PRAKTIJKEXAMEN PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN FINANCIAL & COST ACCOUNTING FINANCIËLE ADMINISTRATIE DINSDAG 11 JANUARI

Transcriptie

1 DAG28.1PDB300175:DAG28.1PDB :48 Pagina 1 PDB DIT EXAMEN- ONDERDEEL BESTAAT UIT 5 PAGINA S PRAKTIJKEXAMEN PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN FINANCIAL & COST ACCOUNTING FINANCIËLE ADMINISTRATIE DINSDAG 11 JANUARI UUR D28.1 Beschikbare tijd 2 uur. Op de netheid van het werk zal worden gelet. Het maximumaantal te behalen punten is 50. De uitwerkingen moet u maken in het bijgeleverde uitwerkingenboekje. Uit de antwoorden moet duidelijk blijken hoe de bedragen zijn verkregen. DERKSEN BV Derksen bv is een productieonderneming die is gevestigd in Lisse. De onderneming produceert, verkoopt en verhuurt kuubskisten, grote stapelbare kratten, voor de aardappelhandel. De voorraad hout voor de productie van de kratten wordt geadministreerd tegen een vaste verrekenprijs van 300,- per m 3. Deze prijs bestaat uit de verwachte gemiddelde inkoopprijs inclusief directe inkoopkosten en verhoogd met een opslag van 5% van de vaste verrekenprijs voor dekking van de indirecte inkoopkosten. Deze opslag wordt geboekt bij ontvangst van het hout in het magazijn. De rekening Inkopen hout wordt bijgehouden tegen de verwachte gemiddelde inkoopprijs inclusief directe inkoopkosten. Een eventueel prijsverschil wordt geboekt bij ontvangst van de inkoopfactuur. De kuubskisten voor de verhuur worden geadministreerd tegen de fabricagekostprijs en de kuubskisten voor de verkoop tegen de verkoopprijs inclusief omzetbelasting. Goederen in bewerking worden bijgehouden tegen de standaardkosten. De opslag voor verkoopkosten van de kuubskisten wordt geboekt bij aflevering vanuit het magazijn aan de klant. De verkoopprijs van de kuubskisten voor 2010 is als volgt samengesteld: Houtverbruik: 0,3 m 3 à 300,- per m 3 90,- Directe loonkosten: ½ uur à 60,- per uur 30,- Directe machinekosten: ¼ uur à 80,- per uur 20,- Opslag voor indirecte fabricagekosten: 10% van ( 90,- + 30,- + 20,-) = 14,- Fabricagekostprijs 154,- Opslag voor verkoopkosten: 10% van de verkoopprijs exclusief omzetbelasting Commerciële kostprijs Winstopslag: 20% van de verkoopprijs exclusief omzetbelasting Verkoopprijs exclusief omzetbelasting Omzetbelasting 19% Verkoopprijs inclusief omzetbelasting 1 NEDERLANDSE ASSOCIATIE VOOR PRAKTIJKEXAMENS

2 DAG28.1PDB300175:DAG28.1PDB :48 Pagina 2 Derksen heeft onder andere de volgende grootboekrekeningen in gebruik: 030 Machines 035 Afschrijving machines 040 Inventaris 045 Afschrijving inventaris 105 Bank 110 Debiteuren 120 Crediteuren 150 Nog te ontvangen bedragen 151 Nog te betalen bedragen 152 Vooruitontvangen bedragen 153 Vooruitbetaalde bedragen 170 Te verrekenen omzetbelasting 171 Verschuldigde omzetbelasting 172 Af te dragen omzetbelasting 310 Voorraad hout 320 Inkopen hout 330 Prijsverschillen inkopen hout 430 Afschrijvingskosten vaste activa 510 Inkoopkosten 515 Opslag inkoopkosten 520 Verkoopkosten 525 Opslag verkoopkosten 610 Direct houtverbruik 611 Directe loonkosten 612 Directe machinekosten 613 Indirecte fabricagekosten 620 Standaard houtverbruik 621 Standaard directe loonkosten 622 Standaard directe machinekosten 623 Standaard indirecte fabricagekosten 700 Voorraad kuubskisten voor de verkoop 701 Ongerealiseerde opslag verkoopkosten, winst en btw 705 Voorraad kuubskisten voor de verhuur 706 Voorraad verhuurde kuubskisten 707 Afschrijving verhuurde kuubskisten 710 Goederen in bewerking 810 Kostprijs verkopen kuubskisten 811 Kosten van verhuur kuubskisten 820 Opbrengst verkopen kuubskisten 821 Opbrengst van verhuur kuubskisten 900 Interestkosten 910 Diverse baten en lasten Derksen past in de boekhouding de permanence de l inventaire toe met maandelijkse resultatenberekening. Gevraagd wordt een aantal berekeningen en journaalposten over de maand februari 2010 te maken. Bij het journaliseren kan worden volstaan met het vermelden van uitsluitend de rekenings en de bedragen. Daarbij mogen alleen de rekeningen worden gebruikt die in het grootboekrekeningschema zijn vermeld. 1. Bereken de verkoopprijs van een kuubskist inclusief omzetbelasting. De machinekosten in de fabricagekostprijs van kuubskisten zijn directe kosten. 2. Leg uit waarom de machinekosten in dit geval tot de directe kosten worden gerekend. Op 3 februari 2010 is per trailer 20 m 3 hout in het magazijn ontvangen. 3. Journaliseer de ontvangst van het hout. Bij inspectie van het op 3 februari 2010 in het magazijn ontvangen hout blijkt 10% van een zodanige slechte kwaliteit te zijn dat dit afgekeurde hout dezelfde dag is teruggezonden naar de leverancier, Houtimport bv. De opslag inkoopkosten moet worden teruggeboekt. 2

