Ontwikkelingen in de Douro streek Door Paul Op ten Berg

Transcriptie

1 Ontwikkelingen in de Douro streek Door Paul Op ten Berg Driedaagse rondreis Na de wijnbeurs Simplesmente Vinho 2019 bezocht ik 6 wijnbedrijven in de Douro streek. Een gebied waar eeuwenlang alles draaide om de productie van port. Maar dat is bezig te veranderen. De Douro als wijnstreek Van de ha grondgebied van de Douro streek is ha beplant met wijnstokken. Vanaf de phylloxera was er niet veel veranderd, maar wel sinds Portugal lid is van de EU. Overigens niet zo snel als bijvoorbeeld in Spanje. Verschuiving van port naar tafelwijn Er is de laatste jaren minder vraag naar port. De Douro heeft daarom de bakens verzet en er wordt steeds meer overgegaan op de productie van tafelwijn, rood, wit en rosé. Portugal heeft een schat aan eigen druivenrassen, vaak kriskras in de wijngaarden, wit tussen rood. Daarvoor is steeds meer aandacht. Gelukkig worden voor tafelwijnen meestal dezelfde druivenrassen gebruikt als voor port, en weinig of geen internationale rassen. Verschil in productiewijze Voor tafelwijnen zijn hoger gelegen percelen nodig dan voor port, en expositie op het noorden helpt vaak ook. Voor port is irrigatie alleen toegestaan met toestemming van de IVDP commissie, maar voor tafelwijnen mag irrigatie zonder vergunning plaats vinden. Maar irrigatie geeft wijnen met meer alcohol, en dat is juist minder gewenst voor tafelwijn. Granietbodem geeft een lichtere structuur en frisheid aan de wijn. Kortom, wijngaarden die minder geschikt zijn voor port, zijn dat vaak wel voor tafelwijn.

2 De druiven moeten niet overrijp worden geplukt, maar te vroeg oogsten kan groene tonen opleveren. De extractie moet licht en zacht en veel minder intensief zijn, omdat de wijn anders ondrinkbaar wordt. Houtopvoeding moet terughoudend worden toegepast, korte tijd en in gebruikte vaten. Omdat sommige producenten nog te veel vasthouden aan de methodes die voor port gelden, is de diversiteit van tafelwijnen in de Douro streek nog erg groot. Er zijn nog veel wijnen met te krachtige tannines en te veel houtinvloed. Maar de resultaten zijn steeds beter. Grote producenten als Symington werken met aparte winemaking teams voor port en tafelwijn. Bijzondere witte wijnen Het viel mij tijdens Simplesmente Vinho en ook tijdens de rondreis op, dat veel witte wijnen nu opmerkelijk goed van kwaliteit zijn. Tot voor kort werden in de Douro streek weinig of geen witte tafelwijnen geproduceerd. Er is gelukkig internationaal veel vraag naar droge witte wijnen. Portugese wijnen hebben bovendien een interessante prijsstelling. De veelheid aan prachtige droge witte Douro wijnen heeft mij verbaasd. Er zitten werkelijk prachtige exemplaren bij die gastronomisch perfect inzetbaar zijn. Met eigen identiteit, zeer geschikt om de gast aan tafel met iets nieuws te verrassen. Quinta do Romeu Eigenaar João Menéres ontving mij op zijn familiebedrijf, dat dateert uit Het bevindt zich in het uiterste noordoosten van de Douro streek, in het dorp Jerusalém do Romeu, Bragança district. Daardoor zijn de wijnen fris en hebben in verhouding weinig alcohol. Men produceert behalve port en tafelwijn rood, wit en rosé ook kurk en olijfolie. De 25 ha wijngaarden liggen binnen een straal van 5 kilometer, op gemiddeld 320 m hoogte. De bodems bestaan uit schist en verweerd graniet. De ruimte waar vroeger tractoren e.d. stonden

3 Het volledige domein is sinds 1995 biologisch gecertificeerd en er is veel biodiversiteit. Zo loopt er een kudde schapen tussen de olijfbomen en kurkeiken. Volgens de wet mag de bast niet eerder van de stam van de kurkeik worden gehaald dan na 9 jaar. Quinta do Romeo doet dit pas na 10 jaar. Zodra de laag kurk is verwijderd, wordt op de kale rode stam het jaartal van de oogst vermeld (voor 2018 het cijfer 8).

