verantwrdelijkheid van gemeenten Een factsheet vr cliënten, cliëntvertegenwrdigers en familievertegenwrdigers 1 februari 2016 Sinds 1 januari 2015 valt Beschermd Wnen (vrheen

Nadere informatie

Kindercoach. Jasmijn Kromhout Groep 8b

Kindercoach. Jasmijn Kromhout Groep 8b Kindercach Jasmijn Krmhut Grep 8b Inhud Vrwrd 1 Hfdstuk 1 Wat is een kindercach? 2 Hfdstuk 2 Geschiedenis 3 Hfdstuk 3 De pleiding 4 Hfdstuk 4 De prblemen 5 Hfdstuk 5 Srten kindercaches 6 Interview 7 Nawrd

Nadere informatie

Wat is een bevalplan Waarom dit bevalplan Locatie

Wat is een bevalplan Waarom dit bevalplan Locatie Wat is een bevalplan Een bevalplan is een beknpt dcument waarin je juw wensen en verwachtingen ver de bevalling pschrijft. Vr juw bevalling bespreek je dit dcument met juw zrgverleners en begeleiders.

Nadere informatie

INHOUD. Hoofdstuk 1 Inleiding 2

INHOUD. Hoofdstuk 1 Inleiding 2 INHOUD Hfdstuk 1 Inleiding 2 Hfdstuk 2 Wat hudt die extra begeleiding in? 4 LWOO Praktijknderwijs Wie kmt ervr in aanmerking? Wie beslist daarver? Hfdstuk 3 Wat hudt het nderzek van het COB in? 7 Welke

Nadere informatie

Protocol pesten. 1. Waarom wij kiezen voor een pestprotocol:

Protocol pesten. 1. Waarom wij kiezen voor een pestprotocol: 1. Waarm wij kiezen vr een pestprtcl: Pesten kmt helaas p iedere schl vr, k bij ns!? Alle kinderen mgen zich in hun basisschlperide veilig velen, zdat zij zich ptimaal kunnen ntwikkelen. Dr regels en afspraken

Nadere informatie

LOGBOEK van: klas: 1

LOGBOEK van: klas: 1 LOGBOEK van: klas: 1 Inhudspgave Inleiding en inhud van het lgbek Wat is de maatschappelijke stage? Delen van de maatschappelijke stage Waar de je maatschappelijke stage? Kaders waarbinnen de maatschappelijke

Nadere informatie

Omgaan met kindermisbruik in onderwijs of internaat

Omgaan met kindermisbruik in onderwijs of internaat 2010-09-17 Omgaan met kindermisbruik in nderwijs f internaat 1 Inleiding De vrbije maanden werd de Kerk gecnfrnteerd met verschillende klachten rnd kindermisbruik dr haar geestelijken. Smmige geestelijken

Nadere informatie

Uitwerking kerndoel 2 Nederlandse taal

Uitwerking kerndoel 2 Nederlandse taal Uitwerking kerndel 2 Nederlandse taal Tussendelen en leerlijnen Nederlandse taal Primair nderwijs In samenwerking met het expertisecentrum Nederlands Enschede, 1 juni 2006 Nederlands kerndel 2 Stichting

Nadere informatie

Kleerkastgriezels. Doelstellingen. Materiaal

Kleerkastgriezels. Doelstellingen. Materiaal Hallween Kleerkastgriezels Delstellingen De kinderen ervaren dat één gebeurtenis sms meerdere rzaken en gevlgen kan hebben. De kinderen ntdekken he vercnsumptie van kledij nefast is vr nze planeet. De

Nadere informatie

PREVENTIEVE BASISZORG (fase 0)

PREVENTIEVE BASISZORG (fase 0) PREVENTIEVE BASISZORG (fase 0) hetergene grepen: kinderen uit diverse sciale milieus, een grte verscheidenheid aan rts. De schl gaat adequaat m met verschillen tussen leerlingen: gezien deze verschillen

Nadere informatie

Helpt de GGZ? Kort verslag van de 2de informatiebijeenkomst over ROM ggz 12 oktober 2010, Amersfoort

Helpt de GGZ? Kort verslag van de 2de informatiebijeenkomst over ROM ggz 12 oktober 2010, Amersfoort Helpt de GGZ? Krt verslag van de 2de infrmatiebijeenkmst ver ROM ggz 12 ktber 2010, Amersfrt Op 12 ktber zijn 50 cliënten, verwanten, leden van cliënten- en familieraden en ervaringsdeskundigen in Amersfrt

Nadere informatie

Begeleidende mail bij enquête gebruik KPN Klasgenoot

Begeleidende mail bij enquête gebruik KPN Klasgenoot 160130/1237 Begeleidende mail bij enquête gebruik KPN Klasgent Enquête is bestemd vr: leerling en uders/verzrgers Beste KlasseCntact-gebruiker/-gebruikster Enkele maanden geleden is vr ju een KPN Klasgent

Nadere informatie

Inventarisatie van wensen & verwachtingen over gezondheidsactiviteiten Leefstijl vragenlijst

Inventarisatie van wensen & verwachtingen over gezondheidsactiviteiten Leefstijl vragenlijst Inventarisatie van wensen & verwachtingen ver gezndheidsactiviteiten Leefstijl vragenlijst Let p: Deze vragenlijst dient vr verspreiding p maat gemaakt te wrden vr uw bedrijf. Ver daar waar [bedrijfsnaam]

Nadere informatie

SPREEKBEURT KALKOEN VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT KALKOEN VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT KALKOEN VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE KALKOEN BIJ ELKAAR

Nadere informatie

Succesvol samenwerken met ouders. Onderzoek Ouderbetrokkenheid. Bundel in te kijken in de leraarskamer. http://flob.sint-niklaas.

Succesvol samenwerken met ouders. Onderzoek Ouderbetrokkenheid. Bundel in te kijken in de leraarskamer. http://flob.sint-niklaas. Onderzek Ouderbetrkkenheid V.U. : Lieve Van Daele, Grte Markt 1, 9100 Sint-Niklaas Succesvl samenwerken met uders Bundel in te kijken in de leraarskamer http://flb.sint-niklaas.be ONDERZOEK GOK-PROJECT

Nadere informatie

SYNTHESE ENQUETE PESTEN. VRAGENLIJST VOOR OUDERS: 57% heeft geantwoord. 1elj 2elj 3elj 4elj 5elj 6elj TOTAAL

SYNTHESE ENQUETE PESTEN. VRAGENLIJST VOOR OUDERS: 57% heeft geantwoord. 1elj 2elj 3elj 4elj 5elj 6elj TOTAAL SYNTHESE ENQUETE PESTEN VRAGENLIJST VOOR OUDERS: 57% heeft geantwoord. 1elj 2elj 3elj 4elj 5elj 6elj TOTAAL 1a.Is uw kind een meisje? 17% 60% 33% 60% 20% 50% 40% b.is uw kind een jongen? 83% 40% 67% 40%

Nadere informatie

HANDLEIDING. Kom In Actie Rode Kruis

HANDLEIDING. Kom In Actie Rode Kruis HANDLEIDING Km In Actie Rde Kruis Inhudspgave Checklist vr het plannen van je actie... 3 Kminactie.rdekruis.nl... 4 Actie aanmaken... 4 Actie wijzigen/aanpassen... 4 Mede rganisatren tevegen... 4 Deelnemers

Nadere informatie