3 DAG28.1PDB300175:DAG28.1PDB :48 Pagina 3 4. Journaliseer de terugzending van het afgekeurde hout aan Houtimport bv. Op 17 februari 2010 is de factuur ontvangen van Houtimport bv voor de op 3 februari 2010 ontvangen partij hout. Daarbij is rekening gehouden met de retourzending. De factuur luidt: Levering van 18 m 3 hout à 260,- per m ,- Tegemoetkoming vrachtkosten retourzending 80, ,- Omzetbelasting 19% 874,- Totaal 5.474,- 5. Journaliseer de factuur van Houtimport bv. Volgens het grondstoffenverbruikregister is voor het vervaardigen van kuubskisten 30,7 m 3 hout verbruikt. 6. Journaliseer het grondstoffenverbruik. Volgens het productieregister zijn 103 kuubskisten gereedgekomen. Hiervan zijn er 50 opgeslagen in het magazijn voor de verhuur en de overige voor de verkoop. 7. Journaliseer het gereedkomen en de opslag in het magazijn van de 50 kuubskisten voor de verhuur. 8. Journaliseer het gereedkomen en de opslag in het magazijn van de 53 kuubskisten voor de verkoop. De jaarlijkse afschrijving op de voor de productie benodigde machines is 20% van de aanschafprijs. De aanschafprijs van de op 1 februari 2010 aanwezige machines bedraagt ,-. De afschrijving over februari 2010 moet nog geboekt worden. 9. Journaliseer de afschrijving op de machines over de maand februari De machines zijn op 1 januari 2009 gefinancierd met een 6% onderhandse lening van ,-, die wordt afgelost in vijf gelijke jaarlijkse bedragen, steeds te betalen per 31 december. De interestbetaling is ook jaarlijks achteraf per 31 december. De eerste aflossing en interestbetaling hebben in 2009 plaatsgevonden. 10. Journaliseer de interestkosten van de 6% onderhandse lening over de maand februari Begin februari 2010 is inventaris per bank verkocht voor 3.000,- exclusief omzetbelasting. Dit bedrag is geboekt op de rekening Diverse baten en lasten. De omzetbelasting is juist geboekt. De verkochte inventaris heeft een aanschafprijs van ,- en had per 1 februari 2010 een boekwaarde van 4.000, Journaliseer de correctie van de verkochte inventaris. Aan aardappelhandelaar Vrolijk bv te Goes zijn per 1 februari kuubskisten verhuurd voor een periode van een jaar tegen een huurprijs van 50,- per kist per jaar exclusief 19% omzetbelasting. De waardevermindering van verhuurde kuubskisten is 25% per jaar van de fabricagekostprijs. 3

4 DAG28.1PDB300175:DAG28.1PDB :48 Pagina Journaliseer de factuur voor de verhuur aan Vrolijk bv. 13. Journaliseer de aflevering van de kuubskisten aan Vrolijk bv en de waardevermindering van de verhuurde kuubskisten voor de maand februari Bij een periodieke voorraadcontrole blijken er twee kuubskisten voor de verkoop minder in voorraad te zijn dan er volgens de boekhouding zouden moeten zijn. Onderzoek naar de oorzaak heeft niets opgeleverd en besloten wordt deze kuubskisten af te boeken. 14. Journaliseer het voorraadverschil. Het dagafschrift van de bank op 22 februari 2010 luidt als volgt. Af: Vrachtkosten voor retourgezonden afgekeurd hout 83,30 Reclame-advertentie in het vakblad de Agrariër 273,70 Interest bank over de maand februari ,- Bij: Factuur 236 van Leeuw te Grouw 3.272,50 In de vrachtkosten en de advertentiekosten is 19% omzetbelasting begrepen en hiervan worden geen facturen geboekt. 15. Journaliseer de gegevens van het dagafschrift. Eind februari 2010 zijn 60 kuubskisten in bewerking. Het benodigde hout hiervoor is volledig geleverd aan de productieafdeling en ook verwerkt. Van zowel het aantal directe arbeidsuren als het aantal directe machine-uren is de helft aan de kuubskisten in bewerking besteed. Er hoeft geen rekening te worden gehouden met indirecte fabricagekosten. 16. Journaliseer de kuubskisten in bewerking per eind februari In februari 2010 zijn 80 kuubskisten verkocht. De aflevering hiervan moet nog worden geboekt. 17. Journaliseer de aflevering van de in februari 2010 verkochte kuubskisten. Door afnemer L. van Lint zijn op 25 februari 2010 vijf verkochte kuubskisten retourgezonden in verband met gebroken latten. Aan L. van Lint is een creditnota gestuurd. 18. Journaliseer de creditnota aan L. van Lint. Derksen boekt uit oogpunt van interne controle de ontvangst van de grondstoffen en de daarbij behorende factuur gescheiden. Dit gebeurt door verschillende medewerkers. 19. Is hier in het kader van interne controle sprake van cijferbeoordeling, functiescheiding, verbandscontrole en/of inventarisatie? Motiveer uw antwoord. 20. Waarom zal in een onderneming gebruikgemaakt worden van de permanence de l inventaire? 21. Welke transitorische grootboekrekeningen gebruikt Derksen bij de boeking van opbrengsten? Vanuit het grootboek wordt een balans en een winst-en-verliesrekening gemaakt. Op de balans van Derksen staan onder andere de posten Voorraad hout, Voorraad producten en Goederen in bewerking. Op de winst-en-verliesrekening staan onder andere de posten Omzet en Kosten van de omzet. 4

5 DAG28.1PDB300175:DAG28.1PDB :48 Pagina Welke grootboekrekeningen zijn nodig om de waarde van de balanspost Voorraad producten te bepalen? 23. Welke grootboekrekeningen zijn nodig om het saldo van de post Omzet op de winst-en-verliesrekening te bepalen? De voorraad kuubskisten wordt ook bijgehouden in hoeveelheden. 24. Wat is de boekhoudkundige naam van een boek waarin grootheden uitsluitend in hoeveelheden worden bijgehouden? Einde examenonderdeel Financiële Administratie 5

6 DAG28.2PDB300175:DAG28.2PDB :49 Pagina 1 EXAMENNUMMER: NAAM: PRAKTIJKEXAMEN PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN FINANCIAL & COST ACCOUNTING PDB DIT EXAMENON- DERDEEL BESTAAT UIT 10 PAGINA S UITWERKINGENBOEKJE FINANCIËLE ADMINISTRATIE bij opgave: DERKSEN BV DINSDAG 11 JANUARI UUR D28.2 Beschikbare tijd 2 uur. Op de netheid van het werk zal worden gelet. Het maximumaantal te behalen punten is NEDERLANDSE ASSOCIATIE VOOR PRAKTIJKEXAMENS

7 DAG28.2PDB300175:DAG28.2PDB :49 Pagina 2 1. Bereken de verkoopprijs van een kuubskist inclusief omzetbelasting. (2 punten) 2. Leg uit waarom de machinekosten in dit geval tot de directe kosten worden gerekend. (2 punten) 3. Journaliseer de ontvangst van het hout. (2 punten) 4. Journaliseer de terugzending van het afgekeurde hout aan Houtimport bv. (2 punten) 2