4 Voorafgaande aan de lunch laat João Menéres mij zijn wijnen proeven. Importeurs: Wielinga en ***(*) Quinta da Romeo Branco Reserva 2017 Field blend van o.a. gouveio, viosinho, arinto en rabigato. Handmatige oogst met selectie op sorteertafels. Volledige ontsteling, zachte kneuzing. Vergist met autochtone gisten in rvs tanks bij 18-21ºC. Van een kwart van de most werd de gisting voltooid in gebruikte 500 liter vaten van Oostenrijks eiken, waarin de wijn tot maart verder rijpte op de fijne lie met bâtonnage. Alc. 13%, zuren 5,8 g/l, restsuiker 0,6 g/l. Elegante geur, vrij stevig. Frisse, iets fenolische smaak met goede grip.

5 ****- Quinta da Romeo Branco Especial 2016 Blend van gouveio, viosinho, arinto en rabigato. Handmatige oogst met selectie op sorteertafels. Volledige ontsteling, zachte kneuzing. 5 dagen skin contact. Vergist met autochtone gisten in gebruikte 500 liter vaten van Oostenrijks eiken. Opvoeding 15 maanden in dezelfde vaten, zonder bâtonnage, met twee maal oversteken. Niet geklaard, niet gestabiliseerd. ***(*) Quinta da Romeo Rosé 2018 Eerste productie in Blend van o.a. touriga nacional, tinta roriz en tinto cão. Volledig ontsteeld, zacht gekneusd, 6 uur inweking op de schillen. De druivenrassen werden samen vergist met autochtone gisten in rvs tanks bij 17-20ºC. Alc. 12%, zuren 5,2 g/l, restsuiker 0,6 g/l. - De geur is nerveus, haast stuivend en heeft nog wat gist, want de wijn werd 10 dagen geleden gebotteld. Levendige, frisse smaak. Elegant, bloemen en mooi fruit. ****- Moinho do Gato Tinto 2016, Quinta do Romeu Portugees voor molen van de kat. Blend van tinta barroca met tinta roriz, touriga nacional, touriga franca, tinto cão en sousão. Volledig ontsteeld, zacht gekneusd. Vergist met autochtone gisten in lagares, met twee maal daags onderdompelen van de hoed. Er wordt geperst voordat de alcoholische gisting is voltooid. Opvoeding in cementen tanks. Alc. 12,5%, zuren 5 g/l, restsuiker 0,6 g/l. Aantrekkelijke geur met veel fruit. Heerlijke rijpe smaak met lichte tannines en een goed evenwicht. ****- Quinta do Romeu Reserva Tinto 2015 Blend van o.a. touriga nacional, touriga franca en sousão. Volledig ontsteeld, zacht gekneusd. Vergist met autochtone gisten in lagares, met dagelijkse pigeage en remontage. Korte naweking. Opvoeding 12 maanden in voornamelijk gebruikte 500 liter vaten van Oostenrijks eiken. Niet gefilterd, niet met koude gestabiliseerd. Alc. 12,5%, zuren 5,7 g/l, restsuiker 0,6 g/l. De geur is tamelijk diep maar heeft elegantie. Ook hier is heerlijk fruit aanwezig in de smaak, met complexe tonen. Wel meer houtinvloed. ****+ Quinta do Romeu Touriga Nacional % touriga nacional uit één wijngaard op de top van een heuvel, het hoogst gelegen perceel op 215 meter. Arme bodem met een massieve laag schist, waardoor een zeer laag rendement was de eerste jaargang van deze wijn. Volledig ontsteeld, zacht gekneusd. 12 dagen vergist met autochtone gisten in lagares, in het begin met de voeten getreden, daarna met dagelijkse pigeage. Opvoeding 12 maanden in licht getoaste 500 liter vaten van Oostenrijks eiken. Niet gefilterd, niet met koude gestabiliseerd. Alc.