8 DAG28.2PDB300175:DAG28.2PDB :49 Pagina 3 5. Journaliseer de factuur van Houtimport bv. (3 punten) 6. Journaliseer het grondstoffenverbruik. (1 punt) 3

9 DAG28.2PDB300175:DAG28.2PDB :49 Pagina 4 7. Journaliseer het gereedkomen en de opslag in het magazijn van de 50 kuubskisten voor de verhuur. (3 punten) 8. Journaliseer het gereedkomen en de opslag in het magazijn van de 53 kuubskisten voor de verkoop. (3 punten) 4

10 DAG28.2PDB300175:DAG28.2PDB :49 Pagina 5 9. Journaliseer de afschrijving op de machines over de maand februari (1 punt) 10. Journaliseer de interestkosten van de 6% onderhandse lening over de maand februari (1 punt) 11. Journaliseer de correctie van de verkochte inventaris. (2 punten) 5

11 DAG28.2PDB300175:DAG28.2PDB :49 Pagina Journaliseer de factuur voor de verhuur aan Vrolijk bv. (2 punten) 13. Journaliseer de aflevering van de kuubskisten aan Vrolijk bv en de waardevermindering van de verhuurde kuubskisten voor de maand februari (3 punten) 6

12 DAG28.2PDB300175:DAG28.2PDB :49 Pagina Journaliseer het voorraadverschil. (2 punten) 15. Journaliseer de gegevens van het dagafschrift. (4 punten) 7

13 DAG28.2PDB300175:DAG28.2PDB :49 Pagina Journaliseer de kuubskisten in bewerking per eind februari (2 punten) 17. Journaliseer de aflevering van de in februari 2010 verkochte kuubskisten. (3 punten) 8

14 DAG28.2PDB300175:DAG28.2PDB :49 Pagina Journaliseer de creditnota aan L. van Lint. (2 punten) 19. Is hier in het kader van interne controle sprake van cijferbeoordeling, functiescheiding, verbandscontrole en/of inventarisatie? Motiveer uw antwoord. (2 punten) 20. Waarom zal in een onderneming gebruikgemaakt worden van de permanence de l inventaire? (2 punten) 21. Welke transitorische grootboekrekeningen gebruikt Derksen bij de boeking van opbrengsten? (2 punten) 22. Welke grootboekrekeningen zijn nodig om de waarde van de balanspost Voorraad producten te bepalen? (2 punten) 23. Welke grootboekrekeningen zijn nodig om het saldo van de post Omzet op de winst-en-verliesrekening te bepalen? (1 punt) 9

15 DAG28.2PDB300175:DAG28.2PDB :49 Pagina Wat is de boekhoudkundige naam van een boek waarin grootheden uitsluitend in hoeveelheden worden bijgehouden? (1 punt) Einde examenonderdeel Financiële Administratie 10

16 DAG28.3PDB300175:DAG28.3PDB :49 Pagina 1 PDB DIT EXAMEN- ONDERDEEL BESTAAT UIT 3 PAGINA S PRAKTIJKEXAMEN PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN FINANCIAL & COST ACCOUNTING KOSTPRIJSCALCULATIE DINSDAG 11 JANUARI UUR D28.3 Beschikbare tijd 2 uur. Op de netheid van het werk zal worden gelet. Het maximumaantal te behalen punten is 50. De uitwerkingen moet u maken in het bijgeleverde uitwerkingenboekje. Uit de antwoorden moet duidelijk blijken hoe de bedragen zijn verkregen. PAPIER BV Papierfabriek Papier bv produceert onder andere pakken kopieerpapier. Hiervoor wordt gebruikgemaakt van één machine. De standaardkostprijs van een pak kopieerpapier à 500 vel is voor het jaar 2010 als volgt opgebouwd: Grondstofverbruik: 1,44 kg à 1,- per kg 1,44 Verwijderingskosten afval: 0,08 kg à 0,50 per kg 0,04 1,48 Arbeidskosten: 0,01 uur à 38,- per uur 0,38 Machinekosten: 0,005 uur à 100,- per uur 0,50 Standaardkostprijs van een ongekeurd pak kopieerpapier à 500 vel 2,36 Normaal wordt 2% van de in productie genomen pakken kopieerpapier afgekeurd. De uitval brengt niets op en er zijn ook geen kosten aan verbonden. Het machine-uurtarief bestaat voor 60% uit constante kosten en voor 40% uit variabele kosten. De totale constante machinekosten zijn begroot op ,- per kwartaal. De normale bezetting voor 2010 is 250 machine-uren per kwartaal. Over het eerste kwartaal van 2010 heeft de controller met betrekking tot de fabricage van pakken kopieerpapier de volgende gegevens verzameld: productie: goedgekeurde pakken kopieerpapier en 1200 afgekeurde pakken; verkoop: pakken kopieerpapier à 3,50 per pak exclusief omzetbelasting; grondstoffenverbruik: kg, waarvoor in totaal ,- is betaald; arbeidskosten: 455 uur, waarvan de totale kosten ,- bedragen; totale constante machinekosten ,-; totale variabele machinekosten 8.200,-; totaal aantal machine-uren 240; de verschillen op constante kosten worden veroorzaakt door prijsverschillen. Beantwoord op basis van deze gegevens de volgende vragen. NB Met omzetbelasting wordt in deze opgave geen rekening gehouden. 1. Bereken de standaardkostprijs van een goedgekeurd pak kopieerpapier. 2. Bereken het verkoopresultaat op kopieerpapier over het eerste kwartaal van 2010 en geef aan of het resultaat voor- of nadelig is. 3. Wat is het verschil tussen uitval en afval? 1 NEDERLANDSE ASSOCIATIE VOOR PRAKTIJKEXAMENS