6 12,5%, zuren 5,2 g/l, restsuiker 0,6 g/l. Intens robijnrood. Prachtig elegant fruit, bloemen en wat munt kenmerken de zuivere neus. Zachte, frisse smaak van o.a. zwarte bessen en bergamot, waarbij het hout voorbeeldig door het fruit is opgenomen. Grootse wijn, overtuigt direct met complexiteit. **** Quinta do Romeu Tinto Especial % touriga nacional en 30% sousão. 12 maanden rijping in nieuwe, licht getoaste 500 liter vaten van Oostenrijks eiken. Nog niet gebotteld. - De exotische geur doet denken aan balsem en pioenrozen, als van mourvèdre. Prachtig fruitspel kenmerkt de speelse, elegante smaak, met vrij stevige maar zachte tannines en een compacte balans. Krachtige finale. Karaktervolle bewaarwijn. Lunch De lunch op Quinta do Romeu was een Paulée met circa 20 deelnemers, wijnproducenten en wijnliefhebbers. Ook schoof Juan Manuel Bellver aan, directeur van Lavinia España, met twee assistentes. Zij vergezelden mij verder deze dag tijdens het volgende bezoek. De wijnen tijdens de lunch werden blind geproefd en men moest telkens raden welke wijn het was. Quinta do Romeu Reserva Branco 2014 Field blend van o.a. gouveio, viosinho, arinto en rabigato uit biologisch gecertificeerde wijngaarden. Handmatige oogst met selectie bij aankomst. Volledige ontsteling en koude inweking. Circa 15 dagen vergist in rvs tanks en eiken vaten bij C. Opvoeding op de fijne lie met bâtonnage tot april. Alc. 13%, zuren 5,7 g/l, restsuiker 1,6 g/l. Gekarafeerd. Gemiddeld geconcentreerd groengeel. Rijpe, vrij krachtige geur van planten en bloemen. Minerale smaak met veel aroma van rijp steenfruit, citrus, angélique en sukade. Nu drinken. Quinta do Romeu Tinto 2010

7 Blend van o.a. tinta roriz, touriga franca, sousão, touriga nacional en tinto cão uit biologisch gecertificeerde wijngaarden. Handmatige oogst met selectie bij aankomst. Volledige ontsteling. Vergist in rvs tanks met dagelijks overpompen. Niet gefilterd, niet gestabiliseerd. Alc. 12%, zuren 5,7 g/l, restsuiker 1,7 g/l. - Gerijpt robijnrood met gemiddelde concentratie. Frisse geur, iets animaal en jammy, leer. Frisse smaak, lenig en niet zwaar, met rijp fruit. Vrij strak maar niet schraal. Quinta do Romeu Tinto 2003 Zeer diepe kleur. Portneus. Duidelijk herkenbaar als Douro, gaat richting port. Quinta do Romeu Tinto 2007 Lichter dan de 2003 en meer geëvolueerd. Ook de geur is ontwikkeld en doet ouder aan. Tabak, maggi en umami, minder hecht in balans. Zachte smaak met dezelfde aroma s. Gerijpt fruit. Meer wijn dan port, nog vrij intact, alleen de zuren staan wat apart. Links João Menéres, rechts Marcos Lagoa, een groot wijnliefhebber met een indrukwekkende verzameling, die bijna alle wijnen meebracht die hij tijdens de lunch blind liet proeven.

8 Quinta do Infantado, Douro Infantado was het jongste kind van de koning, geen troonopvolger; in Frankrijk bekend als Dauphin. Dit is het familiebedrijf van de organisator van Simplesmente Vinho, João Lopes Roseira en zijn zoon Álvaro. Deze quinta uit 1816 ligt in Cima Corgo, omgeving van Pinhão. Tot de jaren 70 van de vorige eeuw werden de wijnen verkocht aan shippers. Quinta do Infantado was toen de eerste producent die de radicale beslissing nam om de wijn niet meer op vat te verkopen, maar deze zelf te bottelen en op de markt te brengen, uitsluitend van druiven uit eigen wijngaarden. Exporteren mocht niet tot 1986 (lidmaatschap EU), daarvóór alleen door shippers. Álvaro Roseira van Quinta do Infantado De steile wijngaarden met oude stokken hebben de A kwalificatie en liggen op terrassen, op circa 250 m hoogte met bodems van schist. Er wordt gebruik gemaakt van ruim 20 van de 70 toegestane druivenrassen. Deze staan op traditionele wijze kriskras in de wijngaard en de wijnbouw is biologisch. De vinificatie wordt sinds 2010 gedaan met robotic lagares. Oude stokken Hoewel andere wijnproducenten veel aandacht hebben voor vergeten druivenrassen, doet Quinta do Infantado daar niet aan mee. De wijngaarden zijn al meer dan 20 jaar niet herplant, de oude stokken worden hier gekoesterd. Het is gebruikelijk in de Douro om A-klasse druiven alleen te gebruiken voor vintage port. Van B-klasse druiven worden gerijpte tawny s en LBV s gemaakt en de druiven met klasse C tot F worden gebruikt voor ruby en tawny, die met meer alcohol worden versterkt. Infantado gebruikt echter voor alle port en wijn druiven van A-klasse. De stijl van de wijnen is eerder halfzoet dan zoet. De druiven worden niet overrijp geoogst in kleine kratten en snel verwerkt, zodat ze niet voortijdig gaan gisten.

9 Robotic lagares Quinta do Infantado heeft altijd al vergist in lagares en werkt de laatste jaren met roestvrijstalen robotic lagares, die door 5 firma s op maat werden ontwikkel, compleet met temperatuurcontrole via koud water in de dubbele zijwanden. Daarmee was Infantado een voorbeeld voor 15 andere wijnbedrijvenbedrijven, die ook tot aanschaf overgingen. Het is de investering waard. Álvaro Roseira met een van de mechanische voeten van de robotic lagar

10 Robotic lagares zijn praktischer dan de oude granieten lagares. Je kunt de mensen maar 2 uur lang laten treden met de voeten. Met de robotic lagares kun je dag en nacht doorgaan. De langzame gisting hiermee duurt 3 tot 4 dagen, waardoor minder suiker overblijft en meer alcohol ontstaat, zodat 30% minder brandy hoeft te worden toegevoegd. Een fijne, drogere en elegante stijl is het resultaat. Port De port rijpt in pipa s, de typische portvaten van de Douro, omdat deze voor meer oxidatie zorgen dan barriques. De meeste colheitas rijpen hier in pipa s. Omdat het hier kouder is dan in Vila Nova da Gaia, verdampt hier meer water en concentreert de alcohol. De stijl van port is hier lichter, droger, minder compact en minder alcoholisch. Port van Quinta do Infantado verkoop overigens slecht, de tafelwijnen verkopen tien keer beter. Importeur: Proeverij ***+ Quinta do Infantado Tinto 2015 Groen etiket: biologische wijnbouw. Field blend van touriga franca, touriga nacional en tinta roriz, van niet geïrrigeerde oude stokken. Van het laatste perceel dat wordt geoogst. Gedeeltelijk ontsteeld en vergist in robotic lagares. Malo in tank, opvoeding in tank en eiken vaten. Zuren 6 g/l. Stuivende fruitgeur, jeugdig en floraal. Zeer droge, zuivere smaak, elegant, fris, vlezig en stijlvol met goede tannines. ***+ Quinta do Infantado Tinto 2015 Wit etiket: dezelfde blend, maar dan van een niet biologische - wijngaard aan de andere zijde van de heuvel, met een helling die de hele dag zon krijgt. Opvoeding 2 jaar in 4-5 jaar oude barriques. Alc. 13,5%. De geur is vlakker en minder fruitig. De smaak

11 is al wat meer drinkbaar door wat lagere zuurgraad, maar heeft meer bitters en iets meer alcohol. Nog steeds vrij streng. ***(*) Roseira 2013, Quinta do Infantado Blend van touriga nacional en touriga franca. Productie flessen. De 2011 is nu op de markt. Meer toegankelijke geur en smaak, met meer vulling maar nog steeds vrij veel bitters. Goed fruitconcentraat. ***(*) Quinta do Infantado Tinto Reserva 2012 Vrij gesloten neus, ernstig. Stevige, vrij gespierde smaak met meer ontwikkelde materie. De tannines zijn nog iets stoffig. Om bij te eten. ***(*) Quinta do Infantado Dry White Port Blend van gouveio, rabigoto, viosinho en 20% muscatel. Vergist met de schillen in lagar. Opvoeding 3 jaar in eiken vaten. Zuivere geur van gekonfijt fruit. Prima smaak, zuiver en niet te zoet, met wat vlezige tannines en zuren. Niet zwaar of zwoel. Gekarameliseerde appel en abrikoos. ***(*) Quinta do Infantado Ruby Port Restsuiker 70 g/l. Kan op fles 10 jaar ouderen. Productie tot flessen. Verrassend aangename geur, elegant en met fraaie typiciteit van zuiver fruit. Prachtig ook is de niet te zoete smaak. Heerlijk.