17 DAG28.3PDB300175:DAG28.3PDB :49 Pagina 2 4. Bereken het prijsresultaat op grondstoffen over het eerste kwartaal van 2010 en geef aan of het resultaat voor- of nadelig is. 5. Bereken het efficiencyresultaat op machine-uren over het eerste kwartaal van 2010 en geef aan of het resultaat voor- of nadelig is. 6. Bereken bij welk aantal arbeidsuren er geen efficiencyresultaat op arbeidskosten over het eerste kwartaal van 2010 was geweest. 7. Bereken de standaard variabele machinekosten over het eerste kwartaal van 2010 bij een normale bezetting. 8. Bereken het prijsresultaat op variabele machinekosten over het eerste kwartaal van 2010 en geef aan of het resultaat voor- of nadelig is. 9. Bereken het bezettingsresultaat op machinekosten over het eerste kwartaal van 2010 en geef aan of het resultaat voor- of nadelig is. 10. Wat wordt verstaan onder de standaardkostprijs van een product? 11. Vermeld twee functies van de standaardkostprijs. Papier krijgt een aanbieding van een vertegenwoordiger van een machinefabriek om de huidige machine voor de productie van kopieerpapier te vervangen door een nieuwe machine. De huidige machine heeft een economische gebruiksduur van 10 jaar. De aanschafprijs bedraagt ,- inclusief de installatiekosten. De restwaarde is geschat op 6.000,-. Er wordt met gelijke bedragen per jaar afgeschreven. Het normale aantal machine-uren per jaar is 1000 uur. Met betrekking tot deze machine staat op 1 januari 2010 op de grootboekrekening Machines ,- debet en op de grootboekrekening Afschrijving machines ,- credit. Bij aanschaf van een nieuwe machine per 1 januari 2010 bedraagt de inruilprijs voor de huidige machine , Bereken hoeveel maanden er per 1 januari 2010 op de huidige machine is afgeschreven. 13. Bereken afgerond op hele centen het bedrag voor afschrijvingskosten van een ongekeurd pak kopieerpapier. 14. Bereken het boekresultaat op de huidige machine als deze per 1 januari 2010 wordt ingeruild. Geef aan of het resultaat een verlies of een winst is. Papier heeft een vrachtwagen in gebruik om de bestellingen bij de klanten te bezorgen. De vrachtwagen is per 1 januari 2009 aangeschaft voor een bedrag van ,-. De jaarlijkse afschrijving is 25% van de boekwaarde aan het begin van het jaar. De interestkosten zijn 6% per jaar van het gemiddeld geïnvesteerd vermogen gedurende het jaar. 15. Bereken van de vrachtwagen het totaal van de afschrijvings- en interestkosten over Wat wordt verstaan onder variabele kosten? Variabele kosten gedragen zich soms progressief variabel en soms degressief variabel. 2

18 DAG28.3PDB300175:DAG28.3PDB :49 Pagina Verklaar wat hiermee wordt bedoeld en geef van beide een voorbeeld. 18. Geef twee voorbeelden van variabele kosten bij een vrachtwagen. 19. Geef naast afschrijvings- en interestkosten nog twee voorbeelden van constante kosten bij een vrachtwagen. Papier kan voor één van zijn andere productielijnen inschrijven op een partij grondstoffen van kg bij een in Schotland gevestigde firma. De partij ligt in een entrepot in de haven van Rotterdam. De inschrijving dient plaats te vinden in Engelse ponden voor de gehele partij. Er moet rekening worden gehouden met een tarra van 5% en over het restant van de grondstoffen met een verlies van 10%. Bij betaling vooraf wordt een korting voor contant verleend van 1½%. De prijs die Papier op dit moment aan zijn leveranciers gemiddeld voor deze grondstof betaalt, bedraagt 3,- per kg. De koers per euro in Engelse ponden is: aankoop 0,870; verkoop 0, Bereken hoeveel kg van deze grondstof naar verwachting voor Papier bruikbaar zal zijn om in producten te verwerken. Omdat de kwaliteit van de partij grondstoffen uit Schotland minder betrouwbaar is dan van andere leveranciers, wil Papier maximaal 2,50 per bruikbare kg grondstof betalen. Papier betaalt de grondstoffen vooraf en kan daarom gebruikmaken van de korting voor contant. 21. Bereken in euro s voor welk bedrag Papier maximaal zal inschrijven op de totale partij grondstoffen. Papier zal het bij vraag 21 te berekenen bedrag in Engelse ponden moeten betalen. 22. Bereken het bedrag in ponden dat Papier maximaal moet betalen. Einde examenonderdeel Kostprijscalculatie 3

19 DAG28.4PDB300175:DAG28.4PDB :51 Pagina 1 EXAMENNUMMER: NAAM: PDB DIT EXAMENON- DERDEEL BESTAAT UIT 5 PAGINA S PRAKTIJKEXAMEN PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN FINANCIAL & COST ACCOUNTING UITWERKINGENBOEKJE KOSTPRIJSCALCULATIE bij opgave: PAPIER BV DINSDAG 11 JANUARI UUR D28.4 Beschikbare tijd 2 uur. Op de netheid van het werk zal worden gelet. Het maximumaantal te behalen punten is NEDERLANDSE ASSOCIATIE VOOR PRAKTIJKEXAMENS

20 DAG28.4PDB300175:DAG28.4PDB :51 Pagina 2 1. Bereken de standaardkostprijs van een goedgekeurd pak kopieerpapier. (2 punten) 2. Bereken het verkoopresultaat op kopieerpapier over het eerste kwartaal van 2010 en geef aan of het resultaat voor- of nadelig is. (2 punten) 3. Wat is het verschil tussen uitval en afval? (2 punten) 4. Bereken het prijsresultaat op grondstoffen over het eerste kwartaal van 2010 en geef aan of het resultaat voor- of nadelig is. (2 punten) 5. Bereken het efficiencyresultaat op machine-uren over het eerste kwartaal van 2010 en geef aan of het resultaat voor- of nadelig is. (3 punten) 6. Bereken bij welk aantal arbeidsuren er geen efficiencyresultaat op arbeidskosten over het eerste kwartaal van 2010 was geweest. (2 punten) 7. Bereken de standaard variabele machinekosten over het eerste kwartaal van 2010 bij een normale bezetting. (2 punten) 2

21 DAG28.4PDB300175:DAG28.4PDB :51 Pagina 3 8. Bereken het prijsresultaat op variabele machinekosten over het eerste kwartaal van 2010 en geef aan of het resultaat voor- of nadelig is. (2 punten) 9. Bereken het bezettingsresultaat op machinekosten over het eerste kwartaal van 2010 en geef aan of het resultaat voor- of nadelig is. (2 punten) 10. Wat wordt verstaan onder de standaardkostprijs van een product? (1 punt) 11. Vermeld twee functies van de standaardkostprijs. (2 punten) 12. Bereken hoeveel maanden er per 1 januari 2010 op de huidige machine is afgeschreven. (4 punten) 13. Bereken afgerond op hele centen het bedrag voor afschrijvingskosten van een ongekeurd pak kopieerpapier. (2 punten) 3

22 DAG28.4PDB300175:DAG28.4PDB :51 Pagina Bereken het boekresultaat op de huidige machine als deze per 1 januari 2010 wordt ingeruild. Geef aan of het resultaat een verlies of een winst is. (2 punten) 15. Bereken van de vrachtwagen het totaal van de afschrijvings- en interestkosten over (4 punten) 16. Wat wordt verstaan onder variabele kosten? (1 punt) 17. Verklaar wat hiermee wordt bedoeld en geef van beide een voorbeeld. (4 punten) 18. Geef twee voorbeelden van variabele kosten bij een vrachtwagen. (2 punten) 19. Geef naast afschrijvings- en interestkosten nog twee voorbeelden van constante kosten bij een vrachtwagen. (2 punten) 4

23 DAG28.4PDB300175:DAG28.4PDB :51 Pagina Bereken hoeveel kg van deze grondstof naar verwachting voor Papier bruikbaar zal zijn om in producten te verwerken. (2 punten) 21. Bereken in euro s voor welk bedrag Papier maximaal zal inschrijven op de totale partij grondstoffen. (3 punten) 22. Bereken het bedrag in ponden dat Papier maximaal moet betalen. (2 punten) Einde examenonderdeel Kostprijscalculatie 5

24 DAG28.5PDB300175:DAG28.5PDB :51 Pagina 1 PDB DIT EXAMEN- ONDERDEEL BESTAAT UIT 4 PAGINA S PRAKTIJKEXAMEN PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN FINANCIAL & COST ACCOUNTING PERIODEAFSLUITING WOENSDAG 12 JANUARI UUR D28.5 Beschikbare tijd 2 uur. Op de netheid van het werk zal worden gelet. Het maximumaantal te behalen punten is 50. De uitwerkingen moet u maken in het bijgeleverde uitwerkingenboekje. Uit de antwoorden moet duidelijk blijken hoe de bedragen zijn verkregen. BEUKENRODE BV Beukenrode bv te Almere vervaardigt betonconstructies. Bij controle van de boekhouding in januari 2011 in verband met de jaarafsluiting 2010 is een aantal fouten geconstateerd. Deze fouten moeten worden hersteld. Beukenrode heeft onder meer de volgende grootboekrekeningen in gebruik: 050 Betonstortmachines 051 Afschrijving betonstortmachines 052 Schuurmachines 053 Afschrijving schuurmachines 060 Inventaris 082 5,5% Hypothecaire lening o/g 084 6% Onderhandse lening o/g 100 Kas 101 Rabobank 102 ING bank 130 Debiteuren 131 Dubieuze debiteuren 132 Voorziening dubieuze debiteuren 140 Crediteuren 160 Vooruitbetaalde kosten 161 Nog te betalen kosten 162 Nog te ontvangen bedragen 163 Vooruitontvangen bedragen 180 Te verrekenen omzetbelasting 181 Te betalen omzetbelasting 200 Kruisposten 300 Voorraad materialen 310 Inkopen 400 Materiaalkosten 410 Huisvestingskosten 430 Afschrijvingskosten 450 Transportkosten 461 Assurantiekosten 480 Verkoopkosten 490 Overige kosten 800 Opbrengst verkopen 940 Interestkosten 970 Kasverschillen Beukenrode past de permanence de l inventaire toe met maandelijkse resultaatbepaling. De grootboekrekening Inkopen wordt alleen gebruikt voor de boekingen van de inkopen van materialen. De inkopen worden geboekt tegen inkoopprijs, exclusief directe inkoopkosten. Bij het journaliseren kan worden volstaan met het vermelden van uitsluitend de s van de grootboekrekeningen en de bedragen. Andere dan de hiervoor genoemde rekeningen mogen niet worden gebruikt. 1 NEDERLANDSE ASSOCIATIE VOOR PRAKTIJKEXAMENS

25 DAG28.5PDB300175:DAG28.5PDB :51 Pagina 2 Een creditfactuur van Joosten Transport vof te Lelystad van 8.330,- inclusief 19% omzetbelasting in verband met het transport van materialen is ten onrechte als een inkoopfactuur van materialen geboekt. 1. Journaliseer de correctie van de creditfactuur van Joosten Transport vof. Een verkoopfactuur voor Klaassen Bouw bv te Muiden van ,- inclusief 19% omzetbelasting is met 6% omzetbelasting geboekt. 2. Journaliseer de correctie van de verkoopfactuur aan Klaassen Bouw bv. Een inkoopfactuur voor materialen van Aznabet Beton bv te Amsterdam van ,- inclusief 19% omzetbelasting is voor ,- inclusief 19% omzetbelasting geboekt. 3. Journaliseer de correctie van de inkoopfactuur van Aznabet Beton bv. Een per 30 december 2010 afgesloten en ontvangen 6% onderhandse lening o/g van ,- per ING bank is abusievelijk voor ,- geboekt. 4. Journaliseer de correctie van de 6% onderhandse lening o/g. De aansluiting met het banksaldo van de Rabobank klopt niet. Volgens het laatste rekeningafschrift van 2010 is het saldo ,- credit, maar volgens de boekhouding is dat ,-. Onderzoek wijst uit, dat van een bedrag van 4.000,- dat op 28 december 2010 van de Rabobank is overgeboekt naar de ING bank wel de bijschrijving is geboekt maar niet de afschrijving. 5. Journaliseer de correctie. Er is een onverklaarbaar kasverschil. Op 31 december 2010 zit in de kas een bedrag van 309,-. Volgens de boekhouding zou er 359,- in kas moeten zitten. 6. Journaliseer het kasverschil. In december 2010 afgeleverde materialen voor een werk in Almere voor een bedrag van 6.300,- zijn abusievelijk voor 630,- op de rekening Overige kosten geboekt. 7. Journaliseer de correctie van de afgeleverde materialen. De aanschaf van een betonstortmachine van het merk Concrete van ,- exclusief 19% omzetbelasting is inclusief omzetbelasting op de rekening Inventaris geboekt. 8. Journaliseer de correctie van de rekening Inventaris. Op 1 mei 2010 is voor 3.600,- exclusief 19% omzetbelasting een schuurmachine van het type SCH 43 aangeschaft. Voor de afschrijving in 2010 is abusievelijk het afschrijvingsschema van betonstortmachines gebruikt. Betonstortmachines worden in zes jaar afgeschreven en schuurmachines in drie jaar. Met een restwaarde wordt geen rekening gehouden. In het jaar van aanschaf wordt afgeschreven naar evenredigheid van de gebruiksduur. 9. Journaliseer de correctie van de afschrijvingskosten op de schuurmachine. Op 27 december 2010 zijn de aflossing van ,- en de interest van ,- op de 5,5% hypothecaire lening o/g afgeschreven van de rekening bij de Rabobank. De interestbetaling is geboekt als aflossing en de aflossing als interestbetaling. De interest wordt jaarlijks achteraf betaald. 2