12 ***(*) Quinta do Infantado Medium Dry Ruby Reserva Port Blend van biologisch verbouwde druiven uit 2016 en In feite een LBV zonder jaartal. Restsuiker 50 g/l. De alcohol werd geleidelijk toegevoegd in plaats van ineens, zoals meestal wordt gedaan. Biologische druiven gisten langer, waardoor met minder alcohol kan worden volstaan. Verfijnde geur van zwarte bessen, gedroogde pruimen, eucalyptus en bloemen, meer richting wijn dan port. Bijzondere, vlezige smaak met o.a. drop en specerijen, fris en zuiver. Kan bij gerechten worden gecombineerd. ****- Quinta do Infantado LBV 2013 Al bij het begin van de gisting werd 20-25% van de alcohol toegevoegd, zodat deze LBV droger is. Alc. 19%. Elegante geur en smaak, met puur fruit en frisse lichtheid. Zoeter en meer geconcentreerd dan de Ruby Reserva en dicht bij de kwaliteit van Vintage Port. ****- Quinta do Infantado Vintage Port was een uiterst lastig jaar, het slechtste sinds Het regende elke dag tijdens de eerste en de laatste dag van de oogst en João Roseira moest 20 ton druiven weggooien. Alle wijn werd in bulk doorverkocht. Toch was men nog in staat om met zeer strenge selectie liter van deze Vintage Port te produceren. Donker van kleur. Zuivere, verfijnde geur met aroma van bloemen, inkt en bergamot. Zacht fruit van cassis en zwarte kersen, vol en rijp. Sappige frisheid met fijne tannines. **** Quinta do Infantado Vintage Port 2015 Field blend, druiven van oude stokken uit 3 wijngaarden, niet ontsteeld. Gesloten qua geur, met zuiver zwart fruit en rozebottels, munt en chocolade. Zwoele, rijke smaak, veel rijp fruit maar minder zoet, met tonen van chocolade en stevige, mooi geïntegreerde tannines. Munt in de finale. **** Quinta do Infantado Vintage Port 2016 Is nu 6 maanden op fles. Stuivende geur, jong en floraal met nog steeds iets gist. Heerlijk fruit in de smaak. Slank, meer wijn dan port, flinke zuurgraad. João vertelt dat hij het systeem om Vintage Port te declareren onzin vindt. Alleen publiciteit. ***(*) Quinta do Infantado Medium Dry Tawny Port João vertelt dat veel Tawny Port met trucks versneld worden geproduceerd. De kleur is dan lichter en bruiner. Hij rijpt een deel van de Tawny in tank, vandaar de zweem van rood. De kleur is inderdaad veel roder dan je zou verwachten. Prima geur met iets munt en aroma s van planten, wat rustiek van stijl, zonder karamel. Evenwichtige smaak met een aangename zoetimpressie.

13 ****- Quinta do Infantado Organic Tawny Reserva Port Blend van 8 en 9 jaar oude wijnen, van touriga franca, touriga nacional en tinta roriz uit één wijngaard, geplant in 1998 en sindsdien biologisch. Gedeeltelijk ontsteeld, met de voeten getreden in traditionele lagares. De geur heeft wat lavas aroma en donkere tonen van bladselderij. Dat keert terug in de smaak, samen met umami, gekonfijte sinaasappelschil en Old English marmelade. ****- Quinta do Infantado Tawny Port 10 Years Old Nog veel rood in de kleur, maar ook wat evolutie. Zeer fraaie geur met enige complexiteit. Rood fruit en specerijen. **** Quinta do Infantado Tawny Port 20 Years Old Nu pas is de kleur donker amber. In de geur umami, bladselderij en lavas. De smaak is complexer en heeft meer lengte. Bijzondere Tawny, vooral in de finale ontplooit zich de complexiteit. ****(*) Quinta do Infantado Tawny Port 30 Years Old Is niet op de markt, maar wordt gemengd met de 10 en 20 jaar oude. Zeer donker amber. De geur doet denken aan oude cognac en is zeer complex. De smaak waaiert uit met tonen van dadels, vijgen en walnoten. Een grote Tawny, het niveau van een top Madeira! Hier heeft een Sherry 50 tot 60 jaar vatrijping voor nodig. ****(*) Quinta do Infantado LBV 1983 De kleur van een oude Tawny. Zeer krachtige, complexe geur van umami, maggi en marmelade van sinaasappelschil. Deze LBV is door lange rijping op fles tot een Tawny geworden. Diepe complexe tonen, indrukwekkend.

14