26 DAG28.5PDB300175:DAG28.5PDB :51 Pagina Journaliseer de correctie van de betaling van de aflossing en de interest op de 5,5% hypothecaire lening o/g. Op 1 december 2010 is per Rabobank de assurantiepremie van ,- voor machines en inventaris voor de periode december 2010 tot en met november 2011 betaald. In het bedrag is 7,5% assurantiebelasting begrepen. De premie is geboekt op de rekening Nog te betalen kosten en de assurantiebelasting op de rekening Te verrekenen omzetbelasting. Dit moet worden gecorrigeerd. De assurantiekosten over december 2010 moeten nog worden geboekt. 11. Journaliseer de correctie van de betaling van de assurantiepremie. 12. Journaliseer de assurantiekosten over december Van de volgende financiële feiten is per 31 december 2010 nog niets geboekt, omdat nog geen facturen waren ontvangen: getankte benzine van de bedrijfsauto s in de laatste week van december 2010 van 400,-; reparatie van een gebroken ruit van het kantoorgebouw van 300,-; deze schade wordt vergoed door de verzekeringsmaatschappij, waarbij een eigen risico geldt van 200,-; bijdrage voor sponsoring van Voetbalvereniging Almere Vooruit van 5.000,-. Alle bedragen zijn exclusief 19% omzetbelasting. 13. Journaliseer de bovenstaande financiële feiten, waarvoor op 31 december 2010 nog geen factuur is ontvangen. Het vermoedelijk verlies op dubieuze debiteuren per 31 december 2010 bedraagt ,-. Op de rekening Voorziening dubieuze debiteuren staat per 31 december 2010 een bedrag van ,- credit. 14. Journaliseer de aanpassing per 31 december 2010 van de rekening Voorziening dubieuze debiteuren. De vordering op debiteur Berkhout Constructies vof te Hilversum is per 31 december 2010 dubieus geworden wegens een betalingsachterstand van vier maanden. Van Berkhout Constructies vof is 5.950,- inclusief 19% omzetbelasting te vorderen. 15. Journaliseer het dubieus worden van de vordering op Berkhout Constructies vof. Een deelbetaling door een debiteur ten bedrage van 2.600,- is niet als ontvangst van de debiteur aangemerkt, maar is geboekt op de rekening Vooruitontvangen bedragen. 16. Journaliseer de correctie van de vooruitbetaling van de debiteur. Een ontvangst op 30 december 2010 in het magazijn van een aantal materialen is nog niet geboekt. De inkoopprijs bedraagt 9.850, Journaliseer de ontvangst van de materialen. Er moet rekening worden gehouden met een per 31 december 2010 nog te factureren bedrag van ,- exclusief omzetbelasting in verband met een op 28 december 2010 geleverde betonconstructie. De factuur is in januari 2011 opgemaakt en verzonden. 3

27 DAG28.5PDB300175:DAG28.5PDB :51 Pagina Journaliseer de geleverde en nog te factureren betonconstructie. Het saldo op de rekening Inkopen bedraagt per 31 december ,- credit. 19. Geef aan wat de betekenis is van dit saldo op de rekening Inkopen. Op de balans van Beukenrode staat per 31 december 2010 aan de creditzijde een agioreserve van ,-. Verder staan aan de debetzijde onder financiële vaste activa onder andere pandbrieven en achtergestelde obligaties. 20. Geef aan hoe een agioreserve ontstaat. 21. Wat zijn pandbrieven? 22. Wat zijn achtergestelde obligaties? Een deel van het aandelenkapitaal van Beukenrode bestaat uit preferente aandelen. 23. Geef drie voorrechten die verbonden zijn aan het bezit van preferente aandelen. Binnen de administratieve organisatie is een goede interne controle van groot belang. 24. Wat wordt in het kader van interne controle verstaan onder cijferbeoordeling? Einde examenonderdeel Periodeafsluiting 4

28 DAG28.6PDB300175:DAG28.6PDB :52 Pagina 1 EXAMENNUMMER: NAAM: PDB DIT EXAMENON- DERDEEL BESTAAT UIT 8 PAGINA S PRAKTIJKEXAMEN PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN FINANCIAL & COST ACCOUNTING UITWERKINGENBOEKJE PERIODEAFSLUITING bij opgave: BEUKENRODE BV WOENSDAG 12 JANUARI UUR D28.6 Beschikbare tijd 2 uur. Op de netheid van het werk zal worden gelet. Het maximumaantal te behalen punten is NEDERLANDSE ASSOCIATIE VOOR PRAKTIJKEXAMENS

29 DAG28.6PDB300175:DAG28.6PDB :52 Pagina 2 1. Journaliseer de correctie van de creditfactuur van Joosten Transport vof. (2 punten) 2. Journaliseer de correctie van de verkoopfactuur aan Klaassen Bouw bv. (2 punten) 3. Journaliseer de correctie van de inkoopfactuur van Aznabet Beton bv. (3 punten) 2

30 DAG28.6PDB300175:DAG28.6PDB :52 Pagina 3 4. Journaliseer de correctie van de 6% onderhandse lening o/g. (2 punten) 5. Journaliseer de correctie. (2 punten) 6. Journaliseer het kasverschil. (1 punt) 3

31 DAG28.6PDB300175:DAG28.6PDB :52 Pagina 4 7. Journaliseer de correctie van de afgeleverde materialen. (2 punten) 8. Journaliseer de correctie van de rekening Inventaris. (2 punten) 9. Journaliseer de correctie van de afschrijvingskosten op de schuurmachine. (2 punten) 4

32 DAG28.6PDB300175:DAG28.6PDB :52 Pagina Journaliseer de correctie van de betaling van de aflossing en de interest op de 5,5% hypothecaire lening o/g. (2 punten) 11. Journaliseer de correctie van de betaling van de assurantiepremie. (3 punten) 12. Journaliseer de assurantiekosten over december (2 punten) 5

33 DAG28.6PDB300175:DAG28.6PDB :52 Pagina Journaliseer de bovenstaande financiële feiten, waarvoor op 31 december 2010 nog geen factuur is ontvangen. (4 punten) 14. Journaliseer de aanpassing per 31 december 2010 van de rekening Voorziening dubieuze debiteuren. (2 punten) 15. Journaliseer het dubieus worden van de vordering op Berkhout Constructies vof. (1 punt) 6

34 DAG28.6PDB300175:DAG28.6PDB :52 Pagina Journaliseer de correctie van de vooruitbetaling van de debiteur. (2 punten) 17. Journaliseer de ontvangst van de materialen. (2 punten) 18. Journaliseer de geleverde en nog te factureren betonconstructie. (2 punten) 19. Geef aan wat de betekenis is van dit saldo op de rekening Inkopen. (2 punten) 7

35 DAG28.6PDB300175:DAG28.6PDB :52 Pagina Geef aan hoe een agioreserve ontstaat. (2 punten) 21. Wat zijn pandbrieven? (2 punten) 22. Wat zijn achtergestelde obligaties? (2 punten) 23. Geef drie voorrechten die verbonden zijn aan het bezit van preferente aandelen. (2 punten) 24. Wat wordt in het kader van interne controle verstaan onder cijferbeoordeling? (2 punten) Einde examenonderdeel Periodeafsluiting 8

36 PDB DIT EXAMEN- ONDERDEEL BESTAAT UIT 4 PAGINA S PRAKTIJKEXAMEN PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN FINANCIAL & COST ACCOUNTING BEDRIJFSECONOMIE WOENSDAG 12 JANUARI UUR D28.7 Beschikbare tijd 2 uur. Op de netheid van het werk zal worden gelet. Het maximumaantal te behalen punten is 50. De uitwerkingen moet u maken in het bijgeleverde uitwerkingenboekje. Uit de antwoorden moet duidelijk blijken hoe de bedragen zijn verkregen. CONDON BV Condon bv te Amsterdam vervaardigt onderdelen voor scheepsmotoren. De jaarrekening van Condon na winstverdeling over 2010 ziet er als volgt uit: Balans per 31 december 2010 ( 1.000,-) Gebouwen Aandelenkapitaal 500 Machines 700 Agioreserve 600 Inventaris 450 Algemene reserve 800 Voorraad materialen 460 6% Hypothecaire lening o/g Voorraad onderdelen 750 Crediteuren 450 Debiteuren 800 Nog te betalen bedragen 345 Liquide middelen 120 Rekening-courant bank 685 Totaal Winst-en-verliesrekening 2010 ( 1.000,-) Omzet onderdelen Kostprijs omzet onderdelen Verkoopresultaat Kosten algemeen beheer 500 Verkoopkosten Bedrijfsresultaat 500 Interestlasten 160 Resultaat vóór belasting 340 Belasting 85 Resultaat na belasting NEDERLANDSE ASSOCIATIE VOOR PRAKTIJKEXAMENS

37 Het aandelenvermogen is geplaatst bij de oprichting van de bv op 1 januari Daarna hebben geen wijzigingen in het aandelenvermogen plaatsgevonden. De nominale waarde van de aandelen bedraagt 10,- per stuk. 1. Bereken het aantal geplaatste aandelen per 31 december Bereken het bedrag per aandeel waarvoor de aandelen op 1 januari 2006 zijn geplaatst. 3. Bereken de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december De interestlasten van Condon bestaan uit de betaalde interest over de 6% hypothecaire lening o/g en over het rekening-courantkrediet bij de bank. De interest over de 6% hypothecaire lening o/g wordt halfjaarlijks achteraf betaald per 1 februari en per 1 augustus. De jaarlijkse aflossing op deze lening van ,- vindt plaats per 1 augustus. 4. Bereken de interestlasten van het rekening-courantkrediet over Condon berekent de solvabiliteit op basis van de verhouding eigen vermogen/totaal vermogen. 5. Bereken in twee decimalen de solvabiliteit van Condon per 31 december Condon wil per 1 januari 2011 nieuwe aandelen uitgeven tegen een koers van 42,- per aandeel. Het geld is nodig om een nieuw magazijn te bouwen en tevens wil Condon daarmee de solvabiliteit vergroten tot ten minste 0, Bereken het aantal aandelen dat Condon per 1 januari 2011 minimaal moet uitgeven om de vereiste solvabiliteit van 0,50 te bereiken. De liquiditeit wordt bij Condon onder andere beoordeeld met behulp van de current ratio. Twee weken na afloop van elk kwartaal ontvangt de directie een overzicht met kengetallen over het afgelopen kwartaal. Ter vergelijking worden ook de kengetallen van de drie kwartalen ervoor in het overzicht opgenomen. Op 14 oktober 2010 heeft de directie van Condon het volgende overzicht ontvangen: Kengetal Kwartaal 4 Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal Current ratio 1,26 1,29 1,30 1,33 7. Bereken uit de balans in twee decimalen de current ratio per 31 december Is de liquiditeit van Condon de afgelopen vier kwartalen verbeterd of verslechterd? Motiveer uw antwoord. 9. Geef nog een kengetal waarmee de liquiditeit kan worden gemeten. Geef ook aan hoe dit kengetal wordt berekend. 10. Geef in het algemeen twee bezwaren van de current ratio voor het beoordelen van de liquiditeit. De directie van Condon wenst per 31 december 2010 te worden geïnformeerd over de omloopsnelheid van de voorraad onderdelen, de gemiddelde krediettermijn van debiteuren, de rentabiliteit van het vermogen en de arbeidsproductiviteit per werknemer gemeten naar omzet. 2

38 De doelstelling voor de omloopsnelheid van de voorraad onderdelen is voor 2010 gesteld op 10 en die van de gemiddelde krediettermijn van debiteuren is gesteld op maximaal 25 dagen. Het aantal werknemers in 2010 bij Condon is per 1 januari 80, per 1 juli 90 en per 31 december 88. De toe- of afname van het aantal werknemers is gelijkmatig verlopen. Verondersteld mag worden dat de posten op de balans per 31 december 2010 representatief zijn voor het gehele jaar. Alle inkopen en verkopen van Condon zijn op rekening. Het jaar wordt gesteld op 365 dagen. De leveringen van Condon zijn belast met 19% omzetbelasting. 11. Bereken in één decimaal de omloopsnelheid van de voorraad onderdelen van Condon over 2010 en geef aan of de berekende omloopsnelheid voldoet aan de doelstelling van Condon. Motiveer uw antwoord. 12. Bereken in hele dagen de gemiddelde krediettermijn van debiteuren van Condon over 2010 en geef aan of de berekende gemiddelde krediettermijn voldoet aan de doelstelling van Condon. Motiveer uw antwoord. De directie van Condon wil de gemiddelde krediettermijn van debiteuren in 2011 verlagen naar maximaal 20 dagen. Voor 2011 wordt een stijging van de omzet verwacht van 4%. 13. Bereken afgerond op 1.000,- naar boven het verwachte gemiddelde debiteurensaldo in Geef gemotiveerd aan wat de invloed is van het verlagen van de krediettermijn van debiteuren op de liquiditeit van Condon. 15. Bereken afgerond op 1.000,- de gemiddelde arbeidsproductiviteit per werknemer van Condon over Bereken in twee decimalen de rentabiliteit van het gemiddeld totaal vermogen vóór belasting over Bereken in twee decimalen de rentabiliteit van het gemiddeld eigen vermogen na belasting over Stel dat Condon de opbrengst van de voorgenomen vergroting van het aandelenkapitaal volledig zou gebruiken voor aflossing van het rekening-courantkrediet. 18. Welke invloed heeft dat op de rentabiliteit van het gemiddeld totaal vermogen en op de rentabiliteit van het gemiddeld eigen vermogen? Motiveer uw antwoord. Condon overweegt de 6% hypothecaire lening o/g per 1 januari 2011 vervroegd af te lossen en voor hetzelfde bedrag een nieuwe 5% hypothecaire lening o/g op annuïteitenbasis af te sluiten. De looptijd van de nieuwe lening is 20 jaar en de jaarlijkse annuïteit bedraagt ,-. De annuïteit wordt steeds achteraf per 31 december betaald. 19. Bereken de interest in de annuïteit die per 31 december 2011 moet worden betaald. 20. Bereken de interest in de annuïteit die per 31 december 2012 moet worden betaald. Stel dat Condon met de bank zou overeenkomen, dat de annuïteiten niet achteraf maar aan het begin van elk jaar worden betaald. 21. Bereken in dat geval de jaarlijkse annuïteit afgerond op hele euro s. 3

39 Condon heeft een ondernemingsraad. 22. Waaruit kunt u in deze opgave opmaken dat Condon verplicht is een ondernemingsraad te hebben? Stel dat Condon een fusie wil aangaan met een ander bedrijf. 23. Welk recht heeft de ondernemingsraad van Condon in dat geval? 24. Noem naast het bij vraag 23 genoemde recht nog twee rechten die een ondernemingsraad heeft. Einde examenonderdeel Bedrijfseconomie 4

40 DAG28.8PDB300175:DAG28.8PDB :53 Pagina 1 EXAMENNUMMER: NAAM: PDB DIT EXAMENON- DERDEEL BESTAAT UIT 5 PAGINA S PRAKTIJKEXAMEN PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN FINANCIAL & COST ACCOUNTING UITWERKINGENBOEKJE BEDRIJFSECONOMIE bij opgave: CONDON BV WOENSDAG 12 JANUARI UUR D28.8 Beschikbare tijd 2 uur. Op de netheid van het werk zal worden gelet. Het maximumaantal te behalen punten is NEDERLANDSE ASSOCIATIE VOOR PRAKTIJKEXAMENS

41 DAG28.8PDB300175:DAG28.8PDB :53 Pagina 2 1. Bereken het aantal geplaatste aandelen per 31 december (2 punten) 2. Bereken het bedrag per aandeel waarvoor de aandelen op 1 januari 2006 zijn geplaatst. (2 punten) 3. Bereken de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december (2 punten) 4. Bereken de interestlasten van het rekening-courantkrediet over (3 punten) 5. Bereken in twee decimalen de solvabiliteit van Condon per 31 december (2 punten) 6. Bereken het aantal aandelen dat Condon per 1 januari 2011 minimaal moet uitgeven om de vereiste solvabiliteit van 0,50 te bereiken. (4 punten) 7. Bereken uit de balans in twee decimalen de current ratio per 31 december (2 punten) 2

42 DAG28.8PDB300175:DAG28.8PDB :53 Pagina 3 8. Is de liquiditeit van Condon de afgelopen vier kwartalen verbeterd of verslechterd? Motiveer uw antwoord. (2 punten) 9. Geef nog een kengetal waarmee de liquiditeit kan worden gemeten. Geef ook aan hoe dit kengetal wordt berekend. (2 punten) 10. Geef in het algemeen twee bezwaren van de current ratio voor het beoordelen van de liquiditeit. (2 punten) 11. Bereken in één decimaal de omloopsnelheid van de voorraad onderdelen van Condon over 2010 en geef aan of de berekende omloopsnelheid voldoet aan de doelstelling van Condon. Motiveer uw antwoord. (3 punten) 12. Bereken in hele dagen de gemiddelde krediettermijn van debiteuren van Condon over 2010 en geef aan of de berekende gemiddelde krediettermijn voldoet aan de doelstelling van Condon. Motiveer uw antwoord. (3 punten) 3

43 DAG28.8PDB300175:DAG28.8PDB :53 Pagina Bereken afgerond op 1.000,- naar boven het verwachte gemiddelde debiteurensaldo in (2 punten) 14. Geef gemotiveerd aan wat de invloed is van het verlagen van de krediettermijn van debiteuren op de liquiditeit van Condon. (2 punten) 15. Bereken afgerond op 1.000,- de gemiddelde arbeidsproductiviteit per werknemer van Condon over (2 punten) 16. Bereken in twee decimalen de rentabiliteit van het gemiddeld totaal vermogen vóór belasting over (2 punten) 17. Bereken in twee decimalen de rentabiliteit van het gemiddeld eigen vermogen na belasting over (2 punten) 18. Welke invloed heeft dat op de rentabiliteit van het gemiddeld totaal vermogen en op de rentabiliteit van het gemiddeld eigen vermogen? Motiveer uw antwoord. (2 punten) 4

44 DAG28.8PDB300175:DAG28.8PDB :53 Pagina Bereken de interest in de annuïteit die per 31 december 2011 moet worden betaald. (1 punt) 20. Bereken de interest in de annuïteit die per 31 december 2012 moet worden betaald. (2 punten) 21. Bereken in dat geval de jaarlijkse annuïteit afgerond op hele euro s. (2 punten) 22. Waaruit kunt u in deze opgave opmaken dat Condon verplicht is een ondernemingsraad te hebben? (1 punt) 23. Welk recht heeft de ondernemingsraad van Condon in dat geval? (1 punt) 24. Noem naast het bij vraag 23 genoemde recht nog twee rechten die een ondernemingsraad heeft. (2 punten) Einde examenonderdeel Bedrijfseconomie 5